Bezoek Gorbatsjov
Praag uitgesteld
Pinochet zou paus herstel
democratie hebben beloofd
Mitterrand laat Franse socialisten in onzekere
Geruchten over wrijvingen
Surinaamse scholen
na maand weer open
Sowjet-Unie zet zes
Fransen het land uit
Shultz moet
in Moskou
werken vanuit
een caravan
Vijfde defensie-
deskundige
dood gevonden
Rede Craxi verscherpt crisis
MAANDAG 6 APRIL 1987
le verklaring.
PRAAG (ANP) - Het officiële bezoek van Sowjet-leider Michail Gorbatsjov aan Tsjecho- Aanvankelijk was het de bedoe-
Slowakije, dat vandaag zou beginnen, is met enige dagen uitgesteld. Dit is gisteren verno- lins de scholen gefaseerd te hero
men van Tsjechoslowaakse functionarissen. Als reden voor het uitstel werd gegeven een week^eïed^
„lichte verkoudheid" van Gorbatsjov. veiligheid" niet kon worden gega-
randeerd als de lessen in alle scho-
Hy zal nu niet voor het midden van Waarnemers achten het gezien po van de hervormingen in Tsje- len tegelijk zouden worden hervat.
PARAMARIBO (GPD/ANP) - In
Suriname zijn alle scholen voor
voortgezet onderwijs vandaag
weer geopend. Minister Li Fo Sjoe
(onderwijs) zei zaterdag via de Su
rinaamse televisie geen bezwaar
meer te hebben tegen gelijktijdige
heropening van de 88 scholen, die
in februari hun deuren moesten
sluiten na demonstraties tegen het
bewind/Bouterse.
Hij zei te hopen op medewerking
van alle betrokkenen. „Op basis
van hun verantwoordelijkheid zul
len ouders, leerkrachten, schoollei
ders en scholieren hun bijdrage
moeten leveren om de heropening
van de scholen vlot te doen verlo
pen en de voortgang van het edu
catieproces ongestoord te laten
plaatsvinden", zo luidde de officie-
komende week in Praag arriveren, de intensieve voorbereiding
De data van het bezoek zijn nooit voor het bezoek niet waarschijnlijk
officieel meegedeeld, maar vorige dat het uitstel te wijten is aan me-
week was uit welingelichte bron in ningsverschillen tussen Praag en
Praag vernomen dat het zou plaats- Moskou. De afgelopen twee maan-
vinden van vandaag tot en met den hebben verscheidene hoge
woensdag. Sowjet-functionarissen bezoeken
Een woordvoerder van de Tsje- afgelegd aan Praag, onder wie de
choslowaakse regering zei dat de minister van buitenlandse zaken,
pers „tijdig van de preciese da- Edward Sjevardnadze, en zijn col-
tum" van het bezoek op de hoogte lega van defensie, Sergej Sokolov.
zal worden gesteld.
Tsjechoslowaakse regerings- Volgens het Westduitse blad
functionarissen waren duidelijk „Bild" gaan er achter het uitstel
veirast door het op het laatste mo- van Gorbatsjovs bezoek wel dege-
ment bekendgemaakte uitstel van lijk wrijvingen tussen Moskou en
Gorbatsjovs bezoek. Maar een Praag schuil. Onder aanhaling van
functionaris van het ministerie van 'betrouwbare bronnen' in Moskou
buitenlandse zaken zei „niets bij- meldt het blad dat Gorbatsjov van
zonders" te zien in het feit dat Gor- plan was een bezoek af te leggen
batsjov „een verkoudheid heeft op- aan de voormalige Tsjechoslo-
gelopen". waakse partijleider Doebtsek.
Vooruitlopend op de komst van Doebtsek trad in 1969 af als partij-
Gorbatsjov heeft de officiële Tsje- leider, nadat troepen van het War-
choslowaakse pers de afgelopen schaupact in augustus 1968 met
dagen een groot aantal artikelen een inval in Tsjecho-Slowakije een
gepubliceerd waarin de samenwer- einde hadden gemaakt aan de
king tussen beide landen en het „Praagse lente", de door Doebtsek
hervormingsprogramma in de ingezette hervormingen.
Sowjet-Unie uitbundig werd ge
prezen. In het centrum van Praag Volgens „Bild" zou Gorbatsjovs
hingen tal van vlaggen en spandoe- voornemen tot een ruzie tussen
ken met leuzen over de onverbre- Moskou en Praag hebben geleid,
kelijke trouw aan de Sowjet-Unie. waarop de Sowjetleider besloot
Gorbatsjov zal bij zijn bezoek zijn bezoek uit te stellen, onder het
aan Praag worden vergezeld door voorwendsel van verkoudheid,
zijn vrouw, Raisa, en Vadim Med- Volgens andere geruchten zou
vedev, die als secretaris van het Gorbatsjov zijn reis hebben uitge-
Centraal Comité belast is met de steld uit onvrede met het trage
betrekkingen met de „zusterpartij- tempo waarmee Praag de door
en" in de socialistische landen. hem gewenste economische en po
litieke hervormingen uitvoert. Op
de vraag of het uitstel van Gorbats
jovs bezoek hiermee verband
houdt, antwoordde de Tsjechoslo
waakse onderminister van buiten
landse zaken Roman Narozny gis
teren: „Iedereen wordt wel eens
verkouden". De meeste westerse
diplomaten betwijfelen of de ver
schuiving van het bezoek samen
hangt met meningsverschillen tus
sen Praag en Moskou over het tem-
cho-Slowakije.
Scholieren zagen in de gefaseerde
heropening een poging van de au
toriteiten om herhaling van massa
le demonstraties te voorkomen.
Op 20 februari traden militairen
hard op tegen havo-scholieren, die
tot in de klassen met bullepees en
gummiknuppel werden achter
volgd. Het Surinaamse Nationaal
Instituut Mensenrechten (NIM)
heeft inmiddels laten weten dat bij
deze gebeurtenissen „de mensen
rechten zijn geschonden". Scholie
ren boden regering .en Assemblee
vorige maand een verklaring aan
waarin zij de machthebbers be
schuldigden van „intimidatie en
willekeur". De scholen zijn de du
pe van de „instabiele en onverant
woordelijke politiek van de gezags
dragers," aldus de verklaring.
Inmiddels is duidelijk dat de hui
dige kabinetschef van regering- en
legerleider Bouterse, Heidweiler,
minister van buitenlandse zaken
zal worden in de ministersploeg,
die een regering moet vormen tot
de verkiezingen voor de Assem
blee op 25 november. Waarnemers
zien hierin niet alleen een liberali
satie van de buitenlandse politiek.
Ook binnenlands zijn er verande
ringen: sinds kort wordt de We
reldomroep niet meer gestoord en
zijn de dagbladen 'De Ware Tijd' en
'De West' wat levendiger gewor
den.
Vluchtelingen
Paramaribo heeft dit weekeinde
ingestemd met de repatriëring uit
Frans-Guyana van circa 8.000 Suri
naamse vluchtelingen. De overeen
komst werd bereikt na twee dagen
van onderhandelingen in Cayenne,
die werden gevoerd door een dele
gatie uit Paramaribo, vertegen
woordigers van de vluchtelingen
en een Fransguyanese delegatie
onder leiding van de prefect van
het Franse overzeese departement,
Jacques Dewattre.
Dewattre verklaarde zaterdag in
een communiqué dat Suriname
voor de opvang van de terugkeren
de vluchtelingen hoopt hulp te
krijgen van internationale organi
saties. De meeste vluchtelingen,
voor het grootste deel bosnegers,
verblijven momenteel in kampen
in het grensgebied met Suriname.
Zij zijn gevlucht voor de strijd tus
sen Surinaamse militairen en het
junglecommando.
WASHINGTON (Rtr) - De
Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken George Shultz
moet zjjn buitenlandse politiek
in Moskou bedrijven vanuit
een gemotoriseerde caravan,
omdat een spionage-annex-
seks-schandaal de veiligheid
van de Amerikaanse ambassa
de in gevaar heeft gebracht. Dit
hebben twee Congresleden in
Washington gezegd.
Het veiligheidsrisico dwingt
de twee Congresleden zelf tot
het meenemen van zelf-uitvlak-
kende kinderleitjes op hun aan
staande reis naar Moskou voor
een onderzoek van het schan
daal waarbij mariniers zijn be
trokken die het ambassadege
bouw bewaakten. Voor seks
met Russische vrouwen, die in
dienst van de KGB bleken te
zijn, hielden de mariniers open
huis.
Eén van de vele botsingen tussen de Chileense veiligheidspolitie
generaal Pinochet tijdens het bezoek van de paus aan Chili.
MEXICO STAD - De Chileense
diktator generaal Augusto Pino
chet zou aan paus Johannus Pau- constateren in hoeverre Pinochet
lus de Tweede hebben beloofd dat zich daadwerkelijk had bekeerd,
hij alles zal doen wat „menselijk Op zo'n 100 meter afstand van zijn
mogelijk" is om nog dit jaar tot een geïmproviseerde altaar knuppel
herstel van de democratie in Chili
Onder de naar schatting één mil-
jpen Chilenen die naar het centrum
vlan Santiago waren getrokken om
de pauselijke openluchtmis bij te
wonen vielen meer dan 600 gewon-
Op het moment dat er nog overal den. De paus zelf werd gehinderd
verbijstering en verontwaardiging door traangas. Twee Chileense
door
Rob Sprenkels
heerst over de wijze waarop de
ligheidstroepen
vrijdagnacht
van de paus in het centrum
Santiago opbraken, heeft het Chi
leense aartsbisdom de nodige de
tails laten doorsijpelen van de pri-
vé-ontmoeting die Johannus Pau-
tografen liepen tijdens de inciden-
i de dictator ten ernstige kogelwonden op.
openluchtmis Inmiddels is Johannus Paulus
de Tweede begonnen met zijn reis
langs de onmetelijk lange Chileen
se kust. En tijdens zijn verschillen
de toespraken heeft hij bijna tel
kens gepleit voor een „nationale
lus de Tweede afgelopen donder- verzoening".
MOSKOU, PARIJS (AFP/UPI/Rtr)
- De Sowjet-Unie heeft zaterdag
avond vier Franse diplomaten en
twee zakenlieden uit het land ge
zet, nadat Frankrijk eerder de uit
wijzing had bekendgemaakt van
zes Sowjetburgers. Aanleiding is
een spionagezaak rond de Europe
se, in Frankrijk gebouwde raket
Ariane. Moskou heeft elke rol in de
affaire van de hand gewezen.
In een „resoluut protest" liet het
Sowjet-ministerie van buitenland
se zaken weten de Franse maatre
gel als een „openlijk onvriendelij
ke daad" te beschouwen die tot
doel heeft de contacten tussen de
twee landen te „vergiftigen". Vol
gens Moskou draagt Parijs de volle
verantwoordelijkheid voor even
tuele negatieve gevolgen. De diplo
matieke twist heeft de relaties tus
sen de twee landen verslechterd op
een moment dat premier Jacques
Chirac voorbereidingen treft voor
een bezoek aan Moskou, volgende
maand.
Het dagblad Pravda schreef gis
teren in een commentaar op de af
faire dat de Franse geheime dienst
een campagne voert om de Sowjet-
Unie in diskrediet te brengen.
Franse persberichten over over de
Ariane-zaak, aldus de Pravda, lij
ken wel goedkope detectives en
zijn gebaseerd op opzettelijke lek
ken die een "agressief communis
me" moeten schilderen en het stre
ven naar ontspanning ondermij-
Het spionageconflict begon in
maart, toen Frankrijk zeven men
sen beschuldigde van spionage
voor een vreemde mogendheid na
onderzoek in een fabriek in Nor-
mandië die de Arianemotor maakt.
Onder de arrestanten waren een
Sowjetburgeres en haar Franse
echtgenoot. Donderdag gelastte
Parijs drie Sowjetdiplomaten om
het land binnen acht dagen te ver
laten voor "activiteit die geen ver
band houdt met hun opdracht en
status". Gisteren onthulde Parijs
dat drie Sowjetburgers méér wa
ren uitgewezen dan aanvankelijk
bekend was gemaakt.
Moskou protesteerde heftig en
stelde vergelding in het vooruit
zicht. Zaterdagavond deelde het
mee dat twee Franse diplomaten
en de directeur in Moskou van een
Frans exportbedrijf op het gebied
van de luchtvaart, een week de tijd
hadden gekregen om te vertrek
ken. Nog twee diplomaten en een
zakenman zouden later worden
uitgewezen.
LONDEN (Rtr) - Met de bekend
making dat een vijfde deskundige,
die op gevoelig terrein van de Brit
se defensie werkzaam is geweest,
is overleden heeft het mysterie
rond deze ongewone sterfgevallen
zich gisteren verdiept.
Vorige week wees het Britse ka
binet een verzoek van een parle
mentslid om naar de sterfgevallen
een onderzoek in te stellen af. Er
bestond volgens de politie en rege
ring geen verband tussen de zaken.
Het jongste geval dat is bekend
gemaakt, betreft lector Peter Pea-
pell, die tot 1984 voor Defensie
werkte. Hij overleed op 22 februari
aan koolmonoxidevergiftiging. De
46-jarige Peapell lag onder zijn au
to in de garage van zijn woning in
Oxfordshire. De motor liep en de
garagedeur was op slot.
Vorige week overleed een 38-jari-
ge computerdeskundige toen zijn
auto tegen een muur botste en in
een bal van vuur als gevolg van
kannen benzine op de achterbank
uitbrandde. De computerdeskun
dige had net een contract van drie
jaar voltooid met een afdeling van
Marconi, een firma die veel defen
sie-opdrachten uitvoert.
Het Lagerhuislid van de opposi
tie die eerder vragen had inge
diend, John Cartwright, zei giste
ren dat als er al geen verband tus
sen de sterfgevallen bestaat, "men
zich toch moet afvragen onder wel
ke druk geleerden op het gebied
van de defensie moeten werken."
dag met Pinochet had
De paus zou geen enkel begrip
hebben gehad voor de uitleg van
de dictator dat Chili het slachtoffer
is van een internationale
nistische samenzwering. Hij
Pinochet hebben onderbroken w
fel te protesteren tegen de geweld- maakte de paus
dadige wijze waarop het militaire heid gebruik
regime de katholieke kerk
volgt.
In Punta Arenas, in de uiterste
zuidpunt van het langgerekte land,
liet hij de Chilenen weten dat „de
ideologien die oproepen tot ge
weld" tot niets zullen leiden.
Later, in de wat noordelijker ge
legen haven van Puerto Montt,
an de gelegen-
:n veroordeling
uit te spreken over de zogenoemde
bevrijdingstheologie, die ook in
ADVERTENTIE
Lawine
Een lawine in het Paznauntal in
Oostenrijk heeft gisteren zes
Westduitse skiërs uit Beieren be
dolven. De groep, onder leiding
van een skileraar, werd op een
hoogte van 2800 meter overvallen
door een enorme 250 meter brede
sneeuwwal die allen begroef. De
groep was overigens afgeweken
van de veilige, vastgestelde piste.
Tamiljacht
De belangrijkste groep onder de
naar zelfstandigheid strevende
Tamils op Sri Lanka heeft binnen
een week 150 jongeren gedood die
ervan worden verdacht lid te zijn
van rivaliserende groepen in het
noorden van het land. Dit is zater
dag uit officiële bron in Colombo
vernomen. De zogenaamde Tij
gers van Tamil-Eelam zijn een
heksenjacht begonnen op alle jon
geren die geen lid zijn van deze
groep.
Vliegongeval
Bij een vliegtuigongeluk in het
noorden van het Indonesische ei
land Sumatra zijn zaterdag 34
mensen om het leven gekomen.
Het ongeluk gebeurde toen een
passagierstoestel van de Indone
sische maatschappij Garoeda
even voor de landing op de lucht
haven van Medan neerstortte.
Volgens geruchten zou het vlieg
tuig door de bliksem zijn getrof
fen en in brand gevlogen. Vijf pas
sagiers en vier bemanningsleden
overleefden het ongeluk.
Onteigening
Premier Papandreoe van Grie
kenland heeft aangekondigd dat
na de onteigening van de kerkelij
ke bezittingen ook het land dat
nog in bezit is van ex-koning Con-
stantijn genationaliseerd zal wor
den. Constantijn bezit zo'n 7400
hectare grond in Griekenland ter
waarde van naar schatting 90 mil
joen gulden.
Op aandringen van Johannus Chili uiterst populair is.
Paulus zou Pinochet uiteindelijk Vandaag zal de paus zijn kustreis
hebben toegezegd om nog dit jaar voortzetten totdat hij aankomt in
i democratie te komen. En
ruil voor de pauselijke zegen zou
de dictator ook pardon hebben ge
vraagd voor de „excessen" van zijn
veiligheidsdiensten.
Amper 24 uur later kon de paus
het bijna 1400 kilometer ten i
den van Santiago gelegen Antofa-
gasta. Vandaar zal hij de overstap
maken naar Argentinië, de laatste
halte van deze reis door de zuid
punt van Latijns-Amerika.
r FORT HUNTER - Drie auto's
voertuigen reden plotseling instort-
tractor werden gisteren met te. Als gevolg van hevige regenval
hun (nog onbekende aantal) inzit-
de kreek veranderd
tenden door het water van de Scho- woeste stroom waartegen defunda-
harie kreek bij Fort Hunter in de menten van de bijna 30 meter hoge
Amerikaanse staat New York ver- brug niet bestand bleken,
zwolgen. Dat gebeurde nadat een
65 meter lange brug waarop de (Foto AP)
RIMINI (DPA/AFP) - Op het con- nisten, dat het referendum door-
gres van de Italiaanse socialisti- gaat.
sche partij in Rimini is voorzitter De kwestie van het referendum
Bettino Craxi zaterdagavond met maakt een oplossing voor de al een
grote meerderheid herkozen. Cra- maand slepende regeringscrisis in
xi, die ook premier is van het coali- Italië nog steeds onmogelijk. Van
tiekabinet, maakte in zijn slottoe- de vijf partijen in de coalitierege-
spraak duidelijk de christendemo- ring willen de christendemocraten,
craten niet tegemoet te willen ko- republikeinen en liberalen de
men in hun wens een referendum volksstemming door een wetswij-
over kernergie te vermijden. ziging verhinderen. Socialisten en
De so- sociaal-democraten zijn voor het
cialisten willen, evenals de met in referendum, dat op 14 juni gehou-
de regering opgenomen commu- den zou moeten worden.
Herenpolo
100% Katoen.
Verkrijgbaar in
15 uniideuren.
Maten M t/m XL
PARIJS - De leiding van de Fran
se Socialistische Partij (PS) heeft
op het congres van de partij in Lille
verklaard dat ze 'geen kandidaat of
vice-kandidaat' voor de presidents
verkiezingen - volgend voorjaar -
door
Rudolph Bakker
heeft aangewezen. Het congres
was onk al bij voorbaat tot machte
loosheid gedoemd, omdat belang
rijke beslissingen geblokkeerd
werden door oud-partijleider Fran
cois Mitterrand.
Als president van de republiek
wil Mitterrand er zich nog lang niet
over uit laten of hij zich kandidaat
stelt voor een tweede ambtster
mijn. De socialisten willen dat hun
vroegere leidsman dit alsnog zal
doen. Mitterrand doet zich echter
met de dag minder voor als een
partij-gebonden socialist en steeds
meer als 'samenbinder aller Fran
sen'.
Zo liet hij op het hoogtepunt van
het congres in Lille ballonnen op
voor een goed doel in de tuin van
zijn paleis, het Elysee. Dat nam
niet weg dat hij de congressisten
toch een telegram van saamhorig
heid zond, dat staande werd aange
hoord, toen het plechtig werd voor
gelezen door oud-premier Mauroy.
Navelstaren
Zolang Mitterrand zich niet heeft
uitgesproken over een verlenging
van zijn presidentschap, kan geen
enkele andere socialistische kandi
daat het strijdperk betreden. Dat
werkt remmend op de standpunt
bepaling van de partij. Na het de
bacle bij de parlementsverkiezin
gen in '86 en de dualistische rol die
hun grote inspirator Mitterrand als
lands-president is opgelegd, zijn de
socialisten vervallen in vruchte
loos navelstaren.
Uit een recent opinie-onderzoek
is gebleken dat de meerderheid
van de kiezers wenst dat de socia
listen zich van een te star links af
wenden en samen gaan werken
met de politieke groepen in het zo
genaamde 'centrum'. Partysecreta
ris Lionel Jospin keerde zich giste
ren in zijn slotrede tegen deze stro
ming onder de kiezers. Hij liet we
ten dat de PS er niet over denkt
een 'zwenking naar rechts' voor te
bereiden.
Tegelijkertijd hing over het con
gres in Lille de doem van Jospins
beslissing zich te ontdoen van de
tweede man in de partijhiërarchie,
de 62-jarige Jean Poperen. Jean
Poperen gold binnen de PS als de
'behoeder van de graal'. Hij wenstè
niet dat er aan de oude partij-filo
sofie om opportunistische redenen
zou worden getornd.
Poperen was altijd al een dwars
ligger geweest. Hij liep in '58 uit de
communistische partij weg (waar
uit zojuist zijn broer Claude nu ook
is weggelopen) en- deed toen mee
aan de oprichting van de PSU, de
nu op de achtergrond geraakte par
tij die zich op het uiterste linker-
veld van het Franse socialisme be
vindt.
Nadat Francois Mitterrand op
het historische partijcongres van
Epinay de overwinning had be
haald, keerde Poperen zich tegen
de verkiezing van de 'buitenstaan
der' Mitterrand tot eerste secreta
ris. Ook tijdens de socialistische re
geringen van de premiers Mauroy
en Fabius liet Jean Poperen her
haaldelijk zijn puur-socialistisch
protest horen tegen een ieder die
water in de rode wijn durfde te
doen.
Het is typerend voor de besluite
loosheid van de PS dat Jospin zich
in zijn slotrede van een mogelijke
zwenking naar het midden heeft
afgewend, nadat hy zich eerst
openlijk van Poperen had ontdaan.
Poperen wenste geen 'troostprijs'
binnen het party bestuur en heeft
zich daaruit nu ook geheel terugge
trokken. Dat is het enige 'histori
sche' moment, dat het congres van
Lille heeft opgeleverd. De verwar
ring binnen de PS kan voor het
overige worden gesymboliseerd
met de raadselachtige opmerking
die oud-premier Fabius tijdens zijn
toespraak op het congres in Lille
maakte: „Links is zichzelf geble
ven en tegelijkertijd is ze toch ook
veranderd".
