gevaar op de weg
Truck-chauffeur
Noorse fjorden zijn nu zalm- en forelfabrieken
Rijtijden in EG massaal overtreden
NTERLÜBKE PRIMEU
BIJ STOUTENBEEK
Autolobby EG ergert zich aan Japan
stoutenbeeh
DINSDAG 3 MAART 1987
Kort Zakelijk
De nieuwste InteiWbke collectie js binnen. Avantgardistisch van vormgeving, in fraaie
kleurstellingen en als totaal concept uniek. Neem het postmodernistische bar-berg-
meubel. Praktisch en toepasbaar in elk interieur. Niet in de laatste plaats door de kleur
stelling. Zwait en blauw, of bijvoorbeeld zwart en zeegroen. Intedübke.Eén van de vele
grote meiken bij Stoutenbeek.
NET 'N TIKKELTJE EIGENZINNIGER
'Big bang' in
Londen blaast
beursvloer op
LONDEN (Rtr) - Het bestuur
van de effectenbeurs in Lon
den heeft besloten de beurs
vloer, waar wordt gehandeld in
aandelen en staatsobligaties, te
sluiten. Volgens de woordvoer
der van de beurs, Luke Glass, is
de beursvloer zo goed als verla
ten sinds de handelaren zijn
overgeschakeld op het gebruik
van computers en beeldscher
men. De overschakeling op
elektronisch handelen maakte
onderdeel uit van de zoge
noemde „Big Bang", de grote
hervorming van de Londense
effectenmarkt in oktober van
het afgelopen jaar.
„Wanneer je het hebt over
een fysieke .markt dan kun je
spreken van het einde van een
tijdperk", aldus Glass. Hij zei
dat het bestuur van de effecten
beurs een werkgroep heeft in
gesteld die zich moet beraden
over een ander gebruik van de
beursvloer vanaf het eind van
dit jaar. Tot die tijd staat de
vloer open voor de paar hande
laren die er nog gebruik van
willen maken.
Het huidige gebouw is in
1973 geopend, maar op de
plaats waar dit gebouw staat
wordt al sinds het begin van de
negentiende eeuw in waarde
papieren gehandeld. Het beurs-
bestuur heeft vorig jaar in het
kader van de „Big Bang" de
beursvloer nog een aanzienlij
ke renovatie laten ondergaan.
Daarmee was toen een bedrag
gemoeid van drie miljoen pond
sterling (tegen de huidige koers
9,6 miljoen gulden).
Braziliaanse
minister vangt
bot in Londen
LONDEN (UPI/Rtr.) - De Britse
minister van financiën, Nigel Law-
son, heeft zijn Braziliaanse ambt
genoot, Dilson Funaro, gisteren la
ten weten hem niet te zullen hel
pen bij.de onderhandelingen met
de banken over de schulden van
Brazilië. De schuldenproblemen
zijn een zaak van Brazilië en de
banken, aldus Lawson.
Funaro maakt momenteel een
rondreis in Europa in verband met
de financiële problemen in zijn
land. Groot-Brittannië is op twee
na de grootste schuldeiser van Bra
zilië met een totaal bedrag aan uit
staande bankleningen van 8,5 mil
jard dollar. De voornaamste Britse
geldschieters van Brazilië zijn
Lloyds Bank (1,8 miljard dollar) en
Midland Bank (2,11 miljard dollar).
Amerikaanse banken hebben het
meeste geld uitstaan in Brazilië,
dat een week geleden de rentebeta
lingen opschortte.
Volgens Funaro is het schuld
probleem van zijn land in de eerste
plaats een politieke zaak, die op re
geringsniveau moet worden opge
lost. Lawson is het daar niet mee
eens. Hij vindt ook dat Brazilië
eerst moet komen met een „over
tuigend economisch programma"
voor er gepraat kan worden over
het nieuwe oplossingen voor de
schulden.
Bovendien zou daarbij een ak
koord met het Internationale Mo
netaire Fonds zeer welkom zijn, al
dus de minister. Dat idee wordt
door Brazilië echter bij voorbaat
verworpen. Voor de Braziliaanse
regering is een dergelijk akkoord
onaanvaardbaar omdat zij meent
dat het zal leiden tot een beleid dat
het land zijn kans op economische
groei ontneemt. Funaro is niet te
vreden over de structuur van het
comité van banken waarmee het
land over zijn schulden onderhan
delt. In het comité zijn de Ameri
kaanse banken naar zijn mening
oververtegenwoordigd.
Funaro zei te overwegen in het
vervolg met de banken te gaan pra
ten in aparte regionale groepen.
Bovendien wil hij praten over een
nieuw systeem voor het verstrek
ken van leningen. Hij wees erop
dat Brazilië in de afgelopen twee
jaar 24 miljard dollar aan' buiten
landse schuldeisers heeft overge
maakt, terwijl het land slechts
twee miljard dollar aan nieuwe le
ningen heeft gekregen. Funaro
heeft voor deze week nog bezoe
ken aan Frankrijk, West-Duitsland,
Zwitserland en Italië op het pro
gramma staan.
Werkloosheid Japan
De werkloosheid in Japan heeft
in januari de recordhoogte van 3
procent bereikt. Dat is het hoogste
cijfer in 34 jaar. In december be
reikte de Japanse werkloosheid 2,9
procent en de afgelopen maanden
is het cijfer geleidelijk blijven stij
gen. Werkloosheidscijfers worden
sinds 1953 in Japan bijgehouden.
Chrysler
Het Amerikaanse automobiel-
concern Chrysler zal voor het ein
de van het jaar terugkeren op de
Europese markt. De eerste auto's
worden in Oostenrijk, West-Duits
land en Zwitserland verkocht.
Toen Chrysler in 1978 Europa ver
liet werden alle Europese activitei
ten (Simca) aan Peugeot verkocht.
Inmiddels heeft Chrysler weer
voet aan wal gezet in Europa door
een belang van 15 procent te ne
men in het Italiaanse Maserati.
Hoogovens
Alle betrokken ministeries zijn
akkoord gegaan met een sociaal
plan voor werknemers van 57,5
jaar en ouder van Hoogovens. Me
de daardoor kunnen gedwongen
ontslagen volgens FN V-bestuur
der Peperkamp worden vermeden,
hoewel er 2.500 van de ruim 17.000
arbeidsplaatsen vervallen bij
Hoogovens. Tot ze met vut gaan
(uiterlijk in 1990) krijgen ongeveer
1000 werknemers van 57,5 jaar en
ouder die het concern verlaten een
toeslag op hun uitkering.
Benzineprijs
Vandaag gaan de literprijzen
voor benzine en diesel met respec
tievelijk 1 en 2 cent omlaag. Als
meest voorkomende prijzen aan de
zelftankpomp gelden dan voor nor
male benzine 152 cent,1 voor super
156 cent en voor diesel 85,6 cent
per liter.
UTRECHT (GPD/ANP) - Zestig procent van de Europese vrachtwagenchauffeurs zegt
wel eens bijna achter het stuur in slaap te vallen. Een kwart van de chauffeurs is wel
eens daadwerkelijk in slaap gevallen, en zeven procent heeft hierdoor wel eens een
ongeluk gehad.
Dat blijkt uit een onderzoek dat
het Verkeerskundig Studiecen
trum in Haren heeft uitgevoerd in
opdracht van de minsteries van
verkeer en waterstaat en van socia
le zaken en werkgelegenheid. De
onderzoekers ondervroegen 650
vrachtwagenchauffeurs van ge
middeld 36 jaar oud en met gemid
deld 14 jaar ervaring. De chauf
feurs waren afkomstig uit Neder
land, Duitsland, Frankrijk, België,
Denemarken en Italië.
De ondervraagde chauffeurs
werken bijna allen in loondienst,
driekwart van hen wordt per uur
betaald. Ze overtreden op grote
schaal de EG-wetten die hun rij- en
rusttijden regelen. Uit het onder
zoek blijkt dat ze gemiddeld 12 uur
per dag werken en dat zij daarbij
tussen twee opeenvolgende dien
sten gemiddeld negen uur rusten.
Volgens de wet moet die rustperio
de minstens 11 uur bedragen. In 30
procent van de gevallen waren de
rusttijden korter dan zes uur en in
14 procent zelfs korter dan vier
In het rapport wordt verder een
pleidooi gehouden voor een ander
soortige controle: niet de rijtijden
zouden moeten worden gecontro
leerd, maar de diensttijden per
werkdag. Volgens de samenstel-
Iers van het rapport biedt zo'n con
trole bescherming aan chauffeurs,
die naast hun rijden ook veel ande
re werkzaamheden moeten ver
richten. Het rijden tijdens
nachtelijke uren en dan vooral tus
sen 03.00 en 06.00 uur zou verme
den moeten worden uit overwegin
gen van veiligheid voor chauffeurs
en anderen.
De Vervoersbond FNV noemt de
resultaten „alarmerend". Volgens
de bond geeft het rapport alle aan
leiding voor het ontwikkelen van
een goede eenduidige dienst-,
en rusttijdenregeling binnen de
Europese Gemeenschap. „De rege
ling moet aanvaard en vooral na-
leefbaar zijn. De Vervoersbond
FNV stelt dat de chauffeur niet lan
ger dan twaalf uur achter elkaar
mag werken op één dag", aldus be
stuurder J. Hengst.
Volgens de werkgeversorganisa
tie KNVTO is het in de cao vastge
legde uurloonsysteem de grote
boosdoener. De KNVTO voelt het
meest voor een vast salaris, omdat
de chauffeur er dan geen belang
meer bij heeft om zijn uren op te
voeren door extra lang te doen
over lossen, laden en wachten. Bo
vendien is de Nederlandse chauf
feur door het uurloonsysteem de
minst efficiënte van zijn Europese
collega's.
De Nederlandse internationale
chauffeur besteedt 58 procent van
zijn werkweek aan rijden, terwijl
de Italiaanse chauffeur 76 procent
van zijn tijd achter het stuur zit. In
België, West-Duitsland, Frankrijk
en Denemarken komt het percen
tage niet onder de zestig, aldus de
KNVTO.
SAINT NAZAIRE - Een nieuwe Titanic? In de Franse havenstad St Nazaire
passagierschip in aanbouw, de 'Souvereign of the Seas'. Het schip, besteld door e
april beginnen aan haar maidentrip en meet 74.000 ton.
(vervolg van pagina 1)
BRUSSEL (GPD/ANP) - Land
bouwminister Braks zei zeer te
leurgesteld te zijn over de houding
van een aantal EG-landen in het
Brusselse landbouw-overleg. "Het
is frustrerend te zien dat met de
aanvankelijk goede ontvangst van
de voorstellen nu zo te werk gaat",
zei hij. "Het is maar het beste dat ik
mijn gevoelens nu niet weergeef'.
De Nederlandse bewindsman
had geen goed woord over voor de
houding van zij Westduitse ambts
genoot, Ignaz Kiechle. "Ministers
die hun boeren maar blijven vertel
len dat de prijzen niet omlaag hoe
ven, terwijl zelfs de Europese boe-
renorganisaties het tegendeel be
weren, hebben in Brussel geen en
kele onderhandelingsruimte meer
over", aldus Braks.
Kiechle haalde zich - niet voor
het eerst - de gram van Braks en
een aantal andere ministers op de
hals gehaald door elk voorstel van
de Commissie van tafel te vegen.
Kiechle wil met name de grote
melkveehouderijen beschermen
die in Duitsland vrijwel uitsluitend
voor de overschotten produceren.
Braks is daar fel tegen, en weet
zich gesteund door bijvoorbeeld
Frankrijk. Hoewel West-Duitsland,
Denemarken, Ierland en Luxem-
Braks woedend
over houding
Westduitsers
burg samen niet over voldoende
stemmen beschikken om een be
sluit te blokkeren, wil de Belgische
raadsvoorzitter De Keersmaeker
tot een akkoord komen waar juist
deze grote melklanden het mee
eens kunnen zijn.
De genoemde landen willen de
maatregelen ter beperking van de
opkoop pas laten ingaan na de ko
mende zuivel-campagne, maar
daardoor valt een belangrijk deel
van de in december beoogde be
sparing in 1987 weg. Braks ergert
zich vooral omdat de Duitsers en
hun medestanders nu de poten
wegzagen onder maatregelen
waarmee ze zelf in december ak
koord zijn gegaan.
"Ik zou zeer teleurgesteld zijn als
Kiechle zo star blijft. Het is nu al zo
dat we aan elk detail van de uitwer
king van het decemberakkoord al
lange nachtzittingen moeten wij
den". Volgens Braks stelt de Beier
se CSU-minister zich zo hard op uit
vrees voor electoraal verlies bij zijn
achterban, de Duitse boeren die
hem hebben gekozen.
De stemming onder de Duitse
boeren is momenteel heel slecht.
Vorige week gingen zij al massaal
de straat op uit protest tegen de
laatste prijsvoorstellen van de Eu
ropese Commissie. Volgens Braks
gaat het Kiechle alleen maar om
het beschermen van de Duitse boe-
reninkomens ("er is te veel be
loofd") en let hij niet op de ontwik
kelingen op de markt waar veel te
veel geproduceerd wordt.
BRUSSEL - De enorme groei van
de verkoop van Japanse auto's in
Europa is de Europese Gemeen
schap een doorn in het oog. De Eu
ropese Commissie heeft, onder
druk van de Europese auto-indus
trie, Japan gewaarschuwd voor
een ernstige verslechtering van de
handelsbetrekkingen als het niet
vrijwillig zijn export van auto's
naar de EG vermindert.
Als het aantal 'Japanners' op de
Europese wegen nog verder stijgt
door
Hans de Bruijn
Komen nier volgens de autofabri
kanten uit de EG-landen zeker
100.000 banen op de tocht te staan.
In een lange brief aan de Commis
sie, het dagelijks bestuur van de
Gemeenschap, hebben zij hun
grieven op tafel gelegd.
In januari werden in de EG maar
liefst 38 procent meer Japanse au
to's ingevoerd dan in dezelfde
maand van 1986, namelijk 213.000
stuks. Volgens de Japanners zelf
komt dat alleen omdat de voorra
den moesten worden aangevuld,
en zullen de exporten naar Europa
in de komende maanden weer
flink dalen. Maar de explosieve
groei van het Japanse marktaan
deel is zeker geen incident. Over
heel 1986 bedroeg die groei immers
19 procent.
Vorig jaar werden 1,36 miljoen
Japanse auto's in de EG ingevoerd,
wat neerkomt op een marktaan
deel van 11,7 procent. De EG-auto-
fabrikanten hebben in Japan
slechts een marktaandeel van 2
procent. De Japanners zien deze
onevenwichtigheid zelf ook in. Het
Japanse ministerie van handel, MI-
TI, heeft de autofabrikanten al aan
geraden hun export naar Europa
wat te minderen. Bovendien liggen
zij al op tal van andere terreinen
(fotokopieermachines, schrijfma
chines, chips) in de clinch met de
EG.
Maar de Europese autofabrikan
ten eisen meer en willen dat de Eu
ropese Gemeenschap maatregelen
neemt. Zonder maatregelen zal de
Japanse export in 1989 al tot twee
miljoen auto's zijn gestegen. De au
to-industrie vindt een beperking
van het aantal in de EG te verko
pen Japanse auto's tot 10 procent
van de markt (ruim een miljoen
wagens) een redelijke eis. Boven
dien eisen zij dat de EG harder op-'
treedt tegen het ontduiken van de
EG-regels in Europa zelf door de
Japanners. Diverse Japanse auto-
fabrieken hebben hier filialen ge
vestigd, waar in Japan ontworpen
auto's worden geassembleerd.
Dat lijkt leuk voor de werkgele
genheid, maar dat voordeel is be
perkt. Het overgrote deel van de
auto-onderdelen die bij elkaar wor
den gevoegd tot een voertuig ko
men rechtstreeks uit Japan. De au
to-industrie vindt dat de EG de Ja
panners zou moeten voorschrijven
meer in Europa vervaardigde on
derdelen bij hun assemblage te ge
bruiken. Op die manier profiteert
ook de Europese industrie van het
succes van de Japanse auto's.
De kritiek richt zich ook op de
ondoordringbaarheid van de Ja
panse markt voor Europese auto's.
Bovendien verwijten de fabrikan
ten de Japanners dat zij hun eigen
auto's op de Japanse markt tegen
dumpprijzen verkopen, teneinde
de Japanners ervan te weerhouden
'vreemd' te kopen. In Japan wor
den jaarlijks maar 48.000 Europese
(vooral Westduitse) auto's ver
kocht.
Zendingsarbeid
Dat de Europese Commissie
gauw tot sancties tegen Japan zal
overgaan is overigens niet erg
waarschijnlijk. Bovendien heeft zij
ook binnen de Gemeenschap nog
wel enige zendingsarbeid te ver
richten. In diverse EG-landen be
staan fiscale maatregelen die de
vrije handel in auto's ernstig be
lemmeren. In België en Luxem
burg worden de autoprijzen door
de overheid vastgesteld en gecon
troleerd, Denemarken en Grieken
land kennen een extra hoge belas
ting op auto's en in Groot-Brittan-
nië en Nederland (de bijzondere
verbruiksbelasting) bestaan zelfs
speciale belastingen voor auto's.
Een Europese markt waarop dit
soort verschillen nog bestaan, en
die Engelse auto's bijvoorbeeld in
Nederland stukken goedkoper ma
ken dan in- Engeland zelf, zijn ook
niet bevorderlijk voor de verkoop
van Europese auto's. Dat veel ko
pers in goedkopere, en beter uitge
ruste, Japanse auto's stappen ver
baast dan ook niet zoveel.
NIEUWE TITANIC?
OSLO - Visteelt is in Noorwegen
een belangrijke bedrijfstak aan het
worden. Sinds 1980 maakt de aqua-
cultuur - het kweken en houden
van vis onder kunstmatige omstan
digheden - een explosieve groei
door en het eind van die ontwikke
ling is nog lang niet in zicht,
„Visteelt heeft een nieuwe di
mensie gegeven aan een oude in
dustrie hier, maar legt ook de basis
voor omvangrijke investeringen in
door
Eric Wold/AP
het buitenland", aldus de Noorse
Exportraad. Noorse bedrijven zijn
onder meer direct betrokken bij
visteeltprojecten in de Faroer-ei-
landen, IJsland, Ierland, Groot-
Brittannië en Gambia. De voedsel-
en landbouworganisatie van de
VN, de FAO, is geïnteresseerd om
met de hulp van Noorse deskundi
gen visteeltprojecten op te zetten
in landen van de Derde Wereld.
De populairste vis in de kweke
rijen, zowel in Noorwegen als in
het buitenland, is zalm en forel,
vertelt Roger Farstad, voorlichter
van het directoraat voor visserij.
Het grote voordeel van visteelt is
dat de consument het hele jaar
door onbeperkt vis kan kopen, ter
wijl men bij visvangst afhankelijk
is van de tijd van het jaar en vaak
ook beperkt wordt door vangst
quota's.
Langs de Noorse fjordenkust lig
gen nu al 700 visteeltbedrijven en
545 kwekerijen. Door het zuivere
water en het gematigde klimaat le
nen de fj orden zich uitstekend
voor de visteelt. In de wijde om
trek van de meeste kwekerijen is
ook geen vervuilende industrie
aanwezig.
De bedrijfstak biedt intussen
werk aan meer dan 4.000 mensen
en aan eenzelfde aantal werkne
mers in aanverwante bedrijven. De
omzet nam in één jaar toe van 1,4
miljoen kroon in 1985 tot 1,7 mil
jard kroon (510 miljoen gulden) vo
rig jaar. kroon was. De export van
zalm was goed voor 90 procent van
die omzet.
Er worden nog al eens aanmer
kingen gemaakt op de smaak van
gekweekte zalm. „Maar alleen fijn
proevers merken het verschil tus
sen een wilde zalm en een ge
kweekte. Het is net als met wijn
kenners," verzekert Farstad. Ook
de chefkok van Engebrets, een van
de bekende Oslose visrestaurants,
Stein Hansen, stelt dat er geen
smaakverschil is. „Het enige ver
schil dat een kenner kan opmerken
ligt in het uiterlijk van de vis. De
wilde zalm kan slanker zijn dan de
gekweekte vis."
Op de wereldmarkt van zalm
heeft Noorwegen al lang een lei
dende positie. De visteeltbedrijven
zoeken daarom ook naar verbre
ding van hun activiteiten tot ande
re vissoorten als heilbot. Proeven
met andere platvis, vooral tarbot
en schol, zijn al begonnen. Ook ka
beljauw is een vis die aanslaat en
een aantal gekweekte exemplaren
is al geëxporteerd. De Noorse oes
ter- en mosselteelt zal de komende
jaren eveneens de vleugels uit
slaan, is de verwachting van de Ex
portraad. De teelt van kreeften is
nog in de proeffase, maar ook hier
worden goede resultaten verwacht.
De export van kweekvis maakt
momenteel al 20 procent uit van de
totale Noorse visuitvoer. Belang
rijkste klanten zijn de Verenigde
Staten en Frankrijk. Vooral de
Noorse zalm is daar geliefd. Frank
rijk betrok verleden jaar 9.500 ton
van die vis en de VS deed daar met
9.400 ton nauwelijks voor onder.
Ook in West-Duitsland, Groot-Brit
tannië, Zweden, Denemarken en
Japan hebben de Noren belangrij
ke afnemers van hun kweekvis.
De visteëltbedrijven krijgen alle
mogelijke hulp van de Noorse
overheid en visserijbiologen bij de
aanschaf van moderne apparatuur
en programma's van rasveredeling.
Ook in andere landen staan Noorse
deskundigen visteeltbedrijven met
raad en daad ter zijde.
In de Canadese provincie British
Columbia hebben Noren de hand
in de helft van de visteeltbedrijven
die daar de laatste jaren van de
grond zijn gekomen. Belangrijke verpakkingsindustrie en het nog geen 48 uur in de Amerikaan-
voorwaarden voor de groei van de sneltransport per vliegtuig. Verse se, Japanse of Australische viswin-
visteelt waren verbeteringen in de Noorse kweekvis kan daardoor in kei liggen.
