Elk jaar minder teams in
schoolvoetbaltoernooi
De maandagochtendziekte begint op zondagavond
Van
politiek
figuur
tot
schlemiel
Tentoonstelling over Jan Klaassen in Katwijk
In de rij
voor Bowie
WOENSDAG 15 APRIL 1987
PAGINA 9
ZóUééfcUebyanmto^ectf
6+elfetje G«pi«rde Kia«Hty| Ge7fen
OP FitHe55eM...0llWlJ5 ffifloI (mort
de bedoel'wtr jad iK
NuJateYS md hè?
mfii Kr«3dit- zit in
>IadI/a\« -u/aMIiiamc
ofaee iocHie Linksom de 6
dioo^- kan je je veiiiedeH en de
^^Ye si toot éto.
de volifflde itwow...
TlHs Inwid belt- M dStt
l maat- daf ik Gewow
\m m_wn of
doel u dit ai
meneeir?
PAGINA VOOR JONGEREN
Eindredactie Paul de Tombe
Telefoon 071-144941, toestel 242
Waaraan denk je het eerst in de
paasvakantie? Aan schoolvoet-
bal natuurlijk. Althans, dat is het
geval met Ruud de Groot, de gro
te man achter het jaarlijkse
schoolvoetbaltoernooi voor Lei
den en omstreken. Van maandag
tot en met woensdag is hij niet
van de velden van sportpark 'De
Bloemerd' weg te slaan. Drie da
gen lang wordt hij omringd door
jongens en meisjes die de school
banken hebben verruild voor de
malse voetbalwei.
Ook Ruud de Groot, ooit zelf
bekend als voetballer van onder
meer UVS en RCL. is het opge
vallen dat het aantal teams dat
aan het schoolvoetbaltoernooi in
de paasvakantie meedoet elk jaar
kleiner wordt. „Ja, wat wil je
ook. De jeugd kan tegenwoordig
uit zoveel leuke dingen kiezen.
Met name de wat oudere scholie
ren (boven de 15 jaar) hebben
kennelijk andere dingen te doen
in hun vakantie. Dat merk je aan
een dag als gisteren, die voor de
hoogste klassen van de middel
bare scholen is bestemd. Maar
als de basisscholen aan de beurt
zijn, is het op de velden weer ou
derwets druk."
Toch kan Ruud de Groot een
zekere teleurstelling niet onder
drukken. ..Vroeger, eigenliik nog
niet eens zo heel lang geleden,
stonden de scholen in de rij om
mee te kunnen doen. Nu, zelfs
met mooi weer, halen we de nau
welijks 100 teams. Terwijl het er
130 zijn geweest. Het zou natuur
lijk leuk zijn als alle moeite die
we doen een grotere deelname
oplevert. Tenslotte hebben Lei
den, Leiderdorp, Oegstgeest en
Voorschoten bij elkaar voldoen
de scholen, ook al zijn er in de
afgelopen jaren enkele dichtge
gaan."
De leerkrachten kunnen er
weinig aan doen dat niet iedere
scholier zijn vakantiedag aan
voetbal wil besteden, vindt De
Groot. „Van de scholen die wel
teams afvaardigen is de begelei
ding over het algemeen prima.
Sommige ploegen hebben zelfs
oefenwedstrijden gespeeld voor
dit toernooi. Die verschijnen hier
natuurlijk zeer gemotiveerd.
Daarom hoef je geen zielig ver
haal te schrijven, want de scho
lieren die hier rondlopen verma
ken zich uitstekend. En ik ver
heug me vooral op de laatste dag
(vandaag). Dan zorgen de teams
van de basisscholen zoals altijd
voor een gezellig drukke voetbal
dag. Dat geeft me weer moed
voor de volgende keer."
TIM BROUWER DE'KONING
Ruud de Groot, voorvechter van het schoolvoetbal. (archieffoto)
Wel eens last gehad van de ziekte die in
geen medische encyclopedie staat ver
meld? Opstaan met een houten hoofd, niet
aanspreekbaar voor je omgeving, aanhik-
ken tegen de week die voor je ligt.
De chronische patiënt zal de symptonen
reeds hebben herkend, gesproken wordt
hier over de maandagochtendziekte, geen
diagnose laat zich immers zo gemakkelijk
vaststellen. Maar helaas, geen arts heeft het
recept in huis om de lijders in kwestie van
dit wekelijks terugkerende ongemak af te
helpen. Laat staan dat bij apotheker of dro
gist een medicijn ertegen te krijgen is.
De tragiek van deze ziekte is dat die de
lachlust van anderen opwekt. Je hebt van
die olijkerds die het liefst in de vierde ver
snelling door het weekend zouden sprin
ten, omdat de maandagochtend hun het
grootste genot van de week schenkt, ze zijn
van het slag grappenmakers dat bij voor
keur practical jokes bedenkt ten koste van
anderen. Op maandagmorgen vinden der
gelijke humoristen genoeg stof om zich te
vermaken met het leed van de maandag-
morgenhumeurist.
De ergste exemplaren van deze leuksten
thuis bestaan het om op de stoel van de
maandagmorgenhumeurist een punaise te
leggen in de hoop dat-ie daarop gaat zitten.
Anderen staan constant met een rolfluitje
voor de neus van degene die het in de Dól
ste uren van de week zo moeilijk heeft met
zichzelf. De meer gematigden houden niet
op om op pestende toon lijders aan maan
dagochtendziekte geregeld voor te houden
dat ze lijden aan aanstelleritis.
Geen rol
Was dat maar waar! Wie zich aanstelt,
speelt immers een rol. Een beetje toneel
speler zal beamen dat het makkelijk af
scheid nemen is van een persoon in wiens
huid hij is gekropen, ook al heeft de desbe
treffende acteur het desbetreffende typetje
300 voorstellingen uitgebeeld. Maar iemand
die zich op maandagmorgen geestelijk en
lichamelijk onwel voelt, die stelt geen an
der voor, die wil ook niet interessant doen,
die is vooral zichzelf. Die zou er veel voor
over hebben om op een maandagmorgen
ook eens "joechei, 't was in de mei' uit te
roepen, ook al is het dan januari.
De maandagochtendziekte begint eigen
lijk al op zondagavond, zo rond een uur of
negen. De spieren verslappen dan alsof
daartoe een commando is uitgevaardigd, de
oogleden worden met de minuut zwaarder,
chips en pinda's smaken opeens niet meer,
de kat wordt niet op schoot gewenst en de
visite het liefst de deur uit gekeken. Wie
mocht denken dat dergelijke verschijnse
len zich uitsluitend aan het begin van een
werkweek voordoen, heeft er geen benul
van wat iemand op een maandagmorgen
kan doormaken.
Persoonlijk heb ik in lichte mate last van
de ziekte, hooguit ben ik dan wat minder
spraakzaam dan normaal. Dat is wel zo
prettig voor de mensen die zich in mijn na
bije omgeving plegen op te houden; nor
maal gesproken worden ze moe van m'n
eindeloos gezwets. Maar ik ken een lopende
patiënt die ook tijdens zijn vakantie door
maandagochtendziekte wordt overvallen.
En niet alleen op regenachtige dagen in een
bungalowtje op de Mokerhei, ook als de zon
inbrandt op het zand van een Spaanse costa
is hij niet te genieten.
Maandagochtendziekte heeft derhalve
niets te maken met een hekel hebben aan
het dagelijkse werk of aan het gezicht van
een leraar. Sterker nog: op andere dagen
dan de maandag placht de eerder genoem
de man fluitend naar z'n werkgever te fiet-
Dat de maandagochtendziekte een niet te
onderschatten probleem is, moge onder
meer blijken uit het bestaan van het begrip
maandagmorgenauto's. Nieuwe wagens
met verborgen gebreken, ze kwamen uit de
fabriek toen de produktie nog niet compu
tergestuurd was.
Doktersadvies
De techniek mag dan voor niets staan als
het gaat om het oplossen van het probleem
van maandagmorgenauto's, de medische
wetenschap is er nog altijd niet in geslaagd
lijders aan maandagochtendziekte van hun
kwaal af te helpen. Het doktersadvies
graaft veelal niet dieper dan: "Probeer in
het weekend wat minder te drinken, doe
net alsof de'week met een andere dag dan
de maandag begint".
Tja, voor een dergelijke raad koop je na
tuurlijk niet veel 'als je nooit een druppel
drinkt of als je gewend bent geregeld op de
kalender te kijken. De ziekte wordt eenvou
dig niet serieus genomen, de medische en
cyclopedie ontkent die zelfs, waar de on
schuldigste verkoudheid tot op de allerlaat
ste bacil wordt ontleed. Nee hoor, liever
teistert de maatschappij de maandagoch-
tendhumeurist dan enig begrip te tonen
voor degene die op wasdag manisch de
pressief is. De Tros bijvoorbeeld laat op Hil
versum 1 Ron Brandsteder een walgelijk
monter "goedenmorgen" roepen, terwijl
het'doorgaans al moeite kost 's mans "goe
denavond" te verdragen. Kunnen we juist
in deze tijd, die zich toch al grotendeels laat
bepalen door het verschijnsel arbeidstijd
verkorting, niet met z'n allen afspreken de
week voortaan op dinsdag te laten begin-
kunt de gewone handpop gebrui
ken, die waar je je hand insteekt
met je wijsvinger in z'n kop en
met duim en middelvinger be
weeg je dan de poppehandjes. Er
zijn ook meer 'geavanceerde' ty
pen op de tentoonstelling zoals
de marionet, de stangpop, de
stokpop en de schaduwpop. Wie,
na het bezichtigen van de ten
toonstelling nog denkt dat pop
penkast iets voor kinderen is,
heeft of niet goed opgelet of is
vroeg oud.
Aansluitend op de tentoonstel
ling geeft poppenspeler Otto van
der Mieden op 25 april een voor
stelling. Deze poppenkastman
brengt niet het traditionele spel.
In 'Appelpan, meneertje dan'
speelt hij zelf meneer Appelpan,
iemand die zijn einde voelt nade
ren. In zijn levensgroot 'prenten-
poëziefotofantasieboek', het zo
genaamde ppffsboek, heeft Ap
pelpan al zijn herinneringen op
geslagen. Al zingend beleeft me-
neer-Appelpan opnieuw zijn le
ven, met het ppffsboek als ge
heugensteun. Hij begeleidt zich
zelf op een orgeltje. Eigenlijk zijn
er twee meneren Appelpan: Otto
van der Mieden en een pop die
sterke gelijkenis met Van der
Mieden vertoont. Pop en man
brengen een kleurrijke voorstel
ling voor de jeugd van 8 tot 80
jaar. En wie niet oppast, staat
voordat hij het in de gaten heeft,
zelf mee te spelen.
De tentoonstelling is te bezich
tigen in het Katwijks museum op
18 april vanaf 14.00 uur en na de
paasdagen op 21 tot en met 24
april van 10.00 tot 12.00 uur en
van 14.00 tot 17.00 uur. De toe
gangsprijs is 1 gulden. De voor
stelling 'Appelpan, meneertje
dan' in hetzelfde museum begint
25 april om 14.00 uur. Entree:
2,50 gulden.
De meest bekende poppenkastfi
guren zijn zonder twijfel Jan
Klaassen en zijn vrouw Katrijn.
Hij speelt de sul, zij de kenau die
hem herhaaldelijk op z'n donder
geeft met matteklopper of koe-
kepan. Vooral als de poppen
houten koppen hebben, kunnen
ze aardig tekeer gaan. De figuur
Jan Klaassen is al zo'n 300 jaar
oud. Dat hij niet altijd de rol van
Joris Goedbloed heeft gespeeld,
is te zien op een tentoonstelling
met als titel 'Het gezicht van Jan
Klaassen, hij lacht zich een bult'
in het Katwijks museum. De ten
toonstelling die het museum in
samenwerking met de volksuni
versiteit K&O organiseert, is tij
dens de paasvakantie te bezichti
gen in Katwijk.
Het poppenkastspel blijkt al
eeuwenlang een bron van ver
maak voor jong en oud. In vroe
ger tijden werd voornamelijk
voor volwassenen gespeeld. Jan
Klaassen speelde niet alleen al
lerlei vermakelijke, alledaagse
scènes maar hij werd ook als po
litiek spreekbuis gebruikt. In
soms nauwelijks bedekte termen
verwoordde de pop de kritiek
van de gewone man op het doen
en laten van de toenmalige auto
riteiten. Zijn bemoeienis met de
politiek, of beter gezegd die van
de poppenkastspeler, maakte
Jan tot meer dan een pop. Hij
groeide uit tot een symbool en
dat is waarschijnlijk ook de re
den dat de figuur Jan Klaassen
nog steeds bestaat.
De tentoonstelling geeft er een
aardig beeld van hoe Jan Klaas
sen in de loop der eeuwen van
politiek figuur veranderde in de
huidige schlemiel. In de hele we
reld kun je Jan terugvinden want
hij blijkt internationale bekend
heid te genieten. In sommige ge
vallen kun je beter spreken over
de 'zus' of 'broer' van Jan Klaas
sen want de pop ontwikkelde
zich, afhankelijk van de situatie,
in elk land anders. De tentoon
stelling laat ook zien hoe Jans's
uiterlijk door de jaren heen is
'verfraaid' met een bochel, dikke
buik, kromme neus en vooruit
stekende kin.
Niet alleen de pop is veranderd
maar ook de diverse speeltech-
nieken. In een theatertje op de
tentoonstelling kunnen bezoe
kers zelf experimenteren met di
verse poppenspelvormen. Je
De twee concerten die David Bo
wie op 30 en 31 mei in de Rotter
damse Kuip zal verzorgen zijn al
op de eerste dag van de voorver
koop geheel uitverkocht. Er gin
gen in slechts enkele uren
104.000 kaarten over de toon
bank.
De zeer lange rijen wachten
den vorige week zaterdagmor
gen voor de voorverkoopadres
sen hebben insiders en impresa
rio's hogelijk verbaasd: in de
showbusiness ging Bowie door
als 'uitgekakt'. Leon Ramakers
van organisator Mojo Concerts in
Delft spreekt van een heksenke
tel: „Het lijkt wel alsof opeens al
le opa's en oma's ook Bowie wil
len zien. Zelfs van mijn moeder,
52 jaar, kreeg ik een bestelling
van 72 kaarten." (foto anpi
