Een portier betekent sfeer
service en vooral veili
Nieuwe waardering voor huismeester door kleine criminaliteit
WONn
Karmelietessenklooster weg uit Auschwitz
PAGINA 2
MAANDAG 23 FEBRUARI 198)
Minister Korthals Altes wil
in de strijd tegen de kleine
criminaliteit meer gebou
wen laten bewaken. Hij wil
de huismeesters en portiers
terug. Die zijn onder de
druk van stijgende woon
lasten geleidelijk aan ver
dwenen. Ze zijn nauwelijks
te vinden, maar waar ze nog
zijn bewijzen ze hun nut. En
blijken ze hun geld dubbel
en dwars waard. Ze knap
pen klusjes op voor de be
woners. En soms zijn ze
zelfs een soort vertrouwens
man. Huismeesters, por
tiers. Het zijn onderschatte
beroepen. Want je moet be
trouwbaar zijn en niet suf
fen. En je moet durven op
treden tegen dieven en van
dalen. Pieter van de Vliet
vertoefde enige tijd in de
Stadionflat, op steenworp
afstand van Nieuw Galge-
waard, het domein van de
voetbalclub FC Utrecht en
haar supporters.
door
Pieter van de Vliet
„Ha dokter, zou u de pel niet opzet
ten. Het is nog fris buiten". De al
wat oudere man grijpt naar zijn
hoofd, merkt het gemis, weifelt.
Hij lijkt wat verstoord. Dan knikt
hij, minzaam tenslotte. „Bedankt
heer Bos, ik waag het er maar op"
Hij schuifelt door de draaideur van
de Stadionflat.
P. H. C. Bos is één van de drie
portiers van de uit gele steen opge
trokken flat bij stadion Galgen
waard. Hij heeft geleerd dienstbaar
te zijn. Toch is hij meer dan een
bediende. Zijn zorgzaamheid is
niet gespeeld, niet om te behagen,
niet onderdanig. Het is goed be
doeld, als van een vader. Al kijkt
hij wel tegen de bewoners op, te
gen hun functies vooral. En hun ti
tels. Hij somt op wie er professor,
meester in de rechten en doctor
zijn.
Daar praat hij met een ondertoon
van ontzag over, krijgt dan iets eer
biedigs over zich. Zo hoorde dat,
vroeger. Zo heeft hij dat geleerd.
De 45 eigenaren van de flats, de
meesten gepensioneerd, hebben
vrijwel allemaal in Utrecht aanzien
gekend, maatschappelijk iets te be
tekenen gehad. Velen zijn gewend
dat anderen dienstbaar zijn. Som
migen vinden dat een vanzelfspre
kendheid.
Bos is 73 jaar. Leeftijd zegt hem
persoonlijk weinig. Dat hoeft ook
niet. Want hij is nog kwiek. En
sterk. „Geef maar hier. Dat doe ik
wel". Hij neemt de zware tas vol
boodschappen over van een be
woonster, die er zichtbaar moeite
mee heeft. Ze reageert opgelucht
en dankbaar. Zij is van het gezeul
af en Bos heeft dit meer gedaan:
door zijn routine heeft hij weinig
last van het gewicht
Vrijheid
De eigenaren van de flats betalen
gezamenlijk de portiers. Drie por
tiers. Eén voor de ochtend, één
voor de middag. En één voor het
weekeinde. Hun wijze van dienst
baarheid is niet tot en met geregle
menteerd. Ze mogen dal tot op ze
kere hoogte zelf invullen. Bos be
leeft het als vrijheid, waardoor hij
zich niet benauwd voelt in het
piepkleine hokje naast de draai
deur. Er is net ruimte voor een mi
nimaal tafeltje en een stoel.
Die stoel heeft het comfort dat
bij een lange zit hoort. Een extra
kussen, iets voor in de rug en een
steuntje onder de voeten. Daarmee
houdt het comfort op. Het portiers
hokje is een ruimte die bij de
bouw, zo'n dertig jaar geleden,
overgeschoten moet zijn. Dat was
nog over, dat was dus voor de por
tier. Zo werd er in die tijd gedacht
Nu ligt dat iets anders.
„Portier is niet m'n beroep. Al
voel ik me als portier als een vis in
het water. Ik was metselaar, nog in
de tijd dat het echt een vak was. Ik
kan nog feilloos een muurtje met
selen. Ik kan tegels zetten, stuca-
doren, maar ook deuren afhangen
en profielen stellen. Dat werd je in
de bouw vroeger allemaal geleerd,
een vanzelfsprekendheid. En al
mag ik al dat grote werk hier niet
doen, omdat de vereniging van ei
genaren, het bestuur, daarvoor
haar eigen mensen heeft, ik heb
haar. 't Komt hier allemaal van pas.
Want ik heb enigszins de bevoegd
heid kleine dingen zelf te doen".
Kleine klusjes
Daartoe behoren ook branche
vreemde zaken, bijvoorbeeld klei
ne klusjes waarvoor electriciens
nauwelijks meer tijd hebben. Het
zou voor de fiatbewoners te lang
duren en te veel kosten als zo'n
vakman er aan te pas zou moeten
komen. Bos doet daarom dingen
als het vernieuwen van een stek-
kertje, van een schakelaartje. Gro
te klussen, zoals het witten van pla
fonds, doet hij in principe niet. Dat
mag niet van het bestuur, van de
vereniging van eigenaren. Want
dat zou ongelijkheid betekenen,
leiden tot jaloezie en onvrede; de
ene bewoner zou meer service krij
gen dan de andere.
Als metselaar werd Bos invalide
verklaard. Maar als portier bij de
dienst openbare werken voelde hij
zich volop valide. „Al die
Dat geloop. Dat vind ik leuk.
Goeiemorgen meneer Bos. Eerst
de werksters. Dan de lagere ambte
naren. De hogere. Vervolgens de
bazen. De directeur zelf. De parti
culieren, de aanemers. En zachtje
saan komen de vergaderingen er
aan. Het moment voor mij om de
stoelen netjes klaar te zetten. Dan
stappen de wethouders en de hoge
ambtenaren van het stadhuis bin-
„Ik kende al die
zicht. Als ik iemand éénmaal heb
gezien ken ik zijn gezicht en z'n
naam er bij. Dat heb ik hier in de
flat ook. Hier is het trouwens veel
gemakkelijker, want het zijn er
minder dan vijftig. Ik weet precies
waar ze wonen, wat ze doen of ge
daan hebben. Ik zou niet zonder dit
werk kunnen. Want ik heb een aar
dig pensioen, voor het geld hoeft
het niet. Maar het is leuk. Al die
mensen die je gedag komen zeg
gen. Dat is toch eigenlijk onbetaal
baar".
Voetbal
Hij geeft uit het blote hoofd een
opsomming. De namen, de beroe
pen. Die weet hij feilloos. Soms
weet hij de nummers van de flats.
Maar lang niet altijd. „In getallen
ben ik nooit zo sterk geweest". De
belangrijke telefoonnummers
heeft hij daarom opgeschreven. In
grote hanepoten op stukken kar
ton. Het nummer van de loodgie
ter, de aannemer, het energiebe
drijf, de reiniging, de taxi's, de wa
terleiding, de liftmonteur.
Maar ook het nummer van FC
Utrecht. Sommige mensen kijken
in het telefoonboek niet verder dan
het woord Stadionfiat. Stadion, dat
is voetbal. Bos was, tot voor twee
jaar, zelf actief voetballer. Van
DOS is hij lid van verdienste. Zo'n
zestig jaar zit hij al bij die roem
ruchte club, bij de Kanaries. Naar
FC Utrecht gaat hij ook geregeld
kijken. Vroeger kon je vanaf de ne
gende verdieping van de Stadion
flat op het veld kijken. Na de bouw
van het nieuwe stadion is dat niet
meer mogelijk.
De overlast die de rumoerige tri
bune van FC Utrecht veroorzaakt
valt volgens Bos mee. Ook in de
onmiddellijke omgeving van het
stadion. „Alleen als ze uit Den
Haag, Amsterdam en Rotterdam
komen kan het wel eens raak zijn.
Ik heb wel geleerd dat je moet pra
ten met die jongens. Als ze wat
naar me schreeuwen, roep ik ze bij
me. Wil ik precies van ze weten wat
ze zeiden en wat ze daarmee be
doelden. Ze zijn het niet gewend
dat mensen met hen willen praten.
Ze denken dat mensen alleen maar
bang voor hen zijn".
„Als jongens beneden in de kel
der aan het donderen zijn ga ik er
ook op af. Ik zeg dan dat die men
sen van de fl.at het zëlf moeten be
talen als er iets kapot gaat, dat ze
geen huisbaas hebben die dat wel
even regelt. Dat begrijpen de mees-
'en. Dan druipen ze af. Een keer
heb ik er eentje gepakt. Die gaf ik
een rot trap; ik schrok er zelf van,
had er ook spijt van achteraf. Die
jongen bleef liggen; ik had 'm ze
ker met de punt van m'n schoen
geraakt. Ze dreigden dat ze 's mid
dags terug zouden komen om
wraak te nemen. Een collega van
mij werd er bijna het slachtoffer
van. Een reden voor mij om te pro
beren het voortaan alleen met pra
ten op te lossen".
„Als er echt een ruige wedstrijd
is doe ik de draaideur op slot. Dan
moeten de bewoners door de zij
deur naar binnen. Dat is trouwens
geen ongewone situatie. Als ik iets
te doen heb op de galerijen of in de
kelder gaan de deuren ook op slot.
Vreemden kunnen dan niet zo
maar doorlopen. Het voordeel van
een portier is dat wij altijd weten of
er vreemden in de flat zijn. Er kan
daardoor niet zo gauw iets onver
wachts gebeuren, iets vervelends".
Inbreker
Er is wel eens ingebroken in en
kele flats, desondanks. Dat lag niet
aan onachtzaamheid, van de por
tiers. De flats op de eerste verdie
ping waren vooral doelwit. Een
beetje lenige inbreker kan daar ko
men zonder van de ingang gebruik
te maken. Ze klimmen gewoon een
stukje langs de regenpijp, of trek
ken zich aan de ballustrade van de
eerste galerij omhoog. Toch is het
aantal inbraken niet in verhouding
tot het aantal in onbewaakte flats.
Hetzelfde geldt voor vernielingen.
De entree is gezellig en schoon.
Een bosgezicht beslaat de grootste
wand. Verder hangen er bakken
met bloemen die er fleurig bij
staan; je kunt zien dat ze geregeld
water krijgen en wat kunstmest op
z'n tijd. Mensen die moeten wach
ten worden daar niet treurig van.
Dat bosgezicht en die bloemen
stemt hen vriendelijk, weet Bos.
Ze maken daardoor al gauw een
praatje. „Een beetje service verle
nen, een beetje vriendelijk zijn,
wat gezelligheid, dat maakt de
mensen liever", zegt hij.
Bos ging helemaal niet graag
weg als portier bij openbaFe
werken. Maar het moest. „Ik had
persoonlijk niks te lijen, had een
geweldig goeie baan daar. Wel tot
m'n tachtigste, m'n negentigste,
had ik het kunnen uitzingen. Ik zat
een maandje of twee, drie thuis,
werd ik gebeld. Of ik bij de burge
meester wilde komen,-op het stad
huis. Kon ik daar weer beginnen.
als bode. Hele dagen. Ik zei meteeri
ja. Thuis gekomen zei ik tegen m'n
vrouw: Ik heb weer een baas. Zt
was het er heel niet mee eens. 'Dal
gebeurt niet, o nee. Hele dagen
werken, na je pensionering, dat is
te dol'. Ze zei: 'Als jij het niet af
zegt, zeg ik het af. Dat deed ze
waarachtig. Ze belde naar het stad
huis, dat het niet doorging. Maar
het was of de duvel er mee speelde!
Kort daarop werd ik weer ge
vraagd. Of ik als portier in de Sta
dionflat wilde komen werken
Voor halve dagen. Daar kon m'n
vrouw geen bezwaar tegen maken:
En intussen had ze ook wel in de
gaten dat ik iets omhanden moest
hebben".
Eenvoudig
De mensen van de Stadionflat
heeft hij nu ruim zeven jaar om
zich heen. De mevrouw van deftige
komaf die vroeger op een landgoed
heeft gewoond De zangpedagoge
De museumdirectrice. De direc
teur van een opleidingsinstituut
voor het buitenland op wiens af
scheidsreceptie prins Bernhard
kwam. „Zo'n man staat gewoon
met jou, de portier, te praten. En
heel vriendelijk en eenvoudig
hoor". De hoogleraar die interes
sant onderzoek heeft verricht. „Het
is een vrouw maar toch een profes]
sor", zegt Bos, nog altijd met hoor
bare verbazing dat zoiets bestaat.
Er wonen ook middenstanders,!
mensen die hun zaak van de hand
hebben gedaan en van hun te grote
^ufs af wilden nadat de kinderen
de deur uit waren. Een kapper, een
aardappelhandelaar. Verder een
echtpaar dat veel heeft gedaan
voor het ontwikkelingswerk in
^Afrika. En twee hoofdverpleeg
kundigen van het nabijgelegen
Diaconessenhuis. Bos vertelt wel
veel, maar niet alles. Hij respec
teert de privacy van de bewoners.
Al lijkt hij alles te weten. Zoals de
concierges in de romans van Mai-
gret.
De Stadionflat is in trek. Het is
midden in de stad en toch niet he
lemaal. De flat heeft status. Hel
heet chique te zijn om daar te wo
nen. En vooral ook veilig. Veiliger
dan de flats boven Hoog-Catharij-
ne, ondanks de bewakingsdienst in
het winkelcentrum. Het is vooral
het gévBoBel daar in de Stadion
flat veilig te zitten. Dat heeft met
de portiers te maken. Het is de ge
ruststellende gedachte dat een ver
trouwd iemand je thuis heeft zien
komen, dat iemand er op let dat er
geen vreemden ronddwalen.
Flesje wijn
Dat de portiers worden ver
trouwd blijkt wel uit het feit dat ze
over een duplicaat van de sleutels
beschikken. „We gaan met vakan
tie. Zorgt u voor de planten. Dat
vragen nogal wat bewoners aan
ons. En als ze terugkomen verge
ten ze je niet. Een flesje wijn, dat
krijg je toch al gauw. En met
nieuwjaar is er een goede fooi.
Voor ons portiers is het een van
zelfsprekende zaak dat we bood
schappen doen als mensen bedle
gerig zijn. Verder brengen we aan
het eind van de middag persoon
lijk de krant rond. En als er een
pakketje komt van de post dan
brengen we dat aan de deur. Als
iemand niet thuis is - en dat weten
wij precies - zetten we het in het
halletje. Dat is een kwestie van ver
trouwen. Het is voor de portier een
prettig idee vertrouwd te worden.
Dat moet ook wel want de mensen
he"bben voor kapitalen binnen
staan".
Zelf woont Bos ook in een flat, in
Overvecht. Het is volgens, hem de
vraag of het bewaken van zulke
grote flatcomplexen haalbaar is.
Sommige complexen zijn te groot,
te onoverzichtelijk. Bovendien is
het niet zeker of de bewoners be
reid zijn een hogere huur te beta
len. Het inschakelen van werklo
zen als portier of huismeester zoals
minister Korthals Altes wil in de
strijd tegen de kleine criminaliteit
lijkt hem niet onmogelijk. Maar
dan moetén ze wel een toeslag op
hun uitkering krijgen, vindt hij. Hij
denkt dat verder een strenge selec
tie is vereist. '„Het is een onder
schat beroep. Niet iedereen kan
het maar. Je moet betrouwbaar
zijn en niet zitten suffen. Je moet
ook de bereidheid hebben r
te helpen".
Het Karmelietessenklooster in
Auschwitz - dat bij joden in de
hele wereld op grote weerstand
stuit - zal binnen twee jaar wor
den overgebracht naar een
plaats buiten het vroegere con
centratiekamp.
Dat heeft de Franse opperrab
bijn René-Samuel Sirat gisteren
in Genève bekendgemaakt na af
loop van gesprekken tussen een
joodse en rooms-katholieke dele
gatie. Die gesprekken duurden
zeven uren. Het klooster zal bij
voorkeur worden gevestigd in
een joods-christelijk centrum,
dat in de buurt van Auschwitz
zal worden gebouwd. Sirat: "Wij
zijn zeer tevreden. We hebben
ons doel bereikt. Alleen de abso
lute stilte mag heersen op de
plaats waar de grootste misdaad
van alle tijden tegen het joodse
volk is gepleegd"
Van joodse kant namen naast
opperrabbijn Sirat aan de ge
sprekken deel de president van
de joodse organisaties in Frank
rijk, Theo Klein, en de voorzitter
van het comité dat de protesten
tegen het klooster coördineerde,
de Amerikaanse hoogleraar Ady
Steg. De rooms-katholieke dele
gatie bestond uit de Franse kar
dinalen Jean-Marie Lustiger uit
Parijs en Albert Decoulray uit
Lyon. de kardinaal Franciszek
Macharski uit Kraków (Polen) en
aartsbisschop Godfried Dan-
neels van Mechelen-Brussel.
Het eerste gesprek over deze
zaak was vorig jaar juli. Kort
voor het laatste had opperrab
bijn Sirat tijdens een bezoek aan
Auschwitz zich eraan geërgerd
dat een toezegging van kardinaal
Macharski nog niet was gereali
seerd, namelijk dat de Karmelie
tessen slechts 'tijdelijk' in het
klooster zouden verblijven. "Ze
zitten er nog steeds". "Wij willen
nu een ondubbelzinnige toezeg
ging". De joodse delegatie kreeg
die.
Het klooster werd in 1984 ge
opend in het gebouw waar in de
oorlog het gifgas van het concen
tratiekamp was opgeslagen. In
Auschwitz zijn ruim vier miljoen
mensen omgekomen, van wie
twee miljoen joden.
In Nederland was het Overleg
orgaan van Joden en Christenen
(Ojec) een van de instanties die,
tegen het klooster op die plaats
protesteerden. Dat protest werd
overgenomen door kardinaal Si
monis, die zijn Poolse collega
Macharski dringend vroeg hel
klooster te verplaatsen.
De
de ge
loofsleer van het rooms-katholie
ke aartsbisdom Rio de Janeiro
stelt een onderzoek in naar het
boek 'Aards paradijs, heimwee
of hoop' van de Nederlandse pa
ter J. Mesters, die al bijna twintig
jaar in Brazilië werkt. De karme
liet, van wie onder de naam Car
los Mesters een groot aantal boe
ken is uitgekomen, wordt ervan
beschuldigd ideeën te versprei
den "die niet in overeenstem
ming zijn met de christelijke leer
over het paradijs en met het ge
loof van de kerk". De 'zaak-Mes
ters' is tot nu toe niet bij het Vati-
caan aangespannen.
Mesters stelt in zijn boek, dal
het aardse paradijs niet slechts
iets is uit het verleden (Adam en
Eva), maar juist ook iets is voor
een toekomst die op aarde moet
worden opgebouwd.
Het aartsbisdom Rio de Janei
ro heeft de afgelopen jaren nogal
wat 'dwalers' achterna gezeten,
vooral theologen, paters en semi
naristen die de 'bevrijdingstheo
logie' zijn toegedaan. Enkele
tientallen al hebben de gevolgen
hiervan ondervonden (overplaat
sing. ontslag of een verbod op
publikatie van hun werk).
- Voor Radio Bremen heeft de
rooms-katholieke theoloog Hans
Küng het afgelopen weekeinde
de 'kritische priesters' in be
scherming genomen. Kung
(Zwitser. 58 jaar) ligt zelf al zo'n
twintig jaar met het Vaticaan
overhoop. Het leerstuk van de
'onfeilbaarheid' van de paus is
een van de twistpunten. Hij mag
nog wel zijn priesterschap uitoe
fenen, maar als theoloog lesge
ven mag hij na 1979 niet meer.
Volgens Küng behandelt de
Soivjet-Unie haar dissidenten nu
beter dan het Vaticaan zijn kriti
sche priesters. Theologen die het
niet eens zijn met de koers van
het Vaticaan worden in Rome
niet toegelaten "De kerk zou
zich moeten afvragen wat Jezus
Christus - op wie zij zich tenslot
te steeds beroept - zou hebben
gezegd over kwesties als geboor
tonregeling, scheiding en het toe
laten van gescheiden mensen tot
de sacramenten. Onze kerkelijke
leiding zou zich de vraag moeten
stellen of ze wel christelijk ge
noeg handelt".
Bisschop treedt af'
De oud-katholieke bisschop
G. A. van Kleef van Haarlem
maakt in een brief aan de geeste
lijkheid zijn aftreden bekend. In
juli dit jaar hoopt hij 65 jaar te
worden. Hij voelt zich hoe langei
hoe minder in staat zijn ambt
volledig uit te oefenen.
Van Kleef werd in 1967 geko
zen tot opvolger van bisschop J.
van der Oord van Haarlem. Daar
vóór was hij achtereenvolgens
pastoor in Leiden, Gouda en Rot
terdam.
Hervormde Kerk: beroepen
te Ede E. M. Bakker Nijkerk:
aangenomen naar Sint Pancras
C. Hakkenberg Bergentheim; be
dankt voor Scheveningen D. D
Lucas Enter; toegelaten tot de
evangeliebediening en beroep
baar J. W. Bakker, Jisp, en F. W
Verbaas, Amsterdam.
Gereformeerde Kerken: aan
genomen naar De Lier P. van Die
Zuid-Beijerland; bedankt voor
Oudega (Smallingerland) J. Pop
ping Heerde
Gereformeerde Kerken Vrij
gemaakt: beroepen te Bodegra
ven-Woerden kandidaat J. Wes
seling Arnhem; bedankt voor
Leeuwarden-Huizum A. de Ruitr
Garrelsweer/Ten Post.
Christelijke Gereformeerde
Kerken: bedankt voor 's Graven-
zande R. van Beek Veenendaal.
Gereformeerde Gemeenten:
bedankt voor Rotterdam-cen
trum L. Blok Nunspeet, voor
Rotterdam-Alexanderpolder A.
Bac Bodegraven, voor Spijkenis-
se C. Hannck Oostkapelle, voor
Gorinchem B. van der Heiden
Woerden, voor Alblasserdam C.
J. Meeuse Rotterdam-Zuid.
Ter Aar. Kandidaat N. de
Reus hoopt op 10 mei intrede te
doen in de gereformeerde kerk
alhier.
Leiderdorp. In voorjaarszen
dingsdiensten van de hervormd-
gereformeerde kerkengemeen-
schap boden de christelijk scho
len van Leiderdorp gistermorgen
een bedrag van f. 11.000 aan voor
medische zorg en onderwijs aan
de Boslandnegers in Suriname
De scholen hadden dat gespaard
bij een projekt van zending en
werelddiakonaat.
Zendtijd. De rooms-katho
lieke bisschoppen willen meer te
zeggen hebben over de vulling
van de KRO-RKK-zendtijd. Nu
is dat geheel in handen van de
KRO, die achteraf verantwoor
ding aflegt. De bisschoppen wil
len in deze zendtijd meer hun ei
gen zegje kunnen doen, zoals de
minister-president dat doet na
afloop van het kabinetsberaad.
De KRO mag beslissen over het
hoe en of Willibrord Frequin of
Ton Verlind het interview zal
doen.
Vorige week gaven de bis
schoppen een verklaring uit naar
aanleiding van de kort gedingen
tegen kardinaal Simonis. Ze heb
ben moeten afwachten of de
KRO ermee zou komen. Volgens
perschef H. Heruer van het bis
dom Rotterdam - bisschop Bar
is 'mediabisschop' - is dat niet
gebeurd. De bisschoppen willen
volledig verantwoordelijk zijn
voor de zendtijd die aan de
rooms-katholieke kerkprovincie
is toegewezen.
