'Grotere rol
verzekeraars
in ziekenzorg'
De lessen van vijftig jaar luchtvaartrampen
IAnüek& inferieur
Hein Chrispijn
SER wil kosten drukken
Buschauffeurs staken
na toenemen agressie
'Nederlanders frauderen zelf
Schokkende
wraakactie
scholieren
Partijconflict is oorzaak
van schietpartij Koerden
ZATERDAG 18 APRIL 1987
DEN HAAG (ANP) - De verzekeraars moeten per regio
sterker komen te staan tegenover artsen, apothekers en
ziekenhuizen. De scheiding tussen het maken van plannen
in de gezondheidszorg en het financieren daarvan moet
verdwijnen. Alleen dan kunnen de kosten in de hand wor
den gehouden.
Dat staat in een ontwerpadvies van
de Sociaal Economische Raad LontraCteerpllCht
(SER), die daarmee vooruit loopt De Ziekenfondsraad zal staatsse-
opzjjn advies over de herziening cretaris Dees (volksgezondheid)
van het stelsel van zieketekosten- volgende week aanraden de zie-
verzekeringen. Zo kan de Raad by- kenfondsen niet langer te verplich-
dragen aan de discussie in het ka- ten met alle artsen, tandartsen en
binet over het onlangs verschenen andere medische hulpverleners sa-
rapport van de commissie-Dekker. menwerkingscontracten te sluiten.
Volgende week neemt de Raad Deze contracteerplicht, die in de
hierover besluiten. wet geregeld is, staat een doelmati-
In de nieuwe structuur die de ge gezondheidszorg in de weg, al-
SER voor ogen heeft kiygen verze- <jus een commissie uit de Zieken-
keraars - zoals by voorbeeld de hui- fondsraad
dige ziekenfondsen en de particu- De Vereniging van Nederlandse
here verzekeraars - tot taak in de Ziekenfondsen pleitte een jaar ge-
regio p annen op te stellen. Zowel ieden al voor afschaffing van de
de lokale en provinciale overheden contracteerphcht, en deze maatre-
als de instellingen (zoals zieken- gel maakt ook deel uit van de stei_
huizen) en beroepsbeoefenaren selwyziging die commissie Dekker
(artsen) worden erover gehoord, heeft voorgesteld. Ziekenfondsen
Pas als daarna ook nog blykt dat hebben geen goede onderhande
de plannen met mstrydzyn met de lingspositie door de verplichting
kun" met alle hulpverleners in hun regio
2 te gaan.
Pasen 1987: terwijl de buitenlanders het land binnen stroomden, ontvluchtten studenten e
bij Amsterdam) gisteren massaal de Randstad.
nen ze in werking treden. De i
men moeten voldoende hulp ga
randeren.
Om de positie van de zieken
fondsen tegenover de artsen te ver
sterken, moet volgens de SER
Zonder contracteerplicht kun
nen ziekenfondsen meer eisen stel
len aan kwaliteit en doelmatigheid.
Artsen en andere contractanten die
niet aan de normen van het zieken-
het bestuur van de fondsen plaats fonds voldoen, lopen dan het
worden gemaakt voor verzekerden hun overeenkomst met het zieken-
naast vertegenwoordigers van fonds kwijt te raken,
werkgevers en werknemers. Voor
vertegenwoordigers uit de gezond-
heidszorg is in de ogen van de SER
geen plaats meer. Het ziekenfonds
kan zo in de nieuwe structuur op- -
treden als vertegenwoordiger van
verzekerden en premieplichtigen.
UTRECHT (ANP) - Er komen in
ons land veel meer donornieren
en andere donororganen be
schikbaar dan ooit worden ge
bruikt. Als artsen meer geneigd
zouden zijn de nabestaanden van
bijvoorbeeld verkeersslachtof
fers over orgaandonatie te bena
deren, zou het tekort aan orga
nen grotendeels opgelost zijn. De
ziekenhuizen moeten speciale
commissies instellen om in de
gaten te houden of niet teveel do
nororganen verloren gaan. Dat
schrijft de internist dr. J. Jor-
dans in het artsenblad Medisch
Contact.
'Ruim voldoende
donor-organen'
Volgens Jordans zou met na
me de wachtlijst voor niertrans
plantaties als sneeuw voor de
zon verdwijnen wanneer alle ge
schikte nieren ook voor trans
plantatie vrij zouden komen. In
ons land overlijden naar schat
ting 700 mensen per jaar met een
gezond stel nieren. Zij laten dus
1400 nieren achter. Niettemin
werden vorig jaar nog maar 400
nierpatiënten aan een nieuwe
nier geholpen, terwijl op 1 janua
ri meer dan duizend mensen op
de wachthjst stonden voor zo'n
operatie. Volgens de gezond
heidsraad is per jaar behoefte
aan zo'n 620 niertransplantaties,
dus ook als rekening wordt ge
houden met nabestaanden die
toestemming voor transplantatie
weigeren en met een aantal mis
lukkingen zijn er volgens Jordan
meer dan voldoende nieren be
schikbaar.
ZIERIKZEE (ANP) - Alle 145
chauffeurs van het streekvervoer
Zuid-West-Nederland die de dienst
onderhouden op Voorne-Putten
zijn gisteravond in staking gegaan.
De chauffeurs zijn volgens woord
voerder R. Roozenburg van plan
om elke avond van het paasweek
einde het bijltje erbij neer te gooi
en. Ze protesteren hiermee tegen
de toenemende agressie tijdens de
avond- en nachtdiensten, waarte
gen de directie van het bedrijf naar
de mening van de chauffeurs on
voldoende maatregelen neemt.
De chauffeurs, die wel overdag
de dienstregeling blijven uitvoe
ren, hebben de directie gevraagd
om permanent vier controleurs te
stationeren op de dienst Voorne-
Putten. Ook willen ze dat een lei
dinggevend personeelslid op het
kantoor Spijkenisse wordt gesta
tioneerd voor de opvang van
chauffeurs die slachtoffer van de
agressie zijn geworden. De eerste
eis is, zo zeggen de chauffeurs, in
verband met geldgebrek helemaal
niet ingewilligd en de tweede maar
gedeeltelijk.
De in groten getale van de
avonddienst gebruik makende dis-
co-jeugd is de boosdoener. Vol
gens Roozenburg stappen grote
groepen jongeren (hij spreekt over
60 tot 70 jongelui) tegelijk 's nacht
na de disco in de bus zonder dat
daar enig toezicht op is. De chauf
feurs worden dan herhaaldelijk
doelwit van agressie. Ook de te
hulp geroepen politie heeft het in
het verleden zwaar te verduren ge
had. Roozenburg zei te hopen dat
de stakingsactie, die niet door de
bonden gesteund wordt, ertoe zal
leiden dat de directie alsnog maat
regelen zal nemen.
Het streekvervoerbedrijf vindt
de wilde stakingsactie van de
chauffeurs op Voorne-Putten wel
begrijpelijk maar is er niet geluk
kig mee. Hoofd vervoersdienst
G.C. Schellinger zei desgevraagd
dat de directie voor dit weekeinde
wel vier controleurs had toege-
ADVERTENTIE
Franse douaniers over smeergeld
IJMUIDEN (GPD) - Vijf leerlin
gen van het Ichthus College in IJ-
muiden zullen mogelijk van het
eindexamen worden uitgesloten.
Uit wraak, omdat ze niet mee
mochten doen aan een examen
stunt van havo-5, hadden ze de ou
ders van zes mede-leerlingen 's
nachts opgebeld met schokkende
mededelingen, zoals dat hun doch
ter was overleden bij een ongeluk
of was verkracht. Ze zeiden daarbij
dat ze van de politie of van het zie
kenhuis waren. De vijf leerlingen
is het in ieder geval verboden om
het schoolterrein nog te betreden.
Uitsluiting van het examen wordt
nog in overweging gehouden.
De geplande examenstunt was
op zich onschuldig. De negentig
havo-leerlingen zouden met bus
sen alle leraren langs gaan: gezang
moest hen wakker maken. Daarna
zouden leerlingen en leraren op
school aan een ontbijt deelnemen.
Dertig leerlingen arriveerden na
cafébezoek echter onder invloed
van alcohol op het schoolplein. Ze
hadden kratten bier bij zich. Bij
het vertrek ontstonden problemen-
Enkele 'nuchtere' scholieren ver
telden de dronken klasgenoten dat
ze niet mee mochten. Deze stap
had de wraaktelefoontjes tot ge- SCHIPHOL - Dit jaar bestaan de penwet op 1 januari 1937,
LILLE (GPD) - Als Franse doua
niers steekpenningen aannemen,
is dat vooral in het belang van de
Nederlandse transportbedrijven.
Het ontduiken van boetes omdat
wagens te veel dieselolie in de
tanks hebben of te zwaar geladen
zijn, is voor expediteurs Financieel
aantrekkelijk. Het ontlopen van
lange wachttijden speelt veel min
der een rol.
„Ze betalen liever honderd
francs in de hoop dat de douane
ambtenaar de ogen sluit, dan een
grote boete in de Franse schatkist
te deponeren", zegt regionaal di-
HOGE RIJNDIJK 88 LEIDEN TEL. 071-141697
HOGE RIJNDIJK 260 LEIDEN TEL. 071-410608
ZIJLSTRAAT 62 HAARLEM TEL. 023-310413
DEVENTER (ANP) - De politie heeft aanwijzingen dat de schietpartij
tijdens het Koerdisch Nieuwjaarsfeest in de schouwburg van Deventer
en de moord op de Koerdische advocaat M. Bilgili (33) een gevolg zijn van
een conflict binnen de Koerdische Arbeiderspartij (PKK).
De schiet- en steekpartij in de schouwburg op 15 maart zou zijn be
raamd om af te rekenen met leden van een Koerdische afscheidingsbewe
ging, die zich te gematigd zouden opstellen. Of de vijf Koerden die voor
deze aanslag zijn aangehouden ook betrokken zijn geweest bij de moord
op de advocaat Bilgili, die 5 februari verdween en eind maart dood werd
aangetroffen in het Twentekanaal, weigert justitie te zeggen. Vanuit de
Koerdische gemeenschap in Deventer is verklaard dat de Turkse gehei
me dienst achter de moord zat omdat de jurist in Turkije leden van de
verboden PKK had verdedigd.
Tijdens huiszoeking in de woningen van de vijf gearresteerde Koerden
heeft de politie materiaal gevonden dat duidt op contact met leden van de
PKK in Zweden. Tot de relaties behoren mogelijk de twintig Koerden die
indertijd zijn gearresteerd in verband met de moord op de Zweedse pre
mier Olaf Palme.
recteur P. Godignon van de Franse
douane als reactie op beschuldi
gingen van de Algemene Verla
ders- en Eigen Vervoer Organisatie
(EVO). De EVO maakte deze week
bekend dat expediteurs miljoenen
gulden aan smeergeld betalen om
sneller de grens te passeren. Een
middelgroot transportbedrijf met
twintig vrachtwagens zou jaarlijks
ongeveer 150.000 gulden kwijt zijn
aan het betalen van steekpennin
gen.
„Ik ontken niet dat sommige
douaniers geld of goederen aanne
men. Dat gebeurt. Als dat wordt
ontdekt, worden ambtenaren
streng gestraft. Maar het zijn in de
meeste gevallen de chauffeurs die
geld aanbieden om boetes te ontlo
pen", aldus Godignon. Hij noemt
het opvallend dat hem niet of nau
welijks formele klachten bereiken.
„Ik kan dan geen onderzoek instel
len". Optrekken van het salaris (zo
als jaren geleden bij de Belgische
douaniers als middel tegen malafi
de praktijken is toegepast) is, vol
gens de regionale directeur van de
Noordfranse douane, niet aan de
orde. „De salarissen zijn redelijk.
Maar de hoogte ervan kan nooit
een rechtvaardiging zijn voor het
steekpenningen".
zegd. „Maar de chauffeurs willen
dat deze maatregel permanent
wordt ingevoerd. Het inzetten van
vier vaste controleurs gaat 280.000
gulden per jaar kosten. Daar moet
toestemming voor gegeven wor
den door de minister, anders moe
ten we het zelf betalen en dat is ge
woon niet mogelijk", zegt Schellin
ger.
ZWN gaat volgende week de pro
blemen aan de minister voorleg
gen. De chauffeurs hadden dit
overleg moeten afwachten, vindt
Schellinger. „Nu duperen ze heel
veel vaste klanten. Vooral onder
Rotterdam waar onze dienst in fei
te een stadslijndienst onderhoudt,
zullen de problemen erg groot
zijn."
Tarieven voor
fysiotherapeut
op oude niveau
RECHT (ANP) - De particuliere
ziektekostenverzekeraars, ver
enigd in het KLOZ, hebben met de
fysiotherapeuten overeenstem
ming bereikt over een verhoging
van het particuliere tarief voor fy
siotherapie met 7,5 procent. De
verhoging is voorgelegd aan het
Centraal Orgaan Tarieven Gezond
heidszorg (COTG) dat er staatsse
cretaris Dees (volksgezondheid)
over zal adviseren. Dat meldt het
informatiebulletin van de KLOZ.
Nog geen jaar geleden werden de
particuliere tarieven voor fysiothe
rapeuten, tot grote woede van de
beroepsgroep, op verzoek van het
KLOZ met 10 procent verlaagd.
Dat leidde tot een proteststaking in
juni vorig jaar. Dit jaar worden de
tarieven als het aan het KLOZ ligt
dus weer grotendeels op het oude
niveau teruggebracht. Oorzaken
zijn de verhoging van het normin
komen, het terugbrengen van de
arbeidstijd tot acht uur per dag en
een toeslag voor kortdurend ziek
teverzuim.
OUDE FUNDAMENTEN - Ar
cheologen van de gemeente Den
Haag hebben deze week, op de
plaats waar de nieuwe vergader
zaal van de Tweede Kamer moet
komen, de fundamenten gevonden
van de oude Spuipoort. De Spui-
poort was al aan het einde van de
veertiende eeuw de ingang van het
toenmalige dorp Die Haghe tot het
Binnenhof. Tot nog toe was de
poort alleen bekend uit historisch
kaarten- en bronnenonderzoek. In
1394 werd hij voor het eerst ver
meld, maar vermoedelijk was hij al
eerder gebouwd. In 1404 was de
oude poort zo vervallen dat hy ver
vangen moest worden. De nieuwe
Spuipoort hield het uit tot 1861.
ADVERTENTIE
EUROPA MEUBEL
BENTHUIZEN
VOOR MODERN
WONEN OP NIVO
2e PAASDAG
GEOPEND
EUROPA MEUBEL
DORPSSTRAAT 55 - BENTHUIZEN
TEL 079 -311200
volg.
Jongen ernstig
verwond door
bovenleiding
GETOND NA HAARLEM (ANP) - t^Tonde" 3ÏÏSE'
luchtvaartrampenwet en daarmee
ook de raad voor de luchtvaart vijf
tig jaar. Het wordt een jubileum op
de drempel van nieuwe tijden:
sinds eind januari ligt er een voor
stel luchtvaartongevallenwet bij de
Tweede Kamer dat dit jaar behan
deld moet worden en ingrijpende
veranderingen met zich meebrengt
voor de raad voor de luchtvaart.
De luchtvaartrampenwet kwam
In de laatste 25 jaar zyn er 447
de instelling van de raad voor de vooronderzoeken uitgevoerd
Een 7-jarig jongetje uit Haarlem
gisteren zwaar gewond toen hij
de bovenleiding van een spoorlijn
ernstige ongelukken in het mid
den van de jaren dertig. In juli 1935
ging hangen. Het knaapje, dat
troffen door drie
men met zyn 5-jarige broer«e op passagiersvUegtuigem In deze
het spooremplacementm Haarlem £wart|| week Bin §e geschiedenis
bovenop het dak van een hoge goe
derenwagon
sprong omhoog
yan de toen nog jonge Nederlandse
burgerluchtvaart verongelukten in
de hoogspan- Zwitserland de Gaaij op de thuis_
het toenmalige Perzie de Maraboe.
lijk met de bovenleiding en met de
wagon in aanraking en kreeg ver
volgens een stroomstoot van 1600
volt door zich heen. Hij is met zwa- JJ ivGF
re brandwonden in een Haarlems
ziekenhuis opgenomen. Zijn broer
tje kwam met de schrik vrij, aldus
een woordvoerder van de NS.
Deze reeks ongevallen volgde op
het verongelukken van de Leeuwe
rik in april van dat jaar in Duits-
land. Publiek en pers waren toen
nog maar nauwelijks bekomen van
VALS GELD - In de stad Utrecht de klap die het ongeval met de le-
zyn valse bankbiljetten in omloop. gendarische DC-2 Uiver teweeg
Gistermiddag hadden bij de politie had gebracht. De ongevallen, die
totaal acht winkeliers aangifte
groot aantal slachtoffers
gedaan van valsemunterij. Ze kre- ten, deden de roep
gen bedriegelijk echt lijkende
briefjes van honderd in handen en
zijn volgens de politie ook in Bra
bant (Eindhoven, Den Bosch,
Schijndel en Budel) valse bankbil-
luchtvaart een feit y
Vijftig jaar later staat de viering
van het jubileum met onder andere
een tentoonstelling in Aviodome
op Schiphol in het teken van het
nieuwe wetsvoorstel, met de ver
anderingen die de regering wil bij
het onderzoek en afwikkeling van
burgerluchtvaartongevallen. Vol
gens mr. R.D. van Dam, het huidi
ge hoofd van de afdeling juridische
en bestuurlijke zaken van de rijks
luchtvaartdienst, sluit' de lucht-
n één week ge- vaartrampenwet niet meer aan bij
gelukken met de eisen van deze tijd.
Schuldvraag
De normen en aanbevelingen
van de internationale organisatie
voor de burgerluchtvaart ICAO
schrijven voor dat onderzoek naar
luchtvaartongevallen onafhanke
lijk moet zijn en kleurloos bij de
beantwoording van de schuld
vraag. In het wetsontwerp is het af
schaffen van de tuchtrechterlijke
bevoegdheden die de raad nu nog
heeft een zwaarwegend element.
Tuchtrechterlijke maatregelen
passen ze ook niet meer in de
luchtvaart van nu, omdat zij alleen
opgelegd kunnen worden aan de
bemanning van vliegtuigen.
Van Dam: „In de moderne lucht-
r veilig- vaart zijn de handelingen van veel
anderen, zoals luchtverkeerslei
ders, grondwerktuigkundigen en
luchthavenpersoneel van directe
heid en een betere voorlichting
r de oorzaak van vliegtuigonge-
door de grote drukte (koopavond) vallen toenemen,
kregen ze pas later in de gaten dat Er werden vergelijkingen ge- invloed op het verloop
het vervalsingen waren. Inmiddels trokken met scheepsrampen, die jgj||jr u-
in het openbaar door de raad voor
de scheepvaart werden behandeld
s werd geuit een soortge-
jetten opgedoken, niet alleen hon- lijk college voor luchtvaartonge-
derdjes maar ook briefjes van vijf- vallen te vormen. Kamervragen
tig. Bij de vervalste briefjes
kleur in detailonderdelen feller
dan op echte bankbiljetten, de
blindenstip is niet voelbaar, het pa
pier is gladder en het watermerk
ontbreekt.
vlucht". Een tweede belangrijke
wijziging van de huidige situatie
betreft de openbaarheid van het
onderzoek. Er moet straks een uit
gebreid eindrapport worden gepu-
bliceerd dat meer bevat dan de uit
bleven niet uit, waarop de toenma- spraak en het overzicht van het ge
lige minister van verkeer en water
staat, jonkheer van Lidth de Jeude,
in augustus 1835 de commissie
Kooien. Dat leidde tot de inwer
kingtreding van luchtvaartram-
houden onderzoek. „Ook dit past
beter bij het huidige maatschappe
lijk proces van het geven van meer
openheid van zaken", aldus Van
Dam.
106 gevallen hield de raad
luchtvaart een openbare zitting.
Vier keer werd het vliegbewijs
voor een tot twee jaar ingetrokken,
zeventien keer voor zes maanden
of minder. In 34 gevallen liet de
raad het bij een berisping van de
vlieger.
Lering
Behalve onderzoek naar de
schuldvraag was een van de be
langrijkste taken de afgelopen vijf
tigjaar ook lering te trekken uit on
gevallen en aanbevelingen te doen
die de vliegveiligheid moeten ver
hogen. Het overgrote deel van de
ongevallen die de raad behandelde
speelde zich af in de recreatieve
luchtvaart en in de kleine lucht
vaart.
Zo adviseerde de raad na het ver
ongelukken van een DC-8 van Mar
tinair in 1973 op het toenmalige Co
lombo dat in alle Nederlandse
vliegtuigen apparatuur moest wor
den aangebracht die de vlieger
waarschuwt wanneer het toestel
ongewild te dicht bij de grond
komt. Bij het vliegtuigongeval
kwamen alle ruim 180 inzittenden
om het leven. Nederland liep toen
met deze maatregel voorop in de
wereld.
Een tweede aanbeveling die
heeft bijgedragen aan de veiligheid
van de luchtvaart was het verplicht
stellen van apparatuur in de cock
pit van helicopters waarmee de
gasdruk in rotorbladen kan wor
den afgelezen. Tot het verongeluk
ken van een helicopter
KLM
aan de rotorbladen bevestigd. Een
Een vleugeldeel van de Fokker F28, die in 1981 boven Moerdijk werd
gegrepen door een windhoos. Uit deze ramp kon geen lering worden ge-
Windhoos
Een van de vier ernstigste onge-
de vallen in de Nederlandse burger-
1974 was dit instrument luchtvaart van de afgelopen vijf
tien jaar is nooit door de raad in
de rotorbladen raakte lek, het openbare zitting behandeld. Dat
gas liep weg en het blad brak af. De was de ramp met een Fokker F-28
helicopter stortte neer in de Noord
zee en de twee bemanningsleden
kwamen om het leven.
de NLM die in oktober 1981
nabij Moerdijk verongelukte. Nie
mand van de 22 inzittenden over
leefde dit. Het vliegtuig was in een
windhoos terecht gekomen die op
geen enkele wijze kon worden
voorspeld. Tegen de krachten die
toen op het vliegtuig werden uit
geoefend is geen luchtvaartuig be
stand. De raad was van mening dat
na dit ongeval geen aanbevelingen
konden worden gedaan die de
vliegveiligheid zouden kunnen
dienen en dat hier geen schuld
vraag te beantwoorden was. De
raad liet het by-het vooronderzoek.
Niet iedereen in de luchtvaart is
gelukkig met de nieuwe wetge
ving. Met name is er kritiek geko
men op het afschaffen van de
tuchtrechterlijke bevoegdheden.
„Tegenstanders vrezen dat het
handelen en nalaten van vliegers
niet meer getoetst kan worden aan
het begrip goed vliegerschap. Dit
tekort zou de strafrechter niet of
nauwelijks kunnen opvullen," ?o
verwoordt Van Dam de kritiek van
de tegenstanders die hy volstrekt
niet deelt. De luchtvaart van nu
verschilt volgens hem niet veel van
andere gespecialiseerde vormen
van bedrijvigheid waarvoor ook
geen tuchtrecht bestaat.
Statistieken
„Vliegveiligheid is onmeetbaar
en blijkt slechts uit de mate waarin
onveiligheid optreedt", stelt Van
Dam. Het laatste decennium is de
veiligheid in de luchtvaart sterk
toegenomen. De ongevalsstatistie
ken van de National Transporta
tion Safety Board in Amerika to
nen aan dat momenteel het aantal
personen dat jaarlyks omkomt bij
ongevallen in het wegverkeer ruim
dertig maal hoger is dan het aantal
mensen dat het leven verliest in
het luchtverkeer.
De statistieken van de internatio
nale luchtvaartorganisatie ICAO
geven aan dat over de laatste 25
jaar gemiddeld 0,44 fatale ongeval
len in de luchtvaart zyn gebeurd
per honderd miljoen gevlogen kilo
meters. De statistiek vertoont over
de hele linie een dalende lijn. Ook
de raad voor de luchtvaart heeft
aan de vliegveiligheid haar bijdra
ge geleverd, zo stelt Van Dam, en
zal dat volgens hem in de toekomst
op basis van de nieuwe luchtvaart-
ongevallenwet zeker blijven doen.
(ANP)
