Afgrijzen over sloop monumenten
'Baatbelasting in plaats vanparkeerbijdrage
Panden Alphense Wilhelminalaan illegaal tegen de vlakte
Niets ligt voor altijd
vast bij Van den Bos
Woubrugge
geeft geld
aan Niger
Woubrugge in
actie tegen
baggerstort
Alphen huisvest Tamils
WOENSDAG 4 MAART 1987
ALPHEN AAN DEN RIJN - De gemeente Alphen heeft gistermiddag de werkzaamhe
den bij de sloop van Wilhelminalaan 14 en 16 stilgelegd. De monumenten waren vrijdag
gesloopt zonder dat daarvoor een vergunning was. De rijksdienst voor monumentenzorg
heeft bij de politie aangifte gedaan van de illegale sloop. Bovendien is aan de projectont
wikkelaar Woonveste bv meegedeeld dat er niets meer mocht gebeuren. Toen gistermid
dag toch werd doorgewerkt, heeft monumentenzorg de politie verzocht in te grijpen.
Ondanks dat de gemeente altijd
had ingestemd met de sloop rea
geerde ze gisteren geschokt. Wet
houder G. Brussen (CDA/monu
menten) ging kijken en zag niet
meer dan een berg puin. Dat ver
vulde haar 'met afgrijzen', zo zei ze
gisteravond tijdens de vergadering
van de commissie cultureel sociale
zaken.
Ook werd gisteren een brief aan
Woonveste bv en een overzicht van
de gang van zaken rond het bouw
plan verspreid. Daaruit blijkt dat
de projectontwikkelaar, zijn archi
tect, de rijksdienst voor
tenzorg en de gemeente vorige 2 en 12 moesten blijven staan. Dat
week woensdag nog een bespre- zijn de monumenten Vaartzicht en
king hebben gehad. De brief: "In Overpost. Maar de sloopvergun-
deze bespreking is er nadrukkelijk ning van 14-16 werd door de minis-
op gewezen dat het pand 14-16 niet ter echter geweigerd. Hij vond dat
mag worden gesloopt". Twee da- deze monumenten voor Alphen be-
gen later lag het plat.
Op het terrein aan de Wilhelmi
nalaan, voormalig eigendom van
Samsom bv, wil Woonveste bv zeer
luxe woningen bouwen, de zoge
noemde Wilhelmina Résidence.
Het bedrijf uit het Brabantse Mier-
lo kreeg van de gemeente wel toe
stemming voor sloop
waard moesten blijven en werd
daarin gesteund door de Stichting
Rhijnkade Elf en de Historische
Vereniging Alphen aan den Rijn.
Tegen de ministeriële weigering
is Woonveste in beroep gegaan bij
de Raad van State, maar dat werd
ondanks de steun van de gemeente
verloren. Ook een tweede maal
Jan Pieter van den Bos, e.a., tomogra
fieën, notities, werken op papier, ti-
xels, foto's, delft Blue. Te zien bij
Samsom Uitgeverij, Stadhouders
plein 1, Alphen. Openingstijden:
maandag tot en met donderdag van
11.00 tot 16.00 uur, vrijdag van 10.00
tot 12.00 uur. Tot 21 maart.
Van den Bos werkt heel gedis
ciplineerd. Na het wakker wor
den maakt hij steevast een por
tret van de Duitse schrijver Kaf
ka en ook het werken aan de 'ti-
xels' vormt een vast onderdeel
van de dag. Bovendien houdt hij
een nauwkeurige administratie
bij van wat hij maakt.
Chaos
De basis van Van den Bos'
werk wordt gevormd door noti
ties, die hij maakt onder de naam
Nomen Nescio. Zij bestaan uit
autobiografische aantekeningen
en zijn aangebracht op kleine
kaartjes. Ogenschijnlijk gaat het
om chaotisch gekrabbel. De aan
tekeningen zijn onleesbaar klein
en staan vergezeld van stempels,
cijfertjes, kleuren en een vinge
rafdruk, waarmee de kunstenaar
ieder werk signeert. Hoe belang
rijk de notites voor Van den Bos
zijn, blijkt uit de woorden 'alles
mag verloren gaan, maar dit
niet'.
De chaos van aantekeninge»
blijkt bij een nadere aanblik
netjes en gekaderd te zijn. Er zit
ten precies tien kaartjes in een
lijst en er hangen ook tien lijsten
naast elkaar.
Even nauwkeurig is de begren
zing van de werken op papier
(carré's) door 'Jean-Pierre Totz-
is getikt, gekrast en geverfd. De ky'. Elke lijst bevat vijf maal vijf
ALPHEN AAN DEN RIJN -
"Zal ik jou interviewen"? Een ty
perende vraag voor de kunste
naar Jan Pieter Bos tijdens de
opening van de expositie bij
Samsom. In zijn beleving is alles
aan verandering onderhevig, om
keerbaar en is er niets wat voor
altijd vastligt. Dus kunnen de
rollen net zo goed worden omge
draaid.
Van den Bos exposeert onder
verschillende namen. In dit ge
val zes. "Ieder mens bestaat uit
verschillende figuren", verklaart
de kunstenaar. "Er zijn zoveel
dingen gemaakt. Ik heb al die na
men nodig om niet schizofreen te
worden. Elke naam heeft een ei
gen karakter. Ik heb hier een
groepstentoonstelling, maar er
wordt ook afzonderlijk geëxpo
seerd".
Zijn 'tixels' zijn gemaakt door
'Raritte Maitrejean'. Het zijn boe
ken waarvan de pagina's zijn sa
mengesteld uit teksten en mate
rialen als inkt, verf en zelfs
etensresten, waar weer overheen
nument 14-16, terwijl de nummers werd de sloopvergunning gewei
gerd door de minister. De beroeps
zaak daartegen loopt nog, maar is
nu zinloos geworden.
Overigens was al besloten om
het bouwplan in tweeën te delen.
Op het al wel braakliggende terrein
zouden 23 woningen komen. De
bouwvergunning daarvoor was
goedgekeurd en ook de provincie
had ingestemd met het gedeeltelij
ke plan. Op de plaats van de twee
monumenten wilde Woonveste
drie woningen bouwen.
Volgens wethouder Brussen
heeft de sloper schriftelijk op
dracht gekregen van Woonveste bv
om tot sloop over te gaan. Gepro
beerd wordt die opdracht te ach
terhalen. Dat is belangrijk omdat
anders de bewijsvoering erg moei
lijk ligt, vertelt mr. J.H. Harmsen,
hoofd juridische zaken en registra
tie van de rijksdienst voor monu
mentenzorg. "Dat ze niet hebben
gewacht op de sloopvergunning is
op z'n zachtst gezegd heel kwa
lijk", aldus Harmsen. Hij noemt de
panden karakteristiek voor Al
phen. "Het is vaak heel moeilijk
om na te gaan wie de opdracht
heeft gegeven, of wie het zelfs
maar heeft gedaan. Ik kan nu dan
ook nog niemand beschuldigen.
We hebben Woonveste dan ook een
brief geschreven waarin we be
leefd vragen wat er aan de hand is.
Als ze terugschrijft dat ze het niet
weet en toen ze langskwamen al
leen de gesloopte panden zagen,
moeten de politie en wij erachter
zien te komen wie dit op z'n gewe
ten heeft".
Harmsen heeft dan ook officieel
aangifte gedaan bij de politie. Bo
vendien heeft hij opdracht gege
ven geen werkzaamheden meer uit
te voeren op het terrein,
klinkt misschien wat raar,
zelfs voor het opruimen van het
puin heeft men nu een vergunning
van de minister nodig", aldus
Harmsen, die later op de middag te
weten kwam dat er nog steeds
werd gewerkt en onmiddellijk van
uit het Zeister kantoor ingreep. "Ik
heb afgesproken met de politie dat
het verder werken aan de Wilhel
minalaan zal worden belet".
Harmsen heeft begrip voor de
boze reacties in het Alphense. Hij
wijst erop dat het slopen zonder de
juiste vergunning een misdrijf is
en dat daarop een geldboete van
maximaal tienduizend gulden
staat of een gevangenisstraf van
zes maanden. "Maar sommige
mensen interesseert het klaarblij
kelijk niet als ze worden veroor
deeld en een strafblad krijgen".
Woede en verbijstering over
heerst in de reacties van de Histori
sche Vereniging Alphen aan den
Rijn en de Stichting Rhijnkade Elf.
T.A.J. Schiere, bestuurslid van de
historische vereniging en provin
ciaal ambtenaar monumentenza
ken, heeft bij zijn werkgever on
middellijk het dossier opgevraagd.
kunstenaarsnaam is afgeleid van vierkanten l..
Rirette Maitrejean, een bekende cies tien lijsten.
Franse autobandiete uit het be
gin van deze eeuw, die behoorde Herhaling
tot de Bonnata Bende. "Zij stal
met groot succes auto's en werd
nooit gepakt, omdat de Franse
politie in die tijd slechts beschik
te over Fietsen", vertelt Van den
Bos.
zijn weer pre-
Leidraad
De kunstenaar is geïnspireerd
door de Egyptische 'conceptue-
Soms maakt Van den Bos ge
bruik van een medium dat hij
zijn eigen gang laat gaan. De
films van de kunstenaar zijn
hiervan een voorbeeld. Ze zijn
met de bijbehorende muziek ge
maakt onder de naam O. Kinder
lallen. Beelden die schijnbaar
niets met elkaar hebben te ma
ken, wisselen elkaar voortdu-
le' oudheid. Van den Bos: "Een rend af. Herhaling is een vast g
vast patroon volgend hebben geven. Soms worden de beelden
kunstenaars gedurende 3000 jaar ondersteboven vertoond, dan
zijn zij gevangen in een stil
te of raast het geheel in een hoog
tempo voorbij. De onwerkelijke
beelden zijn tamelijk verwarrend
en lijken vatbaar voor allerlei
hun eigen beleving weergege
ven. In 1972 en 1973 heb ik be
dacht wat ik wilde doen en in
grote lijnen volg ik dat nog
steeds. Niet star, maar met het
concept als leidraad. Belangrijk diepzinnige psychologische
mijn werk is het vierkant
het herhalen van motieven. Van
ieder werk heb ik thuis honderd
uitvoeringen". Binnen dit pa
troon onderzoekt de kunstenaar
terpretaties. 'Kinderlallen' geeft
echter een heel andere verkla
ring: "Dat is niet zo bewust ge
daan. Ik heb de camera gewoon
altijd vast, soms loop ik een eind-
alles wat hij op zijn weg tegen- je of sta ik te kletsen en dan
komt en bekijkt wat hij
draait die camera gewoon door.
kan doen. Niets is definitief of Vandaar soms die typische effec-
blijvend, alles is voortdurend ten",
aan verandering onderhevig. Zo
wijzigt hij dagelijks zijn films c
'tixels'.
NELLIE VAN BEUSEKOM
Slopers doen hun illegale werk aan de Wilhelminalaan. Gistermiddag waren ze nog volop bezig, ondanks e
uitdrukkelijk verbod van de gemeente en de rijksdienst voor monumentenzorg. Wat rest is een berg puin.
(foto Nanno Bloup
De witte panden 14 en 16 naast het statige Overpost dat rechts op de foto staat.
"Ik ga dit tot op de bodem uitzoe
ken", zegt ook voorzitter C.J. En
gelen van de Stichting Rhijnkade
Elf. "Als je weet hoe weinig monu
menten Alphen heeft, dan is dit zo
zonde".
Schiere kondigt bij voorbaat al
aan dat dè historische vereniging
zal aandringen bij de minister op
een gerechtelijke procedure. Doel
zal moeten zijn de herbouw van de
panden, iets wat de minister for
meel kan opleggen aan het bedrijf.
"Er zijn voldoende foto's en teke
ningen van de panden", aldus
Schiere. Harmsen van monumen
tenzorg betwijfelt of de minister
die mogelijkheid zal aanwenden.
"Ons beleid is dat als een monu
ment weg is, het weg is. Hoe zuur
dat ook is. Alleen als een deel van
een monument wordt gesloopt of
vernield, wil de minister de ver
plichting tot herstel opleggen".
Bestuurslid Schiere pleit voor
herbouw omdat de boete volgens
hem veel te laag is. "Ik denk dat ze
die tienduizend gulden lachend
komen brengen. Bovendien, als nu
niet tot herbouw wordt besloten,
zou dit de weg vrijmaken voor alle
bouwers die hun zin niet krijgen".
Onduidelijk
Onduidelijkheid bestaat er nog
over de rol die de gemeente heeft
gespeeld. Alphen stond aan de zij
de van de bouwer in de procedure
om een sloopvergunning te krij
gen. Vorige week woensdag heeft
WOUBRUGGE - De financiële
bijdrage van de gemeente Wou
brugge voor het ontwikkelings
project in Maris Ulela, Niger,
zal in 1988 29.000 gulden bedra
gen. Daarvan moet vierduizend
gulden worden gebruikt voor
bewustwordingsactiviteiten
van de Woubrugse bevolking.
Aan welk deel van het project
Woubrugge mag bijdragen is
nog niet bekend. Niger zou bu-
reaucratischer zijn dan andere
derde wereldlanden en wil
daarom de zaken van binneuit
zelf goed regelen. Bovendien
eist Niger meer toezicht bij de
projecten.
De werkgroep Ontwikke
lingssamenwerking wil voor
het bewust maken van de be
volking een beleidsplan voor
een langere termijn vaststellen.
Bij het invullen van dat plan
wordt gedacht aan het betrek
ken van Woubrugse organisa
ties bij de activiteiten van de
groep en het plannen van lang
durende, diepgaande activitei
ten.
Bloupot)
de gemeente nog uitdrukkelijk te
gen Woonveste bv gezegd dat niets
mocht worden gesloopt. Ook wet
houder Brussen zei gisteravond
geen oogje dicht te hebben gedaan.
Toch. betwijfelt zowel Engelen
als Schiere het waarheidsgehalte
van die opmerkingen. "Ik kan me
niet voorstellen dat de gemeente
dit niet heeft geweten", zegt Enge
len. "En ik ben van plan dat uitzoe
ken". Schiere wil geen uitspraak
doen over de rol. De verenigings
bestuurder: "Laat ik daarover
maar niets zeggen. Dan zeg ik ge
noeg".
De directie van Woonveste bv is
onbereikbaar. Vakantie en carna
val zijn daarvan de oorzaken, aldus
een woordvoerster.
'Meer aandacht
voor homo's uit
buitenland'
ALPHEN AAN DEN RIJN - De
Alphense Werkgroep Homosek
sualiteit (AWH) wil dat er meer
aandacht wordt besteed aan de
buitenlandse homoseksuelen in de
regio. De buitenlanders hebben
vaak problemen met de Neder
landse taal en cultuur waardoor
het extra moeilijk is om de homo
seksuele geaardheid te accepteren.
De werkgroep denkt onder ande
re aan een folder over homosek
sualiteit in vreemde talen waarmee
de buitenlanders kunnen worden
bereikt. Alleen al het bereiken van
de homoseksuele buitenlanders is
volgens de AWH erg belangrijk.
Eén van de werkgroepleden
heeft zijn oor al te luister gelegd in
Breda. Daar zit de stichting Hulp
en Informatieteam Homoseksuali
teit (HITH) die bezig is met een
project voor buitenlandse homo
seksuelen in Breda. De Bredase
homobeweging heeft bovendien
een speciale werkgroep buitenlan
ders.
Aan de hand van de ervaringen
in Breda wil de Alphense werk
groep de homoseksuele buitenlan
ders in Alphen en omliggende ge
meenten bereiken.
WOUBRUGGE - De gemeente
Woubrugge zal bij het Hoogheem
raadschap van Rijnland een be
zwaarschrift indienen tegen de
laatste twee baggerspecie-dumpen
in het Braassemermeer van in to
taal 35.000 kubieke meter. Hiermee
sluit Woubrugge zich aan bij het
door Rijnsaterwoude ingenomen
standpunt tegen het 'onverdroten
doorgaan van baggerstort'.
Op het moment dat er bagger
wordt gestort wil de gemeente
Woubrugge monsters laten nemen.
Onderzoek zal dart moeten uitwij
zen of sprake is van meer veront
reiniging dan door het Hoogheem
raadschap wordt opgegeven. Ook
werd onlangs 5500 kubieke meter
Wassenaarse bagger gestort, maar
daartegen worden geen stappen
ondernomen, omdat de termijn
daarvoor reeds is verstreken.
Voorstel Alphens raadslid Van Arkel
ALPHEN AAN DEN RIJN - Het
Alphense raadslid J.G. van Arkel
van de RPF/SGP/GPV heeft bij het
gemeentebestuur de parkeerbij
drage ter discussie gesteld. Al
phense ondernemers die een ver
bouwing plegen waarbij hun win
keloppervlak wordt vergroot, zijn
verplicht voor voldoende parkeer
plaatsen te zorgen. Kunnen zij die
bij voorbeeld door ruimtegebrek
niet op eigen terrein aanleggen,
dan bestaat de mogelijkheid zich
van deze verplichting vrij te kopen.
De afkoopsom kan oplopen tot
tienduizend gulden per parkeer
plaats. Van dat geld heeft Alphen
in het verleden onder meer de uit-
ALPHEN AAN DEN RIJN - Als met het opknappen van twee flats alles
meezit, kan de gemeente Alphen over een week of drie zes Tamilvluchte-
lingen als inwoners verwelkomen. Met drie van hen is inmiddels kennis
gemaakt.
De gemeente verklaarde zich begin vorige maand definitief bereid tot
het opnemen van zes Tamils in Alphen. De Vereniging Vluchtelingen
werk Nederland had daar om gevraagd. Alphen stelde als voorwaarde dat
de huisvesting weinig tot niets mocht kosten. Ook moet de overheid de
verantwoordelijkheid blijven dragen voor de uitvoering van het vluchte
lingenbeleid. Volgens wethouder G. Brussen van sociaal-culturele zaken
en woonruimteverdeling is het ministerie hier in ieder geval al mondeling
mee akkoord gegaan.
De rijksoverheid neemt in het kader van de Incidentele Bijdrage Op
vang Tamils (IBOT) tot aan het eind van dit jaar alle kosten voor haar
.rekening. Ook daarna gaat de opvang de gemeente echter niets extra
kosten, verwacht Brussen. Bij het ministerie is men volgens haar al druk
bezig met een definitieve voorziening voor de opvang van de vluchtelin
gen uit Sri Lanka.
Alphen heeft 18.000 gulden gekregen om de twee flats in te richten en
verder krijgt de gemeente maandelijks 645 gulden per Tamil voor onder
meer huisvestingslasten, verzekeringen, sociaal-culturele activiteiten en
begeleiding. De zes mannen ontvangen voorts iedere maand 445 gulden
om in hun levensbehoeften te voorzien.
breiding van het parkeerdak bij
winkelcentrum De Aarhof betaald.
Van Arkel vreest dat deze zoge
noemde parkeerbijdrage als een
rem werkt op de bereidheid van
ondernemers bouw- of verbouwac
tiviteiten te plegen. Hij noemt het
daarnaast onaanvaardbaar dat ie
mand die tobh al forse investerin
gen doet óók nog eens tienduizen
den guldens moet betalen voor
voorzieningen waarvan uiteinde
lijk ook anderen profiteren.
Volgens Van Arkel is het veel be
ter dat Alphen belasting heft voor
voorzieningen die door de gemeen
te worden betaald, zoals de aanleg
van parkeerplaatsen. De winke
liers die daarvan profiteren, zou
den daarvoor dan de zogenoemde
baatbelasting moeten betalen. Als
voorbeeld kan het nieuwe parkeer-
plein aan de Paradijslaan worden
genoemd. De winkeliers aan de
Hoge Zijde zouden daarvoor in de
visie van Van Arkel belasting moe
ten betalen.
De aanleg van dat plein wordt
overigens niet betaald uit de eerder
genoemde parkeerbijdrage, maar
uit het fonds Stadsvernieuwing.
Van Arkel betreurt dat. "Andere
bestedingen van deze gelden, bij
voorbeeld ten behoeve van monu
menten, is dan niet mogelijk",
schrijft hij aan burgemeester en
wethouders. Ook voor de naderen
de renovatie van het Thorbecke-
plein wordt geld uit het Stadsver
nieuwingsfonds onttrokken, 'waar
door alternatieve bestedingen we
derom onmogelijk worden'.
Invoering van baatbelasting zou
volgens Van Arkel de onevenredi
ge lastendruk op investerende on
dernemers verminderen. Elke an
dere ondernemer die gebaat is bij
een verbetering betaalt daaraan
mee. Tevens noemde Van Arkel al
dat plannen van ondernemers niet
worden gefrustreerd door een hoge
parkeerbijdrage. Hij wil van de ge
meente weten of in het verleden
plannen van ondernemers zijn ge
strand op die parkeerbijdrage. Tot
slot hoeft door het heffen van baat
belasting minder vaak een beroep
op het fonds Stadsvernieuwing
worden gedaan, zodat die gelden
op een andere manier kunnen wor
den besteed.
In een gemeente kunnen meer
dere vormen van baatbelasting gel
den. Er kunnen immers diverse
voorzieningen in verschillende ge-
meentedelen worden gerealiseerd.
Van Arkel erkent dat het moeilijk
is de grens van gebaat gebied te
stellen, maar dat soort problemen
acht hij niet onoverkomelijk.
"Ik zit niet op een nieuwe belas
ting te wachten", schrijft Van Ar
kel. "De reële mogelijkheden one
venredig zware lasten te vermij
den, beslissingen van onderne
mers niet onnodig te bemoeilijken
en ruimere mogelijkheden te
scheppen voor het fonds Stadsver
nieuwing zijn voor mij echter vol
doende invoering te overwegen".
Het eerste project waarvoor in
voering van baatbelasting zich
leent, noemt Van Arkel de renova
tie van het gebied Thorbeckeplein/
Hooftstraat. Wellicht behoort later
gewijzigde financiering van het
werk aan de Paradijslaan nog tot
de mogelijkheden, zo oppert Van
Arkel.
WOENSDAG
Buurthuis Groenoord - Pasteurstraat 23,
informatie-avond over de gemeentelijke
kredietbank, 20 uur.
Op Eigen Wieken - Valkenpad, Jonge
renwerk Quetal houdt jamsessie waar
aan iedereen kan meedoen, 19.30 uur
Filmhuis LVC - Breestraat, film '200
Motels', 20 uur.
Schouwburg - 'Revival' door Danskern,
litiek café D'66, 29.30 li
DONDERDAG
laan, schoolkorfbaltoernooi, 9 t
