Toor dit werk moet je gestoord zijn' Anti-goeroe brengt zijn levenservaringen in praktijk ZATERDAG 14 MAART 1987 EXTRA PAGINA 15 Gods wegen zijn ondoorgrondelijk. Ka- rel Wielenga (48) uit Woudsend was ruim elf jaar geleden één van de inzittenden van de trein die bij Wijster door Zuidmo- lukkers werd gekaapt. Dertien dagen lang stond hij oog in oog met de dood. Niettemin heeft hij Zuidmolukse vrien den aan de kaping overgehouden. Wielenga, van huis uit project-ontwik kelaar, planoloog en makelaar, is zich na de kaping gaan interesseren voor de pro blemen in de Derde Wereld. Dat heeft ertoe geleid dat hij zich nu met hart en ziel heeft gestort in de bouw van solide huisjes voor de daklozen van de Indone sische hoofdstad Jakarta. Hij heeft een bouwsysteem bedacht, dat even goed als goed koop is. Afval hout wordt versnipperd en gemengd met cement. Daar worden bouwstenen van gemaakt volgens het Lego-principe. In een ommezien zijn de huisjes klaar. Ze kosten minder dan duizend gulden. De daklozen van Jakarta hebben er grote belangstelling voor. En ze sparen hard. Voor vijftien cent per dag kunnen ze straks een nieuw leven beginnen. Al leen bij de stoplichten komt het waan zinnig drukke autoverkeer van Jakarta soms even tot stilstand. De automobilis ten worden er belaagd door magere, schamel geklede jongetjes die kranten, doosjes lucifers of bosjes pinda's verko pen. Van 's morgens vroeg tot 's avonds laat zijn ze met hun handeltjes bezig. Dat levert hun misschien wel een gulden per dag op. Plus over een aantal jaren een hartkwaal of een longaandoening. Want de uitlaatgassen van Jakarta, daar kun je als het ware tegenaan leunen. Peuken Elders in Jakarta zijn de vaders van de jongetjes met andere zaken bezig. Ze zoeken peukjes, waar ze de tabak uitha len, ze verzamelen lege flessen en weg geworpen blikjes. Voor drie gulden spit ten ze bij rijke mensen tuintjes om of ze repareren ergens een waterleiding. Als de avond al lang is gevallen, ontmoeten de vaders hun zonen in de krottenwij ken van Jakarta. Want daar wonen de daklozen, de gelandangan.Officieel heet het dat Jakarta ongeveer 15.000 dakloze gezinnen telt. Volgens pater Jo Dijkstra (75) die al sinds 1934 in Indonesië woont, houden sociale werkers het op honderd duizend gezinnen, dus pakweg 600.000 daklozen. Kampung Sawah is de wel erg weidse naam voor één van de vele sloppenwij ken van Jakarta. Het is een bonte verza meling slordige bouwsels, gemaakt van afval. Zevenhonderd gezinnen zijn sa mengepakt op dit smalle lapje grond, in geklemd tussen autowegen vol rokend en ronkend verkeer. In februari vallen de grote regens. Die komen soms zo snel en zijn zo hevig, dat de wrakste krotten wegspoelen. Soms verdrinken daarbij kinderen. De meeste daklozen komen van het platteland. Ooit zijn ze naar Jakarta ge gaan in de hoop er werk te vinden en een betere toekomst voor hun kinderen. Maar in Jakarta (8 miljoen inwoners, van wie er zeker drie miljoen slecht gehuis vest zijn) staan geen woningen klaar. Dus timmeren ze ih een krottenwijk iets wat op een huisje lijkt. Het leven is er hard. De voornaamste zorg duurt één dag: hoe krijg ik een beetje eten voor vrouw, kinderen en me zelf. Die zorg is een repeterende breuk. Vandaar dat de vaders elk minderwaar dig klusje aanpakken. Vandaar dat hun kinderen zich met hun handeltjes in het razende verkeer wagen. De sanitaire voorzieningen in de Kam pung zijn slecht. De meeste kinderen gaan niet naar school, geld voor een dok ter is er doorgaans niet. Ziekten als buik loop behoren in de krottenwijken tot het normale beeld. Daklozen De Verenigde Naties hebben 1987 uit geroepen tot het Internationale Jaar van de Daklozen. Niettemin zal voor miljoe nen daklozen over de hele wereld 1987 net zo verlopen als alle andere jaren. Verbetering in hun situatie kunnen ze wel vergeten. Voor de bewoners van Kampung Sawah echter daagt er hoop. Menigeenhoudt hem vooreen idioot, maar zelf is André Driezen ervan overtuigd dat hij bezig is aan zijn zoveelste leven. Eens moet hij hebben geluisterd naar de naam Ezos, wiens bestaan eindigde aan het kruis. Thans is Driezen praktisch-fiiosoof en veranderingsdeskundige. Als zodanig praktizerend put hij uit zijn vele 'levenservaringen'„Bij mensen die uit psychiatrische ziekenhuizen komen, probeer ik de rotzooi eruit te halen die er daar is in gestopt. Om dit werk te kunnen doen moet je zelf trouwens ook gestoord zijn". door Rob Hirdes In zijn allereerste leven was hij een tijd genoot van Jezus van Nazareth. Ze heb ben elkaar diverse malen ontmoet. Met elkaar gediscussieerd en geredetwist. „Ik ben, hoewel dat niet iets is om je op te laten voorstaan, eerder gekruisigd dan hij". In een later bestaan was hij be trokken bij de Spaanse rechtspraak en ook leidde hij ooit als vrouw een soort kluizenaarsbestaan ergens in Frankrijk. „Daar deed ik wat in de gezondheids zorg. Met kruiden". Nu is hij praktisch filosoof, trainer en veranderingsdeskundige. Maar bovenal mens; de anti-Goeroe van de Veluwe. „Zo'n Bhagwan bijvoorbeeld heeft best wel iets te vertellen. Zinnige dingen zelfs soms. Maar wil je tot zijn volgelin gen behoren, dan moet je je identifice ren met hem. Dat spreekt me niet aan. Laat iedereen z'n eigen kar met stront maar trekken. Dan trek ik de mijne wel". De mens André Driezen houdt van ge peperde uitspraken. Op ,zijn' landgoed De Schansenberg in Loenen, waar de stichting Psychoso ciaal Centrum is gehuisvest, draait de 38-jarige Driezen uiteenlopende cursus sen in groei- en relatietrainingen. Daar wordt de cursisten geleerd met zichzelf verzoend te raken, met het verleden in het reine te komen. Door het bewustzijn te scherpen voor eigen verwachtingen en eigen veranderingen. Verloren strijd Tussen het geven van de cursussen en het begeleiden van vastgelopen mensen door, levert hij een op het eerste gezicht De Indonesische stichting Panca Bhakti, voortgekomen uit de daklozen zelf, is bezig om buiten Jakarta huisjes te bouwen. Daklozen die er belangstel ling voor hebben, kunnen zich voor zo'n huisje opgeven. Voorwaarde is, dat er gespaard wordt. Honderd roepia per dag, zo'n vijftien cent dus. Pater Dijkstra is op persoonlijke titel adviseur van de stichting. Karei Wielen ga zorgt voor de bouwtechnische advie- -zen. De grond is er al, gekocht met dona ties uit Nederland en Duitsland. En de bouw van de huisjes, in eerste instantie 196 plus een noodhospitaaltje voor Kam pung Sawah, in voorbereiding. Syamsuddin Nainggolan (44), voorzit ter van Panca Bhakti, was vroeger zelf een dakloze. Hij heeft in zijn leven vrese lijke dingen meegemaakt, waarover hij niet wil praten. Nainggolan is nauwe lijks naar school geweest, maar hij spreekt inmiddels redelijk Engels. Het natuurlijke leiderschap straalt van hem af. Met vastte hand stuurt hij ons Jakarta uit, op weg naar Pasar Minggu. Daar, in een weelderige begroeide Kampung, waar bonte vogels en vlinders rondfladderen en bananen, mango's, papaya's, jambu's en rambutans in overvloed aan de bo men hangen, waar in vijvertjes met wa terhyacinthen smakelijke vissen worden gekweekt en talloze kippen op heel hoge poten rondstappen, laat Karei Wielenga het prototype van het door hem ontwor pen recycling huisje zien. Karei en zijn vrouw Wil, die hem al ja renlang moreel steunt in zijn streven om de daklozen van Jakarta een nieuwe toe komst te bezorgen, hebben de afgelopen nacht in het echtelijke bed van de heer en mevrouw Suprapto geslapen. Met hun twee kinderen wonen de Suprapto's sinds 12 november in hef Wielenga-huis- bij voorbaat verloren strijd tegen de na tuur. Het landgoed, waar geen sterveling gedurende tien jaar nog een voet op heeft gezet, verkeert dan ook in een deso late toestand. De chalet-achtige en te vens grotesk aandoende villa vertoont duidelijk de uiterlijke sporen van jaren lange leegstand, terwijl het bos op het zes hectare grote perceel bijna tot aan de voordeur is opgerukt. „Toen ik hier halverwege vorig jaar in trok, woekerden de brandnetels tot bo ven de ramen en groeiden de berken boompjes uit de vensterbanken", vertelt André Driezen met heilig ontzag in zijn stem voor zoveel natuur(lijk) geweld. Al schreeuwt één en ander om groot onder houd, de praktisch filosoof voelt zich zeer in zijn nopjes. „Ik ben hier het op perhoofd en dan heb ik nog een stuk of zeven indianen, met wie ik samen het binnen- en buitengebeuren het hoofd probeer te bieden". Hij heeft iets van een clochard, maar ook van een pseudo-held in een of ander stripverhaal. Driezen vervult zijn inten sieve job als veranderingsdeskundige al gedurende tien jaar. Zonder een echt in komen te genieten, want de meeste cur susgelden worden besteed aan het draai end houden van het instituut. „Ik leid dan ook een tamelijk armzalig bestaan. Toch heb ik rijkdom leren aanboren. Want ik heb leren leven; leren zijn. Maar aan de andere kant moet je toch ook wel gestoord zijn om dit werk te doen. Hoe wel; ik koester mijn neurosen. Het zijn m'n beste vrienden". Ooit heeft hy de sociale academie 'ge daan', over welke opleiding hij nu zegt: „Daar schaam ik me dus echt voor. Want die opleiding is pas werkelijk ziek". Ove rigens heeft Driezen altijd al-een beetje geworsteld met de wijze waarop onder wijs wordt gegeven. Daarbij dient dan wel te worden aangetekend dat hij zich zijn hele leven lang al een tikkeltje ei genwijs heeft opgesteld. Hij heeft nooit zo in die reguliere stromingen kunnen meelopen. Niet in het onderwijssys teem; niet in het verenigingsleven. „Kijk", zegt hij met licht-verholen stem: „Badminton is badminton. Daar je, gemaakt van Legostenen van afval houtsnippers en cement. De vroegere dakloze Suprapto, die nu als brandweer man een vast inkomen heeft en daardoor de lening voor het huisje kan afbetalen, is zeer tevreden, zo vertaalt Nainggolan. Het is een prachtig huis in een mooie kampong. De kinderen gaan naar school. Eindelijk hebben ze een mens waardig bestaan. Groeihuisjes De gasten krijgen koffie, zoet gebak en pisang goreng. De hele kampong staat op de stoep, want Karei en Wil gaan straks weer weg. „Dit prototype", rekent Karei Wielenga voor, „heeft 3000 gulden gekost. Het is betaald uit een budgetje dat ik van het ministerie van WVC heb gekregen. Het huis is 48 vierkante meter groot. Zo groot zullen de 196 huisjes die straks bij Depok en Bekasi worden ge bouwd, niet worden. Dat zijn groeihuis jes van 24 vierkante meter. Die kunnen we voor 960 gulden realiseren. En steeds als de mensen weer flink hebben ge spaard, kan er een kamer bij aan worden gebouwd". Per jeep gaat de excursie van Panca Bhakti verder naar Depok in de buurt van Bogor, het vroegere Buitenzorg, dat nog altijd bekend is om zijn prachtige botanische tuinen. Op weg naar de Desa Cikumpa - wat zoveel wil zeggen als: een plek, bij de rivier gevonden - blijft de jeep in de vette, rode klei steken. Geen nood, binnen de kortste keren ko men er jongens en mannen uit de bush die met behulp van takken en stenen het ongerief verhelpen. De Desa Cikumpa, voor Nederlandse ogen ook al weer adembenemend mooi gelegen, is de trots van de stichting Pan ca Bhakti. Er zijn inmiddels 42 huisjes gebouwd voor evenzovele gezinnen van moet je dus niet over zitten ouwehoeren op een bankje. Zo is het met dat onder wijs ook. Iedere instelling op dat gebied pretendeert de beste opleiding van het land te zijn. Dat gaat zo: vooraan staat iemand iets te roepen en dat moetje dan onthouden. Als je het verkondigde daar na maar naroept, doe je het goed. Niet dat je er ook maar iets van opsteekt, of iets bij jezelf ontwikkelt, maar dat heet dan onderwijs". Prestatie „Ontplooiing en vorming in onze wes terse wereld staan gelijk aan knippen en snoeien. Maar ik heb in mijn bestaan iets anders ontwikkeld dan anderen nazeg gen. Ik heb als filosofisch geaard per soon ook geleerd een plank af te zagen, de tuin om te spitten en andere aardse zaken. Ik ben dan ook mijn eigen presta tie. Dat is de kern van de zaak. Daar draait alles .om". En aldus filosofeert praktisch filosoof Driezen voort, terwijl zijn hond zich vol overgave achter zijn oor krabt. „Als je de opleiding maatschappelijk werk achter de rug hebt, ben je dan ook maatschap pelijk werker? Nee, dan doe je maat schappelijk werk. Want tussen 'zijn' en 'doen' zit een wereld van verschil. Het is niet: ik denk, dus ik besta. Het is: ik ben, dus ik besta. Maar maak dat de kat maar eens duidelijk. In dat verwerpelijk onderwijssysteem wordt dusdanig ge werkt, dat het denken het altijd wint van het voelen. Daarom hou ik me in het 'Leerhuis' bezig met aspecten als intuï tie, creativiteit en fantasie. Als middel om de opgedroogde inspiratiebron bij anderen weer aan te boren". Steeds meer mensen, met name uit het bedrijfsleven, komen op het spoor van het 'Leerhuis'. Die bloeien volgens de veranderingsdeskundige, die zichzelf nader omschrijft als .een charismatisch leider, tijdens het bijwonen van de cur sussen helemaal op. Veel bedrijven blij ken achteraf de cursusgelden aan hun personeelsleden terug te betalen. Van wege de behaalde successen, zich uitend in enorme energiestuwingen, die de be daklozen uit Kampung Sawah in Jakar ta. Binnen afzienbare tijd komen er 54 huisjes bij, gebouwd volgens het Wielen- ga-systeem. Voorzitter Nainggolan leidt ons rond. Binnen een paar minuten weet iedereen dat er blanke bezoekers zijn. Vrouwen en kinderen komen naar buiten en la chen. Mannen zijn er bijna niet. Die zijn de hele week en soms nog veel langer in Jakarta, waar ze hun vroegere werk (af val verzamelen, karweitjes verrichten) nog steeds doen. Voor hen is er niet veel veranderd. Ze proberen met heel hard werken wat geld te verdienen - een maandinkomen van zestig gulden stemt hen al tot enige tevredenheid, zegt Nainggolan - en ze slapen bij familie en kennissen in de sloppenwijken. Voor hun vrouw en kinderen daaren tegen is er erg veel ten goede veranderd. Het wonen in de nieuwe huisjes van Desa Cikumpa is de hemel vergeleken met de krotten van Kapung Sawah. Geen benzinegassen of overstromingen meer en er is een kliniekje in de buurt. De vrouwen kunnen zich nu extra nuttig maken, want van de stichting Panca Bhakti hebben ze allemaal een naaima chine gekregen, waarmee ze van afval- materiaal poetslappen voor garages ma ken. Veel levert dat niet op, maar voor een ex-dakloze is weinig al veel. Kindertjes In de smerige straatjes van Kampung Sawah leek het wel of elke vrouw, elk meisje zelfs, zwanger was. Dikke buiken alom en overal kindertjes en nog eens kindertjes. Hier, ver buiten Jakarta, waar het leven zoveel beter is. schiint de familie-planning een beetje te werken Een meisje van een jaar of twintig, twee kinderen aan de rokken, vertelt verlegen drijfsvoering ook weer ten goede ko- Bij het geven van die cursussen stelt Driezen duidelijk prioriteiten. „Zoals een priester z'n je-weet-wel inlevert - dat noemen we dus het celibaat zo heb ik ook mijn prioriteiten. Zij het dan op een ander vlak. Ik werk naar een methodiek toe. Draag die niet uit, want iedereen moet uiteindelijk zijn eigen methodiek maar ontwikkelen". Wie zich als cursist wil laten inschrij ven, moet tevoren naar het fraai gelegen Loenen afreizen voor een persoonlijke kennismaking. „Soms zie je die mensen denken: Wat moet ik met die idioot. Maar bij het eerste contact blijkt meteen al, dat ik ook hele wijze dingen kan zeg gen. Trouwens: andersom denk ik ook wel eens: Wat moet ik met al die idioten hier in mijn huis". Behalve cursussen geeft de enthou siast pratende Driezen ook ad-hoc-lezin- gen. Bijvoorbeeld over het buitenkerke lijk christendom. Er zijn mensen die zeg gen dat ze niets meer te maken willen hebben met die multinational, want dat is de kerk als instituut per slot van reke ning. Maar die aan de andere kant de leer op zich niet willen loslaten. Dat is eigenlijk hetzelfde wanneer je niets meer met bakkers van doen wil hebben. Dan bakje toch gewoon zelf je brood...". Karbonaatje Hij knikt bemoedigend ter nadere on dersteuning van zijn woorden. „Ik zie in derdaad veel ellende om me heen. Men sen die hier heen komen, nadat ze bij voorbeeld een aantal psychiatrische zie kenhuizen hebben doorgewroet. Door elkaar genomen komen ze daar gekker vandaan dan dat ze erin gingen. Die kun nen bij mij tijdelijk verblijven om weer op verhaal te komen. Vragen ook veel aandacht, want ik moet eerst die oude rotzooi wel uit hen krijgen. Vergiftigd als ze zijn. Zowel door medicijnen als door opgelegde denkpatronen". André Driezen draagt trouwens - be halve in bed - per definitie een hoed of een muts. „Ik kan moeilijk met een fon- dat ze geen verdere gezinsuitbreiding meer wenst. Ze krijgt de prikpil, net als de meeste andere vrouwen van het nieu we dorpje. „Daar", wijst Karei Wielenga met enige trots, „daar komen straks mijn huisjes. Vind je het niet geweldig hier? Wat ben ik blij dat ik dit mag doen". Na Bogor klimt de asfaltweg de blau we heuvels op. Plotseling stuurt Naing golan de jeep naar rechts, het bos in. Een pad van ruwe steenklompen voert ons hobbelend langs velden vol ananas, lau rierstruiken en kruidnagelbomen. De auto moet even stoppen om een boer, half verscholen onder een gevlochten hoed van zeker een meter in doorsnee, met zijn karbouwen te laten passeren. Het bos wordt dichter. De apen laten zich niet zien. In de oksels van grote bo men bloeien prachtige orchideeën. Bam boebossen, zeker twintig meter hoog, steken scherp af tegen de namid daglucht. Tussen het struikgewas staan traditio neel gebouwde hutjes van vlechtwerk en bamboe. Dit is de desa Sukaluyu, waar de stichting Panca Bhakti ons een kruidnagel-olieproject wil laten zien. De verkoop van kruidnagelen is, begrijpen we van de projectleider, geen vetpot meer. Vroeger wel, want met die felbe geerde kruidnagel en andere specerijen, is die hele kolonialisering van Indonesië begonnen. Om het inkomen van de desa verder op te krikken is er een ketelin stallatie gebouwd waarin de bladeren van de kruid nagelbomen worden ge kookt. Zo kan kruidnagelolie worden gewonnen, waarvoor de farmaceutische en de cosmetische industrie graag een paar roepia over hebben. In het half open gemeenschapshuis worden we heel officieel ontvangen door de mannen van de desa, die allemaal een André Driezen: "Ik breng mensen onder hypnose in hun vorige levens terug". (foto gpd> duepan op m'n kop gaan lopen". Deson danks heeft hij bepaald geen hoge pet op van de reguliere medische wetenschap. „Ik heb hier eens een meisje gehad, dat al drie keer aan haar rug was geope reerd. Niet dat ze ooit wat vonden, maar ze bleven maar in haar snijden. Alsof het om een karbonaatje ging. Uiteindelijk had het kind meer last van dat steeds maar snijden en van haar littekens dan van haar oorspronkelijke klachten". „Ziek zijn heeft trouwens een hele speciale functie. Dat moetje zien als een signaal. Als een absolute boodschap. Zo als in nachtelijke dromen. Als ik me overgeef aan dagdromerij, versier ik in mijn fantasie bijvoorbeeld de mooiste vrouwen. Maar in soortgelijke nachtelij ke dromen val ik altijd in een put of sta ik tot mijn liezen in het water te soppen. Juist op die momenten dat het uitermate spannend begint te worden. Dat is voor mij de absolute boodschap. Begrijp je wat ik bedoel? In het begin is me wel eens gesuggereerd een hoerenkast van De Schansenberg te maken. Maar dat zal dus nooit gebeuren, want ik heb al zo veel pech met vrouwen gehad". Na een even korte als hevige stilte, die de hele Schansenberg op ondubbelzin nige wijze vult, geeft Driezen nog een persoonlijk geheim prijs. „Wat ik in het schemergebied tussen ontwaken en wakker worden ook vaak beleef, is dat ik plotseling blind ben. Nu heb ik welis waar slechte ogen, maar in mijn eerste leven ben ik met een lans blind gesto ken. Terwijl ik aan het kruis genageld hing. Dat hinderlijk gebeuren achter volgt me kennelijk nog steeds". peci dragen, het bekende zwarte moslim hoofddeksel. De mannen zyn zeer ver eerd met ons bezoek. Ze hopen dat mis ter Karei en mister Henk in Nederland een beetje geld kunnen lospeuteren voor hun landbouwcoöperatie. De kelen wor den gespoeld met een flesje jasmijnthee, dat hier heel functioneel Tehbotol wordt genoemd en dan is het al weer tijd voor de zeer moeizame terugreis. Audiëntie De minister van volkshuisvesting van de republiek Indonesië, drs. Cosmas Ba- tubara, heeft te kennen gegeven dat hij ons in audiëntie wil ontvangen. Hij heeft belangstelling voor de herhuisvestings projecten van Panca Bhakti en voor het goedkopere bouwsysteem van Karei Wielenga. Er moet nog even op de minis ter worden gewacht. De bestuursledeh van Panca Bhakti, minus de zelfverze kerde voorzitter Nainggolan, zitten wat nerveus in de kamer van drs. C. Djema- but Blaang, de eerste adviseur van de minister, een soort staatssecretaris dus. Drs. Blaang maakt ons duidelijk dat Indonesië niet zo'n sociaal paradijs is als Nederland. Zomaar huizen bouwen voor mensen die vrijwel geen inkomen he6- ben, is er niet bij. Daar heeft Indonesië geen geld voor. De mensen moeten zelf voor hun huisvesting zorgen. Hooguit kan er in de sfeer van geldleningen iels worden gedaan. De daklozen van Jakar ta, geeft drs. Blaang toe, vormen het grootste huisvestingsprobleem van de republiek. „Maar in feite woont veertig procent van de inwoners van Jakarta (zo'n drie miljoen mensen dus - redO nogal ongezond", zegt hij letterlijk. „Het is een groot probleem voor een ontwik kelingsland als Indonesië". Minister Cosmas Batubara is de vrien delijkheid zelve. Met veel interesse be kijkt hij een Wielenga-bouwsteen („goedgekeurd door het Bouwcentrum in Rotterdam") en hij luistert geduldig naar voorzitter Nainggolan die over dé bouwplannen vertelt. Met tevredenheid hoort drs. Batubara dat de daklozen flink aan het sparen zijn. Hij erkent dat ze van hem geen geld mogen verwacht ten voor de nieuwe dorpjes. Waardering heeft de minister voor dg hoge organisatiegraad van de daklozenr stichting. Want juist aan een goede orga nisatie ontbreekt het vaak. Een week la ter laat de minister via zijn adviseur Blaang weten dat de herhuisvesting van de Kampung Sawah-bewoners het voor beeldproject voor heel Indonesië wordt. Karei Wielenga kan wel huilen van blijd schap als hij dit goede nieuws verneemt. Niet opgelost Pater Jo Dijkstra (de oom overigens van de beroemde zeezeiler Gerard Dijk stra), die ervoor gezorgd heeft dat plan nenmaker Wielenga met de pater en dus met Panca Bhakti in contact is gebracht, acht de waarde van het bezoek aan dë minister hoog. Dat drs. Batubara geen geld heeft toegezegd verbaast pater Dijkstra niets. „De waarde van het bezoek is vooral dat de minister weet wat er gebeurt mei Kampung Sawah. Je hebt zelf kunnen zien dat de bulldozers al klaar staan oni die krotjes op te ruimen. De minister kan er waarschijnlijk voor zorgen dat dè ontruiming van Kampung Sawah nog een paar jaar wordt uitgesteld, zodat Panca Bhakti de gelegenheid krijgt om. de daklozen elders te huisvesten", denkt pater Dijkstra. Maar daarmee is het daklozenprot. bleem van Jakarta nog lang niet opge-, lost. Hooguit zijn een paar honderd ge zinnen geholpen. Een paar honderd van de honderdduizend gezinnen. „Over een eeuw", zegt Jo Dijkstra, „heb je hier nog steeds daklozen". Karei Wielenga, die; zijn werk in Jakarta pro deo doet, zou gaarne zien - en verwacht ook - dat de; bouwprojecten door Nederlandse fond-C sen worden ondersteund. Lezers die iets willen doen adviseert,' hij geld over te maken naar de giroreke-» ning van de Wilde Ganzen Hilversum „Als je je realiseert", zegt hij, „datje een; oplossing hebt voor iets dat onoplosbaar* lijkt, dan is er geen terug meer mogelijk.. Anders ben je volslagen gewetenloos". Het bestaan van zijn vorige levens- heeft hij trouwens achterhaald door oft zichzelf regressie-therapie toe te passen. „Want dat doe ik ook; mensen onder hypnose in hun vorige levens terug brengen. Aanvankelijk vond ik het zo raar, dat ik de hele Bijbel ken en ook precies weet waar wat staat. Soms flitst het ook door mijn hoofd van: Dat staat er nu wel, maar dat is destijds helemaal niet zo bedoeld. En dat terwijl ik hele maal niet christelijk ben opgevoed". "Ik heette destyds Ezos. Hoe je dat schrijft? Dat weet ik niet, want toen schreef ik nog niet. Wat ik wel weet, is dat ik - verstopt in de bergen - een soortgelijke scholing heb gekregen als Jezus. We hebben ook samen heel wat gesprekken gehad. En meningsverschil len. Zo vind ik bijvoorbeeld in tegenstel ling tot zijn opvatting, dat je dorstigen naar de bron moet laten komen. Dus niet andersom. Anders ben je mijns inziens verkwistend bezig". „Dat zou hetzelfde zijn als wanneer ik op het marktplein zou gaan staan om een persoonlijke boodschap te verkon dingen. Dan ben je bezig theater te ma ken en moet je uitkijken niet slechts de lachers op je hand te krijgen". Terroristen „Of ik uniek ben? Nee hoor, helemaal niet. Je bent nu eenmaal nooit zo uniek in de tijdsperiode, waarin je iets doet. Ik heb dan aan de bron van het Christen dom gestaan. Nou en... Eerder dan Jezus van Nazareth ben ik gekruisigd. Dat is trouwens niets om je op te laten voor staan. Want in die tijd stonden langs alle wegen kruisen. Die drie kruisen op Gol gotha, die stonden er slechts bij wijze van een voorkeursbehandeling". Eigenlijk, vindt hy terugblikkend op zijn eerste leven, is er mets nieuws onder de zon. „De Tollenaars van toen moet je beschouwen als dezelfde lieden, die nu stiekem balletje-balletje spelen. En Je zus van Nazareth is gewoon opgepakt door wat we nu terroristen zouden noe men. Om de aandacht voor hen op te ei sen. Hij is niet gekruisigd voor onze zon den. Nee, dat hebben wij ervan gemaakt. Als excuses. Hij is destyds aan het kruis genageld als voorbeeld. Zoals terroris ten gijzelaars maken als voorbeeld. Maar niemand wilde dat destijds begrijpen. Alleen Jezus begreep het. Want, zei hij niet: Vader, vergeef het hen, want ze we ten niet wat ze doen..." André zwijgt; zijn hond geeuwt en. krabt zich loom aan het andere oor...

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 15