In Leiden getemperde vreugde
over voorstellen van Deetman
Kasteel Endegeest wellicht
slechts ten dele opgeknapt
Precieze schade Presburg
is moeilijk vast te stellen
'Wereld van universiteiten in tweeën gedeeld'
Baantjer
"Als ik aan Leiden denk, schie
ten me altijd twee dingen in het
hoofd. Dat is een gedicht over
Leiden dat mijn vader vaak opzei
en aan Goeie Mie. Dat mens
heeft 100 jaar geleden 27 mensen
om zeep geholpen met arseni
cum". Dat laatste zal A.C. Baan
tjer in hoge mate tot de verbeel
ding hebben gesproken.
Voor wie hem nog niet kent:
Appie Baantjer is schrijver van
misdaadromans. Al 23 jaar
schrijft hij over de lotgevallen
van zijn bekendste schepping re
chercheur De Cock die werkt op
bureau Warmoesstraat in Am
sterdam. Deze week komt een
nieuw boek van hem uit onder
de titel De Cock en het masker
van de dood. In het kader van de
boekenweek gaf Baantjer giste
ren een lezing in de openbare bi
bliotheek aan de Nieuwstraat.
In een zaaltje gevuld met onge
veer 40 trouwe lezers van zijn
boeken probeerde hij uit te leg
gen hoe het allemaal gekomen
was dat hij ging schrijven. Naast
de schier eindeloos herhaalde
mededeling dat Leiden toch zo
gezellig is, volgden de smakelij
ke anecdotes over het leven van
een politieman elkaar in hoog
tempo op. De zaal reageerde be
leefd op zijn grappen en lachte
op de juiste momenten.
Het gehoor keek evenwel wat
vreemd toen Baantjer uitpakte
over de problematiek van de he
roïne en de enorme toename van
de criminaliteit. Vermoedelijk
waren ze niet op een serieus ver
haal voorbereid, want Baantjer
pleegt op humoristische wijze de
gebeurtenissen van het crimine
le Amsterdam te beschrijven.
Eenmaal op het onderwerp van
heroïne aangeland, wist hij ech
ter niet meer van ophouden. "Als
je bedenkt wat we in nederland
aan heroïne doen, daar word je
helemaal mal van. Hulpprogram
ma's helpen niet: dat zijn halve
maatregelen. We moeten de hele
rommel vrij geven", zo besloot
hy als een door de wol gewassen
politicus zijn pleidooi. "Dat
moest me toch even van het
hart", verzucht Baantjer. Ja, ja,
zou hij zich soms ergens verkies
baar hebben gesteld?
Baantjer (2)
Baantjer weet beter dan wie ook
waarom de criminaliteit zo gi
gantisch is gegroeid. "Het is alle
maal begonnen met de provo's.
Het woord is min of meer afge
leid Van provoceren. Ze wilden
zien hoe ver je kon gaan met het
tarten van het gezag. Er is toen
teveel toegelaten. Binnen de
kortste tijd werd de stad over
stroomd door hippies die werden
aangetrokken door het gerucht
dat in Amsterdam alles kon".
Ook weet hij hoe het zit met de
verstoorde relatie tussen politie
en burgers. Toen hij vlak na de
bevrijding met het vak van po
litieagent begon, was het alle
maal veel gemoedelijker dan nu.
"Je had te maken met de groen
teman, bakker, slager en het
paard van de schillenboer dat de
hele dag stond te pissen. De ver
standhouding tussen politie en
burgerij zal nooit meer zo wor
den als in die tijd". De periode na
de oorlog is volgens Baantjer een
zeldzame uitzondering geweest.
Baantjer wijt die houding aan
de wijze van opvoeden, waarbij
kinderen met de paplepel naar
binnenkrijgen wat voor sul de
agent wel niet is. "Toen ik klein
was las ik vaak Dik Trom. De po
litieagent die daarin voorkwam,
dwingt nu bepaald geen respect
af. De generatie die nu 30 is heeft
altijd naar Swiebertje gekeken.
Daar kwam een opgeblazen veld
wachter in voor die niet helemaal
serieus werd genomen door de
burgemeester en die bovendien
voortdurend in de maling werd
genomen door een halve gare
landloper".
Baantjer was nog niet klaar
met zijn les. "Nu zie ik de Fabel
tjeskrant en daar rent een zoef-
zoef-de-haas als een gek rond. Ik
zie het eerlijk gezegd voor de toe
komst niet zo zitten", zegt de au
teur lachend. Meent hij dat, nou
of neemt hij revanche door op
zijn beurt de burgerij in de ma
ling te nemen?
Videoclip
Leiden als achtergrond in een
clip. Dat zijn filmpjes van hits
waarmee de popprogramma's te
genwoordig zijn volgestouwd.
Student aan de Vrije Academie
van de Beeldende Kunsten in
Den Haag, Roel Vertegaal, zag
het al helemaal voor zich. Als on
dersteuning van zijn toela
tingsexamen aan de Film- en Te
levisie Academie wilde hij een
videoclip maken die in Leiden
speelt.
Roel, die zelf uit Hazerswoude
komt, zegt gefascineerd te zijn
door oude gebouwen in gezellige
uitgaanswijken. De filmlocatie
Tag daarom volgens hem voor de
hand: de Pieterswijk, met in het
bijzonder de Wolsteeg (steeg te
genover het stadhuis) en de plei
nen voor en achter het Gerecht.
Hoe komt hij erop om de Pieters
wijk een geschikte plek te vin
den? De in deze wijk opgenomen
speelfilms zijn inmiddels niet
meer te tellen. De gedachte even
wel om een clip te maken, ver
dient in elk geval meer lof.
Maar zo'n onderneming kost
volgens Vertegaal wel geld. Om
precies te zijn 2040 gulden. Om
dat de video zich afspeelt in Lei
den dacht hij de gemeente te
kunnnen interesseren voor een
bijdrage in de produktiekosten.
"Door de goede connecties van
de Vrije Academie in Hilversum
is het goed mogelijk dat het eind
resultaat door een omroep wordt
uitgezonden. Bovendien is het
de bedoeling de clip naar Music-
box en Skychannel te sturen", zo
schrijft Vertegaal in zijn verzoek
aan de gemeente. Volgens hem is
de reclame voor Leiden als een
gezellige uitgaansstad overdui
delijk.
Is het dan zo gezellige clip ge
worden? Het scenario is nu niet
bepaald opwekkend. Het blijkt
te gaan over de zwaarmoedige
bespiegelingen van een jonge
man: "Hij denkt hardop na over
de vicieuze cirkels in het leven
en de wereld in het algemeen,
met als voorbeelden de
kringloop die water maakt en het
leven van iemand die vastroest
in een baan". Ook de tekst die
hiervoor door Vertegaal is ge
maakt stemt de mens nou niet
•bepaald vrolijker.
De subsidie-aanvraag is trou
wens afgewezen. Volgens mede
werker van culturele zaken A.F.
van der Ree heeft de clip te wei
nig met Leiden te maken. "Der
gelijke verzoeken stromen regel
matig bij ons binnen. Als we in
een plan een duidelijke cultuur
historische waarde zien, probe
ren we daaraan een mouw te pas
sen. Zo'n clip heeft echter niet
onze prioriteit. We kunnen onze
culturele gelden wel beter beste
den. Bijvoorbeeld aan het uitge
ven van een boek over Leiden".
Daar heeft de stad nu inderdaad
gebrek aan.
Vertegaal was niet echt teleur
gesteld over de beslissing: "Ik
had al geen hoge verwachtin
gen". De opnamen zijn in ieder
geval achter de rug en volgens
Vertegaal goed gelukt. Hoe
kwam hij nu aan de benodigde
financiën? "Dat heeft mijn vader
maar betaald".
Personeel van muziekschool
vraagt bestuur opheldering
LEIDEN - De werknemers van de
streekmuziekschool hebben het
bestuur per telegram gevraagd op
heldering te verschaffen over de
toekomst van de school wanneer
het Leidse college van B en W de
voorgenomen bezuinigingen door
zet. De circa 80 werknemers stel
den het bestuur deze vraag al eer
der maar tot op heden is daarop
niet gereageerd.
"Het enige dat wij weten is wat
er in de krant staat over wat de
heer Kuijers in zijn functie als wet
houder over de muziekschool heeft
gezegd. Wij vinden het buitenge
woon onfatsoenlijk dat het bestuur
ons nog niet heeft ingelicht", ver
tolkt een personeelslid het gevoel
van de werknemers. Kuijers is
naast wethouder ook voorzitter
van het bestuur van de muziek
school. "Maar het gaat net zo goed
om de andere bestuursleden die
ook niets van zich hebben laten ho
ren", aldus het personeelslid.
De oudercommissie van de
streekmuziekschool heeft de ge
meenteraad inmiddels gevraagd
niet in te stemmen met de bezuini
gingsplannen van B en W ten aan
zien van de streekmuziekschool.
Zoals bekend wil het college de
subsidie aan de school halveren
waardoor de bijdrage aan leerlin
gen van 18 jaar en ouder vervalt.
Volgens de oudercommissie bete
kent uitvoering van dit plan 'een
regelrechte ramp'. "Uitlatingen als
zouden deze jongeren tot de elite
behoren, kunnen niet serieus wor
den genomen. Het merendeel van
de oudere leerlingen heeft het niet
ruim en moet zich reeds andere za
ken ontzeggen om aan deze muzi
kale activiteiten te kunnen deelne
men", aldus de oudercommissie.
Het bevorderen van muzikale vor
ming op de basisscholen, zoals
door de PvdA is geopperd, is vol
gens de oudercommissie geen
compensatie voor de bezuinigin
gen: "De basisschool kan nooit die
aandacht aan het muziekonderwijs
geven die maar enigszins vergelijk
baar zou kunnen zijn met het ni
veau, de intensiteit en diversiteit
van het muziekonderwijs op de
streekmuziekschool'
Alsnog
inspraak
over fietspad
LEIDEN - Bewoners van de Fien
de la Marstraat in de Stevenshof
hadden inspraak moeten krijgen
over de aanleg van een voet- en
fietspad aan de achterzijde van
hun woningen. Dat is de conclusie
van de gemeentelijke inspraak
commissie. Deze heeft het college
van B en W geadviseerd alsnog ge
legenheid voor inspraak te geven
hoewel het pad er al een halfjaar
ligt. De bewoners hadden hun
klacht ingediend omdat het pad di
rect tegen hun tuinen werd aange
legd en niet op anderhalve meter
afstand zoals door de gemeente
was beloofd. De commissie vindt
dat het gemeentebestuur hierbij in
gebreke is gebleven.
LEIDSCH Hl PAGBLAP= rJBaiiiaSf:
LEIDEN - Mr. K.J. Cath,
voorzitter van het college
van bestuur van de Leidse
Universiteit, heeft zich gis
teravond tijdens de verga
dering van de universiteits
raad in zeer krasse bewoor
dingen uitgelaten over de
bezuinigingsoperatie die
minister Deetman (onder
wijs) de universiteiten heeft
opgelegd.
Hoewel de minister de aanbevelin
gen van zijn adviseurs bijna geheel
heeft overgenomen - hetgeen neer
komt op een voor de Leidse Uni
versiteit vrij gunstige situatie -
toonde Cath zich zeer bezorgd over
de ontwikkelingen bij de universi
taire instellingen: "Er zit iets raars
in de wereld van de universiteiten.
Die is in tweeën verdeeld. Ten wes
ten van Utrecht en ten oosten en
zuiden van Utrecht. Die twee delen
krijgen een geheel andere behan
deling. Onder meer Leiden krijgt
een zeer stringente controle opge
legd, terwijl Nijmegen, Groningen
en Limburg daar niet onder vallen.
De interpretatie van de wet is op
z'n minst vreemd. Zij schept een
precedent voor bepaalde instellin
gen, in gunstige zin. Dat is schade
lijk voor het geheel aan universitai
re instellingen".
De minister kwam gisteren op de
valreep met een brief aan de leden
van de Tweede Kamer. Daarin
maakt hij bekend de aanbevelin
gen van de visitatiecommissies (bij
letteren, sociale wetenschappen,
politicologie, psuchologie en be
drijfskunde) en van prof. De Wied
(geneeskunde) op enkele punten
Behoud
Dit betekent voor de Leidse Uni
versiteit dat Duitse taal- en letter
kunde nu definitief behouden
blijft. Van sociale wetenschappen
verdwijnt een groot deel naar de
Erasmusuniversiteit in Rotterdam.
Alleen methoden en technieken
blijven in Leiden ten behoeve van
Als benodigde geld ontbreekt
LEIDEN/OEGSTGEEST - Als het
benodigde geld ontbreekt, over
weegt de gemeente Leiden om hét
kasteel Endegeest, op het terrein
van het psychiatrisch ziekenhuis,
slechts gedeeltelijk op te knappen.
Volgens wethouder Kuijers (volks
gezondheid) wordt eraan gedacht
alleen het casco te restaureren.
Overigens heeft Leiden goede
hoop dat de middelen voor een to
tale restauratie wèl worden gevon
den. Samen met de directie van
Endegeest is Leiden bezig uit alle
hoeken en gaten geld te verzame
len om het kasteel al dan niet ge
deeltelijk te restaureren. Onder
meer is een koper gevonden voor
de villa en het koetshuis, waarin
prof. Bastiaans nu nog zetelt. De
koper, wiens naam nog niet aan de
publiciteit wordt prijsgegeven, is
bereid de panden geheel te renove
ren. Het is de bedoeling dat de ko
per erin gaat wonen en tevens in
een gedeelte ervan een kantoor zal
vestigen.
Ook zal Leiden trachten een aan
tal woonhuizen, voor een deel op
het terrein van Endegeest, te ver
kopen. De opbrengst daarvan zal
worden beheerd door een 'gemeen
telijk bedrijf dat onlangs bij raads
besluit is opgericht. Het bedrijf zal
gebouwen van Endegeest, die geen
speciale gezondheidstaak hebben,
beheren.
De opbrengst van de verkoop zal
ten goede komen aan het kasteel.
Ook verwacht Kuijers een subsidie
van momumentenzorg. Verder
hoopt hij dat het rijk geld, dat an
ders voor nieuwbouw van kanto
ren zou zijn bestemd, aan de res
tauratie ten goede zal laten komen.
"Het is de bedoeling dat de admini
stratie van Endegeest in het kas
teel zal komen te zitten. Dus het is
logisch dat het rijk geld, dat anders
in nieuwbouw zou moeten worden
gestoken; nu voor het kasteel re
serveert".
De oude Jelgersmakliniek, nu
nog gehuurd door de universiteit,
zal worden gesloopt. Een sloopver
gunning is vorig jaar al afgegeven,
maar er is nog steeds geen alterna
tieve kantoorruimte voor de uni
versiteitsmedewerkers. Bovendien
is de gemeente Oegstgeest nog
steeds wanhopig op zoek naar een
bestemming voor het pand om het
van de slopershamer te redden.
Volgens een ambtenaar van de
gemeente Oegstgeest zijn een paar
projectontwikkelaars geïnteres
seerd in de oude Jelgersmakliniek.
Onder het motto 'no cure, no pay'
zouden die op het moment bekij
ken of het gebouw rendabel is te
maken. Gedacht wordt aan appar
tementengebouw.
Financieel directeur Bronkhorst
van Endegeest staat daar niet af
wijzend tegenover, al zouden er
veel haken en ogen aan zitten. Al
lereerst is daar de Inspectie Volks
gezondheid die eist dat het gebouw
bestemd blijft voor aan de volksge
zondheid verbonden instellingen.
Bovendien is er het bestemmings
plan van de gemeente Oegstgeest
dat op dit stuk geen woningbouw
toestaat. Maar volgens Bronkhorst
is een wijziging van het bestem
mingsplan bespreekbaar. Ook is
volgens hem het gebouw gemak
kelijk af te palen van de rest van
het Endegeest-terrein: "En dan
denk ik heus niet aan hoge schut
tingen".
Kuijers is echter minder optimis
tisch: volgens hem gaat de Inspec
tie Volksgezondheid tegen een an
dere bestemming in hoger beroep.
De kans dat een dergelijk beroep
gewonnen wordt, acht hij levens
groot. "De opname-afdeling van de
nieuwe Jelgersma-kliniek ligt er
pal naast. Ik zie niet hoe dat af te
palen valt. Bovendien denk ik dat
appartementenbouw in de oud
bouw niet rendabel is te maken.
Restauratie van de oude Jelgers
makliniek is berekend op zes mil
joen gulden. Reken dan maar eens
uit wat een projectontwikkelaar
aan prijzen voor de woningen zal
moeten berekenen".
het onderwijs aan andere facultei
ten.
Politicologie blijft het zwaarte
punt in Leiden behouden. Van
psychologie moet klinische psy
chologie verdwijnen, terwijl ge
zondheidspsychologie (de preven
tieve psychologie) in Leiden blijft.
Kindergeneeskunde wordt even
eens in Leiden gehandhaafd, zij
het dat de minister daar het aantal
bedden verminderd wil zien. "Dat
is een kwestie voor het Acade
misch Ziekenhuis om te bepalen",
aldus Cath gisteravond. Bij anato
mie wil de minister de bewegings-
nalyse handhaven. Dit in tegenstel
ling tot de voorstellen van het fa
culteitsbestuur. Huisartsgenees
kunde blijft voor een groot deel in
Leiden. Alleen de vervolgoplei
ding komt in Rotterdam terecht.
Wat sociale geneeskunde betreft
wil Deetman ruimte overhouden
via het hoger onderwijsplan om la
ter nader op de zaak in te gaan. De
minister vindt dat dit onderdeel er
in de plannen van het faculteitsbe
stuur 'bekaaid' afkomt.
Getemperd
Door de plannen van zijn advi
seurs over te nemen, haalt Deet
man bij lange na niet het door hem
beoogde bedrag aan bezuinigin
gen. Voor de Leidse universiteit is
dat reden tot getemperde vreugde.
Om met Cath te spreken: "Er is ge
honoreerd wat we met de minister
hebben besproken. In september
moesten we nog beide armen en
benen missen. Nu is dat terugge
bracht tot een arm en een been.
Niettemin een ernstige amputatie.
Er is dus weinig aanleiding voor
euforie over dit weerzinwekkende
proces".
Minister Deetman heeft gisteren
.zijn definitieve bezuinigingsmaat
regelen voor universiteiten en aca
demische ziekenhuizen bij de
Tweede Kamer ingediend. De
maatregelen komen neer op een
besparing van 126,7 miljoen gul
den. Dat is minder dan oorspron
kelijk de bedoeling was. Een deel
van het bezuinigingsbedrag is be
stemd voor nieuwe activiteiten bij
de universiteiten.
Deetman schrijft dat de doelstel
lingen niet wezenlijk zijn veran
derd. Een aantal van zijn oorspron
kelijke voorstellen van september
vorig jaar is gehandhaafd, andere
zijn gewijzigd omdat volgens hem
bleek dat sommige doelstellingen
op een andere manier beter kun
nen worden bereikt. Het ontwerp-
beleidsplan van de minister wordt
op 30 maart door de Tweede Ka
mer besproken.
De Donkersteeg en de nog zwart geblakerde gevel van Presburg. De preciese eigendomsverhoudingen van de
schoenenzaak zijn voor de verzekeraars nog niet duidelijk. (archieffoto)
Herstel laat op zich wachten
LEIDEN - Het herstel van de in ja
nuari door brand verwoeste pan
den aan de Donkersteeg laat langer
op zich wachten dan aanvankelijk
was gedacht. De verzekeraars heb
ben moeite met het bepalen van de
schade in de panden waarin schoe-
nenbedrijf Presburg was geves
tigd.
De oorzaak daarvan is gelegen in
het feit dat de panden waarin de
schoenenzaak was ondergebracht
eigendom zijn van twee eigenaren:
de familie Presburg en Focas be
heer, een maatschappij die het
pensioengeld van C&A beheert.
Schoenenbedrijf Presburg huurt
de panden, Donkersteeg 13, 15 en
17, en is dus de derde gedupeerde
in het spel van de verzekeraars.
Niettemin hoopt de heer H.A.
Geleerd van het schoenenbedrijf
dat de partijen er in de eerste helft
van april uit zullen zijn. "Zodra er
overeenstemming is en de bouw
vergunningen zijn afgegeven, dan
gaan we beginnen".
Geleerd had liever gezien dat er
inmiddels al begonnen was met de
wederopbouw, maar, zoals gezegd,
de schade aan de opstallen is moei
lijk vast te stellen. "De assuradeu
ren hebben er problemen mee.
Langzamerhand komt men erach
ter wat bij wat hoort. De panden, in
het begin van de negentiende eeuw
gebouwd, lopen in en door elkaar
heen. Zo is het achterhuis van
nummer 17 gelegen bij het voor
huis van 13-15".
Een tweede complicatie waar
door de herbouw traag op gang
komt, is het feit dat de gemeente
Leiden heeft geëist dat het stadsge
zicht wordt hersteld. Dat betekent
dat wederopbouw een dure zaak
zal zijn. Geleerd: "Het is een kwes
tie van de huidige voorgevels res
taureren of wat ervan over is slo
pen en herbouwen in oude stijl.
Wanneer je op een fabrieksterrein
staat is het gemakkelijk genoeg.
Dan zet je gewoon een 'betonnen
doos' neer, maar hier gaat dat niet.
Zo midden in de stad kun je niet
efficiënt bouwen".
Ook de heer Arnoldus van Focas
beheer had graag gezien dat de her
bouw al was begonnen. "De teke
ningen liggen klaar, maar we kun
nen nog niet van start. In de bin
nenstad heb je nu eenmaal een ge
compliceerde situatie, met erf
dienstbaarheden en dergelijke".
De gemeente heeft betrokken
partijen inmiddels een brief ge
stuurd met het verzoek wat haast
achter de plannen te zetten. Arnol
dus: "Terecht dat de gemeente Lei
den dat stuk Donkersteeg snel her
steld wil zien. Maar dit is over
macht. We zullen nog even moeten
wachten".
Bij de brand waren ook de pan
den van Mac Maggie en Etos be
trokken. Mac Maggie is inmid
dels weer hersteld en met Etos kan
ook vrij snel worden begonnen.
Volgens ambtenaar Rasser van
bouw- en woningtoezicht is het bij
Etos een kwestie van "de kap er
weer op". De gevel van de drogiste
rij zal een wat ander aanzien krij
gen. Maar volgens Rasser is dat
geen probleem, want die plannen
waren al voor de brand goedge
keurd.
De verandering van aanzien bij
Etos houdt verband met het feit
dat deze zaak van een algemene
drogisterij het karakter van een
parfumerie zal krijgen. Een woord
voerder weet te melden dat het een
zogenaamde 'Etos Beautycase'
wordt. Als alles meezit zal een en
ander voor het eind van dit jaar zijn
beslag moeten krijgen.
