Condoom grootste wapen
in strijd tegen Aids-virus
Zakelijke campagne moet burger aanzetten tot Veilig vrijen'
WEsmm
Kerken tegen Goereesmaar ook zelf schuldig
PAGINA 2
DINSDAG 14 APRIL 1981
Vandaag begint de landelij
ke Aids-campagne. De NOS
zendt vanavond op Neder
land 2 een themaprogram
ma uit over de ziekte. De
komende maanden volgen
er voorlichtingsspotjes op
tv en advertenties in de
kranten. Bij ziekenhuizen,
artsen en allerlei maat
schappelijke instellingen
zijn speciale aids-brochures
verkrijgbaar. De actie zal
sober en zakelijk zijn. „We
leggen de zaken nuchter op
tafel en wie de schoen past
trekt hem aan", aldus Gijs
van der Wiel. oud-directeur
van de Rijks Voorlichtings
Dienst en woordvoerder
van de Aids-campagne.
door
Peter van der Maat
De op de hele bevolking gerichte
voorlichtingscampagne krijgt een
totaal ander karakter dan die enke
le weken terug in Engeland is ge
houden. De mooi gefilmde spotjes
die op de Britse tv verschenen, wa
ren dreigend van toon: „Sterf niet
door onwetendheid". Een aanpak
die de actieleiders hier een gruwel
is. Het kweken van angst levert in
hun ogen geen enkele bijdrage aan
de bestrijding van de weerstand-af
brekende ziekte. Het effect kan
zelfs averechts zijn, zo vrezen zij.
omdat mensen zich zullen afslui
ten voor de feitelijke boodschap:
pas je seksueel gedrag aan, neem
geen risico's.
Volgens Van der Wiel moeten we
ons niet te veel voorstellen van de
tv-spotjes, die gedurende twee
maanden zo'n dertig keer in het ka
der van Postbus 51 worden uitge
zonden: „In achtentwintig secon
den kan je niet veel informatie
kwijt". Het blijft beperkt tot de me
dedelingen dat Aids een gevaarlij
ke ziekte is en dat er voorlichtings
folders over verkrijgbaar zijn. De
advertentiecampagne in de dagbla
den die op 22 april van start gaat
acht hij belangrijker. „In een ad
vertentie heb je de ruimte om er
bijvoorbeeld op te wijzen dat wis
selende seksuele contacten de
kans op Aids vergroten. En dat je
een condoom moet gebruiken als
je veilig wil vrijen".
De nieuwe Aidsfolder zal ver
krijgbaar zijn bij ziekenhuisen, art
sen, postkantoren, bibliotheken en
tal van maatschappelijke instellin
gen. De in een oplage van ander
half miljoen gedrukte brochure is
bestemd voor een breed publiek.
Eerdere acties waren steeds ge
richt op wat lange tijd de 'risico
groepen' werden genoemd: homo
seksuele mannen met veel wisse
lende partners èn (spuitende)
drugsgebruikers. Maar nu de dode
lijke ziekte inmiddels ook is door
gedrongen tot het heteroseksuele'
circuit, wordt een brede voorlich
ting noodzakelijk geacht.
Muggebeet
Er is wel de nodige kritiek op de
voorbereiding van de landelijke
campagne. Coördinator Karei van
Vlerken van het Provinciaal Aids-
overleg in Utrecht: „De folders die
in het kader van deze actie ver
schijnen, zijn bedoeld om de vra
gen over Aids te beantwoorden.
Maar zo'n campagne roept ook
nieuwe vragen op. Daarmee kun
nen de mensen dan weliswaar te
recht bij de Aids-infolijn, maar art
sen en verpleegsters zullen ook
met heel wat vragen worden ge
confronteerd. En zij zijn niet goed
op de campagne voorbereid. Lang
niet iedereen in de gezondheids
zorg beschikt over voldoende ken-
Veel voorkomende vragen zijn
volgens hem 'Kan je Aids krijgen
van een mugge-beet?', 'Is het ge
vaarlijk om met een Aids-patiënt te
zwemmen?' en 'Drie jaar geleden
heb ik een slippertje gemaakt, loop
ik nu het risico dat ik Aids krijg?'.
Die eerste twee zijn eenvoudig met
nee te beantwoorden, in het laatste
geval hangt het er maar vanaf met
wie de liefde is bedreven en welke
seksuele technieken daarbij zijn
Aids is een afkorting van Acquired Im
mune Deficiency Syndrome. Het is een
weerstand afbrekende ziekte die door
een virus wordt veroorzaakt. In dit land
zijn inmiddels zo'n driehonderd Aidspa-
tiënten en hun aantal verdubbeld in een
periode van tien tot elf maanden. Naar
schatting zijn tussen 15.000 en 30.000 Ne
derlanders met het virus geinfecteerd.
Zoals het er nu naar uitziet krijgt'twin-
tig tot dertig procent werkelijk Aids,
maar sommige deskundigen voorzien
dat op den lange duur zelfs zeventig pro-
Besmetting met het virus kan optre
den als bloed of sperma van een besmet
persoon in de bloedbaan van een ander
komt. Dat kan in principe op drie manie
ren gebeuren:
- Door geslachtsverkeer met iemand
die al besmet is.
- Door het gezamenlijk gebruik van be
smette injectienaalden.
- Door het ontvangen van bloed, sper
ma of organen van een besmette donor.
(Een zwangere vrouw kan haar kind ook
infecteren).
Het Aids-virus kan vooral bij anaal,
maar ook bij vaginaal geslachtsverkeer
worden overgedragen. Bij andere sek
suele technieken is er weinig of geen
kans op besmetting. Als partners al eni
ge jaren alléén seksueel contact met el
kaar hebben, is elke vrees voor Aids uit
den boze.
Het condoom is, zo lang er nog geen
vaccin en medicijnen zijn, de enige goe
de bescherming tegen Aids. Het virus
kan niet worden overgebracht door ge
woon dagelijks contact. Dus: niet door
huidcontact, niet door kussen of zoenen,
niet door tranen, niet door zweet, niet
dnnr adem. niet door niezen of hoesten.
niet door gemeenschappelijk gebruik
van glazen, borden, bestek, beddegoed of
toilet, niet door insecten.
Er zijn de afgelopen jaren tal van ini
tiatieven ontwikkeld voor het verstrek
ken van voorlichting over Aids. Er be
staan onder meer een Aids-infotelefoon
(020-244244 of 244245) en een hulplijn
voor seropositieven (020-245005). Verder
houden de GG en GD's, de instellingen
voor Gezondheidsvoorlichting en Op
voeding, de COC-afdelingen en het Con
sultatiebureau voor Alcohol en Drugs
zich met preventie en voorlichting bezig.
beoefend, aldus Van Vlerken. Poli
tie- en brandweerkorpsen en am
bulancepersoneel hebben hun ei
gen problemen. 'Bestaat er gevaar
bij mond-op-mond-beademing?'
en 'Kan je het braaksel van een ar
restant wel opvegen?', zo luiden
dan de vragen.
Zolang er geen vaccin of medi
cijn tegen Aids is. moet de bestrij
ding het volgens Van Vlerken heb
ben van preventie en voorlichting.
„We moeten aandringen op het
veranderen van seksueel gedrag.
Gebruik condooms en vermijd risi
co-dragende handelingen. Laat je
door verliefdheid, drankgebruik of
opwinding niet verleiden tot din
gen die je niet zou doen als je niet
in een roes verkeert".
Tijdbom
De laatste tijd informeren steeds
meer mensen naar de mogelijkheid
om een test op antistoffen tegen
het Aids-virus te laten uitvoeren.
Bij het Academisch Ziekenhuis in
Utrecht zijn tot op heden zo'n
tweehonderd testen uitgevoerd;
nog geen vijf procent bleek echter
met het virus te zijn besmet. Bij
Van Vlerken heeft één jongeman
aangeklopt die jaren geleden zon
der condoom met een hoer had ge
vreeën en gaat trouwen met een
meisje met wie hij het bed nog niet
had gedeeld. Hij wilde er absoluut
zeker van zijn dat hij niet besmet,
seropositief, was.
De Aids-coördinator heeft hem
uitgelegd hoe het leven kan veran
deren als je weet dat je met het vi
rus geinfecteerd bent. „Omdat er
zo veel haken en ogen aan die test
zitten, vind ik het heel belangrijk
dat mensen daar van te voren goed
over worden voorgelicht. Dan kun
nen ze een verantwoorde beslis
sing nemen. Want als je antistoffen
hebt, leef je met een tijdbom krijg
ik wel of krijg ik geen Aids. Die on
zekerheid is afschuwelijk. Daarbij
komt nog dat je bij een keuring
voor een baan en bij het afsluiten
van een levensverzekering ver
plicht bent om informatie te geven
over je gezondheidstoestand. En
als je seropositief bent, kan je het
wel vergeten".
In Bilthoven staat het Rijks In
stituut voor Volksgezondheid en
Milieuhygiëne (RIVM). Er staat
een laboratorium-cabine, die oor
spronkelijk is bedoeld voor onder
zoek naar de zogeheten Afrikaanse
hemoragische koortsverwekkers.
Maar die agressieve en levensge
vaarlijke virussen kwamen vrijwel
nooit voor in Nederland en de iso
latie-tank was zelden in gebruik.
Dat is nu anders, want er is een
nieuwe 'bewoner' en die behoeft
diepgravend onderzoek: het HIV-
virus, de veroorzaker van Aids.
Overdreven
Om in de Aids-cabine te komen
moet je door drie sluizen - een be
veiligingssysteem dat herinnert
aan genoemde koortsverwekkers.
Voor het Aids-virus is zo'n voorzie
ning in feite wat overdreven, want
in de open lucht is deze ziektekiem
kansloos. ..De veiligheidsmaatre
gelen zijn veel strenger dan in feite
noodzakelijk is", zegt RIVM-on-
derzoeker drs. R. van den Akker.
Volgens hem loop je hier niet meer
risico dan een glazenwasser op een
hoge ladder of een politieman op
een druk kruispunt.
Het gevaar zit in plastic flesjes,
die in een stoof op 37 graden cel-
cius worden gehouden. Bij die
Aidsonderzoek gaat gepaard met grote voorzorgsmaatregelen. Een wondje kan besmetting met het virus betekenen.
temperatuur gedijt de inhoud het
beste: in een oranje kweekvloeistof
drijvende witte bloedcellen met
het HlV-virus. Er is natuurlijk nie
mand die het doet, maar je zou een
gave vinger in zo'n flesje kunnen
steken. Daar krijg je geen Aids van.
Anders ligt het als je een wondje
aan die vinger hebt. Dan kan het
virus de bloedbaan betreden, je
wordt 'seropositief en loopt de
kans om Aids te krijgen.
Daarom dragen de onderzoekers
plastic handschoenen en werken
ze met stompe voorwerpen; per
slot van rekening kan elk scherp
puntje fataal zijn. Hun handelin
gen zijn van te voren uitvoerig
doorgepraat; ze weten precies wat
ze moeten doen en vooral wat ze
dienen te laten. Door routine zou
hun aandacht echter kunnen ver
slappen en daarom wordt op gezet
te tijden gecontroleerd of ze de
voorschriften nog wel in acht ne-
De RIVM-tank speelt een be
langrijke rol bij het Aids-onder-
zoek in dit land. Als wordt vastge
steld dat iemand antistoffen in het
bloed heeft, dan controleert het
Bilthovense instituut middels een
bevestigings-test of dat inderdaad
het geval is. Zulke onderzoeken
zijn nodig omdat de gewone in ge
bruik zijnde testen in ongeveer vijf
procent van de gevallen onjuiste
informatie geven. Inmiddels heeft
de laboratorium-cel ook al heel wat
kennis opgeleverd. Door de anti
stoffen in het bloed te meten, kan
worden vastgesteld in welk sta
dium de ziekte zich bevindt.
Het menselijke lichaam ontwik
kelt anti-stoffen tegen een ver-
koudheidsvirus, waardoor de ver-
houdheid stopt en de zieke weer
beter wordt. Het HlV-virus is ech
ter een 'intelligent' organisme, het
is in staat om steeds maar weer van
gedaante te veranderen. En zo
slaagt het er in om ongrijpbaar te
worden voor de anti-stoffen, die
het lichaam automatisch tegen de
indringer ontwikkelt. En daar ligt
dan ook de reden dat Aids zo moei
lijk te stoppen is. Vaccins en ge
neesmiddelen moeten alle mogelij
ke varianten van het virus te lijf
kunnen, want anders de ziektever
wekker hoeft zijn gedaante maar te
wijzigingen om er aan te ontko-
In de onderzoekscabine van heet
RIVM wordt nauwkeurig in de ga
ten gehouden wanneer en hoe de
virussen „een ander jasje aantrek
ken". Internationaal zijn al enkele
prototype-vaccins ontworpen. Vi-
roloog Van den Akker: „Maar hoe
controleer je of ze inderdaad
werken? In een laboratorium-si
tuatie kan dat het geval zijn, maar
je kan nooit voorspellen of ze het
ook werkelijk in het lichaam doen.
Daarom is onderzoek met proef
dieren, zoals apen, absoluut nood
zakelijk".
Van den Akker is er bepaald niet
optimistisch over dat er ooit een
vaccin zal komen. Over de hele we
reld wordt veel research gedaan en
er is sprake van dat het binnen vijf
tot tien jaar zal worden gevonden,
maar de RIVM-wetenschapper ge
looft er niet zo in: „Daarvoor is het
virus te grillig". Degene die het
wondermiddel uiteindelijk toch
vindt, is goed voor de Nobelprijs -
dat lijdt geen twijfel. Van den Ak-
ker: „Iedereen staart zich nu blind
op een vaccin, er wordt veel geld in:
geïnvesteerd en elke onderzoeker
wil dat succes wel behalen. Maar
het gevaar bestaat dat er een vac
cin komt dat onvoldoende is uitge
test. Daar worden dan kapitalen
aan verdiend, maar uiteindelijk
zullen het toch schoften blijken te
zijn".
Tanzania
Van den Akker is enkele dagen;
terug naar Tanzania vertrokken,
om daar samen met een onder
zoeksteam van de Nijmeegse uni
versiteit een nieuw type bloedtest
uit te proberen. In de noordelijke
streek Mwanza worden duizend
bloeddonoren onderzocht op het
hebben van antistoffen. De test is
door het RIVM ontwikkeld en vol
gens Van den Akker is dat een vrij
eenvoudige zaak geweest. De basis
vormde de kennis die in het verle
den is opgedaan met onderzoek
naar virusziektes als waterpokken,1
mazelen en griep.
Erwtgrote plastic bolletjes zijn
met Aids-antistoffen behandeld.
Ze worden in een klein flesje in een
mengsel van bloed en een speciaal
preparaat gedompeld. Slaat het
bolletje blauw uit, dan is er niets
aan de hand. Blijft het dingetje wit,
dan is de testpersoon seropositief.
De test kost slechts twee kwartjes.
„Er hoeft geen mooi doosje om
heen en er is geen reclame nodig,
zo houden we het heel goedkoop".
Voor de in de handel zijnde testen
van farmaceutische industrieën
moet tussen de zes en acht gulden
worden betaald.
Onderzocht wordt nu of het sys-1
teem ook functioneert in tropisch
Afrika, waar naar schatting al 25
procent van de bevolking is be-
smet met het HlV-virus. Als dat
het geval is, zal het RIVM de ken
nis aan Tanzaniaanse medici over
te dragen, zodat zij de bolletjes zelf
kunnen gaan produceren. Met de
test kan dan worden voorkomen
dat er nog langer patiënten gein
fecteerd bloed krijgen toegediend.
Dat kan volgens Van den Akker al
leen al in Tanzania zeker veertig
Aids-doden per dag schelen.
Drie uur lang
alles over aids
op Nederland 2
HILVERSUM (GPD) - De NOS-te-
levisie brengt vanavond een ruim
drie uur durend live thema-pro
gramma over de gevreesde ziekte
aids. Eindredacteur van de thema
avond, die-de titel 'Aids. De ziekte,
het isolement en de gevolgen' mee
kreeg, is Henk van Veen. „We ge
ven in het programma antwoord
op vier simpele vragen. Wat is de
ziekte aids, hoe krijg je het, hoe
weet je dat je het hebt en hoe kun
je het voorkomen".
Het thema-programma is in drie
delen opgesplitst. Het eerste on
derdeel (van 20.20-21.45 uur) bevat
voornamelijk praktische informa
tie. Er zijn eigen reportages te zien
uit Nederland, Engeland, Duits
land en de Verenigde Staten. Ook
wordt het een en ander uitgelegd
over condooms. Aids-patienten ko
men zelf aan het woord via een ver
binding met het Amsterdamse
AMC.
Gewapend met een dosis kennis
kan vervolgens worden gekeken
naar een veertig minuten durende
montage van de televisiebewer
king van het toneelstuk 'Onder de
leden'. De bewerking van deze
voorstelling van de Theaterunie
over aids is van Shireen Strooker
en Bram Vermeulen. 'Onder de le
den' vertelt op ontroerende en
adembenemende wijze het verhaal
van een aids-patiënt.
Het laatste deel van de thema
avond (na het journaal van half elf)
is meerbeschouwend van aard.
Aan de orde komen problemen als:
dwangverpleging, verplichte regi
stratie en tests voor aids-patiënten.
Een reportage uit New York laat
zien hoe groot daar de problemen
zijn rondom aids. (Ned. 2, 20.20-
23.45 uur).
Het hervormde synodebestuur
heeft de predikanten en kerkera
den van deze kerk met klem voor
gehoudendat in catechese en
verkondiging de schuld aan Je
zus' lijden niet aan het joodse
volk mag worden verweten, noch
aan het joodse volk van toen
noch aan de joden in latere tij
den. In de hervormde verklaring
wordt erkend, dat in het verleden
de kerk op vele plaatsen in de we
reld medeschuldig is geworden
aan vergrijpen en wreedheden
jegens dat volk. "De kerk kan en
mag alleen langs de weg van
schuldbelijdenis en omkeer zoe
ken naar vernieuwing van de re
latie tussen joden en christenen
Het hervormde kerkbestuur
reageert hiermee op een verzoek
van de Raad van Kerken om
meer aandacht te geven aan de
verklaring van deze raad (februa
ri vorig jaar) over de opvattingen
van de evangelisten Goeree. Dat
echtpaar legt m woord en ge
schrift een oorzakelijk verband
tussen de kruisiging van Chris
tus en de jodenvervolgingen
door de eeuwen heen. De Goe-
rees, zei de Raad van Kerken,
misbruiken gedeelten van het
Nieuwe Testament en begeven
zich op een uiterst gevaarlijke
weg. "De geschiedenis heeft ge
leerd dat deze manier van bijbel
gebruik of bijbelmisbruik tel-
kens weer afschuwelijke gevol
gen heeft gehad voor het joodse
volk".
Het Overlegorgaan van Joden
en Christenen (Ojec) was be
zorgd dat de lid-kerken van de
Raad van Kerken deze brief min
of meer negeerden. Daarom
vroeg de raad de kerken om een
uitdrukkelijk standpunt over de
Goerees.
Volgens het hervormde syno
debestuur moet in catechese en
verkondiging de grootste zorg
vuldigheid worden betracht bij
de verhalen over het lijden van
Jezus. Daarop is in het verleden
ook meermalen gewezen. "Wij
achten het de roeping van de
kerk, zich in haar houding ten
opzichte van het joodse volk te
laten leiden door het woord uit
psalm 125 'Vrede zij over Israël'.
Geen synode
De 'Kerk en Israël'-organen
van de Hervormde Kerk en de
Gereformeerde Kerken presen
teerden vorige week in een ge
combineerde vergadering va
beide synodebesturen een
klaring over de opvattingen
de Goerees.
Aan gereformeerde kant
de
er bezwaar tegen een gezamenlij
ke verklaring. Daarbij gold voor
al het formele argument dat er op
dit ogenblik geen synode is. (De
synode van Gouda is namelijk
gesloten en pas volgende maand
wordt de nieuwe synode van Al-
mere geopend). Een dergelijke
verklaring moet uitgaan van de
synode en niet van het modera-
men (bestuur), vinden de gere
formeerden. Dat bestuur heeft in
de Gereformeerde Kerken min
der bevoegdheden dan in de Her
vormde Kerk.
Verder is in het april-nummer
van 'Kerkinformatie', het officië
le orgaan van de Gereformeerde
Kerken, de brief van de Raad van
Kerken afgedrukt als reactie op
het verzoek om te reageren op de
aanhoudende publikaties en uit
spraken van de Goerees. Boven
dien besloot de gereformeerde
synode vorig jaar oktober de
richtlijnen van het Overlegor
gaan voor Joden en Christenen
voor de catechese naar alle predi
kanten te sturen. Daarin wordt
krachtig afstand genomen van
de Goerees.
Het dagelijks bestuur van de
Doopsgezinde Broederschap
wijst in een verklaring de ge
dachten van de Goerees even
eens van de hand. "In het blad
van dit echtpaar wordt op insi
nuerende wijze gediscrimineerd
en mensenhaat gepredikt. De in
houd ervan is onchristelijk en
onmenselijk".
"Maar het gaat niet aan, de vin
ger beschuldigend naar dit echt
paar te richten zónder de hand in
eigen boezem te steken. De
Doopsgezinde Broederschap
heeft, toen het er in de jaren 30
op aan kwam om tegen het anti
semitisme te protesteren, gezwe
gen". Op grond van het besef van
die schuld roept het doopsgezin
de bestuur de kerkleden op zich
te verzetten tegen antisemitisme
en andere vormen van discrimi
natie
Recreatie
De komende zomer zal in ve
le toeristische gemeenten de
kerk weer actief zijn voor vakan
tiegasten, niet alleen met dien
sten en vieringen, maar ook met
concerten, zangavonden, ten
toonstellingen, kerkpadroutes,
mogelijkheden tot ontmoeting
en gesprek en recreatie-activitei
ten. Dat kan allemaal door de in
zet van talloze vrijwilligers.
Speciaal voor deze activiteiten
geeft de stichting Interkerkelijk
Werkverband voor Recreatie
(IWR) het blad 'Recreatie-Infor
matie' uit. Dat verschijnt vier
keer per jaar en bevat naast ach
tergrondverhalen praktische ad
viezen voor het opzetten en uit
voeren van kerkelijk werk in toe
ristische gemeenten. Vorig jaar
heeft het werkverband zich in
tensief beziggehouden met de
vraag hoe een plaatselijke kerk
kan inspelen op behoeften van
de gasten.
In het Werkverband voor Re
creatie zijn vertegenwoordigd de
Rooms-Katholieke Kerk, de Her
vormde Kerk, de Gereformeerde
Kerken, de Evangelisch-Luther-
se Kerk, de Remonstrantse Broe
derschap en de Doopsgezinde
Broederschap. Doel is om men
sen die in verbondenheid met de
kerken met recreatie bezig zijn
bij te staan.
Nadere inlichtingen kan me
vrouw A. ter Weijden-Nouwens,
geven: Bachlaan 31, 3741 HP
Baarn. 02154-21008.
Kerkjubileum
Sassenheim. Het gerefor
meerde kerkgebouw aan de
Julianalaan in Sassenheim be
staat 75 jaar. Dat wordt het ko
mende weekeinde gevierd.
Zaterdagavond kwart over 8
geeft de groep JPR een opvoe
ring van het stuk 'Een klein
foutje' (over gehandicapten). De
zondag begint om half 9 met
paasmorgenzang bij de hervorm
de kerk en een begroeting om 9
uur in de zaal bij de jubilerende
kerk. In de kerkdienst om 10 uur
gaat ds. W. Baas voor (thema:
'Hoera voor het leven'). Daaraan
werken het jongerenkoor 'Jis-
maël' en kinderen van de neven
diensten mee.
Om 2 uur begint de middag
met presentatie van alle groepen
en commissies. Voor de kinde
ren is er dan een eigen program
ma en de hele kleintjes kunnen
naar de crèche. Om half 3 en half
4 bespeelt Kerst de Ruiter het or
gel en om 3 en 4 uur zijn er rond
leidingen, ook naar het vroegere
kerkgebouw (tot voor kort kis
tenfabriek) aan de Hoofdstraat.
Na een broodmaaltijd om half 6
(brood meebrengen) zal een ves
per, met ds. K. E. Bras als voor
ganger, de dag om 7 uur beslui
ten.
Hervormde Kerk: aangeno
men naar Alphen aan den Rijn
H. Ommering Baarn; beroepen
te Dubbeldam A. M. Langhout
Putten (deelgemeente 'Andreas-
kerk').
Gereformeerde Kerken: be
roepen te Barendrecht J. de Kie
vit Schiedam.
Gereformeerde Kerken Vrij
gemaakt: aangenomen naar Arn
hem J. Kruidhof Drachten.
Aids. Aartsbisschop James
Hickey (rk) van Washington
heeft bevestigd, dat in zijn bis
dom een priester van 44 jaar aan
aids is overleden. Met de priester
was afgesproken, dat de waar
heid over diens ziekte zou wor
den bekendgemaakt. Volgens
het rk tijdschrift 'National Ca
tholic Report' zijn in de Verenig
de Staten al twaalf priesters aan
deze ziekte overleden.
