Kritiek Kamer op
reorganisatie mbo
'Invloed alcohol op werk veel groter'
49.-
IIMHIM
Huid kanker neemt toe
door kunstmatige zon
Antilliaanse onderwijs
minister neemt ontslag
Ambtenaren hoofdstad
eens met voorstellen
Kraaksters in hoofdstad
veroordeeld tot boetes
Massale sterfte onder
reeën in natuurgebied
DINSDAG 24 MAART 1987
De "goedaardige" huidkanker is in
praktisch alle gevallen (90 procent)
te genezen. Het aantal mensen dat
aan dit kankerverschijnsel over
lijdt, neemt volgens dr. Passchier
de laatste jaren af. Sinds 1950 is het
aantal slachtoffers gedaald van 140
naar 84 Der jaar.
De Gezondheidsraad maakt zich
zorgen om de veel kwaadaardiger
vorm van huidkanker die de pig
mentcellen aantast. De helft van de
mensen die deze vorm van huid
kanker krijgt bezwijkt eraan. Hun
aantal is sinds 1950 toegenomen
van 20 tot ongeveer 300 per jaar
Zonnebanken en dergelijke ap
paraten zijn niet alleen slecht voor
de gezondheid. Ze bevorderen de
vorming van de voor de mens
noodzakelijke vitamine D Maar
deze vitamine zit ook in bepaalde
voeding.
Als men onder kunstmatige zon
nen ligt is het zaak make-up, anti-
zonnebrandmiddelen en medicij
nen te vermijden, aldus dr. Pas
schier. Ultraviolette stralen kun
nen met deze stoffen een reactie
aangaan.
Disco-publiek
laat zich tegen
tbc inenten
TILBURG (GPD/ANP) - Duizen
den geregelde discotheek-bezoe
kers meldden zich gisteravond
massaal bij het gebouw van de dis
cotheek Old Fashion in Tilburg. Ze
reageerden hiermee op een drin
gende oproep van de GGD, eind
vorige week, om in de discotheek
een mantoux-test te ondergaan, na
dat eerder bij een geregelde disco
ganger open tbc was ontdekt.
Nadat zich in de loop van de dag
in het gebouw van de GGD al ruim
duizend jongeren hadden gemeld,
was het gisteravond bij de disco
theek Old Fashion een drukte van
jewelste. Om zeven uur stonden
honderden jongeren in de stro
mende regen te dringen om binnen
te kunnen. De gemiddelde wacht-
duur beliep al vlug één tot ander
half uur. In de disco stonden vijf
tien medewerkers van de GGD, on
der wie de helft ambulanceperso
neel, klaar om de massa op te van
gen. Vaak letterlijk, want sommi
gen vielen al flauw bij het zien van
de injectienaald.
Begeleid door discomuziek wa
ren om 21.00 uur tweeduizend dis
cogangers in de onderarm geprikt.
Wie anderhalf uur wachten in de
regen te lang vond duren kreeg een
briefje mee met het verzoek zich
een van de komende dagen bij de
GGD te melden. Donderdagavond
wordt iedereen weer in de disco te
rugverwacht om de prik te laten
controleren. Afhankelijk van de
uitslag volgt dan een nader onder
zoek.
GGD-directeur dr. A. de Vries,
gisteren in de disco druk doende
met het vullen van injectiespuiten
met tuberculine, toonde zich zeer
tevreden over de gekozen aanpak
en de opkomst. "Zoals verwacht
heeft de disco laagdrempelig ge
werkt. Dat zoveel mensen zijn ge
komen weegt ruimschoots op te
gen de hitte en de herrie hier, want
dat is natuurlijk verre van ideaal",
aldus De Vries.
In de Tilburgse discotheken wa
ren de bezoekers afgelopen week
einde op de mantoux-test geatten
deerd via folders.
Toename van
antisemitisme
DEN HAAG (ANP) - Vorig jaar
zijn in Nederland 76 incidenten te
gen joden gemeld; opnieuw een
groei vergeleken met eerdere ja
ren. Dit staat in het dinsdag gepu
bliceerde jaarverslag van het CIDI,
het Centrum Informatie en Docu
mentatie Israël. Een positieve ont
wikkeling noemt het CIDI de afna
me van het aantal persoonlijke be
dreigingen. Ook de aard van deze
gevallen is minder ernstig dan in
1985, aldus het jaarverslag.
Toch noemt het CIDI het aantal
van 76 incidenten in alle opzichten
te hoog. Het gaat daarbij om pam
fletten, leuzen, insignes en uitlatin
gen, persoonlijke bedreigingen,
het optreden van de overheid, anti
semitisme bij het onderwijs, het re
ligieuze antisemitisme en inciden
ten in sport, kunst en cultuur. De
stijging van het aantal registraties
heeft ook te maken met incidenten
bij voetbalwedstrijden van de afge
lopen tijd.
Alle opleidingen in sectorscholen
DEN HAAG (GPD/ANP) - De Tweede kamer wil het middelbaar beroepsonderwijs in
deeltijd betrekken bij de reorganisatie van het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Het
mbo staat een grootscheepse fusie te wachten. Er zullen zogenoemde sectorscholen wor
den gevormd met verschillende vormen van onderwijs onder één dak. De opleidingen
bereiden voor op een baan in de technische, de economisch-administratieve, de verzor
gende of de agrarische sector.
De Kamer wil de opleidingen in
deeltijd en de streekscholen (vor
mingswerk en leerlingwezen) bij
de reorganisatie betrekken. Staats
secretaris Ginjaar-Maas (onder
wijs) liet gisteren in de Kamer blij
ken hier weinig voor te voelen, om
dat zij bang is dat de streekscholen
daar te veel nadeel van zullen on
dervinden.
De Kamer vindt dat de leerlin
gen van de deeltijdopleidingen van
het mbo (toch al vaak de minst ge
motiveerde leerlingen) extra gedu
peerd dreigen te worden doordat
ze buiten de reorganisatie vallen.
Het deeltijd-mbo moet volgens de
vier grote partijen in de Kamer een
plaatsje krijgen in de sectorscho
len, al leggen zij verschillende ac
centen. De WD wil de opleidin
gen voor scholing van volwasse
nen en het vormingswerk niet in
de reorganisatie opnemen. PvdA
en D66 willen geen uitzonderin
gen; kmbo, leerlingwezen en vor
mingswerk, het lager beroepson
derwijs en beroepsgerichte oplei
dingen voor volwassenen, moeten
alle in de sectorscholen een plaats
vinden.
AMSTERDAM (ANP) - Het aantal
mensen in de westerse wereld dat
overlijdt aan huidkanker neemt
verontrustende vormen aan. Oor
zaak daarvan is zeer waarschijnlijk
het toenemend gebruik van hoog-
tezonnen, zonnebanken en -kanon
nen, waarvan de ultraviolette stra
ling een schadelijke uitwerking op
de huid kan hebben.
Gisteren zijn wetenschappelijke
onderzoekers uit verschillende lan
den in Amsterdam begonnen aan
een driedaags congres over de ge
volgen van ultraviolette straling en
wat er tegen gedaan moet worden.
De bijeenkomst is een initiatief
van de ministeries van volksge
zondheid en van milieubeheer sa
men met de Europese Gemeen
schap.
Ultraviolette straling kan leiden
tot oogschade en verhoogde kans
op een versnelde veroudering van
de huid. Het gevaar van huidkan
ker is het meest ernstige gevolg
van te veel ultraviolette straling.
De verbreiding van deze aandoe
ning is volgens dr. W. Passchier
van de Gezondheidsraad typisch
Afgestemd
WILLEMSTAD (ANP) - De Antil
liaanse minister van onderwijs me
vrouw Linda A. Badejo-Richard-
son heeft gisteren haar ontslag in
gediend bij de gouverneur van de
Nederlandse Antillen dr R.A. Ro
mer. De van St Maarten afkomsti
ge bewindsvrouwe heeft genoeg
van de onzekerheid die is ontstaan
over haar positie, nu blijkt dat twee
coalitiepartijen in het geheim af
spraken hebben gemaakt over de
duur van haar ministerschap.
De post van onderwijs was tij
dens de formatie van het huidige
kabinet toegewezen aan de Wind
ward Island's People's Movement
(WIPM) van Saba en de Democrati
sche Partij van Sint Eustatius (DP-
Statia) gezamenlijk. De twee partij
en blijken zonder medeweten van
de toenmalige formateur Don Mar
tina te hebben afgesproken dat on
derwijs de eerste twee jaren zou
worden heheerd door een kandi
daat van de WIPM en de laatste
twee jaar van de zittingsperiode
van vier jaar door een kandidaat
van de DP-Statia.
Om onduidelijke redenen heb
ben beide partijen mevrouw Bade-
jo-Richardso'n niet ingelicht over
deze geheime afspraak. Minister
president Don Martina probeerde
vorige week zijn minister van on
derwijs nog te redden in deze pijn
lijke affaire door te stellen dat zijn
kabinet geen "duiventil" is en dat
hij geen rekening kan houden met
dergelijke in het geheim gemaakte
afspraken.
AMSTERDAM (GPD) - De ge
meenteambtenaren in Amsterdam
zijn gisteren weer aan het werk ge
gaan. Het conflict met de gemeente
over de ziektekostenverzekering is
opgelost en er zullen geen gedwon
gen ontslagen vallen door de bezui
nigingsoperatie die Amsterdam
gaat uitvoeren. Ambtenaren die de
afgelopen dagen hebben gestaakt,
krijgen slechts één stakingsdag
uitbetaald, zo heeft wethouder
Jonker van personeelszaken mee
gedeeld.
Op een massaal bezochte actie-
vergadering zijn de leden van de
AbvaKabo gisteren akkoord ge
gaan met een pakket voorstellen
van de wethouder. Daarin garan-
De door verminderde weerstand gestorven reeën worden in groten geta
le afgevoerd. Het dodencijfer in het Staphorster natuurgebied is de afgelo
pen drie weken opgelopen tot 70. (foto anp>
een probleem van de blanke mens.
Alleen in de westerse landen
neemt het aantal sterfgevallen ten
gevolge van huidkanker toe.
Mensen willen er ook buiten het
zonnige zomerseizoen gebruind
uitzien. Zij hebben daarvoor een
ruime keuze uit allerlei kunstmati
ge zonnen. Evenals de echte zon
zenden deze apparaten ultraviolet
te stralen uit. Blanke mensen die
erg veel in de zon liggen of werken,
hebben een verhoogde kans op
huidkanker omdat hun huid niet
over de natuurlijke bescherming
beschikt.
De onderzoekers, die aan de con
ferentie in Amsterdam deelnemen,
kunnen echter het verhoogd aantal
gevallen van huidkanker niet ver
klaren uit de sterk gegroeide be
langstelling voor strandvakanties
in zonnige landen. Ook de afbraak
van de ozonlaag, die de ultraviolet
te stralen van de zon tegenhoudt,
kan niet de oorzaak zijn van deze
verontrustende ontwikkeling. De
ultraviolette straling is gemiddeld
over de gehele aarde niet toegeno-
De stralingsdeskundigen zoeken
het dan ook in het toenemend ge
bruik van de kunstmatige zon. Uit
allerlei dierproeven blijkt dat de
straling uit deze apparaten wel de
gelijk kwalijke gevolgen kan heb
ben voor de gezondheid van het li
chaam, vooral bij overmatig ge
bruik.
Jaarlijks krijgen ruim 5.000 men
sen in Nederland één of andere
vorm van huidkanker. De Neder
landse Gezondheidsraad verwacht
dat dit aantal bij de huidige om
vang van kunstmatig zonnebaden
met 1 tot 5 procent zal toenemen.
Volgens Ginjaar-Maas is de reor
ganisatie onder meer bedoeld om
elke jongere in het middelbaar on
derwijs een beroepskwalificatie
mee te geven. Ook moeten onder
wijs en bedrijfsleven goed op el
kaar worden afgestemd. De staats
secretaris zei dat een blijvend eco
nomisch herstel niet kan worden
verwezenlijkt als in het beroepson
derwijs geen goed geschoolde
mensen worden opgeleid.
Ook moet het beroepsonderwijs
de maatschappelijke veranderin
gen sneller volgen. Zij vindt dat de
de huidige opleidingen enorm ver
snipperd zijn. "Het is bijna onmo
gelijk van het mbo de overstap te
maken naar het kort-mbo en an
dersom".
ZUIVERING NATUURBAD
deert Jonker geen koopkrachtver
lies voor de ambtenaren als gevolg
van een wijziging van de ziektekos
tenvergoeding en geen gedwongen
ontslagen. De AbvaKabo is ervan
overtuigd dit resultaat met dé sta
kingsacties, die vorige week don
derdag zijn begonnen, te hebben
bereikt.
Hoewel de meeste ambtenaren
gistermorgen alweer aan het werk
gingen, kwam het openbaar ver
voer in de hoofdstad pas in de mid
dag goed op gang. Bussen, trams,
metro en veerponten voerden rond
half vier weer de normale dienstre
geling uit, terwijl ook het streek
vervoer niet langer aan de stads
rand halt hield.
In het natuurbad Zwemlust in boenen aan de Vecht probeert men door herstel van de natuurlijke kringloop,
het zwemwater in de toekomst weer zuiver te krijgen. Nadat de waterstand is verlaagd, haalt men netten vol
witvis en brasem uit het water. Omdat deze vissen watervlooien etenwerd de alggroei te sterk. Snoeken moeten
de restantjes vis opeten. 'f®1® anpi
HASJ IN BLIK (AP) - Een bende
drugssmokkelaars heeft vanuit Ne
derland de afgelopen maanden
minstens 30 kilo hasj naar West-
Duitsland gesmokkeld in conser
venblikken met groente-etiketten.
In een woonwagen op een camping
in Nederland werd met behulp van
een machine conservenblikken ge
maakt. In plaats van groente werd
in de blikken echter hasj gestopt.
Bij het over de grens brengen van
de smokkelvJaar werden de blik
ken gestopt tussen echte groente-
blikken, pakken koffie en sigaret-
ten.
AMSTERDAM (ANP) - De politie
rechter in Amsterdam heeft acht
kraaksters van het pand aan de
Tweede Jan Steenstraat in de
hoofdstad, eigendom van een in
Oegstgeest woonachtige topamb
tenaar van het ministerie van so
ciale zaken, veroordeeld tot ieder
honderd gulden boete. Hij achtte
STAPHORST (ANP) - De langdurige winter heeft onder de reeën in het
gebied Oldematen van Staatsbosbeheer in Staphorst een massale sterfte
tot gevolg gehad. De afgelopen drie weken zijn er 70 dieren dood aange
troffen, bijna 4 maal zo veel als er normaal na een winter in Oldenmate
sterven. Waarschijnlijk zal het aantal sterfgevallen niet toenemen.
De enorme sterfte onder de (ongeveer 150) reeën schrijft J. Breden-
beeek van Staatsbosbeheer vooral toe aan het uitblijven van het lente
weer. De weerstand van de beesten is daardoor verder teruggelopen dan
normaal. Ziekten zoals leverbot, longworm, maag- en darminfecties kun
nen in verband met die slechte conditie fataal zijn.
De reeën in Oldematen waren na de strenge winters van 1985 en 1986
ook wei verzwakt. Maar omdat het zachtere weer toen eerder aanbrak,
konden de dieren door het eten van voedzaam gras snel op krachten
komen. Op dit moment bevat het gras nog steeds aanzienlijk minder
voedingstoffen dan gewoonlijk in deze tijd.
Volgens Bredenbeek is het gevaar voor besmetting onder de reeën in
dit gebied extra groot, omdat hun populatie groot is. Hoewel in het ge
bied Oldenmaten niet wordt gejaagd, worden waarschijnlijk de enkele
ernstig zieke dieren afgeschoten. De overige dieren zijn sterk genoeg om
te overleven.
Jellinek-kliniek noemt drugstest Shell onzin
hen schuldig aan huisvredebreuk.
De vrouwen hoeven echter niets
meer te betalen, omdat zij allen een
bedrag van honderd gulden aftrek
kregen voor de twee dagen die zij
in voorlopige hechtenis hebben ge
zeten.
De acht waren door het openbaar
ministerie "op signalement" - met
behulp van na de ontruiming ge
maakte foto's op het politiebureau
- gedagvaard. Het was tijdens de
behandeling van het proces twee
weken geleden de moeilijke taak
van de politierechter om te contro
leren of de verschenen vrouwen in
derdaad de vrouwen waren die wa
ren opgeroepen. Van de totaal elf
gedagvaarde vrouwen herkende de
politierechter er acht. Zij werden
gisteren veroordeeld. Tegen hen
was 250 gulden boete geëist.
De woning aan de Tweede Jan
Steenstraat werd in februari vorig
jaar gekraakt. De ambtenaar pro
beerde door middel van een knok
ploeg de kraaksters eruit te krij
gen. Hij en de leden van de knok
ploeg werden daarvoor door de
Amsterdamse rechtbank veroor
deeld tot geldboetes van 750 tot
1000 gulden. Bovendien moesten
ze de kraaksters die ten tijde van
de inval in het pand zaten, ieder
vijfhonderd gulden schadevergoe
ding betalen.
Na zijn mislukte ontruimingspo
ging deed de ambtenaar aangifte
van huisvredebreuk. Het openbaar
ministerie verzocht de kraaksters
het pand te verlaten. Zij probeer
den dat door middel van een kort
geding te voorkomen, maar dat
mislukte. Op 25 november werd
het pand ontruimd. Vijfendertig
vrouwen werden gearresteerd. Elf
van hen weigerden hun naam te
noemen en werden daarom "op
signalement" gedagvaard.
"U vindt het toch ook niet prettig
dat de piloot van het vliegtuig
waarmee u reist of de chauffeur
van uw bus drugs gebruikt?",
vraagt Shell-woordvoerder Van
den Bent. "Juist om die reden, om
de veiligheid van collega's en ma
terieel, gaat Shell sollicitanten
voor risicovolle beroepen en som
mige werknemers controleren op
het gebruik van drugs".
door
Weert Schenk
Volgens Van den Bent zijn er bij
Shell geen ongelukken gebeurd als
gevolg van drugsgebruik. De aan
leiding voor de maatregel zijn cij
fers uit de Verenigde Staten en
Groot-Brittannië waaruit blijkt
dat, afhankelijk van de bedrijfstak,
3 tot 30 procent van de arbeiders
aan de verdovende middelen is. In
de off-shore, het boren naar olie op
zee, gebruikt ongeveer 9,5 procent
van de werknemers drugs.
De Shell-woordvoerder haast
zich te zeggen dat zijn oliemaat
schappij niet betrokken was bij de
onderzoeken die deze getallen ont
hulden. Maar ze gaven de medi
sche staf van moeder Shell Inter
nationale toch voldoende aanlei
ding om een algemene richtlijn op
te stellen voor de werkmaatschap
pijen in meer dan honderd landen.
De drugstest is daarvan een onder
deel.
Roel Kerssemakers, hoofd afde
ling preventie van de Amsterdam
se Jellinekkliniek, een ontwen
ningscentrum voor verslaafden
aan alcohol en drugs, vindt de
drugstest een verspilling van ener
gie en geld. "Een test is een mo
mentopname die aangeeft dat ie
mand recent drugs heeft gebruikt.
Maar de test toont niet aan dat ie
mand een geregeld gebruiker is".
Kerssemakers zegt dat er, voor
zover hem bekend, nauwelijks pro
blemen met verdovende middelen
op de werkvloer voorkomen. "Er
zijn wat gevallen met cocaïne.
Maar het is allemaal heel gering.
Drugs hoort ook meer bij de jonge
rencultuur. Het gaat meestal om
mensen die studeren of geen werk
hebben".
Shell stelt, zeker wat Nederland
betreft, de verkeerde prioriteiten,
meent Kerssemakers. In ons land
vormt werken onder invloed van
alcohol een veel groter probleem.
Volgens de schattingen behoort 6
tot 8 procent van de werknemers
tot de categorie probleemdrinkers.
Produktieverlies
De prestaties van deze drinke
broers verminderen gemiddeld
met 25 procent. Omgerekend geeft
dat een totaal produktieverlies van
enkele honderden miljoenen gul
dens. Bedrijfsleven en overheid
stappen hier veel gemakkelijker
overheen, terwijl het om bijna net
zoveel geld gaat als de schade door
files, die per jaar zo'n 700 miljoen
gulden bedraagt.
Kerssemakers zegt dat alcohol
op het werk leidt tot produktiever
lies, verzuim, bedrijfsongevallen
en een verslechterd arbeidskli
maat. "Bij 40 procent van de dode
lijke bedrijfsongevallen in Enge
land was er volgens onderzoek al
cohol in het spel". Alcohol en werk
horen niet bij elkaar. Maar het
komt overal voor, ook al staan jour
nalisten, zeevarenden, arbeiders in
de bouw en merkwaardig genoeg
huisartsen het meest bekend als
stevige innemers.
Het Jellinekcentrum geeft cur
sussen aan bedrijfsartsen, bedrijfs
maatschappelijk werkers en perso-
neelswerkers, waarin geleerd
wordt om met drinkende werkne
mers om te gaan. Volgens Kersse
makers laten de meeste bedrijven
probleemdrinkers te lang lopen. Er
wordt pas ingegrepen als oplossin
gen bijna niet meer mogelijk zijn.
Alcoholisme kan als een ziekte
worden beschouwd, waardoor in
sommige gevallen afvloeiing via
ziektewet of wao beter op zijn
plaats is, zegt Kerssemakers. Ont
slag kan in de meeste gevallen wor
den voorkomen, als bedrijven niet
zo veel kansen zouden laten liggen
om een alcoholprobleem op te los-
"We laten de cursisten de ge
schiedenis van een hun bekende
probleemdrinker analyseren. Je zit
dan al in de categorie trieste verha
len. Ze komen meestal op hetzelf
de neer. De drinker verliest sociale
contacten, zijn partner en zijn
werk, verwaarloost zichzelf en al
les draait alleen nog maar om de
fles. Waar hadden de personeels-
werkers kunnen ingrijpen, is dan
de vraag".
Bezorgheid
Het Jellinekcentrum leert de
personeelswerkers met problema
tische drinkers om te gaan. Een
eerste grond om met drinkers te
spreken is, zegt Kerssemakers,
hun verminderd functioneren. Een
tweede grond is je bezorgdheid als
vriend of collega uitspreken. Dat
wil wel effectief zijn, bij voldoende
vertrouwdheid.
Het bedrijf zelf moet maximaal
bevorderen dat een drinker hulp
zoekt. Daarbij mag gerust druk uit
geoefend worden, vindt Kerssema
kers. Maar dreigen met ontslag
hoort daar niet bij. Dat is pas de
laatste stap, als alle andere maatre
gelen niets hebben uitgehaald.
Het Jellinekcentrum is tevreden
over de resultaten van de cursus.
"In een behoorlijk aantal bedrijven
wordt nu een alcoholbeleid ont
wikkeld. Dat betekent dat men be
zig is met preventie, scholing en
voorlichting. Veel cursisten heb
ben laten weten nu iets meer grip
op de materie te hebben. Dat bete
kent niet dat alles dan goed loopt,
maar ze durven meer".
Zo heeft Hoogovens (ruim 25.000
werknemers) een gezondheidspro
gramma, waar het alcoholbeleid
onderdeel van is. Het bedrijf is
daar in het verleden wel mee naar
buiten gekomen, maar wil nu niet
meer. Men is bang dat het beeld
ontstaat dat op de Hoogovens al
leen maar alcoholisten werken.
Shell (13.000 werknemers in Ne
derland, wereldwijd 142.000), dat
de drugs wil aanpakken, voert
daarentegen geen alcoholbeleid.
Woordvoerder Van den Bent zegt
dat ook niet nodig te vinden. "Er
zijn altijd mogelijkheden om ie
mand tot de orde te roepen. En als
een man stiekem een fles in zijn
bureaula heeft, kan hij daarop wor
den aangesproken. Je hebt altijd
sociale controle. Bovendien is op
sommige afdelingen alcohol uit
den boze, net als een lucifer op een
raffinaderij".
Sportief
Uni jacquard pullover.
Acryl. In groen, oker,
rood, kobalt of
turquoise.
Maten Ai, L en XL
Wr
