Craxi maakt zijn
aftreden bekend
Sowjet-Unie voorlopig nog buitenstaander in Azië
Webster gevraagd
als hoofd CIA
mmm
Italianen eerder naar de stembus
Wil nu de echte
dubbelspion opstaan?
In Hamburg
meuwe
verkiezingen
Libiërs vragen
politiek asiel
in Egypte
Rebellen tegen Botha komen
met anti-apartheidsmanifest
Europees rampenplan
WOENSDAG 4 MAART 1987
PAGINA 5
LONDEN (GPD) - In de loop van
deze maand zal een Australische
Fechter beslissen of de memoires
van een voormalige agent van de
Britse geheime dienst MI-5 in zijn
land gepubliceerd mogen worden.
In die memoires schrijft deze
agent, Peter Wright, dat het vroe
gere hoofd van MI-5, de inmiddels
overleden sir Roger Hollis in feite
een dubbelagent was, die voor de
Russen werkte en de nationale vei
ligheid van Groot-Brittannië enor
me schade heeft toegebracht.
In de aanloop naar de gerechte
lijke beslissing is nu onthuld dat
niet sir Roger Hollis, maar diens
tweede man bij MI-5, de eveneens
Tl overleden Graham Mitchell, de
ROME (GPD/ANP) - Geheel volgens programma kondigde de Italiaanse socialistische grote schurk was die de Russen al-
premier Betino Craxi gistermiddag in de Senaat zijn aftreden aan. Onmiddellijk daarna lerlei gegevens over de Britse c
diende hij in het Quirina bij president Cossiga het ontslag van zijn regering in.
handen
Hiermee is de lang voorziene kabi
netscrisis in Italië begonnen. Maar
of deze zal uitlopen op de vorming
van een nieuwe regering of op ka
merontbinding en vervroegde ver
kiezingen, blijft vooralsnog een on
beantwoorde vraag. President Cos
siga heeft Craxi gevraagd voorlo
pig aan te blijven.
In zijn rede tot de Senaat wijdde
Craxi heel weinig woorden aan de
oorzaken van de crisis: toenemen
de discussies en wederzijds onbe-
HAMBURG (AFP) - Vier maanden
na de verkiezingen van november vooroordelen.
grip tussen de regeringspartijen
die, zo zei hij, zelfs tot een ultima
tum hadden geleid. Het was ondui
delijk of hij hiermee zinspeelde op
de christen/democratische eis om
zich te houden aan de vorig jaar ge
maakte afspraak over aftreden in
het voorjaar en plaatsmaken voor
een christen/democraat.
De rest van zijn rede was geheel
gewijd aan de successen van de
twee door hem geleide kabinetten,
die hij voor het gemak onder de
ene noemer van de stabiliteit
bracht. De afgelopen drieëneehalf
jaar schilderde hij af als een perio
de van onafgebroken rust en ar-
beidsvrede, van hersteld vertrou
wen en van voortdurende vooruit
gang, waardoor, zo zei hij, Italië het
vijfde grote industrieland van de
wereld was geworden. Aan de bui
tenlandse bewondering voor de
Italiaanse presentaties hechtte hij
meer waarde dan aan binnenland
se kritiek, die naar zijn mening
voortkomt uit provincialistische
tra-spionagedienst
speelde.
dat zijn Andreotti niet zullen steu- Deze onthulling komt van de
nen. Daarmee staat al vrijwel vast spionagespecialist Nigel West, die
dat Cossiga gedwongen zal worden er een nieuw boek aan heeft ge-
vervroegde verkiezingen uit te wijd, dat onmiddellijk, in heel 's
schrijven. lands obsessie voor spionage-
schandalén, weer volop de aan
dacht trekt. En dat is kennelijk ook
de bedoeling. De conservatieve re
gering Thatcher heeft tot nu toe he
mel en aarde bewogen om de pu
blicatie van de memoires van Peter
Wright in Australië te voorkomen.
Maar nu sterk de indruk bestaat
dat de Australische rechter bin
nenkort toch het licht op groen zal
zetten voor de publicatie, lijkt het
er sterk op dat de nieuwste onthul
lingen van Nigel West erop gericht
zijn om bij voorbaat de wind uit de
zeilen te halen van de memoires
van Peter Wright, die er een levens
werk van gemaakt heeft om zijn
vroegere baas ..als verrader te ont
maskeren.
Zijn tegenspeler Nigel West, die
in de komende algemene verkie
zingen een conservatieve kandi
daat is voor het Lagerhuis, beweert
nu dat niet sir Roger Hollis, maar
diens rechterhand Graham Mit
chell een Russische handlanger
was, die in de vijftiger jaren er voor
zorgde dat de notoire verraders
Burgess en Maclean tijdig vanuit
Engeland naar Rusland konden
ontsnappen en ook de later naar
Moskou gevluchte meesterspion
Kim Philby tijdig getipt werd. Vol
gens Nigel West heeft Graham Mit
chell de Russen tal van vitale wes
terse atoomgeheimen in handen
gespeeld en hun regelmatig op de
hoogte gesteld van wat de Britse
en Amerikaanse geheime diensten
wisten over Russische spionage-
activiteiten in het westen.
Volgens de zoon van Graham
Mitchell, die in 1984 op 79-jarige
leeftijd is overleden, waren er des
tijds al beschuldigingen toen zijn
vader nog leefde, maar dat deze al
tijd met klem heeft ontkend een
Russische spion te zijn. De zoon,
Charles Mitchell wees erop dat zijn
vader tot tweemaal toe na een diep
gaand onderzoek van alle beschul
digingen is gezuiverd en dat de
nieuwe aantijgingen een valse
smet zijn op het blazoen van de
man die z'n land naar eer en gewe
ten heeft gediend. „Mijn vader
heeft het altijd als een plicht gezien
om te zwijgen over zijn werkzaam
heden voor MI-5. Daarover beston
den bij de geheime dienst vaste af
spraken en daaraan heeft hij zich
gehouden. Anderen niet!", aldus
Charles Mitchell.
waarbij de sociaaldemocratische
SPD zijn absolute meerderheid in
het deelstaatparlement van Ham
burg verloor, heeft de SPD-burge-
meester van de Noordduitse ha
venstad, Klaus von Dohnanyi,
nieuwe verkiezingen in het voor
uitzicht gesteld. Deze zullen ver
moedelijk in mei worden gehou
den.
De verkiezingen moeten een ein
de maken aan de impasse die is
ontstaan bij de pogingen van de
drie in het parlement vertegen
woordigde partijen om overeen
stemming te bereiken over een
nieuwe deelstaatregering. In de
Hanzestad, die te kampen heeft
met een aanhoudende economi
sche crisis, kreeg de christendemo
cratische CDU van Bondskanselier
Helmut Kohl in november 41,9
procent van de stemmen. Daarmee
werd de SPD, die 41,8 procent van
de stemmen kreeg en ten opzichte
van 1982 een fors verlies van 9,5
procent moest incasseren, voor de
eerste keer voorbijgestreefd. De al
ternatieve Groenen vergaarden bij
de laatste verkiezingen 10,4 pro
cent van de stemmen.
De SPD, die geweigerd had met
de Groenen in zee te gaan, keerde
zich tot de CDU om een grote coali
tie te sluiten of om parlementaire
steun te verkrijgen. Gisteren moes
ten beide partijen echter conclude
ren dat ze het niet eens zijn gewor
den. Volgens de SPD liggen daar
aan begrotingsproblemen ten
grondslag, maar de CDU wijt het
mislukken van de onderhandelin
gen aan verdeeldheid in de SPD-
gelederen.
Toerisme
Westerse deelnemers aan een
conferentie over de akkoorden van
Helsinki hebben gisteren voorge
steld om beperkingen voor toeris
me in de 35 deelnemende landen
op te heffen. Aan de leden van de
conferentie over veiligheid en sa
menwerking in Europa werd voor
gesteld om „alle wettelijke en an
dere obstakels op te heffen die con
tacten tussen plaatselijke bevol
king en bezoekende toeristen be
perken of verbieden". Het voorstel,
dat werd gesteund'door 15 wester
se landen waaronder de VS en Ca
nada, richtte zich vooral op de
Oostbloklanden. In een aantal van
die landen stuit het maken van pri-
vé-reizen op beperkingen.
Vrijlating
Serafim Jevsjoekov, een voor
malige Sowjet-piloot van Aeroflot
die al jarenlang naar Frankrijk wil
emigreren, is gisteren vrijgelaten
uit een psychiatrische kliniek in de
Russische hoofdstad. Hij werd af
gelopen zondag opgepakt en in de
inrichting geplaatst na de dag er
voor met zijn echtgenote en doch
ter op het Poesj kin-plein in Mos
kou te hebben geprotesteerd tegen
de gevangenhouding van zijn zoon
in een werkkamp. Zijn zoon werd
vorig jaar als dienstweigeraar ver
oordeeld tot drie jaar werkkamp
met streng regiem.
De beloften die deze regering bij
haar aantreden aan het parlement
heeft gedaan, zo besloot hij, zijn
voor een deel ingelost door al inge
voerde wettelijke maatregelen en
liggen voor een ander deel bij het
parlement in de vorm van nog
goed te keuren wetsvoorstellen.
Craxi's rede had meer weg van
een overwinningsbulletin dan van
een uiteenzetting waarom de rege
ring zou moeten aftreden, behalve
dan om de ontbrekende wil tot sa
menwerking die hij bij anderen
had geconstateerd en om de hieruit
ontstane onzekerheid. In feite, zo
was de algemene indruk, hield Cra
xi een verkiezingstoespraak en Chinese studenten grissen exemplaren met de tekst van de toespraak i
opende hij hiermee de campagne buitenlandse zaken Shultz uit de handen van een andere student.
voor de vervroegde verkiezingen
die hij onvermijdelijk schijnt te
achten. Voor president Cossiga
breekt een tijd van moeilijke be
slissingen aan. Men verwacht dat
hij over enkele dagen een forma
tieopdracht zal verstrekken van
Giulio Andreotti, de enige kandi
daat die door de christen/democra
ten naar voren is geschoven.
De socialisten hebben daartegen
bezwaar en al te kennen gegeven
de Amerikaanse minister 1
WASHINGTON - De Amerikaanse
president Reagan heeft de 62-jarige
William Webster, thans directeur
van de federale politiemacht, de
FBI, gevraagd directeur te worden
van de geheime dienst, de CIA.
Webster werd gevraagd één dag
nadat de man die Reagan aanvan
kelijk had aangezocht, Robert Ga
tes, zich genoodzaakt had gezien
zich terug te trekken.
door
Henk Dam
Gates, die nu tweede man van de
CIA is, trok zijn kandidatuur in na
dat hem duidelijk was geworden
dat in de Senaat teveel weerstand
tegen hem bestaat. De Senaat moet
wettelijk de voordracht van Rea
gan bevestigen, voor van een be
noeming sprake kan zijn.
Het verzet in de Senaat kwam
voort uit de vooralsnog niet erg
duidelijke rol van Gates in de Iran-
affaire. Als de rechterhand van de
onlangs met pensioen gegane CIA-
hij
CAIRO (AP) - Vijf Libische solda
ten die met hun C-130 Hercules
transportvliegtuig naar het zuiden
van Egypte zijn gevlogen, zijn gis
teren doorgevlogen naar een mili
tair vliegveld in Cairo. De vijfman
nen hebben politiek asiel ge
vraagd. Dat hebben bronnen bij de
regering gezegd.
De overgelopen militairen zou
den een luitenant-kolonel, een lui
tenant en drie dienstplichtigen
zijn. Luitenant-kolonel is een zeer
hoge rang in Libië, waar de hoog
ste rang kolonel is. Er werd gister
middag met de Libiërs onderhan
deld over hun asielaanvraag.
Het Libische toestel was onder
weg van Libië naar Tsjaad met
voorraden voor de Libische mili
tairen daar, toen het plotseling van
koers veranderde en naar Aboe
Simbel. Het Libische persbureau
JANA zei dat het toestel door
slecht weer gedwongen was een
noodlanding te maken in Aboe
Simbel. JANA eiste dat het toestel
zou worden teruggegeven.
Shultz roept
China op tot
open houding
DALIAN (AP) - De Amerikaan
se minister van buitenlandse
zaken George Shultz heeft Chi
na gisteren opgeroepen zich
open te blijven stellen voor bui
tenlandse ideeën en kapitaal.
Hij waarschuwde dat „gesloten
maatschappijen achterblijven
en vervallen".
„Om succes te hebben moet
een economisch systeem open
en flexibel genoeg zijn om goe
deren en diensten te produce
ren die concurrerend zijn op de
internationale markt," zei
Shultz in zijn meest politiek ge
laden toespraak sinds hij zon
dag in Beijing arriveerde.
Shultz sprak in de havenstad
Dalian op een Amerikaans-Chi
nees centrum waar sinds 1980
meer dan 1.000 Chinezen zijn
opgeleid in Amerikaanse ma
nagementtechnieken.
Eerder op de dag ontmoette
Shultz China's sterke man
Deng Xiaoping. De beide man
nen drukten elkaar op het hart
dat de politieke problemen
waarmee zij recent te kampen
hadden zijn overwonnen. Pre
mier en waarnemend partijlei
der Zhao Ziyang verzekerde
Shultz dat de economische her
vormingen in China niet zullen
worden teruggedraaid.
JOHANNESBURG (Rtr) - De
Zuidafrikaanse internationale golf-
speler Gary Player en de vooraan
staande politicus Chris Joubert
hebben gisteren hun verkiezings-
steun gegeven aan de rebellen uit
de Zuidafrikaanse regeringspartij
Nasionale Party, die aandringen op
snelle ontmanteling van de rassen
discriminatie.
De rebellen, die bekend staan
onder de naam 'New Nat Rebel
lion' hebben intussen bekendge
maakt dat zij komen met een ge
meenschappelijk anti-apartheids
manifest met het oog op de verkie
zingen van 6 mei alleen voor blan
ken, waaraan zij als onafhankelijke
kandidaten meedoen.
De oud-NP-leden Wynand Ma-
lan, een lid van het parlement; De-
nis Worrall, voormalig ambassa
deur in Londen, en de academica
en zakenvrouw Esther Lategan,
zijn in opstand tegen president
Pieter W. Botha, omdat hij treuzelt
bij de opheffing van de apartheid.
Nadat zij maandag een hele dag
in Johannesburg hadden verga
derd, zei een woordvoerder dat zij
BRUSSEL (GPD) - De Belgische
minister van binnenlandse zaken
Michel zal zijn EG-collega's voor
stellen een Europese 'elite'-een-
heid te vormen die kan worden in
gezet bij de bestrijding van grote
rampen. Elk van de twaalf EG-lan-
den zou aan die eenheid een team
moeten leveren, dat gespeciali
seerd is in een bepaalde vorm van
rampenbestrijding.
Die teams zouden binnen de hele
EG kunnen worden ingezet. Een
Nederlands watersnoodteam zou
dan bijvoorbeeld kunnen worden
aangewezen om hulp te verlenen
bij een overstroming in Italië. Het
voorstel zal aan de orde komen op
de vergadering van de EG-minis-
ters van binnenlandse zaken en
justitie op 25 mei. Michel is voorzit
ter van die vergadering.
Hij wil dat er zo een nauwere sa
menwerking ontstaat tussen de
diensten voor civiele bescherming
in de EG-lidstaten, in het bijzonder
bij grensoverschrijdende rampen.
Ook zou er een permanent EG-
overleg van die diensten moeten
komen, waarin ervaringen worden
uitgewisseld.
Uiteindelijk zou volgens het Bel
gische voorstel gekomen moeten
worden tot een 'Europees crisis
centrum' met een rampen-tele
foonnummer dat in alle landen van
de EG gelijk is, zodat de alarme
ring sneller kan geschieden.
Player zei in een interview met
de Johannesburg Star dat hij "New
Nat Rebellion" steunde en achter
Worrall stond. Hij zei geen vertrou
wen meer te hebben in de Nasiona
le Party, waarvan het program ter
ontmanteling van de apartheid na
een veelbelovend begin vastliep.
Joubert zei tegen verslaggevers
dat hij zich misschien bij de rebel
len zou aansluiten en in de verkie
zingen zou dingen naar een plaats
in het kiesdistrict Green Point van
Kaapstad.
De rebellen worden gesteund
door tientallen academici van de
universiteiten van Stellenbosch,
Kaapstad en Bloemfontein. Ze zijn
geholpen door een besluit van de
oppositionele Progressieve Fede
rale Partij om geen kandidaten te
gen hen in het veld te brengen. De
PFP deelde gisteren mee dat zij
zich ook niet zou inschrijven in
drie kiesdistricten in handen van
gematigde NP-leden die snelle
beëindiging van de apartheid wil
len.
Worrall heeft voor zijn verkie
zingsstrijd brutaalweg het kiesdis
trict Helderberg in de zuidelijke
Kaapprovincie uitgekozen, waar
hij het opneemt tegen zijn vroegere
partijgenoot, minister Chris Heu-
nis, de 'kroonprins' van president
Botha, als wiens toekomstig opvol
ger hij wordt gedoodverfd.
directeur, William Casey,
zeker bij die affaire betrokken.
Toen verschillende senatoren lie
ten weten, dat zij eerst alle Con
gres-onderzoeken inzake de Iran-
affaire wilden afwachten alvorens
over Gates' kandidatuur te beslis
sen, besloot Gates 'in het belang
van de CIA' zich terug te trekken.
De eerste reacties in de Senaat
over de kandidatuur van Webster
waren gisteravond aanzienlijk po
sitiever. De democratische fractie
leider in de Senaat, Robert Byrd,
noemde hem een „zeer goed be
kend staande professional die de
broodnodige geloofwaardigheid
aan de CIA" kan teruggeven.
In de verklaring waarmee Rea
gan zijn nieuwe keus begeleidde,
staat onder meer dat hij Webster
heeft gevraagd omdat deze „een
brede en diepe ervaring heeft, en
bovendien kan wijzen op een uit
stekende staat van dienst".
Over dat laatste is in de VS wei
nig twijfel. Webster werd in 1978
directeur van de FBI. De politie
macht had toen te kampen met een
buitengewoon slecht image van
wege de illegale manier waarop de
dienst politieke dissidenten be
spioneerde.
De koele professional Webster
wist de reputatie van de FBI als on
partijdige politiemacht te herstel
len. Tekenend voor Websters goe
de naam is, dat niemand vraagte
kens heeft gezet achter de manier
waarop de FBI momenteel onder
zoek doet naar eventuele criminele
kanten aan de Iran-affaire.
Aquino kondigt
landhervorming
Filippijnen aan
MANILLA (UPI) - President Aqui
no van de Filippijnen heeft giste
ren opdracht gegeven tot de ver
koop van failliete bedrijven die zijn
afgenomen van vriendjes van ex-
president Ferdinand Marcos, om
met het geld een omvangrijke
landhervorming te financieren.
Het landhervormingsprogram
ma bestond al op papier, maar het
vorige bewind is nooit helemaal
aan de uitvoering ervan toegeko
men. President Aquino trad ten
aanzien van de verwerkelijking
van de landhervorming niet in de
tails.
Terwijl Aquino het woord voer
de, betoogde in de buurt een 1.000-
tal boeren tegen de aanbevelingen
van een speciale commissie, dat
boerenleider Jaime Tadeo in staat
van beschuldiging wordt gesteld
wegens opruiing, naar aanleiding
van een landhervormingsbijeen
komst op 22 januari, toen 12 beto
gers om het leven kwamen bij een
charge van het'leger.
de!? haag - De VS en de Sowjet-
Unie hebben de diplomatieke are
na de komende weken verplaatst
naar Azie. Terwijl de Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken,
Shultz, een toer maakt langs Chi
na, Japan en Zuid-Korea, brengt
zijn Russische evenknie Sjever-
nadze een bezoek aan Australië,
Thailand, Indonesië, Vietnam, La
os en Cambodja.
door
Bob Mantiri
Schietpartij
In Sint-Jans-Molenbeek, een van
de 19 gemeenten die samen Brus
sel vormen, heeft zich gisteravond
een wilde schietpartij voorgedaan
die twee mensen het leven heeft
gekost. Een vrouwelijke politie
agent is zwaargewond. Op een ge
geven moment begon een man be
gonnen in het wilde weg te schie
ten uit het raam van het flatge
bouw waar hij woonde. Nadat bu
ren de politie gewaarschuwd had
den arriveerde er een politiepa
trouille. Er werden over en weer
schoten gewisseld waarbij een
mannelijke politieagent werd ge
dood. Zijn vrouwelijke collega
werd zwaargewond. Later arriveer
de er meer politie. De schietpartij
werd toen in volle hevigheid voort
gezet. Daarbij is de nog onbekende
man die het vuur vanuit zijn flat
geopend had gedood.
Aziatische diplomaten volgen de
bewegingen van de vertegenwoor
digers van de twee supermogend-
heden met grote belangstelling. In
het bijzonder die van minister Sje-
vernadze, wiens bezoek wordt ge
zien als een diplomatiek offensief eilanden
om de Sowjet invloed in Zuidoost
Azië en in het gebied van de Stille
Oceaan op te vijzelen.
De trip van minister Shultz naar
China, Japan en Zuid-Korea wordt uit dit bondgenootschap getreden
de rede in Wladiwostok, al ver
klaard dat de Sowjet-Unie van plan
is om een belangrijker rol te spelen
in Azie en in het gebied rond de
Stille Oceaan.
Moskou heeft met twee eiland-
staten in de Stille Oceaan, Vanuatu
(vroegere Nieuwe Hebriden) en Ki
ribati, visserij akkoorden gesloten
en men verwacht dat deze twee ei
landen in de toekomst aanlegplaat
sen zullen worden voor Russische
marineschepen in de Stille Oceaan,
waar de Amerikaanse vloot de
dienst uitmaakt. Vanuatu ligt
oostelijk van Australië dat met gro
te bezorgdheid deze activiteiten
van Moskou binnen zijn invloed
sfeer volgt.
De verhoging van de Sowjet acti
viteiten in de Stille Oceaan komt
tijdstip dat er op de meeste
anti-Amerikaanse
stemming is en er een crisis is in
het militaire bondgenooschap tus
sen Australië, Nieuw Zeeland en
de VS (ANZUS). Nieuw Zeeland i
kong en enkele Zuidoostaziatische
landen grenzen, uitgegroeid tot
een belangrijk handelsgebied. Er is
op het ogenblik een discussie aan
de gang om van de landen die
rondom en in de Stille Oceaan zijn
gelegen tot een gemeenschappelij
ke economische markt - zoals de
EG - te smeden. Ook de Sowjet-
Unie heeft dit gebied ontdekt en
wil nu ook proberen een deel van
deze dynamische markt te a
gezienals een poging van de VS om na een conflict met de VS. De Sow-
de toekomstige invloed van de jet-Unie heeft bovendien zich van
Sowjet-Unie in Azië en in de Stille haar beste zijde laten zien door het
Oceaan te keren. De trip naar Chi- verdrag voor een kernwapenvrije
na heeft met name tot doel om een zone in het zuidelijk deel van de
mogelijke herstel van de betrek- Stille Oceaan te ondertekenen, sa-
kingen tussen Moskou en Peking men met twaalf landen, inclusief
te verhinderen. Australië en Nieuw Zeeland. De
VS daarentegen hebben het ak-
Wladiwostok koord niet willen ondertekenen.
De laatste jaren is het gebied van
Partijleider Gorbatsjov heeft vo- de Pacific waaraan onder meer Ja
rig jaar juli, in zijn geruchtmaken- pan, Zuid-Korea, Taiwan, Hong
Obstakels
Maar voordat zij in dit gebied
vaste voet krijgt, moet de Sowjet-
Unie, volgens Aziatische diploma
ten, nog heel wat obstakels uit de
weg ruimen.
Een van de obstakels is de relatie
tot Peking. Hoewel de Sowjet-Unie
verwoede pogingen doet om de be
trekkingen te normaliseren, ziet
het er vooralsnog niet naar uit dat
op korte termijn een verzoening tot
stand komt tussen de twee super
machten die al jaren in een ideolo
gische strijd verwikkeld zijn.
China heeft drie voorwaarden
gesteld voor herstel van de betrek
kingen: terugtrekking van de troe
pen uit Afghanistan, beëindiging
van de Vietnamese bezetting van
Cambodja en vermindering van de
Sowjettroepen in Mongolië, aan de
noordelijk grens.
Maar de sleutel van de verbete
ring van de betrekkingen tussen
Moskou en China enerzijds en
Leden van de joodse gemeenschap in Canberra demonstreren voor het
parlementsgebouw tegen het bezoek van de Sowjet-ministèr van buiten
landse zaken Sjevernadze en in plaats ervan klonken er boe-geroep, bele
digingen en nationalistische liederen. (foto anpi
Moskou en de .Zuidoostaziatiche
landen (met name de landen die
zich hebben verenigd in ASEAN
-Thailand, Maleisië, Singapoer, In
donesië, de Filippijnen en Broenei)
anderzijds - ligt in Hanoi. De
ASEAN landen hebben jarenlang
geprobeerd om Hanoi te bewegen
zijn troepen uit Cambodja terug te
halen, maar vergeefs.
Als minister Sjevernadze er in
slaagt om de nieuwe top in Hanoi
•.zover te krijgen dat zij de bezett-
ting van het buurland opheffen,
dan ligt de weg naar Azie open
voor de Sowjet-Unie, zo menen
Aziatische diplomaten.
Maar het lijkt onwaarschijnlijk
dat Moskou zijn standpunt ten aan
zien van de Vietnamese bezetting
van Cambodja zal wijzigen. In
Bangkok zei minister Sjevernadze
deze week dat er geen nieuw initia
tief te verwachten is van Moskou.
De Sowjet regering heeft ver
klaard dat zij de betrekkingen met
Peking wil verbeteren, maar niet
ten koste van het bondgenoot
schap met Vietnam, waar zij riante
strategische posities bezit: de mari
ne basis bij Cam Ranh en de lucht
macht basis Da Nang, de tegenhan
gers van de Amerikaanse bases
Subic en Clark op de Fillippijnen.
Verbetering van de betrekkin
gen met de zes Asean-landen en
met China op korte termijn is dus
niet te verwachten. Evenmin met
Japan, het machtigste kapitalisti
sche land in Azie. Het geschil om
de noordelijke eilandengroep Koe-
rillen, grenzend aan het oostelijk
deel van de Sowjet-Unie, staat een
verbetering van de betrekkingen
tussen beide landen in de weg.
De toespraak van Gorbatsjov in
Wladiwostok mag dan een nieuw
tijdperk inluiden voor de Sowjet
diplomatie in Azie en de Pacific,
maar de Russen blijven, gezien de
grote hinderpalen die er nog lig
gen, voorlopig nog buitenstaan
ders in Azie.
