Moeilijke reis voor paus naar Chili Optreden Reagan valt niet slecht I MHfo. I Geen nieuws, ook geen blunders Vragen rond verdwijning van defensiespecialist Geen EG-top over ontwapeningsplannen 1 -'«iMiiliw IBiB Willy Brandt onder vuur VRIJDAG 20 MAART 1987 .^PAGINA LONDEN (AP) - In Groot-Brittan- nië hebben de dood van twee com puterspecialisten, die betrokken waren bij geheim werk voor het ministerie van defensie, en de ver dwijning van een derde defensies pecialist geleid tot een parlemen taire oproep aan de regering-That- cher om een verklaring over deze zaak naar buiten te brengen. Volgens een bericht in de Lon don Times van gisteren stelt de po litie momenteel een onderzoek in naar een mogelijk verband tussen de verdwijning van Avtar Singh- Gida en de dood van Vimal Dajib- hai en Ashad Sharif. De drie waren betrokken bij belangrijke onder zoeksprojecten voor de ontwikke- WASHINGTON (GPD/UPI/AFP) - President Reagan heeft op zijn eerste persconferentie bofen op zeer grote diepte kunnen in vier maanden met kracht ontkend dat hij ook maar iets geweten heeft van het geld uit worden opgespoord. Tevens waren de Iran-pot dat aan de Nicaraguaanse Contra's is betaald. Misschien was hij dat contra- geld vergeten, net als de vraag of en wanneer hij Israëlische wapenleveranties had goed gekeurd, suggereerde een vragenstelster. „Geen sprake van", zei Reagan op vastberaden toon. Het was aangekondigd als de be- langrijkste persconferentie van president Reagans ambtstermijn. Het is een van de vervelendste persconferenties geworden die Reagan ooit heeft gehouden. Een overbodige gebeurtenis waarin de echt niet dat een aantal van die he ren stiekem wapens stuurde naar de Contra's in strijd met de politiek die het Congres had voorgeschre ven hoewel die ondergrondse acti viteiten al twee jaar aan de gang waren, geleid en gecoördineerd voorgesteld om maandelijks één miljoen dollar over te maken naar de Contra's. Of dat ook is gebeurd 3 McFarlane niet bekend. zij werkzaam aan projecten die verband stonden met het Ameri kaanse Star Wars-programma. Singh-Gida werd het laatst ge zien in het gezelschap van een col lega in Derbyshire, Noord-Enge- land, waar zij bezig waren met een experiment inzake de onderwater- akoestiek. De Times meldde niet i Singh-Gida verdween, maar be richtte wel dat de politie van Der byshire Interpol heeft verzocht diens familie in India, Pakistan en Canada nader aan de tand te voe len. Zijn vrouw zei geen logische verklaring voor de verdwijning van haar man te kunnen geven. De politie is vooral geïnteres seerd in de verdwijning van Singh- Gida, omdat hij nauw bevriend was met Dqjibhai, die in augustus 1986 overleed. Deze Dajibhai werk te voor het electronica-concern Marconi dat belangrijke contrac ten met het ministerie van defensie heeft. Hij was drie jaar bezig met het perfectioneren van computer programma's voor de Tigerfish ra ketten. Volgens de Times was hij boven dien betrokken bij de ontwikke ling van de Stingray raket. Deze ra ket is als enige in staat om het nieuwste type Russische onder- ^eeërop te sporen. Dajibhai, die in Kerfto'n, Noord- Londen, woonde, werd vorig jaar dood aangetroffen onder een brug over de Avon in Bristol, West-En- geland. Volgens de Times had de man geen enkele connectie in Bristol en had hij bovendien net een nieuwe goedbetaalde baan bij een computerfirma aangeboden gekregen, zodat zelfmoord in dit geval op zijn minst betwijfeld mag worden. Lijkschouwer Donald Hawkins deed geen uitspraak ten aanzien van de doodsoorzaak nadat familie en vrienden van Dajibhai hadden verklaard dat zij zelfmoord on waarschijnlijk achtten. Hawkins gelastte een politie-onderzoek na dat Sharif, ook computerspecialist bij Marconi, twee maanden later eveneens dood werd aangetroffen in de buurt van Bristol. Zijn dood werd door Hawkins als zelfmoord bestempeld. Hij werd met een touw om de nek achter het stuur van zijn auto aangetroffen. Het an dere eind van het touw was aan een boom vastgebonden. De plaatselijke politie vond geen verband tussen de twee gevallen en staakte het onderzoek. Labour- parlementariërv Eric Deakins zei woensdagavond geen genoegen met deze gang van zaken te r John Cartwright, defensie- woordvoerder van de Alliantie en een van de parlementsleden die de regering-Thatcher hebben opge roepen een verklaring over de af faire uit te brengen, was van me ning dat hier geen sprake meer kan zijn van louter toeval. Volgens de Times bestaat in het parlement vooral ongerustheid omdat Groot-Brittannie op he,t be treffende onderzoeksgebied ver voorligt op zowel de Verenigde Staten als de Sowjet-Unie en om dat de drie allen waren betrokken by dit onderzoek. president heeft herhaald dat hij net vanuit het Witte Huis? Had zoveel of weinig van de Iran-c tra-affaire weet als de rest van het Amerikaanse volk. Of de president wel altijd de waarheid had gespro ken? Reagan gaf toe dat hij zich bij zijn vorige persconferentie in no vember vorig jaar „alleen maar had versproken", toen hij - tegen beter weten in - ontkende dat Israël bij de hele zaak betrokken was ge weest. Had hij zich tot viermaal toe ver sproken, was de volgende vraag. De president had zich op dat mo ment niet gerealiseerd dat hij in feite Israëlische betrokkenheid had ontkend, was het onbevredi gende antwoord. Reagan heeft indertijd een ont vangst gehouden om prominenten te bedanken die geld hadden inge zameld voor de Contra's. Wist hij Praag steunt hervormingen PRAAG (AP) - Aan het slot van de tweedaagse bijeenkomst van het Tsjechoslowaakse Centrale Comité heeft het persbureau CTK gisteren veranderingen aangekondigd in de top van de communistische partij. De meest belangrijke verandering was het vertrek van de 66-jarige Jo sef Korcak, lid van het Politburo en premier van de Tsjechische Re publiek. Hij trad af om gezond heidsredenen en werd vervangen door Ladislav Adamec (61), Tsje chische vice-premier en mogelijk ook opvolger van Korcak in de Tsjechische deelstaat. Tijdens de bijeenkomst heeft partijleider en president Gustav het geweer komen Hoesak gezegd dat de leiding in Praag eensgezind was in de steun voor de hervormingen in de Sow jet-Unie. Hoe snel en in welke om vang Praag het voorbeeld van Mos- mand van zijn ondergeschikten hem daar ooit iets over verteld? Nee, Reagan wist er niets van. Hij dacht dat die goede vaderlanders geld hadden ingezameld om een advertentiecampagne voor hulp aan de Contra's te financieren. Al waren vooraf grote verwach tingen gewekt over 'Reagans eer ste vuurproef met de pers sinds 4 maanden', de politici in Washing ton reageerden nuchterder. „Nieuws heeft hij niet te vertellen. Daarom is het een succes als hij zich er zonder al te gekke bokke- sprongen doorheen slaat", zei een senator vooraf. Volgens dat criterium heeft de president de vuurproef doorstaan. Hij was goed voorbereid, klonk be heerst en beging geen blunders, wat iets anders is dan de bewering van sommige politieke vrienden van de president dat Reagan nu heeft aangetoond dat hij de zaak in het Witte Huis onder controle heeft. „De persconferentie heeft hoogstens duidelijk gemaakt dat de president in staat is een script te leren als hij degelijk wordt voorbe reid", aldus een commentator, het geen hij „een vooruitgang" noem de. „Dit was geen persconferentie, maar showbusiness", zei een ande- Pas toen de voorstelling was af gelopen en de president wilde ver trekken kwam er nog even vuur werk. Had president Bush ooit be zwaren geopperd tegen de Iran-po- litiek? Nee, nimmer, was Reagans antwoord. Arme Bush. Deze op merking zal zijn presidentscam pagne voor 1988 geen goed doen. Bush moest gisteren toch al in om een bericht tegen te spreken in de Washington Post waarin de Saoedische zaken man Khashoggi melding maakte van een schenking van 1000 dollar voor de Contra's, die hij op verzoek van Bush zou hebben overge maakt. Volgens Khashoggi pro beerde Bush in 1985, nadat het Congres financiële hulp voor de Contra's had geblokkeerd, links en rechts geld bij elkaar te krijgen. Khashoggi liet ten bewijze een af schrift van de bankoverschrijving zien. Bush ontkende gisteren elke Ongeveer 10 miljoen mensen in betrokkenheid bij de pogingen van praktisch alle landen zijn besmet particulieren om geld voor de Con- met het virus dat de immuunziekte tra's in te zamelen, aids veroorzaakt. In sommige de- De Washington Post meldde gis- len van de wereld bedraagt deze teren voorts dat de voormalige vei- besmetting tussen vier en 15 pro- ligheidsadviseur van Reagan, cent van de volwassen bevolking. McFarlane, tegen een onderzoeks- Het besmettingspercentage bij risi- commissie van het Congres heeft cogroepen, drugsverslaafden die verklaard dat de Saoedische am- Buitenland kort Aids vuile naalden gebruiken en homo fielen met wisselende contacten, ligt zelfs tussen 60 en 80 procent. Dit verklaarde de directeur van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), dr Jonathan Mann. Overleden Prins Louis de Broglie, de Fran se natuurkundige die in 1929 de Nobelprijs voor de Fysica kreeg voor zijn bijdrage aan de ontwikke ling van de golfmechanica, over leed gisteren op 94-jarige leeftijd. De Broglie ontwikkelde de theorie waardoor het verschijnsel dat stra lingsdeeltjes zich soms als deeltjes en soms als golven gedragen werd verklaard. Hij ontwierp de hypo these dat deeltjes zich als golven kunnen gedragen. In 1927 werd ex perimenteel bewezen dat de theo rie van De Broglie juist was, waar mee de ontwikkeling op gang kwam van de golfmechanica, een onderdeel van de quantummecha- Salmonella In Altenburg bij Leipzig hebben mogelijk een groot aantal mensen een salmonella-vergiftiging opge lopen. Tegenover het Westduitse boulevardblad Bild heeft het Oost- duitse ministerie van gezondheid indirect toegegeven dat ongeveer 1.000 mensen ziek zijn. De epide mie zou zijn veroorzaakt door be dorven eipoeder dat in banketwa ren was gebruikt. Aanvallen Strijders van de Iraanse opposi tiegroep Moedjaheddien Chalq hebben woensdag bij aanvallen in Iran meer dan 110 leden van de Re volutionaire Garde en veiligheids agenten gedood zo deelde de in Bagdad gevestigde oppositiegroep gisteren in een verklaring mee. bassadeur in de VS in 1984 heeft Gehandicapte achtergelaten DÜSSELDORF (AP) - De Westduitse politie is op zoek naar de ouders van een ernstig geestelijk gehandicapte jon gen, die verlaten in een trein is aangetroffen met een briefje op zak met daarop het verzoek om hem op te nemen in een tehuis. De jongen, een mongool van ongeveer 17 jaar oud, heeft een donkere huidskleur en lijkt van buitenlandse afkomst, aldus de politie. Hij werd twee weken geleden aangetroffen in een trein die van Keulen naar Düs- seldorf reed. Ooggetuigen heb ben gezegd dat hij op de trein was gezet door een man met een grote koffer bij zich. De jongen had een bruine pa pieren zak bij zich met drie hardgekookte eieren en een briefje, gericht aan de politie. De boodschap luidde als volgt: „Ik heb niemand op deze we reld. Stuur mij alstublieft naar een tehuis voor gehandicapten. Ik dank u voor uw moeite". ADVERTENTIE ADVERTENTIE Demonstratie van 's werelds veelzijdigste TV: BeovisionLX2800. /j§k Swaak Bruingoed ISyfl LEIDEN Haarlemmerstraat 279, Tel. 071 -215151 Demonstratie van 's werelds veelzijdigste TV: BeovisionLX2800. rtif\ Sound and Vision I3E9 J OEGSTGEEST Geversstraat 39-41Tel. 071 -176239 BONN (GPD) - SPD-voorzitter Willy Brandt is fel aangevallen door een aantal partijgenoten omdat hij begin deze week de Griekse partijloze politicologe Margarita Mathiopoulos heeft voorgedragen als nieuwe par tijwoordvoerster. Voor het eerst sinds het 23-jarige voorzitterschap van Brandt uiten vooraanstaande sociaal-democraten openlijk twijfel aan zijn leidinggevende capaciteiten. Ex-minister Hans Jürgen Wischnewski noemde Brandts besluit 'abso luut verkeerd' en „beledigend voor de vele journalisten die wèl lid zijn van de SPD". Hij constateerde een gebrek aan leiding binnen de SPD-top die, behalve uit Brandt, bestaat uit fractieleider Vogel en oud-kanseliers kandidaat Rau. Rau, Vogel en partijsecretaris Glotz zouden voor de be noeming van de in West-Duitsland geboren en getogen Margarita Mathio poulos hebben gestemd, terwijl een aantal andere leden van het presi dium tegen waren. Brandts stem zou de doorslag hebben gegeven. Vogel en Rau stelden zich gisteren demonstratief achter Brandt op. Plaatsvervangend SPD-fractieleidster Heide Simonis, een trouwe aan hangster van Brandt, raadde hem aan om eens te overwegen of het niet verstandig is het partijvoorzitterschap nu al neer te leggen. De 73-jarige Brandt wil echter pas in 1988 aftreden. Brandt toonde zich buitengewoon geirriteerd over de aanvallen. „Mar garita is een ongeorganiseerde sociaal-democrate en zal als ze het Duitse staatsburgerschap heeft ook lid van de partij worden. Haar benoeming is mijn besluit en daar blijft het bij". In sommige SPD-kringen wordt naar voren gebracht dat Brandt zich al te persoonlijk heeft ingezet voor de kandidatuur van Mathiopoulos om dat zij bevriend is met de echtgenote van Willy Brandt. De capaciteiten van Margarita Mathiopoulos worden overigens niet in twijfel getrokken. Zij heeft aan de Sorbonne in Parijs en op Harvard in Boston gestudeerd en spreekt vloeiend Duits, Grieks, Engels, Frans en Italiaans. BRUSSEL (GPD) - Er komt geen speciale topconferentie in EG-ver- band over de recente ontwape ningsvoorstellen van Sowjet-leider Gorbatsjov. Dat is duidelijk gewor den na de ontmoeting tussen de Belgische premier Wilfried Mar tens en de Franse president Fran cois Mitterrand, gisteren in Parijs. Maar het idee voor een top, waar op Europese staatshoofden en re geringsleiders zich over actuele veiligheidskwesties kunnen uit spreken is nog niet van de baan. Martens, momenteel EG-voorzit- ter, en Mitterrand waren het er gis teren echter over eens dat de Euro pese Gemeenschap niet het ge schikte forum voor zo'n ontmoe ting is. De komende tijd zal worden be keken hoe toch een bijeenkomst van de hoogste politici in Europa kan worden belegd over Gorbats- jovs voorstellen voor het verwijde ren van alle middellange-afstands- raketten uit Europa. Dat zou kun nen door een bijzondere conferen tie van de West-Europese Unie bij een te roepen. Het idee voor een topconferentie in EG-verband werd afgelopen zondag gelanceerd door de voorzit ter van de Europese Commissie, de Franse socialist Jacques Delors. Hij vond, en vindt nog steeds, dat de EG-landen zich dienen te bera den over de gevolgen van een Amerikaans-Russisch akkoord voor de verdediging van West-Eu ropa, en dat zou het best kunnen op een speciale topconferentie van de EG-regeringsleiders in april. Het voorstel werd door diverse ministers van buitenlandse zaken, waaronder de Nederlandse be windsman Van den Broek, van ta fel geveegd. Veiligheidsdiscussies horen volgens hem niet in de EG thuis. Dat staat ook met zoveel woorden in het EG-verdrag. 'Het is niet aan Delors om hierover uit spraken te doen', zei de minister daarom maandag nog. Ook de Belgische minister Tin- demans, momenteel voorzitter van de EG-ministerraad, voelde er niets voor. Maar Martens, die zo'n top zou moeten bijeenroepen, vond het juist wel een goed idee. Aangezien ook Mitterrand een Eu ropese reactie op Gorbatsjov wel ziet zitten, werd van het Belgisch- Franse overleg in Parijs iets ver wacht. Maar Martens en Mitterrand ko zen voor de wijze weg. Zij zagen de bui al hangen - ook Londen en Bonn leken niets voor zo'n extra top te voelen - en besloten van een initiatief in EG-verband af te zien. Zij verklaarden wel dat het goed zou zijn wanneer de EG-landen in de internationale veiligheidsdis cussie een eigen geluid zouden la ten horen, maar daar bleef het voorlopig bij. Het discussieren over veilig heidskwesties is in de EG bijna een taboe. Dat komt onder meer omdat van de EG ook Ierland deel uit maakt, dat neutraal is en geen lid van de NAVO. Ook lastige NAVO- partners als Griekenland en Dene marken vormen in -de EG een be letsel voor een zinvolle discussie. Maar vooral vrezen sommigen, waaronder Van den Broek, dat het innemen van Europese standpun ten over Gorbatsjovs voorstellen in EG-verband tot conflicten met de Verenigde Staten zouden kunnen leiden. Daarom vinden zij, daarin onder meer gesteund door de Brit se minister Howe, dat zo'n discus sie als die niet binnen de NAVO kan, beter kan plaatsvinden in de West-Europese Unie. Daarin zitten Frankrijk, West- Duitsland, Groot-Brittannië, Italië en de Benelux-landen die, niet ge hinderd door de beperkingen van het EG-verdrag of de aanwezigheid van Ierland vrijelijk over veilig heidsvraagstukken kunnen praten. Bovendien kan dat daar op een veel vrijblijvender manier dan in de politiek veel 'zwaardere' Euro pese Gemeenschap. ARRESTATIES - De politie van Peru verrichtte woensdag in een klopjacht op terroristen 250 arres taties bij een inval in een krotten wijk in Lima. Eerder deze week werden aanslagen gepleegd waar bij twee doden en vier gewonden vielen. De 150 vrouwen en 100 mannen, die werden opgepakt, vormden de grootste groep arres tanten sinds in februari bijna 800 mensen gearresteerd werden bij invallen en zoekacties in drie uni versiteiten in Lima. ADVERTENTIE Demonstratie van 's wereids veelzijdigste TV: Beovision LX 2800. Firma Nic.de Tombe LEIDEN pieterskerkchoorsteeg 11, Tel. 071-122184 ROME - Van de vele landen die de paus de komende maanden gaat bezoeken (West-Duitsland en Po len staan onder andere op het pro gramma) trekt vooral Chili de aan dacht. Van verschillende kanten wordt er bij de paus op aangedron gen zich tijdens zijn bezoek aan dat land, over enkele weken, duidelijk uit te spreken over de systemati sche schending van de mensen rechten, waaraan de militaire dic tatuur van generaal Pinochet zich schuldig maakt. door Hein ten Kortenaar Het jongste beroep dat op hem werd gedaan kwam van de socialis tische premier van Italië, Bettino Craxi. Bij de opening van een in ternationale conferentie voor de democratie in Chili, vorige week in Bologna, sprak Craxi de wens uit „dat de paus in Chili het vaandel ADVERTENTIE Demonstratie van 's werelds veelzijdigste TV: Beovision LX 2800. Techn. Bureau van Cleef LEIDEN Botermarkt 25, Tel. 071-122669 van de democratie en de vrijheid hoog moge houden, zodat allen het kunnen zien en zijn woorden steun en troost kunnen brengen aan hen die lijden en zich inzetten voor de zaak van de vrijheid". Een ongewone wens, uit een on gewone hoek. Toch vertolkte Craxi waarschijnlijk de verlangens van het merendeel van de Chilenen, en ook van de Chileense bisschoppen, die zich steeds uitgesprokener te gen Pinochet opstellen. Hierin ligt tevens het grote pro bleem van dat bezoek en van veel andere pastorale reizen in die de len van de wereld waar pastoraal en politiek moeilijk te scheiden zijn. In ieder geval worden ze door de plaatselijke geestelijkheid, de plaatselijke regeerders of beide niet zo zorgvuldig uit elkaar gehou den als de paus wel zou wensen: zie Polen, zie Nicaragua, zie de Fi lippijnen. In heel wat landen van de wereld hebben de door de paus als pasto raal bedoelde richtlijnen over de mensenrechten nu eenmaal een zware politieke lading. Dit geldt met name voor een groot aantal landen in Latijns-Amerika. Niet voor niets ontstond hier de bevrij dingstheologie, als opzettelijke breuk met een eeuwenlange poli tieke neutraliteit van de kerk. Dit laatste kwam in feite neer op be rusting in, maar steeds meer ook op steun aan en solidariteit met een onrechtvaardig systeem waar- Ongeveer honderd familieleden van politieke gevangenen in Chili de monstreren in Santiago voor het militaire rechtsgebouw tegen de marte ling die de gevangenen volgens hun ondergaan. Op het spandoek staat: 'Aanklager Torres beschermt de marteling'. (foto ap» in de mensenrechten met voeten werden getreden. Vandaar dat de reactionaire regi mes in die landen zich kunnen op werpen als verdedigers van de christelijke traditie en dat zij de be vrijdingstheologen en allen die met hem sympathiseren kunnen afschilderen als marxisten en vij anden van de kerk. Niet zelden worden zij daarin zelfs bijgevallen door de bisschoppen (Argentinië) of door een deel daarvan (Brazilië). Er is geen twijfel aan dat ook gene raal Pinochet zich presenteert als de grote beschermer van de christelijke waarden. Hij stond de komende paus-reis toe in de hoop dit beeld erdoor te kunnen versterken. Aan de andere kant is het zo dat hij vanaf het be gin de bisschoppen tegen zich heeft gehad, zonder dat hij hen ooit van marxistische tendenzen heeft kunnen beschuldigen. Vanaf de eerste dagen van de bloedige staatsgreep wierpen zij zich, met vermijding van ideologische dis cussies, op als verdedigers van de slachtoffers van de onderdruk king, van de duizenden die ver moord, verdwenen, gefolterd, ont slagen en tot ballingschap gedwon gen zijn of zonder vorm van proces gevangen worden gehouden. Zonder het concrete terrein van de mensenrechten te verlaten, zijn zij met hun voortdurende aan klachten en met hulporganisaties als het in 1975 opgeheven Comité voor de Vrede en de Vicaria de la Solidaridad de enige openlijke op positie in het land geworden. De spanning tussen het regime en de bisschoppen is de laatste weken opgelopen door een uiterst kriti sche verklaring van het gezamen lijke episcopaat over een aantal re pressieve maatregelen van het re gime. Maar nog meer door èen inter view van de bisschop van Linares, mgr. Camus, aan het regeringsge trouwe blad El Mercurio, waarin hij het regime immoreel noemde en de aanslag van vorig jaar op Pi nochet rechtvaardigde als een oor logsdaad in de door de generaal verklaarde oorlog. In dat licht, voegde hij eraan toe, kunnen de daders van de aanslag misschien als helden worden beschouwd, in ieder geval meer dan degenen dié" ongewapende geboeide gèvange- nen in de rug schieten. De minister van buitenlandse za ken, Jaime del Valle, riep de pause lijke nuntius bij zich en kondigde een diplomatiek protest by het Va- ticaan aan, tegen 'de ongehoorde uitlatingen die de president en de regering diep hébben gegriefd'. In deze situatie wordt de paus-reis naar Chili één van de moeilijkste van zijn pontificaat. Als staatshoofd verkeert hij met het staatshoofd Pinochet, als hoofd van de kerk staat hij aan de kant van diens voornaamste oppositie, de bisschoppen. Zijn wachtwoord 'eerbiediging van de mensenrech ten' is het hunne, maar irt Chili is het bijna gelijk geworden aan de verdwijning yan Pinochet en te rugkeer föt de democratie. Het is dus geen wonder dat er rpet span ning naar wordt uitgezien hoe de paus zich hieruit zal redden, maar vobral \Vat de gévolgén vah zijri be- zoék vooThet lahd zullen Zijn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 5