Schap wil snel duidelijkheid
Winkeliers willen geen
wisselstrook Breestraat
Schadeclaims van bewoners De Camp
DE T
VAN TOEN
Over toekomst Leids woonwagencentrum:
LEIDEN - Het woonwagenschap
Leiden en omstreken wil dat op
korte termijn een gesprek plaats
heeft tussen de Leidse wethouder
De la Mar en staatssecretaris Heer-
ma van volkshuisvesting over de
instandhouding van het woonwa
genkamp aan het Trekvaartplein.
Het schap vraagt dit in een brand
brief aan de staatssecretaris. De la
Mar heeft al maanden geleden om
het gesprek gevraagd. Tot dusver
heeft Heerma nog niets van zich la
ten horen, ondanks een toezegging
van zijn departement dat snel op
het verzoek zou worden gerea
geerd.
Door het gesprek hoopt de Leid
se wethouder te bewerkstelligen
dat de staatssecretaris de eis in
trekt dat het kamp aan het Trek
vaartplein vrijwel volledig moet
verdwijnen. De la Mar wil het liefst
dat het kamp in zijn huidige om
vang - ongeveer 70 plaatsen - ge
handhaafd blijft. Is dat niet haal
baar. dan streeft hij ernaar tenmin
ste 41 standplaatsen te behouden,
waarbij in Leiden dan twee nieuwe
kampjes van elk 15 plaatsen moe
ten worden aangelegd. Dit laatste
wordt door de provincie onder
steund.
Door het Leidse kamp te hand
haven, wil De la Mar voorkomen
dat bewoners tegen hun zin moe
ten verhuizen naar kleinere
kampjes in de regio. Het probleem
is echter dat de gemeenten die de
ze kampjes hebben aangelegd, op
korte termijn willen weten of ze
daarop mensen van buiten de regio
mogen toelaten, of dat ze toch moe
ten wachten op eventuele Leidse
woonwagenbewoners.
Deze gemeenten, verenigd in het
woonwagenschap, willen nu snel
duidelijkheid van De la Mar, die
overigens ook voorzitter is van het
schap. Hij legde gisteren tijdens
een bestuursvergadering van het
woonwagenschap uit dat de in
spanningen van de gemeente Lei
den om een afspraak met Heerma
tot stand te brengen, tot dusver
vruchteloos zijn geweest. Hoewel
het schap zich slechts indirect be
trokken acht, besloot het De la Mar
te steunen en in een brandbrief de
staatssecretaris tot spoed te ma-
Een werkgroep van de gemeente
Leiden is alvast aan de slag gegaan
om alle verschillende opties voor
het kamp op een rijtje te zetten -
van een volledige opheffing tot het
handhaven van het huidige aantal
plaatsen - en om te onderzoeken
welke gevolgen deze voor Leiden
hebben. Overigens krijgt het kamp
na 1 januari 1988 geen subsidie
meer van het ministerie van wel
zijn. volksgezondheid en cultuur
voor coordinatiewerkzaamheden
en voor het beheer. Die subsidie
bedraagt nu nog om en nabij de
150.000 gulden. Het ministerie
schrapt de bijdrage omdat het
meent dat het Leidse kamp allang
drastisch verkleind had moeten
zijn.
Volgens wethouder De la Mar is
de stopzetting van de subsidie niet
zo 'dramatisch'. "Op dit moment is
er geen beheerder meer en zijn en
kele werkzaamheden uitbesteed.
Een groot deel van het werk zal in
de toekomst niet meer gedaan hoe
ven worden. Het innen van gas- en
lichtpenningen bijvoorbeeld. Dat
is overbodig geworden nu elke
woonwagen zijn eigen gas- en elek
triciteitsmeter heeft".
Met het overhandigen van een contract tussen gastouders en vraagouders opende wethouder van Dongen
g isleren officieel het nieuwe onderkomen van de stichting. (foto Jan Holvasti
Na vochtproblemen door ondeugdelijk dak
Een aantal bewoners van de Lange Agnietenstraat kampt met vochtpro
blemen in hun woningen. (foto Holvast*
LEIDEN - Bewoners van de hui
zen in De Camp hebben bij de Wo
ningbouwvereniging Leiden
(WBL) schadeclaims ingediend. De
schade van de bewoners is voorna
melijk door vochtproblemen ont
staan. Om deze vochtproblemen
op te lossen moeten van twee wo
ningen het dak vervangen worden,
omdat er vocht zit tussen het isola
tiemateriaal en de dakbedekking.
Dit heeft het Buro Dakadvies uit
Gorinchem de woningbouwvereni
ging geadviseerd. De WBL is van
plan het advies van het bureau op
te volgen.
De schadeclaims van de bewo
ners belopen in totaal zo'n 20.000
gulden. Behalve de schade die aan
de eigendommen van de huurders
is ontstaan, vorderen een aantal be
woners ook een bedrag voor het
verminderde woongenot ten gevol
ge van vochtoverlast. tocht en ge
luidsoverlast. De vorderingen voor
het 'smartegeld' bedragen in totaal
ongeveer 7000 gulden. Volgens de
bewoners hebben twee huurders
van een woning in het complex
overigens al een uitkering van de
woningbouwvereniging ontvan
gen. Volgens de WBL heeft pas een
bewoner een vergoeding van de
schade ontvangen.
De WBL heeft nog geen besluit
genomen over de nieuwe eisen
voor schadevergoeding. Het is nog
niet duidelijk of de verzekering
van de woningbouwvereneging dit
soort schadeposten dekt. P. Jan
sen, het hoofd van de technische
dienst van de WBL: "Dat doet ei
genlijk ook niet ter zake. Het gaat
erom of de schadeclaims terecht
zijn".
Serre
Over de geluidsoverlast heeft
een onderzoeksbureau inmiddels
een rapport uitgebracht. De wonin
gen die een soort serre hebben, zijn
namelijk op sommige plaatsen
slechts door een houten schot van
elkaar gescheiden. Volgens een be
woner kunnen buren eikaars ge
sprekken soms letterlijk volgen.
Het bureau heeft een voorstel ge
daan om de woningen beter te iso
leren. De woningbouwvereniging
heeft intussen een proef genomen
om te kijken of de voorgestelde
maatregel ook effect sorteert.
Volgens Jansen is de proef ge
slaagd. "Wanneer er maatregelen
genomen worden, blijft het geluid
binnen de normen". Jansen geeft
toe dat de situatie nog niet opti
maal is. "We zullen in het vervolg
ook niet meer voor de serre-con
structie kiezen". Oorzaak van de
gebrekkige bouwwijze is volgens
Jansen mede gelegen in het feit dat
er bezuinigd is op de serre-con
structie.
Vochtoverlast
De eerste woningen in de Lange
Agnietenstraat werden vorig jaar
januari opgeleverd. Al spoedig
bleek dat er aan de huizen het een
en ander mankeerde. De klachten
varieerden van scheefhangende
voordeuren en los zittende tegels
tot lekkende gasleidingen en voch
toverlast.
Pas afgelopen maanden werden
de kleinere gebreken door de wo-
ningbouwereniging verholpen. De
belangrijkste problemen die over
gebleven zijn betreffen de geluid
soverlast en het vocht. Volgens het
rapport van het Buro Dakadvies
zijn de verschillende lagen op het
dak niet onder volstrekt droge om
standigheden op elkaar aange
bracht. Het aanwezige vocht ver
dampt slecht zeer langzaam. Vol
gens een van de Technisch Bewo
ners Adviseurs zou dit zelfs wel
eens vijfjaar kunnen duren.
De woningbouwvereniging
hoopt dat alle problemen nu in de
maand april uil de wereld gehol
pen kunnen worden. Volgens Jan
sen is het echter niet zeker dat er
dan al een besluit zal zijn genomen
over de schadeclaims van de bewo-
Ook zal de WBL nog met de aan
nemer, de Katwijkse Bouw Maat
schappij, om de tafel gaan zitten
om te bekijken welke kosten voor
rekening van de aannemer komen.
LEIDEN - Wethouder H. van Don
gen heeft gisteren het nieuwe on
derkomen geopend van de stich
ting Gastouderproject Leiden aan
de Breestraat. Het gastouderpro
ject is bestemd voor mensen die
hun kinderen ergens moeten on
derbrengen en niet terecht kunnen
bij een kinderdagverblijf, omdat
de openingstijden van het verblijf
niet met hun vraag overeenstem
men.
Tijdens haar speech maakte wet
houder van Dongen duidelijk dat
de gemeente waar wil voor haar
geld. In vergelijking met het lande
lijke beeld geeft de gemeente Lei
den meer geld uit voor het project,
omdat vaste krachten in plaats van
vrijwilligers de stichting runnen.
Toch wordt er nog regelmatig kri
tiek uitgeoefend door de gemeen
te, die duidelijk kwaliteit wil zien.
Peters houdt vast aan huidige plan
LEIDEN - Wethouder Peters van
verkeer en de winkeliers verschil
len van mening over de uitvoering
van de proef van de Breestraat. De
winkeliers willen niet dat tijdens
de proef een zogenaamde 'wissel
plaats' wordt aangelegd tussen de
Koornbrugsteeg en het Gangetje.
In dat gedeelte van de Breestraat
wordt tijdens de proef een aparte
busbaan gecreëerd. Op die bus-
LEIDSE
KRONIEK OVER
/MENSEN EN
GEDANE ZAKEN
PLATTEGROND
LEIDEN.
Een plattegrond van Leiden waarop de precieze routes van de paardttrams zijn ingetekend.
baan kan maar een bus rijden. Om
dat de chauffeurs van de bussen
niet kunnen zien of zich aan de an
dere kant van de smalle rijstrook
een bus bevindt, rpoet een wissel
plaats worden aangelegd. Een al
ternatief zou het aanleggen van een
verkeerslichtinstallatie zijn. Daar
is echter een nogal grote investe
ring mee gemoeid. Praktisch pro
bleem daarbij is dat de verkeers
lichtinstallatie een levertijd heeft
van zes maanden en de proef op 4
mei van start gaat.
Vooral de VVD tilt zwaar aan de
aanleg van een wisselstrook tij
dens de proef in dat gedeelte van
de straat. Volgens de liberalen be
derft de wisselplaats het econo
misch klimaat zodanig dat het we
zen van de proef wordt aangetast.
De WD vindt ook niet dat het fi
nanciële argument (de kosten van
de verkeerslichten) de doorslag
moet geven. "De kosten van de
proef moeten worden beperkt,
maar het experiment moet wel
maatgevend zijn", aldus woord
voerder G. Bakker gisteravond tij
dens de vergadering van de raads
commissie van ruimtelijke orde
ning en verkeer.
Verkeersambtenaar C. van Groe
ningen vertelde dat er zonder wis
selstrook en met verkeerslichten
toch nog problemen kunnen ont
staan op de busstrook. Meteen ver
keerslichtinstallatie zou geen reke
ning kunnen v/orden houden met
de aanwezigheid van vrachtver
keer voor laden en lossen. Die zou
den dan in conflict kunnen komen
met het busverkeer op de smalle
rijstrook.
De liberalen werden niet over
tuigd door deze argumenten en
willen pas maandagavond wan
neer de behandeling van de ver
keersmaatregelen voor de proef
worden voortgezet, een defintief
standpunt innemen.
De politie buigt zich intussen het
hoofd over de vraag op welke ma
nier aan het begin van de Bree
straat kan worden aangegeven wat
er straks tijdens de proef wel en
niet zal zijn toegestaan. Volgens
hoofdinspecteur H. la Rivière is
het vrijwel onmogelijk een redelijk
bord te bedenken dat alle verbo
den weergeeft en aangeeft wat wel
is toegestaan. "Of het zal zo'n woud
van borden worden dat er binnen
de kortste keren foto's in de krant
staan met de mededeling dat nie
mand er uit wijkan".
Kuim honderd jaar geleden, toen
paardekrachten voornamelijk
nog echte paardekrachten wa
ren, kwam het gebruik van de
paardetram in zwang. Leiden
was met de oprichting van de
Leidsche Tramway in 1879 na
Rotterdam, Amsterdam en Haar
lem de vierde stad in Nederland
die deze zowel ludieke als prakti
sche manier van reizen introdu
ceerde.
Wie in Leiden aankwam en
niet op eigen krachten de stad in
wilde, kon bij het station een
paard huren, maar dat kostte
aanzienlijk meer dan de tien cen
ten die moesten worden betaald
voor de paardetram. Maar in het
begin reed de tram niet op elk ge
wenst tijdstip. De vertrek- en
aankomsttijden waren in den be
ginne vooral afgestemd op de rij
tijden Van de (stoom)trein.
Tijdens de wat onrendabele
uren reed de paardetram om het
half uur. Later op de dag hobbel
de het - niet al te schokbestendi-
ge - rijtuig om de vijfeneenhalve
minuut over de tramrails. Dat
ging dan richting Breestraat-Ho-
gewoerd-Plantage of richting
Haarlemmerstraat-Haven vice
versa. Dat waren de twee routes
die de Leidsche Tramway de - bij
voorbaat al - vermoeide reiziger
te bieden had.
Alhoewel de snelheid van de
paardetram die van een voetgan
ger nauwelijks overschreed - het
geen voornamelijk te wijten was
aan het drukke rij tuigen verkeer
en de soms nauwe bochten - was
het trampaard wel degelijk tot
grotere prestaties in staat. Dat
bleek uit een proefmeting in 1883
die aantoonde dat de maximum
snelheid van het trampaard 180
meter per uur was. Omgerekend
betekent dat een snelheid van
10,8 kilometer per uur, hetgeen
te vergelijken is met het tempo
van een jogger.
Het trekken van de tram was
voor het paard bepaald geen lich
te taak. Na een inwerkperiode
van zes tot acht weken, in welke
tijd het paard moest leren tussen
de rails te lopen, draaide het
beest dagdiensten van minimaal
vijf en maximaal negen uur en
dat vijf tot zes dagen per week.
Gemiddelde legde het paard per
dag een afstand van 22 kilometer
af. Omgerekend per jaar bete
kent dat een wandeling van een
kleine 6300 kilometer.
En daarbij zijn niet opgeteld de
overuren die de paarden moes
ten maken in geval er sprake was
van barre weersomstandighe
den. In de winter van 1881 bij
voorbeeld werd de paardetram
getrokken door maar liefst zes
paarden vanwege de zware
sneeuwval. Een aantal rijtuigen
moest eerst worden uitgegraven
alvorens zij met vereende paar
dekrachten verder konden rij
den.
Dat soort incidenten beteken
den natuurlijk dat het dienst
rooster in de war werd geschopt.
Maar het was bijna uitsluitend
vanwege de weersomstandighe
den als op de gebruikelijke rijtij
den niet werd gereden. De maat
schappij die de paardetrams ex
ploiteerde keek daar ook wel
voor uit. In de 'Voorwaarden
voor het verleenen van Conces
sie tot aanlegging en exploitatie
van paardenspoorwegen te Lei
den' was namelijk in artikel 13
opgenomen dat 'voor elke dag
waarop de dienst niet geregeld
plaats vindt of wordt gestaakt, is
eene boete verschuldigd van tien
gulden'. In die tijd was dat na
tuurlijk een aanzienlijk bedrag.
In de beginjaren van de Leid
sche Tramway had het tram
paard het meest te lijden. We
gens gebrek aan ervaring had
men - tot de dierenbescherming
zich er mee ging bemoeien - niet
door dat het dier oververmoeid
raakte als het op een heuvel of in
een bocht moest stilstaan. Want
het vergde juiste extra veel
krachten van het dier om het rij
tuig weer in beweging te krijgen.
Daarnaast werden er begin-
nersfouten gemaakt; het paard
werd soms niet goed afgedekt als
het lange tijd stil moest staan of
bezweet van de laatste tocht uit
rustte voor de volgende rit. Zo
wel van paard als materieel kon
worden gezegd dat ze zwaar wer
den belast. Dat hield trouwens
ook verband met het geringe
aantal wissels in de trajecten van
de paardetram. In latere jaren is
dat aantal wissels flink uitge
breid zodat de trams niet zo lang
op elkaar hoefden te wachten als
ze elkaar moesten kruisen.
De verzorging van het tram
paard bood voldoende compen
satie voor de soms veeleisende
arbeidsomstandigheden. Drie
keer per dag kregen de dieren te
eten. Het gevarieerde menu be
stond niet alleen uit haver, hooi
en stro, maar ook uit mais, linzen
en - in geval van chronische ver
moeidheid - zelfs paardebrood.
Het schoonmaken van de stal
len gebeurde grondig en dat
werk werd dagelijks goed gecon
troleerd door de stalmeester.
Verder hielden de door de onder
neming aangetrokken veeartsen
een oogje in het zeil bij de aan
koop van nieuwe paarden en de
verkoop van oude. Over het alge
meen werd een paard na vijfjaar
trouwe dienst weer doorver
kocht en dan meestal aan boeren
voor werk op het land. Op zich
geen slechte pensioenregeling.
Werken als een paard dus,
maar wel voor kost, inwoning en
een liefdevolle verzorging. Het
was al met al nog zo'n slechte
baan niet. Het is jammer dat de
Leidse paardetram ondanks een
gestage groei sinds 1887 - het
trambedrijf ging toen over in
handen van de Rotterdamsche
Tramweg-Maatschappij - in 1911
in de strijd tegen de oprukkende
mechanisatie uiteindelijk het on
derspit heeft moeten delven.
Sinds dat jaar bepaalde de
stoomtram mede het stadsbeeld.
BARBARA DE ROOS
Heempark
Zondag beginnen weer de maan
delijkse rondleidingen in het
Heempark. De wandelingen staan
onder leiding van natuurgidsen
van de lVN-afdeling Leiden en du
ren ongeveer een uur. Om 14.00 uur
gaat men op pad.
Haar
Haar verzorgen, modelleren eh
knippen komt aan de orde in de
cursus over haar die het LVC geeft.
Over deze cursus wordt woensdag
een voorlichtingsavond gegeven.
Aanvang 20.00 uur
College
'Economische ontwikkelingenis
de titel van het college dat prof. d.r.
P.W. Klein maandag geeft in het
kader van de Erasmuscolleges die
de Leidse universiteit houdt in een
collegereeks over de eeuw van Con
stanten Huygens. Plaats van han
deling is het Centraal Faciliteiten
gebouw aan de Cleveringaplaats,
aanvang 18.45 uur.
Lezing
Drs. P.G.P. Meyboom van de
Leidse universiteit spreekt dinsdag
in het Rijksmuseum van Oudheden
over 'Het Nijlmozaïek van Palesti
na'. De lezing begint om 20.00 uur
en wordt gegeven in het museum
aan het Rapenburg 28 (toegang via
achterzijde van het museum aan de
Papengracht 29).
Lopen
Atletiekvereniging De Bataven
en de Nederlandse Hartstichting
houden morgen een coopertest en
een Leidse Hout-loop op de kunst-
stofbaan in Leiden. De coopertest
duurt 12 minuten, de prestatieloop
speelt zich over 5 of 10 kilometer af.
De eerste start van de coopertest is
om 14.00 uur, voor de Leidse Hout
loop valt het startschot een uur la
ter.
Klaverjassen
Buurtcentrum Dijk 33 houdt
vanaf 7 april een klaverjascursus.
Deelnemers leren in acht middagen
de beginselen van dit spel. Belang
stellenden kunnen zich opgeven bij
het buurtcentrum. De lessen zijn op
dinsdagmiddag van 13.00 tot 15.00
uur. Kinderopvang is aanwezig.
Fietsers
De Echte Nederlandse Fietsers
bond (ENFB) zoekt vrijwilligers
voor de vierde Leidse fiets-info-
markt over vakantiefietsen in bin
nen- en buitenland die op 18 april
wordt gehouden. De nadruk ligt op
individuele voorlichting en daar
om wil de ENFB gebruik maken
van de kennis en diensten van men
sen die uit eigen ervaring kunnen
vertellen over voorzieningen in ver
schillende landen. Belangstellen
den kunnen contact opnemen met
Theo Kromwijk tel 174253, Theo
van der Poel 02523-73649of Ed
win Seldenthuis (124784 of schrij
ven naar ENFB F ietsinfomarkt,
postbus 80, 2300 AB Leiden.
Computers
Buurtcentrum Dijk 33 houdt voor
vrouwen uit de binnenstad twee
computercursussen, een op dins
dagmiddag van 13.30 tot 15.00 uur
en een op dinsdagavond van 20.00
tot 21.30 uur. De cursussen, die op 7
april beginnen, zijn speciaal voor
vrouwen die niet of nauwelijks we
ten hoe een computer werkt. Be
langstellenden kunnen zich bij het
buurtcentrum opgeven.
VOOR EEN PAAR CENTEN MET DE
PAARDETRAM DOOR DE BINNENSTAD
