ZATERDAG 14 MAART 1987 EXTRA PAGINA 21 Professor Debackere stond als het ware aan de wieg van de dopingbestryding. „Ik ben inderdaad goed in de doping- problematiek ingevoerd", merkt hij in zijn sober ingericht kantoortje op. „Ik verricht al vijfentwintig jaar dopingcon troles. Ik ben er zelf mee begonnen en heb later hulp gekregen van een weten schappelijk assistent, doktor Delbeke. Hij is analytisch chemicus. Een groot deel van de successen van ons laborato rium hebben we ook aan hem te dan ken". - Waarom bent u met dopingonderzoe ken gestart? Debackere: „In 1963 heb ik gedurende een jaar in Duitsland farmocologie-toxi- cologie gestudeerd. Toevallig werkte ik er in een laboratorium waar men eetlust emmers, de amfetamines, bestudeerde. Toen ik in België terugkeerde, ver zocht een integer professor in de chirur gie die zeer nauw was betrokken bij de paardesport, mij de urinemonsters van paarden op doping te controleren. Ik liet my uiteindelijk overhalen. Het eerste urinemonster dat ik onderzocht, was po sitief. Sindsdien verrichtte ik de doping controles in deze sporttak". door Bennie Ceulen „Voor de Nederlandse Draf- en Ren- sportbond heb ik daarna ook jaren het zelfde gedaan. Intussen was professor De Vleeschouwer in het Academisch Ziekenhuis van Gent met dopinganaly- ses bij wielrenners begonnen. Dat was in 1964. In 1973 stopte hij ermee. Ik wilde me aanvankelijk niet kandidaat stellen om zijn werk over te nemen. Met enkele andere laboratoria werden we door de wielerbond aan een test onderworpen. Wy waren het enige lab dat negen van de tien toegevoegde substanties terugvond. Het tiende produkt was het fameuze sti- mul dat door geen enkel laboratorium kon worden opgespoord. Vanaf 1973 tot verleden jaar hebben we alle analyses voor de Belgische Wielren Bond ge daan". Betrapt - Hoeveel renners heeft u betrapt in al die jaren? „Dat weet ik niet precies. In 1973 had den wij twee tot drie procent positieve gevallen. Het aantal analyses schommel de per jaar tussen de acht- en twaalfhon derd stuks. In 1974 konden wij als eerste laboratorium retaline, lidepran en petra- dol terugvinden. Toen hebben we een groep vooraanstaande renners betrapt, o.a. Godefroot, Maertens, Danguillaume en David. Dat stimuleerde ons werk. Daarom gingen we systematisch verder. Dat jaar was zeven procent van de do- pingmonsters positief. In 1975 zakte het weer terug naar drie procent. Totdat wij - in 1977 ook het gebruik van stimul kon den aantonen. Merckx was bij de slacht offers en Freddy Maertens zelfs drie maal. Sindsdien bleef het aantal positie ve gevallen steeds tussen de twee en drie procent schommelen". De Faculteit van Diergenees kunde in Gent Allesbehalve een modern complex. De ou de gebouwen langs het ri viertje de Coupure liggen er ietwat verwaarloosd bij. Het schilderwerk wacht blijk baar al jaren op een opknap beurt. Blaffende honden en miauwende katten verstoren de rustige omgeving. Achter de muren van deze univer- siteitsafdeling wordt niet al léén de leer van de dierge neeskunde gedoceerd, er wordt ook al vijfentwintig jaar de strijd tegen het do- pinggebruik in de sport uit gevochten. In het laboratorium werden urinemonsters van idolen en naamlozen positief bevon den. Het recentste 'slachtof fer' van de meest geavan ceerde onderzoekmethode in Géht is Deister, het toppaard van de Westduitse ruiter Paul Schockeméhle. Door de ophefmakende be kentenissen van Toni Schu macher raakte het doping probleem wederom in de ac tualiteit. Aanleiding vol doende om met een deskun dige te gaan praten: profes sor Michel Debackere. Behal ve decaan aan de Faculteit van Dierengeneeskunde in Gent leidt deze 57-jarige Bel gische expert ook het onder zoek naar het gebruik van de verboden stimulantia. Dank zij het succes van zijn labora toriumwerk geniet Debacke re een internationale reputa tie. Dat wil echter niet zeggen dat de Vlaming in sportkrin gen erg geliefd is. Integen deel. Professor Michel De backere wordt evenals zijn Duitse collega Manfred Doni- ke als een verwoed dopingja- ger afgeschilderd. Het deert hem niet. Ais gevolg van zijn rechtlijnigheid werd hij vo- rig jaar zelfs door de Belgi sche Wielren Bond aan de kant geschoven. Michel De backere heeft nooit een blad voor de mond genomen en durft best de beerput open te trekken. Michel Debackere: 'De voetbalbond is nog schijnheiliger dan de wielerbond'. ook moeten bepalen welke hoeveelheid van een bepaalde verboden stof in de urine zit, zoals men bijvoorbeeld bij de Olympische Spelen met de testosteron doet". - U werd vorig jaar als dopingcontro- leur door de Belgische Wielerbond aan de kant geschoven omdat bij een steek proef in uw laboratorium een renner pervitine in het Belgische kampioen schap geslikt bleek te hebben, terwijl bij uw collega's in Luik niets werd gevon den. U eiste maatregelen tegen de betrok ken coureur, maar de wielerbond stopte de affaire Hallanzy in de doofpot. „Toen ik de BWB belde om te laten weten dat ik pervitine in het urinemon ster had gevonden, kreeg ik niet voorzit ter Hector Gallee, maar Ernest de Vuyst. de voorzitter van de sportcommissie. aan de lijn. Hij zei: 'Dan is het toch waar. Luik vindt niets, gij vindt pervitine" Maar het verwondert me niets, want mij is ter ore gekomen wie de betrokken renner is en welke stof hij heeft geno men. De Vuyst beweerde, dat hij moeite had gedaan om de naam van de wielren ner aan de weet te komen. Maar dat was niet waar, want de gebroeders Wellens hadden die reeds bekendgemaakt. 'Als wij moeten hangen, dan moeten er ook andere sneuvelen', hadden ze gezegd". „Een van de Wellensen had gefrau deerd. Hij had een met urine gevuld con doom in zijn anus. De andere was de controle ontvlucht door weg te lopen. Ik heb het verslag gezien. De Wellensen hadden de naam van de renner bekend gemaakt. Geopperd werd dat ik dat had gedaan. Ernest de Vuyst weigerde het in mijn laboratorium verrichte onderzoek te erkennen en hield zich aan het nega tieve resultaat van Luik, omdat volgens hem alleen die controle geldig was. Al leen om een renner te kunnen vrijspre ken. Ik heb me daartegen tot het uiterste verzet, want ik heb altijd gezegd dat ik nooit een positief resultaat dat negatiel gemaakt wordt, zal accepteren. - Wie was die'renner? „Hoewel ik er niet de bewyzen van heb, blijkt het Claude Criquielion ge weest te zijn. Ik heb het ook maar van horen zeggen. Maar sinds de affaire-Ha 1- lanzy ben ik persona non grata voor De Vuyst. Ik heb toen onmiddellijk ontslag als voorzitter van de medische commis sie van de BWB genomen. Toen vorig jaar het nieuwe seizoen begon, bleek plots dat ik de dopingcontroles van de wielerbond niet meer mocht doen. Sindsdien doet professor Heynderickx dat. Maar wij doen niet alleen doping controles van wielrenners. We onderzoe ken ook regelmatig de urine van andere sportmensen, die door de gerechtelijke diensten gecontroleerd worden". - Wordt in andere sporttakken even veel doping genomen? „Kijk, het is zeer moeilijk om daar een cijfer op te plakken omdat het aantal analyses in andere sporttakken beperkt is. Maar we hebben in meerdere discipli nes positieve gevallen gehad. Bij ge- wichtheffers bijvoorbeeld. Maar ook bij rolschaatsers, ijshockeyers en voetbal lers. Bij één onderzoek betrapten we zelfs drie spelers van Winterslag. Maar de frequentie van de monstername in andere sporten was in het verleden te ge ring". - Dus alleen in de wielersport wordt met regelmaat van de klok op doping gecontroleerd? „Dat is een feit. Maar het is verkeerd om te denken dat doping alleen door wielrenners geslikt wordt. Dat blijkt uit de resultaten die we boekten bij de con troles in andere sporttakken. En ik denk dat met de nieuwe reglementering in ons land mijn bevindingen nog meer be vestigd zullen worden" Voetbal - De bekentenissen van Toni Schuma cher verwonderen u dus niet? Wordt er in de voetballerij veel geslikt? „De bekentenissen van Schumacher verbazen me zeker niet. Het stoort me alleen, dat iemand die plots op eerlijke wijze de wonde open durft te leggen meteen wordt geslachtofferd. De bonzen van de betrokken bonden dreigen met een met schorsingen. Dat is een politiek van zwakkelingen. De bonden misbrui ken hun gezag ten opzichte van een en keling alleen omdat ze de rest in de doof pot willen houden. Daarom wordt de sukkelaar, die in een bevlieging van eer lijkheid. sensatie of wat dan ook uit de school klapt, aan de schandpaal gena geld". - Hoe bekijkt u de uitspraken van Toni Schumacher? „Tot op zekere hoogte heb ik respect voor hem, maar ik vind het altijd spijtig dat die mensen na vele jaren in hun car rière tot spreken overgaan. Schumacher had alles misschien beter kunnen op biechten op het ogenblik dat hij met de ze problematiek in zijn ploeg geconfron teerd werd. Toen had hij moeten zeggen: 'Heren, zo gaat dat hier niet. Ik aanvaard geen dopinggebruik. Als hij dat gedaan had, zou hij bij mij nog geloofwaardiger zijn overgeko- - Wordt in de voetbalsport veel doping genomen? bij ons niet meer de kans om de controle te flikken, tenzij ze nieuwe ingenieuze manieren ontwikkelen om te fraude- Nieuw foefje - Zijn er dan nieuwe foefjes mogelijk? „Er is een zaak die we nog moeten op lossen: de soldage. Het solderen van de blaas. Men plast meteen na de wedstrijd Met een sonde wordt urine van iemand anders ingevoerd. Vervolgens wordt een vijftal minuten gewacht om de urine op te warmen en daarna meldt men zich voor de dopingcontrole. Er is in dat ge val geen tijd geweest om eigen urine, waarin de verboden stoffen zitten, te produceren. Deze truc wordt in de Tour de France veelvuldig toegepast. Daarom heeft men in Tour geen enkele renner meer betrapt. De renners in de Tour ma ken gegarandeerd gebruik van de solda ge. Dat is het enige wat we nog moeten uitbannen. De controle in de Tour is he lemaal hypocriet. Ik weet pertinent ze- ker. dat in bepaalde Rondes positieve re sultaten niet het licht zagen". - Hoe gaat het er in de voetballerij dan aan toe? „De voetbalbond is nog schijnheiliger dan de wielerbond. Die zegt dat er geen doping genomen wordt. Ik heb al felle discussies gehad met voorzitter Wau- j ters. De voetbalbond zal zich nu moeten neerleggen en gaan afstappen van haar principes. Het kan zijn dat we een Euro pacupmatch gaan controleren, want bij elke sportmanifestatie die op Vlaams grondgebied gehouden wordt mogen wij optreden, welke nationaliteit de at leet ook heeft. We zijn in het verleden twee keer door de Belgische Voetbal bond opgeroepen, omdat het UEFA- reglement voorschrijft dat men op een eventuele dopingcontrole voorbereid moet zijn". „We zijn ook twee keer in Brussel ge weest. Dat was voor de wedstrijden An- derlecht-West Ham United en Real Ma- drid-Bayern Mïinchen. Alles hadden we bij de hand: bekers, trechters, potjes en flesjes. Tijdens de rust kwam mijnheer Wauters vervolgens tegen mij zeggen: 'Professor, we moeten niets doen. We gaan geen controle verrichten. In voet bal wordt niet geslikt. Zeker niet in zul- ke belangrijke matchen.' Waarop ik ant- woordde: 'U kunt maar op één manier zeker zijn: vanavond controleren. Als die controle inderdaad negatief uitvalt, kunt u in grote letters in de pers laten zetten, dat Europacups safe en clean zijn. Maar het is misschien juist omdat u vreest dat er doping genomen wordt, dat u geen controles laat uitvoeren'. We mochten keurig naar huis gaan. We heb ben alleen de tickets gratis gekregen en mochten vanaf de eretribune de wed strijd van dichtbij volgen. Dat was het - enige positieve van die avonden" Huiverig - Voetbalbonden zijn dus huiverig voor dopingcontroles? „Ja, ja, ja. Ik denk dat in een groot deel van de sportbonden de leiders huiverig zijn. Zeker in het voetbal. Ik verwacht in de komende periode ook een aantal po- sitieve gevallen, omdat we meerdere sporten gaan controleren. Sporten waar in voorheen niet naar doping werd ge zocht". - De beweringen van Schumacher dat de Bundesliga stijf van doping staat, E gelden die ook voor Nederland en België'.' - „Ik zal geen uitspraken doen als ik geen bewijzen heb, maar een vermoeden heb ik wel. Het feit dat een man als -- Schumacher het zegt en dat FC Köln zei i controles wil doen, doet me denken dat e er ergens een kern van waarheid is. Als het regent in Duitsland, druppelt het in Z? Nederland en België. Dat is een interna- tionaal gegeven. Die contacten gaan over de grenzen heen. De dopingproble men kan men niet met grenzen tegen houden. De Nederlanders beweren ook. dat in Holland geen hormonen gebruikt - worden bij de vetmesting van rundvee. Volgens de Nederlanders zit het hormo- nenverderf alleen in België, maar het houdt heus niet bij Baarle-Nassau op". - Heeft u zelf wel eens doping geno- - „Enkele keren. Bij experimenten heb ik wel eens amfetamines geslikt. Drie, vier, misschien vijf verschillende pro- dukten heb ik zo genomen. In de mini male dosis, dus de laagste, die door de dokter wordt voorgeschreven. Eenmaal nam ik een tabletje van vijf milligram pervitine, op een dag dat ik examens moest afnemen. Als je dë ganse dag dat werk doet en om vijf uur twintig studen- ten ondervraagd hebt, gaat het niet meer zo goed. Maar toen ik dat tabletje had gepakt, voelde ik me bij de twintigste - student nog even fit als bij de eerste. Die ervaring heb ik opgedaan. Daaruit kon ik ook afleiden, dat pervitine in de pelo- tons een felbegeerde substantie was" ..Wij kunnen pas beweren dat veel do ping genomen wordt als er ook veel ana lyses verricht worden en we naar aanlei ding van het aantal positieve resultaten een conclusie kunnen trekken. Door het feit dat onze minister Jan Lenssens nu de nieuwe dopingaanpak stimuleert, gaat het aantal controles gelijkmatiger over alle sporten verdeeld worden. Ik ben voorzitter van de Vlaamse anti-do- pingcommissie, die twee jaar geledenj werd opgericht. Tweeduizend analyses per jaar zijn gepland, duizend meer dan voorheen gesubsidieerd werden". "Vorig weekeinde werden de eerste controles reeds uitgevoerd. Voor de con troles werden vierentwintig dokters door het Vlaamse ministerie van Volks gezondheid aangesteld. Op de dag van de dopingcontrole hoort zo'n arts pas precies waar hij naar toe moet gaan. Hij wordt dus in laatste instantie verwittigd. Volgens de wet hoeft de dokter alleen de controle te doen. De wielerbond deed dat met hulp van controleurs en met dokters die de ogen sloten". „Daar kwamen de schandaaltjes van daan. Vandaar de schijnheiligheid van de wielerbonzen. Zij liegen meestal over zulke fraudes. De dopingflikkers krijgen Freddy Maertens: vaak betrapt. Toni Schumacher: bekentenissen allerminst verbazend. (archieffoto) - Dat betekent dus dat u het gebruik van doping niet heeft kunnen terugdrin gen? „Toch wel. In 1964, toen professor De Vleeschouwer de eerste analyses ver richtte, werd vijfentwintig procent van de onderzochte renners op doping be trapt. Dat aantal is daarna stelselmatig afgenomen. Natuurlijk, het dopingge bruik werd daarmee niet uitgeroeid. In het peloton wordt nog steeds volop ge pakt en de monstername is niet altijd waterdicht. Bovendien weten veel ren ners vaak tevoren of er in een wedstrijd op doping gecontroleerd wordt". - Is dat dan geen frusterend werk? „Nee, ik ben tamelijk temperament vol. Dat is bekend. Ik reageer nogal im pulsief. Wanneer ik door iemand wordt nagetrapt, word ik als een egel. Dan zet ik mijn stekels op en ga in de verdedi ging. Dat is een soort uitdaging voor mij, waaraan ik ook een bepaald weten schappelijk genot heb. Ik ben ervan overtuigd dat we dank zij onze onder zoeken op de goede weg zitten". Groeihormonen - Er wordt nu in allerlei sporttakken naar andere middelen gegrepen. Vaak spierversterkende produktendie niet opgespoord kunnen worden. „Wij gaan over van de doping van de soigneur naar de doping van de docteur. Vroeger werden de lichaamsvreemde middelen, zoals amfetamines, gebruikt. Toen de laboratoria die gemakkelijk konden opsporen, ging men naar andere middelen zoekën om het onderzoek te bemoeilijken. Men is overgeschakeld naar produkten die niet meer totaal li chaamsvreemd zijn, zoals cortisone, tes tosteron, geslachtshormonen en cortis- costeroéden. Er zouden nu ook groeihor monen gebruikt worden. In het labora torium staan we voor een uitdaging waarbij het niet meer zal volstaan om de stof terug te vinden, maar waarbij wij

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 21