Nieuw materiaal bij
de bouw van jachten
Utrecht dit jaar
de gastprovincie
Bouwen voor miljonairs
Verbeteringen aan plank en zeil
'Regionale'
nieuwtjes
op Hiswa
Goede faam Nederlandse jachtbouw
Museum klassieke jachten
VRIJDAG 6 MAART 1987
PAGINA 13
Aan de Hiswa-watersporttentoon-
stelling is ook dit jaar weer het His-
wa-theater verbonden. In dit thea
ter, met een bassin van 20 bij 50 me
ter, zullen demonstraties plankzei-
len, wedstrijdzeilen, waterskiën,
duiken, reddingoperatiesraces in
mini-twaalfmeter jachten worden
gehouden. Er is gelegenheid deel te
nemen aan verschillende sport- en
spelactiviteiten.
De 32ste internationale watersporttentoonstelling Hiswa wordt
van vrijdag 6 tot en met zondag 15 maart gehouden in zeven*
hallen van de RAI in Amsterdam. De expositie is dagelijks ge
opend van 10 uur 's morgens tot 5 uur 's middags en op donder
dag 12 en vrijdag 13 maart van 10 uur 's ochtends tot 10 uur 's
avonds.
Op een oppeiwlakte van bijna 45.000 vierkante meter exposeren
de ongeveer 4'40 standhouders boten en jachten van klein tot
groot, zeilplanken, motoren en accessoires voor de watersport.
De toegangsprijs bedraagt f 13,50 per persoon. Voor kinderen
tot 12 jaar - mits met begeleiding - moet f7,50 worden betaald.
i de RAI-tentoonstellingshallen tijdens de Hiswa.
Utrecht is dit jaar gastprovincie op de
Hiswa. Eerder waren dat Friesland en
Zeeland. Bij de presentatie zal de Spa
kenburger botter BU 210 een belangrijke
rol spelen. Het karakteristieke vissers
vaartuig komt als een grote blikvanger
op het voorplein van het RAI-complex te
staan.
Het gaat om een in 1986 van stapel ge
lopen botter, die niet volgens tekening,
maar geheel overeenkomstig oude mal
len werd gebouwd. De opdrachtgeefster
tot de bouw, de Stichting Spakenburger
Botter, spreekt van een varend monu
ment. De bouw van het vaartuig nam on
geveer anderhalf jaar in beslag.
De botter werd onder meer gebouwd
met het doel de oude, voor de bouw van
dergelijke schepen benodigde vakkennis
te bewaren. De gemeente Bunschoten en
de provincie Utrecht gebruiken de bot
ter vaak voor promotie-doeleinden.
De provincie krijgt op de tentoonstel
ling een grote stand in de verbindingshal
tussen Europa- en Amstelhal. Belangrij
ke watersportgemeenten Bunschoten,
Loosdrecht en Vinkeveen verzorgen een
eigen presentatie. De aandacht zal ook
gevestigd worden op de gemeenten langs
de Utrechtse Vecht en de stadjes aan de
Hollandsche IJssel.
Eveneens zijn de VW's van Amers
foort en Wijk bij Duurstede op de
Utrecht-stand present. Ter gelegenheid
van de Hiswa wordt een speciale water-
kaart van Utrecht uitgegeven. Daarop
staan niet alleen de watersportmogelijk
heden in de provincie vermeld, maar ook
toeristische bezienswaardigheden langs
de vaarroutes.
De ontwikkeling in de jacht- en
zeilbouw staat niet stil. Al weer ja
ren geleden was er sprake van een
revolutie in de jachtbouwwereld
toen de eerste polyester schepen
op de markt kwamen. Een soortge- - gebruikt
lijke ingrijpende verandering vond
plaats met de overigens geleidelij
ke overgang van katoenen zeilen
naar zeilen van kunststof. De laat
ste jaren dienen zich echter al weer
nieuwe materialen en bouwmetho
den aan.
eigenschappen worden gebruikt.
Daar waar bijvoorbeeld rek voor
komt - de buitenkant van de romp
en zeker op de plaats waar de put
tingen met de romp verbonden zijn
koolstof.
Op plaatsen waar druk wordt uit
geoefend - de binnenkant van de
romp, de mastvoet en de kielplaat
- wordt kevlar toegepast. Op die
manier is het mogelijk tot een zeer
licht, maar toch uiterst sterk ge
heel te komen. In de toekomst zal
men zeker in staat zijn om volgens
een nieuwe techniek in een hoog
tempo honderden jachten van een
bepaalde type te „bakken". En als
die massaproduktie eenmaal een
feit is zullen de kosten uiteraard
sterk dalen.
Dat zal zeker ook bij de fabricage
van zeilen het geval zijn. Er wor
den nu al weer enkele kevlar- en
In de verslagen van de laatste
Whitbread zeilrace rond de wereld
of de strijd om de vermaarde Ame
rica's Cup in Australië kon men al
verschillende nieuwe termen te
genkomen. Er werd gesproken
over composietmaterialen, over
kevlar, mylar en carbon fibre of
koolstofvezels.
Tot nog toe zijn deze ultra lichte
en extra sterke, maar peperdure
materialen nog niet gebruikt voor
de bouw van toerschepen voor de
gemiddelde watersporter. Maar
waarschijnlijk zal het niet lang
meer duren of sommige werven la
ten hun eerste carbon/kevlar toer-
jachten te water. Vast staat ook dat
zeilmakerijen hun computers al
toer-versies laten uitdenken van
speciale voor de grote wedstrijden
ontworpen zeilen.
Een voordeel voor de waterspor
ter is dat de wedstrijdsport zorgt ianase Jacniwerven voor veie mu-
dat eerst de kinderziekten worden guldens jachten voor bun
tenlandse opdrachtgevers ge
bouwd. Het gaat hier om schepen
mylarzeilen gebruikt. Deze zeilen
zijn veel lichter dan die van dacron
en bovendien geheel rekvast.
Aanvankelijk waren er flinke
problemen wat de slijtage betreft.
Zo gingen er in de Whitbreadrace
kevlar-zeilen als gevolg van slijtage
naar hun grootje. Nu zijn er zeilma
kers, die garanderen dat hun pro-
dukten niet meer onderhevig zijn
aan delaminatie en de werking van
UV-stralen. De opkomst van de
rekvrije doeksoorten laat nu ook
variatie in de snit van de zeilen toe.
Men kan de banen zó stikken dat
de trekkrachten in het zeil zo goed
mogelijk worden opgevangen. Zo
hebben al allerlei bijzondere patro
nen hun intrede gedaan, vooral in
de wedstrijdzeilerij. En het einde
van die ontwikkeling is nog lang
niet in zicht.
Uit het grote aantal vaartuigen
dat op de Hiswa te zien is er
door het tentoonstellingscomi
té een aantal gelicht dat gezien
hun nieuwswaarde extra aan
dacht verdient. Daartoe be
hoort de snelle en luxueuze
motorkruiser Kempala van de
scheeps- en jachtwerf Kern pers
uit Alphen aan den Rijn.
In de basis-uitvoering is dit
half-planerende schip voorzien
van een motor met een vermo
gen van 130 pk. Het stalen
schip meet 13,5 x 4,20 meter en
heeft een diepgang van 1.25
meter zodat er goed mee te va
ren is op binnenwateren. Het
schip dat van alle moderne
comfort is voorzien en drie
slaapvertrekken heeft kost 3
ton.
Andere 'regionale' noviteiten
zijn twee kajuitzeiljachten van
Jeanneau uit Warmond. De
'Sun Light 30' meet 9,15 meter
en de 'Sun Shine 38', is geba
seerd op het race-schip Justine
III.
Omtzigt Watersport uit Zoe-
terwoude brengt een Engelse
sportboot, type V 185 met een
lengte van 5,55 meter en zeevis-
en sportboten van het merk
Wellcraft.
De jachtwerf Gebr. Visch uit
Warmond komt met een kleine
sportboot van het Engelse
merk Interceptor, een even
eens Engelse sportboot van
Shakespeare en een weekend-
cruiser Hardy 19 Regatta.
Hobie Cat Holland uit Noord-
wijk presenteert de 1-mans ca
tamaran Hobie Cat 17. een cat
uitgerust met mylartuig en spe
ciale zijwings van Amerikaans
fabrikaat.
De Mariner-buitenboordmo-
toren van Marine Power uit
Zoeterwoude zijn voorzien van
nieuwe geluiddempers, terwijl
Mercruiser op de Hiswa aanwe
zig is met twee nieuwe typen
sterndrives.
Mastenmakerij D. van der
Neut in Alphen aan den Rijn
brengt een mast waarin het
grootzeil kan worden gereefd
of opgeslagen.
Een trapezebroek, voorzien
van een semi-brede roestvrij
stalen haak is de noviteit van
LA 84 uit Weteringbrug.
Op de Hiswa zijn nog meer
exposanten uit deze regio te
zien. Zo zult u in de RAI onder
meer aantreffen: Sikkens (Sas-
senheim), jachthaven 't Fort-
(Warmond), M&M Marine-
(Leidschendam), Powerboat
Holland(Nieuw Vennep), I.T.
holland(Ter Aar), Diesel Dan-
ko(Waddinxveen), Houweling
KPM(Warmond), Brasker Mas-
tenmakerij(Zoeterwoude),
Bouw van WijkfWoubrugge),
jachthaven Kempers(Kudel-
staart), Greet Tims(Kaag),
techn. bureau RenaudfWou-
brugge), Marin AssisUZoeter-
woude), Supercat Holland-
(Noordwijk), F2 FUN Func
tion (Roelofarendsveen), Pas-
schier Touw(Noordwijk) en
Wave Warrior(Oude Wetering).
r zijn i;
En dat die
de laatste Whitbreadrace wel be
wezen enkele van de met
materialen gebouwde jachten
toonden toen delaminatie-
schijnselen. Het wil zeggen dat de
verschillende lagen materiaal niet
op elkaar bleven zitten.
met een waarde van 5 tot 50 mil
joen gulden, per stuk wel te ver
staan. Het zijn jachten voor de
Veel verfijningen aan planken en zeilen.
Om een jacht van nieuwe mate
rialen te bouwen komt heel wat kij
ken. Dat komt omdat er verschil
lende stoffen met uiteenlopende
Volgens voorzitter Wim Jeths zijn pure snelheidsplanken, wave-
ran het tentoonstellingscomitAe boards, slalomboards, rondbo-
kracht vier Beaufort nodig is om
over het water te kunnen scheren.
de Hiswa lijkt de surfbranche dems voor de Olympische wed- Verwacht wordt overigens dat de
na enkele hectische jaren tot rust strijdklasse, funboards en ook nog populariteit van de 320-klasse zich
te zijn gekomen. Naar zijn mening altijd de stabiele planken voor pa zal voortzetten. Het 3,20 meter lan
ge funboard is het kleinste board
De interesse van de topsurfer met een zwaard. Het wordt de per-
de slalom- en fecte synthese genoemd van een
waveboards met een lengte van race- en een slalomboard,
respectievelijk 2,95 en 2,70 meter. Men kan er mee powergijpen,
Deze zijn zo licht dat ze het ge- voetsturen en waterstarten en er
wicht van een surfer normaal niet ook bij afnemende wind nog veilig vliegt daarmee minder snel de
een wind van mee aan de kant komen. De vraag
zijn vraag en aanbod nu meer op
elkaar afgestemd. De verkoop sta
biliseert zich rond de 35.000 surf- gaat vooral uit
planken, nadat er eerder wel
55.000 planken in één jaar v£
hand gingen.
Ofschoon er dus sprake is
een stabilisatie wil dat niet zeggen kunnen dragen
dat ontwikkeling in deze tak van
de watersport tot stilstand is geko
men. Fabrikanten van planken en
makers van surfzeilen slagen er in
steeds nieuwe verfijningen en ver
beteringen aan te brengen. De ko
mende Hiswa zal daarvan zeker
weer het bewijs vormen.
Eén van de hallen van het RAI-
complex zal volledig worden ge
bruikt voor het tentoonstellen van
surfbenodigdheden. Op een opper
vlakte van meer dan 5.000 vierkan
te meter zullen zo'n 45 bedrij
is op het ogenblik of de fabrikan
ten op grote schaal zullen overgaan
tot de produktie van waveboards
met zogenaamde flexitails. Eerst
gold altijd dat een plank stijf moest
zijn om tot goede prestaties te kun
nen komen. Nu blijkt echter dat
een buigzame spiegel - flexitail -
voordeiep biedt aan de minder er
varen surfer. Hij kan met zo'n
plank gemakkelijker gijpen
bocht uit.
Wat de surfzeilen betreft is er
haast sprake van een revolutie, zo
veel verfijningen zijn er tot stand
gebracht. Volgens deskundigen
UK-...* het wordt Mg? het jaar van het „cut
de vierde achtereenvolgende maal op away zeil Dit zeil heeft een zig-
plank, zag inkeping in het achterlijk. Dat
heeft tot gevolg dat het bovenste
en het onderste deel van het zeil
onafhankelijk van elkaar
Zondag surfmarathon op Amstel
Ter gelegenheid van de Hiswa watersporttentoonstelling en als opening
watersportseizoen 1987 wordt zondag voor de vierde achtereenvol
de Amstel een surfmarathon gehouden. Iedereen die in het bezit is
een surfpak en een reddingsvest en over surfervaring beschikt kan meedoen a
de 25 kilometer lange tocht.
Start en finish vinden plaats om respectievelijk half elf en ongeveer drie uui 4.._w
Nes aan de Amstel. Het keerpunt ligt bij de Utrechtsebrug te Amsterdam. fiinrtinnprpn nit vprhontri rip sta-
Er Is een wedstrijd- en een reereatieklasse. In beide categorieën zijn leuke S»,YfP°°£,lf,
prijzen te verdienen. Bovendien krijgen de deelnemers
de tentoonstelling. De organisatie is in handen
De Poeldippers. Het evenement wordt gehouden onder auspicién
gratis toegangskaart «l maakt dat het zeil na het
de plankzeilvereniging invallen van windvlagen piet
surfsportartikelen presenteren. Er lijk Nederlands Watersport Verbond.
Dat zijn niet altijd particuliere ei
genaars. Vaak geven grote bedrij
ven en of organisaties opdracht tot
de bouw van zulke miljoenenjach
ten. Het is in de kringen, die zich
dergelijke schepen kunnen veroor
loven, „in" om in Nederland een
jacht te laten bouwen. „Dutch
built" staat wat de bouw van zulke
jachten betreft volgens vele insi
ders voor absolute topkwaliteit.
Voor de Tweede Wereldoorlog
gingen de opdrachtgevers voor de
bouw van deze grote luxe jachten
veelal naar de oevers van de Elbe,
de Engelse zuidkust of Italië. Al na
1950 veranderde dat. En in de jaren
'60 en '70 waren er nog maar weinig
buitenlandse werven die zich kon
den meten met hun Nederlandse
concurrenten.
Vooral toen het grote oliegeld rij
kelijk begon te vloeien gleden er
steeds meer en steeds grotere mo
torjachten van de vaderlandse hel
lingen. De luxe schepen vonden
vooral hun weg naar de Arabische
landen. Ook de Amerikaanse
markt was zeer willig.
De malaise in de scheepsbouw
en de gewone jachtbouw bracht
een aantal werven ertoe zich ook
op de jachtbouw te storten. In en
kele gevallen mislukten deze on
dernemingen. Het bouwen van
zeer luxueuze jachten is heel wat
anders dan het bouwen van be-
drijfsvaartuigen. Het ontwerpen en
maken van de zeer bijzondere en
soms extravagante interieurs eist
veel creativiteit en vakmanschap.
Gouden kranen, hydraulische heli-
kopterdekken, geavanceerde com
municatie- en navigatieappara-
tuur, een ziekenhuisje en een grote
bar zijn doorgaans standaard-voor
zieningen.
En wat er op deze jachten aan de
veiligheid wordt besteed is gigan
tisch. Bij de opdrachtgevers be
staat kennelijk angst voor aansla
gen op hun schepen. Dat is ook de
reden dat dergelijke jachten niet
vaak in de publiciteit komen. De
namen van de opdrachtgevers mo
gen doorgaans niet door de werf
worden bekendgemaakt.
De bekende jachtwerf van Wal
ter Huisman in Vollenhove doet op
dit punt wat minder geheimzinnig.
Op deze werf worden voornamelijk
grote zeiljachten gebouwd. Zij
heeft met de bouw van aluminium
jachten van 18 tot dik 30 meter - en
met prijskaartjes van 4 tot 8 mil
joen - vrijwel een monopoliepositie
opgebouwd.
Bij de bouw van motoijachten
wordt er echter aan de positie van
de Nederlandse werven getornd.
Sinds kort verschijnen er op de we
reldzeeën ook jachten die in Japan
of in Australië zijn gebouwd. De
Nederlandse werven zien dit voor
lopig niet als een bedreiging. De
markt voor dit soort schepen is
duidelijk groter dan men over het
algemeen wellicht denkt. Op deze
aarde lopen er nog voldoende men
sen rond die miljoenen voor een
jacht willen neertellen. Zij hebben
de Hiswa niet nodig om er een
scheepje uit te zoeken.
Verleden jaar werd de Vereniging Nederlands Watersport Museum opge
richt. Dat gebeurde in Amsterdam in het Scheepvaartmuseum, waar toen
65 klassieke zeil- en motorjachten waren bijeengebracht. De belangstel
ling voor die vooroorlogse schepen bleek zo groot, dat de jonge vereniging
haar werk met voortvarendheid voortzette.
De vereniging staat op het standpunt dat er in Nederland nog talrijke
oude pleziervaartuigen rondvaren, die met veel zorg en liefde worden
onderhouden tot hun eigenaars ze van de hand moeten doen. Maar wie
neemt de zorg voor de oude schepen op zich als het voor particulieren te
duur wordt ze te onderhouden? Men vindt dan ook dat er een watersport-
t moet komen.
Voorzitter W. Zantvoort over de noodzaak van een dergelijk museum:
„Veel klassieke jachten zijn ontroerend mooi en zichtbaar met liefde ge
bouwd. Zij mogen hun einde niet vinden op de schroothoop of in de open
haard. Heel veel watersporters zijn er van overtuigd dat het museum er
moet komen. En het zal komen ook".
De vereniging houdt zich voorlopig bezig met het opsporen van oude
schepen en het beschrijven daarvan. Oude archieven worden van zolder
gehaald en foto's, films en modellen worden verzameld. Verder wil de
vereniging beginnen met de geschiedschrijving van de watersport. De
vereniging is nog op zoek naar een vestigingsplaats voor
