'Onderwijs toerisme onsamenhangend
Commissie wil beeld van
bouwwereld verbeteren
DE TIJD,
VAN TOEN
Sombere geluiden op symposium van Leidse meao
actief in viije tijd
mm
VRIJDAG 27 FEBRUARI 1987
=ZLEIDSCH DAGBLADiffaiwajr-
Wethouder Van Dongen: Meao draagt het nodige bij aan het oplossen
;an problemen rond de verhouding onderwijs-arbeidsmarkt", (archieffoto»
LEIDEN - Het toeristisch onder
wijs in Nederland is in het alge
meen voor verbetering vatbaar.
Opleidingen genoeg, maar een ge
brek aan samenhang, samenwer
king en soms ook kwaliteit is daar
in aan te treffen. Op lang niet alle
fronten sluit het onderwijs aan op
de wensen en eisen die de praktijk
stelt. Nederland ontbeert voorts
toeristisch onderwijs op weten
schappelijk niveau en loopt daar
mee ver achter op het buitenland.
door
Simone van Driel
Sombere constateringen giste
ren op het ter gelegenheid van een
heuglijk feit georganiseerde sym
posium in de Leidse Schouwburg.
De Leidse school voor middelbaar,
economisch en administratief on
derwijs memoreerde met de bij
eenkomst, die als centrale thema
had meegekregen 'De economie en
het toerisme en de bijdrage daarin
van het onderwijs', dat zij tien jaar
geleden als eerste in Nederland
toestemming kreeg om bij wijze
van experiment een richting toeris
tisch onderwijs te beginnen. In
1976 begonnen met 50 leerlingen,
telt de toeristische richting er
thans ruim 400.
Na veel zeuren en lobbyen heeft
het ministerie van onderwijs on
langs eindelijk het licht op groen
gezet voor vervulling van de grote
wens van de meao. namelijk de
richting om te zetten in een afde
ling. Dat krijgt op 1 augustus 1988
zijn beslag. Blij is de meao daar
mee, maar staatssecretaris Ginjaar-
Maas van onderwijs, van wie men
dacht nu even af te zijn, bezorgt de
meao nieuwe zorgen. Ongeveer ge
lijk met de toestemming aan de
meao kondigde zij af dat ook een
aantal horecascholen in het land
toeristisch onderwijs moet gaan
geven omdat zij meent dat horeca
en toerisme heel goed bij elkaar
horen. Twee bezwaren heeft de
meao daartegen: het aan de horeca
scholen verbonden toeristisch on
derwijs richt zich alleen op inko
mend toerisme en ten tweede
rechtvaardigt de vraag op de ar
beidsmarkt niet de komst van nog
meer opleidingen.
Ginjaar-Maas, bij wier beleid ten
aanzien van het toeristisch onder
wijs een aantal van de zeven spre
kers gisteren nogal wat kantteke
ningen plaatste, schitterde door af
wezigheid. Het verzoek van de
meao het symposium te openen
wimpelde zij af omdat ze volop in
bespreking is met de bedrijfstak
ken over de toekomst van het toe
ristisch onderwijs. Deze week ook
behandelt ze hetzelfde onderwerp
met de vaste Kamercommissie
voor onderwijs. "Ze blijft waar
schijnlijk liever even buiten
schot", veronderstelt adjunct-di
recteur Klerks. Op het laatste mo
ment liet ook het hoofd opleidin
gen van het ministerie van econo
mische zaken, A.P. Koenis, verstek
gaan. Een duidelijke reden gaf hij
daarvoor niet volgens Klerks; of hij
van zijn collega's van onderwijs
een hint had gekregen ook maar
niet naar Leiden af te reizen in deze
voor het meao spannende tijden,
blijft gissen.
Minimale steun
Een voor de hand liggende ver
vangster voor het verrichten van
de opening was wethouder H. van
Dongen van onderwijs. Ze sprak
haar bewondering uit voor het
werk dat het personeel van de
meao heeft verzet om. 'met mini
male steun van de overheid', het
experiment gestalte te geven. "Eén
van de oplossingen voor de proble
men rond de verharding onder-
wijs-arbeidsmarkt bestaat uit het
aanbieden van kwalitatief hoge be
roepsscholing binnen het regulier
onderwijs. De Leidse meao draagt
daaraan in deze regio het nodige
bij".
Het merendeel van de meao-leer-
lingen toerisme bestaat uit meisjes.
Van Dongen: "Verheugend is dat
velen van hen daarmee een econo
misch en niet een administratieve
variant kiezen. Daarmee kiezen zij
voor een beroepskwalificatie, die
maatschappelijk hoger wordt ge
waardeerd dan de traditionele be
roepssectoren voor vrouwen: de
verzorging, de dienstverlening en
de administratie", aldus de wet
houder.
Van Dongen nam de gelegenheid
te baat een lans te breken voor
vrouwen die weer aan de slag wil
len. Het informaticaproject voor
herintredende vrouwen waarmee
de gemeente half januari is begon
nen noemde zij succesvol. "Maar
om werkelijk aan het criterium
succesvol te voldoen, is scholing
niet voldoende. De opleiding zal
uiteindelijk moeten uitmonden in
een passende arbeidsplaats. Daar
voor is medewerking van het be
drijfsleven in de Leidse regio
noodzakelijk". Zij riep de aanwezi
ge werkgevers daarom op hun
wensen ten aanzien van scholing
kenbaar te maken.
Verbazing
Van vele zijden kreeg de meao in
de toespraken complimentjes toe
bedeeld. Van euforie over de toe
ristische branche en het toeristisch
onderwijs in zijn algemeenheid
was echter geen sprake. M. Snij
der, bestuurslid van de algemene
vakschool voor het reisbureauwe-
zen in Leiderdorp, leverde onge
zouten kritiek op het oerwoud van
opleidingen maar ook op de reisor
ganisaties. Vier jaar geleden, ver
telde ze. was ze zich gaan verdie
pen in de structuur van het toeris
tisch onderwijs. "Daarbij ben ik
van de ene verbazing in de andere
gevallen. Ik ben gestruikeld over
een veelheid aan verenigingen,
stichtingen en instituten maar van
enige samenhang is geen sprake.
Een aantal cursussen wordt gege
ven door mensen zonder bevoegd
heid of onderwijs kwaliteiten. Bij
scholing wordt 'verzorgd' door
reisbureaus en touroperators. Dat
bestaat veelal uit het vertonen van
promotiefilmpjes, duur folderma
teriaal en hapjes en drankjes".
Eenzelfde somber beeld schetste
ze van het fenomeen studiereizen:
"Hoteliers en de lokale overheden
proberen de deelnemers van zo'n
reis in te pakken. Zelden wordt er
vooraf goede informatie verstrekt.
Van bijscholing is geen sprake, wel
van beïnvloeding. Een aantal ba
zen vindt dat de werknemers de
studiereizen zelf moeten betalen
en in hun eigen tijd moeten maken.
De verkooptechniek wordt belang
rijker gevonden dan kennis van de
reisbestemmingen".
De toeristische opleidingen, stel
de ze. moeten meer op de praktijk
worden afgestemd. "Vanaf het be
gin van een opleiding moeten sta
ges daarvan een geïntegreerd on
derdeel uitmaken en studiereizen
een verplichting worden".
Leerstoel
Drs. J.W.N, van Doom, hoofd on
derzoek van een groot reclamebu
reau, hield een vurig pleidooi voor
de komst van een zelfstandig insti
tuut voor wetenschappelijk toeris
tisch onderwijs. Een groep met
daarin onder anderen vertegen
woordigers van grote banken, tour
operators en universiteiten werkt
al hard aan de komst van een leer
stoel toerisme aan een van de uni
versiteiten, vertelde hij. Argumen
ten die daarvoor pleiten zijn er vol
gens hem genoeg. Eén daarvan:
"Het toerisme is een der sneist
groeiende bedrijfstakken. Een
kwart miljoen Nederlanders werkt
in die branche. De mensen krijgen
steeds meer vrije tijd en korte
vakanties en dagtrips gaan van het
bestedingspatroon van die tijd een
steeds groter deel uitmaken. Nega
tief gevolg van die ontwikkeling is
dat een groter aantal reizen zijn
neerslag heeft op onder meer het
milieu en het verkeer. Onze kennis
over toerisme is echter gericht op
het produkt zelf, op vervoer en be
stemmingen", aldus Van Doorn.
Hij kwam tot de conclusie dat
toerisme een belangrijk weten
schappelijk verschijnsel is, dat
echter alleen zinnig is te bestude
ren in zijn maatschappelijke sa
menhang. Leerstoelen, congressen
en wat dies meer zij, kunnen daar
volgens hem aan bijdragen. "In het
buitenland is dat er allemaal al wel.
Nederland loopt wat dat betreft op
universitair niveau ver achter".
LEIDEN - Met de slogan 'Bouwen
kun je leren' is de regionale oplei
dingscommissie van Leiden en
omstreken begonnen met een cam
pagne die het negatieve beeld over
de bouwnijverheid moet wegne
men. De organisatie hoopt op deze
manier scholieren warm te krijgen
voor het vak en ze ervan te overtui
gen dat er geen werkloosheid in
deze sector bestaat.
Onderdeel van de campagne is
een tweedaagse campagne op 13 en
14 maart in het Caeciliacomplex
dat op dit moment gerestaureerd
wordt. Scholieren van het lager- en
middelbaar beroepsonderwijs, ba
sisscholen en andere belangstel
lenden kunnen hier met eigen
ogen zien wat het vak bouwen zoal
inhoudt.
C. de Mos, lid van de opleidings
commissie en medeorganisator
van de campagne, noemt als reden
van de wervingsactie het feit dat de
bouw op het moment in het slop
zit. De vraag naar vaklieden is nu
twee maal zo groot als het aanbod.
Mede omdat de werkgevers in deze
sector het water zo langzamerhand
tot aan de lippen stijgt, tracht men
hier verandering in te brengen.
De Mos heeft, zoals velen met
hem, de overtuiging dat er onder
de scholieren een eenzijdig en vaak
negatief beeld over de bouwwereld
bestaat. "De meeste scholieren
denken nog steeds dat de bouw en
kel het bouwen van huizen in
houdt. Maar ook restauratie- en re
novatieprojecten vormen een be
langrijk onderdeel van het vak.
Daar hebben we vakmensen voor
nodig en die zijn er dus niet. Ook
het niveau van het beroep staat in
een slecht daglicht. Een veelge
hoord argument voor het besluit
om naar de lts te gaan, is dat het
kind niet geschikt is voor ander
Muziekschool (2)
Veertig gulden voor een half uur
muziekles is wel erg veel gevraagd.
Toch is dat het bedrag dat leerlin
gen van 18 jaar en ouder aan de
Streekmuziekschool moeten gaan
betalen als de plannen van het col
lege van burgemeester en wethou
ders doorgaan. Het is zonneklaar
wat dit betekent: met het muziek
onderwijs aan volwassenen is het
gedaan. Ook wethouder Kuijers
ziet dit in.
Als oudere leerlingen van de
school willen we graag toelichten
waarom we dit voorstel niet alleen
onwenselijk, maar ook ondoor
dacht vinden. De meeste oudere
'muziekscholieren' betalen een be
trekkelijk laag lesgeld, omdat ze
geen of een zeer klein eigen inko
men hebben. Dat lesgeld ligt aan
merkelijk lager dan wat (bevoegde)
particuliere docenten in rekening
brengen. Zou de gemeentelijke
subsidie wegvallen, dan is het voor
velen gewoon te duur om mu
zieklessen te nemen, ook in de par
ticuliere sector.
Nu gaat het in de meeste van de
ze gevallen om studenten. De voor
standers van de plannen nemen ge
makshalve aan dat die allemaal uit
de betere milieus komen en dan
valt alles best mee. Sterker nog,
dan lijkt het alsof de muziekschool
eigenlijk een nogal elitaire bedoe
ning is! Waarschijnlijk speelt ook
mee dat veel studenten na een aan
tal jaren weer uit Leiden vertrek-
Een meer optimistische toonzet
ting in het betoog van mevrouw,
drs. A. de Jong, docente toerisme
van de Leidse meao. die aan de
wieg van het toeristisch onderwijs
van haar school stond. Ze schetste
de ontwikkeling in die tien jaar, die
begon met de pioniersfase. Eindni
veaus moesten worden vastge
steld, examens, leerplannen en les
stof opgesteld. Weinig tot niets was
er namelijk waarop de meao zich
kon baseren. Het toeristisch onder
wijs aan de meao is volgens haar
inmiddels volwassen aan het wor
den. Het bedrijfsleven stelt stage
plaatsen ter beschikking, geeft
gastcolleges en bijscholingscur-
cussen voor docenten, 'terwijl een
toenemend aantal afgestudeerden
werk vindt'.
voortgezet onderwijs. Alternatief:
de lts. Maar bouwen is een vak,
waar een gedegen studie aan voor
af gaat", vertelt De Mos. Leerlin
gen van een lts krijgen eerst twee
jaar basisonderwijs. Daarna genie
ten ze een vier-jarige specialisatie
in de gekozen richting. Degenen
die voor de bouw kiezen, krijgen
terwijl ze werken nog een maal per
week les aan een streekschool. De
onderwijscommissie heeft de taak
ervoor te zorgen dat de theorie die
daar wordt geleerd, aansluit op de
praktijk.
Werkloosheid
Een andere reden voor de gerin
ge animo voor dit vak is volgens
De Mos, de enorme werkloosheids
cijfers die over deze sector de ron
de doen. De Mos: "Het punt is ech
ter dat er vooral werkloosheid
heerst onder de ongeschoolde
werknemers. De cijfers van de ar-
beidsbuareaus zijn niet reëel. In de
bloeiperiode, rond 1978, was er een
C. de Mos. "Scholieren warm krij
gen voor de bouw".
ken. Daar heeft de gemeente toch
geen boodschap aan? Als het eens
zou eenvoudig lag...
In de eerste plaats is een derde
van de leerlingen van 18 jaar en ou
der géén student. We mogen aan
nemen dat de helft van die groep
afhankelijk is van een minimum
uitkering. Ten tweede zijn veel stu
denten afkomstig uit Leiden; lang
voordat ze naar de universiteit gin
gen, zaten ze al op de muziek
school. Bovendien is de universi
teit voor de stad van het grootste
belang; daar mag best wat tegen
over staan.
En dan: studeren is in deze tijd
gelukkig niet meer voorbehouden
aan een elite. Wel betekent het
voor verrreweg de meeste ouders
een forse uitgavenpost en voor ver
reweg de meeste studenten een be
scheiden maandgeld, dat ruim
schoots onder het sociale mini
mum ligt. Een verhoging vön de
kosten voor muziekles met een
paar honderd gulden per jaar zal
voor een aantal mensen zeker te
veel zijn. In die situatie wordt mu
ziekonderwijs werkelijk elitair.
Het belang dat wij bij de muziek
school hebben, is niet alleen finan
cieel. Een aantal andere aspecten is
zeker zo belangrijk. Zo kun je op
school oefenen als je geen piano
hebt of als je je huisgenoten wilt
sparen. Er worden aanvullende les
sen gegeven op het gebied van mu
ziektheorie, solfège. En omdat mu
ziek pas echt begint te leven als je
voor en met elkaar speelt, is de mu
ziekschool ook de plaats waar je
anderen ontmoet: in één van de
tientallen ensembles, in klassen
waar pianisten leren begeleiden ol
op de voorspeelavonden.
Willen we verschraling van onze
cultuur tegengaan, dan is de ama
teuristische kunstbeoefening
Verheugd toonde zij zich over de
toestemming om de richting in een
afdeling om te zetten, 'waardoor
het mogelijk is specialistische ken
nis in te brengen en soepeler te rea
geren op veranderingen in de prak
tijk'. Een heel belangrijk voordeel
is volgens haar ook dat het toeris
tisch onderwijs 'meer beheersbaar'
wordt. Hoewel dat eigenlijk weer
teniet wordt gedaan als ook de ho
recascholen met toeristisch onder
wijs gaan experimenteren, stelde
De Jong.
Ze pleitte ervoor dat die
nieuwe opleidingen 'op zijn minst
gebruik maken van onze verwor
venheden om verspilling te voor
komen' en dat er op één mbo-ni-
veau examen wordt gedaan, met
de mogelijkheid van specilisaties.
groot tekort aan bouwlieden. Ie
dereen die de bouw in wilde, kon
er terecht. Het was normaal dat er
in een groepje van acht, hooguit
één deskundige vakman rondliep.
Toen de economie terugliep en er
ook in de bouwwereld bezuinigin
gen werden doorgevoerd, gingen
deze ongeschoolde werknemers
als eerste de laan uit. Het aantal
werklozen dat bij het arbeidsbu
reau staat ingeschreven, is onder
die groep dan ook groot. Deze
mensen zijn toevalligerwijs in de
bouw terecht gekomen, maar wa
ren voor hetzelfde geld ergens an
ders aan de slag gegaan".
Al deze negatieve ontwikkelin
gen hebben volgens de werkgevers
in de bouw tot gevolg gehad dat
leerlingen in het lager beroepson
derwijs niet meer voor de bouw
sector kiezen. Daarentegen zijn de
elektrotechnische- en de consump
tieve sector overvol.
Arbeid
De Mos moet echter toegeven
dat het negatieve beeld niet alleen
een zaak is van scholieren. "De
werkgevers moeten ook de hand in
eigen boezem steken. Zo moet er
(een landelijke commissie houdt
zich hier al mee bezig) meer aan
dacht worden besteed aan de vei
ligheid en de werkomstandighe
den in de bouw. Het is een feit dat
een deel van de werknemers in de
wao terecht komt door de slechte
arbeidsomstandigheden. Om een
voorbeeld te noemen: men is nu
bezig om de zakken cement die de
mensen moeten tillen van 50 naar
20 kilo terug te brengen. Dit voor
komt vroegtijdige rugklachten.
Dus meer veiligheid, mechanisatie
en hygiëne", besluit De Mos.
broodnodig. De muziekschool is
daarin een onmisbaar element. Het
zou bijzonder kortzichtig zijn om
een grote groep mensen de toe
gang tot dit instituut te ontzeggen.
Wij doen een klemmend beroep op
het gemeentebestuur om die weg
niet in te slaan.
Hessel de Zoeten
Marjolein Putter
René van Rijn
Plantsoen 71
Leiden
Bingo
Het Dienstencentrum Meren-
wijk houdt op maandag 2 maart
een bingomiddag in de grote zaal
aan de Rosmolenweg 6. De mid
dag begint om 13.30 uur.
Spiritisme
Het spiritistisch genootschap
Leiden houdt op maandag 2
maart vanaf 20.00 uur een bij
eenkomst waarbij enkele spre
kers praten over mediamieke we
gen en communicatie. De avond
wordt gehouden aan de Lage
Morsweg 14a.
Verslaving
De jongerenbeweging Rap
houdt op dinsdag 3 maart een
thema-avond over verslaving.
Aanvang van de avond is 20.00
uur aan de Koppenhinksteeg 2.
LEIDSE
KRONIEK OVER
/MENSEN EN
GEDANE ZAKEN
Eeuwenlang hebben de pau
sen een eigen gebied bezeten,
waar ze als een vorst over regeer
den. Dit omvatte niet alleen de
stad Rome, maar ook nog een
groot gebied, dat zich dwars over
de laars van Italië uitstrekte van
de Adriatische tot aan de Tyrr-
heense zee en dat reikte tot aan
Ravenna in het noorden. Rond
het jaar 800 had het min of meer
zijn definitieve vorm gekregen
en ook al raakte Italië zelf steeds
meer versplinterd in kleine
staatjes, de Kerkelijke Staat
bleef ongewijzigd.
In het begin van de vorige
eeuw kwam echter een sterk Ita
liaans nationalisme cp. De na
tuurlijke leider daarvan werd de
koning van Sardinië/Piemont,
met als hoofdstad Turijn. Een
hoogtepunt beleefde het nationa
lisme in de veldtocht van Sardi
nië en Frankrijk in 1859 tegen
Oostenrijk, dat Milaan en Vene
tië in bezit had. Vooral door toe
doen van de 'roodhemden' van
de avonturier Garibaldi werden
allerlei vorstendommetjes, de
een na de ander, verenigd tot een
nieuw koninkrijk Italië. In sa
menwerking met Pruisen werd
Venetië in 1866 aan Oostenrijk
ontfutseld. Maar ook de paus
moest een groot deel van zijn
staat afstaan. Alléén het 'Patri
monium Petri', Rome met (verre)
omstreken, restte hem nog.
Het was dat de Franse keizer
Napoleon III er bezwaar tegen
had dat ook Rome zou vallen en
daarom stuurde hij zijn troepen
naar het strijdperk. Want anders
was ook de stad zelf meteen
geannexeerd als de vanzelfspre
kende hoofdstad van het nieuwe
Italië. Nu moest koning Victor
Emanuel II zijn residentie nog in
Florence vestigen.
Met zijn Kerkelijke Staat die zo
in de knel kwam te zitten, deed
paus Pius IX een oproep aan de
katholieke wereld om hem te
helpen. Meteen stroomden jon
gemannen uit alle delen van Eu
ropa toe, in totaal zo'n 11.000,
waarvan 3100 uit Nederland. De
ze jongens moesten aan strenge
eisen voldoen. Onechte kinderen
werden al snel geweerd en de
jonge mannen moesten onge
huwd zijn en goed gezond. Deze
soldaten voor de paus werden al
snel 'zouaven' genoemd, dit naar
de Noord-Afrikanen in Franse
dienst met een soortgelijk uni
form.
De successen van de zouaven
in de strijd, zoals in de slag bij
Mentana op 3 november 1867
toen Garibaldi werd verslagen,
inspireerden velen om ook naar
Italië te gaan.
Ook een aantal Leidse jongens
voelde zich geroepen hun bloed
voor de paus te offeren, als dat
nodig was. De officiële lijsten in
het zouavenmuseum te Ouden
bosch bevatten helaas erg veel
fouten, zodat het niet eenvoudig
is om de Leidse zouaven te ach
terhalen. Toch bleek het moge
lijk nog 23 zouaven thuis te bren
gen. Vrijwel zonder uitzondering
stamden ze uit gfote gezinnen, al
was van die kinderrijke gezinnen
soms niet zo erg veel meer over
tengevolge van de kindersterfte.
De vaders waren meestal arbei
der of kleine middenstander.
Een aantal had ouders die niet in
Leiden waren geboren of die pas
na hun huwelijk in Leiden waren
komen wonen. Van Friese her
komst waren bijvoorbeeld Tibur-
tius Zacharias de Boer en Daniel
Nicolaas Camstra. De vader van
Jacob Wurzer kwam uit Duits
land, en zijn moeder was een
echt Leidse Goddijn. Deze jonge
ling was ook het enige onechte -
maar later erkende - kind dat la
ter zouaaf uit Leiden zou wor
den. En de vader van Franciscus
Leonardus Simonis was een Ha
genaar.
Maar verder zitten er heel wat
bekende Leidse namen bij:
Bronsgeest. Drost, Karreman.
Klavan, Mulder, Overdijk, Pas
sant, Poppée, Smolders, Snij
ders. Sommeling. Stadhouder.
Zandvliet en Van Zijp.
Al met al waren het er niet eens
zo veel: op 1 januari 1865 be
droeg het aantal katholieken
9.754 personen op een bevolking
van 38.299 zielen. Kleinere dor
pen leverden naar verhouding
wellicht meer zouaven: een dorp
als Ter Aar 7. Hillegom 13 en
Stompwijk (mogelijk gecombi
neerd met Zoeterwoude) 14.
Maar misschien preekte de pas
toor daar wel veel vuriger over
de goede zaak van de arme paus.
Na de veldslagen bij Monte-Li-
bretti'op 13 oktober 1867 (be
kend geworden door het held
haftige optreden van Pieter Jong
van Lutjebroek, die veertien Ga
ribaldisten met de kolf van zijn
geweer neersloeg) en bij Menta
na op 3 november 1867, viel er
niets meer te beleven dan dagen
lang patrouilleren. Heel wat
zouaven werden ziek en stierven
in smerige en van alles en nog
wal verstoken hospitalen. Toen
in 1870 de Frans-Duitse oorlog
uitbrak, had Napoleon III al zijn
troepen nodig en nadat deze Ro
me hadden verlaten, vielen de
Italianen aan. Alleen konden de
zouaven niets uitrichten en zij
capituleerden op 20 september
1870.
Een oud-zouaaf in vol ornaat
Ook in Leiden was men sterk
in die reünies. Op 25 februari
1876 werd hier de Zouaven-Broe-
derschap 'Fidei et Virtuti' Afdee-
ling Leiden opgericht. Het offi
ciële doel luidde: "de verdedi
ging van het Katholiek geloof en
van den H. Stoel, alsmede de
handhaving en ontwikkeling der
Christelijke verbroedering, wel-
LEIDSE ZOUAVEN GAVEN
HUN LEVEN VOOR DE PAUS
De Leydsche Courant van 4
oktober 1870 bericht: "Te Rotter
dam kwam gisteren met ver
schillende stoombooten het
grootste gedeelte der zouaven
aan, die vroeger uit Nederland
vertrokken zijn om in het Pause
lijk leger dienst te doen. Eene
zeer talrijke menigte bevond zich
in den omtrek van het Rhijn-
spoorwegstation om hen bij de
terugkomst in Nederland- wel
kom te heeten. Voorafgegaan
door de banier van de aldaar ge
vestigde Zouavenvereeniging
begaven de uit Rome terugge
keerden zich in optogt naar het
gebouw dier vereeniging, alwaar
des avonds eene buitengewone
reünie plaats had'*.
ke moet bestaan tusschen de ver
dedigers van Kerk en Pausdom".
Maar in de praktijk fungeerde
deze nieuwe broederschap voor
al als een soort zieken- en begra
fenisfonds voor katholieken.
Ieder jaar werd van de jaar
feestviering iets heel moois ge
maakt. Nadat voorzitter Bartho-
lomeus Johannes Staphorst, ge
boren op 29 december 1843 te
Leiden als zoon van Arie Stap
horst, een melkverkoper uit Lei-
muiden, en Cornelia Meijer uit
Uithoorn, in zijn zouavenuni-
form enige voordrachten en
soms strijdliederen had ge
bracht, trad meestal het vrij be
faamde Zouaven-Zangkoor Leo
(naar paus Leo XIII) op voor een
keur aan liederen, meest op be
kende volkswijsjes.
Op 13 november 1892 herdach
ten 1200 oud-zouaven in Utrecht
feestelijk de slag bij Mentana.
Behalve het herinneringskruis
'Fidei et Virtuti' kregen toen alle
zouaven de medaille 'Bene Me
ren ti'.
Hoelang de Leidse zouaven
nog hun feesten hebben gevierd,
is niet direct vast te stellen. Met
het overlijden van de Oegstgees-
ter zouaaf Nicolaas Slootjes op 4
december 1941, toen 91 jaar oud.
kwam in ieder geval een einde
aan het Leidse zouavendom.
J.P.M. DE BAAR
De tijd van toen is een weke
lijks terugkerende rubriek
waarin mensen en gedane
zaken aan bod komen uit het
rijke verleden van Leiden en
omgeving. Dit is de achtste
aflevering. De auteur van
deze aflevering is werkzaam
bij het gemeentearchief van
Leiden.
'Geen werkloosheid in deze sector'
