'Visies van
de omroepen
lopen zó uiteen'
Richard
Schoonhoven
kwart eeuw
bij KRO
Edisons voor
Nadieh en
Rob de Nijs
Buddy Rich: een leven
in dienst van de drum
Berdien Stenberg: gladjes
ZATERDAG 4 APRIL 1987
PAGINA 37
In de jaren '60 maakte hij
furore als chef van de
baanbrekende en veel
besproken televisie
'actualiteitenrubriek
Brandpunt. Later werd hij
programmacommissaris in
de raad van beheer van de
NOS. Vanaf 1983 is hij
directeur over televisie,
radio en omroepgidsen van
de KRO. Richard
Schoonhoven (55) is deze
maand 25 jaar in dienst van
de KRO.
Hoewel hij terugkijken als
„een vorm van
aderverkalking" typeert,
staat de periode-Brandpunt
hem nog helder voor ogen:
„Wij wilden ook een
conflict in de eigen
katholieke kring niet
verdoezelen".
Schoonhoven richt zijn
blik in dit gesprek ook op
de toekomst van de
omroep: „De kerels die
commerciële omroep willen
bedrijven, schrikken zich al
wild als ze horen dat ze met
vijf procent eigen produktie
moeten komen".
HILVERSUM (GPD) - Toen Ri-
chard Schoonhoven na ruim tien
jaar ervaring in de dagbladjourna
listiek de overstap waagde van de
Volkskrant naar Brandpunt was
televisie nog niet echt een journa
listiek medium. Schoonhoven was
vast van plan daarin verandering
aan te brengen. En alvorens hij zijn
taak aanvaardde, stak hij zijn licht
op bij gerenommeerde actualitei
tenrubrieken in Engeland en
Duitsland.
„Dat is mijn grote voordeel ge
weest. Ik kwam in Nederland terug
met feitelijke kennis en een pakket
afwijkende normen. Dat heeft het
opvallende karakter van Brand
punt in eerste instantie bepaald.
Televisie was toen nog een ver
lengstuk van theatercultuur met
wat mensen uit de techniek. In de
journalistiek golden beperkingen,
er was een grote mate van zelfcen
suur", zegt Richard Schoonhoven.
Brandpunt was de eerste actuali
teitenrubriek op de televisie met
een eigen redacteur in politiek Den
Haag. Die man heette Ad Lange-
bent.
Als ,de geboorte van Brandpunt'
•kenschetst Schoonhoven de over-
door
Renate van Iperen
gang van prinses Irene tot de
rooms-katholieke kerk. „Ik zei: er
gaat geen Brandpunt uit zonder
dat we daar mee beginnen. Dat was
toen ongewoon, al kun je je dat nu
nauwelijks nog voorstellen. We
wilden ook een conflict in de eigen
kring niet verdoezelen en gingen
wat vrijmoediger om met de katho
lieke bevolkingsgroep". Wezenlijk
onderdeel van dè latere mythe-vor
ming rond Brandpunt met zijn
.gouden team' van Aad van den
Heuvel, Ad Langebent, Ed van
Westerloo, Frits van der Poel en ci
neast Piet Kaart is ongetwijfeld dat
televisie nog een wonder was.
Schoonhoven: „Je kon dezelfde
week nog zien wat mijlenver elders
gebeurde. Tot op dat moment ging
iemand naar Moskou en werd hem
later gevraagd hoe het daar was.
Maar wij gingen zelf naar Indone
sië. En later zaten We zelf in Viet-'
namuLatijns-Amerika. Wij hebben
het wonder van het venster op de
wereld aangebracht. De mensen
keken erdoor en waren verrast".
Tegenstelling
Richard, Schoon
hoven: 'We hebben
het wonder van
het venster op de
wereld aange
bracht. (foto GPD)
de r
heer van de NOS. „Een spannende
tijd. Het was toen al duidelijk dat
er allerlei dingen zouden gaan ge
beuren. De tegenstelling tussen de
omroepen onderling tekenden zich
al af. Het oude uitgangspunt van
dit bestel, dat je elkaar moet vin
den in compromissen, is eigenlijk
verdwenen. De Avro deed onlangs
weer aan geweldige luchtfietserij
met zijn belangstelling voor een
commerciële satellietzender. En
dan heb je Minderop van de Tros,
die een paar maanden geleden iri
de krant stond met meneer Berlus
coni uit Italië. Tenslotte Rob Out,
die als een soort Kuifje in Belgen-
land commerciële televisie gaat
maken in België. Van hen hoor je
elke week fantastische verhalen
over wat ze allemaal zullen en kun
nen en willen. Het is bijna niet te
doen om met deze heren samen de
toekomst van het bestel te ontwer
pen. Onze visies lopen zo uiteen".
Het duale omroepbestel, waarbij
zoals in Engeland publieke en
commerciële omroep broederlijk
naast elkaar bestaan, geldt vrij al
gemeen als het meest wenselijke.
Schoonhoven is er echter van over
tuigd dat dit model zijn langste tijd
heeft gehad. „Uit rapporten van
overheidscommissies in Engeland
blijkt dat er voor de BBC en de
commerciële ITV nauwelijks geld
is om samen in een zekere pro
grammatische welvaart de toe
komst op te zoeken. Als zo'n land
met zo'n grote markt al niet in staat
is een commercieel en een publiek
bestel naast elkaar een financieel
gegarandeerde toekomst te geven,
hoe moeilijk wordt dat dan niet in
Nederland?", stelt Richard
Schoonhoven.
Toptalent
Hij vreest het moment waarop de
commercie het toptalent van de
publieke omroep gaat wegkopen.
„Dan krijg je de situatie dat men in
het parlement zegt: er kijkt bijna
geen hond meer naar het publieke
bestel. Want alle grote artiesten
zijn naar alle 'Zeg 'ns Aaa's', alle
'Herdershonden' en alle 'Hennie
Huismannen' van de commercie".
Schoonhoven is het beslist niet
eens met mensen die vinden dat de
omroepbijdrage veel te hoog is. Ze
ker in verhouding tot het buiten
land betalen wij volgens hem „een
schijntje". „Onze totale omroepbe
groting is genoeg om tien weken,
de BBC-televisie in de lucht te
houden. We zitten hier dus op rede
lijk minimale basis te werken",
concludeert hij.
Als de Nederlanse overheid wil
dat de publieke omroep blijft be
staan, dan gebeurt dat ook meent
Schoonhoven. Hij verwacht dat er
tot het jaar 1995 weinig structureel
zal veranderen. „De Tros, die als
een oude, vermoeide piraat naar de
hand dingt van Veronica. De chi
que Avro en Veronica, die als een
soort bom-moeder van de commer
ciële televisie eigenlijk alles alleen
wil doen. Ik zie die drie omroepen
nog niet zo gauw op commerciële
basis bij elkaar komen".
HILVERSUM (ANP) - Veel Neder
landse artiesten, onder wie Rob de
Nijs, Nadieh en Fatal Flowers heb
ben gisteravond tijdens een tv-uit-
zending van de TROS het bronzen
Edison-beeldje in ontvangst geno-
Er waren voor de groepen popu
laire en popmuziek 317 platen in
gezonden.
Rob de Nijs won in categorie 1
(vocaal Nederlandse herkomst)
met het nummer 'Vrije val'. Hij
'versloeg' Robert Long en de Bou
levard of Broken Dreams.
Youp van't Hek werd met 'verlo
ren en verlaten' winnaar in catego
rie 5 (muzikaal theater/cabaret). De
andere kanshebbers in deze cate
gorie waren Freek de Jonge en Bri
gitte Kaandorp.
i de overige acht
categorieën van de groep populaire
muziek zijn: Tony Bennett (vocaal
buitenlandse herkomst), de Zange
res zonder Naam (Nederlandstalig
volksrepertoire), Earl Klugh (in
strumentaal), John Barry met Out
of Africa (musicals en filmuziek),
Tania Maria (Jazz), Ricky Scaggs
(country), Frank Sinatra (histo
risch) en The New London Chorale
(eigentijds).
Belangrijk in de groep Popmu
ziek is de categorie Pop Neder
landse Herkomst. Hier won Na
dieh met 'Land of Ta' voor Het
Goede doel en The Nits.
De anders acht Edisons in de
groep popmuziek werden als volg
verdeeld: Prince (Pop, buitenland
se afkomst), Fatal Flowers (Rock/
New wave, Nederlandse her
komst), R.E.M. (Rock/New wave,
buitenlandse herkomst), Janet
Jackson (Rhytm and blues, soul,
dance and funk), Paul Simon (Sin
ger/Songwriters), Bon Jovi (Har
drock), Miles Davis (Fusion/Jazzfu-
sion) en tot slot Atlantic Rhytm in
de categorie Extra.
LOS ANGELES - Een foto van de Amerikaanse jazzdrummer Buddy
Rich, die, zoals gisteren gemeld op 69-jarige leeftijd is overleden. Hij stierf
in een ziekenhuis in Los Angeles, waar medio maart een hersentumor
werd verwijderd.
Rich begon zijn carrière meer dan 50 jaar geleden als vaudeville-ar
tiest. Hij trad toen op onder de naam 'Baby Traps the Drum Wonder'. Op
zijn vierdejaar debuteerde hij al op Broadway en twee jaar later maakte
hij een tournee van anderhalfjaar door Australië. Tegen de tijd dat hij 15
was verdiende hij zo'n 1.000 dolldr per week. Aan het eind van de jaren
'30 trad hij geregeld op met de bands van Artie Shaw, Joe Marsala, Bun
ny Berigan en Benny Carter. Van 1939 tot 1942 was hij de vaste drummer
van Tommy Dorsey. Met financiële steun van Frank Sinatra, ook een
beschermeling van Dorsey, richtte Rich na de oorlog zijn eerste eigen band
op. Voorts maakte hij tournees met Jazz at the Philharmonic. Hij liet zijn
eigen band in de steek, toen trompettist Harry James hem vroeg met hem
samen te gaan spelen. Hij verdiende 2.500 dollar per week bij James, een
ongekend hoog salaris voor een tweede man in die tijd.
In de jaren '60 richtte hij opnieuw een eigen big band op, waarmee hij
talloze tournees maakte. (foto ANP)
Tom Verlaine
Miskend, maar
o zo fraai
Tom Verlaine - 'Flash light'
(Phonogram)
Als een spinneweb met och
tenddauw, zo fraai en verfijnd
zijn de gitaristische structuren
die de New Yorker Tom Verlaine
en zijn gitaarvriend Jimmy Ripp
optrekken op Verlaine's zevende
elpee, een absolute must voor
een ieder die net als ik in vervoe
ring raakt van trillende kabeltjes.
Tom Verlaine wordt nog altijd
in één adem genoemd met de
band waarmee hij bekendheid
verwierf, ergens in 1977, Televi
sion. Maar beste mensen, we zijn
inmiddels tien jaar verder en
Verlaine heeft in die tien jaar ze
ven fraaie doch zwaar miskende
platen gemaakt. Bepaald storend
is het dan ook dat Verlaine-epi-
gonen zoals de Red Guitars voor
velen nog bekendere namen zijn.
Verlaine zelf is zijn culthero-eti-
ket nog immer niet kwijt. Voor
veel mensen is zijn bibberige, ie
le stemgeluid een niet te nemen
barrière. Daar moet met deze
plaat toch verandering in komen.
Niet dat Verlaine nu ineens
stemvast is maar zijn zang ver
vult geen hoofdrol op deze plaat
en is daarom niet echt storend.
Bovendien heeft zijn vreemde in
tonatie vaak een heel komische
uitwerking zoals in het panieke
rige 'Bomb' en in het sarcastiche
'The funniest thing' waarin de ik
persoon uit de song in contact
probeert te komen met zijn
vriendin die echter veel meer be
langstelling heeft voor het schil
derij dat ze aan het maken is. 'I
think I'll use a lighter blue'.
Behalve door Ripp wordt Ver
laine op deze plaat bijgestaan
door oudgediende Fred Smith
(bas) en Allen Schwartzberg op
drums. Dit kwartet vormt de ver
beterde versie van Television.
Om maar bij de beeldspraak te
blijven: het beeld is beter, net als
het geluid en er zijn kleuren.
Extra vermeld dienen de tek
sten te worden. 'The scientist
writes a letter' behoort tot het
beste van wat Tommie ooit aan
songteksten op papier zette. Het
is een song in briefvorm. Een we-
Berdien Stenberg fluit, begeleid
door een kwartet bestaande uit Cees
Smit gitaar en toetsen, Edwin
Schimscheimer toetsen, Joop de
Man basgitaar en contrabas en Mar
cel Serrierse slagwerk. Gehoord in
de Leidse SchouwburG op 3 april.
LEIDEN - In groten getale wa
ren fans van Berdien naar de
schouwburg gekomen om deze
vedette nu eens in het echt te
zien. Jeugdig publiek zat er tus
sen, dat door ouders werd aange
spoord om toch vooral goed te
kijken naar de techniek van het
populaire fluitspel. Rondom Ber
dien Stenberg en haar spel is een
hele show gebouwd van muziek,
bewegingen, gelaatsmimiek en
acts; met fluitspel alleen, hoe
goed dan ook, kom je de avond
niet door. De gebaren rondom
het spelen kwamen op de intie
me ruimte van het theater al wat
te weids en grootschalig over.
Bovendien moet een fluitiste in
rust zich volgens de heersende
showregels uitputten in stralen
de gezichten en meedeinende
danspassen.
De muziek varieerde van oude
hits als het pittig gespeelde Ron
do Russo tot softlistening met
een zwoele, winderige toon. Tot
mijn verrassing bleek ook een
gymnopedie van Satie zich uit
stekend te lenen voor een bewer
king in dit genre. Een groot aan
tal nummers behoorde tot het
genre achtergrondmuziek. Vro
lijke liedjes en opgewekt ge
speeld, dat wel, maar veel con
centratie werd van de luisteraars
niet geëist.
Tenslotte werd ook de nieuwe
schijf - All Seasons - niet verge
ten: nog meer klassiek dan vroe
ger. Voor de finale van de 88e
symfonie van Haydn verleende
een uit het publiek aangewezen
vrijwilliger in de persoon van het
jongetje Jos zijn medewerking.
Op het podium begeleidde hij
het combo met 216 slagen op de
tamboerijn, uiteindelijk bijge
staan door een meeklappende
zaal.
Twee nummrs vielen op: het
solospel in de miniaturen van
Sigtenhorst-Meyer, waar de
toehoorder onverdund met de
oorspronkelijke muziek te ma
ken kreeg; geen bas eronder,
geen slagwerk er tegen aan.
Knap gespeeld en met fantasie
voorgedragen. Jammer genoeg
produceerde de elektronische
versterking aan de fluit niet al
leen de fluitklank, maar ook hin
derlijke stoorgeluiden bij iedere
wat forsere aanzet.
Tot aan het eind toe was er ei
genlijk alleen maar heel nette
muziek gespeeld, kondigde Ber
dien aan, maar het laatste stuk
zou wild worden. Dat viel dus
meteen op door een veel swin
gender ritme en veel smeuïger
geluid. Van mij mag Berdien blij
ven optreden, maar dan liefst
met "wilde muziek".
MONICA SCHIKS
Van Breda naar Den Haag
Plannen om Stripdriedaagse
pas in november te houden
UTRECHT/GRONINGEN
(GPD) - De Stripdriedaagse in
Breda verhuist dit jaar naar Den
Haag en zal niet meer half sep
tember maar op 28 november
plaatsvinden.
De stripdriedaagse is de be
langrijkste jaarlijkse manifesta
tie op stripgebied in ons land en
wordt door tienduizenden be
langstellenden bezocht. Hét
Stripschap, dat de manifestatie
organiseert, heeft haar plan de
Driedaagse naar het Haags Con
grescentrum te verplaatsen nog
niet openbaar gemaakt. Het plan
heeft grote onrust veroorzaakt
bij de eigenaren van de verschil
lende stripspeciaalzaken in ons
land.
Paul van Dam, eigenaar van de
Utrechtse stripwinkel 'Blunder',
verwacht dat de winkeliers in
grote problemen komen. Van
Dam wijst in een open brief aan
zijn collega's op het feit, dat het
eind november vrijwel onmoge
lijk is om een stand te bemannen
op de Haagse stripbeurs, omdat
dan de Sinterklaas-drukte in vol
le gang is en ook al een andere
stripverzamelbeurs gehouden
wordt.
Ook de Groninger stripspe-
ciaal-handelaar Piek Fokkens
van 'Modern Papier' ziet moei
lijkheden. „Tot dusverre brach
ten de uitgevers in september en
in november een deel van hun
nieuwe albums uit. Wanneer het
festival nu naar november gaat,
valt de verkoopronde van sep
tember met zijn gebruikelijke
promotie rond de Stripdriedaag
se natuurlijk weg. En dat heeft
grote gevolgen voor onze inkom
sten. Eind november kunnen on
ze klanten zich met het oog op de
feestdagen toch echt niet meer
uitgaven veroorloven".
De opstelling van het Strip
schap is voor de Groninger
Stichting 'Modern Papier' aanlei
ding te onderzoeken of vroeg in
het najaar een groot noordelijk
stripboekenfestival in Gronin
gen gehouden kan worden.
Bijdragen: Wim Koevoet
Ariejan Korteweg
tenschapper die onderzoek doet
naar magnetische velden schrijft
zijn vrouw Julia een ijzingwek
kende brief. Hij hoeft haar niet
meer want 'electicity means so
much more to me'. De afsluiten
de gitaarcapriolen van Ripp en
Verlaine sluiten nauw aan bij de
toonzetting van de brief: kil, lo
gisch maar toch ontroerend.
WK
Prince
Weinig middelen
prachtige songs
'Sign of the times' (WEA)
Er is geen twijfel meer moge
lijk. Prince is de grootste van de
jaren tachtig. Na het commer
cieel gezien wat mislukte 'Para
de' en zijn uitermate geflopte
speelfilm 'Under the cherry
moon' lag het in de lijn der ver
wachting dat z'n nieuwe elpee
een soort van 'Purple Rain part
two' zou worden. Want uit de car
rière van Prince tot nu toe kan
toch de conclusie worden ge
trokken dat het publiek Prince
het liefst paars heeft met wild-
funkende feestnummers en veel
spektakel. Niemand had Prince
het ook kwalijk kunnen nemen
als hij met alle succes vandien de
regenbui een vervolg had gege
ven. Even consolideren, hadden
we met z'n allen vergoeilijkend
gesproken. (Prince zelf zegt im
mers nooit iets).
De door Prince grotendeels
zelf volgespeelde, volgeschreven
en geproduceerde dubbelaar
'Sign of the times' getuigt dan
ook, net als voorganger 'Parade',
van lef. Een toepasselijker titel
was ook niet mogelijk geweest.
Prince's plaat is een tijdsdocu
ment. Zowel muzikaal gezien als
thematisch. De plaat staat nog
niet op of hij brengt aids al ter
sprake (A big disease with a little
name). Echt vrolijk is hij niet.
Vergelijk eens hoe hij op de Pur
ple Rain-hoes poseert en hoe ons
bebrilde prinsje van deze hoes af
lijkt te willen lopen. Alleen seks
('Hot thing' en 'It') verhoogt de
omloopsnelheid van 's mans
bloed nog. Ook in het live in Pa
rijs opgenomen 'It's gonna be a
beautiful night' wordt er feestge
vierd.
Prince hecht meer waarde aan
zijn verdere artistieke ontwikke
ling. (foto GPD)
Voor het overige horen wè een
ingetogen, sombere Prince die
met maar heel weinig middelen
prachtige songs maakt. Zoals ge
zegd doet hij bijna alles zelf.
Prince is geen groot drummer,
bast lang zo goed niet als pakweg
Mark King en kan toch ook
moeilijk een gitaarprins worden
genoemd. De kracht zit 'm in dé
uiterst gevarieerde composities
zelf. Prince lijkt ze met groot ge
mak uit zijn mouw te schudden.
WK
Lucky Seven
Plaats ingeruimd
voor accordeon
'Get Lucky' (Kix4U/Rockhouse
Records)
Wie bij het horen van Los Lo
bos op slag een goed humeur
krijgt, moet zeker Lucky Seven
eens proberen. Dezelfde onbe
kommerde mengeling van ele
menten uit cajun, rock roU,
swamprock, rhytm blues en
country en eenzelfde aansteke
lijk resultaat. Ook bij Lucky Se
ven neemt de accordeon een pro
minente plaats in en zorgen ban
jo, mandoline en blazers voor de
couleur locale.
Er zijn ook duidelijke verschil
len, Los Lobos stammen uit het
zuiden en zijn groot geworden
metTexMex en Doug Sahm. Ter
wijl Lucky Seven de basis in
New York heeft en nauwe con
tacten met Mink DeVille onder
houdt, die op de debuutplaat
'Get Lucky' te horen is op bottle
neck gitaar en harmonica. Lucky
Seven neigt dan ook meer naar
de pure rock roll, zij het vaak
met een onorthodox instrumen
tarium.
De groep wordt gedragen door
Kenny Margolis en Barry Ryan,
die acht van de elf nummers zelf
schreven en beurtelings de lead-
zang voor hun rekening nemen.
Hun stemmen zijn zeer verschil
lend, wat de afwisseling in het
groepsgeluid ten goede komt.
Een ander pluspunt zijn de mes
scherpe, beknopte gitaarsolo's
van Ryan. Eén van de drie covers
op 'Get Lucky' is een fraaie, niet-
sentimentele versie van Dylans'
'Only a hobo'.
Concrete Blonde
Sensuele stem
en plichtsbesef
'Concrete Blonde' (IRS)
Amerikaanse powerpop met
leadzangeres, dat is toch wel een
van de allerprettigste vormen
van popmuziek. Mits goed uitge
voerd, dat spreekt vanzelf. De gi
taren moeten klinken alsof ze
minstens duizend kilo per stuk
wegen, de drums zo staccato als
maar mogelijk is en de bas dient
te getuigen van een uiterst
plichtsbesef. Dat alles om rugge
steun te geven aan een sensuele
vrouwenstem, hard en gevoelig
tegelijk.
Concrete Blonde uit Californië
komt een heel eind in die rich-
f ting. Wat dit driemanschap op de
debuutplaat laat horen klinkt
heel vertrouwd voor wie X en
1994 of desnoods Blondie en
The Pretenders, kent.
In de harde rockers trekken ze
een solide muur op waar het
comfortabel tegen leunen is, de
ballades getuigen van goede
smaak. Zangeres Johnette Napo-
litano voldoet vocaal geheel aan
de eisen van het genre en vindt
daarnaast nog tijd om mooie bas
partijen te spelen. De afwezig
heid van toetsen in wat voor
vorm dan ook doet me bij dit
soort muziek veel deugd.
Het enige bezwaar is dat Con
crete Blonde zich wat al te vaak
aan het meer stemmige werk
waagt, terwijl ze getuige 'Still in
Hollywood' juist met uptempo
nummers zo goed weg weten.
Een laatste aanbeveling: Concre
te Blonde mag zich verheugen in
de warme belangstelling van
R.E.M.
