Restauratie Waalse kerk is
vijf ton duurder geworden
Internationaal congres over
vrouwen en kunst in Leiden
Bouwverenigingen
willen samengaan
LEIDSCH DAGBLAD:
Kerk wordt over enkele weken officieel geopend
Kostelijke
voorstelling
Visser
't Hooft
Bezwaar Leiden tegen
uitbreiding Winkelhof
Uniformen Concordia vernield
Poedelt je
onder wielen
vrachtwagen
Zakennieuws
VRIJDAG 27 FEBRUARI 1987
LEIDEN - De restauratie van de
Waalse kerk aan de Breestraat is
een half miljoen duurder uitgeval
len dan de twee miljoen die ervoor
was uitgetrokken. De opknapbeurt
heeft voorts aanmerkelijk langer
geduurd dan was voorzien. De res
taurateurs kwamen veel manke
menten tegen, zoals verrot hout,
die bij de inspectie in '79 niet aan
het licht waren gekomen. Ook de
slechte weersomstandigheden in
de winters van 1985 en 1986 gaven
veel oponthoud.
De restauratie, die is mogelijk
gemaakt door subsidies van de
overheid en verschillende fondsen
en een bijdrage van 100.000 gulden
van de leden en vrienden van de
Eglise Wallone de Leyde, nadert
thans zijn einde. Naar verwachting
zal het gebouw in april van dit jaar
helemaal zijn opgeknapt. Op vrij
dag 13 maart wordt de gerestau
reerde kerk alvast officieel ge
opend.
De eerste fase van de opknap
beurt van de 400-jaar oude kerk
van de Hervormde Gemeente ging
al in 1973 van start. De meest nood
zakelijke herstelwerkzaamheden
aan de toren en het dak, dat bijna
op instorten stond, werden uitge
voerd. Omdat dit echter niet de
enige mankementen waren, gaven
het kerkbestuur en de speciaal op
gerichte renovatiecommissie in ok
tober 1984 het startsein voor de
rest van het herstel. Hieraan waren
langdurige voorbereidingen voor
afgegaan. Zo moest het noodzake
lijke geld, ruim 2 miljoen, op tafel
komen. Ook moesten de restaura
tieplannen zorgvuldig voorbereid
worden.
Cascoverbouwing
Het karwei was, met het oog op
de niet al te ruime financiën, intus
sen teruggebracht tot een cas
coverbouwing: herstel en consoli
datie van fundamenten, muren
(waaronder de natuurstenen gevel
die opgeknapt en opnieuw veran
kerd moest worden), daken, preek
stoel en glas-in-loodramen. Het or
gel was reeds eerder voor reparatie
uit de kerk gehaald. De steunbal-
LEIDEN - De gemeente Leiden
gaat in samenwerking met de Am
sterdams Stichting Vrouw en Beel
dende Kunst een internationaal
congres Vrouw en Beeldende
Kunst organiseren. De bedoeling is
dat er van 10 tot en met 15 septem
ber een landelijke thema-dag in
Leiden en een tweedaags congres
in Amsterdam worden gehouden.
Tevens wordt er op de thema-dag
een nota over vrouwen en kunst
gepresenteerd.
Op 6 maart van het afgelopen
jaar is in het Leidse stadhuis reeds
een dag georganiseerd die in het te
ken stond van Vrouw en Beelden
de kunst. Omdat dit initiatief goed
werd ontvangen, lanceerden cultu
rele- en emancipatiezaken van de
gemeente Leiden het idee een hele
week over dit thema te organise
ren. Het bleek dat de SVK3 in Am
sterdam ook met plannen voor een
dergelijk congres rondliep. Op dat
moment is samenwerking tussen
beide steden van de grond geko-
Voor de organisatie van de lan
delijke dag is het Leids Congres
Bureau in de arm genomen. De be
doeling van de themadag is door
middel van tal van activiteiten de
problematiek van de vrouw en de
beeldende kunst in de Nederland
se gemeenten te belichten. Daarom
wordt er op die dag ook een nota
gepresenteerd die is voorbereid
door culturele- en emancipatieza
ken. Deze nota meot het gemeente
beleid aangeven ten aanzien van
vrouwen die werkzaam zijn in de
kunstsector. Volgens A.F. van der
Ree van culturele zaken is de nota
voor alle gemeenten bruikbaar in
die zin dat discussie over dit onder
werp kan worden aangezwengeld.
Dit moet in de toekomst leiden tot
een eenvormig beleid van alle Ne
derlandse gemeenten.
De organisatie van de landelijke
dag is nog in volle gang. Wel is
reeds bekend dat er een tentoon
stelling in de Pieterskerk zal wor
den gehouden en andere activitei
ten zich in de schouwburg en de
Burcht afspelen. Tevens neemt
Leiden de huisvesting voor de in
ternationale congresgangers op
zich.
Het tweedaags congres in Am
sterdam wordt gehouden in het
Stedelijk Museum en beoogt vrou
wen uit een aantal Europese lan
den een beeld te geven van Neder
landse vrouwen en de kunst.
ken waarop het dak van de kerk
steunde moesten worden ver
nieuwd, de grote trekbalken ver
vangen, en een loze muur, ge
plaatst voor de lange westkant, af
gebroken.
De constructie van de toren
bleek een grote tegenvaller te zijn.
De houten balken waarop het koe
peltje rust, bleken na verwijdering
van de dekplaten ernstig verrot.
Om dit te verbeteren werd een sta
len constructie aangebracht. Door
dat de constructie is verbeterd, kan
nu ook de klok weer geluid wor
den. Deze was 'vastgezet' uit angst
dat de klokketoren anders bij het
luiden zou instorten. De kosters-
woning werd helemaal opnieuw
opgetrokken.
Aan het kerkinterieur zelf is niet
veel veranderd. De voornaamste
wijziging is dat in het doophek,
recht voor de preekstoel, een door
gang is gemaakt van de dooptuin
naar het middenschip. Voorheen
was het doophek namelijk geheel
gesloten. Dit betekende dat de pre
dikant en kerkeraad, wanneer ze
voor het avondmaal naar het mid
denschip wilden komen, eerst de
preekstoel moesten verlaten om
langs een andere deur weer binnen
te komen. Dit euvel is nu verhol
pen.
Knekelput
LEIDEN - De woningbouwvereni
gingen 'De Tuinstadwijk', de Pro
testants Christelijke Woningbouw
vereniging en 'Ons Belang' willen
een fusie aangaan. De besturen van
de drie verenigingen zullen in de
loop van dit jaar hun leden om toe
stemming vragen. Alvorens dat ge
beurt zal een zogenaamd haalbaar
heidsonderzoek worden verricht.
Dit onderzoek moet inzicht ge
ven in de omvang van de tot 1 ja
nuari 1995 noodzakelijk geachte
groot onderhoudswerken aan de
complexen van de verenigingen.
Ook wordt de financiële situatie
bekeken waarin de nieuw te vor
men vereniging zou komen te ver
keren. Daarbij wordt rekening ge
houden met de financiële situatie
van de drie corporaties afzonder
lijk èn met de kosten die verbon
den zijn aan het noodzakelijk
geachte onderhoud.
Tijdens de restauratie werden
onder de vloer van de kosterswo
ning menselijke resten gevonden.
Bovendien werd in de tuin van de
kerk een zogenoemde knekelput
ontdekt. De beenderen zijn verza
meld en opnieuw begraven in de
put.
Van oktober 1984 tot oktober
1986 heeft de Waalse kerk haar
diensten gehouden in het pand van
het International Centre aan het
Rapenburg. Het 400-jarig bestaan
in '84 kon ook niet in eigen huis
worden gevierd. Na die twee jaar
kon de gemeenschap - er zijn ge
middeld 30 mensen bij een dienst
aanwezig - haar eigen ruimte weer
betrekken.
Op 13 maart wordt de kerk aan
de betrokkenen gepresenteerd.
Het gebouw is dan echter nog niet
helemaal klaar. Enkele nokvor-
sten, de holle ijzeren pannen die op
de nok en de hoeken van het dak
zitten, wachten nog op reparatie en
ook het inmiddels gerepareerde or
gel moet worden geïnstalleerd.
De Wijze Kater van Herman Heijer-
mans door de toneelgroep van het
Chr. Lyceum Visser 't Hooft. Met:
Jasper Groos, Gerben van den Ho
ven, Esther Calsijn, Mike van der
Steenhoven, Kees Beekhuis, Julia
Buijze, Herman Peerdeman, Rob
bert Hilgeman, Martijn van der Lin
de, Sacha Berghuis, Tilleke Marck,
Stephan Smink, Frits Huffnagel. Re
gie: Jos Nijhof. Gezien op 26 februari
in de aula van de school. Aldaar nog
vanavond en morgenavond te zien.
LEIDEN - Als verhaal is Heijer-
mans' Wijze Kater voor toneel op
school uitermate geschikt: het
kordate optreden van de spre
kende kat met een vleugje maat
schappijkritiek spreekt gemak
kelijk tot de verbeelding en biedt
volop gelegenheid tot komische
situaties. Desondanks durft me
nig regisseur dit stuk niet op het
repertoire te nemen. De reden
hiervoor ligt ongetwijfeld in de
vraag, of de rol van de kater ade
quaat te bezetten is.
Jos Nijhof durfde het wel aan;
voor de titelrol heeft hij immers
een fantastische vertolkster ge
vonden. Julia Buijze speelt de
wijze kater met flair en verve.
Een meisje als kater - het is even
wennen. Met lang blond haar en
een nauwsluitend, gitzwart pak
krijgt de 'kat' een dimensie van
verleidelijke bevalligheid erbij.
Zal dat niet ten koste van het
spel gaan, vraag je je aanvanke
lijk even af. Die vrees blijkt al
snel ongegrond: het geeft de cen
trale figuur van de kater alleen
maar extra raffinement.
Eenmaal aan de titelrolvoor-
waarde voldaan, kon dit 'boos
aardige sprookje' zich tot een
kostelijke voorstelling ontwikke
len. Als er al kritiek te leveren
valt, dan hooguit op de duur van
dit stuk in drie bedrijven. De
.voorstelling had nog aan vaart
kunnen winnen. Al is het maar al
te begrijpelijk, dat regisseur Nij
hof de twaalf overige spelers hun
scènes om te schitteren niet
heeft willen onthouden. Hier en
daar heeft hij zelfs de enscène-
ring en spelprestaties net iets ka-
rikaturaler laten aanzetten. Suc
ces verzekerd bij het eigen pu
bliek, dat dan ook inderdaad en
thousiast reageerde.
De voorstelling heeft onmis
kenbaar kwaliteit, die mede in de
vormgeving tot uiting komt. Op
het toneel staan enkele stoelen,
golfplaten en een stellage. In het
huis van Jonathan geeft het de
staat van armoede van de eige
naar aan. Bijna hetzelfde decor
doet dienst als zaal in het ko
ninklijk paleis en straalt dan op
eens een bepaalde allure uit. Dat
is de magie van het theater. Wie
dat zo overtuigend in vorm en
spel weten op te roepen, leveren
een prestatie.
WIJNAND ZEILSTRA
Redactie: Simone van Driel en Meindert van der Kaaij,
telefoon 144941, toestel 217 of 222.
Vrouwenhuis
"Als je even wacht dan ga ik nu
boven overleggen of je naar bin
nen mag", zegt consulente van
de Stichting Welzijn, Carina Ver
hoeve.
Er was gisteren in het Vrou
wenhuis aan de Doezastraat een
persconferentie van het 8-maart-
comité. De Leidse dagbladen wa
ren door het comité uitdrukke
lijk verzocht om vrouwelijke ver
slaggeefsters te sturen naar de
persconferentie over de activitei
ten die op de internationale vrou
wendag, 8 maart, in het Leidse
Volkshuis, buurthuis 't Spoortje
en het Vrouwenhuis plaats heb
ben.
Bij deze krant stuitte het ver
zoek van het 8-maartcomité op
problemen. Bij aankomst bleek
het - zoals verwacht - moeilijk
om een verslaggever van het
mannelijke geslacht in het pand
toe te laten. "Kom jij voor de
persconferentie? Oh jee, nou, ik
durf niet op eigen houtje jou zo
maar binnen te laten", zegt een
vrouw die me in de gang tegen
houdt. Ze loopt met me mee naar
buiten.
De 'onderhandelingen' worden
daar met Carina Verhoeve voort
gezet. Ze stelt voor dat ze daar
over eerst met de andere vrou
wen praat want, "de persconfe
rentie is boven en er bestaat een
principe-uitspraak dat daar uit
sluitend vrouwen mogen komen.
Voor de benedenverdieping is
wel een uitzondering gemaakt.
Daar mogen namelijk wel man
nen komen, mits het functioneel
is. Ik persoonlijk vind dat dat nu
het geval is, maar ik weet niet
hoe de anderen daarover den
ken. Je moet dus nog even bui
ten wachten. Gelukkig is het niet
meer zo'n vrieskou en schijnt het
zonnetje", zegt Verhoeve op
vriendelijke toon.
Ongetwijfeld zijn in het heilige
der heilige voor feministen de
principes afgewogen tegen het
voordeel van de broodnodige pu
bliciteit.
Na tien minuten komt het ver
lossende woord: "treed binnen".
Weinig - of misschien wel geen -
verslaggevers zullen me zijn
voorgegaan.
Vrouwenhuis (2)
Door de geschetste situatie is
het noodzakelijk dat de perscon
ferentie wordt verhuisd van de
bovenverdieping, wat h,et Vrou
wenhuis heet, naar de begane
grond. Het gehele pand aan de
Doezastraat heet - om het alle
maal wat gemakkelijker te ma
ken - echter het Vrouwencen
trum. Voor gewone stervelingen
lijkt dat een nuanceverschil,
maar dat is het niet. Althans niet
voor feministen. In een zaaltje op
de benedenverdieping wordt het
gesprek onder vier ogen voortge
zet. De andere vrouwen die de
activiteiten van 8 maart helpen
organiseren, hebben geen be
hoefte nog bij de persconferentie
aanwezig te zijn.
Waarom mogen mannen niet
op de bovenverdieping komen?
"Bij veel vrouwen bestaat de
behoefte aan een plaats waar ze
niets met mannen te maken heb
ben. Dat om verschillende rede
nen. Vrouwen die seksueel mis
handeld zijn willen beslist geen
mannen zien. Als er dan toch
mannen boven komen veroor
zaakt dat onrust", zo legt consu
lente Verhoeve uit.
"Er is natuurlijk wel discussie
geweest over het strikte toepas
sen van de regels. Soms ontkom
je er eigenlijk niet aan om man
nen binnen te laten. Ook andere
organisaties zoals Vido - Vrou
wen in de Overgang - vergaderen
in dit gebouw en daar zijn wel
eens mannen bij aanwezig. Een
ander voorbeeld is een seksueel
mishandelde vrouw die naar ons
toekomt met haar vriend. Dan
kun je hem niet buiten laten
staan".
Verhoeve weet niet of er ooit
eens door mannen is geprobeerd
om in het bastion binnen te drin
gen. Hoe gaat het als boven het
dak lekt of de verwarming stuk
"Eerst wordt geprobeerd daar
voor vrouwelijke monteurs te,
krijgen. Als dat niet lukt moeten
er maar mannelijke monteurs
komen, maar dan moet het door
het bedrijf wel van tevoren be
kend worden gemaakt. Er zijn al
tijd wel één of twee vrouwen die
beslist niet tegen de aanwezig
heid van mannen kunnen", aldus
Verhoeve.
De consulente bestrijdt dat er
in het Vrouwenhuis één beleid is
en één mening over de gang van
zaken. "Er zijn verschillende
stromingen. Daarbij zou ik geen
van de vertegenwoordigde stro
mingen willen kenschetsen als
mannenhaters".
Waarvan acte.
Marekerk
Het is twee uur 's nachts en de
klok van de Marekerk slaat
twaalf keer. Dag in dag uit. Voor
bewoners van de Lange Mare en
omstreken geen pretje. Zo'n vier
jaar geleden vertoonde de klok
ook deze kuren. De heer
Doorninck, bewoner aan de Lan
ge Mare, heeft daarover toen een
brief naar de gemeente gestuurd.
Deze vertelde dat hij zich met de
klachten tot de kerkvoogdij van
de Hervormde Kerk moest rich
ten. Doorninck heeft dat gedaan
en het hielp.
Kerkvoogd Harteveld zegt
daarop dat de klok destijds in
derdaad is gerestaureerd. "De
klok heeft toen twee weken ge
heel stilgestaan. De wijzers zijn
in oude staat hersteld, de assen
zijn vernieuwd en het elektroni
sche gedeelte is opnieuw be
draad. De restauratie van de klok
viel samen met met die van de
kerk. Sindsdien hebben we geen
klachten meer gehad", aldus
Harteveld.
Hij snapt niet dat bewoners
niet gewoon naar de koster of
kerkvoogdij komen met de
klachten. Ondanks het feit dat
het uurwerk sinds een half jaar
op willekeurige momenten aan
geeft dat het twaalf uur is, is nie
mand naar de daarvoor bestem
de instanties gestapt. "Aan de ge
vel van de Marekerk hangt een
groot bord met twee telefoon
nummers van de koster. Een
simpel telefoontje en het leed is
verholpen. Hoe moet ik nu te we
ten komen dat het slagwerk niet
in orde is? Ik loop niet de hele
dag op de Lange Mare, zeker niet
's nachts".
Doorninck zegt dat hij het heel
vervelend vindt om bij nacht en
ontij de klok twaalf uur te horen
slaan. Waarom is hij niet naar de
Hervormde Kerk toe gestapt?
"Nou ja, ik heb al een keer ge
schreven en veel moeite gedaan.
Nu de klok weer op drift is ge
raakt, neem ik'aan dat de appara
tuur niet goed is te repareren en
reageer ik maar niet meer", zegt
Doorninck.
Ook de koster van de Mare
kerk, F. van der Mark, reageert
verbaasd: "Daar hoor ik van op.
Ik tel wel eens mee met de sla
gen, maar heb nog nooit een on
regelmatigheid gemerkt. Maar ja,
's nachts ben ik er nooit. Hoewel,
na afloop van concerten moet ik
wel eens opruimen, maar dan let
je natuurlijk niet op de klok". De
koster laat weten dat er naar ge
keken wordt. "De mensen kun
nen gerust zijn", sust hij.
Van der Mark zegt net als kerk
voogd Harteveld, direct maatre
gelen te gaan nemen tegen het
euvel. Ze zullen firma inschake
len die het onderhoud van het
uurwerk altijd voor haar reke
ning neemt.
LEIDEN - Uitbreiding van winkel
centrum 'Winkelhof in Leiderdorp
heeft onaanvaardbare gevolgen
voor het winkelgebied in het cen
trum van Leiden. Ondanks het feit
dat de uitbreiding beperkt is, heeft
deze vérgaande gevolgen voor de
detailhandel in de regio en dus ook
voor die in de Leidse binnenstad.
Dat stellen burgemeester en wet
houders van Leiden in een be
zwaarschrift dat zij hebben inge
diend tegen de uitbreiding van de
Winkelhof met ongeveer 3000 vier
kante meter. Volgens het college is
onvoldoende duidelijk gemaakt
dat uitbreiding van het winkelcen
trum noodzakelijk is voor het
voortbestaan ervan en is verbete
ring van het huidige winkelbe
stand niet onderzocht.
Dat had volgens het college wel
moeten gebeuren. "Het Leidse be
leid is erop gericht het winkelge
bied in het centrum van Leiden zo
optimaal mogelijk te laten functio
neren en waar mogelijk te verster
ken. Daarnaast moeten ook de wij
kwinkelcentra (waarmee de Win
kelhof is te vergelijken) op hun ni
veau zo goed mogelijk draaien.
Slechts indien het noodzakelijk is
voor het voortbestaan de betreffen
de centra zou uitbreiding kunnen
worden overwogen. Maar zou on-
zes inziens met terughoudendheid
tegemoet worden getreden. Stimu
lering van de winkels binnen de
bestaande ruimte dient eerst uit
drukkelijk te worden bekeken".
B en W hekelen delen van het
door het Centraal Instituut voor
het Midden- en Kleinbedrijf opge
stelde onderzoeksrapport over de
uitbreiding. Daarin wordt gecon
cludeerd dat er goede redenen zijn
De Winkelhof met 3000 vierkante
meter uit te breiden. Volgens het
college is er onvoldoende gekeken
naar het bestaande belang van an
dere winkelcentra. Voorts is er vol
gens het college niet voldaan aan
de eisen die aan een-dergelijk on
derzoek zijn te stellen, zoals een
enquête onder ondernemers en
consumenten. Het college acht het
onjuist dat het door de gemeente
raad van Leiderdorp genomen
voorbereidingsbesluit voor de uit
breiding de mogelijk biedt af te
wijken van de verplichting om een
zogenoemd distributie-planolo
gisch onderzoek in te stellen, een
verplichting die wel in het bestem
mingsplan Winkelhof is opgeno-
LEIDEN - Een 20-tal uniformen en
trommelvellen van muziekvereni
ging Concordia zijn gisteravond
vernield. De groep gaf een show
aan de Korte Mare toen van een bo
venverdieping blauwe verf naar.
beneden werd gegooid. Onderzoek
LEIDEN - Een poedeltje van een
42-jarige Leidenaar brak gisteroch
tend de twee voorpoten bij een
aanrijding. De hond werd aan de
Lindestraat ongelijnd uitgelaten
en kwam onder de wielen van een
vrachtwagen. Vermoedelijk is de
hond geschrokken van het moter
geluid. De poedel is overgebracht
naar het dierenhospitaal in Haar
lem alwaar de poten zijn gezet.
wees uit dat de plaats waarvanuit
de verf werd gegooid de kamer was
van een twaalf-jarig meisje. Op dat
moment waren nog een vriendin
netje en vriendje op bezoek.
Kledingzaak Modam Mode heeft
vandaag de deuren geopend aan de
Haarlemmerstraat 202. De winkel
richt zich op de jonge vrouw en
zegt een steeds wisselende comple
te collectie, die is aangepast aan
en modebeeld, te brengen.
BEENBREUK - Een bouwvakker
liep gisteren een beenbreuk op bij
een val van een steiger. De 37-jari-
ge Leidenaar was in de Nieuwsteeg
aan het werk op hoogte van de der
de verdieping toen hij een misstap
maakte en naar een lager gelegen
gedeelte viel. Door de brandweer is
hij met behulp van katrollen naar
beneden gehaald. De man is ver
volgens overgebracht naar het
AZL.
