T ango is een lelij ke vrouw, die ik mooi wil aankleden' fëUUUS PLQM Astor Piazzolla doet tijdens tournee ook Leiden aan 'Pesetsky': subtiel ZATERDAG 18 APRIL 1987 KUNST PAGINA 39 AMSTERDAM-LEIDEN - In Eu ropa en Noord-Amerika is de naam Astor Piazzolla (66) zowat syno niem voor tango. Hij heeft de hart stocht van de tango voor verkilling behoed, blaast de muziek van Ar gentinië nieuw leven in. Hij schrijft kamermuziek, maar bespeelt ook nog steeds de bandoneon in zijn ei gen kwintet. Hij concerteert in een festival voor kamermuziek in de Verenigde Staten, maakte onlangs plaatopnamen met de jazzmuzi kant Gary Burton en werkt aan een Broadway-musical, gebaseerd op drie verhalen van zijn onlangs overleden landgenoot Jorge Luis Borges. Zangeres Grace Jones had een wereldwijde disco-hit met 'Strange, I've seen that face befo re', dat een bewerking is van een compositie van Piazzolla. Europa gaat door de knieën voor zijn grillige reanimatie van de tan go, waarbij de traditie injecteert met invloeden van Stravinsky, Bartók en anderen. In Argentinië wordt daar heel anders tegenaan gekeken. Astor Piazzolla be schouwt de traditionele tango als een fossiele vorm van muziek. Een attractie voor toeristen, die al lang niet meer in deze tijd past. En pre cies dat is de reden dat veel Argen tijnen niet op hem en zijn muziek gesteld zijn. In hun ogen tast Piaz zolla de Argentijnse cultuur aan, in plaats van deze te verrijken. Stipt op tijd meldt Piazzolla zich voor het vraaggesprek in de hal van een Amsterdams hotel. Hij is daags daarvoor aangekomen uit Italië waar hij met zangeres Milva heeft gerepeteerd en zal met zijn kwintet een korte tournee door ons land maken. Hij is alleen, zonder de hofhouding van impresario's en persagenten die bij kunstenaars van zijn formaat gebruikelijk zijn. Een kleine, levendige man in leger- jack. Op zijn T-shirt staat de afbeel ding van een grote zeilboot. Naar later zal blijken niet helemaal toe vallig. Tijdens het interview klinkt een tango-bewerking a la James Last door de hotelhal, alsof de duivel er mee speelt. Piazzolla steekt zijn vinger op. "Dit is het idee wat ik heb van jullie opvattingen over tango. Het stemt me droevig. Er was ook zo'n Hollander, z'n naam ben ik vergeten. Eh, Malando ja, 'Olé Guapa'. Die verkocht meer dan vijf miljoen platen met tango- muziek in Japan en dergelijke lan den. Ik ben hem jaren geleden eens gaan opzoeken". Gewelddadig Gevraagd naar de oorzaak voor zijn grote populariteit in Neder land, begint hij meteen over het ballet 'Vijf Tango's', dat Hans van Manen op zijn muziek maakte. Piazzolla zag het ballet nooit op de planken, maar wel op video. En hij sprak Van Manen in zijn apparte ment in Parijs. "Van Manen kwam naar me toe, danste een beetje voor me, toonde me hoe de bewegingen zouden zijn. Hij maakte een prach tig ballet. Het publiek dat mijn mu ziek het best begrijpt is het Hol landse. En dat zeg ik niet omdat jij hier nu zit. In Argentinië vinden de meesten dat ik niets met tango te maken heb. Ze haten me of houden van me, beide even intensief. Luis ter naar de'radio's in Buenos Aires, die laten alleen de tango horen zo als die veertig jaar geleden klonk". Marco Bakker met jong talent naar Knokke-festival KNOKKE (GPD) - Zanger Marco Bakker stelt tijdens het Knokke- festival in juli nieuw Nederlands talent voor aan de Belgische kij kers. Wie hij meeneemt naar het in ternationale evenement wordt pas volgende week bekendgemaakt. De opzet van het Knokke/Heist- festival is dit jaar helemaal gewij zigd. In tegenstelling tot voorgaan de jaren zullen omroepen uit ver schillende landen geen eigen teams inzenden. Een woordvoerd- ster van de VARA zegt hèt jammer te vinden dat haar omroep nu bui ten de boot valt. Een woordvoerder van de BRT stelt dat gekozen is voor een goed kopere en makkelijker vorm van organisatie. „Uit vijf landen komen nationale vedettes die eigen ont dekkingen meenemen en deze mensen ook begeleiden. In vijf avonden stellen de sterren de nieu we talenten voor. Na de pauze zin gen de sterren zelf'. Uit Engeland komt Petula Clark, uit Duitsland Roberto Blanco, uit Frankrijk Sacha Distel, en voor België treden Maurice Dean en An- nieAnderson op. Een internationa le vakjury waarin voor Nederland waarschijnlijk Willeke van Ammel- rooy zitting heeft beoordeelt de prestaties van het nieuwe talent. "Tango is geen muziek; tango is vulgair en goedkoop. Wil je er muziek van maken, dan moetje de harmonieën en de melodie drastisch veranderen. Tango is als een lelijke vrouw, die je een prachtige jurk kunt aantrekken. De oude tango's missen die aankleding. Onder de oppervlakte van mijn muziek gaat tango schuil, een donkere, woelige onderstroom. Al het slijk waaruit de tango is voortgekomen, tref je in mijn muziek nog aan. Maar daaroverheen is iets anders gekomen: geëvolueerde, nieuwe muziek". Daar heb ik meer geleerd over dé tango en het leven dan op alle con servatoria bij elkaar". De bloeitijd van de traditionele tango is volgens Piazzolla al lang voorbij. "In New York had je zo veel plaatsen om naar muziek te luisten. Birdland, Greenwich Villa- ge. Waarom hadden we dat niet in Buenos Aires. In de jaren zestig zijn die plaatsen er gekomen. In die tijd ben ik ook met mijn kwin tet begonnen. Nu zitten er in die plaatsen geen modernen meer, maar de traditionelen. Ze brengen er 150 Japanners heen, die er zich vergapen. Het is toeristenindustrie geworden, een karikatuur". "De tango-mensen gedragen zich als een sekte. Ze worden geboren, leven en sterven alleen voor de tan go. Ze luisteren niet naar Stravins ky, niet naar Hector Villa-Lobos of Béla Bartók, ze gaan niet naar Pi- cassso kijken of naar een film van Bergman. Juist daardoor is de we reld van de tango nog steeds ver rot. Het verschil tusen hen en mij is dat ik er tussenuit ben geknepen. Ik ben naar Parijs gegaan en ben een serieuze studie van muziek be gonnen. Ik hou van muziek, niet van tango. Watje moet beseffen, is dat muziek geen competitie is. Componisten proberen elkaar de loef af te steken, dat is hun fout. Ik hou zo veel van Ravel, Bartók, Stravinsky. Maar ik zal nooit zoals zij componeren. Ik heb mijn eigen stijl". door Ariejan Korteweg "Traditionele tango hoort bij de jaren dertig, veertig, misschien vijftig, maar heeft niets van doen met deze tijd, met ontwikkelingen in de muziek en in de wereld. Dat zeg ik al jaren. De tango-mensen zijn heel nostalgisch, denken graag terug aan de tango van vroeger tij den. Het is een heel sensuele mu ziek. Het is een manier van de lief de bedrijven. Het dansen, het spe len ervan, de spanning in het ritme. Dat maakt het zo vitaal, zo geweld dadig soms. De wereld is vol ge weld, en jonge mensen zoeken dat ook in de muziek. Die moet opwin dend zijn, sexy, sensueel, levendig, romantisch, dramatisch, religieus. Dat alles is in tango te ontdekken. Maar je moet het wel naar boven halen. De jeugd, die van Tina Tur ner, Lionel Richie en Chick Corea houdt, houdt ook van mijn mu ziek". "Tango is niet Argentinië, tango is Buenos Aires. Zoals jazz New Orleans is. Het is dezelfde relatie. Om te weten wat tango werkelijk is moet je in Buenos Aires geboren zijn. Er zijn veel uitstekende jazz muzikanten in Argentinië, maar die zouden nooit in Buenos Aires tango kunnen spelen. Zij wijden hun leven aan de jazz, niet aan de tango". Nachtclubs "Maar ook dat wordt minder. Tot 1955 was Buenos Aires de stad van de tango. Nu is het net als Amster dam: de stad van de rock roll, van de elektriciteit, van het lawaai, van het geweld. De oorsprong van de tango ligt in een vergelijkbare tijd als die waarin zij haar einde zal vinden. Het ontstond in een rotte wereld van prostitutie, mafia, paar denraces, gokken, drugs. De tango heeft alles met de haven te maken. Daarom wordt het ook havenmu- ziek genoemd: musica portena. Waar een haven is, daar is prostitu tie. Kijk maar naar Amsterdam, Antwerpen, New Orleans, Buenos Aires, Rio de Janeiro. In de haven van Buenos Aires zijn uit alle windstreken stukjes tango aange waaid. De Italiaanse immigranten uit Napels, uit Genua en van de Adriatische kust hebben er een groot aandeel in. Maar er is ook het ritme van de flamenco, er zijn ele menten uit Cuba en Brazilië". "Tango is geen folklore, het is niet in Argentinië geboren. Wat je hier in Amsterdam hebt, dat is evengoed tango: de Chinese wijk, de rosse buurt, de nachtclubs, de cabarets, de meisjes. Vijfentwintig jaar heb ik in een cabaret gewerkt. Keerpunt Met graagte vertelt hij nog eens over de ontmoeting met Nadia Boulanger, die hij als een keerpunt in zijn leven beschouwt. Het was in 1954, Piazolla had net de tango de rug toegekeerd en was vastbeslo ten zich te gaan bekwamen in he componeren van klassieke muziek. Hij ging naar Parijs om - zoals zo veel groten uit de muziek - bij haar compositielessen te volgen. Hij moest voorspelen. De composities die hij haar liet horen bevielen haar maar matig; ze leken op iedereen behalve op de maker. Ze zei hem: je komt uit Argentinië. Speel eens een tango op de piano. Na enkele seconden greep ze zijn handen en zei: dat is jouw muziek. "Elke dag dat ik leef is een bewijs van haar gelijk", zegt Piazzolla. Maar ook nadat Boulanger hem opnieuw tot de tango had bekeerd, is de loopbaan van Piazzolla wis selvallig geweest. In de jaren zestig schreef hij prachtige muziek. Daar na had hij een terugval. "In de tijd rond 1970 leefde ik in Buenos Aires en was bang. Dat kun je horen aan de muziek uit die tijd. Het is mu ziek waarin niet de vrijheid door klinkt die ik vandaag de dag heb. In 1974 ben ik naar Frankrijk ge gaan, waar ik in vrijheid kon adem- Zij kent een geldprijs van f 25.000 toe. Het Knokke-festival wordt ge houden in het casino en wordt ge durende vijf avonden rechtstreeks uitgezonden tussen 21 en 23 uur op de BRT. De eerste uitzending is op 7 juli. Marco Bakker en de zijnen treden op 10 juli op. De grote finale wordt op 11 juli uitgezonden. 'Pesetsky'. Compositie en spel: Amy Gale en Arnold Goores; bewerking tekst en adviezen: Moniek Merkx; toneelbeeld: Albert Verkade. Gezien op 17 april in het LAK, Leiden. Al daar ook vanavond. Voorts op 28 en 29 april in het Korzo theater, Den Haag. LEIDEN - Amy Gale en Arnold Goores, Rotterdam en Amster dam, een dansende actrice en een acterende danser, een hy peractieve Amerikaanse en een aarzelende flegmaticus. Als Gale Goores samen op het podium staan, zijn er tegenstellingen ge noeg. 'Pesetsky' is gemaakt naar aanleiding van de bundel 'Verha len tot op zekere hoogte' van de Amerikaanse schrijfster Bette Pesetsky. Maar in feite is het ook een stuk over twee karakters die in veel opzichten van elkaar ver schillen: de neurotisch voortjak kerende Amy Gale, die zich zel den of nooit een seconde rust gunt. En de aan haar zijde naar adem happende Arnold Goores, die alvorens in beweging te ko men steeds een lichte tegenzin lijkt te moeten overwinnen. In het stuk vormen ze een echt paar en is het dus voor hen zaak een modus vivendi te vinden. De eerste woorden van Gale laten daarover geen twijfel bestaan: 'Stel je voor, de vloer verbeeldt de grafiek van het leven; het hu welijk is daarop een diagonaal'. Het verdere verloop van de voor stelling staat in het teken van die woorden. Op de ene as kun je je de gevoelens denken, op de an dere de tijd. Spiralen en recht hoeken worden beschreven, lus sen worden gelegd, knopen wor den aangetrokken. Nog tal van andere figuren, die in de wiskun de nooit een naam zullen krijgen, krijgen visueel gestalte. Sommige momenten worden tot in de details uitgespeeld; de géne als een onbekend iemand ongevraagd zijn ziel blootlegt, de ruzies waarbij de twee elkaar over en weer met amateurpsy- chologische analyses bestoken. Een prachtig fragment met licht morbide ondertoon is de scène over zelfmoord: 'Stel je voor: je wilt zelfmoord plegen en weet niet aan wie je je afscheidsbrief moet richten...'. 'Pesetsky' vertelt over zoiets alledaags als samen het leven de len en doet dat op een schetsma tige manier, aan de hand van flar den tekst en dans, die elkaar gaandeweg steeds beter aanvul len. De teksten zijn vingerwijzi gingen, de dans vertelt wat niet gezegd kan worden. Het decor - een in perspectief getekende planken vloer en een achterdoek met twee als door een kinder hand getekende hoofden - ver sterkt nog de indruk van een be wegend stripverhaal. Maar dan een strip die een haarscherp oog voor detail verraadt en wordt ge dragen door twee spelers die het tragi-komische gegeven handen, voeten en een stem weten te ge ven. Van Amy Gale was dat be- kend, dat de als een hedendaagse Buster Keaton met zijn ogen rol lende Arnold Goores zijn rol zo subtiel zou kunnen invullen was een openbaring. ARIEJAN KORTEWEG. halen, maar verteerd werd door heimwee". Melancholiek Sinds twee jaar is hij terug in Ar gentinië. "Nu we daar vrijheid en democratie hebben, moet iedereen meehelpen het land de goede kant op te duwen". De veranderde stemming in het land is volgens Piazzolla van invloed op zijn mu ziek. Naar eigen zeggen heeft hij zojuist zijn mooiste plaat gemaakt, samen met jazzmuzikant Gary Burton op het festival van Mon- treux. "Ik voel me nooit gelukkig als ik schrijf; mijn muziek is dra matisch en melancholiek. Met Bur ton klinkt mijn muziek voor het eerst opgewekt en bevrijd. Dit is honderd procent kamermuziek". "Ik schrijf nu meer kamermu ziek. Voor gitaar-duo's, gitaar en fluit, cello en piano, fluit-solo. Het is een meer intellectueel compone ren. Tegelijk werk ik met mijn kwintet, omdat ik er veel van houd op te treden. Ik wil voelen wat ik schrijf. Mijn kamermuziek is te vergelijken met wat Villa-Lobos deed met Braziliaanse muziek, Bé- la Bartók met Hongaarse muziek, Gershwin met Amerikaanse mu ziek. De enige manier om interna tionaal te zijn is door nationaal te zijn. Als een tv-programma in Ar gentinië straatbeelden van Buenos Aires bevat, is mijn muziek het eer ste wat ze gebruiken. En dat terwijl de meeste mensen in Argentinië niet in mijn muziek geloven". "Ik ben uiteindelijk bij de tango teruggekeerd. Een tango-danser ben ik nooit geweest. Ik dans ver schrikkelijk, had door al het musi ceren geen tijd om het te leren. Mijn gitarist Malvicino, dat is een fantastische danser. Een Argen tijnse dichter zei: tango is een nostalgische stemming waarop je kunt dansen. Voor mij is het een nostalgische stemming waarnaar je kunt luisteren. Op zijn korte tournee door Ne derland wordt Piazzolla begeleid door zijn eigen kwintet, dat naast hemzelf op bandoleon bestaat uit Pablo Ziegler (piano), Fernando Suarez Paz (viool), Horacio Malvi cino (gitaar) en Hector Console (contrabas). Optredens worden ge geven in Rotterdam (18), Leeuwar den (19) en Leidse Schouwburg (20 april). In Carré in Amsterdam vol gen op 24 en 25 april twee voor ons land unieke concerten. Daar treedt het kwintet van Piazzolla samen met de Italiaanse zangeres Milva op. Astor Piazzolla: 'In de haven van Buenos Aires zijn uit alle windstreken stukjes tango aangewaaid(foto gpd> Colin James Hay Lef en muziek van stavast 'Looking for Jack' (CBS) Bittere ruzies zijn er uitgevochten maar het mocht allemaal niet ba ten: de Australische formatie Men at Work, waarvan de debuutelpee wekenlang de toppositie in de Amerikaanse top 100 bezet hield, ligt op zijn gat. De erfenis bestaat uit een aardig rijtje hits ('Down Under'. 'Overkill')) en drie elpees waarvan de eerste twee heel goed zijn en de derde te wisselvallig. Ten tijde van die laatste plaat was het al hom meles. Leider Colin Hay. van oorsprong een Schot, gaat alleen verder. Om het onderscheid tussen toen en nu te vergroten maakt hij weer gebruik van zijn tussennaam James. De eerste twee nummers (op single te verwachten) van zijn solop laat, waarop hij wordt bijgestaan door Zappa-drummer Chad Wac- kerman en de Australische bassist Jeremy Alsop, liggen echter in het verlengde van het werk van de arbeidende mannen van 'down un der'. Niks bijzonders: frisse liedjes met fraaie tot in de hoogste regis ters reikende zang van Hay. Van het derde tot het tiende stuk is de plaat echter een regelrechte verrassing en toont Hay zich een veelzijdig songwriter en prima gita rist. Op de titelsong 'Looking for Jack' gaat hij jazzy te werk. Veel dank is hij hier verschuldigd aan special 'guest' Herbie Hancock voor dat prachtige springerige pianootje. De andere stukken hebben ge meen dat ze zeker voor Hay's doen zeer krachtig zijn, vooral een gevolg van zijn producerskeuze, Robin Millar, die wel weg weet met de explosies van drummer Wackerman en aanstormende gitaren. De overeenkomsten met Big Country, ook al door Millar geprodu ceerd, zijn dan ook legio. Bovendien komt Big Country ook uit Schot land, Op nog geen enkele plaat legt Hay zijn 'roots' zo duidelijk bloot als op deze. En dat getuigt van lef van deze man, momenteel woonachtig in het hem volslagen vreemde New York. De skippy- rock van weleer die veel geld in het laatje bracht, heeft hij van zich afgeschud. Gekomen is de Schotse koppigheid, muziek van stavast. WK Julian Cope: Mensen in de maling nemen 'Saint Julian' (Ariola) 'World shut your mouth' bete kende de solistische doorbraak van Julian Cope en de titel van deze hitsingle zegt veel,' zoniet al les over de maatschappij-kriti sche inborst van de voormalige zanger van The Teardrops Ex plodes. Cope heeft namelijk, op z'n Hollands uitgedrukt, schijt aan de hele wereld. Hij trekt zich van niets en iemand iets aan, be halve van zichzelf. Althans op zekere hoogte. 'Saint Julian', zoals Cope zich zelf schertsend op zijn derde so lo-album noemt, neemt zo vaak en zo veel mogelijk mensen in de maling, zichzelf incluis. In de pe riode dat hij met zijn cultgroepje The Teardrops Explodes een se rie hitjes scoorde, zette hij zich vreselijk af tegen het 'hitparade- publiek' dat hij opeens aantrok. Maar achteraf gaf hij toe daar mee zichzelf in de maling te heb- V ben genomen, want nadat hij z'n kakelverse fans meerdere malen dringend had verzocht "op te donderen" was het succes van The teardrops Explodes snel Hoewel hij van het woord con cessie waarschijnlijk nog nooit heeft gehoord, streeft Cope in zijn solocarrière nadrukkelijk het succes na. Dat zou hem met 'Saint Julian' wel eens kunnen lukken, want zijn derde, best aar dige, solo-album bevat verschil lende handreikingen naar de mu zikale 'trendvolgers'. Daarvan zijn de gematigde 'wave-rockers' 'World shut your mouth' en diens opvolger 'Trampolene' de beste bewijzen. Toch doen de door hun idool weggehoonde ex-fans er verstan dig aan niet al te gretig naar de uitgestoken hand van Cope te graaien, want de 'leatherboy' uit Liverpool zou 'de vijf wel eens op het laatste moment kunnen terugtrekken. Voor een deel dan, want wie eenmaal van het succes heeft ge proefd, moet wel een ongelofelij ke masochist zijn, wil hij zijn weldoeners ten tweede male vol ledig van zich vervreemden. JV The Mekons Muziek voor in de open haard The Mekons honky tonkin' - (Sin) The Mekons veranderen nogal eens van samenstelling. In de tien jaren van haar bestaan heeft de band nogal veel weg van een duiventil. Op het moment be staat het gezelschap uit acht he ren, waarvan gitarist Dick Taylor (ex-Pretty Things) en bassist Lu Knee (ex-Damned) wel de be kendste zijn. Je zou dus wel het een en ander mogen verwachten van de nieuwe LP. Maar dat valt vies tegen. In het begin maakte de band, niet gehinderd door enige tech nische bagage, louter punkmu- ziek. Nu is daar niets meer van te merken. Met de techniek zit het wel snor, zonder dat men overi gens van hoogbegaafde muzi kanten kan spreken. En het punkgeluid van toen is vervan gen door een mengeling van rock, folk en country. De aanwe zigheid van instrumenten als ac cordeon, melodeon en viool naast de gebruikelijke drums, bas en gitaar) spreekt wat dat be treft boekdelen. De nummers op de plaat zijn af en toe best aardig. Soms weerklinken typisch En gelse drankliederen. Geschikte muziek voor bij de open haard zou je dus zeggen. Met een lek ker wijntje lekker lui liggen luis teren. Vergeet het maar. Het is meer muziek voor In de open haard. En de wijn kun je tijdens het be luisteren beter gebruiken om je te bezatten. Want de plaat heeft nog een typisch Engels trekje: de abominabele zang, afwisselend verzorgd door Der Cougar, Bos ton Tar Baby en Skelly. Het is de manier van zingen van groepen als de Blow Monkeys en de Smiths, zij het dat deze totaal an dere muziek spelen. Zeurderige Bijdragen: Herman Joustra Wim Koevoet Jaap Visser zang, met overslaande stem en breekbare uithalen. Dikwijls te gen de toon aan. En dat maakt de LP onverteerbaar. Tenzij je van 'Engelse' zang houdt. HJ Buy of the bar Fout op fout, en toch lachen It's up to Billy (Ediesta) De hoes doet het ergste vermoe den: vier foto's van heren gesi tueerd in een lullig getekend duinlandschap. De eerste wordt in z'n been gebeten door een ko nijn, de tweede houdt een bal letje hoog, de derde vliegt op een bezemsteel en de vierde steekt z'n hoofd uit een hol terwijl een aantal verbaasde langoren naar hem kijkt. En inderdaad: de plaat is als de hoes. Slecht en rommelig. Welis waar wordt de kwaliteit van een muzikaal produkt niet alleen be paald door de technische presta tie, maar er zijn grenzen. En die zijn in dit geval duidelijk over schreden. Kennelijk is de schijf onder het motto 'There's no bud get like low budget' gemaakt, want kosten en moeiten zijn ge spaard om er iets goeds van te maken. Al zou het met muzikan ten van een dergelijk kaliber bij zonder moeilijk zijn geweest wel wat fraais in mekaar te draaien. Want de heren stapelen fout op fout. Zo klinkt de zang allerbe roerdst en heeft de drummer ge tuige de vele onbedoelde tempo wisselingen tijdens de plaatop names waarschijnlijk in een schommelstoel gezeten. Het stemmen van de instrumenten blijkt ook al een onmogelijke op gave. Toch zou iedereen deze plaat eens een keer moeten beluiste ren. Want het is namelijk zo'n af schuwelijk slechte schijf, dat hij daardoor weer leuk wordt. „Fatal Flowers, Claw Boys Claw. They 're really boring, we declare them the war", zingen de stunte laars in het nummer 'Guitar Maf fia'. Ze hebben in zoverre gelijk, dat je je bij Buy of the bar geen moment hoeft te vervelen. Bij elk nummer valt er wel wat te la chen. Omdat het zo slecht is. Mis schien iets voor de 'Pats-boem show' van Veronica

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 39