'De vooruitgang komt van de ontevredenen' Handel heeft baat bij dooi in Kremlin FNV-voorzitter Pont: Hervormde stem over SDI: onkwetsbaarheid is mythe PAGINA 2 DINSDAG 24 FEBRUARI 1987 Anna Sandor begint adviesbureau De FNV gaat gebukt onder een slechte naam. Er wordt te vaak gestaakt, de achterban zou bestaan uit 'problemati sche mensen' en de vakcentrale zou de oren te veel laten hangen naar de PvdA. Zie daar de vooroordelen die blij kens recent onderzoek bij menigeen leven over de groot ste Nederlandse vakcentrale. Terwijl de FNV de laatste tijd toch overloopt van redelijkheid. In een opvallende rust schreven voorlieden van de diverse FNV-bonden ge zamenlijk een rapport, waarin de koers tot het magische jaar 2000 wordt uitgezet. De weggelopen leden moeten terugkeren, tot nu toe verwaarloosde groepen werkne mers (jongeren, vrouwen en buitenlanders) verdienen meer aandacht. Harry Meijer en Peter de Vries spraken met Hans A.P.M. Pont, voorzitter van de verguisde vak centrale en een van de belangrijkste gangmakers achter de herbezinning. AMSTERDAM - De jarenlange stagnatie in de onderlinge han del tussen Oost en West lijkt te worden doorbroken, mede door de frisse wind die partijleider Mi chael Gorbatsjov door de Sow- jel-Unie laat waaien. Anna San- dor wil het Nederlandse en het Oosteuropese bedrijfsleven van deze nieuwe lente laten profite ren. Haar Business Buro Oost- Europa noemt ze een 'makelaar dij in informatie'. De waarde van de Oost-West- handel bleef in 1985 onder de honderd miljard dollar en maak te slechts twee procent van de wereldhandel uit. Terwijl Neder land internationaal bekend staat als handelsnatie, heeft ons land - Europees gezien - de minste handelscontacten met het Oost blok. De helft van de Oosteuro pese export en import komt voor rekening van de Sowjet-Unie. Anna Sandor: "Het Oostblok is soepeler geworden en komt dichter bij het marktgebeuren te staan. Aan de andere kant is er veel te weinig kennis in Neder land over de handelsmogelijkhe den met landen als de Sowjet- Unie en Polen. Wat ze missen zijn algemene informatie, con tacten en mogelijkheden voor marktverkenning". De van oorsprong Hongaarse (Anna Sandor is al twaalf jaar in Nederland) wil die leemte opvul len, onder meer via een vierwe- kelijks informatiebulletin Se sam. Verder geeft ze adviezen, brengt boeken uil over Oost-Eu ropa, oganiseert symposia. Ook doet ze marktonderzoeken in op dracht. Klanten kunnen zich voor zevenhonderd gulden per jaar op een service-pakket abon neren, maar ze ook bij Sandor te recht met specifieke vragen en opdrachten. "Ik zie mezelf als aperitief voor het eten. Ik help de zakenman op weg en verder heb ik nog tal van agenten achter de hand, die kun nen helpen bij gerichte vragen en problemen. In elk Oosteuro pees land heb ik een medewer ker en in Nederland kan ik ge bruik maken van freelance krachten". Het idee voor een der gelijk bureau rijpte in de negen jaar dat zij voor het NRC-Han- delsblad werkte als reizend cor respondent voor het Oostblok. "Veel zakenmensen en politici vroegen mij om adviezen. Die gaf ik dan, zo goed en zo kwaad dat ging tussen mijn werk door. Op een gegeven moment dacht ik, hier kan ik mijn brood mee ver dienen". Dat zal in april blijken als het Nederlandse bedrijfsleven zich in Moskou presenteert. Al jaren lang proberen Nederlandse on dernemers zich tevergeefs in de Sowjet-Unie gezamenlijk voor te stellen inde media. Anna Sandor heeft nu acht pagina's gekocht in het grootste economische week blad van de Sowjet-Unie (oplage 1,2 miljoen). Als tegenprestatie voor de Sowjet-Unie zal Anna, Sandor zestien pagina's in Ne derlandse dagbladen produce ren. Op 24 maart organiseert zij samen met het World Trade Cen tre Amsterdam een studiemid dag over 'Moskou in de markt'. In juni vinden de Hongaarse da gen plaats, de tegenhanger van de Nederlandse dagen in Boeda pest vorig jaar. Anna Sandor denkt dat vooral de nieuwe wetgeving over joint- ventures mogelijkheden biedt voor Westerse zakenlieden. In Hongarije is het maximale aan deel dat een Westers bedrijf ih een gezamenlijke onderneming mag hebben verhoogd tot 99 pro cent. Dat was voordien slechts 49 procent. Ook Polen pakt de eco nomische crisis aan via samen werking met buitenlandse be drijven. "Zo werkt DAF erg goed ,.Dick Visser en Greetje Lubbi hebben elkaar al jaren niet meer in de haren gezeten", zo verdedigt Hans Pont de stelling dat het de laatste tijd niet meer rommelt in de gelederen van de FNV. De periode dat de voorzitters van respectieve lijk de Industriebond, de Voe dingsbond en de ambtenarenbond met hun gekrakeel dagelijks het bewijs van grote verdeeldheid le verden, is volgens hem verleden tijd. „Kijk, ik lees ook wel eens de krant en op het laatst ga je denken dat het er ruw aan toegaat binnen de FNV. Er zijn publikaties ge weest die werden gevoed door ano nieme woordvoerders. Dat heeft me enorm gestoken, want als men sen wat te zeggen hebben, moeten ze dat doen met naam en toe naam". Natuurlijk was er recente lijk de rel rond het weekblad FNV- magazine - de ambtenarenbond AbvaKabo wil niet meer aan dit blad meewerken en werd beschul digd van het verspreiden van een 'graflucht' binnen de FNV. „Maar", bezweert Pont, „ook daarover is absoluut geen ruzie over ontstaan. Heb je Pont erover gehoord, of een andere voorzitter Nee. dus er was geen slaande ruzie". Beperken we ons tot de officiële lezing van het rapport 'FNV 2000', dan zijn de oorzaken van het verval van de vakbondsdynastie geen kwestie van verkeerd beleid, maar van veranderingen in de samen stelling van de beroepsbevolking en de aard van het werk. Vrij ver taald: de FNV slaat nog wel aan bij de wat oudere vakarbeider die van z'n modaal salaris vrouw, twee kin deren en een caravan onderhoudt Maar niet bij de jonge dynamische werknemer achter de computer schermen of bij de vrouwelijke op roepkracht. De FNV moet haar aantrekkings kracht verbeteren, stelt het rapport in diverse toonaarden. De trend van een dalende organisatiegraad moet worden gekeerd. Ééns was 40 procent der werknemers lid van een bond, nu nog maar dertig. Pont wijst er op dat in Zweden maar liefst 90 procent van de werkne mers is georganiseerd. „In vergelij king met hen hebben wij natuur lijk altijd al een lage organisatie graad gehad. Belangrijk is dat de vakbeweging daar de sociale ze kerheid uitvoert. Maar ook in ver gelijking met verwante landen als Duitsland en Engeland zitten we Dienstverlening Het FNV-programma voor de toekomst vermeldt de stichting van vakbondswinkels, uitbreiding van de individuele dienstverlening en speciale aandacht voor de werkende vrouw, jongere, en bui tenlandse werknemer. Voor een deel gaat het om meer bekendheid geven aan al bestaande activiteiten die tot de routine van de dag beho ren. Pont: „We zijn het grootste ad vocatenkantoor in Nederland" Opmerkelijker is de tot voor kort omstreden gedachte aan een extra uitkering voor arbeidsongeschikte en werkloze vakbondsleden. De details van het plan heelt Pont nog niet op een rijtje. „We willen het inbrengen in de discus sie over de privatisering van de so ciale zekerheid", zegt hij. Dat de overdracht van de ww, wao en ziektewet aan de sociale partners door Harry Meijer en Peter de Vries er hoogst waarschijnlijk niet komt, doet volgens Pont niets af aan het uitgangspunt. „Ik ben er zelf altijd voor ge weest datje voor de hele werkende bevolking opkomt. Het over de he le linie treffen van maatregelen die voor georganiseerden anders zijn dan voor ongeorganiseerden, zou daar inbreuk op maken. Dat wil ik dus niet. Alle verschillen op de werkvloer moeten we elimineren. Maar buiten de werkvloer mogen er wel verschillen zijn. Welnu, de zaak ligt heel gevoelig bij de werk gevers en de politiek. Daarom be perken we ons tot het maken van een opening". Vervreemd Dat de afkalving van de FNV een onvermijdelijke zaak is, gelooft Pont niet. Evenmin accepteert hij de theorie dat de achterban van de FNV vervreemd is geraakt doordat de vakbondsbestuurders zich te veel ophouden in de zaaltjes van de Stichting van de" Arbeid en de So ciaal-Economische Raad. „Dat werk kan niet gemist worden wil je "Alle verschillen op de werkvloer moeten daarbuiten mogen er wel je plaats in het advies- en besluit vormingscircuit behouden. Daar mag niet onzorgvuldig mee omge gaan worden". - Maar ook in vakbondskringen horen we regelmatig de verzuch ting dat de leden daar niet zoveel voor kopen. „De leden kopen daar verdomd veel voor. Je denkt zeker dat die leden alleen maar wat kopen voor manifestaties en stakingen. Die ac tiviteiten maken nog geen tien pro cent uit van het eigenlijke werk van de vakbeweging, en waar schijnlijk nog minder. Mensen denken dat ons werk bestaat uit het uitvechten van de arbeidscon flicten die af en toe eens voorko men. Af en toe! Maar het krijgt alle maal wel ontzettend veel aandacht. Negentig procent van ons werk speelt zich af in die verguisde ver gaderzaaltjes. Daar ligt onze in vloed". - Maar acties blijken het beeld van de FNV te bepalen. Wat moet een bankbediende denken van die acties in de haven? Zo'n man heeft toch geen enkele affiniteit met de cultuur van .geen man de poort „Het is een bijzonder fenomeen dat men het altijd heeft over dege ne die de actie gaat voeren, en nooit over degene die het op de ac tie laat aankomen. D'r zitten toch twee partijen aan tafel. De bonden schijnen nu in de Rotterdamse ha ven iets in de waagschaal te stellen. Maar wat doen de werkgevers daar dan? Stellen die niks in de waag schaal? Wat deden de boeren met de zuivelacties? De boeren gooi den de melk in de sloot, maar niet temin werd er gesteld dat de vak beweging de boeren daartoe ge dwongen had. Een gigantische leu gen. Nederland is een land met grote arbeidsrust, maar soms moet een conflict nu eenmaal worden uitgevochten". Verlanglijstje Ponts ster steeg in de vakbewe ging met de stakingsacties van ambtenaren en trendvolgers in 1983. Een nieuwe confrontatie tus sen het overheidspersoneel en de regering lijkt aanstaande. Een van de middelen om die onrust te be zweren, is een landelijk akkoord (convenant) tussen werkgevers, re gering en vakbeweging over het sociaal-economische beleid op lan gere termijn. Pont heeft z'n ver langlijstje voor het overleg klaar liggen, maar is na de mislukking in oktober vorig jaar niet optimis tisch. ,.Er is meer financiële ruimte, hoewel die al weggegeven is door De Korte. Wij willen de koppeling tussen lonen en uitkeringen en ambtenarensalarissen herstellen. Het is volstrekt logisch de uitkerin gen welvaartsvast te houden, net zoals mensen een welvaartsvast pensioen hebben. En voor de amb tenaren vragen we ruimte om te onderhandelen. Maar dat is waar schijnlijk allemaal niet haalbaar, dus voor zo'n convenant hoeft Lubbers bij ons niet terug te ko men. We hebben wel een gezamen lijke doelstelling dat de werkloos heid met 200.000 terug gedrongen moet worden. Alle der partijen heeft zich op dit punt gecommit teerd". - Wordt zo'n convenant niet ook onmogelijk gemaakt doordat er in middels een veel te grote spanning bestaat tussen de vakbonden in de marktsector en die in de collectieve sector? „Dat is natuurlijk de kern van de zaak, al gaat het niet zozeer om een spanning tussen de bonden alswel een verschil in omstandigheden. Er is natuurlijk met een enige ja loezie vanuit de markt gekeken naar de zekerheden die de over heid biedt. Omgekeerd bleven de inkomens bij de overheid bedui dend achter bij de markt, vanwege het dictaat van de regering. Dat is het probleem. Maar er zijn tal van onderwerpen, zoals de sociale ze kerheid, die zich over beide secto ren uitstrekken. Bedenk dat als je niks gezamenlijks hebt, je ook ner gens ruzie over kunt krijgen. Ik vind het juist waardevol dat we de zaken in samenhang blijven bekij ken. Anders verval je tot categora- lisme". - In het machtsspellnet de werk gevers om de 36 uur heeft de FNV het imago van de verliezer gekre gen. Volgens critici komt dat door de halsstarrigezo niet dogmati sche opstelling. Pont: „Je politiek is alleen dog matisch als je er aan vast blijft hou den. Als we ons niet dogmatisch opstellen en een compromis slui ten, roept iedereen: kijk ze hebben verloren. Sorry hoor. dat kan niet allemaal tegelijk waar zijn. Wij hebben het streven naar volledige werkgelegenheid centraal gezet in ons beleid, en daarvan zijn we nog geen duimbreed afgeweken. De 36 en 32 uur hebben we altijd gezien als een middel dat niet kon worden gemist". „De kans is groot dat we daar als nog gelijk in krijgen. Want de werkgelegenheidproblemen lijken niet overwonnen te kunnen wor den. Wij hebben gezegd: 32 uur, dat is het. Of het nu 1990 wordt of 1989 of 1994, dat is niet essentieel Ik vind dat we ondanks alles veel bereikt hebben. Er zijn de afgelo pen jaren, door de afspraken in het bedrijfsleven, voor 240.000 mensen arbeidsplaatsen gecreeerd. Uiter aard blijf je altijd ontevreden, maar de vooruitgang komt van ontevre den r samen met een Hongaars bedrijf. Samen maken ze trucks. Die gaan ze nu aan China verkopen", aldus Anna Sandor. Ook is in het Oostblok sprake van versoepeling van exportre- gels. Zo heeft het Sowjel-minis- terie voor buitenlandse handen sinds 1 januari haar monopolie positie op exportgebied verlo ren. Twintig andere ministeries mogen nu ook rechtstreeks han del drijven, alsmede zeventig grote produktiebedrijven. "Deze ontwikkeling doet sterk denken aan de eerste Hongaarse decen tralisatie aan het eind van de ja ren zestig", aldus Sandor. Toch zal het volgens haar nog wel enige voeten in de aarde heb ben voordat het Nederlandse be drijfsleven het Oostblok ontdekt. Er zijn nog veel vooroordelen ten opzichte van Sowjet-burgers, die vaak op niets blijken te zijn ge stoeld. "Er is een grote psycholo gische afstand, ondanks het feit dat deze landen om de hoek lig gen met een markt van 400 mil joen intelligente mensen die een redelijke koopkracht hebben". Die afstand blijkt al uit het feit datweel Nederlandse zakenmen sen de Sowjet-Unie consequent Rusland noemen, ook in het bij zijn van hun Sowjet-collega's. "Dat zet kwaad bloed. Dertig jaar moet toch genoeg zijn om de naam van een nieuw land uit je hoofd te leren. Ook spreken we hier in het Westen steevast over de communistische landen, ter wijl zijzelf hun land als socialis tisch benoemen. Communisme is voor hen het eindpunt op de lange weg naar een gelijkwaardi ge samenleving". "Verder merk ik vaak dat Wes terse zakenmensen vrouwelijke collega's minder serieus nemen, omdat het een vrouw is. Terwijl het in die landen heel gewoon is als een vrouw een topfunctie be kleed, ook in uiterst technische beroepen. Westerse zakenmen sen hebben dan wel eens iets van ach de technische details be spreek ik wel met uw mannelijke collega. Dat soort kleine dingen, daar moet nog flink aan gesleu teld worden". Dat geldt ook voor de kijk van Oost-Europa op de Weterse we reld. Sandor: "Bij hen is public relations nog niet zo sterk ont wikkeld. Ze maken uitstekende produkten, maar de verpakking is vaak letterlijk en figuurlijk slecht. Daar kunnen wij bij hel pen. Zo ken ik een Oosteuropees toeristenbureau dat ergens in een Nederlands dorp was gaan zitten, omdat dat zo mooi tussen Amsterdam en Brussel in lag. Maar ze kregen zo weinig klan ten. Die zitten nu dus in Amster dam". Anna Sandor: ..Er is een grote psychologische afstand". (foto GPD) Het hervormde synodebestuur is het eens met de Nederlandse Raad van Kerken, dat het Strate gisch Defensie Initiatief (SDI) van de Amerikaanse regering geen uitweg biedt uit de nucleai re impasse en een belemmering is voor een beleid, gericht op verzoe ning, ontspanningsamenwer king en ontwapening. Dat blijkt uit de reactie van het synodebe stuur op de notitie 'Star Wars en onze veiligheid' van de Raad van Kerken. "Het belangrijkste argument tegen SDI is het mikken op 'on kwetsbaarheid' en 'veiligheid te genover de tegenstander'. Dit antwoord op het nucleaire dilem ma gaat precies de andere kant op dan door de kerken wordt be pleit. Het is een belangrijke taak voor de kerken, onkwetsbaar heidsmythes aan de kaak te stel len". Kritiek heeft het synodebe stuur ook op de hoge kosten. "Zulke uitgaven voor een aspect van militaire veiligheid zijn niet te rechtvaardigen tegenover de thema's van de Wereldraad van Kerken in de afgelopen en ko mendejaren: gerechtigheid, vre de en behoud van de schepping" Motie Het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (CIO), waarin 18 kerkgenootschappen samenwer ken, is 'zeer teleurgesteld' over de motie van het PvdA-kamerlid P. de Visser over de positie van de kerken bij de automatisering van de bevolkingsregisters. "Aanvaarding van die motie zou vérgaande principiële en praktische gevolgen kunnen hebben, die de vrijheid van in richting van kerkgenootschap pen als eigensoortige organisa ties in geding brengen", aldus het CIO in een brief aan voorzit ter W. Kok van de PvdA-fractie in de Tweede Kamer. Afschriften zijn gegaan naar een aantal frac tievoorzitters, premier Lubbers en de minister en staatssecretaris van binnenlandse zaken. De mo tie-De Visser zou deze week in stemming komen. Het PvdA-kamerlid bepleit - onder meer op grond van de scheiding van kerk en staat - dat na invoering van de geautomati seerde bevolkingsadministratie, kerken als gebruikers dezelfde status krijgen als niet-overheids- organen. Dat zou tot gevolg heb ben dat de kerken aanzienlijke bedragen voor gegevens uit de burgerlijke stand zouden moeten betalen en dat het systeem voor het bijhouden van de kerkelijke administratie via een koppelcen trum tussen de gemeentelijke en kerkelijke administraties - waar aan de kerken nu werken - veel te duur wordt. De PvdA-fractie heeft hierover op geen enkele manier contact gezocht met kerkelijke beleids organen die zich met de gevol gen van invoering van de geauto matiseerde bevolkingsadmini stratie bezighouden. Ook daar over is het CIO bijzonder teleur gesteld. Het doet een dringend beroep op fractieleider Kok, zich nader over de motie te beraden en ten minste vertegenwoordi gers van het CIO de gelegenheid te geven met hem te overleggen, "zodat een passende oplossing kan worden gevonden". Minderbroeders Een gemeenschap van Min derbroeders in Megen (tussen Oss en Nijmegen) nodigt door middel van een wijdverspreide folder jongeren van ongeveer 20 jaar uit "het leven van hun kom- muniteit te delen en met Francis- cus op weg te gaan". In het Minderbroedersklooster van Megen - een 17de-eeuws klooster in een rustig stadje aan de Maas - leeft een kommuniteit, die naar het voorbeeld van Fran- ciscus van Assisi evangelisch wil leven. "Binnen de kerk en de sa menleving van deze tijd willen wij voor elkaar en voor anderen beschikbaar zijn. Dat krijgt vorm in samen werken en bidden, in gesprekken met elkaar en met anderen, maar ook in uitdrukke lijke tijden van stilte". Het huis staat open voor alle belangstellenden, of ze nu voor korte tijd deze manier van leven willen volgen of voor langere tijd. "Men is dan niet alleen gast. maar geeft ook zelf vorm aan het dagelijks leven van de kommuni teit. De gemeenschap, de rust. de stilte, het gebed, het werk en hel gesprek waaraan men dan deel neemt kunnen de weg wijzen in het eigen leven". (Voor nadere inlichtingen: Minderbroedersklooster, Kloos terstraat 6. 5366 BH Megen. 04122-281 en 946) Onderscheiding. De heer A Beijersbergen kreeg gisteren uit handen van bisschop Bar van Rotterdam de versierselen beho rend bij de pauselijke onder scheiding Ridder in de Orde van St. Sylvester. Die werd hem toe gekend bij zijn vervroegde uit treding als hoofd van de bouwin- spectie van het bisdom Rotter dam. Beijersbergen was 28 jaar in dienst van het bisdom, eerst als bouwinspecteur in het rayon Leiden en de Bollenstreek en sinds 1980 als hoofdinspecteur. Naast het coördineren van het werk van de bouwinspecteurs droeg hij vooral verantwoorde lijkheid voor nieuwbouw en res tauraties. In landelijk verband was Beijersbergen voorzitter van de bouw- en restauratiecommis sie en verbonden aan het Contact in Overheidszaken voor Kerkelij ke Accommodaties. Hervormde Kerk: beroepen te Putten L. Wullschleger Den Haag, te Hoogelóon-Eersel C. van Veelen Biggekerke-Melis- kerke. Gereformeerde Kerken: be roepen te Westerbork J. Schep Sibculo, te Apeldoorn-west C. van de Velde Haarlem-zuid. Gereformeerde Kerken Vrij gemaakt: beroepen te Hooge- veen H. J. Boiten Enschede-zuid, te Lisse-Oegstgeest kandidaat J. Wesseling Arnhem. Nederlands Gereformeerde Kerken: aangenomen naar Breu- kelen kandidaat J. M. Mudde Apeldoorn. Moker. Morgenavond, woensdag 25 februari, van 7 uur tot half 8 is Moker (Media Over leg van Kerken in Rijnland) weer op de kabel (88.1 FM) te beluiste ren. De drie onderwerpen zijn: de tentoonstelling van Vaticaan se handschriften in het Museum van Oudheden te Leiden, de her vormde dorpskerk in Zoeter- woude (waarvan het dak door de boktor wordt aangevreten) en een projekt van het rooms-katho- lieke dekenaat Leiden in het Afrikaanse land Zaïre (Vastenak- tie). Aids In tegenstelling tot de rooms- katholieke bisschoppen heeft de mediacommissie van de Ameri kaanse Raad van Kerken haar in stemming betuigd met reclames potjes op radio en tv voor het ge bruik van condooms om ver spreiding van de ziekte aids te gen te gaan. De bisschoppen noemden in hun verklaring de verwijzing naar condooms als bescherming tegen aids kortzichtig en een ver keerde oplossing die bovendien ethische problemen oproept. De mediacommissie var-. Ho RaaH van Kerken - die alleen namens zichzelf spreekt en dus niet na mens de bij de raad aangesloten kerken - steunt elke 'verant woorde reclame' die versprei ding van de ziekte kan voorko- De commissie heeft de media dringend gevraagd hun intensie ve en veelomvattende berichtge ving over aids voort te zetten en in hun programma's seksuele vraagstukken en seksueel ge drag op verantwoorde manier aan de orde te stellen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 2