Q
Emancipatieverhaal in thrillerverpakking
Overlevingsdrama in Korea
Steeds weer een ander leven
Flinke dosis humor
Iuiiimhiiué
VRIJDAG 27 MAART 1987
PAGINA 21
BIOSCOPEN
'Iris'; regie: Mady Saks; Monique van de
Ven en John Kraaykamp sr.; theaters:
Lido, Leiden en Euro, Alphen.
'Ademloos' was vier jaar gelden
een beloftevol speelfilmdebuut
van. Mady Saks en met 'Iris' be
wijst deze regisseuse behoorlijk te
zijn gegroeid. Ze biedt een bijna
onberispelijke speelfilm die niet
stijf staat van pretenties, wel iets te
zeggen heeft en ruimschoots on
derhoudend is. Net als in 'Adem
loos' wordt ook ip 'Iris' de hoofdrol
gespeeld door Monique van de
Ven. Een actrice die niet genoeg
geprezen kan worden voor haar
vermogen om met, voor het oog,
bijna achteloos gemak haar crea
ties een natuurlijke vanzelfspre
kendheid mee te geven.
Ze is deze keer een veearts die
zich zelfstandig wil vestigen in een
dorpje. Voor vrouwen wordt in het
dorp echter weinig respect opge
bracht. Een van de dorpsbewoners
is John Kraaykamp als de door een
auto-ongeval invalide geraakte he-
reboer Versteeg. Die narrige, des
potische man schijnt vanuit zijn
rolstoel de hele gemeenschap te
bestieren. Het loopt tussen hen
beiden uit op een met wederzijdse
taaiheid uitgevochten krachtme
ting, waarbij Iris nog het nadeel
heeft dat ze zich verre van ge
steund kan voelen door Paul. haar
vriend in de grote stad.
Mady Saks biedt een emancipatie-
verhaal waar we allemaal iets van
moeten opsteken. Het verhaal is
meeslepend en geraffineerd en er
wordt een thrillerachtig kader ge
schapen waarbinnen het publiek
denkt te weten waar het op uit gaat
draaien. De finale is echter heel on
verwacht en eigenlijk ook (achteraf
beredeneerd) volstrekt logisch.
Eigenlijk bevat Iris maar een ele
ment dat minder handig is uitge
werkt en dat betreft het personage
van Frank, de vriend uit de stad.
Roger van Hooi speelt die pedante
aap zo onuitstaanbaar dat je moei
lijk begrijpt waarom Monique deze
zak niet veel eerder met de vuilnis
man heeft meegegeven. De daar
mee gewekte irritatie keert zich
een tijdje tegen de film, wat even
wel bij de slotbeelden gelukkig
lang en breed is bijgetrokken. De
alleronhandigste zet in deze pro-
duktie is de keuze van de affichefo
to: Monique kust kalfje. Het is dat
ik de film gezien heb en hem wel
degelijk kon waarderen, maar an
ders wist ik het zeker: daar hoef ik
dus niet naartoe!
PIETER VAN LIEROP
i de Ven en John Kraaykamp senior te zien de nieuwe film van Mady Saks,Iris
'Field of honor'; regie: Hans Scheepma
ker; hoofdrollen: Everett McGill, Ron
Brandsteder, Frank Schaafsma en
Guus van der Made; theater: Trianon,
Leiden.
De senarioschrijver van 'Field of
honor', Henk Bos, heeft getracht
een realistisch beeld te geven van
de oorlog in Korea. Allereerst om
dat hijzelf oud-Koreastrijder is en
verder als reactie op al die 'helden
films vol valse heroiek en verdacht
patriottisme'. Na het bekijken van
de film heb je echter toch het idee
weer naar zo'n heldenfilm gekeken
te hebben.
'Field of honor' gaat over de oor
log in Korea, begin vijftiger jaren.
Een bataljon Nederlandse soldaten
doet onder de vlag van de Verenig
de Naties gedurende ruim een jaar
mee aan deze strijd. Everett McGill
is seargant De Koning, een doorge
winterde veteraan die niet beter
weet dan dat er oorlog is. Samen
met een paar ander Nederlandse
soldaten (onder anderen Ron
Brandsteder en Frank Schaafsma)
probeert hij zich staande te hou
den.
De film zit vol met harde scènes.
Vooral veel verkrachtingen en
bloederige slachtpartijen. De vraag
die onmiddellijk rijst na het zien
van de film is: wat bedoelt Henk
Bos nu met dat weergeven van de
realiteit? Dat oorlog erg is weet ie
dereen en na het zien 'Field of ho
nor' weetje dat nog steeds. Dat het
in tijden van oorlog gebruikelijk is
om vrouwen te verkrachten blijft
onbegrijpelijk, en zo zijn er meer
dingen.
De Koning raakt halverwege de
film ernstig gewond en heel man
moedig gaat hij in zijn eigen been
zitten snijden. Een fluitje van een
cent, zo lijkt het. Na verschillende
andere ontberingen komt hij weer
terug bij de overgebleven Neder
landse soldaten. Ze hadden hem al
dood gewaand. Een van de solda
ten komt op hem af en zegt iets in
de trant van 'nou, over een paar da
gen ben je weer van de partij hè.
McGill glimlacht als antwoord
waar je als kijker uit op mag ma
ken dat hij inderdaad blij is weer
mee te kunnen doen met de rest.
Zijn mentaliteit lijkt totaal niet ver
anderd.
De conclusie mag duidelijk zijn.
'Field of honor' is gewoon een oor
logsfilm
met veel geweld en heeft verder
niets te zeggen.
ERNA STRAATSMA
Anton Glanzelius speelt de hoofdrol 'My life as a
'My life as a dog'; regie: Lasse Halls-
tröm; hoofdrollen: Anton Glanzelius en
Anki Lindén; theater: kijkhuis, Leiden.
Üit een onverwachte hoek is een
onverwacht aardige film tot ons ge
komen Wat zich laat aanzien als
een tweede 'Pippi Langkous' of
'Ronja de roversdochter', blijkt een
even liefdevolle als humoristische
kijk op de kinderwereld te zijn.
In het Zweden van de vijftiger ja
ren leidt de twaalfjarige Ingemar
Johansson een niet zo makkelijk
leventje bij zijn bedlegerige moe
der en oudere broer. Ingemar
houdt veel van zijn moeder, maar
zij ligt altijd te lezen en heeft daar
door geen aandacht voor hem.
Haar ziekte en woedeuitbarstingen
maken het noodzakelijk dat de
twee zoons bij familie worden on
dergebracht. Ingemar moet nu ook
van zijn hond Sicka scheiden.
Het leven in het dorpje waar hij
komt te wonen draait om een glas
fabriek en voetbal. De bewoners
vindt Ingemar een verzameling
gekken. Een oude zieke man moet
hij steeds voorlezen uit een catalo
gus van damesondergoed, een
buurman zit in weer en wind op
het dak van zijn huis te timmeren,
en een ander maakt voor de kinde
ren ruimteschip. Er gaat heel wat
in het jongetje om als hij de wereld
der volwassenen zo bekijkt. Maar
ook voor leeftijdsgenootjes heeft
hij oog.
Wanneer zijn moeder gestorven
is wil Ingemar zijn hond over laten
komen, maar die blijkt al lang
dood te zijn. De harde werkelijk
heid kan hij uitsluitend de baas
worden door steeds allerlei curieu
ze gebeurtenissen te vertellen. Dat
was vroeger ook al de enige manier
om de aandacht van zijn moeder te
trekken. Het verhaal dat steeds te
rugkeert is de tragische gebeurte
nis van het Lajka, dat 50 dagen in
een Spoetnik om de aarde heeft ge
draaid en gestorven is door gebrek
aan eten.
Een gevoel van eenzaamheid, ge
paard met een flinke dosis zwarte
humor bepaalt de sfeer van deze
lieve, leuke film.
LEONARD ENGEL
Gelukkig worden er, al is het
mondjesmaat, wel eens films ge
maakt waarin ouderen de hoofd
rollen hebben. 'Between friends'
van Lou Antonio is er zo een. Eli
zabeth Taylor en Carol Burnett
mogen vrouwen spelen van hun
eigen leeftijd en met hun eigen
leeftijdsproblemen en ze doen
dat met speels gemak. Van Ve-
stron Video.
Nog een film met twee vrou
wen: 'The last winter' van Riki
Shelach. In deze Israëlische film
herkennen Kathleen Qiunlan en
Yona Elian dezelfde krijgsgevan
gene in de Yom Kippoer-oorlog
als hun man. De gemeenschap
pelijke hoop en vrbes bindt beide
vrouwen en ze raken bevriend.
Centrale vraag: wie krijgt haar
man terug? Van RCA.
Esselte CIC heeft 'The Assisi
underground' van Alexander
Ramati uitgebracht. Ben Cross is
een pater die kans ziet om joden
uit handen van Italianen te hou
den en ook nog Assisi voor ver
woesting te behoeden. Cross is
goed als devote, onverzettelijke
pater en de scherpe stem van Ja
mes Mason snijdt weer, als altijd,
door merg en been.
De door Richard Pryor gere
gisseerde film 'Jo Jo Dancer' is
eigenlijk een soort autobiografie.
Pryor speelt een dubbelrol. Hij is
de komiek Jo Jo Dancer en te
vens diens alter ego. Filmisch is
het vernuftig gebeurd, maar het
tempo ligt te traag. In de film
wordt met regelmaat gewezen op
het tempo dat een entertainer no
dig heeft. Hetzelfde geldt voor
een regisseur en dat is Pryor ver
geten. Van RCA.
'Quicksilver' is een film over
jeugd en jongeren. Hoofdper
soon is Kevin Bacon die als yup
pie aan de grond raakt en de kost
gaat verdienen als lid van een
boodschappendienst in New
York. Van RCA.
PETER DE ZWAAN
De films waarin de Ameri
kaanse acteur Everett McGill
belangrijke rollen speelt, rol
lebollen de laatste weken
over elkaar de Nederlandse
bioscopen in. Naast en onder
regie van Clint Eastwood is
Everett te zien in 'Heartbreak
Ridge', hij speelt de rol van
dominee-weerwolf in Stephen
Kings 'Silver Bullet' en in hij
is te zien in Hans Scheepma
kers oorlogsdrama 'Field of
Honor'.
McGill was eerder te zien in films
als 'Quest for Fire', 'Dune' en 'Bru-
baker'. Voor zijn spel in die laatste
film werd hij door producent en
scenarioschrijver Henk Bos aange
wezen als dé man die de hoofdrol
in het Korea-drama moest spelen.
Tekenend voor deze acteur is dat
hij na het lezen van het script van
'Field of Honor' akkoord ging met
een honorarium dat op Nederland
se maatstaven was geënt. Een be
drag dat vele tienduizenden dollars
lager lag dan dat waarvoor McGill
normaal gesproken zijn acteerpres
taties 'verkoopt'.
Los Angeles
McGill woonde en werkte jaren
lang in New York maar is sinds
kort richting Arizona getrokken,
dichter bij Los Angeles als de ba
kermat van de Amerikaanse cine
ma. Als kind werd hij op school
niet geaccepteerd vanwege zijn ar
me afkomst. Hij bouwde al vroeg
zijn eigen onafhankelijke wereldje
op en dat is uitgelopen tot acteren.
McGill: "Acteren is me niet zo
maar aan komen waaien. Veel van
mijn collega's hebben zich als kind
met toneelspelen tussen de schuif
deuren beziggehouden, dat is bij
mij nooit het geval geweest. Ik
moet het vooral hebben van mijn
concentratie. Ik denk altijd als re
gisseur, bekijk mezelf vanuit de
stoel van de cineast en vraag me af'
hoe een scène zich zou moeten af
spelen. Moeilijk is dat wel, want de
De Amerikaanse acteur Everett McGill heeft dit jaar veel
Clint is hij te zien in 'Heartbreak Ridge' j£' ~^f
Nederlandse Korea-strijder de hoofdrol.
Naast
'Field of honor' heeft hij als
regisseur heeft heel eigen ideeën
over zijn film. Als acteur moet je
steeds weer even zo'n rol neerzet
ten, stukje bij beetje een karakter
invullen en wachten op de set tot
alles op zijn plaats staat. Dan pas
kun je uit de voeten en dat vereist
van mij een hele berg concentra
tie".
Het acteren heeft McGill zich
voor een groot deel zelf aangeleerd.
De omstandigheden waaronder hij
zijn vak moet uitoefenen maken
het werk moeilijk. Urenlang opma
ken en lange wachttijden voor de
opnamen. "Op de een of andere
manier word ik altijd gevraagd de
rol te spelen van iemand die er de
hele film smerig uitziet, of zoals in
'Field of Honor' gewond is. Alleen
bij Clint Eastwood kreeg ik een rol
waarvoor ik strak in het uniform
Europese en Amerikaanse regis
seurs verschillen nogal in hun
werkwijze, meent McGill. In Euro
pa bestaat er volgens hem nog echt
liefde voor de -.film, in Amerika
draait alles om het geld. "De com
petitie in Amerika is moordend en
de greep van de producenten op de
films is veel te groot. Die Ameri
kaanse producenten zijn meesters
in het liegen en bedriegen. Ze belo
ven je van alles buiten je contract
om, maar uiteindelijk blijken ze
opeens alles te zijn vergeten. Je
kan dan ruzie gaan maken op de
set, maar je weet dat er heel wat
mensen staan te wachten die voor
hun werk weer afhankelijk zijn van
jouw optreden. Filmen in Europa
heeft iets familie-achtigs, iedereen
werkt voor hetzelfde doel. Zonder
moeite gaat men dag en nacht
door".
Legende
Toch heeft McGill een tijdlang in
die Amerikaanse maalstroom mee
gedraaid. Bijvoorbeeld in 'Heart
break Ridge' die voor een groot
deel is opgehangen aan Clint East
wood. "Met Eastwood dacht ik
echt aan een grote produktie te
kunnen meewerken. Veel geld,
veel tijd, meer dan in andere films
de kans krijgen om door een heel
groot publiek gezien te worden.
Maar achteraf heb ik er niets aan
overgehouden. Eastwood is een le
gende en dan is het heel moeilijke
een karakter tegenover hem te zet
ten. Overigens is Clint een heel
speciale regisseur, met een heel
apart gevoel voor acteurs. Hij geeft
je de ruimte om te improviseren.
De camera laat hij gewoon draaien
en dan hoor je zoiets als: begin
maar als je zin hebt. Een ideale ma
nier van werken".
Het opwindende van acteren
vindt Everett McGill, is het steeds
weer neerzetten van andere karak
ters. 'Tets dat lijkt op steeds weer
een ander leven. Daardoor leer je
ook je eigen bestaan beter te aan
vaarden. Pijn én tegenslagen ac
cepteren. Voor mij is het vaak ook
een goede uitlaatklep voor mijn
emoties. Ik ben een echte karakter-
speler en heb niet echt een
gestroomlijnd uiterlijk. Maar eigen
lijk ben ik wel blij dat niemand
echt iets speciaals in me ziet.
Publiciteit is niet iets waar
McGill dol op is en de glamour en
glitter van Hollywood mijdt hij he
lemaal. Het schrijven van toneel
stukken en filmscripts ziet de
Amerikaanse acteur als een wens
voor de toekomst.
"Misschien kom ik nog wel eens
aan de bak om een film te regisse
ren naar een eigen verhaal en met
mezelf het liefst in de hoofdrol. Sa
men met wat vrienden werk ik nu
ook aan een eigen project, maar het
is heel moeilijk om zoiets van de
grond te krijgen".
HEIN KROPMAN
(OP)NIEUW
'Iris' - Lido, Leiden en Euro, Alphen
'Field of honour' - Trianon, Leiden
'Attack force' - City. Katwijk
'Evil dead' - City, Katwijk
BLIJVERS
'No mercy' - Jeroen Krabbé als en
gerd in politiefilm, Luxor, Leiden en
Euro, Alphen
ïslepend melodra-
missiewerk - Greenway,
lywood-komedie
Greenway, Voorschoten
'A room with a view' - liefde en
romantiek in sfeervolle film, Lido,
Leiden
'Blonde Dolly' - verhaal over een
Haagse prostituee - City, Katwijk, Eu
ro, Alphen en Lido, Noordwijk
'De aanslag' - een langdradige versie
van Mulisch' boek, Greenway, Voor
schoten
'Ruthless people' - Bette Midler in uit
bundige komedie, Lido, Noordwijk
'Dutch Treat' - meidengroep Dolly
Dots in vermeende komedie, Trianon,
Leiden en Euro, Alphen
'Crocodile Dundee' - Australische
woudloper verbaast zich in New
York, Lido, Leiden
'Speurneuzen' - Sherlock Holmes op
muizenniveau in Disney-film, Luxor.
Leiden en Euro, Alphen
'Flodder' - a-sociale familie belandt
bij wijze van experiment in een kou-
we kakbuurt, Lido, Leiden, Euro, Al
phen en City, Katwijk
'Thomas en senior' - Greenway, Voor
schoten
'Circus op stelten' - City, Katwijk
'Assepoester' - Greenway, Voorscho
ten en Euro, Alphen
SEKSFILMS
'Matinee idol' - Rex, Leiden
NACHTFILMS
'Beverly Hills exposed' - Rex, Leiden.
'Iris' - Euro, Alphen
'Gevoelige snaren' - Euro, Alphen
'Blonde Dolly' - Euro, Alphen.
'Grillige erotische zaken', Euro, AI-
DEN HAAG
'Blonde Dolly' - Babyion (471656), 16
'Peggv Sue got married' - Asta
(463500) al.
'Children of a lesser God' - Babylon,
al.
'Crocodile Dundee' - Asta, al.
'The Fly' - Babylon, (471656), 16 jr.
'The fourth protocol' - Asta. 16 jr.
'Color of Money' - Cineac, Metropole,
al.
'No mercy' - Cineac (630637), 12 jr.
'Iris' - Euro (667066), Metropole, al.
'Flodder' - Odeon (462400), al.
A room with a view' - Metropole. 16
'De Aanslag' - Metropole (456756). al.
'Round midnight' - Metropole. al.
Don Giovanni' - Metropole, 16 jr
Field of honour' - Cineac (630637), 12
jr.
'Back to school' - Odeon (462400), al
'Heartbreak Ridge' - Odeon, al.
'Night of the creeps' - Odeon, 16 jr.
'Girl friends' - Le Paris (656402), 18 jr.
Dixie Ray' - Le Paris. 18 jr.
'Night dreams' - Le Paris, 18 jr.
AMSTERDAM
'The fourth protocol' - Bellevue Cine
rama (234876), 16 jr.
'Peggy Sue got married' - Alfa
(278806), al.
'Betty Blue' - Alfa, 16 jr.
'A room with a view' - Alhambra
(233192), al
'Color of Money' - City (234579), Tu-
schinski, al.
The Flv' - Cinerama (234876/266227),
16 jr.
'Blonde Dolly' - Alfa, 16 jr.
'Crocodile Dundee' - Alfa, al.
'The color purple' - Calypso, (234876)
al.
'Children of a lesser God' - Calypso,
al.
'Girls for sale' - Parisien (246549), 18
'Storia d'amore - Cinecenter, 16 jr.
'Heartbreak Ridge' - Cineac, 12 jr.
'Clockwise' - City (234579), al.
'Back to school' - City, al.
'Fellini's Casanova' - Kriterion
(231708). 16 jr.
Round Midnight' - Kriterion, Alham
bra, al.
'Down by law' - The Movies (245790),
16 jr.
'Vroeger is dood' - The Movies, 16 jr.
'She's gotta have it' - The Movies, 16
jr.
'A room with a view' - Tuschinski
(262633), 16 jr.
'Flodder' - Tuschinski, al.
'De Aanslag' - Tuschinski, al.
'Iris' - Tuschinski, 12 jr.
'The Mission' - Tuschinski, al.
'Children of a lesser God' - Cinema, al.
'La Traviata' - Cinema (151243), al.
'Mona Lisa' - City, 16 jr.
'Field of honour' - City, 12 jr.
'No mercy' - Cinema, City, 12 jr.
'Caravaggio' - De Uitkijk (237460), 16
jr.
'Desert bloom' - Cinecenter, al.
'Night of the creeps' - City, 16 jr.
'The color of money' - Tuschinski, al.
'La femme de ma vie' - Cinecenter, 16
TELEVISIE
'Svengali' is een van de vele
verfilmingen van het boek 'Tril
by' van George Du Maurier. Jo
die Foster is een jong zangtalent
dat onder de hoede wordt geno
men van een oude, in de verge
telheid geraakte muzikant. Van
avond te zien op Nederland 2
(23.35 uur).
Een oudje van Vincente Minel-
li is zaterdag op BRT 1. Het sim
pele liefdesverhaal van een kan
toormeisje en een soldaat in 'The
clock'. Judy Garland is het kan
toormeisje, Robert Walker de
soldaat (16.00 uur).
De tweede film in een reeks
van de VPRO over de Nieuwe
Britse Cinema is 'Another time,
another place'. Drie Italiaanse
krijgsgevangenen komen terecht
in een klein dorpje in Schotland
(Nederland 2; 23.15 uur). Een an
dere aardige film op zaterdag
avond is 'Professione: reporter'.
Een tv-reporter krijgt door Het
overlijden van iemand de kans
om met diens identiteit een
nieuw leven te beginnen. Hoofd
rollen Jack Nicholson en Maria
Schneider (BBC 2; 23.30 uur).
'The girl in the picture' is de
laatste aflevering uit de VPRP-
reeks over de Nieuwe Britse Ci
nema. Drie hedendaagse jonge
ren en hun relatieproblemen
staan hierin centraal (Nederland
2; 22.55 uur).
Maandag is Bill Cosby te zien
in 'Uptown Saturday night'
(BBC 2; 19.00 uur). Een wat slap
pe klucht over twee vrienden
(Bill Cosby en Sidney Poitier)
die in de onderwereld verzeild
raken. Dezelfde avond op BBC 1
(23.10 uur) 'The survivors'. Twee
mannen verliezen hun baan en
komen er daarna achter dat hun
levens met elkaar verstrengeld
zijn.
De BRT (2) vertoont woens
dagavond een oude western:
'Dodge city'. Tegen het stelletje
tuig dat Dodge City teistert, na
dat het dorpje in 1866 is ontslo
ten door de spoorweg, moet op
getreden worden. In de hoofdrol
len: Erroll Flynn en Olivia de Ha-
villand (20.20 uur).
FILMHUIZEN
De zangeres Madonna speelt
zichzelf in 'Desperately seeking
Susan'. Rosanna Arquette is het
meisje dat met haar wordt ver
ward. Leuke komedie van Susan
Seidelman die tot en met zondag
te zien is in het Filmhuis LVC
(21.15 uur). Het thema van de
films die deze week in het LVC
draaien is 'New York'. 'The way
it is' van Eric Mitchell gaat over
een groep Newyorkse acteurs die
bezig zijn met het instuderen van
het stuk 'Orpheus' van Jean Coc-
teau. Dan wordt het vermoorde
lichaam van de hoofdrolspeel
ster Eurydice gevonden. Bij haar
begrafenis proberen collega's het
mysterie van haar dood te ontra
felen. Woensdag in het LVC, aan
vang 20.00 en 22.15 uur.
In de kapelzaal van K&O
wordt dinsdag 'Dressed to kill'
vertoond. Een thriller van regis
seur Brian de Palma over een
psychopatische moordenaar die
twee vrouwen besluipt (20.15
uur). In de LAK-cinema zijn
dinsdag twee films: 'Les Carabi-
niers' (20.00 uur) en 'Jules et
Jim' (22.00 uur).
In 'Death of a salesman' is
Dustin Hoffman een oude han
delsreiziger die in zijn laatste le
vensdagen alle hoop vestigt op
beide zoons Biff en Happy. Tot
en met woensdag in het Kijkhuis
(21.45 uur). 'A passage to India'
geeft een beeld van het koloniale
India via de lotgevallen van een
jonge vrouw die het land wil le
ren kennen en daardoor in moei
lijkheden komt. Tot en met zon
dag in het Kijkhuis (20.00 uur).
Jack Lemmon en Marcello Ma-
stroianni spelen de hoofdrollen
in het vrolijke 'Macaroni' van Et-
tore Scola. Maandag om 20.00 en
21.15 in het Kijkhuis. Voorts in
het kijkhuis 'Falling in love' met
Meryl Streep en Robert de Niro.
Twee getrouwde mensen wor
den verliefd op elkaar en dat
gèeft uiteraard de nodige proble
men (dinsdag; 20.00 en 22.15
uur). Woensdag (20.00 uur) 'No-
vecento 1900' (deel 2), over de ge
schiedenis van wereldoorlog
twee in Italië.
