Hoog spel Bonn
bij EG landbouw
Citroën staakt produktie lelijke eend'
Koersen kelderen door
dreiging handelsoorlog
'Prijsverlaging onaanvaardbaar'
Sollicitante moet mooi
zijn en willen afwassen
Akzo rekent in '87
op wat lagere winst
DINSDAG 31 MAART 1987
ECONOMIE
PAGINA 7
BRUSSEL - Het jaarlijkse EG-overleg over de prijzen van de landbouwprodukten dreigt
uit te draaien op een hevige botsing tussen de Bondsrepubliek en de meeste andere
EG-lidstaten. De Westduitse landbouwminister Ignaz Kiechle heeft de voorstellen van
Europees landbouwcommissaris mr. Frans Andriessen gisteren als volstrekt onaan
vaardbaar van tafel geveegd.
DEN HAAG (GPD) - De aandui-
ding m/v in een personeelsadver
tentie betekent nog lang niet dat de
werkgever bereid is echt een
vrouw aan te nemen. Soms willen
werkgevers alleen aan hun wette
lijke verplichting voldoen, maar
zeggen ze in de loop van sollicita
tieprocedure heel duidelijk dat de
voorkeur uitgaat naar een man.
De jongerenorganisatie van het
CNV (WJ-CNV) heeft de afgelopen
maanden via een klachtentelefoon
en in drie arbeidsbureaus ervarin
gen verzameld over discriminatie
van vrouwen bij sollicitaties. In het
totaal kregen ze 262 klachten,
waarvan er 84 gingen over werkge
vers die uiteindelijk de voorkeur
aan een man bleken te geven. De in
een zwartboek verzamelde ervarin
gen werden gisteren overhandigd
aan de voorzitter van de Emancipa-
tieraad, Dian van Leeuwen.
Discriminatie kan vele vormen
aannemen, zo blijkt uit het zwart
boek. Vragen als: 'wil je kinderen',
'wil je trouwen' of 'gebruik je de
pil', komen nog steeds regelmatig
voor. Maar ook op andere manie
ren worden vrouwen bij een sollici
tatie anders behandeld dan man
nen. Een man zou vreemd opkij
ken als de werkgever het beroep
van zijn vrouw wil weten, maar
vrouwen blijken regelmatig te
moeten vertellen wat het beroep
van hun partner is en werkgevers
hebben vaak veel interesse voor de
overigen bezigheden van hun le
vensgezel.
Soms verloopt de sollicitatiepro
cedure heel merkwaardig. Een
werkgever wilde het sollicitatiege
sprek alleen 's avonds om half acht
plaats laten vinden en dan nog
liefst in een café. Hij begreep niet
wat daar voor merkwaardigs aan
was en gooide de hoorn op de haak
toen de sollicitante weigerde. Het
uiterlijk blijkt ook vaak een rol te
spelen.
Broek
Een vrouw werd niet toegelaten
bij een informatieavond over een
hoge ambtelijke functie, omdat ze
een broek droeg. Een ander werd
afgewezen omdat ze niet knap ge
noeg werd gevonden. Verder
wordt er vaak vanuit gegaan dat
een vrouw zo leuk de huishoudelij
ke klusjes kan doen. Dan wordt
haar gevraagd voor de koffie en de
afwas te zorgen of de wc schoon te
houden.
„Vrouwen stellen zich bij derge
lijke vragen verzoeken niet erg
weerbaar op", is de conclusie van
Gerda Verburg, voorzitter van de
WJ-CNV. Daarom willen de CNV-
jongeren een cursus solliciteren
voor vrouwen organiseren, waar ze
leren met vreemde vragen om te
gaan en daar op zo'n manier op te
reageren dat ze niet direct al hun
kansen op de baan verspelen.
Daarnaast moet de overheid een
aantal maatregelen nemen. Het
WJ-CNV pleit ervoor dat de Com
missie Gelijke Behandeling be
voegdheden krijgt om discrimine
rende werkgevers te beboeten.
Dan zouden vrouwen ook sneller
naar deze instantie toestappen. Nu
voelen maar weinig vrouwen zich
geroepen om een klacht in te die
nen, omdat dat verder toch geen ef
fect heeft. Bedrijven zouden bo
vendien verplicht moeten worden
ieder jaar met cijfers aan te tonen
dat ze niet discrimineren.
De Nederlandse landbouwminis
ter Gerrit Braks noemde de Duitse
opstelling 'buitengewoon hard',
maar zei dat de EG de sanering van
het Europese landbouwbeleid 'niet
mag laten vastlopen op de Duitse
weigering'. De meeste andere EG-
landen zijn het met die opvatting
door
Hans de Bruijn
Kiechle stond dus alleen, maar
de Duitser - die zich gesteund weet
door de hele Westduitse regering -
in daardoor in staat het jaarlijkse
prijzenberaad ernstig te vertragen.
Voor Kiechle zijn de voorstellen zo
'onbespreekbaar', dat hij zelfs
heeft gedreigd met het verlaten
door de Bondsrepubliek van het
Europees Monetair Stelsel.
De Duitse kritiek richt zich op
het voorstel van Andriessen om de
positieve monetaire compenseren
de bedragen (vergoeding van han
delsschade door waardestijging
van bijvoorbeeld de gulden of de
mark) op den duur af te schaffen.
Toen de Duitse mark enkele jaren
geleden in waarde steeg, werd het
export-nadeel dat hiervan het ge
volg was, gecompenseerd via een
subsidie van 2 tot 2,8 procent. Het
voorstel van Andriessen om die
compensaties te doen verdwijnen,
heeft een daling van de Duitse
landbouwprijzen met een zelfde
percentage tot gevolg.
Dat is voor Kiechle, die de adem
Politiek Opec
blijft succesvol
NICOSIA (AP) - De olieproduktie
van de lidstaten van de Organista-
tie van Olie-exporterende landen
OPEC is in maart beperkt geble
ven tot 14,6 miljoen vaten per dag.
Dat is 1,2 miljoen vaten minder
dan op grond van produktie-af-
spraken was toegestaan.
Het gezaghebbende blad Middle
East Economie Survey noemt het
produktiecijfer het laagste sinds de
13 OPEC-landen in december in
Genève afspraken de produktie te
beperken tot maximaal 15,8 mil
joen vaten per dag. De lagere pro
duktie kwam vooral op rekening
van Saoedi-Arabië dat de afgelo
pen maand gemiddeld 1,2 miljoen
vaten minder produceerde dan toe
gestaan.
De olieprijs is de afgelopen
maanden weer gestegen naar 18
dollar per vat. MEES zei dat de lid
staten daarom waarschijnlijk be
reid zullen blijven de produktie te
beperken, om de prijs op dat peil te
houden.
Kort Zakelijk
Ziekteverzuim
Het ziekteverzuim van mannen
en vrouwen in ons land ligt vrijwel
gelijk. Op grond van de gebruike
lijke verzuimcijfers die het CBS
publiceert zouden tegenover elke
zeven zieke mannen tien zieke
vrouwen staan. Een verschil van 30
procent. In werkelijkheid bedraagt
het verschil maar 13 procent en als
zwangerschaps- en bevallingsver
lof buiten beschouwing blijven
blijken de percentages zelfs nage
noeg gelijk te liggen. Dat blijkt uit
een onderzoek van het Gemeen
schappelijk Administratie Kan
toor.
Export fruit en
groente stabiel
DEN HAAG (ANP) - De omzet van
de Nederlandse groenten- en fruit-
exporteurs is met een waarde van
3,6 miljard gulden vorig jaar vrij
wel gelijk aan die van 1985. Deze
stabilisatie is het gevolg van de ho
gere produktie in de landen waar
heen de produkten worden geëx
porteerd. Door de toegenomen
concurrentie daalden' de prijzen
voor verse groenten en fruit.
Dit schrijft de Algemene Neder
landse Bond van Groenten- en
Fruitexporteurs in zijn vandaag
verschenen jaarverslag. Bij de
bond zijn 166 exporteurs aangeslo
ten. Volgens de bond is een andere
oorzaak van de stabilisatie de ramp
met de Sovjetkerncentrale in
Tsjernobyl, eind april '86. De om
zetverliezen die de exporteurs di
rect daarna leden konden in de rest
van het jaar niet meer worden
goedgemaakt.
De exporteurs pleiten in hun
jaarverslag voor het invoeren in
ons land van een btw-nultarief
voor de export van groenten en
fruit. Het voorfinancieren van de
btw noemen zij, vooral in het hoog
seizoen, een handicap voor het be
drijfsleven. Dat verkeert in een na
delige positie ten opzichte van col
lega's in andere landen die wel het
nultarief kennen.
Het belangrijkste afzetgebied
voor de exporteurs is nog steeds de
Europese Gemeenschap. Veruit
het belangrijkste afzetland is de
Bondsrepubliek Duitsland. De uit
voer naar landen buiten de Euro
pese Gemeenschap is in 1986 te
ruggelopen. De exporteurs behaal
den vorig jaar een grotere omzet,
46 miljoen gulden, met produkten
uit de glasgroenteteelt en met
champignons (34 miljoen gulden
meer).
Marktberichten
BODEGRAVEN - Aanvoer 4 partijen.
Bij kalme handel werd een prijs geno
teerd van f 7,00 tot f 7,25 per kg.
ARNHEM/SASSENHEIM (GPD) -
Akzo krijgt er een harde dobber
aan om het zeer hoge winstniveau
van de afgelopen twee jaar in 1987
te handhaven. Dat gaf de topman
van het concern, jhr. mr. A. A. Lou
don, vandaag te kennen in een toe
lichting op het jaarverslag, Door de
lagere dollarkoers verslechtert de
concurrentiepositie van Akzo,
waarvan ook verffabriek Sikkens
in Sassenheim deel uitmaakt.
De goedkopere dollar leidt welis
waar ook tot lagere grondstofprij-
zen, maar die zullen volgens Lou
don onvoldoende compensatie bie
den. Vooral bij de chemische ve
zels wordt een minder gunstige
gang van zaken voorzien, omdat de
druk op afzet en prijzen aanhoudt
door vooral de lagere koersen van
de Amerikaanse dollar en het Brit
se pond. Op wat langere termijn
verwacht de raad van bestuur
evenwel positieve effecten van de
verhoogde research-inspanningen,
de forse investeringen en verbete
ringen wat betreft de doelmatig
heid.
Zoals eerder bericht heeft Akzo
vorig jaar ongeveer een zelfde net
towinst behaald als in 1985, name
lijk 841,5 tegen 843 miljoen gulden.
Dat is volgens Loudon onder meer
te danken aan een belangrijk hoge
re winstmarge en een verbeterde
samenstelling van het produkten-
pakket. De omzet liep terug van 18
naar 15,6 miljard gulden, een da
ling van 13 die deels werd ver
oorzaakt door lagere prijzen en
deels door het afstoten van activi
teiten. De winst per aandeel is door
uitbreiding van het aandelenkapi
taal verminderd van f 21,21 tot f
20,96.
Akzo gaf vorig jaar 677 miljoen
gulden uit aan onderzoek en ont
wikkeling tegen 662 miljoen in
1985. Van de totale researchkosten
wordt circa 50 besteed aan poly-
meer-chemie ('high tech' vezels,
kunststoffen en coatings), 35 aan
farmaceutica en diagnostica en 15
aan overige produkten. Hoge
prioriteit wordt gegeven aan ver
dere uitbreiding van de activiteiten
in de Verenigde Staten. Het totaal
werknemers bij Akzo is vorig jaar
met 3400 gestegen tot 68.400. In
Nederland - waar de aramidefa-
brieken in Delfzijl en Emmen eind
1986 met de produktie op commer
ciële schaal van het 'supervezel'
Twaron begonnen - nam het aantal
medewerkers met 800 toe tot
23.900.
BASF
Het Westduitse chemische con
cern BASF heeft ondanks ongun
stige omstandigheden een ge
slaagd jaar achter de rug. De afzet
ontwikkelde zich goed, maar als
gevolg van wisselkoersveranderin
gen en prijsdalingen voor ruwe olie
en petrochemische produkten is
zowel de winst als de omzet in 1986
flink gedaald, zo blijkt uit de voor
lopige jaarcijfers.
Het brutoresultaat daalde met
13,6 procent van 3,04 miljard mark
in 1985 tot 2,63 miljard mark in het
afgelopen jaar, terwijl de wereld-
omzet met 9,7 procent verminder-
de van 48 tot 43 miljard mark. De
veranderingen in de wisselkoer
sen, in het bijzonder het waarde
verlies van de dollar, leidden tot
grote omzetverliezen en prijsverla
gingen voor de export van in de
Bondsrepubliek geproduceerde
goederen.
De uitzonderlijke ontwikkeling
op de markt voor ruwe olie kwam
tot uiting in een duidelijke vermin
dering van de omzet in de olie- en
gassector en prijsverlagingen voor
petrochemische produkten. De
omzet kon alleen worden vergroot
in de divisies fïjnchemicaliën en
informatiesystemen alsmede in
sectoren waarin de activiteiten zijn
uitgebreid door overnemingen.
Minister stelt
overleg met
ambtenaren uit
DEN HAAG (ANP/GPD) - Minister
De Koning (binnenlandse zaken)
heeft het overleg over de arbeids
voorwaarden van de ambtenaren
dat morgen zou worden vervolgd
afgelast. Het kabinet beraadt zich
nog over het standpunt dat De Ko
ning in het overleg kan innemen,
aldus een woordvoerder van het
ministerie.
Twee weken geleden gaapte er
nog een groot gat tussen de wen
sen van de bonden en het bod van
de minister. Voor 1987 willen de
bonden dat het kabinet voor de
'verbetering van de arbeidsvoor
waarden en het inlopen van de ach
terstand ruim 1 miljard gulden be
schikbaar stelt. De minister kwam
niet verder dan een bod van onge
veer 300 miljoen voor 1987.
De Koning stelde de bonden
voor een tweejarige overeenkomst
te sluiten. Voor 1987 en 1988 zou hij
dan ruim 900 miljoen gulden be
schikbaar hebben. Vooralsnog
voelen de bonden niet veel voor
een tweejarige overeenkomst. Wel
bleken de bonden bereid op be
paalde punten water in de wijn te
doen.
De indruk bestaat dat minister
De Koning de bonden in hun wen
sen enigszins tegemoet wil komen.
Daarvoor moet hij nadrukkelijk af
wijken van de ruimte die de minis
ter van binnenlandse zaken is ge
gund in het regeerakkoord.
Spitsbussen
De Amsterdamse streekvervoer-
bedrijven willen speciale spitsbus
sen gaan inzetten die forensen met
een speciaal abonnement van bui
ten de stad rechtstreeks naar hun
werk brengen en na gedane arbeid
weer naar huis. Op korte termijn
gaan de spitsbussen rijden vanuit
groeikernen als Almere, Abcoude,
Lelystad en Hoorn naar kantoren
complexen in de Bijlmer.
Daf-aandelen
Een groep Nederlandse beleg
gers heeft 14,06 procent van het
aandelenkapitaal van Van Doorneé
Bedrijfswagenfabriek Daf (Daf
Trucks) in verworven. Het gaat om
de aandelen die toebehoorden aan
Navistar International Corporation
(voorheen International Harvester
Company). Daf Trucks heeft nu de
volgende aandeelhouders: Vado
Houdstermaatschappij (37,5 pro
cent), DSM (25 procent), Gemeen
schappelijke Deelneming Daf
Trucks (23,44 procent) en de nieu
we groep aandeelhouders (14,06
procent), onder wie leden van de
familie Van Doorne (6,5 procent).
PARIJS (ANP) - De Franse auto
mobielfabrikant Citroën stopt vol
gend voorjaar met de produktie
van het fameuze model 2-CV in
Frankrijk wegens de sterke ver
mindering van de verkoop. In de
fabriek in de Portugese stad Mana-
gualde zal de 'Lelijke Eend' nog
wel worden gemaakt, zo heeft een
woordvoerder van Citroën maan
dag verklaard.
De eerste 2-CV kwam op de
markt in 1949. Sindsdien zijn er, in
clusief de bestelversie, 5.028.000
exemplaren verkocht, een aantal
dat door slechts zeer weinig auto
modellen wordt overtroffen. Het
voertuig is in de loop der jaren re
gelmatig aangepast, maar het werd
toch steeds duidelijker dat de
'deux chevaux' (twee paarden) niet
meer helemaal van deze tijd is,
vooral met het oog op de steeds
strengere milieu-eisen. Daar kwam
nog bij dat er in de goedkoopste
klasse veel meer concurrentie is
gekomen, vooral van Japanse fa
brikanten.
Citroën moet het daarom voorna
melijk nog hebben van verstokte
liefhebbers die niets anders willen
dan een 2CV. In Frankrijk is de
verkoop verminderd van 26.221
stuks in 1983 tot ongeveer 14.000 in
het afgelopen jaar. De export nam
in deze periode nog wel toe van
37.000 tot bijna 44.000 wagens,
maar volgens de woordvoerder van
Citroën in Parijs valt te vrezen dat
het ook wat dat betreft bergaf
waarts zal gaan.
West-Duitsland, de grootste af
zetmarkt, zal de eend nog wel
trouw blijven, maar in Zwitserland
en Oostenrijk bijvoorbeeld zal ver
scherping van de milieu-eisen naar
verwachting leiden tot een import
verbod. Ook in Nederland, waar de
auto zich lang kon verheugen in
een relatief grote populariteit, is de
verkoop de afgelopen jaren sterk
verminderd. In het topjaar 1970
werden er volgens cijfers van Ci
troën Nederland ongeveer 22.300
2CV's verkocht en bovendien nog
11.400 exemplaren van het afgelei
de model Dyane.
Daarna ging het vrijwel voortdu
rend bergafwaarts met uitzonde
ring van een bescheiden opleving
van de verkoop in 1974 als gevolg
van de oliecrisis. In 1985, toen de
produktie van 'de Dyane net was
gestopt, werden er in ons land nog
maar 2.821 eenden verkocht en in
het afgelopen jaar waren het er met
3.282 iets meer.
Sterfgeval
Een woordvoerder van Citroën
De eend op de schroothoop. Niet meer van deze tijd, volgens Citroën
Nederland verklaarde gisteren in
een reactie toch nog verrast te zijn
door het besluit de produktie in
Frankrijk te stoppen. „Het is als
met een sterfgeval, je weet dat het
een keer moet gebeuren, maar je
schrikt toch even als het zo ver is",
verklaarde hij. De woordvoerder
van Citroën in Frankrijk zei giste
ren bij de bekendmaking van het
besluit dat de onderneming altijd
heeft gezegd met de produktie in
de in 1893 gebouwde fabriek in Le-
vallois te zullen stoppen als die
niet meer rendabel zou zijn.
De 1.090 werknemers krijgen een
andere baan binnen de onderne
ming of hulp bij het zoeken naar
werk elders. Voorts zal het voor de
Noordafrikaanse werknemers, bij
na de helft van het totaal, finan
cieel aantrekkelijk worden ge
maakt naar hun vaderland terug te
keren.
van de Duitse boeren in zijn nek
voelt, echter niet te verteren. Vol
gens de Duitser zou dit voor 'zijn'
boeren een inkomensachteruit
gang van 8 tot 10 procent beteke
nen. „De Bondregering kan niet
toestaan dat een gehele beroeps
groep in een onverdraaglijke ach
terstandpositie terecht komt", zo
zei hij.
Die cijfers zijn echter betrekke
lijk. Minister Braks zei dat het in
komen van de Duitse boeren niet
alleen wordt bepaald door de prij
zen maar ook door de kosten. En
die is de laatste tijd juist vrij gun
stig geweest, waardoor het effect
voor de Duitse (en Nederlandse)
boeren veel minder ernstig zou
zijn. Uit cijfers blijkt zelfs dat de
Duitse boeren van alle Europese
boeren vorig jaar de grootste inko
mensstijging hebben doorge
maakt. Toch gebruikte Kiechle gis
teren bijzonder harde woorden om
zich tegen het voorstel van And
riessen te verzetten. Hij sprak van
een 'vergrijp tegen de solidariteit'
in de EG en zei dat zo het hele mo
netaire evenwicht in de EG ter dis
cussie komt te staan.
Een groep van deskundige Duit
se hoogleraren heeft vorige week
bij Bondskanselier Kohl geprotes
teerd tegen de Duitse benadering
van het Europese landbouwbeleid.
Zij betogen in een brief dat steeds
weer hogere landbouwprijzen de
EG niet zullen helpen. Beter is het
de Europese landbouw te saneren
en de boeren via sociale maatrege
len te helpen, zeggen zij. De Duitse
opstelling bedreigt volgens hen de
Europese eenwording.
Ook Braks is die mening toege
daan. Nederland, dat in een met de
Bondsrepubliek vergèlijkbare si
tuatie verkeert, steunt de voorstel
len van Andriessen als de enige
mogelijkheid om de Europese
landbouw weer gezond te maken.
En dat is - gezien de enorme over
schotten die jaarlijks worden ge
produceerd - hard nodig. „De
Duitsers kunnen zich niet onge
straft zo isoleren", waarschuwde
minister Braks gisteren. Hij wees
erop dat het EG-landbouwbeleid
alleen voor 1987 al te maken heeft
met een tekort van meer dan 8,5
miljard gulden.
De EG-landbouwministers zul
len overigens pas in mei definitie
ve besluiten nemen over de hoogte
van de landbouwprijzen. Het over
leg van gisteren wordt beschouwd
als een eerste ronde.
CELLEN TE KOOP
NEW YORK (AP/ANP/Rtr) - Op de
grote leidinggevende beurzen en
geldmarkten van de wereld zijn de
prijzen van de aandelen gisteren
gekelderd, evenals de koers van de
Amerikaanse dollar. Investeerders
zich zorgen maakten over een mo
gelijk handelsconflict tussen de
Verenigde Staten en Japan naar
aanleiding het huidige geschil over
chips.
Op de beurs van Tokio daalden
de prijzen van de aandelen zo snel
dat sprake was van een record-da
ling voor een enkele dag. De daling
was het gevolg van het zakken van
de aandelen van Japanse maat
schappijen die zwaar afhankelijk
zijn van de export. De beursindex
ging met 550,45 punten omlaag tot
21.675,04 punten. Het was de groot
ste daling in de geschiedenis na de
val van 637 punten in september
van het afgelopen jaar.
Beleggers verkochten op grote
schaal aandelen van gerenom
meerde bedrijven omdat de ex
portvooruitzichten aanzienlijk zijn
verslechterd door Amerikaanse
handelssancties tegen elektronica-
produkten en de aanhoudende
koersstijging van de yen ten op
zichte van de dollar. De Verenigde
Staten kondigden vrijdag een forse
verhoging van invoerrechten aan
voor Japanse elektronicaproduk-
ten omdat Japan zich niet zou heb
ben gehouden aan een vorig jaar
september gesloten akkoord over
de handel in chips. Dit kan de Ja
panse industrie komen te staan op
een flink exportverlies.
Daar kwam nog bij dat de koers
van de yen gisteren opnieuw is ge
stegen. Op een bepaald moment
was een dollar nog maar 144,80 yen
waard. Bij het slot van de valuta-
handel in Tokio had de koers zich
wat hersteld tot 146,20 yen, maar
dat was altijd nog aanzienlijk min
der dan de 149 yen van afgelopen
vrijdag.
Pogingen van de Centrale Bank
in Tokio door forse aankopen de
val van de dollar te stuiten haalden
niets uit. De dollar daalde ook te
gen de meeste andere munteenhe
den.
De Japanse regering heeft de
Verenigde Staten intussen ver
zocht om spoedoverleg teneinde
een handelsgeschil te bespreken.
De Japanse ambassadeur in Was
hington, Nobou Matsunaga, vatte
de zogenaamde „chipoorlog" zo
ernstig op dat hij sprak van
„scheuren" in de bilaterale betrek
kingen tussen beide landen, aldus
het persbureau Kyodo.
De Japanse minister voor bui
tenlandse handel en industrie Haji-
me Tamoera zou gisteren hebben
gezegd dat Japan zich inspannin
gen moet getroosten om Ameri
kaanse supercomputers ter waarde
van verscheidene miljoenen dollar
aan te schaffen. Grote Japanse
dagbladen meldden zondag dat Ja
pan verscheidene van de compu
ters, die 20 miljoen dollar per stuk
kosten, zou aanschaffen. Japan zou
verder contracten gunnen aan
Amerikaanse aannemers voor de
bouw van een internationaal vlieg
veld te Osaka en Amerikaanse
maatschappijen toestemming ge
ven deel te nemen aan een autote
lefoonproject.
Eerder werd van officiële Japan
se zijde tegengesproken dat Japan
bereid zou zijn tot concessies en
werd gedreigd met tegenmaatrege
len tegen een eventuele heffing op
Japanse produkten in de VS.
