Gezondheidszorg
in 'nieuwe stijl'
Verpleeghuis bereid tot
euthanasie coma-patiënte
Hardware
Rapport benadrukt
mondigheid patiënt
Verzet Kamer tegen
bezuiniging jeugdhulp
Boycot taxichauffeurs
Amsterdam gaat door
Demmenie
computers
Demmenie
Computers
DONDERDAG 26 MAART 1987
PAGINA 3
Commissie-Dekker presenteert ideeën
RIJSWIJK (ANP) - Een volksverzekering die 85 procent van de huidige gezondheids
zorg, het kruiswerk, de gezinszorg en het maatschappelijk werk omvat. Voor de rest een
vrijwillige aanvullende verzekering. Sluiting van ziekenhuizen en ziekenhuisafdelingen
met in totaal 12.000 bedden. Onderlinge concurrentie tussen ziekenfondsen en particulie
re verzekeraars. Meer eigen bijdragen, vooral om te voorkomen dat onnodig van dure
zorg gebruik wordt gemaakt.
Dit zijn enkele belangrijke punten
uit het vandaag gepubliceerde rap
port 'Bereidheid tot verandering'
van de zogenoemde commissie-
Dekker. Helemaal nieuw is het rap
port niet, enkele onderdelen ervan
zijn enkele weken geleden vroeg
tijdig in de pers belicht. Opdracht
van de commissie was de opbouw
en financiering van de gezond
heidszorg en maatschappelijke
dienstverlening onder de loep te
nemen. De commissie is genoemd
naar haar voorzitter, Philips-top-
man prof. dr. W. Dekker.
Uitvoering van de plannen zal
voor verschillende groepen verze
kerden een stijging van de koop
kracht tot gevolg hebben, maar
voor anderen - onder wie veel men
sen met een minimuminkomen -
een koopkrachtdaling. Eventuele
compensatie daarvan zal volgens
de commissie buiten het verzeke
ringssysteem moeten worden ge
zocht, omdat anders de eenvoud
van dat systeem wordt aangetast.
De voorstellen beogen beheer
sing van de stijgende kosten van
de gezondheidszorg met handha
ving van kwaliteit en onderlinge
solidariteit. Dekker zei in een toe
lichting, dat dit doel niet kan wor
den bereikt met een aanpassing
van het bestaande systeem, maar
dat een revolutionaire omwente
ling nodig is.
Hij toonde zich optimistisch over
de haalbaarheid van de plannen.
Volgens hem zitten ze logisch en
goed samenhangend in elkaar.
Daarom heeft het ook geen zin, er
slechts enkele onderdelen van uit
te voeren. Dekker verwacht wel
weerstand van verschillende be
langengroeperingen, maar hij is
overtuigd van de maatschappelijke
aanvaardbaarheid van de voorstel
len: "Het moet in vijf jaar voor el
kaar kunnen zijn".
Basisverzekering
De voor iedereen verplichte ba
sisverzekering omvat verpleging,
behandeling en verzorging (in een
instelling of thuis) van onder ande
ren langdurig zieken, van psychia
trische patiënten en van lichame
lijk en geestelijk gehandicapten,
preventieve zorg, verloskunde en
kraamzorg, revalidatie, geneeskun
dige behandeling en verpleging en
psychosociale hulp. Het gaat hier
bij om 85 procent van de nu 40 mil
jard gulden kostende gezondheids
zorg en maatschappelijke dienst
verlening.
De overige voorzieningen, waar
onder geneesmiddelen, kunst- en
hulpmiddelen, fysiotherapie, tand
heelkundige hulp aan volwasse
nen, consultatiebureaus voor kin
deren vanaf één jaar, abortus, steri
lisatie en reageerbuisbevruchting,
komen in de aanvullende vrijwilli
ge verzekering. Desgewenst kun
nen ook onderdelen van dit pakket
worden verzekerd. Ook voor deze
aanvullende verzekering mag nie
mand worden geweigerd.
Voor de basisverzekering zou
een premie naar draagkracht moe
ten worden geheven, die 4,2 pro
cent van het inkomen bedraagt.
Dat is lager dan de huidige zieken
fondspremie van 4,9 procent. Wie
het hele aanvullende pakket erbij
neemt, zal daarvoor jaarlijks een
premie moeten betalen van 800
gulden per volwassene en 400 gul
den per kind. Deze bedragen val
len lager uit als men geen volledige
aanvullende verzekering neemt of
kiest voor hogere eigen risico's.
Nieuw in de voorstellen is ook
het restitutiesysteem. Daarbij gaat
de rekening eerst naar de patiënt,
die pas daarna een al dan niet vol
ledige vergoeding van de verzeke
raar krijgt. Volgens de commissie
bevordert dit kostenbewustzijn.
De verzekerden hoeven door hoge
rekeningen niet in financiële moei
lijkheden te komen, zegt de com
missie: in de particuliere verzeke
ring is het nu ook al zo dat de ver-
ADVERTENTIE
10 0 JAAR
ALTIJD IETS NIEUWS ONDER DE ZON.
zekerde met het betalen van hoge
rekeningen wacht tot hij de ver
goeding van de verzekering binnen
heeft of dat zo'n rekening recht
streeks door de verzekeraar wordt
voldaan.
De honorering van huisartsen en
specialisten moet zo worden gewij
zigd, dat het voor de huisartsen
aantrekkelijk wordt om patiënten
minder snel naar een specialist te
verwijzen en voor de specialisten
onaantrekkelijk om meer te doen
dan strikt nodig is. De commissie
bepleit ook een gelijke eigen bij
drage voor gezinsverzorging en
wijkverpleging. De keuze tussen
deze soorten hulp wordt dan niet
beïnvloed door financiële motie-
Verder vindt de commissie, dat
de kosten van specialistische hulp
moeten worden opgenomen in de
ziekenhuisbudgetten, omdat de
ziekenhuisdirecties anders niet in
staat zijn prioriteiten te stellen.
Volgens de commissie heeft dat er
al toe geleid dat de gevolgen van
kortingen op de budgetten vooral
bij de verpleging terecht zijn geko-
De commissie maakt zich zorgen
over het groeiend aantal artsen en
de stijgende werkloosheid die nog
wordt bevorderd doordat gevestig
de artsen niet willen inschikken:
vooral bij de specialisten acht ze
een "aanzienlijke herverdeling"
van werk en inkomen nodig.
Gezien het grote aantal leeg
staande bedden in de ziekenhuizen
bepleit de commissie een "resolute
sanering": versnelde uitvoering
van het plan om 8.000 bedden te
laten verdwijnen en daar bovenop
de komende vier jaar nog eens
4.000. Niet alleen afdelingen, maar
ook hele ziekenhuizen (hoeveel
zegt de commissie niet) zullen
dicht moeten. Functies en specia
lismen zullen over de ziekenhuizen
in een regio moeten worden ver
deeld, niet elk ziekenhuis hoeft al
les te doen.
Geneesmiddelen
De commissie adviseert de over
heid, op korte termijn een beperk
te lijst op te stellen van geneesmid
delen "van bewezen nut en be
lang" die voor ziekenfondsreke
ning worden vergoed. Dat levert
een kostenbesparing op van 20 tot
30 procent. Artsen mogen wel an
dere medicijnen voorschrijven,
maar die worden dan niet vergoed.
Na de herziening van het verzeke
ringsstelsel komen de geneesmid
delen in het "vrije" pakket van de
aanvullende verzekering: daarbij is
een keuze mogelijk tussen het ver
zekeren van de beperkte lijst of
van alle farmaceutische hulp.
SCHAGERBRUG (GPD) - Leer
lingen van de Rijksscholenge
meenschap Schagen hebben in een
container nabij het gemeentehuis
van Zijpe computeruitdraaien ge
vonden met een overzicht over
1985 van inkomsten, uitgaven, re
keningen, schenkingen, legaten en
schulden. Uitkeringsgerechtigden,
andere personen en bedrijven die
bij de gemeente in het krijt ston
den, zijn er met naam en toenaam
in genoemd.
Gemeentesecretaris De Boo gaat
er naar aanleiding hiervan scher
per op toezien, dat het personeel
interne afspraken over het vernie
tigen van geheime stukken stipt
nakomt.
DEN HAAG - Een verzekering
voor het hele volk die lijkt op een
volksverzekering, maar beperkter
is van opzet. Zo zou het ziektekos
tenstelsel waarmee de commissie-
Dekker is gekomen kunnen om
schrijven. De aantrekkelijke ge
dachte is dat alle schotten tussen
bestaande financieringen en verze-
keringsvormen worden weg ge
haald. Dat leidt dan wel tot een
grotere werking van de markt
maar die is niet zonder risico's.
door
Kees Cornelisse
Nederland heeft geen ervaring
met het marktmechanisme in de
gezondheidszorg. Bekend is wel
dat er veel onnodige medische
handelingen worden verricht. De
patiënt moet kostenbewust wor
den, maar velen zijn dat nog lang
niet.
Het perspectief dat 'Dekker'
biedt, heeft wel risico's maar lijkt
toch aan te sluiten bij wat in CDA-
en WD-kringen wordt gedacht.
Zelfs in het juist verschenen rap
port over de gezondheidszorg van
de Wiardi Beekman Stichting
(PvdA) wordt over de werking van
de markt gesproken, maar dan al
leen aan de aanbodkant (hulpverle
ning). Want, aldus dit rapport, als
de patiënt het oordeel van de arts
accepteert, is hij niet meer verant
woordelijk voor wat er verder ge-
beurt.
Het rapport-Dekker gaat juist uit
van mondige mensen. Daarom zal
er veel voorlichting moeten komen
als deze "nieuwe stijl" de politieke
goedkeuring krijgt. Opnieuw zul
len belangengroepen grote pressie
op het parlement uitoefenen om
dit naar hun kant te trekken. Velen
zullen bevreesd zijn voor een ge
brek aan bescherming voor lage in
komensgroepen.
Elementair is verder dat de over
heid haar greep op de gezond
heidszorg verslapt. Zij moet de
"zorgzaamheid" bevorderen zon
der "albedil" te zijn. Een vorm van
prijstoezicht lijkt geen luxe. De
aanbieders op deze 'gezondheids-
markt' zijn talrijk en moeten me
rendeels nog leren zuinig te
werken. Specialisten bijvoorbeeld
hebben nog steeds te makkelijk
hun prijs kunnen bepalen.
Die schotten moeten verdwijnen
zodat iedereen recht krijgt op het
grootste deel van het bestaande
(ziekenfonds)pakket. Daardoor
komt een eind aan het maatschap
pelijk al lang onaanvaardbare ver
schijnsel dat wie minder dan
AMSTERDAM - Leerlingen van de Japanse school hebben gisteren sa
men met Nederlanse kinderen 50 Japanse kersenbomen geplant bij het
Okura hotel in de hoofdstad. Dit ter gelegenheid van de nationale boom
feestdag. De bomen zijn afkosmtig uit een schenking van totaal 500 bomen
van de familie Koishikawa Mitsui aan de gemeente Amsterdam in 1982.
De geschonken bomen worden verzorgd op de stadkwekerij(foto ANP)
Studenten in ongelijk gesteld
DEN HAAG (ANP) - De Landelijke Studenten Vakbond (LSVB) heeft
zijn kort geding tegen minister Deetman (onderwijs) verloren. In het ge
ding eisten de studenten dat hun toelage voor de maand april uiterlijk op
30 maart zou worden uitbetaald. Dit als reactie op het plan van de minis
ter die de toelage voortaan op het einde van de maand wil verstrekken.
De president van de rechtbank in Den Haag, mr. M. Wijnholt, oordeelde
gisteren echter dat de tekst van de wet hiervoor niet duidelijk is. Uit de
tekst blijkt niet of de toelage vooruit of achteraf moet worden uitgekeerd.
De wetsgeschiedenis zegt volgens Wijnholt echter dat het de bedoeling is
om achteraf te betalen.
De studentenvakbond LSVB was "hoogst teleurgesteld" over de uit
spraak van de Haagse rechtbank. De bond heeft aangekondigd door te
zullen gaan met het voeren van acties tegen het "onrechtvaardige beleid"
van Deetman ten aanzien van de uitbetaling van de beurzen. "Gezien de
financiële noodsituatie onder de studenten valt het te verwachten dat
deze acties een wat harder karakter zullen krijgen", aldus de LSVB.
HAAKSBERGEN (GPD/ANP) -
Het verpleeghuis Het Wieden-
broek in Haaksbergen is bereid on
der strenge voorwaarden het leven
van de al dertien jaar in coma lig
gende Ineke Stinissen (44) actief te
beëindigen. "Maar dan moet het
wel juridisch kunnen en mogen",
zei medisch directeur D. J. Visser
gisteren tegen de Almelose recht
bank.
Daar werd gisteren de rechts
zaak behandeld die de echtgenoot
van Ineke Stinissen, Gerard, tegen
het verpleeghuis heeft aangespan
nen. "De inzet van dit geding is
Ineke Stinissen op een humane
wijze te verlossen uit haar gevan
genschap, haar niet langer vast te
houden", aldus de advocaten mr E.
Sutorius en mr F. van Beuge na
mens de echtgenoot. "Ineke werd
13 jaar geleden veroordeeld tot een
schrikwekkende vorm van gevan
genschap tussen hemel en aarde,
leven en dood", aldus mr. E. Suto
rius.
Ineke Stinissen die nu 44 jaar
oud raakte in augustus 1974 bij de
bevalling van haar zoon in coma.
Tijdens de narcose, noodzakelijk
voor de keizersnede, was er een te
langdurig zuurstoftekort in de her
senen opgetreden. Deskundigen
zijn er het erover eens, dat de kans
dat zij ontwaakt uit haar vegetatie
ve staat, vrijwel te verwaarlozen is.
Mocht dit toch gebeuren, dan zal
dat hoogstwaarschijnlijk rampza
lig voor haar zelf zijn. Ze zou niet
meer menswaardig kunnen func
tioneren.
Zaak-Stillissen voor Almelose rechtbank
Het tehuis voelt er echter niets
voor een eind aan de lijdensweg
van de vrouw te maken door de
verzorging (het kunstmatig toedie
nen van vocht en voeding) te sta
ken. Dat zou leiden tot een langdu
rig, afschuwelijk, onmenselijk en
ontluisterend stervensproces. "We
zijn bereid actief haar leven te
beeïndigen, maar dan wel op een
menswaardige wijze", aldus Vis-
Het verpleeghuis vindt dat Ineke
Stinissen recht houdt op verzor
ging gedurende haar verblijf in de
inrichting. Het ziet die verzorging
als een absolute plicht, waarop
zich geen uitzondering mogelijk is.
Anderhalf jaar geleden al, blijkt
nu, heeft het bestuur echter beslo
ten dat onder strikte voorwaarden
actieve euthanasie op Ineke Stinis
sen mag worden toegepast. Welke
voorwaarden dat moeten zijn, wil
de de voorzitter van het bestuur, de
arts M. J. Botman, niet zeggen.
toonde zich in elk geval zeer cc
tent met wat hij van de kant v
Het Wiedenbroek had gehoord.
De Almelose rechtbank is van
plan voor 1 juli bekend te maken
hoe zij denkt over Stinissens ver
zoek om een einde te mogen laten
maken aan het leven van zijn
vrouw. Hoofdofficier van justitie,
mr. C. Bleichrodt, die door de
rechtbank was gevraagd als
toehoorder/adviseur bij de behan
deling aanwezig te zijn, krijgt tot 6
mei de tijd voor het nemen van
conclusies. Vervolgens hebben de
advocaten twee weken de gelegen
heid om nog feiten die van belang
zijn mee te delen.
Intensief
Op vragen van rechtbankpresi
dent mr. H. van den Biesen vertel
de medisch directeur Visser van
Het Wiedenbroek gisteren, dat er
met Ineke Stinissen geen enkel
geestelijk contact meer mogelijk
is. Ze reageert niet op oogcontact,
niet op pijnprikkels en lijdt neuro
logisch ernstige schade. Het is mo
gelijk, dat ze wat geluiden opvangt.
De verpleging is zeer intensief. Zes
maal per dag krijgt de vrouw fysio
therapie om te vermijden dat de le
dematen kromtrekken en om de
vier uur moet ze worden verlegd
om doorligplekken te voorkomen.
Ineke Stinissen krijgt kunstma
tig voeding en vocht toegediend
middels een sonde. Zij ademt wel
iswaar spontaan, maar in haar keel
is een apparaatje aangebracht, dat
ervoor moet zorgen dat ze zich niet
verslikt of stikt. Niet alleen Gerard
Stinissen heeft gevraagd om het le
ven van Ineke te laten beëindigen,
ook haar eigen familie heeft uit
drukkelijk gepleit voor euthanasie.
De meesten komen niet meer op
bezoek; zij die sporadisch wel ko
men, raken elke keer weer in grote
emotionele nood, moest ook direc
teur Visser toegeven.
De rechtbank zal onder meer
moeten uitmaken of de kunstmati
ge toediening van voedsel en vocht
een medische of een verzorgende
handeling is en of deze behande
ling zinloos is. Mr. Sutorius kwam
in een uitvoerig .pleidooi tot de
conclusie, dat er sprake is van een
zinloze medische behandeling. Het
Wiedenbroek zal zich wat dat be
treft richten naar het oordeel van
de rechtbank.
"De medische behandeling dient
niet tot het heil van Ineke Stinis
sen en evenmin tot haar welbevin
den", aldus Sutorius. "Er zijn zelfs
aanknopingspunten voor aanne
ming van het tegendeel. En als me
disch handelen zinloos is, dan be
hoort de arts zich daarvan te ont
houden om te voorkomen dat er
sprake wordt van mishandeling".
Het Wiedenbroek blijft zich, al
dus zijn raadsman mr. K. van
Oven, beroepen op zijn absolute
zorgplicht. Stinissen mag dan be
weren, dat toediening van vocht en
voedsel middels een maagsonde
zinloos medisch handelen is. Het
Wiedenbroek blijft daar tegenover
stellen, dat de betreffende hande
lingen ook een verzorgingskarak
ter hebben.
Mr. F. van Beuge, een van de ad
vocaten van Stinissen, wees op het
belang van een uitspraak door de
rechtbank. Die is vooral gelegen in
het stellen van grenzen aan me
disch handelen. "Zolang recht en
ethiek geen gevolgen verbinden
aan het voortzetten van medisch
zinloos handelen, handelen waar
van geen heil voor de patiënt mag
worden verwacht, zal de ontwikke
ling van wetenschap en technolo
gie en de toepassing daarvan door
artsen wellicht ongebreideld door
gaan", merkte hij op.
49.000 per jaar verdfent, een andere
(verplichte, zonder keus) zorg
krijgt dan wie meer te besteden
heeft. Straks dus: gelijke rechten
voor gelijke (procentuele) plichten.
Het basispakket volgens de nieu
we wet is de bodemvoorziening
voor iedereen. Daar moet je dus
"premie" (lees: belasting) voor be
talen naar draagkracht. Er staat
dan tegenover dat verzekeraars
niemand meer mogen weigeren.
Voor de ziekenfondsen is dit niet
vreemd. Ze zijn gewend aan strak
ke regelgeving. Zij krijgen dan
meer vrijheid. Daar hebben ze al
lang om gevraagd. Ze kunnen ook
aanvullende voorzieningen naar
keuze aanbieden. De particuliere
verzekeraars zullen ook moeten
wennen, maar dan aan het basis
pakket. Dat is wat anders dan de
krenten uit de pap halen door te
mikken op jonge klanten met wei
nig risico's.
Als het goed is, zou de patiënt nu
de macht in handen krijgen. Hij
kan een verzekeraar kiezen voor
zijn verplichte pakket en kan, als
hij dat wil zelf kiezen wat en bij wie
hij verder nog aanvullend wil ver
zekeren. 'Winkelen' dus. Dat is
voor de meesten een radicale om
schakeling. De praktijk kan anders
zijn. Er is zoiets als 'winkeltrouw'
bij velen. En de vraag is nog hoe
hard de concurrentiestrijd zal
zijn...
DEN HAAG (ANP) - De Tweede
Kamer heeft gisteren bezwaren
geuit tegen de bezuiniging van
ruim zestig miljoen gulden per jaar
op de jeugdhulp. In de jeugdhulp
verlening werken zo'n 13.000 men
sen, terwijl er alleen al in instellin
gen 16.000 kinderen zijn geplaatst.
Harde kameruitspraken bleven
uit tijdens een uitgebreide com
missievergadering in afwachting
van het verweer dat minister
Brinkman (welzijn) vanavond ten
beste zal geven. Maar op voorhand
gaven alle fracties te kennen dat
bezuinigen zo min mogelijk ten
koste mag gaan van de capaciteit
bij internaten voor kinderen die
met justitie in aanraking zijn ge
weest en pleeginrichtingcn.
Voor 1987 zijn de gevolgen van
de geplande bezuinigingen relatief
beperkt. De minister wil acht mil
joen bezuinigen op de vrijwillige
pleegzorg. Als daarover voor 1 juni
geen bezuinigingsafspraken zijn
gemaakt met de betrokken organi
saties wil minister Brinkman die
bezuiniging zelf opleggen.
PvdA-kamerlid De Pree vindt
dat de minister alleen mag bezuini
gen door kosten van crisisplaatsin
gen af te wentelen op de gemeente
lijke sociale diensten en door onei
genlijk gebruik van pleegzorg te
gen te gaan. Als de minister dan
nog geld tekort komt mag hii dat
putten uit een volgens de gehele
Kamer overbodig potje van drie
miljoen gulden om samenwerking
in de jeugdhulpverlening van de
grond te tillen.
Ook WD-kamerlid Dijkstal is
gekant tegen deze bezuiniging op
de pleegzorg. Hij wil dat minister
Brinkman eerst aantoont dat er
sprake is van overcapaciteit. Het
kamerlid Laning (CDA) wil niet
dat pupillen van de instellingen de
dupe worden van bezuinigingen.
Zij onderstreepte net als de andere
fractiespecialisten dat moet wor
den gekeken naar de onevenredige
stijging van de begeleidingskosten
in de pleegzorg.
Die versnippering en verkoke
ring in de jeugdhulpverlening is de
Kamer al jaren een doorn in het
oog. Om daaraan een eind te ma
ken hebben PvdA en D66 een ini
tiatief-wetsontwerp op de jeugd
hulpverlening ingediend. Minister
Brinkman werkt inmiddels aan
een eigen concurrerend wetsont
werp. Worrell (PvdA) deed een be
roep op de minister om dat v
men te laten varen
AMSTERDAM (ANP) - De boycot
van Amsterdamse taxichauffeurs
tegen drie Amsterdamse hotels
gaat door, ondanks een dinsdag
avond gesloten akkoord tussen ta
xichauffeurs en hotels. De boycot
richt zich tegen de hotels Krasna-
polsky. Sonesta en Pullitzer omdat
die hun gasten met eigen busjes
van en naar de luchthaven Schip
hol rijden. De taxichauffeurs vin
den dit broodroof en weigeren gas
ten af te leveren of op te halen van
en naar genoemde hotels.
De Amsterdamse Wethouder
Van der Vlis stelde dinsdag voor
een commissie van wijze mannen
te benoemen om het conflict uit de
wereld te helpen. De boycot zou
dan moeten worden opgeheven zo
lang deze commissie aan het werk
was. De drie hotels gingen daar
mee akkoord en besloten hun
dienst van achtpersoons-bussen
als tegenprestatie stil te leggen.
Een woordvoerder van het actieco
mité van de taxichauffeurs liet we
ten dat de chauffeurs hadden be
sloten eveneens akkoord te gaan
met het bemiddelingsvoorstel.
Gisteren zijn de taxichauffeurs
echter met een nieuwe voorwaarde
gekomen: ook de grote bus van het
Sonesta moest zijn activiteiten
stoppen, aldus raadsman K. Pauw
van de hotels.
Voorzitter C. Papavoine van de
Taxicentrale, die de boycot zelf
niet heeft georganiseerd, bevestigt
evenals een woordvoerder van het
actiecomité deze gang van zaken.
Het actiecomité had volgens Papa-
voime de bus van Sonesta over het
hoofd gezien. Ook die bus moet
verdwijnen volgens de chauffeurs.
ADVERTENTIE
IBM-computer type XT-SFD
met 20 MB HARDE SCHIJF
Geheugenkapaciteit 20 miljoen tekens
Dé computer voor uw:
TEKSTVERWERKING
ADMINISTRATIE
ADRESSENBESTANDEN
van Fl. 8400,—
voor Fl. 5990, excl. BTW.
8 Leiderdorp tel. 071-41 11 81
neaai
>^Leid<