PODIUMBUK
DINSDAG 3 MAART 1987
KUNST
PAGINA 17
Redactie Pieter C. Rosier
LEIDEN - Het bruist deze week
van de theateractiviteiten in Lei
den. Een grote verscheidenheid
aan voorstellingenditmaal niet
alleen in de schouwburg en in het
LAK maar ook in de Waag en bij
Stichting Burcht.
Operafragmenten
De Leidse Schouwburg haalt
vanavond een groot aantal voca
listen in huis. Zangers en zange
ressen, die een programma van
opera- en operettefragmenten uit
zullen voeren. Aan deze muzikale
avond wordt medewerking ver
leend door het Rijnlands Man
nenkoor, dat in grote bezetting
aanwezig zal zijn. Tot de vele so
listen behoort de Poolse sopraan
Elzbieta Szmytka. Voorts zijn te
horen Mary Willems, Ans van
Dam, Rachel Ann Morgan, Nico
Boer. Wouter Goedhart en Sjef
van Wersch. Ze worden begeleid
door W. Ruivenkamp. Gastvrouw
van de avond, die ongetwijfeld
zal uitgroeien tot een feest van de
herkenning voor liefhebbers van
zowel belcanto als operettezang,
is Judith Bosch.
Danskern
Danskern keert na het succes
volle optreden in november in de
Leidse Schouwburg morgen
avond naar dit theater terug.
Danskern is een Amsterdams ge
zelschap, dat door middel van
een serie revival-programma's
de kloof tussen hedendaagse
dans en haar bronnen probeert te
verkleinen. Danskern brengt de
klassiekers van de moderne
dansgeschiedenis, balletten van
choreografen als Anna Sokolow,
Doris Humphrey, Sof ie Maslow
en José Limon. De groep hoopt
daarmee een aantal belangwek
kende momenten uit de ontwik
keling van de dans vast te leggen.
De grondleggers van de moderne
dans hebben het gezicht van onze
eigenf tijdse) theaterdans be
paald en dat is wat Danskern
aan wil tonen. Die educatieve
kant is in alle programma's van
het gezelschap terug te vinden.
Zo ook in dat van morgenavond.
werk van drie belang
Scène uit de Macbeth-voorstelling door 'De Salon', donderdag
avond in de Leidse Schouwburg. (foto Bert van Duin)
rijke choreografen zal worden
uitgevoerd. Anna Sokolow is ver
tegenwoordigd met 'Rooms' en
'The troubled sleeper', Doris
Humphrey met 'Day on earth' en
May O'Donnel met Suspension
Macbeth
Macbeth van De Salon begint
overrompelend. Het zwaard dat
hoog als een disco-bol boven het
podium flikkert valt en treft de
gewonde officier. Opeens zijn er
de heksen, katachtige wezens die
hun onheilsprofetie zeggen. Twee
reusachtige jurken worden eerge
laten. De heksen klauteren langs
de kabels, die uit de mouwen van
deze jurken steken, en komen met
hun hoofd er maar net boven uit.
Een surrealistisch Dali-tafereel,
uitvergroot tot toneelbeeld. De
eerste minuten van de voorstel
ling, die donderdagavond in de
Leidse Schouwburg is te zien,
zijn gevuld met fraai gestileerd
en gedoceerd effectbejag.
Maar als het stuk eenmaal op
gang is vallen er volgens een on
langs in deze kolommen afge
drukte recensie nogal wat teleur
stellingen te noteren. Zo zet Titus
Muizelaar een infantiele Mac
beth met allerhande lolligheidjes
neer en wordt Ischa Meijer als
poortwachter met zijn ondergra
vend commentaar een miskleun
genoemd. Niettemin heeft de titel
rolvertolker in deze als te afstan
delijk omschreven voorstelling
een aantal sterke momenten en
dat geldt ook voor Lineke Rijx-
man als Lady Macbeth. Blijft
echter als feit overeind staan dat
het acteerpeil de pakkende reto
riek van decor en aankleding
(schitterende kostuums!) over het
algemeen niet kan evenaren.
Jan Decorte
Je bent een 'existentiële' prins
en je belandt in meisjesland. Wat
doe je dan? Zo snel mogelijk van
sekse veranderen, want in meis
jesland doen meisjes alles, maar
dan ook werkelijk alles samen en
ook al ben je prins je moet toch
ergens heen met je geslachtelijke
verkeer. En zo komt het dat we de
Vlaamse avantgarde-theaterma-
kerJan Decorte in een nopjesjurk
zien in 'Het Stuk stuk'. Met een
gouden kroontje op het modebe
wust gekapte hoofd. Het is alleen
jammer van die soldatenkistjes
en die in de mondhoek bungelen
de sigaret.
Maar, zo het de recensent van
het Utrechts Nieuwsblad half de
cember al weten, Jan Decorte
heeft dan ook zorgen. Acteurs la
ten het afweten (zodat de overge
bleven actrice Sigrid Vinks in
haar eentje een 'veelheid aan
meisjes' moet spelen) en de belich
ting moet Decorte ook nog zelf
doen.
Na een reeks van fysiek in
spannende ontledingen van de
klassieken besloot Jan Decorte
twee jaar geleden met zijn groep
Het Trojaanse Paard drastisch
van koers te veranderen. Snel en
grappig moest het worden. In
vergelijking met zijn vorige pro-
duktie 'Kleur is alles' doet Decor
te er metHet Stuk stuk', vrijdag
avond in de Leidse Schouwburg
te zien, nog een schepje bovenop
Er zit volgens het UN niets meer
achter. Geen satire, geen post-mo-
dernisme, geen conceptueel anti
toneel, maar gewoon een opeen
stapeling van meligheden en
flauwiteiten.
Jango Edwards
Festival of Fools ja of nee -voor
wat dit jaar betreft nee dus- Jan-
go Edwards blijft als toonaange
vende fooi voor de liefhebbers
van het genre behouden. Sterker
nog: hij is eigenlijk niet meer van
het Nederlandse toneel weg te
denken. De Amerikaanse clown,
die halverwege de jaren zeventig
het Festival of Fools op poten zet
te. komt zaterdagavond naar de
Leidse Schouwburg. Met een pro
gramma, Classics II, dat de aan
dacht wil vestigen op het feit dat
Jango Edwards al vijftien jaar
in ons land opereert. In deze
voorstelling van Jango Edwards
(en een vijfkoppige band) wor
den hoogtepunten uit zijn reper
toire gecombineerd met nieuwe
acts. Dat het vermogen van Ed
wards om te improviseren ook
ditmaal weer voor verrassingen
zal zorgen staat vrijwel vast.
Joop Doderer
Joop Doderer heeft zich her
steld van zijn hartaanval enkele
maanden geleden. Hij behoort tot
het gilde van de erkende komie
ken in ons land en zijn naam is
onverbrekelijk verbonden met
die van het kluchttoneel. Doderer
heeft zijn plaats in de groep, die
het vijfentwintig jaar geleden
door Jan Blaaser geschreven
lachstuk 'Drie is teveel' op de
planken zet, weer ingenomen en
is als de tot huisknecht gepromo
veerde verwarmingsmonteur
Driekus zondagavond op de
planken van de Leidse Schouw
burg te zien. Hij raakt uiteraard
in situaties verzeild, die door
gaans worden aangeduid als ko
misch en het publiek aan het la
chen moeten brengen. De rolver
deling van 'Drie is teveel' kent
nog meer bekende namen: Hans
Boskamp, Diana Dobbelman,
Dick Rienstra, Nelleke Burg en
Mady Alfredo. Jan Blaaser heeft
deze produktie zelf geregisseerd.
Musclebird
De Theaterschool in Amster
dam verzorgt een reeks voorstel
wisselend in het Frans, Engels en
Vlaams gevoerd. De humor ligt
echter niet alleen in de tekst be
sloten, maar ook in de bewegin
gen en de muziek.
Kobus Kippekont
'De grote mond van Kobus Kip
pekont'. Zo luidt de titel van de
kindervoorstelling zondagmid
dag in het LAK-theater. In deze
voorstelling speelt Martin Mens,
één van de oprichters van het
Prisma Theater, de toneelknecht
Kobus, die vol verhalen zit en ei
genlijk vindt dat het publiek er
voor hem is. Vanuit zijn hokje
naast het toneel ziet hij elke dag
alle artiesten optreden. En blijft
hij fantaseren. Voor kinderen
vanaf acht jaar. (Aanvang 15.00
uur).
Gerda Havertong
De actrice Gerda Havertong
speelt vanavond en morgen
avond bij Stichting Burcht
(Burgsteeg 14) 'Madre Eroine',
een produktie van 'Het Gebeu
ren' in Den Haag. Voor een inter
view met Gerda Havertong, die
de rol vertolkt van een moeder,
wier dochter verslaafd is aan he
roine, zie men elders op deze pa
gina. (Aaanvang 20.30 uur).
Jongerentheater
'Wij, Koningin der Nederlan
den' is een theaterproduktie over
jongeren, die de macht in ons
land hebben overgenomen. Deze
produktie is in de periode van 4
t/m 6 maart en volgende week
van 11 t/m 14 maart in de Waag te
zien. Elders op deze pagina meer
hierover. (Aaanvang 20.30 uur).
Helden
De toneelgroep Centrum geeft
morgenavond in De Kuip in
Noordwijk een proefvoorstelling
van het theaterstuk 'Helden'. De
voorstelling is speciaal bedoeld
voor leerlingen van middelbare
scholen. Het stuk gaat over drie
scholieren, die er naar verlangen
iemand te zijn, gerespecteerd te
worden, niet meer anoniem te
zijn. Ze doen auditie maar wor
den smadelijk afgewezen. (Aan
vang 20.00 uur).
Altijd wat
Wim Schippers 'Altijd wat'
wordt zaterdagavond, eveneens
in De Kuip in Noordwijk, ge
speeld door het Werteater. Het
gaat in dit stuk om zes leeftijdlo-
ze personen, die in een ongeor
dende reeks ontmoetingen met el
kaar botsen. (Aanvang 20.30
uur).
lingen met eindexamenstuden
ten. Elke eerste woensdagavond
van de maand staat zo'n voor
stelling op de agenda van het
LAK-theater. Morgenavond gaat
het om 'Musclebird', een als deel 1
van het feuilleton 'Fontanelles'
aangeduide kijkpuzzel rond een
poging tot moord, op het gespro
ken woord. Van de programma
toelichting wordt men niet veel
wijzer, zodat de voorstelling
evengoed mee als tegen kan val
len. Tekst en regie zijn in elk ga-
val van Jules Terlingen.
The Typists
'The Typists' is een voorstelling
van het LEST (Leiden English
Speaking Theatre), die tot en met
morgenavond in het superrealis
tische decor van een aan het Ra
penburg gesitueerd notariskan
toor door twee vrouwen wordt ge
bracht en donderdagavond in
het LAK gaat. Een lovend stuk
over de opvoering van deze door
de Amerikaan Murray Schisgal
geschreven eenakter heeft men
gisteren in deze krant kunnen le
zen. De eenakter beschrijft een
kantoordag van twee typistes en
geeft tegelijkertijd informatie
over hun achtergrond, hun situa
tie nu en hun toekomstdromen.
Terry Bennett (als Sylvia) en
Jenny Mijnhijmer (als Lindsay)
spelen de beide typistes sterk. Het
resultaat: fraai gestileerde, sug
gestieve 'kantooreotiek' tussen de
kantoor palmen. Aan te bevelen
dus.
Wisseltheater
In 'Oü est la béte?' geeft het
Gentse Wisseltheater een moder
ne interpretatie van de klassieke
mythe van Procrustes en Theseus.
Men kan er vrijdag- en zaterdag
avond getuige van zijn in het
LAK-theater. De reus Procrustes
bezat twee ledikanten, het ene
heel lang, het andere heel kort.
Met geveinsde vriendelijkheid
ontving hij zijn gasten, maar als
deze moesten slapen bleek zijn
ware aard. Lange gasten bood
hij het korte bed aan dan maakte
hij de gast op maat door de be
nen, voorzover die buiten het le
dikant staken, af te hakken. Was
de gast klein van gestalte, dan
kreeg die het grote bed en werd
hij net zo lang uitgerekt tot deze
de geest gaf.
In deze voorstelling is Procrus
tes een minzame hotelier, die de
lengte van zijn gasten aanpast
aan zijn bedden. Een probleem
uiteraard. Detective E.J. Lone en
zijn assistent Dick gaan een
krachtmeting aan. Het is volgens
de programmabeschrijving een
zwarte, surrealistische komedie
geworden, een psychologische
puzzel, waarin zich steeds de
vraag opdringt wie de goeden
en wie 'slechten' zijn.
Vanuit de gedachte dat de my
then van vroeger de stripverha
len en films van vandaag zijn,
heeft Wisseltheater allerlei cli
ché's uit de film- en stripwereld
in deze voorstelling een plaats ge
geven. De conversatie wordt af
Joop Doderer (rechts) en Hans Boskamp (links) in 'Drie is teveel',
zondagavond in de Leidse Schouwburg. (foto Jan Swinkeis»
Randolph Scott
(89) overleden
LOS ANGELES - De Amerikaan
se filmacteur Randolph Scotl, held
van een reeks cowboyfilms uit Hol
lywood, is gisteren op 89-jarige
leeftijd in Los Angeles overleden.
Scott heeft zich in de jaren zestig
als een welgesteld man uit de film
wereld teruggetrokken. Zijn ver
mogen werd geschat op bijna hon
derd miljoen dollar. Films waarin
hij speelde waren 'Badman's Terri
tory', 'Ride the High Country', 'The
Bounty Hunter' en 'Carson City'.
Joan Greenwood
(65) overleden
LONDEN (AP) - De actrice Joan
Greenwood, ster in menig klassie
ke Britse film van de jaren veertig,
is op 65-jarige leeftijd in haar wo
ning overleden.
De actrice, die twee weken gele
den nog op het toneel stond, werd
zaterdag dood aangetroffen door
vrienden die zij voor het diner had
uitgenodigd. Waarschijnlijk maak
te een hartaanval een einde aan
haar leven.
De actrice met haar hese stem
maakte naam in films uit de jaren
'40 als 'Whisky Galore' en 'Kind
Hearts and Coronets'. Later speel
de ze in The Importance of Being
Earnest", 'Father Brown' en 'Tom
Jones', die in 1963 een Oscar won.
Danny Kaye (74)
ernstig ziek
LOS ANGELES (Rtr) - De Ameri
kaanse artiest Danny Kaye is in
een ziekenhuis in Los Angeles op
genomen in verband met ernstige
ziekte als gevolg van interne bloe
dingen en hepatitis.
Kaye (74) speelde een hoofdrol in
zeventien films. Hij werd in 1913
als David Kaminsky in New York
geboren.
Geen 'Spoken'
DEN HAAG (ANP) - De première
van 'Spoken' van Ibsen, een pro
duktie van de Haagse Comedie,
gaat niet door. Deze zou plaatsheb
ben op 4 maart in de Koninklijke
Schouwburg in Den Haag. De
voorstellingen van deze tragedie,
het afscheidsstuk van de 61-jarige
acteur Wim de Haas, zijn afgelast
wegens ziekte van toneelspeelster
Lies Franken.
MUZIEKFONDS - Het bedrijf 3M
Nederland (muziekbanden, plak
band) stelt met ingang van dit jaar
een fonds van 100.000 gulden be
schikbaar voor stimulering van
muziekbeoefening. Elk jaar wordt
een Nederlandse musicus geselec
teerd
LEIDEN/ALMERE - De
tegenstelling met de
avond daarvoor is groot.
Van een vertwijfelde moe
der is ze de volgende mor
gen weer veranderd in
Gerda Havertong die zo
smakelijk verhalen voor
leest in Sesamstraat. Ze
speelt die 'moeder' deze
maanden in het stuk 'Ma
dre Eroina' dat werd opge
voerd in het Westeinde
Ziekenhuis in Den Haag,
maar dat deze week ook
het land doorgaat. Van
daag en morgen speelt
Gerda Havertong 'Madre
Eroina' in de Burcht in
Leiden.
'Madre Eroina', de naam zegt het
al een beetje, gaat over een moe
der die wordt geconfronteerd
met heroïne. Ze heeft een doch
ter die eraan verslaafd is. Het
heeft lang geduurd voordat ze
dat in de gaten had. Maar als ze
zich daar eenmaal van bewust is,
weet ze niet wat ze moet doen. In
een wachtkamer van een zieken
huis, waar haar kind net vanwe
ge een overdosis met spoed is op
genomen, houdt ze haar verhaal.
In dit stuk van de Italiaanse
schrijfster Maricla Boggio vraagt
de moeder zich af hoe het zover
heeft kunnen komen. Ze herkent
in haar dochter niets meer van
haar eigen opvoeding. Een op
voeding die plaatshad in een
agrarische cultuur waar nog aan
dacht werd besteed aan koken,
kleren maken en familiebanden.
Tijdens de voorstelling blijkt
hoeveel waarde ze daaraan
hechtte. Toch was het diezelfde
vrouw die voor haar kind emi
greerde naar een vreemd land,
omdat ze meende dat ze haar
daar een beter opvoeding kon ge-
Boggio situeerde haar stuk in
Italië: een vrouw die met haar
kinderen van het platteland ver
huisd naar de grote stad. Zelfs in
één land tref je al grote culturele
verschillen aan. Vertaalster/be
werkster Alli Arts maakte daar
Actrice
Gerda Havertong
verdiept zich
in verslaafden
een overzees land van dat in de
voorstelling niet met name
wordt genoemd. Je bent geneigd
aan Suriname te denken, omdat
daar immers de wortels van Ger
da Havertong liggen. Maar voor
hetzelfde geld kun je aan landen
denken als Turkije, Marokko of
aan je eigen land. De immigran
ten uit deze gebieden kampen
met nagenoeg dezelfde proble-
De moeder heeft in die andere
cultuur (Nederland) veel werk
verzet om tegemoet te kunnen
komen aan alle materiële eisen
van haar dochter zoals een ste
reo, mooie kleding, walkman cn
een brommer. In een kort tijds
bestek (de voorstelling duurt een
uur) haalt de vrouw, die wacht
op de komst van een arts, die
haar zal vertellen hoe haar doch
ter er aan toe is. veel overhoop.
Ze zadelt zichzelf met een enorm
schuldcomplex op. Bewust en
onbewust draagt ze in haar ver
haal oorzaken aan die zouden
hebben kunnen leiden tot de ver
slaving van haar kind.
Gerda Havertong: "Toen ik dit
script las, dacht ik eerst: nee, dit
gaat de kast in. Ik had er een on
bestemde angst voor om zo'n
vrouw te spelen. Op heroïne rust
te bij mij mij altijd nog een taboe.
Na een gesprek met regisseuse
Rosamaria Rinaldi maakte die
angst plaats voor nieuwsgierig
heid. Ik besefte dat ik mijn ogen
natuurlijk niet kon blijven slui
ten voor deze problematiek. Van
af dat moment ben ik gedreven
bezig geweest, heb me niet alleen
verdiept in het script, maar ook
in ouders die met verslaafde kin
deren zaten. Het verhaal werd
voor mij toen levensecht"
De moeder in dit stuk is een
krachtige vrouw, ze werkt en
heeft ambities, maar zit tegelij
kertijd opgezadeld met een weer
zinwekkende machteloosheid. Ze
weet niet hoe ze die verslaving
moet aanpakken. Ze zoekt naar
fouten. Wat is er mis gegaan met
haar dochter? Of liever gezegd
tussen haar en haar dochter?
"Het is een relatie die aan ver
val onderhevig is geraakt. Ze
hadden geen gemeenschappelij
ke raakvlakken. De moeder leef
de met totaal andere herinnerin
gen dan het kind. Het kind ken
de de rivier niet waarin haar
moeder als klein mesije vroeger
de was deed. Het samen eten ko
ken is haar ook onbekend. Het
gezin leeft van blik voedsel of
kant en klaar maaltijden. De
moeder verstopt zich in herinne
ringen aan haar eigen moeder".
Betekent dit dat de moeder al-
lesfout heeft gedaan?
"Nee, ze is er van uitgegaan dat
het kind het beter moest krijgen
dan zijzelf. Dat is anders uitge
pakt. Hoewel ze zelf in de niet
materiële dingen het geluk vindt,
denkt ze haar kind gelukkig te
maken met allerlei dure spullen.
Een tegenstelling die we wel va
ker om ons heen zien".
"Een ander punt is de 'ontwor
teling'. De eenzaamheid waar iim
migranten in terecht komen en
waar een tweede generatie altijd
gevolgen van ondervindt. Indi
rect levert het stuk natuurlijk
ook kritiek op de maatschappij.
De vrouw wordt geen enkele
hulp geboden. Ze moet het zelf
allemaal maar uitzoeken".
"Ik geef in dit stuk ook geen
oplossingen. Ik wil alleen maar
vertellen dat het voor ouders en
familieleden een hel op aarde is -
en dan heb ik het nog niet eens
over de drugverslaafde zelf. Dat
is misschien mijn boodschap.
Uit gesprekken heb ik de indruk
overgehouden dat de hulpverle
ning niet goed werkt. De groot
ste klacht is dat er veel te lang
wordt gewacht met hulp of opna-
Het stuk werd de afgelopen we
ken gespeeld in de ontvangsthal
van het Westeinde Ziekenhuis,
straks in het land krijg je te ma
ken met de kleine theaterzalen
Wat is het verschil?
"Het idee om het stuk te spelen
in het Westeinde Ziekenhuis was
van de regisseuse. Een uitste
kend idee overigens. Je hebt
daar echt met een wachtkamer te
maken. Dat maakt het verhaal
ook zo geladen. Op de achter
grond hoor je het geroezemoes
en zie je de witte jassen aan je
voorbij trekken. Dat vereist con
centratie van degene die acteert,
maar aan de andere kant is het
ook heel aantrekkelijk om daar
op te spelen. Ik zit daar immers
te wachten op een bericht van
een arts".
"De samenwerking met de di
rectie verliep ook uitstekend:
heel mooi dat ze zoiet hebben
aangedurfd. Tot op heden heeft,
behalve een ziekenhuis in Zaan
dam, geen ander ziekenhuis zich
gemeld. Vandaar dat we de thea
ters gaan opzoeken. Eigenlijk
heb ik nog geen idee hoe dat zal
gaan verlopen Ik ben benieuwd
of het daar ook zo werkt".
Gerda Havertong, ergens in de
dertig, kwam twintig jaar gele
den naar Nederland. Hoewel ze
nog sterke banden heeft met Su
riname voelt ze zich in Neder
land thuis. In haar woning in Al-
mere staan temidden van video
en antwoordapparaat veel voor
werpen uit haar vaderland. Ha
vertong is een druk bezet actrice
en noemt,zich autodidact. "Het is
nu het zesde jaar dat ik op pro
fessionele basis acteer en zing.
Beiden zijn heel belangrijk voor
mij. Ik heb een heel andere ach
tergrond. Geen toneelschool,
maar een studie pedagogiek met
als hoofdvak onderwijskunde".
Ze is altijd met haar twee talen
bezig. "Ik wil Nederlands spre
ken met de juiste klemtonen en
mijn moedertaal levendig hou
den". Naast Sesamstraat, dat ze
nu alweer voor het derde seizoen
doet, heeft ze nog een eigen kin
derprogramma. "Een program
ma voor het theater waar ik de
authentieke Surinaamse 'anansi
tori' - een sprookje over spinnen,
te vergelijken met jullie Rei-
naerd de Vos - vertel
Daarnaast, zo meldt ze, vindt
ze het ook heel leuk om als zan
geres met haar band 'Gerda Ha
vertong Nanga Kompé' het land
in te gaan. "Ik zing dan vooral ei
gen nummers en Surinaamse
'traditionals'. Ik heb een boeiend
leven, het is heerlijk wat ik nu
doe".
SASKIA STOELINGA
Vertoon van
vingervlugheid
overheerst
Eerste concert in de Chopin-cyclus
door Alu in Bar. Gespeeld werden de
nocturnes in As en in c resp. op. 32/2
en 48/1. de scherzi 1 t/m 4 en de sona
te no 1 in c op. 4. Gehoord op 2 maart
in de Kapel-zaal.
LEIDEN - De aanduiding scher
zo boven een muziekstuk bete
kent over het algemeen, dat het
stuk een speels, luchthartig ka
rakter draagt, hetgeen uitge
drukt wordt door springerige rit
mes en schertsende melodische
passages. Gisteravond speelde*
Alwin Bar de 4 scherzi van Cho
pin en de indruk, die ik ervan
overhield was veeleer de indruk
van serieuze muziek.
Schertsenderwijs - dat wel -
werd een melodieverloop tel
kens geïnterrumpeerd door cas-
cade-achtige omspelingen. Zeer
virtuose, zeer vloeiend gespeelde
arpeggio's en toonladderfrag
menten, qua dynamiek en noten
waarde verschillend van het
hoofdthema. Bar koos zijn tempi
behoorlijk voortvarend, waar
door af en toe het gevaar ont
stond. dat de virtuositeit ging
overheersen, zeker op die plaat
sen, waar met volle Handen in de
toetsen werd gegrepen. Dat is
dan misschien het nadeel van de
uitvoering van vier scherzi na el
kaar.
Gelukkig vertonen deze korte
eendelige muziekvormen, die in
de romantiek hoogtij vierden, in
zichzelf een afwisselende struc
tuur, zodat mineur plaats maakt
voor majeur en virtuositeit en
breedsprakigheid voor een wee
moedig cantabile. Bar heeft een
heldere stijl van spelen; een war
me toon, verschillende klank
schakeringen waarmee hij beur
telings stralend en omfloerst zijn
toon kleurt.
Een avondvullend Chopin pro
gramma maakt een mens bewust
van negentiende eeuwse ken
merken. Nooit is de muziek lang
achtereen openhartig. Alles
wordt verhuld en verborgen in
modulerende harmonieën, in
complexe ritmes, in versieringen
en omspelingen die nooit recht
op hun doel afgaan, altijd weer
zijweggetjes inslaan. Bar is heel
geraffineerd in dit tot uitdruk
king brengen van deze gelaagd
heid in de muziek. Hij speelt als
het ware op meer dan een niveau
tegelijk.
Het beruchte rubato van Cho
pin - een lichte aarzeling in tem
po die spanning verwekt - werd
door hem zeer aanschouwelijk
toegepast. Toch vond ik dat dit
eerste concert overheerst werd
door vertoon van vingervlugheid
en krachtig spel. De intiemere
sfeer van de nocturnes aan het
begin kwam verderop in de
avond nog maar nauwelijks te
rug. Ook de toegift - de 'revolu
tie-etude' - getuigde van dit wat
eenzijdige standpunt.
MONICA SCHIKS
