Nijpels: centrale
Doel nu onveilig
Uitbraak eindigt in bloedbad
PvdA op zoek naar raakpunten WD
Nijpels wil betere
meting van straling
Stakingen dreigen bij
Vredestein en Billiton
BIJ DE BIJENKORF BEN JE BETER AF
MAANDAG 6 APRIL 1987
BINNENLAND
PAGINA 3
Belgen: niets aan de hand met kerncentrale
BRUSSEL/DOEL (GPD/ANP) - Hoewel de Belgische au
toriteiten stellen dat de kerncentrale in Doel bij Antwer
pen ondanks de staking van 700 van de 850 veilig is, twijfe
len zowel minister Nijpels (milieu) als de Zeeuwse milieu
gedeputeerde Don aan die beweringen. Don noemde de
huidige situatie 'onverantwoord' en Gedeputeerde Staten
van Zeeland beraden zich morgen opnieuw over de kern
centrale vlak over de grens.
DEN HAAG (GPD) - Minister
Korthals Altes (justitie) wil bin
nenkort bij wet regelen dat ver-
keersovertreders meteen de re
kening krijgen gepresenteerd.
Het behandelen van verkeers
overtredingen kost de rechter
lijke macht zoveel tijd, dat tijd
winst gezocht moet worden in
contant betalen. De minister
zei gisteravond voor de NCRV-
televisie dat hij politie en offi
cieren van justitie de bevoegd
heid wil geven ter plaatse boe
tes op te leggen.
Straks boter
bij de vis na
overtreding
beroep mogelijk zijn bij een
rechter. Nu is het nog zo dat de
afhandeling van alle overtre
dingen een tijdrovende zaak is.
"Dat moet anders worden",
vindt Korthals Altes, "zodat de
rechterlijke macht haar tijd kan
belangrijker
besteden aan
strafzaken".
De minister zei verder dat hij
zich wilde concentreren op op
heffing van het cellentekort.
Hij hoopt voor 1990 te kunnen
beschikken over 7400 cellen. In
1980 ;varen dat er nog maar
4000. Evenals zijn staatssecre
taris eerder dit weekeinde uitte
de minister zich positief over
de mogelijkheid veroordeelden
onder electronische bewaking
hun straf thuis te laten uitzit
ten. "Maar het is niet zoiets
van: we kopen maar 200 van die
dingen in de Verenigde Staten
en dan is de zaak gepiept".
Volgens de Belgische minister van
arbeid Hansenne kunnen de 150
werkwillige technici en kantoor
mensen die de vier kerncentrales
in het kernpark van Doel, slechts
vijf kilometer over de Nederlandse
grens, draaiende houden, hun taak
uitstekend aan. Zij zijn 'perfect ge
kwalificeerd' voor dit werk, aldus
de minister. Ook de directie van
het EBES-concern dat de centrales
exploiteert, zegt dat er niets aan de
hand is. De Nederlandse minister
Nijpels is het daarmee niet eens:
"Als je drie centrales draaiende
houdt en er een opstart met 200 in
plaats van 800 man, dan moet dat
Student dwingt
vliegtuig tot
'noodlanding'
SCHIPHOL (ANP) - Een agressie
ve 24-jarige student uit Gambia
staat mogelijk een forse straf te
wachten omdat door zijn toedoen
een vliegtuig van de Scandinavi
sche luchtvaartmaatschappij SAS
een tussenstop moest maken op
Schiphol. De Gambiaan wordt de
ze week voorgeleid aan de officier
van justitie.
Het toestel maakte eigenlijk een
vlucht van Brussel naar Kopenha
gen, maar verraste gisteren.de ver
keersleiding op Schiphol met het
verzoek daar een tussenlanding te
mogen maken. Oorzaak was een
student die zoveel amok maakte
dat de piloten zich gedwongen za
gen de reis tijdelijk te onderbre
ken.
Met de student werd aan boord
van het vliegtuig gevochten en en
kele leden van de bemanning wer
den door hem mishandeld. Men
slaagde er uiteindelijk toch in de
man te overmeesteren. Waarom hij
zo agressief is, weet de politie niet.
Hij was gisteravond nog niet aan
spreekbaar.
vroeg of laat leiden tot onveilige si
tuaties. Als bij ons zo'n staking zou
uitbreken zouden we zo'n centrale
meteen stilleggen". De Zeeuwse
gedeputeerde Don, tevens voorzit
ter van de raad van bestuur van de
Provinciale Zeeuwse Elektrici
teitsmaatschappij (PZEM), exploi
tant van de kerncentrale in Borsse-
le, noemde de situatie in Doel 'on
verantwoord'. Als zich in Borssele
een situatie als in Doel zou voor
doen, zou de centrale onmiddellijk
worden stilgelegd, aldus Don. "Als
mensen gedurende weken twaalf
uur op, twaalf uur af hun werk
moeten doen dan moet dat op den
duur tot grote problemen gaan lei
den en dat is in dit kader onverant
woord", aldus kritiseerde Don de
zorgeloze houding van de Belgi
sche autoriteiten.
Maar de Belgen zijn niet van plan
maatregelen te nemen. Volgens de
stakers is de situatie echter wel de
gelijk gevaarlijk. De 150 mensen
die de drie centrales in werking
houden (de vierde heeft wegens
het wisselen van splijtstof enige
tijd stilgelegen) zouden dagen van
twaalf uur maken. Tal van Belgi
sche politici hebben er bij de rege
ring op aangedrongen niet te luch
tig te doen over de veiligheid van
Doel. Het socialistische amerlid
Van Velthoven heeft op een onder
zoek aangedrongen. De groenen
van Agalev vinden het onverant
woord dat minister Hansenne al
leen op het oordeel van de EBES-
directie afgaat.
De Belgische staatssecretaris
voor leefmilieu Smet zei gisteren
dat het onlangs gesloten akkoord
tussen Nederland en Belgie over
nucleaire veiligheid niet hoeft te
worden toegepast, omdat dat al
leen geldt voor rampsituaties, en
daarvan is in Doel geen sprake. De
staking van het Doel-personeel
draait om de cao-voorstellen van
de directie. De acties worden ge
steund door de vakbonden. Ook
het personeel van een zevental an
dere, niet-riucleaire EBES-centra-
les heeft het werk neergelegd.
ARNHEM (GPD) - Bij het banden
concern Vredestein (3400 werkne
mers) dreigen acties, nu ook de
centrale kadergroep bij de onder
neming het uiterste bod van de di
rectie voor een nieuwe cao heeft af
gewezen. De komende weken
wordt in de verschillende bedrij
ven van Vredestein, met onder
meer vestigingen in Doetinchem
en Renkum, de actiebereidheid ge
peild.
Het conflict draait om de invoe
ring van de 36-urige werkweek, die
de directie alleen acceptabel vindt
in combinatie met bedrijfstijdver
lenging. Ook het veel te lage bod
van de directie in de inkomens-
sfeer speelt een rol. Eind deze
maand vindt opnieuw overleg
plaats tussen de bonden en Vre-
Politiemensen onderzoeken de vuurwapens die de twee uit de Bijlmer
bajes ontsnapte gevangenen gebruikten bij het vuurgevecht met de politie
in het Belgische Turnhout. Bij de schotenwisseling werd t
dood en de ander zwaargewond.
DEN HAAG (GPD) - Minister Nijpels (milieu) wil de meetdienst voor
radio-actieve stralingen uitbreiding. De aanstelling van meer controleurs
is een gevolg van de ramp met de kerncentrale in Tsjernobyl, nu een jaar
geleden. Toen werd volgens Nijpels duidelijk dat er aan het meetnet in
Nederland 'het een en ander kon worden verbeterd'. De plannen voor
meer controleurs zijn nu bijna rond na uitvoerige rapportage en studie
van de gevaren voor met name de voeding van mens en dier.
Het kabinet zal binnenkort over dp. uitbreiding van de meetdienst be
slissen. De nieuw te benoemen ambtenaren zullen worden te werk ge
steld bij de ministeries van VROM en WVC. Een jaar na de ramp met de
kerncentrale in Tsjernobil hoeft de consument geen angst meer te heb
ben voor radioactieve straling in Nederlandse voedingsmiddelen. "Het is
wel zo dat radioactiviteit lange tijd blijft bestaan. Dat betekent dat je
altijd alert moet blijven en moet kijken naar produkten die met name uit
landen afkomstig zijn die veel last hebben gehad van het ongeluk in
Tsjernobyr, aldus minister Nijpels.
EINDHOVEN (ANP) - De vlucht
van twee gedetineerden uit de Bijl
merbajes in Amsterdam op vrij
dagavond is zaterdagmiddag
geëindigd in een waar bloedbad in
het Belgische Turnhout, even ten
zuiden van Eindhoven. Daarbij
kwam één van de ontsnapten, een
24-jarige man uit Sint Willibrord,
om het leven. De tweede gedeti
neerde, een 40-jarige Hongaar,
werd zwaar gewond. Bij de schiet
partij in de binnenstad van Turn
hout vielen nog drie gewonden,
Oostelbeers die
destein. Vorige week werd na
twaalf uur onderhandelen het
overleg opgeschort.
Ook bij Billiton in Arnhem (240
werknemers) komen mogelijk ac
ties. Dat besloot de afgelopen week
vrijwel de voltallige achterban van
de vier betrokken vakorganisaties
(Unie BLHP, industriebonden
CNV en FNV en NCHP), omdat
men het afvloeiïngsplan voor onge
veer honderd werknemers onvol
doende vindt. Bonden en directie
praten volgende week wel verder
over het sociaal plan dat in de
maak is met het oog op de reorga
nisatie van de Shell-dochter, dat
vorig jaar grote verliezen leed als
gevolg van het instorten van de tin-
markt.
Korte-van Hemel:
betere controle
op vluchtgevaar
DEN HAAG (GPD) - Vluchtge-
vaarlijke gevangenen zullen
strenger worden behandeld, zo
heeft staatssecretaris Korte-
Van Hemel (justitie) zaterdag
voor de VARA-radio gezeg in
een reactie op de uitbraak uit
de Bijlmerbajes, vlak voor het
weekeinde.
De bewindsvrouw toonde
zich verontrust, maar ze wees
er op dat het ruim een half jaar
lang rustig is geweest, sedert
vorig jaar augustus waren er
geen uitbraken. Er zijn volgens
haar ruim 80 gevangenen (allen
mannen) die vluchtgevaarlijk
zijn dan wel een groot risico
vormen. Dat is de 'top 80' op
een totaal van 4000 tot 5000 ge
straften. Het gaat bij die 80 om
drugshandelaaars, ontvoerders
en dergelijke. De bedoeling is
deze mensen aan een strenger
regime te onderwerpen. Ze
worden in groepjes van zes ge
plaatst en zullen nooit langer
dan zes maanden op een en de
zelfde plaats verblijven.
Voorzieningen voor deze me
thode van onderbrengen wor
den getroffen in de nieuw-
bouwgevangenissen van Rot
terdam, Hoogeveen, Sittard en
Groningen. Later ook in Sche-
veningen, Amsterdam en Maas
tricht.
door de ontsnapten was gegijzeld
en twee rijkswachters. Een andere
gegijzelde, een rijkspolitieman uit
Boxtel, bleef ongedeerd.
Het drama begon vrijdagavond
in Amsterdam. De twee gedeti
neerden bedreigden in de Bijlmer
bajes twee bewaarders met een
vuurwapen. Hoe ze daaraan zijn
gekomen is tot nu tóe een raadsel.
Samen met de bewaarders gingen
de mannen naar buiten. Bij de ont
snapping was nog een derde ge
vangene betrokken. Die kon echter
vrij snel worden aangehouden. De
bewakers werden na korte tijd los
gelaten. De ontsnapten gijzelden
vervolgens een Amsterdammer.
Met hem reden ze naar de grensge
meente Wernhout gereden waar de
man uit de auto werd gezet. Het
tweetal reed vervolgens door naar
België.
In het enkele kilometers verder
gelegen Loenhout werd omstreeks
die tijd de etalage van een wapen
handel geplunderd. De politie
neemt aan dat de beide mannen
daarvoor verantwoordelijk zijn.
Het tweetal reisde vervolgens door
naar Maaseik, een Belgisch plaats
je vlakbij het Nederlandse Rooste
ren. Daar werden enkele schoten
gelost op een caravan. De politie
vermoedt dat hier sprake is ge
weest van een wraakoefening. In
Maaseik stalen de twee
een andere auto om hun vlucht
voort te zetten.
Opgepikt
Zaterdag tegen het einde van de
ochtend ontdekte een politiepa
trouille het duo op de autosnelweg
van Tilburg naar Eindhoven. On
middellijk werd de achtervolging
ingezet. In de auto zat op dat mo
ment, zo is achteraf gebleken oök
een man uit Oostelbeers, Die was
gewoon van de straat opgepikt om
te dienen als gijzelaar. De vluch
tende mannen gingen bij Oirschot
van de weg af en kwamen terecht
bij sporthal de Kemmer. Daar re
den ze zich min of meer vast.
Ter plaatse volgde een schoten
wisseling over en weer. Hoeveel
keer is geschoten weet de politie
niet. Niemand werd getroffen. De
twee mannen renden al schietend
met hun gijzelaar een bos in. Aan
de andere kant van dat bos bevond
zich juist op dat moment een onop
vallende auto van het velddetache-
ment van de rijkspolitie, ook wel
bekend als de stropersbrigade.
Daarin zaten twee rijkspolitiemen
sen. Ze probeerden de vluchtende
mannen aan te houden maar moes
ten daar van af zien toen het twee
tal dreigde de gijzelaar te doden.
Daarop gaven beide politiemensen
hun wapen af. Vervolgens verdwe
nen de mannen in de auto van de
rijkspolitie en namen als tweede
gijzelaar één van de politiemensen
Ze reden richting Turnhout. On
derweg waarschuwden ze via de
politiemobilofoon dat de gijzelaars
om het leven zouden worden ge
bracht als de politie te dicht in de
buurt kwam. De politie probeerde
vanaf dat moment zo min mogelijk
gebruik te maken van de mobilo
foon omdat die kon worden afge
luisterd. Dat is overigens ook een
gebruikelijke maatregel bij gijze
lingen. De achtervolgende politie
wagens kregen de opdracht öm de
vluchtende auto niet te dicht te na
deren. Belangrijke kruispunten in
de wijde omgeving werden afgezet
en vanuit de lucht werd de omge
ving in de gaten gehouden door
een vliegtuig van de rijkspolitie.
Alle politiekorpsen in Brabant
werden in verhoogde staat van pa
raatheid gebracht.
Schietpartij
Desondanks zagen de twee man
nen kans aan de aandacht van de
politie te ontsnappen. Korte tijd la
ter werden ze echter weer gesigna
leerd in België. Daar reden ze rich
ting Turnhout, waar ze uiteindelijk
in het centrum belandden. Daar
kwamen de mannen vast te zitten
in het drukke zaterdagmiddagver-
keer. Toen een rijkswachter hen
sommeerde zich over te geven
openden de mannen het vuur. Tij
dens het daarop volgende vuurge
vecht werden meer dan twintig
schoten gelost.
De ontsnapte Nederlandse ge
vangene, die bij de schietpartij om
het leven is gekomen, zat in de Bijl
merbajes een straf uit van twaalf
jaar in verband met een aantal
overvallen. De Hongaar zat in voor
lopige hechtenis in verband met
een overtreding van de wapenwet.
Hij wordt ervan verdacht ook be
trokken te zijn geweest bij een eer
dere schietpartij in België waarbij
een rijkswachter om het leven is
gekomen.
Rabo gaat met
geldautomaat
over de grens
UTRECHT (ANP) - De geldauto
maat gaat over de grens. Nog deze
zomer krijgen enkele duizenden
Rabo-klanten de mogelijkheid om
bij Spaanse banken pesetas op te
nemen via de geldautomaat. Op
wat langere termijn zullen veel
meer van de Europese geldauto
maten, nu al ongeveer 25.000, open
gaan voor internationaal gastge
bruik, kondigt de Rabobank aan in
haar jaarverslag.
Onder gastgebruik wordt ver
staan dat klanten van een bank
met hun magneetstrippas en PIN-
code niet alleen uit de automaat
van hun eigen bank geld kunnen
halen, maar ook uit die van andere
banken. Het aantal geldautomaten
van de Rabobank zal dit jaar toene
men tot ongeveer 130 stuks, wat
vrijwel een verdubbeling is van het
huidige aantal. Op den duur moe
ten dat er ongeveer 300 worden en
kunnen klanten via de automaat
ook gegevens over hun saldo krij
gen en zelfs dagafschriften laten
uitprinten.
Volgens de Rabobank bestaat er
nog steeds een grote behoefte om
contant geld op zak te hebben.
Hoewel in geld uitgedrukt niet
minder dan 80 procent van het be
taalverkeer via de giro loopt, wordt
van de transacties in aantallen ge
meten 80 procent contant afgere
kend. Dat zijn meestal betalingen
van betrekkelijk kleiné bedragen.
De Korte opent
nieuw gebouw
van optiebeurs
AMSTERDAM (ANP) - Met het
ontsteken van vuurwerk en het ko
pen van een call Koninklijke Oliie
heeft de minister De Korte (econo
mische zaken) zaterdag de Optie-
beurs in haar nieuwe behuizing
het Rokin in Amsterdam offi
cieel geopend.
Met de transactie kreeg de minis
ter voor 9,50 gulden het recht in ju
li een aandeel Koninklijke Olie te
verkrijgen voor 240 gulden. Toen
in 1978, op de dag af negen jaar ge
leden, de toenmalige minister van
financiën Andriessen, de Optie-
beurs in de Koopmansbeurs aan
het Damrak opende, betaalde hij 8
gulden voor het recht om in juh
van dat jaar eigenaar te worden
van een aandeel Koninklijke Olie
voor 120 gulden. In die tijd zijn de
aandelen Koninklijke wel in twee
ën gesplitst.
De European Options Exchange
(EOE), zoals de Optiebeurs offi
cieel heet, is de grootste buiten de
Verenigde Staten geworden. Aan
vankelijk toonde de belegger niet
zoveel belangstelling voor opties,
maar daar is sedert 1982 duidelijk
verandering in gekomen. De ge
middelde dagomzet op de EOE is
toegenomen van 997 contracten in
1978 tot 39.000 in het afgelopen
jaar, tweemaal zoveel als op de
Londense markt. De uitbreiding
van de handel maakte een nieuwe
behuizing nodig. Ondanks haar ar
chitectuur bleek de Koopmans
beurs niet meer op haar taak bere
kend en zij had haar eigenaardig
heden, zoals het sterke galmen van
stemmen, het 'zwembadgeluid'. De
Koopmansbeurs heeft nu geen en
kele commerciële functie meer.
Het nieuwe Optiebeursgebouw
is een ontwerp van architect Cees
Dam, mede-architect van de Stope
ra in Amsterdam. De beurs is nu
uitgerust met de allermodernste
elektronische apparatuur voor het
verwerken van de handel. De com
putercapaciteit is dusdaniig uitge
breid dat een gemiddelde van
200.000 contracten per dag kan
worden verwerkt en op hoogtijda
gen 500.000 contracten.
AMSTERDAM (ANP/GPD) - De
Pvdi\ is bereid naar raakpunten
met de WD te zoeken nu de libe
ralen een koerswijziging richting
centrum hebben aangekondigd.
PvdA-fractieleider Kok zei zater
dag bij de afsluiting van het con
gres van de sociaal-democraten dat
'andere coalities in de toekomst tot
de mogelijkheden gaan behoren'.
WD-leider Voorhoeve zei in een
reactie te hopen dat de PvdA in
een 'realistische richting' gaat,
maar ziet nog geen aanleiding om
over een PvdAWD-coalitie te
praten. Daarvoor bestaat nog te
veel onzekerheid over de koers van
de PvdA, aldus Voorhoeve.
Volgens Kok is van
koers van de WD tot nu toe nog
nauwelijks iets meer te merken
dan dat de WD niet naar rechts
wil worden weggedrukt. Kok le
verde felle kritiek op het kabinet.
"Het beleid is beneden de maat.
Dat bestrijden wij.-Maar dat sluit
een inhoudelijke discussie met het
CDA, maar ook met de WD over
een toekomstige regering met de
PvdA niet uit", aldus Kok. hij
noemde het beleid van het kabinet
lusteloos en ongeïnspireerd. "Als
het zo doorgaat wordt niet alleen
1987 maar ook 1988 een verloren
jaar voor de bestrijding van de
werkloosheid. Werkloosheid is
geen natuurverschijnsel dat aange
pakt moet worden. Je moet ervoor
op pad, je moet organiseren, crea
tief zijn. Daar ontbreekt het aan."
Overleg
Kok zei weinig te verwachten
van het voorjaarsoverleg tussen re
gering en bedrijfsleven. De plan
nen van minister De Graaf (sociale
zaken) om de werkloosheid dit jaar
met 50.000 te verminderen rioemde
de PvdA-fractieleider boterzacht.
Kok voorspelde dat het cijfer dit
jaar niet wordt gehaald. Ook hekel
de hij de plannen van de commis
sie-Dekker, die volgens de PvdA
onverantwoorde gevolgen hebben
voor de inkomens van mensen.
Kritiek had Kok ook op de afslan
kingsoperatie bij de overheid, die
hij ondoordacht noemde.
Kok stond verder stil bij de be
strijding van de criminaliteit. Hij
noemde de veiligheid van burgers
een groot goed. "Schendingen van
die veiligheid moeten hard worden
aangepakt. Handhaving van de
rechtsorde, daar mag niet op wor
den afgedongen". Kok zei dat vei
ligheid ook een kwestie is van een
gezonde leefomgeving. Een beleid
voor een schoner milieu en veilige
energie zou in een kabinet met de
PvdA een hoofdpunt zijn, aldus de
P vd A-fractiel pi d pr
