Iran heeft Reagan opzettelijk misleid Tv-dominee valt van zijn voetstuk 'VS proberen akkoord over raketten te blokkeren' Om aan wapens te komen VS: desnoods met geweld olieroute openhouden Organisatie Contra's verliest weer leider Aquino verklaart rebellen de oorlog Zonodig inzet leger J.-Slavië tegen onrust Jeugd Parijs bestormt ambassade Tutu wijst geweld van ANC jegens Z-Afrika af MAANDAG 23 MAART 1987 BUITENLAND PAGINA 5 WASHINGTON (GPD) - Iran heeft in een groots opgezette campagne die tot doel had de Amerikaanse regering te misleiden, de indruk gewekt dat het belangstelling had voor betere betrekkingen met de Verenigde Staten. Het ware doel was louter en alleen om Amerika wapens te ontfutselen. Dat is de conclusie van een maandenlang onderzoek van het Amerikaanse weekblad US News and World Report. Het blad maakt in zijn editie van deze week zijn bevindingen be kend. Volgens het blad heeft Cho- meini opzettelijk geruchten laten verspreiden over zijn slechte ge zondheidstoestand en 'gematigde elementen' die hem na zijn dood zouden kunnen opvolgen teneinde de Verenigde Staten er toe te ver leiden in contacten met die 'opvol gers' de broodnodige wapens voor de oorlog met Irak te leveren. Het ging volgens US News and World Report niet om een Ameri kaans initiatief dat tot doel had verbetering van de betrekkingen met het strategisch zo belangrijke Iran na te streven, zoals president Reagan beweert, maar om een Iraans initiatief dat louter en alleen wapens tot inzet had. Via zorgvuldig uitgezochte 'be middelaars' - zo zegt het blad - WASHINGTON (AP) - De Ameri kaanse minister van defensie Cas par Weinberger heeft Iran gisteren gewaarschuwd dat de Verenigde Staten desnoods met geweld de Perzische Golf open zullen hou den. De waarschuwing kwam naar aanleiding van de recente Iraanse plaatsing van nieuwe raketbatterij en langs de strategische binnenzee. Weinberger legde de verklaring af in het Amerikaanse televisiepro gramma 'Meet the Press'. Volgens de minister waken de Verenigde Staten over de vrije toegang tot de belangrijke Golf, maar hij ontken de dat een grootscheepse militaire operatie tegen Iran wordt overwo gen. Recent zijn in Iran raketten van Chinese makelij waargenomen die een reikwijdte bezitten van 80 kilo meter. Volgens Amerikaanse mili taire deskundigen bedreigen de ra ketten de nauwe Straat van Hor- moez, de enige ingang tot de Golf, die toegang geeft tot de belangrijk ste olieterminals ter wereld. De minister van defensie ver klaarde dat als gevolg hiervan de functie van de Amerikaanse mili taire aanwezigheid in het gebied opnieuw in overweging is geno- Momenteel liggen in of bij de Golf 18 Amerikaanse marinesche pen, waaronder een eskader dat wordt geleid door een vliegdek- schip. Weinberger zei dat de waarschu wing via de Zwitserse regering aan Teheran was overgebracht. Buitenland kort Gifzaak Het dodental van de ernstige ver giftigingszaak uit de Venezolaanse geschiedenis is gestegen tot 15 na dat opnieuw zeven bejaarden zijn gestorven tengevolge van het drin ken van een met insecticide vergif tigde drank. Honderdnegentien mensen verkeren nog in kritieke toestand. De politie gelooft dat een gestoorde bewoner van het huis het middel parathion, een krachtig gif voor de verdelging van insec ten, heeft gemengd in de drank die bij de lunch werd geserveerd. Doodvonnis In Taiwan is een huisvrouw ter dood veroordeeld wegens moord op zeven kinderen. De 35-jarige Chen Lien-yeh werd ervan be schuldigd vorig jaar augustus en september drie jongens en vier meisjes - kinderen van vrienden en vreemde kinderen - cyanidepiilen te hebben gevoerd. De vrouw had volgens de rechtbank gehandeld uit jaloezie omdat zij na een opera tie in 1974 geen kinderen meer kon krijgen. Politiestaat Een leidinggevende Oegandese politicus, Francis Bwengje, secre taris-generaal van de Oegandese Vrijheidsbeweging, heeft ver klaard dat president Museveni de Oegandese natie praktisch heeft veranderd in een politiestaat met 'genadeloze onderdrukking'. Bwengje zei dat hij uit vrees voor zijn leven het land was ontvlucht. Volgens hem schenden Museveni en zijn troepen de rechten van dui zenden Oegandezen die gevangen zitten vanwege hun verzet tegen plannen om de op westerse leest geschoeide democratie om te vor men tot een eenpartij staat naar marxistisch model. wekte de ayatollah de indruk dat Chomeini op sterven na dood was en dat een gigantische machts strijd voor de troonopvolging voor de deur stond, waarbij het zaak was 'gematigden' tegen 'radicalen' te helpen. Intussen groeit in Washington volgens de New York Times de druk op de twee hoofdrolspelers in het Iran-schandaal, admiraal Poin- dexter en kolonel North, hun ver haal te doen. Beide voormalige presidentiële medewerkers van de Nationale Veiligheidsraad hebben tot dusver gezwegen teneinde geen belastend bewijs tegen zich zelf te leveren. Het verhaal van Poindexter en North is volgens de New York Ti mes dat zij de politiek van de presi dent uitvoerden, of meenden uit te voeren. Met deze argumenten wil len zij zich verdedigen tegen de be schuldiging dat zij illegaal en op ei gen houtje politiek hebben bedre- derzoekscommissies van het Huis en de Senaat die zich met Irangate bezighouden zullen op 5 mei be ginnen met hun openbare hoorzit tingen. MEXICO-STAD - De overkoepe lende organisatie van de Nicara guaanse Contra's, UNO is op ster ven na dood. Het overlijdensbe richt kon in feite al worden opge steld toen twee weken geleden de conservatieve politicus Arturo Cruz opstapte. Dit weekeinde trok ook Fernando Chamorro zich uit de UNO terug. Chamorro is in feite de belang rijkste militaire leider van de Con tra's die nooit wat met wijlen dicta tor Somoza te maken heeft gehad. Samen met de Sandinisten pakte hij in de jaren zeventig de wapens op tegen de dictatuur. Toen de re volutie eenmaal een feit was trad hij in de voetsporen van Eden Pas- tora, die net als Chamorro zich na enige tijd afkeerde van de Sandi nisten. Nu Pastora vorig jaar de militaire strijd tegen zijn vroegere kamera den heeft opgegeven staat Cha morro aan het hoofd van de niet- somozistische Contra's die vanuit Costa Rica het zuiden van Nicara gua onveilig proberen te maken. Sinds het losbarsten van het Irangate-schandaal komen er met de dag meer onthullingen die erop wijzen dat Reagans „vrijheidstrij ders" op de been zijn gebleven dankzij fraudes, afpersingen en zelfs drugssmokkel. Door de UNO de rug toe te keren proberen de gematigde Contra's nu hun handen in onschuld te was sen en al het slechte af te schuiven op de Amerikaanse veiligheids diensten en de somozischtische Contra's onder leiding van de vroe gere Coca Cola-directeur Adolfo Calero. Zo heeft dit weekeinde Alfonso Robelo, na het vertrek van Somoza in 1979 nog een tijd lid van de San- dinistische junta, toegegeven dat zijn club, de Democratische Nica raguaanse Beweging, in 1985 en 1986 meer dan 100.000 dollar heeft gekregen van de door het Iran- schandaal wereldberoemd gewor den kolonel Oliver North. Dat geld werd overgemaakt op momenten dat het Amerikaanse Congres elke vorm van hulp aan de Met name admiraal Poindexter is volgens zijn vrienden in het bij zonder bitter gestemd over de ma nier waarop het Witte Huis hem be handeld heeft. Vanwege de groeiende frustratie trachten vrien den hem er toe te brengen zijn re laas te doen, in de verwachting dat zijn versie hem van schuld zal vrij pleiten. Poindexter zou over infor matie beschikken die 'zeer schade lijk' voor de president. De chefstaf van het Witte Huis in Washington, Howard Baker, heeft gisteren gezegd dat hij geen nieu we grote verrassingen in de Iranaf- faire verwacht en dat president Reagan volledig greep heeft op zijn presidentschap. Baker zei op de televisie dat hij sinds hij de leiding heeft in het Wit te Huis heeft onderzocht of zich nog meer dingen zouden kunnen voordoen waarmee de president zou moeten afrekenen, maar dat hij niets had gevonden. De Iraanse wapenonderhande laar Ghorbanifar die als tussenper soon optrad bij de Amerikaanse wapenleveranties aan Iran, heeft gezegd dat hij in zijn getuigenver hoor voor het Amerikaanse Con gres zal onthullen "wie de leuge naars zijn en waar het geld is". Dat zei hij in een interview met de Was hington Post. "Alles wat werd ach tergehouden zal bekend worden", kondigde Ghorbanifar aan. De on- BAGUIO (AP) - President Corazon Aquino van de Filippijnen heeft gisteren in een toespraak op de mi litaire academie (PMA) in Baguio, 200 kilometer ten noorden van Ma nilla, erkend dat haar vredesbeleid heeft gefaald. Zij heeft het leger op gedragen aanvallen uit te voeren tegen communistische opstandelin gen en rechtse extremisten. „Het antwoord op de terreur van links en rechts is niet sociale en eco nomische hervorming maar poli tionele en militaire actie", zei Aquino in een op tv uitgezonden toespraak ter gelegenheid, van de diploma-uitreiking op de PMA. WASHINGTON - Jim Bakker, tot enkele weken geleden een van de meest succesvolle en po pulaire televisiedominees in Amerika, is van zijn voetstuk ge vallen. De dominee is afgetreden nadat hij had toegegeven ruim 200.000 gulden te hebben betaald aan een dame die hem chanteer de omdat hij 7 jaar geleden een „seksuele ontmoeting" met haar had gehad. Jim Bakker was een van de meest succesvolle verte genwoordigers van de elektroni sche kerk. door Jaap van Wesel Bakker leidde meer dan 10 jaar lang een dagelijks gebedspro gramma, de 'Tammy en Jim show', op hun eigen kabeltelevi siestation, waarbij hij samen met zijn vrouw Tammy predikend, biddend en zingend op het scherm verscheen. Jaarlijks za melde hij meer dan 200 miljoen gulden in voor zijn florerende kerk-bedrijf PTL genaamd, een afkorting voor Praise the Lord of People that Love. Het geld was afkomstig van miljoenen Ameri kaanse kijkers. In Charlotteville in de staat North Carolina leidde Bakkers kerk bovendien een gigantisch religieus pret-park, een van de grootste in Amerika. Zijn val be gon zich twee weken geleden af te tekenen toen hij samen met zijn echtgenote biddend en hui lend op het scherm verscheen. Bij die gelegenheid onthulde hij dat zijn vrouw al jaren verslaafd is aan drugs, en daarvoor in Cali- fornië behandeld wordt. Bakker vertelde eveneens dat hun huwelijk zeven jaar geleden een crisis had doorgemaakt, hoe wel zij nu meer van elkaar hiel den dan ooit tevoren. In die cri sistijd zo geeft Bakker toe, heeft de fatale „seksuele ontmoeting" plaatsgevonden, naar het schijnt met een secretaresse. Teneinde de belangen van zijn gezin en de Jim en Tammy Bakker tijdens één van hun tv-optredens. kerk niet te schaden heeft hij een bedrag van meer dan 230.000 gul den zwijggeld betaald. Volgens de plaatselijke krant in Charlotteville is het daarbij niet gebleven: uitgedost met een blonde pruik heeft Bakker in die tijd regelmatig bordelen bezocht. Bakker schrijft de hele affaire toe aan rivalen binnen zijn kerk die hem vijandig gezind zijn en hem gemanipuleerd hebben. Collega-tv-dominee Jerry Fal- well heeft het voorzitterschap van de PTL overgenomen, naar hij zegt als vriendendienst voor broeder Bakker. De kerk zet ech ter een onderzoek voort naar Bakkers financiële activiteiten. Bakkers tv-station PTL is een van de vijf grote fundamentalis tische tv-stations in Amerika die bij elkaar dagelijks zo'n 40 mil joen kijkers trekken bij het pre diken van hel en verdoemenis voor een ieder die hun letterlijke interpretatie van Gods woord niet opvolgt. Het is een zeer geavanceerde combinatie van religie, show en business. Bakker leefde net als vele van zijn miljonair collega-tv- dominees als een vorst: reed rond in een Roll's Royce, bracht zijn vakanties door op peperdure jachten, en liet in zijn luxueuze huis voor meer dan 100.000 gul den gouden kranen en wasbak ken aanleggen. contra's uitdrukkelijk had verbo den. Robelo stelde echter dat hij „niets slechts" had gedaan en dat hij niet had geweten waar het geld vandaan kwam. North had be weerd dat het om bijdragen ging van particulieren. Na het de afgelopen weken ver schillende keren bij hoog en bij laag te hebben ontkent, heeft Ro belo nu ook toegegeven dat hij, evenals trouwens Arturo Cruz (8000 dollar per maand), sinds het najaar van 1985 een salaris kreeg uitbetaald door North: 5000 dollar per maand. De in Costa Rica wonende Con tra-leider beweert echter dat hij dat geld dollar nooit voor persoonlijke zaken heeft aangewend, maar het is besteed aan kantoorhuur en tele foonrekeningen. Robelo, in feite niet meer dan de politieke woordvoerder van de troepen van Fernando Chamorro, lijkt overigens ook op het punt te staan om de UNO te verlaten. Robelo is nu nog de enige gema tigde Contra binnen de UNO. Zijn al bijna zekere vertrek zal het defi nitieve einde betekende van de overkoepelende organisatie, die in 1984 werd opgericht in een poging om het somozistische imago van de Contra's te verbeteren. Sinds het losbarsten van het Iran-schandaal zien ze de militaire strijd blijkbaar niet meer zitten, ook al heeft het Amerikaanse Con gres alsnog de weg vrijgemaakt voor de reeds eerder toegezegde 40 miljoen dollar. De meeste waarne mers geloven dat de niet-somozis- tische Contra's zich opmaken voor een mogelijke politieke strijd. Onder leiding van de Costari- caanse president Oscar Arias wordt er op internationaal niveau, met steun van West-Europa, inclu sief Nederland, en de Amerikaanse Senaat, geprobeerd om de Sandi nisten te dwingen met de politieke oppositie te praten. Mensen als Cruz en Robelo lijken erop uit om op dat moment weer de woord voerders van die niet-gewapende oppositie te zijn. die mislukken, hetgeen wij vrees den, en als het noodzakelijk wordt de oorlog te verklaren, ik een reeks eervolle militaire overwinningen wens", voegde Aquino daar nog aan toe. In een eerdere toespraak voor reünisten van de academie waar schuwde Aquino haar tegenstan ders van links en rechts dat zij hen noch de dood vreesde en het verzet voor het einde van haar ambtster mijn (over vijfjaar) zal neerslaan. Op bijgaande AP-foto zwaait de president naar de militairen in Ba guio. Naast haar heft hoofd van de strijdkrachten, generaal Ramos. BELGRADO (Rtr/AP) - De Joego slavische premier Branko Mikulic zal indien nodig het leger inzetten om het politieke communistische systeem in zijn land te bescher men. Mikulic verklaarde dit in een vraaggesprek met het Westduitse tijdschrift Der Spiegel. Zijn uitla tingen volgen op een golf van sta kingen en opkomende politieke onrust in het land. Mikulic verklaarde tevens in het interview dat de elementen in de oppositie die een meer-partijensys- teem eisen, uitsluitend uit zijn op destabilisering van de Joegoslavi sche samenleving met de hulp van een buitenlandse mogendheid. Hij gaf niet aan op welke buitenlandse macht hij doelde. „Er moeten in het binnenland en in het buitenland geen misverstan den bestaan over onze opvatting het huidige systeem met alle mid delen te zullen verdedigen. Het le ger is een van die middelen," zo stelde Mikulic. Invoering van een meer-partijenstelsel zou volgens Mikulic waarschijnlijk tot desinte gratie leiden van het federale sys teem, waarin zeer uiteenlopende etnische groeperingen de over hand hebben. Tevens hekelde Mikulic in het vraaggesprek het protectionistisch beleid van de Europese Gemeen schap, waardoor uitbreiding van de export naar West-Europa wordt belemmerd. Volgens de regerings leider zijn de beperkende maatre gelen van de EG de voornaamste oorzaak van de exportverliezen van het land. "We hebben in Joego slavië een hele serie producten die afgezet zouden kunnen worden op de Westeuropese markt. Maar er is een heel netwerk van protectionis me en andere barrières, die Joego slavië dwarszitten. Volgens officiële gegevens heb ben ruim 11.000 werknemers het werk voor enige tijd neergelegd, nadat op 26 februari de loonmaat regelen werden afgekondigd. Alle acties waren vreedzaam, spontaan en van korte duur. Stakingen zijn echter niet toegestaan in Joegosla vië Dit is de eerste keer dat werk- PARIJS (Rtr) - Enkele honderden jongeren hebben vrijdag de Zuid- afrikaanse ambassade in Parijs be stormd en voor meer dan een half miljoen franc (ruim 150.000 gul den) schade aangericht, zo heeft een ambassadewoordvoerder za terdag meegedeeld. De betogers protesteren tegen het vonnis van vier jaar gevangenisstraf, dat vrij dag in het thuisland Ciskei werd uitgesproken tegen de Franse do cent Pierre-André Albertini we gens diens weigering om als getui ge charge op te treden in een pro ces tegen vijf zwarten. De commu nistische jeugdbeweging in Frank rijk had tot de demonstratie opge roepen. Volgens de ambassade werden ruiten ingegooid, leuzen op de mu ren geschilderd en telefoontoestel len en drukapparatuur bescha digd, evenals stoelen en een orgel die voor een kerkdienst gebruikt zouden worden. De woordvoerder wilde geen commentaar geven op de houding van de politie, die vol gens ooggetuigen niet tussenbeide kwam en geen arrestaties verricht te. nemers op deze manier uiting ge ven aan hun onvrede. De stakers zijn vooral verbitterd over het regeringsbesluit de lonen te bevriezen of vast te stellen op basis van produktiecriteria. De maatregel is erop gericht de infla tie (100%), de werkloosheid en een buitenlandse schuld van 19 miljard dollar terug te dringen. De werknemers verzetten zich verder tegen prijsverhogingen voor ruim 500 consumptie-artike len, benzine en treinvervoer. De re gering kwam afgelopen vrijdag ge deeltelijk terug op dat besluit met de bekendmaking dat de prijzen van sommige eerste levensbehoef ten worden verlaagd. Zambia Als gevolg van een staking van verpleegkundigen in ziekenhuizen in Zambia zijn tenminste 40 kinde ren omgekomen. Dit is gemeld door de krant Daily Mail, een blad dat eigendom is van de Ambiase regering. Zambia wordt sinds kort geteisterd door een stakingsgolf, niet alleen van verpleegkundigen maar ook van onderwijskrachten die een minimale loonsverhoging eisen van 50 procent. LOESAKA (Rtr) - De Zuidafri- kaanse anglicaanse aartsbisschop Desmond Tutu, die de Nobelprijs voor de vrede kreeg voor zijn vreedzame verzet tegen de apart heid, heeft gisteren in de Zam- biaanse hoofdstad Loesaka de zwarte leider Oliver Tambo van de guerrillabeweging Afrikaanse Na tionale Congres omhelsd, maar ge zegd dat hij diens methoden niet kan steunen. Tutu had gisteren zijn besprekingen voortgezet met lei ders van het in Zuid-Afrika verbo den ANC nadat zaterdag was ge bleken dat de elkaar voor het eerst officieel ontmoetende partijen het niet eens hadden kunnen worden over belangrijke kwesties. „Het ANC is niet bloeddorstig," zei Tutu tegen verslaggevers na het overleg met Tambo en diens mede werkers. „Deze mensen wijden zich aan het zoeken van een oplossing voor het probleem Zuid-Afrika, en het is tragisch dat zij geen belangrijke mensen thuis kunnen ontmoeten." Maar volgens de aartsbisschop is het stadium niet bereikt waarin geen plaats meer is voor niet-ge- welddadige methoden. De wereld moet volgens Tutu een kans gegeven worden om door druk op Pretoria niet-gewelddadi- ge verandering af te dwingen. „Als die pogingen falen, dan zou geweld de enige keus zijn. Ik hoop dat het zover niet komt," aldus Tu tu. Tutu zei dat het ANC tot geweld dadigheid was gedwongen na 50 jaar vreedzaam verzet. Zijn komst naar Loesaka kwam neer, zei hij, op de erkenning door de kerk dat het ANC "een macht van betekenis is, die niet kan worden genegeerd." Tutu en Tambo omhelsden el kaar voor de fotografen, alvorens eerstgenoemde naar Zuid-Afrika terugkeerde. MOSKOU/LONDEN (UPI/Rtr) - De Sowjet-Unie heeft gisteren ver klaard steeds meer te twijfelen aan de oprechte bereidheid van de Ver enigde Staten alle raketten voor de middellange afstand (INF) uit Eu ropa te verwijderen. Volgens Mos kou zijn de Amerikaanse voorstel len in de onderhandelingen in Ge- nève gericht op het blokkeren van een dergelijke overeenkomst. Er zijn „steeds meer bewijzen" dat de VS in werkelijkheid niets voelen voor het afschaffen van alle middellange-afstandsraketten in Europa. De nul-oplossing die pre sident Reagan in 1981 voorstelde, lijkt grootspraak te zijn geweest. Dat zei Viktor Karpov, hoofd van de afdeling ontwapening van het ministerie van buitenlandse zaken en tot voor enige tijd het hoofd van de Sowjet-delegatie in Genève. Zijn uitspraken, gedaan in een in terview met het regeringsblad „Iz- vestia", vormen het meest kriti sche Sowjet-commentaar sinds Gorbatsjov de INF-onderhandelin- gen eind februari in een stroomver snelling bracht. De Sowjet-partij- leider verklaarde toen dat Moskou een INF-overeenkomst niet langer koppelt aan akkoorden over de strategische en ruimtewapens. Bei de partijen hebben daarna officieel Hoewel Karpov een oudere uit spraak herhaalde dat er binnen zes maanden „op zijn hoogst" een ak koord moet kunnen liggen, voegde hij eraan toe dat Washington in we zen „helemaal niet" een situatie wenst waarin het zijn kruisraket ten en Pershings-II moet vernieti gen. In Genève hebben de Ameri kanen namelijk, aldus Karpov, een overeenkomst voorgesteld die hun toestaat Pershing-II-raketten voor de middellange afstand om te bou wen tot korte-afstandsraketten (SRINF). Dat zou Washington wil len om een tegenwicht te voor de overmacht van de Sowjet- Unie op het gebied van de wapens met een kortere dracht. „Als we dit voorstel zouden overnemen, zou dat betekenen dat alle 108 Pers- hing-II-raketten in de praktijk in Europa zouden blijven staan, sa men met de faciliteiten voor hun onderhoud", zei Karpov. De Pershing-II kan volgens de Sowjet-functionaris eenvoudig omgebouwd worden in een Pers- hing-I of Pershing-IB voor de kor tere afstand door de tweede trap van de raket weg te nemen. Maar dat betekent, aldus Karpov, dat de Pershing-II even gemakkelijk weer in haar oude staat kan wor den hersteld door de verwijderde trap weer aan te brengen. Moskous standpunt is dat alle INF-raketten in Europa onder strenge controle uit elkaar moeten worden gehaald en vernietigd. Van de kruisraket ten en Pershings-II die de NAVO in 1979 in antwoord op de Russi sche SS-20 besloot te plaatsen, werden de Pershings door Moskou het meest gevreesd vanwege hun snelheid en precisie. Over de kruisraketten zei Kar pov dat de VS niet willen dat deze vernietigd worden. Washington wil ze volgens hem uit Europa terug trekken om schepen en onder zeeërs mee uit te rusten. „Met an dere woorden, Washington wil in bezit blijven van al zijn middellan ge-afstandsraketten maar onder een andere dekmantel", zei Kar pov. De door hem geventileerde som berheid is in tegenspraak met het optimisme dat in de eerste weken van maart de speculaties over een mogelijk INF-akkoord begeleidde. Maar ook in Washington lijkt de stemming inmiddels te zijn omge slagen. Vorige week zeiden Ameri kaanse regeringsfunctionarissen dat Moskou de onderhandelingen traineert. Ondanks de aanvanke lijk hooggestemde verwachtingen ligt een overeenkomst niet voor het grijpen, zo zeiden de functiona rissen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 5