'Alsof we de boel gewoon
wat zitten op te lichten'
'Auto kan wapen zijn,
net als een broodmes'
Specialisten en ziekenfondsen: gat van 100.000
Racisme bij voetbal net zo aanpakken als vandalisme
PAGINA 2
DONDERDAG 2 APRIL 1987
De yisie van tekenaar Tom. Tendentieus?
De jarenlange haat-liefde-verhouding tussen de zieken
fondsen en de specialisten lijkt te ontaarden in een heuse
crisis. De onderhandelingen over een nieuwe wijze van
honorering zijn stukgelopen: de specialisten eisen veel
meer te declareren dan de fondsen willen aanvaarden en
dreigen met een breuk. De patiënt zal dan zelf de rekening
van de specialist moeten betalen. Achteraf wordt deze wel
weer vergoed door het ziekenfonds.
Onderwerp van de problemen vor
men de onkostenvergoedingen van
de specialisten, de zogenaamde
praktijkkosten. Volgens de Vereni
ging van Nederlandse Ziekenfond
sen (VNZ) kunnen die kosten ten
hoogste 50.000 gulden bedragen,
terwijl de Landelijke Specialisten
Vereniging (LSV) op een bedrag
van 131.000 gulden uitkomt. Geen
kinderachtig verschil van mening,
die duidelijk maakt dat de fondsen
de specialisten er van verdenken
de declaratieregeling te misbrui
ken om hun inkomen op te hogen.
door
Marina Stein
In feite vindt de VNZ dat de spe
cialisten jaarlijks zo'n 200 miljoen
gulden te veel declareren. De zie
kenfondsen willen de declaraties
dan ook opgenomen zien in het zie
kenhuisbudget. Bovendien wil de
VNZ dat de nota's door het zieken
huis worden ingediend en niet
door de specialisten zelf. Op die
manier moet worden voorkomen
dat een specialist boven het norm
inkomen van 181.000 gulden uit
komt.
De specialisten verwijten op hun
beurt de VNZ een 'te simpele'
voorstelling van zaken. Volgens
LSV-directeur mr. H. J. Overbeek
zijn de fondsen er alleen op uit om
de specialisten buitenspel te zet
ten. "Budgettering zoals de VNZ
voorstelt, is een heilloze zaak", al
dus een verontwaardigde Over-
beek. "De VNZ wil in principe al
les via het ziekenfonds laten lopen.
Op die manier is het evenwicht na
tuurlijk zoek. Ik sta dan ook niet
langer in voor de kwaliteit van de
gezondheidszorg"
Overbeek spreekt tegen dat de
specialisten gewoon niet mee wil
len bezuinigen. "Integendeel, zou
ik haast zeggen. Ik ben ervan over
tuigd dat er heel wat gedaan kan
worden op het gebied van de kos
tenbeheersing, zowel aan de zijde
van de patiënt als aan de zijde van
de specialist. Een arts is absoluut
niet op de hoogte van de kosten die
hij maakt".
Ondernemer
Vorig jaar november bereikten
de VNZ en de LSV op een aantal
belangrijke punten overeenstem
ming. De LSV was bereid mee te
werken aan een versterking van de
eerste-lijn (gezondheidszorg dicht
bij huis: huisarts, wijkverpleging),
er werd een akkoord bereikt over
het sleuteltarief en er werd afge
sproken dat het norminkomen ge
relateerd zou worden aan het inko
men van een hogere ambtenaar.
Omdat een specialist een vrije on
dernemer is, kent hij ook geen se
cundaire arbeidsvoorwaarden. De
praktijkkosten dienen daarom om
dit 'euvel' te ondervangen.
Welk overheidsinkomen als
voorbeeld gaat dienen wordt op dit
moment nog onderzocht. Maar
vooruitlopend op de onderzoeksre
sultaten heeft de VNZ de praktijk
kosten op 50.000 gulden gesteld
terwijl de specialisten op 131.000
gulden komen. Overbeek: "Ik
vraag me werkelijk af waar de
VNZ die 50.000 gulden vandaan
haalt. Dit kan nooit gebaseerd zijn
op een reëel kostenniveau. Neem
nou bijvoorbeeld een specialist die
een secretaresse in dienst heeft.
Zo'n man is alleen daaraan al
50.000 gulden per jaar kwijt. Dan
praat ik nog niet eens over andere
hulp die moet worden ingescha
keld".
Waar Overbeek zich het meest
aan ergert, is de manier waarop de
VNZ het conflict met de LSV uit
speelt. "Zoals VNZ-secretaris
Blanken zich uitlaat over de spe
cialisten is ronduit schandalig. Hij
doet het voorkomen alsof het een
stelletje oplichters zijn. Nou ik kan
u wel vertellen dat een specialist
volstrekt a-commercieel is. Zij zijn
uitsluitend met hun werk bezig en
hebben geen benul van de finan
ciële kant van de zaak. U denkt
toch niet dat er chirurgen zijn die
onnodig gaan opereren om zodoen
de meer geld te verdienen. Zo
werkt het echt niet", aldus Over
beek.
"Datzelfde geldt voor de bewe
ring dat men de patiënt te lang in
het ziekenhuis laat liggen. Dat le
vert echt niet meer dan een paar
gulden op. Daar komt nog bij dat
de verplichte beddenreductie dit
niet eens toelaat en over de hoogte
van de tarieven zijn afspraken ge
maakt", aldus een verontwaardig
de Overbeek, die de uitlatingen
van Blanken kwalificeert als
'smaad'.
De dupe
De LSV stelt zich op het stand
punt dat de ziekenfondsverzeker
de in geen geval de dupe van het
conflict met de VNZ mag worden.
Om dit te voorkomen stelt de LSV
de fondsen voor om de patiënt ge
legenheid te bieden de nota via een
handtekening aan de specialist
over te dragen, zodat die de reke
ning op zijn beurt weer bij het zie
kenfonds kan indienen.
Mocht per 1 juli een contractloze
periode ingaan, dan krijgen de spe
cialisten geen voorschotten meer
van de VNZ. De daar specialist
wordt hierdoor afhankelijk van de
betalingsbereidheid van zijn pa
tiënt, maar is Overbeek niet bang
voor. VNZ-secretaris Blanken zet
echter wel zijn vraagtekens bij zo'n
regeling. Volgens hem is het nog
maar de vraag of een verzekerde
het geld van het ziekenfonds inder
daad besteedt aan de openstaande
specialistenrekening.
Overbeek: "Wat Blanken zegt
over de betalingsmentaliteit van
ziekenfondspatiënten getuigt van
een dédain naar de verzekerde toe,
waar ik als patiënt heel kwaad over
zou worden. Hij doet voorkomen
alsof de patiënten liever de wasma
chine laten repareren van dat geld.
Ik denk dat het wel goed zit met
die betalingsmentaliteit en ik wei
ger dan ook mee te doen aan derge
lijke discriminerende uitlatingen".
Tendentieus
"De VNZ is bezig met een ten
dentieuze voorstelling van zaken.
U kunt ervan uitgaan dat de spe
cialisten absoluut niet uit zijn op
een conflict, zeker niet over de jug
van de ziekenfondsverzekerden.
Door in te spelen op politieke en
maatschappelijke gevoelens drijft
de VNZ ons steeds verder uit el
kaar".
"Het lijkt wel alsof het Neder
landse volk vergeten is dat de spe
cialisten sinds 1980 veertig procent
hebben moeten inleveren ten op
zichte van de ambtenarensalaris
sen. Dit verklaart ook het, overi
gens terechte, verzet onder de spe
cialisten. Ik kan eigenlijk alleen
maar hopen dat de wijsheid zege
viert", aldus Overbeek.
Moeder verkeersdode eist 1400 gulden van dronkeman
voor 'wraak'advertentie
UTRECHT - De moeder van een
23-jarig verkeersslachtoffer
heeft bij de Amsterdamse recht
bank 1400 gulden geëist van de
leeftijdsgenoot die onder in
vloed haar zoon heeft doodgere
den. Ze wilde van dit geld een
advertentie in een landelijk
dagblad betalen waarin ze het
vonnis van de rechtbank wil pu
bliceren. De Nationale Commis
sie tegen het Alcoholisme steun
de haar in dat streven, zij het
zonder resultaat. De rechtbank
zag geen wettelijke mogelijkhe
den op de eis in te gaan.
door
Pieter van de Vliet
„Een broodmes is een gebruiks
voorwerp. Maar als je er zwaai
end de straat mee opgaat, wordt
het een wapen. Hetzelfde geldt
voor een auto. Wie dronken ach
ter het stuur gaat zitten maakt
van zijn auto een moordwapen.
Alleen: het mes wordt afgepakt
en vernietigd. En de auto mag je
houden, ook al heb je er iemand
mee doodgereden. Zelfs je rijbe
wijs raak je niet voorgoed kwijt".
Mr. J. C. Sorber, directeur van
de Nationale Commissie tegen
het Alcoholisme en andere Ver
slavingen, wil dat de auto in zo'n
geval als een moordwapen wordt
gezien en verbeurd wordt ver
klaard. Hij wil dat de auto in het
bijzijn van de automobilist wordt
vernietigd.
„Er zijn meer voorbeelden dat
het recht van eigendom moet
wijken voor het openbaar be
lang. Neem ruilverkaveling, ont
eigening. Het voorkomen van
dronken rijden is óók een open
baar belang. De publieke opinie
wijzigt zich. Steeds minder
wordt de door alcoholgebruik
optredende normvervaging als
een excuus gezien. 'Ik was hart
stikke bezopen en wist niet wat
ik deed': dat accepteren we niet
wordt alcohol ervaren als een ge
vaar, een middel dat tot misdrij
ven kan aanzetten. Dat risicovol
le wedstrijden in het betaald
voetbal worden drooggelegd is
daar een bewijs van".
„De acties tegen overmatig al
coholgebruik zijn gericht op ge
dragsverandering. Drinken is
nooit stoer. Niet drinken is stoer.
Je ziet die normverandering op
recepties, die in toenemende ma
te alcoholvrij zijn. Een drankje
schenken is niet langer een vorm
van gastvrijheid". Hij denkt dat
de overheidscampagne 'Drank
maakt meer kapot dan je lief is'
er toe heeft bijgedragen dat in
een aantal gevallen het 'drankje
te veel' verdwijnt. Sinds de cam
pagne is er sprake van 4 procent
omzetdaling.
Fabrikanten
Verheugend is dat de verenig
de drankfabrikanten zich daar
door genoodzaakt zagen zelf met
een campagne te komen: 'Wel
drinken? Niet rijden!' Al mag
een vraagteken worden gezet bij
de door de destillateurs bepleite
matigheid, een feit is dat ze het
rijden met een borrel op veroor
delen. Moeten veroordelen, want
in hoeverre dat vrijwillig gebeurt
blijft de vraag. In ieder geval ont
komen zij evenmin aan het zich
wijzigende denken over drank
gebruik.
Een kwart van alle vonnissen
voor de politierechter betreft het
rijden onder invloed. Elke drie
dagen vallen er door dronken rij
ders twee doden in het verkeer.
Terwijl elke twee dagen drie
dronken automobilisten zelf om
komen. Wat betekent dat er elke
dag door drank in het verkeer
twee doden vallen. Onderzoek
heeft uitgewezen dat in een
weekend gemiddeld 90.000 auto
mobilisten met een borrel op
achter het stuur zitten. Dat is
twaalf procent van het aantal
weggebruikers.
„De huidige bestraffing is nog
nauwelijks op preventie ge
richt", zegt Sorber, die gewenst
gedrag stimuleren belangrijker
vindt dan het bestraffen van ver
boden gedrag. „Ik bepleit niet de
doodstraf, want daar is niemand
bij gebaat. Strafverzwaring heeft
evenmin veel effect. Maar andere
straffen, zoals dienstverlening,
hebben wél uitwerking. Ik denk
dat het effectief is om dronken
rijders te laten zien wat ze aan
richten door hen in een revalida
tiecentrum te laten werken. Of in
een mortuarium waar slachtof
fers van ongevallen komen. In
het arrondissement Assen kun
nen automobilisten die onder in
vloed hebben gereden strafver
mindering krijgen als ze mee
doen aan een cursus over de uit
werking van alcohol. De recidive
(herhaling van het misdrijf, red.)
in Assen minder dan in andere
arrondissementen".
Verboden
Sorber wil een rigoreuze wijzi
ging van de Wegenverkeerswet.
Rijden met drank op moet wor
den verboden. „Tot 0,8 promille
zou het als de overtreding kun
nen worden bestraft: duizend
gulden boete voor elk promille.
Ja, dan kost je een borreltje ach
ter het stuur duizend gulden. En
bij 0,8 promille moet je achtdui
zend gulden boete betalen". Hij
denkt dat deze nieuwe vorm van
transactie ook politiek haalbaar
is. Bovendien werkt het ontlas
tend voor justitie. „En je krijgt je
auto pas terug als je de boete
hebt betaald, net als bij verkeerd
parkeren".
Minder haalbaar lijkt zijn stre
ven om namen van automobilis
ten die veroordeeld zijn wegens
het onder invloed doodrijden
van een medeweggebruiker (art.
36) te doen publiceren, zoals bij
faillissementen gebeurt. Dat is
ook wat de moeder van de in no
vember in Amsterdam door een
dronken rijder doodgereden 23-
jarige jongen wil; de 22-jarige E.
S. is hiervoor gisteren veroor
deeld. Maar de 1400 gulden, no
dig om in een landelijk dagblad
de advertentie te kunnen betalen
waarin zij de dader met naam en
toenaam wil noemen, krijgt de
moeder niet. Ten onrechte, vindt
Sorber. „Als je hondje wordt
doodgereden krijg je de schade
vergoed. Waarom zou je dan niet
de dood van een mens als schade
kunnen claimen? Het recht is al
zo ver dat die schade niet in geld
hoeft te worden uitgedrukt. Pu-
blikatie is haar genoegdoening".
De politie maakt dagelijks
processen-verbaal op van klach
ten tegen de Goerees, het Zwolse
evangelistenpaar dat de joden de
schuld geeft van hun eigen ver
volgingen omdat ze Jezus niet
als de messias erkennen. Nu
staat niets meer een strafvervol
ging voor het door hen uitgege
ven pamflet 'Dan is Auschwitz
een leugen' in de weg.
Dat deelde minister Korthals
Altes van justitie gisteren mee
aan een delegatie van de Anne
Frank-stichting, het Nederlands
Auschwitz-comité, het Centrum
voor informatie en documentatie
Israël en het Overlegorgaan van
Joden en Christenen in Neder
land.
Zij vroegen hem om een door
tastend opsporings- en vervol
gingsbeleid tegen het echtpaar.
Er zou een nieuwe telex moeten
uitgaan naar de politiekorpsen
met instructies voor inbeslagne
ming van recente publikaties.
vooral de nummers 16 en 17 van
het blad 'Evan' en de folder 'Dan
is Auschwitz een leugen'. Vol
gens genoemde organisaties is
nummer 17 een ontoelaatbare
aanval op joden en homofielen.
De delegatie attendeerde de
minister ook op racistische en
antisemitische incidenten bij
voetbalwedstrijden. Die komen
regelmatig voor. Zo werden afge
lopen zondag bij de wedstrijd
PSV-Ajax antr-joodse leuzen ge
roepen en werd de Hitler-groet
gebracht. "Dit soort incidenten
moet even principieel worden
aangepakt als de bestrijding van
voetbalvandalisme". De minister
deed een toezegging in die rich
ting.
Minder vieringen
Kardinaal Simonis adviseert
de parochies het aantal eucharis
tievieringen in het weekeinde te
rug te brengen tot het echt nodi
ge. De kwaliteit is belangrijker
dan het getal. Hij schrijft dat in
een brief getiteld 'De liturgische
vieringen in het weekend'.
Priesters moeten in het week
einde niet meer dan drie keer in
de eucharistie voorgaan. Van
hen mag wel worden verwacht,
dat ze zich juist voor de week
endvieringen zoveel mogelijk be
schikbaar stellen, zo nodig ook
elders. Zeker op zondag moet er
in elke parochie een viering zijn,
zo enigszins mogelijk ook op za
terdagavond.
Vooral in de stedelijke gebie
den zijn er te veel vieringen. "Pa
rochianen moeten leren hun per
soonlijke voorkeur voor een be
paalde aanvangstijd of een be
paald soort viering achter te stel
len bij wat de christelijke ge
meenschapszin van ons vraagt".
Simonis vindt het 'niet realis
tisch', te verwachten dat de
Rooms-Katholieke Kerk de voor
waarden voor toelating tot het
priesterambt zal veranderen. Bij
de vraag waarom een vrouw
geen priester kan worden spelen
belangrijke theologische argu
menten een rol. Bij het verplich
te priestercelibaat gaat het voor
al om argumenten van geestelij
ke aard. "Wij moeten alles doen
om de kennis van deze argumen
ten te verlevendigen".
Gebeds- en communiedien
sten zijn niet gelijkwaardig aan
eucharistievieringen. Ze mogen
daarom pas bij werkelijke nood
zaak aan de orde komen, zoals
ziekte van de priester. Voorko
men moet worden, dat 'het volle
eucharistisch geloof op den
duur zou vervagen. Aartsbis
schop Simonis doet de parochies
de suggestie een vaste assisten-
tie-priester te zoeken.
Oproep Bomers
In zijn vastenbrief getiteld
'God is onze dankbaarheid waar
dig' roept bisschop Bomers van
Haarlem de rooms-katholieke
gelovigen op de eucharistie niet
te verwaarlozen. "Wie dat doet,
laat het krachtigste appèl tot
maatschappelijke inzet voor me
demensen niet tot zich toe. Bo
vendien laat hij dan de innigste
uitdrukking van piëteit ten op
zichte van onze Vader in de he
mel voorbijgaan".
De deelneming aan de week
endvieringen is in het bisdom
Haarlem lager dan in de andere
bisdommen. Ging in 1976 nog
ruim 25 procent van de rooms-
katholieken in dat bisdom weke
lijks naar de kerk, vorig jaar was
dat nog maar 13,7.
Bomers vindt het negatieve
oordeel over sommige nieuwe
vormen van liturgie terecht,
maar dat mag voor gelovigen nog
geen reden zijn om weg te blij
ven. Hij vraagt alle betrokkenen
- vooral liturgische werkgroepen
- te zorgen v
r die de kerk aanreikt. Dat
sluit eigen creativiteit niet uit.
De Haarlemse bisschop
spreekt ook van 'concurrentie'
op zondag. "Er zijn zoveel andere
dingen te doen. Ze kunnen men
sen zo opslorpen dat men van lie
verlee weggroeit van de kerkelij
ke zondagsviering". Hij noemt in
dit verband de grote welvaart,
het bezit van een auto, de vrije
zaterdag, de vele sportevene
menten. Er is een soort 'sociale
pressie' om niet naar de kerk te
gaan. Maar christenen moeten
wel prioriteiten stellen".
Godsdienstig gesproken acht
bisschop Bomers de verminde
ring van het kerkbezoek een 'ui
termate ernstig verschijnsel'.
"Het geestelijk heil van mensen
staat hier op het spel".
Beroepen
Christelijke Gereformeerde
Kerken: beroepen te Hamilton
(Canada) P. den Butter Middel-
harnis.
Remonstrantse Broederschap:
aangenomen naar Rotterdam
mevrouw M. A. Bosman-Huizin-
ga Oegstgeest.
Intrede. Kandidaat M. A.
Kuyt te Lisse, die als bijstand in
het pastoraat verbonden is aan
de hervormde wijk 'Ichthus' in
Noordwijk, zal op maandag 8 ju
ni, tweede Pinksterdag, worden
bevestigd tot predikant van de
hervormde gemeente in Hel-
louw. De bevestiging is 's mid
dags om half 3 door ds. L
Wüllschleger uit Den Haag, bij
wie de heer Kuyt leervicaris was,
en de intrede om 7 uur.
Pensioen. Na ruim twee jaar
als pastor verbonden te zijn ge
weest aan het KRO-omroeppas-
toraat en de parochie 't Zand in
Amersfoort, gaat dr. H. W. J. Kui
pers eind volgende maand met
pensioen. Op 31 mei hoopt hij te
vens zijn veertigjarig priester
schap te vieren.
Kuipers werkte vóór de KRO
bij het bisdom Haarlem, eerst als
secretaris, vervolgens als offi-
ciaal (hoofd van de kerkelijke
rechtbank) en na 1961 als vicaris.
In 1971 werd hij tot vicaris-gene
raal benoemd.
Horoscoop. De Osservatore
Romano, de krant van het Vati-
caan, publiceert met ingang van
vandaag regelmatig een horo
scoop. Het dagblad kampt met
een daling van het abonneebe
stand en probeert met dit nieuwe
element iets aantrekkelijker te
worden, vooral voor nieuwe le-
Aanvankeüjk had de congrega
tie voor de geloofsleer - die
waakt over de 'zuiverheid van
het geloof - bedenkingen tegen
publikatie van een horoscoop in
deze krant, maar ze ging overstag
na nog eens de geschiedenis van
de Wijzen uit het Oosten te heb
ben gelezen. Die volgden im
mers, naar het bijbelverhaal, de
Ster voor hun weg naar Bethle
hem, de geboorteplaats van
Christus.
