Op hoogste niveau
verzet tegen beleid
Gorbatsjov in toespraak:
Tutu trotseert verbod
met brief aan Botha
Reagan hoopt op
top met Gorbatsjov
Israël praat met China en Russen
Fanfani vormt nieuw
kabinet in Italië
Als het innerlijk maar beschaafd is.
Dan mag het uiterlijk best wat wilder.
VRIJDAG 17 APRIL 1987
BUITENLAND
PAGINA 5
Het is erg genoeg dat er een sys-
MOSKOU (GPD/AP) - De Russische partijleider Mikhail Gorbatsjov heeft gisteren on- hêwerbtedln ™eL
dubbelzinnig laten weten, dat hij tot op het hoogste niveau nog steeds tegenstanders ke vorm van protest daartegen
JOHANNESBURG (Rtr/UPI/AFP)
- Met een open brief aan president
P.W. Botha, waarin hij aandringt
op vrijlating van gevangenen die
zonder proces worden vastgehou
den, heeft aartsbisschop Desmond
SSinïtn PrZriÜ De brief is mede-ondertekend door
kenfvomriburgersfdie de^u^res:
Peeteren, past slechts een reactie
hü opzettelijk, "op grond
christelijk geweten", dit verbod dëzebeo^ee^Ss"^
wil overtreden. Sinds het afgelo- ld d£ briefschrii
nar urpolroinrlo ic hot in 7.i,w1_Afri. 31?US Qe D"elSCnnJ
pen weekeinde is het in Zuid-Afri-
ka verboden in het openbaar op te dTgevolgen
roepen tot vrijlating van gevange- g -
nen, die zonder proces vast zitten,
of in enige vorm solidariteit met de
gevangenen te betuigen.
heeft van zijn hervormingspolitiek.
In de Congreszaal van het Kremlin
vertelde Gorbatsjov aan de zesdui
zend deelnemers aan de 20e zitting
van Komsomol, de jeugdorganisa
tie van de communistische partij,
dat zijn perestrojka weerstand ont
moet van „een vertragingsmecha
nisme, dat niet zomaar plotseling
uit het niets is ontstaan en dat
overal aanwezig is, in het Centraal
Comité, in de ministerraad en ook
in de Komsomol zelf'.
Het is voor het eerst dat Gorbats
jov in het openbaar het Centrale
Comité noemt als een bron van
verzet tegen zijn beleid. Er zijn be
richten geweest over regelrechte
oppositie tegen Gorbatsjov in het
300 leden tellende orgaan dat het
beleid voor de Sowjet-Unie vast
stelt, maar de partijleider gaf giste
ren zelf aan dat het voornamelijk
dermijnt alles wat fatsoenlijk is in
onze samenleving, zo schrijft Tutu.
traagheid is met het uitvoeren van
zijn ideeën.
"Ik denk dat wij deze kwestie
moeten toelichten: Wij hebben
geen politieke tegenstanders, geen
verzet tegen reorganisatie. Wel zijn
er moeilijkheden in de beginfase
van deze revolutionaire verande
ringen", zei Gorbatsjov.
Gorbatsjov probeert de Sowjet-
economie te stroomlijnen, de doel
matigheid en productiviteit op te
voeren door betere administratie
en toepassing van moderne tech
nologie. Ook wil hij snijden in de
bureaucratie, die tijdens de 18-jari-
ge regeerperiode van Leonid Bre^j-
nev is gegroeid. Een van de midde
len die hij voor dit doel gebruikt is
glasnost - meer ruimte voor kri
tiek op bepaalde zaken.
Gorbatsjov hield zijn gehoor
voor dat zijn plannen zonder grote
re openheid voor discussie en kri
tiek zullen falen. Hij zei dat glas
nost „geen tijdelijke noodzaak" is,
maar een onmisbaar onderdeel van
zijn voorstellen.
De partijleider riep de Sow-
jetjeugd op tot bewuste deelname
aan zijn hervormingsproces.
„Neem niet alles voor lief', zei hij,
„Ga tot de bodem van de zaak en
iwacutvptav /td4 t-\ trek zelf de nodige conclusies.
WASHINGTON (Rtr) - De spion- juist zo'n scherp omlijnde en be-
EenJjende van de familie Walker wuste houding is nodig voor de
dat is het openlijk trotseren1
doen,
De onder
tekenaars zeggen dat ze bereid zijn
hun daad te
vaarden.
Tutu schreef ook een open brief
aan minister van buitenlandse za
ken Roelof Botha waarin hij ophel
dering vraagt over uitlatingen van
de minister over de geestelijkheid.
Botha had gezegd dat "het ANC en
zijn vazal-organisaties, die werken
onder het masker van priesterlijke
hypocrisie, in het geheel geen be
langstelling hebben voor de demo
cratie en de rechten van de mens'
Tutu wil graag ve
tha daarmee bedoeld heeft.
Organisaties die zich inzetten
voor de burgerrechten schatten dat
sinds de afkondiging van de
noodtoestand in juni vorig jaar
25.000 tot 30.000 mensen zijn opge
pakt, onder wie duizenden kinde-
Verder is beken gemaakt dat de
brandstichtingen in treinen rond
Johannesburg zich gisteren ook
uitgebreid hebben tot blanke
woongebieden. Deze week zijn al
zeker 48 treinwagons in vlammen
opgegaan. Honderdduizenden in
woners van Soweto kwamen te
laat, of helemaal niet, op hun werk
omdat de verbindingen met Sowe
to deels uitvielen. Duizenden ga
ven ook de voorkeur aan bussen en
taxi's vanwege het risico van
brandstichting in de treinen, maar
er waren lang"niet genoeg bussen
beschikbaar. Alleen al in Soweto
wordt de schade aan de treinsta
tion tot dusver geraamd op 28 mil-
wat Bo- joen rand (ongeveer evenveel gul
den).
Treinen die naar de blanke bui
tenwijken ginegen werden met ste
nen bekogeld. Ook werd in ver
scheidene treinstellen brand ge
sticht. Er vielen geen gewonden.
Het informatiebureau van de rege
ring deelde mee dat de politie
woensdag het vuur had geopend
op een man die van brandstichting
werd verdacht. De man is gewond.
In Kathlehong, 50 km ten zuidoos
ten van Johannesburg, is een zwar
te politieman doodgeschoten van
uit een rijdende auto, zo meldt het
informatiebureau.
'Schade voor VS
door spionage
is enorm groot'
heeft de Sowjet-Unie
ge hoeveelheid gegevens
VS verschaft, aldus de Amerikaan-
Seoul werd bekogeld met stenen en eieren.
geweldi- voltooiing van de taken die de her-
de structurering stelt".
- aan*. De Komsomol heeft de laatste
v.a? defensie Casper tijd scherpe kritiek geuit op de bu- SEOUL (AP) - In Zuid-Korea heb-
noemde reaucratie binnen haar gelederen, ben gisteren duizenden studenten
De voorzitter van de jeugdorgani- geprotesteerd tegen het besluit van
satie, Viktor Mironenko, trok
•jian woensdag in zijn openingsrede
het congres dan ook fel
Park Bo-Hi (in het midden met het jasje op zijn hoofd), een medewerker van Sun Myung Moon van c
Moon-sekte, wordt door zijn lijfwacht in bescherming genomen nadat hij door demonstrerende studenten i
de schade daarvan groot.
De Sowjet-Unie zou
een miljoen vertrouwelijke Ameri-
centralisatie en versteende werk-
kaanse boodschappen hebben ieer tegen „bureaucratie, te veel
kunnen ontcijferen als gevolg van
de informatie die haar de Ameri
kaanse marineman John Walker
verschafte. Volgens Weinberger vooral
In zijn rede sprak Gorbatsjov
s r, r 4 ooral over binnenlandse politieke JSHBcn n
^SS^ÏS^hegeheimedienst vraagstukken. Zijn enige verwij- Zuid-Korea.
KGP door het werk van de Walkers zing naar het buitenland bestond
het Amerikaanse ge- uit een loftuiting aan het adres van
de jonge Sowjet-soldaten, die in
Afghanistan het communistische
reSim.e helpen in de strijd tegen
president Chun Doo-hwan
dere politieke discussie op te
schorten tot na de Olympische
Spelen van 1988 in Seoul. Volgens
persberichten waren bij de protes
ten rond 13.000 studenten betrok
ken van acht universiteiten in
Seoul en 16 in andere delen van
Protest in
Korea tegen
bevriezing
democratie
Op de Korea-universiteit in
Seoul gooiden ongeveer 2.000 stu
denten stenen en eieren naar een
medewerker van Sun Myung
Moon, de voorganger van de gelijk
namige sekte. De studenten ver
hinderden dat de 58-jarige Park
Bo-Hi een redevoering kon uit-
hoofdstad gooiden ongeveer 600 spreken over de hereniging
de sleutel
heimschrift gekregen,
Aan een lunch
gue, een militair-industriële groep, h^t islamTtisch verzet. Over het ré'
zei de minister dat de Sowjet-Unie cente bezoek van de Amerikaanse
hierdoor op de hoogte was gesteld minister van buitenlandse zaken
scheepslokaties ^°n SrouTes! Sooïf ShU"Z reP'e N met gCen
militaire operaties, geheime activi
teit en de vertrouwelijke inlichtin
gen waarop wij onze inschattingen
maken".
Maandag maakte de Zuidkore-
aanse president bekend dat hij zijn
opvolger zal aanwijzen onder het
geldende kiesstelsel, en dat hij ie
dere politieke discussie zal bevrie
zen tot de Olympische Spelen ach
ter de rug zijn.
Op de Sogang-universiteit in de
studenten stenen en brandbom- beide Korea':
men naar de politie, die met traan- komt Amerikaanse
gas antwoordde. Volgens ooggetui- schreeuwden zij. Een
„Maak dat je weg
lakei",
de de-
(door Henk Dam)
WASHINGTON - De Amerikaanse
president Reagan heeft gisteren,
nadat hij door minister Shultz (bui
tenlandse zaken) was ingelicht
over diens besprekingen in Mos
kou, gezegd te hopen op een top
conferentie met de Russische lei
der Gorbatsjov later dit jaar.
Reagan zei dat de gesprekken in
Moskou de kloof tussen de twee
mogendheden waar het gaat om
ontwapeningsvraagstukken heb
ben verkleind, en dat belangrijke
vooruitgang is geboekt. Shultz
kwam gisteravond vanuit Brussel,
waar hij de Europese NAVO-part-
ners verslag had uitgebracht van
zijn gesprekken met Gorbatsjov en
minister Sjevardnadze, aan in het
Californische Santa Barbara, het
vakantieverblijf van de president,
voor overleg.
Na afloop van dit overleg gaf pre
sident Reagan, geflankeerd door
Shultz, een korte, optimistisch
klinkende verklaring waarin hij
onder meer zei: „Het is me duide
lijk dat het bezoek zeer nuttig is ge
weest bij het bevorderen van de
dialoog tussen onze twee landen
op een aantal gebieden".
Reagan zei, dat met name op het
gebied van middellange afstands
wapens de supermogendheden
dichter tot elkaar zijn gekomen.
„Na verdere consultaties met onze
bondgenoten, die ik persoonlijk zal
leiden, hebben we wellicht nieuwe
ideeen aan te bieden", zo stelde hij
in het vooruitzicht.
De president zei „optimistisch"
over een akkoord rond middellan
ge afstandswapens te zijn, ondanks
de bezwaren die bij een aantal Eu
ropese NAVO-landen leven tegen
met name het verwijderen van ook
alle korte-afstandswapens uit Eu
ropa.
Shultz liet in dit verband in voor
zichtige bewoordingen weten, dat
de NAVO-landen niet op één lijn
zitten. „We zijn daarover nog in ge
sprek. Ónze bondgenoten beraden
zich, en dan zullen we tot een
standpunt komen", zo zei hij.
Terugkerend tot een mogelijke
top met Gorbatsjov, zei president
Reagan dat zo'n ontmoeting zal af
hangen van de mogelijkheid om
„substantiële overeenkomsten" te
tekenen die het voor de Russische
leider de moeite waard maken naar
de VS te komen.
Ook over strategische raketten
en ruimteverdediging, twee terrei
nen waar tijdens de jongste ge
sprekken in Moskou nauwelijks
vooruitgang is geboekt, klonk Rea
gan optimistisch. Hij sprak van
„nuttige en gedetailleerde bespre
kingen".
Inzage
Een Amerikaanse rechtbank
heeft gisteren geweigerd de gepen
sioneerde luchtmachtgeneraal Ri
chard Secord opdracht te geven se
natoren die onderzoek doen naar
de geheime wapenleveranties aan
Iran inzage te geven in zyn buiten
landse bankrekeningen. De rech
ter wees het verzoek af met het ar
gument dat dit strijdig was met Se-
cords grondwettelijke recht op
zelfverdediging, gezien de uitdruk
kelijke verklaring van de senato
ren dat de informatie die ze van de
oud-generaal wensen gebruikt zal
worden voor een onderzoek naar
diens eventuele criminele activitei
ten.
Walker, een gepensioneerde ver
bindingsspecialist van de Ameri
kaanse marine, is voor zijn verraad
veroordeeld tot levenslange gevan
genisstraf. Hij recruteerde voor
zijn spionage zijn broer, zoon en
een vriend uit de marine.
Volgens minister Weinberger
heeft de Sowjet-Uunie een massie
ve spionagecampagne tegen de
Verenigde Staten en alle andere
democratieën in het westen op
touw gezet.
Levenslang
In het massa-proces tegen van
maffiapraktijken beschuldigde
verdachten in Palermo hebben de
aanklagers gisteren voor 28 van
hen levenslange gevangenisstraf
fen geëist. Aanklagers Domenico
Signorino en Giuseppe Ayala ver
zochten voor 45 van de in totaal 467
verdachten vrijspraak wegens ge
brek aan bewijs. Voor vier anderen
drongen zij aan op amnestie. Sinds
het proces in februari 1986 begon
zijn zeven verdachten overleden.
Verbouwing
De Canadese premier Brian Mul-
roney heeft volgens het dagblad
Toronto Globe and Mail partij fond
sen gebruikt om twee officiële resi
denties te renoveren. In een van de
gebouwen werd een kast gebouwd
met plaats voor 30 pakken en 84
paar schoenen. Hoewel het ge
bruik van partijfondsen voor reno
vaties geen schending van de wet
inhoudt noemde de oppositie de
handelswijze van Mulroney exces
sief. „Wat voor een vent heeft nou
50 of 85 paar schoenen nodig,"
vroeg het parlemenstlid voor de
New Democratie Party, Nelson Ri-
is zich af.
Veiling
Een openbare verkoop van sou
venirs van de 75 jaar geleden ver
gane oceaanreus Titanic in Lon
den, heeft 400.000 gulden opge
bracht. Onder de geveilde voor
werpen was een koperen naam
plaat van een van de reddingboten,
die in Amerikaans bezit was. In de
balzaal van het Park Lane Hotel
waren ongeveer 300 belangstellen
den bijeengekomen om te bieden
op brieven en ansichtkaarten van
slachtoffers en overlevenden,
schaalmodellen, tekeningen en
schilderijen van het schip, kranten,
bladmuziek en oude 78-toerenpla-
ten over de ondergang van het
46.000 ton metende schip dat op
zijn eerste reis naar New York, met
verlies van meer dan 1.500
levens.
TEL AVIV (AFP/UPI/GPD) - In
de Israëlische kranten staan de
laatste dagen bijzonderheden
over de veroordeling van een mi
litair die in 1980 voor 18 jaar de
gevangenis inging wegens het
doorgeven van geheimen aan
een vijandelijk land. Het lijkt er
op dat het bewijs tegen ex-luite-
rant Azat Nafsu is vervalst door
de Sjin Bet, de binnenlandse ge
heime dienst.
De affaire is een nasleep van
het Sjin-Betschandaal rond de
toedracht van de dood van twee
Palestijnse buskapers in 1984.
Gebleken was dat de Palestijnen
op opdracht van de geheime
dienst waren vermoord, maar dat
de bewijzen daarvoor tegenover
onderzoekcommissies bewust
waren verdraaid, vervalst of ver
donkermaand.
In de nasleep van deze kwestie
werden 11 medewerkers van de
Israëlische binnenlandse veilig
heidsdienst gestraft, maar presi
dent Chaim Herzog verleende
Weer schandaal
rond geheime
dienst in Israël
hun uiteindelijk gratie. Eén van
de 11 was Yossi Ginossar, sinds
kort directeur van het ^xportin-
stituut van Israël. Hij zou betrok
ken geweest zijn bij het samen
stellen van de gefingeerde aan
klacht tegen Nafsu. Ginossar zei
te hebben gehandeld volgens
'standaarsprocedures'.
-Dat bracht de als spion ge
brandmerkte Nafsu, die al zes
jaar gevangen zit ertoe zijn zaak
opnieuw onder de aandacht te
brengen. Volgens de Jeruzalem
Post stelde in december vorig
jaar het ministerie van justitie
een nader onderzoek in en ont
dekte dat er inderdaad voldoen
de aanwijzingen zijn om aanne
melijk te maken dat het bewijs
materiaal tegen de legerofficier
destijds ten minste ten dele was
vervalst.
De kwestie is in behandeling
bij het Hooggerechtshof. Vol
gens de Israëlische kranten heeft
Sjin Bet de afgelopen weken er
op aangedrongen de vermoede
lijk ten onrechte veroordeelde
luitenant gratie te verlenen.
Daarbij speelt een rol dat Nafsu
tot een Israëlisché minderheid
behoort.
Hij is islamiet en behoort tot de
circa 400 leden tellende gemeen
schap van Circassianen, die in
twee dorpen in Noord-Israël
woont. Zijn voorouders zijn 130
jaar geleden uit de Kaukasus
naar het toenmalige Ottomaanse
Rijk gevlucht. De Circassianen
zijn, net als de ook islamitische
Druzen, loyaal aan de staat Israël
en vallen onder de dienstplicht.
Arabische Israëliërs kunnen niet
in het leger van de joodse staat
dienen.
TEL AVIV (AP/ANP) - Israël is be
sprekingen begonnen 'met de Sow
jet-Unie en China ter voorberei
ding van een mogelijke internatio
nale vredesconferentie. Dit heeft
de directeur-generaal van het Is
raëlische ministerie van buiten
landse zaken, Avraham Tamir, gis
teren in een televisievraaggesprek
gezegd.
In Israël zijn de partijen het niet
eens over de wenselijkheid van een
internationale conferentie met
deelneming van de vijf permanen
te leden van de VN-veiligheids-
raad, zoals die door de Arabische
landen wordt geëist. De Sowjet-
Unie en China onderhouden geen
van beiden diplomatieke betrek
kingen met Israël.
In het vraaggesprek noemde Ta
mir de gesprekken met China en
de Sowjet-Unie een „ontluikende,
positieve ontwikkeling", maar
waarschuwde hij tevens dat Israel
deze ontwikkeling zorgvuldig
diende te bestuderen. Tamir zei
ook dat Israël de deur open moest
houden voor Syrische deelname
aan de vredesbesprekingen.
Tindemans verklaarde dat aan
deelname van een delegatie van de
Palestijnse Bevrijdingsorganisatie
(PLO) aan een conferentie pas valt
te denken, als de organisatie van
Jasser Arafat haar bezwaren op
geeft tegen twee resoluties van de
Verenigde Naties. „Hoe kun je een
conferentie organiseren als er geen
basis is", zei Tindemans op een
vraag. Hij doelde met name op re
solutie 242 van de Veiligheidsraad
van de VN, waarin impliciet het be
staansrecht van Israël wordt er
kend, maar over de Palestijnen
slechts gesproken wordt als vluch
telingen. De Belgische minister
van buitenlandse zaken is als voor
zitter van de raad van ministers
van buitenlandse zaken van de EG
bezig met een oriëntatiereis door
het Midden-Oosten.
In Algiers heeft de politieke ad
viseur van PLO-voorzitter Jasser
Arafat, Hani al-Hassan, echter ge
zegd dat de Palestijnen zich moe
ten voorbereiden op een „bloedige
strijd" in het Midden-Oosten voor
dat een internationale vredescon
ferentie plaatsheeft die zal moeten
leiden tot een oplossing van het
Arabisch-Israëlische conflict.
Hani al-Hassan deed deze uit
spraak tijdens een bijeenkomst
van verschillende Palestijnse fac
ties om te pogen de gelederen van
de PLO weer sluitend te krijgen.
Volgens Arafats raadgever valt te
verwachten dat beide partijen die
bij het conflict betrokken zijn hun
posities zullen proberen te verster
ken voordat een conferentie wordt
gehouden.
ADVERTENTIE
ROME (AP) - De Italiaanse kabi
netsformateur Amintore Fanfani
heeft president Francesco Cossiga
gisteravond laten weten dat hij er
in is geslaagd een regering te vor
men die voor juni vervroegde ver
kiezingen kan voorbereiden.
De 79-jarige christendemocraat
en senaatsvoorzitter Fanfani zal
waarschijnlijk vandaag zijn lijst
van ministers aan de president
overleggen. Als formateur is Fanfa
ni automatisch hoofd van de nieu
we regering, die de 46ste wordt van
na de oorlog. Over de samenstel
ling is nog niets meegedeeld, maar
volgens politieke bronnen zou het
gaan om een minderheidsregering
van christendemocraten.
Fanfani, die al vijfmaal eerder
premier is geweest, zal zijn rege
ring volgende week ter goedkeu
ring aan het parlement presente
ren. Daar het om een minder
heidsregering gaat zal het parle
ment vrijwel zeker reageren met
een motie van wantrouwen. Cossi
ga zal dan het parlement ontbin
den en het door Fanfani samenge
stelde kabinet vragen aan te blij
ven om tot de verkiezingen de za
ken waar te nemen.
Fanfani zelf gaf na zijn 15 minu
ten durende onderhoud met Cossi
ga geen commentaar, maar het bu
reau van de president liet weten
dat Fanfani „het mandaat heeft
geaccpeteerd" om een nieuwe re
gering te vormen. In de politieke
praktijk van Italië staat acceptatie
van een mandaat gelijk met het het
welslagen van een formatie.
Formateur Fanfani.
Cossiga richtte zich deze week
tot Fanfani nadat hij zes weken
lang vergeefs had geprobeerd de
oude coalitie van vijf partijen te
herstellen die op 3 maart uiteenviel
met het vertrek van de socialisti
sche premier Bettino Craxi. Craxi
diende zijn ontslag in na een con
flict met de christendemocraten,
de belangrijkste partner in de coa
litie, die verder Sociaaldemocra
ten, Republikeinen en Liberalen
telde. Hoewel de vijfpartijencoali-
tie slechts drieëneenhalf van de
vijf jaar heeft volgemaakt staat zij
toch teboek als de langstlevende
Italiaanse regering van na de oor
log.
WILDE HAVANA
1
Elke sigaar, die de naam van
La Paz mag dragen is puur natuur.
Vooral bij de Wilde Havana springt
dat goed in het oog. Kijk maar naar
dat rijk geschakeerde Java dek
blad en naar die borstelige flos.
gemaakt om vurig op te vlammen
Om onmiddellijk zijn eerste ge
heimen prijs te geven. Het aroma
van een verre, boeiende wereld.
Achter het grillige uiterlijk van de
natuur blijkt een plezierige vorm
van beschaving schuil te gaan.
La Paz Wilde Havana. 100% tabak.
Per10,20of 50stuks,6lct.per stuk.
