Tunesië verbreekt
banden met Iran
Keutenhof
Macao behoudt eigen kapitalistisch systeem
Ontoelaatbare activiteiten ambassade
Stevig wandelen een
nieuwe fitheidsrage
Senaat wil
opening van
bankrekening
afdwingen
Zweed bekent
wapensmokkel
Korte afstandsraket
breekpunt in Genève
Verbod apartheidsfilm
Zuid-Afrika opgeheven
VRIJDAG 27 MAART 1987
BUITENLAND
PAGINA 5
NEW YORK (Rtr) - De Verenigde
Staten is een nieuwe fitheids-rage
rijker: „brisk walking". Het is de
nieuwe remedie tegen te slappe bo
venbenen en een te dikke buik.
Het wandelen in een stevig tempo,
is herontdekt als een middel om
zonder al te veel risico's calorieën
te verbranden, het lichaam slanker
te maken en de bloedsomloop te
versterken.
Volgens een onderzoeksbureau
in New York waren vorig jaar 30
miljoen Amerikanen actief als
wandelaar. Het is een totaal nieu
we groep. Over het algemeen jon
gere vrouwen, die nooit iets aan
sport hebben gedaan, omdat zij het
joggen een te zware inspanning
vonden, en ouderen die van hun
MADRID (GPD/AFP/DPA) - Tunesië heeft gisteren de diplomatieke relaties met Iran
verbroken. Aanleiding voor die breuk vormen volgens de Tunesische autoriteiten'activi- aan "n lr amp"
teiten van de Iraanse ambassade in Tunis, die strijdig zijn met de normale diplomatieke
opdracht'.
Volgens de Tunesische gèheime
dienst hadden leden van de Iraan
se ambassade geprobeerd extre
mistische Tunesische ballingen in
het buitenland te werven voor sub
versieve activiteiten in Tunesië.
Ook zouden de Iraniërs gepro
beerd hebben in Tunesië twee
dracht te zaaien tussen religieuze
groeperingen, onder meer door de
radicaal-islamitische partij MTI fi
nancieel te steunen. De Tunesische
geheime dienst hield al geruime
tijd een oogje op de radicale pro-
WASHINGTON (AP) - De Ameri
kaanse Senaat heeft de rechtbank
woensdag gevraagd de vroegere
generaal-majoor van de lucht
macht Richard Secord te dwingen
inzage te geven in Zwitserse bank
rekeningen die hij volgens Con
gresleden beheerde in het kader
van de Iran-Contra-affaire.
Secord heeft geweigerd de ban
ken opdracht te geven de rekenin
gen te openen met een beroep op
het grondwettelijke recht niet mee
te werken aan een onderzoek dat
belastende feiten kan opleveren
voor de persoon zelf.
Volgens de onderzoekscommis
sies van het Congres en de door
Reagan aangestelde commissie-
Tower heeft Secord de leiding ge
had over de wapenleveranties aan
Iran en het doorsluizen van fond
sen naar de Nicaraguaanse Con
tra's, en maakte hij daarbij gebruik
van de betreffende bankrekenin
gen.
Het besluit om een gerechtelijke
procedure aan te spannen tegen
Secord viel Üjdens een gezamenlij
ke vergadering
commissies van Senaat en Huis,
die was belegd om de balans van
het onderzoek op te maken.
Volgens enkele leden van de
Huiscommissie waren daarbij geen
aanwijzingen aan het licht geko
men die reden gaven om te twijfe
len aan president Reagans verzeke
ring dat hij nooit heeft geweten dat
geld van de wapenleveranties ten
goede kwam aan de Nicaraguaanse
rebellen.
Iraanse sectoren, die volgens een
officieel communiqué 'in dienst
staan van de Iraanse revolutie'.
De maatregel om de diplomatie
ke betrekkingen met Iran te ver
breken komt een dag na de aan
kondiging van een arrestatie van
een Arabisch terreur- commando
afgelopen zondag in Parijs. De
Franse politie rekende acht Ara
bieren in, die beschikten over een
(overigens verlopen) Tunesisch
paspoort. Het commando, dat vol
gens Tunesische bronnen deel uit
maakt van de terreurorganisatie Ji
had, zou de bloedige aanslag op
een winkelgalerij aan de Champs
Elysees op zijn geweten hebben,
die op 20 maart van het vorig jaar
gepleegd werd. Bij die aanslag
kwamen twee mensen om het le
ven, terwijl 28 Fransen gewond
raakten. Enkele dagen geleden
werd eveneens een Arabier met
een Tunesisch paspoort in Djibouti
gearresteerd als verdachte van de
aanslag van drie weken geleden,
waarbij acht mensen om het leven
kwamen.
Onder de acht gearresteerden is
Mohamed Muhajer, een Fransman
van Libanese afkomst, die één van
de oprichters is van de Hezbollah
(Partij van God), een radicale pro-
Iraanse groepering in Libanon.
Muhajer is in staat van beschuldi
ging gesteld wegens illegaal bezit
van wapens en explosieven en sa
menzwering. Volgens een be
trouwbare zegsman is hij geboren
in Baalbek in Oost-Libanon. Zijn
eind jaren zestig overleden vader,
sjeik Habib ali Ibrahimal Muhajer,
was een zeer belangrijke geestelijk
leider. Muhajer woont sinds vijf
jaar in Frankrijk en is getrouwd
met een Francaise, waardoor hij de
Franse nationaliteit heeft.
Er zijn aanwijzingen dat de gear
resteerde groep deel uitmaakte van
een netwerk van terroristen uit het
Midden-Oosten met vertakkingen
in de Bondsrepubliek en Italië.
iets aan hun lichamelijke conditie
te doen. Zij hebben het wandelen
tempo, dat hoger ligt dan
vijf kilometer per uur, tot een nieu
we rage gemaakt.
„Het wandelen bevindt zich in
de Verenigde Staten momenteel
op een punt als het joggen in het
begin van de jaren zeventig", aldus
Harvey Lauer van American Sport
Data Inc. een firma uit Hartsdale
(New York), die gespecialiseerd is
in onderzoeken in de sport. „Het is
een groeiend fenomeen", aldus
Lauer. „Er zijn mensen, die het al
jaren doen. Zij werden echter nau
welijks opgemerkt omdat het een
verborgen activiteit was. Wie her
kent nu een wandelaar tussen de
genen, die hun hond uitlaten of lo
pend boodschappen doen? Jog
gers kun je zien, wandelaars niet."
In december van het vorig jaar,
opende „Urban Hiker", dat zich
zelf aanprijst als de „Eerste Ameri
kaanse wandelwinkel", een zaak in
New York, waar uitsluitend wan
del-uitrusting te koop is. De eige
naar, de 27-jarige George Pakra-
doonian, kwam op het idee toen hij
voor zijn vader een traditionele
schoenenzaak beheerde. „De klan
ten vroegen steed6 meer naar wan
delschoenen", aldus Pakradoon-
ian. „Ik heb toen een zaak ge
opend. die daarin is gespeciali
seerd."
Wandelen, dat als nieuwste loot
aan de „fitheids-boom" ontsproot,
werd jaren geleden door cardiolo
gen en andere artsen al aanbevolen
als een uitstekend middel tegen
hart- en longziekten, zwaarlijvig
heid en andere gezondheidsproble
men. Bij een mijl (ruim 1600 m)
wandelen in een tempo van drie
mijl (bijna vijf kilometer) per uur
worden 100 calorieën verbruikt.
Het verbetert de effectiviteit van
het hart- en vaatstelsel, zorgt voor
een lagere bloeddruk en vermin
dert het lichaamsvet, aldus Dr. Ja
mes Rinpe van de medische afde
ling van de universiteit van Massa
chusetts. Rippe heeft bij een on
derzoek vastgesteld, dat drie maal
per week een half uur wandelen in
een stevig tempo waarbij de hart
slag aanmerkelijk wordt opge
voerd, bij vrijwel iedereen leidt tot
een verbetering van de fitheid van
het hart- en vaatstelsel van vijftien
procent.
In vergelijking met hardlopen is
het risico van blessures bij brisk-
walking aanmerkelijk geringer.
Een groot voordeel is bijvoorbeeld
dat bij wandelen de schok bij het
neerkomen van de voet ongeveer
anderhalf maal het lichaamsge
wicht bedraagt. Bij hardlopen kan
de schok oplopen tot drie maal het
gewicht van het lichaam.
Met duidelijke voordelen voor
de gezondheid en relatief weinig ri-
sicos spreekt het wandelen vooral
oudere Amerikanen aan. Volgens
een onderzoek van Sports Data, is
40 tot 45 procent van de 30 miljoen
Amerikanen, die zichzelf beschou
wen als „brisk walkers" ouder dan
55 jaar. Volgens datzelfde onder
zoek is 60 procent van de wande
laars van het vrouwelijk geslacht.
STOCKHOLM (AP/ANP)- De di-
cTè olTderioêks- recteur van de Zweedse wapenfa-
ae onaerzoexs briek Nobe, heeft gisteren toegege.
ven dat de dochteronderneming
Bofors zeker tweemaal wapens en
munitie ter waarde van in totaal
ruim honderd miljoen gulden naar
oorlogvoerende landen heeft ge
smokkeld. In een vraaggesprek
met het blad Veckans Affarer zegt
directeur Carlberg: „De bedrijfslei
ding van Bofors wist dat raketten
die officieel werden verkocht aan
Singapore in feite naar Doebai en
Bahrein gingen". Over de verden
king dat ook leden van het Zweed
se kabinet op de hoogte waren van
de leveranties uitte Carlberg zijn
twijfels.
GENEVE (AP) - Bij de Ameri
kaans-Russische onderhandelin
gen over de verwijdering van de
middellange-afstandsraketten in
Europa zijn beide delegaties het
oneens gebleven over de kwestie
van de raketten voor de korte af
stand. Het overleg in Genève zal op
23 april worden hervat.
Maynard Glitman, hoofd van de
Amerikaanse onderhandelingsde
legatie inzake de INF-raketten, zei
na afloop van deze overlegronde
dat een aantal 'moeilijke kwesties'
nog niet is opgelost, maar dat niet
temin 'nuttige vooruitgang' is ge
boekt.
De laatste zitting in de Ameri
kaanse missie nam gisteren ander
half uur in beslag. De Russische
delegatie, geleid door Lem Master-
kov, heeft nog geen commentaar
buiten gebracht.
Glitman zei dat het INF-overleg
op 23 april zal worden hervat wan-
ook de onderhandelingen
over ruimtedefensiesystemen en
lange-afstandsraketten zullen wor
den voortgezet. Hij achtte een wij
ziging in de datum echter niet uit
gesloten in verband met het ko
mende overleg tussen de Ameri
kaanse en Russische ministers van
buitenlandse zaken dat volgende
maand in Moskou plaatsvindt.
Glitman zal een rondreis langs
verschillende Europese hoofdste
den maken om daar rapport uit te
brengen over de jongste ontwikke
lingen bij het Geneefse overleg.
Beide partijen hebben de afgelo
pen drie weken gediscussieerd
over een Amerikaans voorstel dat
op 4 maart ter tafel kwam. Strui
kelblok bij het INF-overleg wordt
gevormd door de kwestie van de
korte-afstandsraketten en de con
trolemethode.
Centraal in de discussie staan
130 SS-12 en SS-23 raketten in
Oost-Europa, met een reikwijdte
van ongeveer 500 tot 1.000 kilome
ter. De VS bezitten geen kernwa
pens in die categorie en eisen het
recht op om het Sowjet-arsenaal op
dit terrein te evenaren.
VERONGELUKT - Bij een onge
val op de autoweg Antwerpen-
Gent kwamen gisteren twee Ne
derlanders om. Het zijn de 41-jari-
ge Josef van Halteren en de 31-jari-
ge Edward Caseta, beiden uit Mid
delburg. Een Spaanse vrachtwa
gen, geladen met sinaasappels,
reed van achteren in op een ander
voertuig die over de middenberm
heenvloog en daar in botsing
kwam met de Nedérlandse auto.
ADVERTENTIE
Een groep in het zwart geklede Grieks orthodoxe priesters marcheert door het centrum van Athene om te
protesteren tegen de plannen van de regering om de bezittingen van de kerk over te nemen en de kerkelijke
administratie onder controle van de regering te stellen. Op het bord een geketende Maria met daarboven de
tekst: 'Wij willen een vrije en levende kerk'. Aan de demonstratie namen gisteren meer dan 15.000 mensen deel.
Eindstation
Een Sowjet-krant berichtte giste
ren over een krottenwijk bij Baku,
de hoofdstad van de Sowjet-repu-
bliek Azerbajdzjan, waar 200.000
mensen onder uiterst slechte om
standigheden leven. De krotten
wijk is voor de bewoners „het eind
station van hun verwachtingen".
Achtergrond van de ellendige om
standigheden waarondër de bewo
ners leven zijn de werkloosheid en
de hoge geboortecijfers op het plat
teland.
Gif in eten
De massale vergiftiging die het
leven kostte aan 22 bewoners van
een bejaardentehuis in de Venezo
laanse stad San Cristobal, is vol
gens de politie terug te voeren op
analfabetisme. Een bediende die
niet kon lezen zou een blik insec
tenpoeder hebben aangezien voor
meel, en gebruikte het om masato,
een populaire, alcoholvrije mais-
drank, te binden. Tijdens een feest
werd de drank door de bewoners
van het tehuis San Pablo genut
tigd. Twintig bewoners van het te
huis liggen nog in ernstige toe
stand in het ziekenhuis. Volgens
de politie was er sprake van een
ongeluk en waren er geen crimine
le bedoelingen in het spel.
Opgeblazen
De Contra's, die tegen het Sandi-
nistische bewind in Nicaragua
strijden, bliezen woensdag een gro
te stroommast in dat land op. Daar
door kwamen vijf steden in het
noorden en in totaal 200.000 men
sen zonder stroom te zitten. De
aanslag had plaats in de provincie
Estelli, bijna 200 kilometer ten
noorden van de hoofdstad Mana
gua.
Olie in rivier
In het zuiden van Tsjecho-Slo-
wakije kwam na een breuk in een
pijpleiding 50.000 liter motorolie
van een fabriek terecht in een ri
vier en een meer. De pijpleiding
was beschadigd geraakt tijdens
werkzaamheden die onlangs ver
richt waren in de buurt van Archle-
bov, ongeveer 40 kilometer ten
noorden van Oostenrijk. Een deel
van de olie lekte in het riviertje
Spaleny, terwijl in hef meer van
Archlebov 15.000 liter terecht
kwam.
JOHANNESBURG (GPD) - In
Pretoria is bekend gemaakt, dat de
internationaal zeer geprezen televi
sie-documentaire 'Witness to
Apartheid' ('Getuigenis over apart
heid'), die vorig jaar illegaal in
Zuid-Afrika werd gemaakt, niet
langer meer verboden zal zijn. Dat
houdt in dat de documentaire mag
worden vertoond in kleine film
theaters, met minder dan 200 stoe
len. De leeftijdgrens voor verto
ning is gesteld op 18 jaar.
De documentaire, die inmiddels
genomineerd is voor de Academy
Award in de categorie 'beste docu
mentaire van het jaar', werd ge
maakt door de Britse freelance-
journaliste Sharon Sopher in sa
menwerking met de Zuidafrikaan-
se filmer Kevin Harris. De televi
siefilm, die op 4 april van het vorig
jaar voor het eerst op het Britse te
levisiekanaal Channel 4 werd ver-
toond en daarna ook in de VS en
verschillende andere Westerurope-
se landen, geeft een treffend ver
slag van de gruwelijkheden van
het apartheidssysteem. De beken
de zwarte arts uit de wijk Mamelo-
di bij Pretoria dr. Fabian Ribeiro,
die in de documentaire aan het
woord kwam, werd eind vorig jaar
samen met zijn vrouw door onbe
kenden, waarschijnlijk leden van
de veiligheidspolitie, doodgescho
ten.
In de toelichting om de docu
mentaire voor beperkte vertoning
in Zuid-Afrika toe te laten, zegt het
hoofd van de Beroepsraad, die uit
spraak doet over bepaalde cen-
suurmaatregelen, professor Kobus
van Rooyen, dat de beslissing
moeilijk is geweest. "De film is
duidelijk bevooroordeeld. Maar
omdat de documentaire vertoond
zal worden voor een publiek dat in
staat is hem op zijn werkelijke
waarde te schatten, meen ik dat we
hem door kunnen laten". Met de
beslissing van de Beroepsraad is
een eerder verbod dus ongedaan
gemaakt.
Voorts deelde de politie mee dat
een jonge noodtoestandsgevange
ne, de twintigjarige Benedict Mas-
hoke, gisteren zelfmoord pleegde.
Hij zou zich in een politiecel van
Burgersfort in de Oost-Transvaal
opgehangen hebben aan de mou
wen van zijn overhemd.
Mashoke is hiermee de derde
persoon, die sinds het invoeren
van de noodtoestand op 12 juni van
het vorig jaar, onder verdachte om
standigheden om het leven is geko
men tijdens een aanhouding voor
onbeperkte duur. In verreweg de
meeste gevallen meldde de politie
dat de gevangenen zelfmoord had
den gepleegd. Slechts in een be
perkt aantal gevallen is officieel
komen vast te staan dat de gevan
genen om het leven zijn gekomen
ten gevolge van mishandeling door
de politie.
•28haBloemenparkinLisse.
5000 m2 Binnenexposities
20 ha parkeerterrein
Dagelijks open van 8 -18.30 uur
Vragen? Bel 0252i-19144
PRACHTIG DAGJE KLEUR
PEKING (AP/ANP) - De leiders
van de Portugese en Chinese dele
gaties ondertekenden gisteren in
Peking een ontwerp-akkoord over
de overdracht van Macao aan Chi
na. Het lijkt erop dat de bevolking
van de kleine Portugese enclave
het akoord accepteert: een woord
voerder van de gemeenschap
noemde het akkoord bevredigend.
Een lid van het parlement zei dat
het een taak is voor Chinezen, Por
tugezen en Macanezen om misver
standen tussen de drie groepen uit
de weg te ruimen en samen te bou
wen aan een gezonde toekomst.
De nu nog Portugese enclave
met 450.000 inwoners zal met in
gang van 20 december 1999 een bij
zondere administratieve regio wor
den, waarmee officieel een eind
wordt gemaakt aan meer dan 400
jaar Portugees bestuur.
De overeenkomst werd onderte
kend door de Chinese onderminis
ter van buitenlandse zaken Zhou
Nan en de Portugese ambassadeur
bij de Verenigde Naties Rui Medi
na. Zij hebben de twee delegaties
geleid die sinds juni 1986 over de
overdracht van Macao hebben on
derhandeld.
Tijdens de ondertekeningscere
monie zei de Chinese onderhande
laar dat de regeling van de kwestie
Macao een nieuwe belangrijke stap
was voor het Chinese volk "in het
streven naar de verwezenlijking
van het grootste deel van de her
eniging van het moederland in de
ze eeuw". Hieruit wordt opge
maakt dat nu de hereniging met
Macao en Hong Kong rond zijn
China zich met hernieuwde krach
ten zal gaan richten op de hereni
ging met Taiwan.
China zal in Macao vrije verkie
zingen en een kapitalistische eco
nomie toestaan gedurende 50 jaar
na de soevereiniteitsoverdracht in
1999, zei de Portugese premier Ani-
bal Cavaco Silva.
"De bestaande manier van leven,
ons politieke, economische en so
ciale systeem, zal in Macao voort
bestaan tot het jaar 2050", aldus
Cavaco Silva.
De regeling voor Macao stemt
overeen met die welke in 1984 tus
sen China en Groot-Brittannië
werd bereikt voor de teruggave
van Hongkong in 1997. China zal
Macao met ingang van 1999 gaan
besturen volgens het motto, "één
land, twee systemen", dat het kapi
talisme van de enclave nog 50 jaar
Het zwarte blokje op de bovenste
helft van het kaartje geeft de plaats
van Macao aan.
na de overdracht in stand moet
houden. Peking hoopt met deze
formule ook Taiwan onder zijn be
stuur te krijgen, maar tot nu toe
hebben de leiders van het eiland al
le onderhandelingen daarover ca
tegorisch van de hand gewezen.
Macao werd in 1557 aan Lissa
bon gegeven uit dankbaarheid
voor de bestrijding van de piraten.
Het is het laatste overblijfsel van
een Portugees rijk dat zich ooit uit
strekte van Zuid-Amerika tot het
Verre Oosteh.
Wat de nationaliteitskwestie be
treft, zei Cavaco Silva dat alle in
woners van Macao die in 1999 het
Portugese staatsburgerschap be
zitten, hun Portugese paspoorten
mogen behouden "zodat ze Macao
vrij kunnen binnenkomen en ver
laten en kunnen profiteren van de
bescherming van Portugese consu
laten". Volgens berichten in de
Portugese pers heeft Peking zich
aanvankelijk verzet tegen de Por
tugese pogingen om de naar schat
ting 80.000 Chinese inwoners van
Macao dubbele nationaliteit te ver
lenen.
Volgens Cavaco Silva zal China
de bewoners van Macao gedurende
50 jaar na de soevereiniteitsover
dracht de volgende rechten garan
deren:
een wetgevende vergadering ge
heel bestaand uit inwoners van
Macao, waarvan een meerderheid
door de inwoners gekozen moet
worden;
het hoofd van de uitvoerende
macht zal op basis van de verkie
zingsuitkomsten benoemd wor
den;
vrijheid van meningsuiting,
godsdienst, vereniging, reizen, mi
gratie en onderwijs, en stakings- en
vakbondsrechten;
recht op particuliere eigendom
en successie;
eerbiediging van de tradities van
de Portugese gemeenschap en
pensioenrechten voor vroegere ko
loniale employés en politiemen
sen;
gebruik van de Portugese taal in
bestuur, wetgevende vergadering
en rechtspraak.
Cavaco Silva zei voorts dat de
toekomstige regering van Macao
volledig autonoom zal zyn, behalve
op het gebied van defensie en bui
tenlandse politiek. Het bestaande
financiële systeem zal worden ge
handhaafd tot 2050, waarbij kapi
taal in- en uitgevoerd mag worden
en buitenlanders beleggingen mo
gen doen. De huidige munt, de pa-
taca, wordt gehandhaafd en zal vol
ledig inwisselbaar zijn tegen ande
re valuta. Bestaande banken mo
gen hun zaken in vrijheid voortzet
ten. Voor de 50-jarige overgangspe
riode zullen een onafhankelijk
rechtsstelsel en een speciaal hof
van appèl worden geschapen,
waarbij voor de onafhankelijkheid
van de rechters zal worden inge
staan.
