Overtuigend 'nee'tegen doodstraf El VS-beleid in Salvador ter discussie m 69.- Brits Lagerhuis KUUfiflTUfTK Abortuswet roept in België grote politieke spanning op Yaticaan buigt zich over zaak Marcinkus Doden bij schietpartij in rechtszaal België DONDERDAG 2 APRIL 1987 LONDEN (AP) - Het Britse Lagerhuis heeft gisteravond met een grote meerderheid van stemmen herinvoering van de doodstraf in Groot-Brittannië afgewezen.Met 342 tegen 230 stemmen verwierpen de afgevaardigden een resolutie die herinvoering van de doodstraf beoogde voor „kwaad aardige moorden". Het is de zevende maal dat een poging is verijdeld om de in 1969 afgeschafte doodstraf opnieuw bij wet te regelen. Alle partijen in het 650 leden tel lende Lagerhuis lieten hun af gevaardigden vrij om naar geweten te stemmen. Toen na een langdurig debat het resultaat van de stem ming bekend werd gemaakt, klonk een luid gejuich. De jongste poging om de dood straf opnieuw in het wetboek van strafrecht opgenomen te krijgen, werd gelanceerd door rechtse af gevaardigden, die zich gesteund wisten door een golf van publieke verontwaardiging na terreurdaden en de moord op een politieagent. Het debat werd gestolen door minister van binnenlandse zaken Douglas Hurd, die zich tegen ver klaarde en waarschuwde dat „her invoering van de doodstraf niet zal helpen moordenaars, veroordeelde moordenaars te vangen, of het ge zag voor het politieke systeem in stand te houden". Premier Margaret Thatcher, die in 1983 tijdens de laatste poging een soortgelijke motie aanvaard te krijgen, voorstemde, vloog gister avond na een vijfdaags bezoek aan de Sowjet-Unie terug naar Londen en nam niet aan het debat deel. De conservatief Sir Ian Percival verklaarde bij de introductie van de motie dat het de bedoeling was rechters in staat te stellen de dood straf uit te spreken „in omstandig heden die een redelijk persoon als uiterst kwaadaardig zou beschou wen". Voorwaarde zou zijn dat een jury unaniem het schuldig zou uit spreken. Hij benadrukte dat het niet ging om een stemming over ophanging, het traditionele middel van te- Thailand Het leger van Thailand heeft de laatste tijd zware verliezen geleden bij gevechten tegen Vietnamese militairen langs de grens met Cam bodja. Volgens een Thaise generaal zijn 36 militairen gedood en 280 ge wond bij de herovering van heu vels die het Vietnamese leger sinds januari bezet hield in een gebied op 500 kilometer ten noordoosten van Bangkok. Japan Voor het eerst in 30 jaar mogen buitenlandse advocaten in Japan werken. Een nieuwe wet die dat mogelijk maakt is inmiddels van kracht geworden. De Japanse rege ring zegt dat de wet bewijst dat Ja pan bezig is zijn markt voor het buitenland te openen. De nieuwe wet kent overigens de beperking dat buitenlanders alleen in Japan mogen optreden als ze eerst vijf jaar ervaring in eigen.land hebben opgedaan. Italië President Cossiga van Italië heeft een onverwachte draai aan de kabinetscrisis gegeven door mee te delen dat hij het demissionaire ka binet van premier Craxi naar het parlement stuurt om te vragen om een vertrouwensvotum. Een coali tiekabinet van vijf partijen trad op 3 maart af en Cossiga heeft de afge lopen maand vergeefs gezocht naar een weg om een nieuw kabinet te creëren en voortijdige verkiezin gen te voorkomen. Bankrover De Chinese politie heeft de man die eerder deze maand de kluis van de China Industrial and Commer cial Bank in Changsha, de hoofd stad van de provincie Hunan, had gekraakt in de kraag gevat. De 25- jarige Zhang Yongwu maakte bij de kraak, één van de grootste in de geschiedenis van de Volksrepu bliek China, ruim 150.000 gulden buit. Het geld werd later door de politie teruggevonden. Het groot ste deel van de buit had Zhang ver stopt in zijn huis en in dat van fa milieleden. rechtstelling in Groot-Brittannië. Als de doodstraf opnieuw zou wor den ingevoerd, zou dat moeten ge schieden op de meest humane wij ze, aldus Percival. Volgens opiniepeilingen die wer den uitgevoerd door de conserva tieve kranten The Star en The Sun is de Britse bevolking in grote meerderheid voor herinvoering van de doodstraf. Ook de Politie Federatie, waarin 120.000 agenten zijn georganiseerd, zou voorstan-' der van de motie zijn geweest. De vorige keer dat over de kwes tie werd gestemd, in 1983, vloeiden het debat en de stemming voort uit een verkiezingsbelofte van pre mier Thatcher, die had toegezegd de zaak opnieuw aan het Lagerhuis te zullen voorleggen. De mensenrechtenorganisatie Amnesty International protesteer de krachtig tegen de mogelijkheid van herinvoering. De organisatie zond alle parlementsleden per soonlijk een brief, waarin erop wordt gewezen dat de doodstraf geen enkele invloed heeft op de stijging van het aantal misdaden. De Nationale Raad voor de Bur gerrechten wees er in een verkla ring op dat de doodstraf er zeker toe zou leiden dat onschuldigen gorden geexecuteerd. Twintig ge vangenisbewakers hebben publie kelijk aangekondigd dat ze ontslag zouden nemen als de motie zou worden aangenomen. De laatste keer dat de doodstraf in Groot-Brittannie werd voltrok ken was op 13 augustus 1964, toen Peter Allen en Gwynne Evans wer den opgehangen voor het vermoor den van een melkboer tijdens een roofoverval. In de Wandswordth-gevangenis in Londen worden nog steeds eni ge galgen voor gebruik gereed ge houden. 'Kernwapen idee van Tatcher verbijsterend' LONDEN (AP) - Een staand lid van het Centrale Comi- tee van de Sowjet-Communisti- sche Partij, Georgi Arbatov, ver klaarde gisteravond dat de opvat tingen van de Britse premier Mar garet Thatcher over kernwapens zouden kunnen leiden tot een nu cleaire holocaust. Arbatov, hoofd van het weten schappelijke US A-Canada Insti tuut van het Kremlin, zei dat het Sowjet-volk verbijsterd was over Thatchers pro-nucleaire filosofie. Hij wees erop dat, als de Verenigde Staten en de Sowjet-Unie That chers opinies over ontwapening zouden delen, een wereldoorlog met kernwapens realiteit zou kun nen worden. Thatcher keerde gisteravond te rug naar Londen van een bezoek aan de Sowjet-Unie. Ze zei bij aan komst dat ze Sowjet-leider Michail Gorbatsjov een aardige man vindt met wie zij zeer goed kan opschie ten ondanks dat hun standpunten ver uiteen liggen. Arbatov gaf in Moskou een inter view aan het Britse Independent Television News. Hij zei te geloven dat president Ronald Reagan „meer toekomst gericht en realisti scher" over ontwapening denkt dan Thatcher, „hoewel zijn metho den (Reagans) verkeerd zijn". Thatcher voerde tijdens haar vijfdaagse bezoek in een Sowjet-te- levisieprogramma aan dat kernwa pens oorlog helpen voorkomen. Zij benadrukte in haar besprekingen met Gorbatsjov het Britse rege ringsstandpunt dat Europa zijn kernwapens moet behouden. Arbatov zei dat er geen wapenbe- heersingsovereenkomsten met de Britse premier mogelijk bleken. Hij betwijfelde of de Amerikanen en de Russen voor het einde van dit jaar, zoals Thatcher zei te gelo ven, een verdrag kunnen sluiten over middellange-afstandsraket- ten. ADVERTENTIE Geldig t/m6 april 1987 BRUSSEL In België worden elk jaar ongeveer 10.000 abortussen ge pleegd. Tienduizend maal per jaar wordt daarmee de nog uit 1811 stammende abortuswet overtre den. De 'daders' verkeren echter in volstrekte onzekerheid over de ge volgen van hun handelen. door Hans de Bruijn In het ene arrondissement laat de justitie het aborteren ooglui kend toe, in het andere wordt streng opgetreden. Zo staan in Gent momenteel 60 artsen, mede werkers van klinieken, geaborteer de vrouwen en hun partners in een monsterproces terecht, omdat de officier van justitie in de Oost- vlaamse stad toevallig streng de hand aan de anderhalve eeuw oude wet wil houden. Momenteel komt echter bij onze zuiderburen de discussie over een nieuwe abortuswet in een stroom versnelling, compleet met de poli tieke conflicten tussen coalitie partners. Overigens geen nieuwe discussie: sinds 1973 werden in het Belgische parlement maar liefst 29 initiatiefwetten ingediend voor een meer eigentijdse, liberalere abor tuswetgeving. Geen van die voor stellen haalde ooit de eindstreep. Sinds enige tijd spitsen de pro blemen zich toe op een initiatief voorstel dat in de Belgische Senaat in behandeling is, en voor het eerst goede kans maakt te worden aan genomen. En meteen zijn de crisis- dreigingen en de verwijten over en weer niet van de lucht. De christendemocratische rege ringspartijen verzetten zich heftig tegen het initiatiefvoorstel dat de liberale coalitie-partner samen met de socialistische oppositie heeft in gediend. Het voorstel gaat te ver, is te liberaal, en bovendien hadden de liberalen nooit met de socialis ten mogen samendoen, luidt de christendemocratische kritiek. Het wetsvoorstel van de Vlaamse liberale senator mevrouw Herman- Michielsens en de Waalse socialist Lallemand is inderdaad liberaal te noemen. Abortus wordt uit het strafrecht gehaald, mits aan een aantal beperkende voorwaarden wordt voldaan. Er moet sprake zijn van een noodsituatie voor de vrouw, de vrucht mag niet ouder zijn dan 15 weken, de ingreep moet medisch verantwoord zijn en mag niet eerder worden verricht dan zes dagen na het eerste consult, de vrouw moet na die bedenktijd een schriftelijke verklaring afleggen en medici of verpleegkundigen mo gen niet verplicht worden aan abortussen mee te werken. Ondanks al deze voorwaarden vindt de christendemocratische CVP, de partij van premier Wil- fried Martens het voorstel veel te ruim. De CVP (en de Waalse zus terpartij PSC) willen de zaak om draaien. Abortus is in principe ver boden, maar kan alleen worden toegestaan indien sprake is van 'zware én blijvende schade' voor de vrouw. De CVP is woedend over het 'verraad' van de liberale coalitie partner, ook al stond in het regeer akkoord uit 1985 dat de abortus wetgeving een 'vrije kwestie' zou zijn. De parlementariërs van de re geringspartijen werden dus niet aan partijstandpunten gebonden. CVP-voorzitter Frank Swaelen vindt dat de liberalen, de Vlaamse PW en Waalse PRL, eerst hadden moeten proberen het met de chris tendemocraten eens te worden. De PW zag daar echter weinig heil in en is op zoek gegaan naar een werkbare meerderheid in het parlement. Gevolg was dat het ini tiatiefvoorstel is mede-onderte kend door alle partijen in de Se naat - van links tot rechts - behal ve CVP en PSC. Een ruime meer derheid dus, die Swaelen er vorige week toe aanzette om bij premier Martens zijn beklag te gaan doen, vrije kwestie of niet. Eerst werd gedreigd met een ka binetscrisis, maar dat slikte Swae len gauw in. Toen zei hij dat de CVP 'alle mogelijke parlementaire middelen' zou aanwenden om stemming over het initiatief tegen te houden. Parlementaire obstruc tie dus, die hem wellicht makkelij ker wordt gemaakt omdat de meer derheid voor het voorstel in de Ka mer van Volksvertegenwoordigers minder comfortabel is dan in de Senaat (de Belgische Eerste Ka mer). Alle partijen zijn afgelopen maandag over Swaelens chantage poging gevallen. De sfeer tussen christendemocraten en liberalen is er niet beter op geworden. Swaelen staat bovendien tamelijk zwak, al is het alleen maar omdat zelfs het 'ideologische' CVP-congres zich in november vorig jaar voor een pro gressievere abortuswetgeving uit sprak. Bovendien kan de CVP worden voorgehouden dat zij achter de fei ten aanholt. De ruim tienduizend niet-vervolgde abortussen in Bel gië bewijzen dat, evenals de naar schatting 5000 Belgische vrouwen die jaarlijks de grens overwippen om zich in Nederland te laten abor teren. Wellicht hoopt de CVP dat de Gentse rechter uitkomst zal bren gen door de zestig aangeklaagden te veroordelen. Maar daartegen over staan tientallen andere officie ren van justitie die abortuspraktij ken links laten liggen of rechters die van een veroordeling afzien. In Nederland heeft - zoals gebruike lijk - de maatschappelijke praktijk uiteindelijk de wetgeving bepaald, de CVP en PSC proberen tegen de stroom in het omgekeerde te berei ken. De paus wordt bij aankomst op het vliegveld van Santiago begroet door generaal Pinochet. SANTIAGO (AP/ANP/Rtr) - Po litieagenten hebben gisteren bij de aankomst van paus Johannes Pau lus II in Chili met traangasgrana ten gevuurd om mensen te ver spreiden die probeerden langs een kordon regeringstroepen te ko men. Een jonge man die een bord ophield met de tekst "Heilige va der, wat is vrijheid?" Werd terzijde genomen. Het bord werd vernie tigd. De paus kreeg op het internatio nale vliegveld van Santiago een en thousiast welkom van duizenden juichende belangstellenden. Onder hen bevond zich president Augus- to Pinochet, die de paus begroette, de hand schudde en hem onder meer zei dat Chili het slachtoffer is van een buitenlandse campagne van haat en leugens. De generaal, die in 1973 aan de macht kwam na een militaire staatsgreep tegen de linkse president Allende, zei dat al les wat sindsdien gebeurd is in het teken stond van het herstel van de grondwettelijke orde. De paus, die eerder aan boord van het toestel dat hem naar Chili bracht dit land betitelde als een dictatuur, ging in zijn toespraak nauwelijks in op de binnenlandse toestand in Chili. Hij zei met een boodschap van vrede te zijn geko- Harde rede Pinochet tegen paus men, om "de overwinning van de vergeving, de barmhartigheid en de verzoening te benadrukken". De paus vertrok van het vliegveld naar de grote kathedraal van San tiago. Langs de route stonden dui zenden Chilenen. Generaal Pinochet verklaarde dinsdag tegenover een Frans tele visiestation te hopen dat het zes daagse bezoek de paus duidelijk zal maken hoezeer de kerk in Chili „door marxistisch-leninisten is geïnfiltreerd". De Chileense kerk» keert zich openlijk tegen de vele vormen van schendingen van de mensenrechten in Chili, zoals mar teling en geheime arrestaties. De paus bracht gisteren ook een bezoek aan de katholieke groepe ring voor mensenrechten Vicaria de la Solidaridad, die hij dankte voor hun werk. De Vicaria heeft herhaaldelijk de woede opgewekt van president Pinochet, die de acti visten voor mensenrechten ver weet dat ze "zich communistischer opstellen dan de communisten". De advocaten van Vicaria, die politieke gevangenen bijstaan, be schouwden het bezoek van de paus als een ondersteuning van hun werk. Aan de vooravond van het pausbezoek had de Vicaria haar jaaroverzicht gepubliceerd, waarin het militaire bewind wordt be schuldigd van opvoering van de ar restaties en martelingen. Humberto Lagos, een advocaat van Vicaria, zei dat de Chilenen tij dens het pausbezoek voor het eerst sinds de staatsgreep van 1973 vrije lijk bijeen kunnen komen zonder vrees voor de politie. Maar het blijft afwachten wat er zal gebeu ren als de paus weer vertrokken is. "Ik heb politiemannen tegen de mensen horen zeggen "wacht maar tot de paus weer weg is". Dat-is een rechtstreeks dreigement", aldus Lagos. De staatstelevisie, die het pause lijk bezoek van minuut tot minuut volgt, negeerde het bezoek van Jo hannes Paulus aan de Vicaria. De rechtstreekse uitzending werd, zonder enige toelichting, onder broken en weer hervat toen de paus het bezoek had beëindigd. MONTEVIDEO (AP) - Paus Jo hannes Paulus II liet dinsdag we ten dat het Vaticaan zich momen teel buigt over de door de Italiaan se autoriteiten geuite beschuldi gingen aan het adres van de Ameri kaanse aartsbisschop Paul Marcin kus. Marcinkus wordt in verband gebracht met de Banco Ambrosia- no affaire, het grootse na-oorlogse bankschandaal in Italië. Tegen Marcinkus, hoofd van het Instituut voor Religieus Werk, de bank van Vaticaanstad, is door het openbaar ministerie van Milaan in februari een arrestatiebevel uit gevaardigd op verdenking van me deplichtigheid. Dinsdag gaf de paus voor het eerst openlijk commentaar op deze affaire. „Wij nemen deze zaak se rieus. Wij zijn ervan overtuigd dat je iemand niet op een dergelijk uit zonderlijke en genadeloze manier kunt aanvallen, maar wij zullen de zaak door deskundigen laten be studeren", aldus de paus. LUIK - Bij een schietpartij in een rechtszaal van het Paleis van Justi tie in het Belgische Luik zijn gis termiddag twee mensen doodge schoten. Het betrof een terecht staande verdachte en diens advo caat. door Hans de Bruijn De verdachte, een zekere Cokai- ko, stond met nog twee anderen te recht voor zijn aandeel in een aan tal gewelddadige overvallen in Bel gië. Zij maken deel uit van de 'Ben de van Van Oirbeek', genoemd naar Robert van Oirbeek, een van België's meest gezochte onderwe reldfiguren. Terwijl de rechtszaak in volle gang was, kwam rond twaalf uur plotseling de vriendin van Cokai ko, die zich op de publieke tribune bevond, overeind met een hand granaat in haar handen. Zij gooide een andere handgranaat plus een vuurwapen naar haar vriend in hét beklaagdenbankje. Cokaiko trok de pin uit de hand granaat en gooide die in de zaal, maar een rijkswachter slaagde erin het ding op de binnenplaats van het justitiepaleis te gooien. Vervol gens brandde in de rechtszaal een vuurgevecht los tussen Cokaiko en de zeven rijkswachters die de ver dachten bewaakten. Cokaiko, die zich schietend naar de uitgang probeerde te begeven, werd daarbij dodelijk getroffen. Zijn verdediger, de deken van de Luikse advocaten Jacques Henri, werd door een kogel in het hoofd getroffen en overleed later op de middag in een Luiks ziekenhuis. Een vrouw in het publiek raakte lichtgewond. Volgens ooggetuigen zou Cokai ko zijn advocaat als schild hebben gebruikt, maar anderen spreken dat tegen. De lijkschouwing zal moeten uitwijzen of de bekende ju rist is getroffen door kogels uit wa pens van de rijkswachters, dan wel dat hij door zijn cliënt is neerge schoten. In totaal zouden zo'n 20 schoten zijn afgevuurd. De twee andere verdachten ble ven buiten de schietpartij en kon den worden opgesloten. Het drietal heeft samen met bendeleider Ro bert van Oirbeek een aantal over vallen op zijn geweten. Van Oir beek zelf ontsnapte twee maanden geleden uit de Luikse Lantin-ge- vangenis. Hij bedreigde daarbij een bewa ker met een wapen, stal een auto waarvan hij de eigenaar gijzelde, en hield vervolgens nog een echt paar op een boerderij in gijzeling alvorens hij spoorloos verdween. Hij zou later zowel in Noord- Frankrijk als in Nederland zijn ge signaleerd, maar is nog steeds voortvluchtig. voorbereid. „Het was een aanslag die tot in de details was geregeld", aldus de kolonel. Generaal Adolfo Blandon, voorzitter van de geza menlijke chefs van staven, noemde de guerrilla-actie 'zeer indrukwek kend'. Een andere officier sprak van een 'uitermate ernstige' situa tie. De Amerikaanse ambassade en de Salvadoraanse strijdkrachten, die ongeveer 500.000 dollar per dag aan Amerikaanse hulp krijgen, lie ten de buitenwacht altijd weten dat het linkse verzet afneemt en niet langer gebieden beheerst. De laatste tijd echter is het leger steeds meer in botsing gekomen met de guerrilla-strijders. De Ame rikaanse ambassade zag zich dan ook gedwongen minder optimisti sche geluiden te laten horen. Te gen Congresdelegaties uit Was hington die in El Salvador bij tijd en wijle een kijkje komen nemen wordt nu gezegd dat de oorlog, zelfs met de huidige omvang van de Amerikaanse hulp, nog wel zes acht jaar kan duren. De aanval van dinsdag geeft ver der aan dat de rebellen, die in klei ne groepjes opereren om het ge vaar van luchtaanvallen tegen te gaan, zeer goed in staat zijn zich in groter verband te verenigen voor grootscheepse aanvallen. Een hoge Amerikaanse militaire adviseur Een oude vrouw buigt zich huilend i soldaat van het Salvadoraanse legei een guerrilla-aanval op een kazerne. Wijst erop dat het leger weliswaar vooruitgang boekt, maar dat het nog jaren kan duren voordat de guerrillastrijders zijn verslagen. In Washington leidde de aanval en de dood van Fronius tot be zorgdheid en twijfel over de poli tiek van Washington tegenover Midden-Amerika. Een buitenland adviseur van een Democratische leider in het Congres vindt dat de wer de doodskist van haar zoon, een die gisteren om het leven kwam bij (foto AP) aanval op 'El Paraiso' aantoont dat het buitenlandse beleid van de re- gering-Reagan in Midden-Ameri ka, ondanks victoriegekraai, een boel te wensen overlaat. „De oorlog duurt voort en de guerrillastrijders zijn kennelijk in staat een wezenlijke macht op te bouwen tegenover een superieur (Salvodoraans) leger en een zeer WASHINGTON (ANP) - De dood van een Amerikaanse militaire ad viseur bij een guerrilla-aanval in El Salvador bracht niet alleen de bur geroorlog in dit land weer volop in de aandacht, maar deed ook vra gen rijzen over de Amerikaanse be moeienis met El Salvador en met Midden-Amerika in het algemeen. De 27-jarige Amerikaanse mili tair Gregory Fronius werd dinsdag gedood toen ongeveer 800 strijders van de Salvadoraanse guerrillabe weging FMLN het vuur openden op de infanteriekazerne 'El Parai so', ongeveer 60 kilometer ten noorden van de hoofstad San Sal vador. Het was de grootste guerril la-aanval sinds jaren in El Salva dor. Volgens de guerrillastrijders zijn circa 600 mensen gedood dan wel verwond. De Salvadoraanse autoriteiten zeggen dat 43 soldaten omkwamen, onder wie Fronius, en negen rebellen. Het dodental kan volgens hen echter nog oplopen. Militaire waarnemers en officie ren menen dat de 'zeer indrukwek kende' aanval aantoont dat het linkse verzet in El Salvador nog steeds een tegenstander van for maat is voor het door Washington gesteunde leger van het land. Kolo nel Gilberto Rubio, de bevelheb ber van het hoofdkwartier van de vierde brigade 'El Paraiso', gaf dinsdag toe dat de aanval goed was modern Amerikaans inlichtingen netwerk", aldus de adviseur die niet genoemd wil worden. Een functionaris van het ministerie van defensie gelooft daarentegen niet dat het linkse verzet sterker is ge worden. De rebellen kunnen welis waar dit soort acties af en toe uit voeren, maar volgens hem niet met vaste regelmaat. De Verenigde Staten steunen El Salvador aanzienlijk sinds presi dent Reagan aan de macht is. In het begin van de jaren tachtig wa ren daar nog heftige debatten over. De tegenstanders van steun aan El Salvador vonden dat het toenmali ge militaire bewind van El Salva dor geen Amerikaanse hulp ver diende omdat het rechtse doodses kaders rustig hun gang liet gaan. Maar toen in 1984 Jose Napoleon Duarte de eerste burgerpresident van El Salvador sinds vijftig jaar werd, kreeg Reagan alom steun voor zijn beleid. El Salvador wordt sindsdien in Washington geprezen voor zijn democratisch succes. De dood van de Amerikaanse mi litair Fronius in El Salvador heeft Washington er opnieuw aan herin nerd dat het tot over zijn oren in een wespennest zit, dat Midden- Amerika heet. Of een en ander zal leiden tot een verandering van de Amerikaanse politiek in dit span- ningsgebied, valt nog te bezien. Easy Chair tuinstoel Vol-kunststof, weerbe- stendig. Inklapbaar en in 4 standen verstelbaar. 3 Jaar I garantie, bijpas sende tafel, parasol en grote j sortering kussens leverbaar. DREESMANN 1 ALTIJD IETS NIEUWS ONDER DE ZON.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 5