Hervonniiig door
YS gesaboteerd'
Syrische invasie sprong in het duister
SieMatic
Sowjet-leider Gorbatsjov:
Rel rond satelliet in
anti-climax geëindigd
Gegijzelden in Beiroet naar
Iraanse ambassade gebracht
Geen leider
Italië wil bisschop
oppakken na fraude
Een nieuwe keuken,
hoe lang zitten we dan in de rommel?
Scholen in
Paramaribo
blijven dicht
DONDERDAG 26 FEBRUARI 1987
BUITENLAND
PAGINA 5
MOSKOU (AP/AFP/Rtr.) - Sowjet-leider Michael Gorbatsjov heeft het Westen er gisteren
van beschuldigd doelbewust internationale spanningen te creëren, teneinde de Sowjet-
Unie te dwingen veel geld uit te geven aan wapens. Op die wijze kan het land zijn
natuurlijke hulpbronnen niet aanwenden de door hem gewenste binnenlandse hervor
mingen.
LONDEN - De omstreden televi
siedocumentaire over de geheime
Britse spionagesatelliet Zircon zal
alsnog in het Lagerhuis worden
vertoond. De regering-Thatcher
heeft de zwijgplicht van de maker,
de journalist Duncan Campbell is
opgeheven. Campbell heeft er op
zijn beurt mee heeft ingestemd om
geen technische details over Zir
con te verstrekken.
door
Haye Thomas
Beide partijen zien af van ver
dere juridische stappen en daar
mee is de kwestie van de baan. De
socialistische afgevaardigde Robin
Cook heeft al maatregelen geno
men om de film vandaag nog aan
zijn parlementaire collega's te to
nen. De kans is groot dat ook de
BBC de documentaire binnenkort
alsnog uit zal zenden, zodat het
Britse publiek met eigen ogen kan
zien waar het grote kabaal van de
afgelopen weken nu precies om te
doen was.
De documentaire handelt over
een geheime satelliet, waarmee En
geland in Rusland en het Midden-
Oosten zou kunnen spioneren. Zir
con heet dit project, dat volgens de
regering-Thatcher als strikt ge
heim is geklassificeerd. Vandaar
haar grote woede, toen zij er lucht
van kreeg dat de BBC op het punt
stond de betrokken documentaire
uit te zenden.
Onmiddellijk zette zij de BBC-
programmadienst onder druk en
werd besloten de documentaire
niet uit te zenden. Dit veroorzaakte
prompt een golf van publiciteit.
Want het afgelasten van de uitzen
ding betekende het zoveelste inci
dent in een al geruime tijd bijzon
der gespannen relatie tussen de
grote Engelse omroep en de con
servatieve regering.
Toen vervolgens de voorzitter
van het Lagerhuis de vertoning
van de documentaire in eigen be
sloten parlementaire kring ver
bood en bij de maker van de docu
mentaire, de journalist Duncan
Campbell, huiszoekingen werden
gedaan en alle papieren in beslag
genomen, was er sprake van een
regelrecht conflict, dat culmineer
de in het confisceren van al het om
streden documentairemateriaal in
het BBC-kantoor van Glasgow.
Volgens Campbell, die regelma
tig schrijft voor het linkse week
blad 'The New Statesman', heeft
hij met zijn publikaties en de docu
mentaire over Zircon alleen willen
uitdragen, dat het ging om een pro
ject dat buiten medeweten van het
parlement om werd ontwikkeld.
De regering houdt vol, dat het pro
ject ten nauwste verband houdt
met de nationale veiligheid en
daarom onder de meest stringente
regels van geheimhouding valt.
Daarmee verdedigt zij haar hou
ding in de hoog opgelopen Zircon-
affaire, inclusief de druk op de
BBC om de documentaire niet uit
te zenden en vooral op de uiterst
controversiële inval in het Schotse
hoofdkwartier van de omroep,
waar agenten van de binnenlandse
veiligheidsdienst het documentai
remateriaal in beslag namen. Een
actie die onmiddellijk de vrijheid
van de pers in het geding bracht en
leidde tot een protestdemonstratie
van honderden journalisten in
Westminster.
Gorbatsjov verklaarde tijdens het
jaarlijkse congres van de Sowjet-
vakbonden dat er weinig voort
gang wordt geboekt in de wa
penonderhandelingen met de Ver
enigde Staten. Hij weet het uitblij
ven van resultaten aan de onver
zoenlijkheid in Washington. Hij be
loofde al het noodzakelijke te doen
om de veiligheid van de Sowjet-
Unie te garanderen, maar voegde
er aan toe geen cent meer uit te zul
len geven dan nodig is.
Gorbatsjov uitte gisteren scher
pe kritiek geuit op vakbonden, die
de autoriteiten teveel naar de ogen
zien en die zich verzetten tegen zijn
hervormingen. „We hebben geen
keus. Democratie öf sociale traag
heid en conservatisme. Een andere
weg is er niet", hield hij de 5000
Gorbatsjov: andere weg is er niet.
KOEWEIT (AP) - De sji'itische extremisten die buitenlanders gegijzeld
houden in Libanon hebben enkele gegijzelenden overgebracht naar de
Iraanse ambassade in Beiroet, en de anderen naar zuid-Libanon, om te
voorkomen dat Syrische troepen de buitenlanders zullen bevrijden. Dit
heeft de Koeweitse krant Al-Qabas gisteren gemeld. Het Amerikaanse
televisiestation NBC meldde dat de vier Amerikaanse gegijzelden mo
menteel in Syrische handen zouden zijn en mogelijk snel vrij komen.
Volgens Al-Qabas is de afgezant van de Anglicaanse kerk, Terry Waite,
met enkele anderen in de Iraanse ambassade ondergebracht. De ambas
sade ligt in de wijk Hay Liya, die voornamelijk bewoond wordt door
sji'itische moslims en waar de Syrische" militairen nog niet zijn doorge
drongen. Syrische soldaten hebben echter controleposten ingericht in
aangrenzende wijken en gisteren werden Syriërs waargenomen bij twee
controleposten enkele honderden meters ten noorden en ten zuiden van
het acht verdiepingen hoge gebouw.
Over de vier gegijzelde Amerikanen werd door het televisiestation
NBC gezegd dat het viertal aan een Syrische inlichtingenfunctionaris
was overhandigd toen de Syriërs West-Beiroet binnentrokken om daar de
orde te herstellen.
Ondanks de officiële ontkenning van Syrië dat het de vier gegijzelden
in handen heeft, zou dit land bezig zijn een manier te vinden om de
mannen vrij te laten zonder de Hezbollah voor het hoofd te stoten. Hez
bollah houdt vermoedelijk wel een aantal andere buitenlanders in gijze
ling.
afgevaardigden van de 188 vakbon:
den voor.
Gorbatsjov erkende gisteren met
zoveel woorden dat de reorganisa
tie van de economie voor velen op
korte termijn nadelige gevolgen
kan hebben, maar voegde daaraan
toe dat men er op lange termijn al
leen maar mee gebaat zou zijn. Wie
de vraag opwerpt of de politiek van
hervorming van economie en sa
menleving niet leidt tot te veel de
mocratie en tot een ontwrichting
van de maatschappij gelooft vol
gens Gorbatsjov niet in Sowjet-
volk.
Naar zijn mening heeft de Sow-
jet-Unie behoefte aan „sterke vor
men van democratie" als open
heid, kritiek en zelfkritiek. Dat is
(foto epa) nodig voor het tot stand brengen
van „radicale veranderingen op al
le terreinen van het leven van onze
socialistische samenleving", aldus
Gorbatsjov.
De Sowjet-vakbonden mogen
volgens de wet geen stakingen of
andere acties organiseren van sta
kingen of andere acties; ze houden
zich vooral bezig met dienstverle
ning aan de leden, zoals de organi
satie van uitstapjes. Gorbatsjov ad
viseerde de aanwezige vakbonds
functionarissen om meer aandacht
te besteden aan de behoeften en de
zorgen van de werknemers.
PARIJS (AP) - Georges Ibrahim
Abdallah is weliswaar leider van
een commando-onderdeel van de
Libanese Gewapende Revolutio
naire Facties (FARL), maar waar
schijnlijk niet de chef van de ter
reurgroep. Dit verklaarde een
functionaris van de Franse contra
inlichtingendienst DST gisteren in
de getuigenbank. Abdallah wordt
verdacht van medeplichtigheid
aan de moord op Amerikaanse en
Israëlische diplomaten.
Burgers en zwaar bewapende militairen vierden gisteren in de Filip
pijnse hoofdstad Manilla het één-jarig bestaan van de regering Aquino.
President Corazon Aquino riep op om met dezelfde strijdbare 'volks
macht' de sociale en economische problemen van het land te lijf te gaan
als waarmee indertijd Ferdinand Marcos werd verdreven. De president
kondigde aan dat haar regering zich nu zal gaan inspannen voor de
opheffing van de massale armoede, herstel van de werkgelegenheid en
eerlijke inkomensverdeling. (foto anp>
Buitenland kort
Maatregelen
De regering van de Westduitse
deelstaat Beieren heeft besloten
maatregelen te treffen om de ver
spreiding van de immuunziekte
aids tegen te gaan. Zo zullen solli
citanten voor eert overheidsfunctie
zich op deze ziekte moeten laten
onderzoeken. Dit geldt ook voor
gedetineerden en personen in
voorarrest. Buitenlanders van wie
bekend is dat zij het virus dragen
krijgen geen verblijfsvergunning
meer en buitenlanders uit landen
die niet tot de Europeese Gemeen
schap behoren zullen zich aan een
onderzoek moeten onderwerpen
voordat zij de deelstaat binnen mo
gen. Daarnaast voert Beieren on-
middelijk een verplichte registra
tie van besmette personen in.
Emigratie
Palestijnse gezinsleden die door
de Israëlische bezetting van de
westelijke Jordaanoever en Gaza
van elkaar gescheiden zijn, hebben
gisteren een beroep gedaan op
Sowjetleider Michaïl Gorbatsjov
de emigratie van joden uit de Sow-
jet-Unie te koppelen aan een oplos
sing voor hun lot. In het licht van
het veranderende Sowjetbeleid jo
den toe te staan zich te herenigen
met hun gezinsleden in Israel,
vraagt het Palestijnse comité voor
gezinshereniging in een brief aan
Gorbatsjov dat hij 'de onrechtvaar
digheid' van de kant van Israel te
genover Palestijnse gezinnen
scherp voor ogen houdt en die
zwaar laat meetellen.
ADVERTENTIE
2
Ook bij de installatie van een SieMatic keu
ken krijgt u het fijne gevoel de beste keuze te hebben
gemaakt. Hoe uitgebreid ook, wij zorgen dat uw
SieMatic keuken binnen 5 dagen kookklaar 0 in uw huis
staat. Kompleet, inclusief alle breek-, tegel-, stuc-, water-,
gas-, elektra- en schoonmaakwerkzaamheden.
Een echte SieMatic kost u minstens 6.000
gulden. Maar als u alle showrooms hebt gezien...
't Liefst een SieMatic.
SieMatic Keukenplein Leiderdorp
Meubelplein9(leetageMijnders meubelen)Leiderdorp Tel 071-412615
Goedhart Bouwhuis Alphen VA Rijn
Hoorn 126a (tegenover Avifauna) Alphen a/d Rijn. Tel. 01720 22100
Openingstijden: 8.30-12.30 uur-en 13.30-17.30 uur. Zaterd. 10 00-16.00
Vnidag Koopavond lol 21 00 uur
MILAAN (AP) - In Italië is gisteren
een arrestatiebevel uitgevaardigd
tegen het hoofd van de Vaticaanse
staatsbank Instituut voor de Gods-
werken (IOR), de Amerikaanse
aartsbisschop Paul Marcinkus. Hij
wordt ervan beschuldigd mede
werking te hebben verleend aan
fraude bij het bankroet van de
Banco Ambrosiano in 1982.
Volgens een onderzoeksrechter
kan de Italiaanse politie de 65-jari-
ge Marcinkus niet arresteren, zo
lang hij zich in Vaticaanstad be
vindt. Het Vaticaan is een soeverei
ne staat. Italië heeft geen uitleve
ringsverdrag met het Vaticaan. Pas
DEN HAAG (ANP) - Op advies
van legerleider Desi Bouterse heeft
het Surinaamse ministerie van on
derwijs, wetenschappen en cultuur
gisteren besloten dat de scholen in
en om Paramaribo tot nader order
gesloten blijven. Dit heeft het mi
nisterie bekendgemaakt. De lessen
op deze scholen werden maandag
en dinsdag al opgeschort na de de
monstraties van studenten en
scholieren de vorige week tegen
het bewind van Bouterse en de
voedselschaarste.
De leerlingenraden van verschil
lende middelbare scholen hebben
van hun kant een verklaring ver
spreid omdat zij het niet eens zyn
met de berichtgeving over de ge
sprekken die zij hebben gevoerd
met de premier. Deze gesprekken
werden achter gesloten deuren ge
houden. De raden verklaarden dat
zij het motief van de acties, de so
ciaal-economische crisis, steunen
maar gekant zijn tegen het vanda
lisme dat ermee gepaard gaat.
Zij lieten weten ook enkele
garanties geviraagd te hebben voor
hun veiligheid. Zij hebben de voor
waarde gesteld dat de uitdagende
houding van de militairen tot een
minimum wordt beperkt en dat de
autoriteiten tenminste zullen pro
beren het vertrouwen van het pu
bliek in de militairen te herstellen.
Dit is huns inziens een van de be
langrijkste vereisten om de scho
lieren ertoe te bewegen weer ge
woon naar school te gaan.
De viering van de dag van de re
volutie, ter herdenking aan de dag
dat de militairen op 25 februari
1980 de macht grepen, is nog nooit
zo sober gevierd, zo zeiden waarne
mers in Paramaribo.
als hij Italiaans grondgebied be
treedt, kan hij opgepakt worden.
De Milanese rechters Antonio
Pizzi en Renato Bricchetti, die het
bankschandaal onderzoeken, wei
gerden commentaar te geven op de
zaak en wilde niet bevestigen dat
er een arrestatiebevel is uitgevaar
digd. Woordvoerder Joaquin Na
varro van het Vaticaan wist van het
bestaan van de berichten maar zei
dat hij er nog niets over gehoord
had.
Marcinkus heeft in het verleden
steeds ontkend ooit iets verkeerd
te hebben gedaan. De Amerikaan
se aartsbisschop werd al geruime
tijd in de gaten gehouden door de
onderzoekers in verband met het
schandaal, waarbij de Banco Am
brosiano 1,3 miljard dollar aan le
ningen had verstrekt aan tien bui
tenlandse, papieren ondernemin
gen die werden beheerd door de
IOR.
Toen bleek dat het geld zoek was
stortte de Milanese particuliere
bank in en ging failliet. De bank
werd toen geleid door Roberto Cal-
vi. Het lijk van Calvi werd later aan
een strop aangetroffen onder een
brug in Londen.
De IOR had aanvankelijk een be
langrijk aandeel in de Banco Am
brosiano. In 1984 betaalde Va-
ticaanbank 250 miljoen dollar om
de zaak te regelen. Marcinkus is
overigens niet de enige medewer
ker van de Vaticaanse bank die on
der verdenking staat in verband
met het Ambrosiano-schandaal.
Luigi Mennini, de directeur van
IOR, en Pellegrino De Strobel, de
procuratiehouder van de bank,
wordt hetzelfde ten laste gelegd.
Aartsbisschop Marcinkus
(foto EPA)
Vrijlating
DEN HAAG (GPD) - Het besluit
van de Syrische president Assad
om in te grijpen in West-Beiroet
heeft alle kenmerken van een
sprong in het duister. Het gevaar
dat hij zich brandt aan de Libanese
heksenketel is aanzienlijk groter
dan de kans op succes. Met zijn
tussenkomst zet hij niet alleen zijn
President Kenneth Kaoenda van prestige, zowel nationaal als inter-
Zambia heeft gisteren om 'humani- nationaal, op het spel, maar ook de
taire redenen' besloten vier blanke stabiliteit van zijn door een econo-
Zuidafrikanen vrij te laten die mische malaise geteisterde regime,
sinds mei 1986 gevangen zaten op
verdenking van 'spionage'. Kaoen-
da zei dat hij ontroerd was door het rtQOr
beroep dat hun ouders ('echte
christenen') op hem hadden ge- PetGr V3n NuijSCnburg
daan. De president noemde de in-
vrijheidstelling een 'zeer duidelij
ke liefdesboodschap aan het Zuid- Maar Assad heeft nauwelijks enige
afrikaanse apartheidsregime'.
Arrestatie
De federale rechtbank van Bue
nos Aires in Argentinië heeft gis
termiddag de arrestatie gelast van
acht voormalige marine-officieren,
die gisterochtend voor de recht
bank hadden moeten verschijnen.
De ex-militairen moesten voor de hij zich rechtstreeks in de Libane-
rechter komen in het kader van se burgeroorlog mengt. In 1976
een gerechtelijk onderzoek naar dreigde de oorlog, die toen zijn
het polytechnisch instituut van de tweede jaar was ingegaan, uit te lo-
marine, het grootste martel- en de- pen op een nederlaag voor de
tentiecentrum tijdens de dictatuur christelijke maronieten. Een coali-
Argentinië (1976-1983). De offi- tie van linkse groeperingen en de
keus. Hij kan de deur van het gek
kenhuis niet achter zich dicht
slaan, zoals Israël en de Verenigde
Staten hebben gedaan. Hij zou
daarmee het failliet van de Syri
sche aspiraties als regionale super
macht in het Midden-Oosten on
dertekenen.
Assad weet waarin hij zich heeft
begeven: het is de tweede keer dat
De leider van de pro-Iraanse Hezbollah in Libanon, sjeik Mohammed
Hoessein Fadlallah met baard), woonde gisteren de begrafenis bij van
een van zijn omgekomen strijders. De mannen werden door Syrische troe
pen om het leven gebracht tijdens gevechten dinsdag. (foto anp»
eieren hadden via hun advocaten
laten weten de datum van hun dag
vaarding te willen verzetten. De
rechtbank wees dit verzoek als
„onaanvaardbaar" van de hand.
Palestijnse bevrijdingsorganisatie
PLO onder aanvoering van de dru-
zenleider Walid Joemblatt, stond
op het punt de maronieten als
machtsfactor van de kaart te ve
gen. Dat zou het einde betekend
hebben van het wankele even
wicht tussen de verschillende be
volkingsgroepen, waarop Syrië
zijn politiek baseert.
In april zond Assad zijn troepen
naar Beiroet, Oost en West. Op 'uit
drukkelijk verzoek' van de toen
malige Libanese regering en met
de zegen van de Arabische wereld.
Het doel was niet alleen het her
stellen van de rust, voor zover dat
in Libanon mogelijk is. Assad wil
de vooral yoorkomen dat Syrië
door toedoen van de PLO tegen
haar zin in een conflict met Israël
betrokken zou worden.
Maar wat een succesvolle politio
nele actie had moeten worden,
werd de eerste stap in het drijf
zand. De christelijke milities bon
den al snel de strijd aan met hun
Syrische beschermers. De Syriërs
werden uit hun stellingen in het
christelijke Oost-Beiroet verdre
ven. In 1982 gebeurde bovendien
wat Assad vreesde: Israël viel Li
banon binnen, verjoeg de PLO,
maar bracht ook de Syriërs zware
klappen toe.
Slijtageslag
De Israëlische invasie markeer
de de opkomst van de sji'iten als
hoofdrolspelers in het Libanese
drama. De sji'itische Amalbewe-
ging van Nabih Berri werd de be
langrijkste bondgenoot van Assad
in de slijtageslag tegen de Ameri
kanen die de aftocht van de Pale-
stijnen dekten, de Israëli's en het
geregelde Libanese leger. De sji'i
ten slaagden er met hun toenmali
ge bondgenoten, de druzen, in fe
bruari 1984 in het Libanese leger
uit West-Beiroet te verdrijven. De
Amerikanen, gedemoraliseerd
door de aanslagen van de funda
mentalistische Hezbollahi op hun
ambassade en de mariniers, trok
ken zich enkele dagen later terug
uit Libanon.
Assad slaagde er echter niet in de
successen in de straten van Beiroet
te verzilveren aan de onderhande
lingstafel. Pogingen om de Libane
se partijen tot een tussenoplossing
te bewegen, waarbij niet alleen de
eenheid van Libanon werd her
steld, maar ook rekening werd ge
houden met de Syrische wensen,
faalden. Ondanks de inzet van
soms, letterlijk, zwaar geschut.
Tussen deze bedrijven door
bleek dat de PLO niet definitief uit
Libanon was verdreven. Met in
stemming van de christelijke presi
dent Gemayel keerden de PLO-
strijders terug naar hun bases in
Libanon. Deze ontwikkeling ver
sterkte de band tussen Syrië en de
Amal. Op de agenda van Assad
heeft het breken van de macht van
de PLO van meet af aan bovenaan
gestaan. Hij had een aantal van de
tegen Yasser Arafats Al Fatah, de
kern van de PLO, strijdende fac
ties aan zich weten te binden. Toch
durfde hij het niet aan de PLO de
genadeklap toe te brengen. Dat zou
hem de voor de Syrische economie
onontbeerlijke subsidies van de
Arabische oliestaten kosten.
De Amal mocht deze klus op
knappen. De sji'iten verzetten zich
tegen de terugkeer van de PLO-
strijders, omdat ze vanuit hun Li
banese bases hun aanvallen op Is
raël zouden hervatten en daardoor
vergeldingsacties van de Israëli's
uitlokken. De sji'itische bevolking
mocht niet zoals voorheen "het
slachtoffer worden van deze acties.
Amal bleek militair niet opgewas
sen tegen de beter getrainde PLO-
strijders. In rechtstreekse confron
taties trokken de sji'iten steevast
aan het kortste eind. Amal ging
daarom in november verleden jaar
over tot het beleg van Palestijnse
kampen rond Beiroet en het
zuiden van Libanon.
Verbitterd
Deze kampenoorlog ontketende
een nieuwe fase in de Libanese
machtsstrijd. De groeiende macht
van Amal blies de oude coalitie van
linkse groeperingen en de PLO
nieuw leven in. De PLO zette dc
interne meningsverschillen opzij.
De druzen van Walid Joemblatt na
men afstand van hun bondgenoot,
de Amal. Zij kregen de steun van
de communisten en andere mili
ties. Een week lang werd in de stra
ten van West-Beiroet verbitterd ge
vochten. De bloedigste strijd sinds
jaren eiste 300 doden en 1200 ge
wonden.
De nieuwe Syrische interventie
heeft de waarschijnlijke nederlaag
van de Amal voorkomen. Maar het
is zeer de vraag of de Syriërs de
toestand in Beiroet kunnen stabili
seren. Ontwapenen van de milities
is onbegonnen werk. Zij gaan of
ondergronds of zullen de Syrische
vredespogingen te vuur en te
zwaard bestrijden. Het verzet van
de fundamentalistische, door Iran
gesteunde Hezbollah is hiervan -
een voorproefje.
Naar alle waarschijnlijkheid zul
len de Palestijnen opnieuw het
kind van de rekening worden. Ara
fat heeft daarom om bemiddeling
van de Verenigde Naties gevraagd.
Maar deze organisatie is tot dusver
machteloos gebleken in het Liba
nese gekkenhuis. De Palestijnen
kunnen alleen maar hopen dat de
Syriërs zullen terugschrikken voor
het gevolg van de vernietiging van
de PLO: een nog groter isolement
in de Arabische wereld.
Aan de andere kant kan een mis
lukt avontuur in Libanon Assad
duur komen te staan. Als gevolg
van de economische crisis is de on
vrede over zijn regime in Syrië
sterk toegenomen. Hoewel Assad
een reputatie heeft hoog te houden
als onderdrukker van interne op
positie (zo liet hij in 1983 15.000 op
standige Moslims in de stad Hama
uitmoorden), wordt een coup door
het leger niet uitgesloten. In dat ge
val zou hij in Libanon zijn tweede
stap in het drijfzand hebben gezet.
