Scholen maken klassen groter Ziekenfondspatiënten gratis geholpen Basisartsen klagen nood over werktijden Justitie levert 200 arbeidsplaatsen in Opruimen cadmiumgrond in Kempen voor rekening rijk DONDERDAG 19 FEBRUARI 1987 BINNENLAND- PAGINA 3 Om kleuters te ontzien DEN HAAG (GPD) - De meeste basisscholen in ons land vergroten hun klassen met gemiddeld twee leerlingen om zo de gewenste bezuinigingen te bewerkstelligen. Zij doen dit liever dan te beknibbelen op het onderwijs aan kleuters. Scholen worden tot die keuze gedwongen door de vierjarigenmaatregel. Dit stelde PvdA-woordvoerder De Cloe giste ren tijdens een debat in de Tweede Kamer. De PvdA'er baseerde zijn uit spraak onder meer op cijfers van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Een kleine groep scholen kiest ervoor kleuters min der les te geven. Dat gebeurt on dermeer in Friesland en de ge meente Papendrecht. De meeste scholen besluiten noodgedwongen hun klassen te vergroten. De keuze die de scholen hebben, is niet reëel, aldus De Cloe. Scho len moeten de klassen wel groter maken, stelt hij, om zichzelf niet uit de makrt te prijzen. Als zij min der les geven aan kleuters, moeten ouders die beiden een baan heb ben zorgen voor kinderopvang. Zij Zeven fraude gevallen met collegekaart DEN HAAG (ANP) - De afgelopen drie jaar zijn er bij Nederlandse universiteiten zeven gevallen ge weest van fraude met collegekaar ten bij tentamens. Dit blijkt uit het antwoord van minister Deetman (onderwijs) op schriftelijke vragen van RPF-kamerlid Leerling. Bij de Katholieke Universiteit Brabant poogden zes studenten de boel voor de gek te houden. De Techni sche Universiteit Twente meldt één geval van fraude. De studenten hebben als sanctie geen cijfer ge kregen, zijn uitgesloten van een volgend tentamen of kregen een ernstige berisping. Leerling maakte zich met name zorgen over de fraudegevoeligheid van de vorig jaar ingevoerde nieu we collegekaartzonder pasfoto. Deetman meldt dat. alle universi teiten, met uitzondering van Twen te, controle uitoefenen op rechtma tig bezit van collegekaarten. Die controle wordt onaangekondigd op onbekende tijdstippen gehou den of heeft plaats vóór een tenta men. Behalve de universiteiten van Amsterdam en Twente zijn overi gens alle instellingen er toe overge gaan de collegekaarten te voorzien van een foto van de rechthebben de. zullen geneigd zijn een school te kiezen die kleuters wèl volledig on derwijs geeft. Ook de onderwijsbonden heb ben de ervaring dat schoolbestu ren liever de groepsgrootte van ge middeld 32 op 34 leerlingen bren gen, dan minder uren les geven. De bonden zagen liever dat voor het laatste gekozen was, maar hebben begrip voor de bezwaren. ABOP- woordvoerder Aat Sliedrecht: "Wij vinden de groepen al te groot, maar de keuze is begrijpelijk. Probeer maar eens aan de ouders te verko pen dat de kinderen minder naar school kunnen". Een ander punt is dat bij minder uren les het lesprogramma dras tisch herzien moet worden. In min der tijd moet hetzelfde resultaat bereikt worden. Dat stuit op ernsti ge onderwijskundige bezwaren. Het voorstel van CDA en WD is een alternatief voor het plan van minister Deetman (onderwijs) om 220 miljoen gulden te bezuinigen door kinderen van vier jaar alleen op 1 augustus op school toe te la ten. Toen de minister dat voorstel de, stak een storm van protest op. Computer Fakkeloptocht tegen Simonis UTRECHT (ANP) - "Simonis, kar dinale misser. Het zal je huisbaas maar wezen". Met die leuzen trok ken gisteravond ongeveer vijfhon derd demonstranten met fakkels door de licht besneeuwde Utrecht se binnenstad. Aanleiding voor de fakkeltocht waren de uitlatingen van kardinaal Simonis over homo seksuelen en feministische theolo gen. Voor die uitlatingen zal Simonis zich vandaag en morgen tijdens twee kort gedingen moeten verant woorden voor de Utrechtse recht bankpresident. De kardinaal zal overigens niet zelf verschijnen, want hij zit momenteel in Rome. Het COC en de feministische theo logen eisen dat de kardinaal derge lijke uitlatingen voortaan voor zich houdt alsmede een rectificatie in een aantal dagbladen. De fakkeltocht begon op het Domplein en ging in een lange stoet via het aartsbisschoppelijk paleis op de Maliebaan naar de Janskerk. In deze kerk liet een reeks sprekers - onder wie het PPR-kamerlid Lankhorst - ondub belzinnig weten dat Simonis met zijn opmerkingen veel te ver is ge gaan. Het COC, dat de demonstra tie op touw zette, meent dat Simo nis zich "beledigend discrimine rend, onnodig grievend en kwaad aardig suggestief' heeft uitgelaten. Een van de demonstranten: "Je kan van Simonis zeggen wat je wilt, maar hij is er met zijn schan dalige opmerkingen wel in ge slaagd om de kerk eindelijk weer eens vol te krijgen". MUNITIE - Scholieren van de openbare basisschool in Callant- soog hebben massaal gehoor gege ven aan het verzoek van de rijkspo litie om op het opgespoten strand gevonden munitie in te leveren. In totaal werden gisteren ruim 600 pa tronen afgegeven. Postcomman- dant A. Sijnesael had de jongelui eerder op de dag tijdens een voor lichtingsbijeenkomst gewezen op de gevaren. "Ze kwamen de patro nen met tassen vol brengen", ver telt Sijnesael. "Het zijn allemaal kleine 50 mm-patronen.Die zijn op zichzelf niet zo gevaarlijk, maar ik wil voorkomen dat ze eraan gaan zagen of prutsen". DEN HAAG (ANP) - "Ik ben steeds sneller gaan werken, dat was de enige manier". Dat schrijft een basisarts in een vandaag gepre senteerd zwartboek van de Lande lijke Belangenvereniging voor Ba sisartsen (LBB) over zijn werkom standigheden. Een basisarts is een afgestudeerd arts die nog geen ver volgopleiding als specialist of huis arts heeft doorlopen De omstandigheden waaronder basisartsen moeten werken zijn slecht. Het algemene beeld is: lang en hard werken met weinig bege leiding terwijl het ziekenhuis het met zo nauw neemt met de cao-be palingen. Gemiddeld werken ba sisartsen als assistent in opleiding, als assistent zonder opleiding of zelfs als onbetaald volontair, 70 uur per week, zo heeft de LBB uitgere kend. De vereniging verzet zich al jaren tegen de extreem lange werktijden die basisartsen in de ziekenhuizen moeten maken, terwijl tegelijker tijd honderden artsen werkloos thuis zitten. Het is voor pas afge studeerde artsen de laatste jaren steeds lastiger geworden om een opleidingsplaats te krijgen. Uit een eerder onderzoek van de LBB is gebleken dat van ruim 400 onder vraagde basisartsen slechts 8,7 pro cent binnen anderhalfjaar na hun afstuderen een specialistische ver volgopleiding heeft bemachtigd, terwijl de helft dat graag wilde. Wie wel een opleidingsplaats weet te veroveren, moet rekenen op zware werkomstandigheden. Aaneensluitende weekenddien sten van zo'n 80 uur zijn geen uit zondering, stelt de LBB. Een arts assistente in de gynaecologie schrijft in het zwartboek: "Vrijdag morgen acht uur. Ik kom het zie kenhuis binnen en weet dat ik hier pas maandagavond om zes uur zal vertrekken. Dat is 82 uur later, ruim twee volledige werkweken voor ieder ander normaal mens". Even verder in haar verslag: "Het is zaterdagavond, de tijd vliegt. Ik betekenis. Zelfs op scholen waar leerkrachten enthousiast zijn voor de mogelijkheden van de compu ter, neemt het apparaat als leer middel geen eigen plaats in. Tot deze conclusie komt de onderwijs inspectie, die tussen november 1985 en juni '86 bijna alle scholen in deze sector ondervroeg. Dat ge beurde in opdracht van het minis terie van onderwijs. Er is nauwelijks verschil tussen scholen die pas een computer heb ben en scholen waar enthousiaste leerkrachten al jaren proberen de computer een eigen plaats te ge- Enkele leerkrachten weten veel van de mogelijkheden en beper kingen van computers, de meesten weten er weinig van. Onderwijzers hebben wel een idee waar ze de computer willen inzetten om kin deren kennis en vaardigheden bij te brengen, maar passen de manier waarop zij les geven niet aan aan het gebruik van de computer. De computerprogramma's die nu op de markt zijn, sluiten niet aan bij de wijze waarop er les gege ven wordt. Oranisatorisch niet, en inhoudelijk evenmin. De inspectie stelt vast dat de scholen zich laten verblinden door „de indrukwek kend lijkende" mogelijkheden van de computer. DEN HAAG (ANP) - Het ministerie van justitie moet tot 1990 het perso neel dat werkt in het Haagse departement met tweehonderd mensen te rugbrengen. In een deze week onder het personeel verspreide circulaire schrijft minister Korthals Altes (justitie) dat er geen gedwongen ontsla gen zullen vallen en dat de operatie door natuurlijk verloop kan worden opgevangen. Deze operatie is het gevolg van de plannen van het kabinet, dat een vermindering van het aantal arbeidsplaatsen op de ministeries wenst. Met de personeelsreductie van tweehonderd man neemt "Den Haag" een belangrijk deel van de bezuinigingen op Justitie voor zijn rekening. De minister kondigde dit in december ook al aan. Er zouden belangrijke verschuivingen komen: meer politie en meer personeel bij het gevange niswezen en minder "Haagse" ambtenaren. Justitie wordt bij de vermindering van het aantal arbeidsplaatsen het meest ontzien. Dat geldt vooral voor sectoren als het gevangeniswezen, de rijkspolitie en de rechterlijke macht. In totaal gaan bij Justitie over een periode van vier jaar 1068 arbeidsplaatsen verloren. De tien weken te vroeg geboren Auke Triesschijn is gisteravond per helikopter vanuit Rotterdam naar een ziekenhuis in Düsseldorf overgevlogen, omdat er in Nederland geen speciale couveuse beschikbaar meer was. De baby werd gisteren geboren in het Rotterdamse St. Franciscusziekenhuius met ernstige ademhalingsmoei lijkheden. Verpleging in een zogenoemde intensive care-couveuse bleek noodzakelijk, maar de zestig Nederland se couveuses van dit type waren bezet. Daarom moest worden uitgeweken naar een ziekenhuis in de Bondsrepu bliek. Vorig jaar november deed zich ook al een dergelijke situatie voor. Ook toen werd een baby naar een ziekenhuis in de Bondsrepubliek overgevlogen. (foto anp> Demonstranten hielden gisteravond een fakkeloptocht door de Utrechtse binnenstad uit protest tegen de uitlatingen homoseksuelen en feministische theologen. DEN HAAG (GPD/ANP) - Minis ter Nijpels (milieu) vindt dat het rijk de kosten moet betalen van het afgraven van de met cadmium ver vuilde grond in de Brabantse Kem pen. Die kosten zullen volgens de provincie alleen al voor de eerste fase zo'n dertig miljoen gulden be dragen, waarvan het rijk ongeveer 90 procent voor zijn rekening moet nemen. Dat het ministerie van mi lieu opdraait vor de kosten, vloeit voort uit de interimwet op de bo demsanering, waarin is bepaald dat bodemreinigingen boven de tien miljoen gulden voor rekening zijn van het rijk. De provincie Noord-Brabant wil zo spoedig mogelijk beginnen met het afgraven van 900 met cadmium vervuilde tuinen en volkstuinen in Luyksgestel en Budel. Uit onder zoek is gebleken dat daar de ver vuiling, veroorzaakt door de metal lurgische industrie (onder meer zinkfabrieken) in de Nederlands- Belgische grensstreek, het ern stigst is. Maar er moet ook een grondige schoonmaak volgen van de rest van de Kempen, een gebied van 350 vierkante kilometer met zo'n 75.000 inwoners. Die operatie kan volgens de provincie wel 300 miljoen gaan kosten. Gezondheid De hoge concentratie cadmium in de bodepi van de Kempen heeft bij de bevolking niet geleid tot ziektes. Dat schrijft dr. R. Hoppe- ner, directeur-geneesheer van de regionale gezondheidsdienst, in een brief die gisteren huis aan huis is verspreid in Luyksgestel. Inwo ners van die gemeente hebben in 1984 meegedaan aan een groot scheeps bevolkingsonderzoek. Dat onderzoek werd uitgevoerd door het Rijksinstituut voor Volks gezondheid en Miliehygiëne. Tij dens het onderzoek werden de in woners van Luyksgestel vergele ken met een groep inwoners van de gemeente Zeeland. Het ging daarbij met name om mensen die langer dan vijftien jaar in Luyksge stel hebben gewoond. Het cad mium in de bodem kan in het li chaam terecht komen door het eten van groenten. Uit het onderzoek is gebleken dat het cadmiumgehalte in de uri nemonsters in Luyksgestel hoger is dan in Zeeland. Bij de inwoners van Luyksgestel is ook een veran dering in de nierfunctie meetbaar. Die verandering heeft echter niet geleid tot ziekte van de nieren. In Luyksgestel zijn gemiddeld hogere bloedrukwaarden gemeten dan in Zeeland. Er worden ook meer me dicijnen tegen deze ziekte ge bruikt. Deze verschillen zijn vol gens de onderzoekers vermoede lijk het gevolg van een hoger zout gebruik in Luyksgestel. Volgens de onderzoekers heeft het onderzoek niet aangetoond dat er mensen ziek zijn geworden om dat ze jarenlang groenten hebben gegeten met een hoog cadmiumge halte. Het is echter niet uitgesloten dat het cadmium op de lange duur een ongewenste uitwerking op de nieren heeft. Daarom blijven de teeltadviezen voor eigen moestui nen die al eerder door de inspectie voor de volksgezondheid werden opgesteld van kracht. Uit het bevolkingsonderzoek is duidelijk gebleken dat er in de Kempen uit een oogpunt van de volksgezondheid sprake is van een ongewenste situatie. Dat zei de Brabantse gedeputeerde H. van Lieshout gisteren op een perscon ferentie in Den Bosch. „Om te be ginnen is het nodig 900 volkstui nen in Luyksgestel en Budel te sa neren. Desnoods moeten ze wor den afgegraven", aldus Van Lies hout. Gisteren is ook een aanvullende inventarisatie van de vervuiling openbaar gemaakt. Die vervuiling is in het verleden in belangrijke mate veroorzaakt door stofdeeltjes uit de schoorstenen van een aantal zinkfabrieken. Daarnaast zijn er in Brabant, maar ook in de Neder landse provincie Limburg wegen aangelegd met zwaar vervuilde as sen uit de zinkovens. Met die assen zijn ook boerenerven verhard. Uroloog Boerema optimistisch over toekomst medische centra DEN HAAG (ANP/GPD) - Het Me disch Diagnostisch en Advies Cen trum van de uroloog dr. J.B.J. Boe rema in Nijmegen onderzoekt zie kenfondsverzekerden (ongeveer 40 procent van het totaal aantal klan ten) gratis. Boerema is zo optimis tisch over de toekomst van zijn centrum dat de rekeningen voorlo pig even worden opgespaard. Hij zei dit gisteren in Den Haag waar over een maand een tweede cen trum voor gezondheidsservice open gaat. Daarin zal ook Vendex International deelnemen. Het is de bedoeling, dat er elders in het land nog acht volgen, om te beginnen in Amsterdam, Rotterdam en het Gooi. Boerema verwacht dat "de druk zo groot zal worden" dat het MDAC binnen twee maanden met de ziekenfondsen om tafel zal zit ten. Volgens hem zijn er al infor mele contacten. Particuliere verze keraars betalen vaak al de rekenin gen voor mensen die zich in het MDAC laten onderzoeken. Verder zijn er bedrijven die er bedrijfsge neeskundig onderzoek laten doen. De Vereniging van Nederlandse Ziekenfondsen spreekt Boerema tegen. Volgens drs. D. Blanken van de vereniging is er sprake van dat de ziekenfondsen achteraf alsnog de rekeningen zullen betalen voor verzekerden die in Boerema's cen trum zijn onderzocht. Blanken be vestigde dat het Nijmeegse zieken fonds BAZ contacten heeft gehad met het centrum en dat hijzelf drie keer met Boerema heeft gespro ken. Maar in de huidige structuur kunnen ziekenfondsen volgens Blanken niet ingaan op "aanbie dingen" als die van Boerema. Initiatiefnemer Boerema ver wacht dat hij de wind in de zeilen zal krijgen als het rapport van de commissie-Dekker verschijnt. De ze commissie brengt binnenkort een rapport uit met voorstellen over de structuur en financiering van de gezondheidszorg. Alles wijst erop dat de commissie zal ad viseren tot een meer marktgerich te, bedrijfsmatige aanpak die kos tenbesparend zou werken. Zieken fondsen zouden dan ook contrac ten moeten kunnen afsluiten met goedkopere hulpverleners. De Vereniging van Nederlandse Ziekenfondsen stelt dat zij niets heeft tegen een zakelijke aanpak in de gezondheidszorg. Maar Boere ma vergroot het aanbod alleen maar, stelt de VNZ Als Boerema bepaalde activiteiten beter en goedkoper kan uitvoeren dan de ziekenhuizen, staat de VNZ daar niet onwelwillend tegenover. Maar dan zal wel in een samenwerkings overeenkomst met de ziekenhui zen moeten zijn vastgelegd, dat Boerema die activiteiten van hen overneemt. Dan gaan de kosten omlaag. VNZ-woord voerder Blanken noemde het optreden van de over heid in deze kwestie niet correct. Volgens hem meet de overheid met twee maten: in de eerste plaats door het MDAC van Boerema niet te verbieden zolang het geen ver gunning heeft (in Nijmegen is het al sinds september vorig jaar open), in de tweede plaats door lang te wachten met een beslissing nu het College voor Ziekenhuis voorzieningen negatief heeft gead viseerd over de opzet van dergelij ke particuliere centra. Klantvriendelij k Boerema wil met zijn Medisch Diagnostische en Adviescentra de 'eerste-lijns gezondheidszorg' (huisartsen. wijkverpleging, kraamzorg) uitbreiden en verbete ren. Eerste-lijns gezondheidszorg is veel goedkoper en voor de pa tiënt overzichtelijker dan een op name in het ziekenhuis, zo stelt Boerema. Patiënten met niet ern stige klachten kunnen er een be roep doen. Efficiency en klantvriendelijk heid staan hoog in het vaandel bij de MDAC's. Er zijn geen wachttij den en de patiënt krijgt de diagno se uiterlijk 48 uur na onderzoek. Bovendien heeft hij recht op volle dige inzage in zijn dossier. Per heb vannacht twee uur geslapen". Basisartsen in de ziekenhuizen krijgen vaak zonder steun of bege leiding verantwoordelijk werk toe geschoven. zo blijkt uit het zwart boek. Een bloemlezing: "Tenslotte wil ik nog wat kwijt over de bege leiding. Die ontbrak geheel". "Je hebt niemand om op terug te val len". "Het komt erop neer datje in de praktijk niet begeleid wordt. Mijn opleiding bestaat uit het kri tisch naar mezelf kijken". In de dagelijkse praktijk is wei nig oor voor de klachten van de as sistenten. Onder het motto: "van hard werken is nog nooit iemand dood gegaan" gaat men over tot de orde van de dag. Een assistent die twee dagen met griep in bed had gelegen werd bij zijn terugkeer toe gebeten: "Vroeger deden assisten ten de hele week dienst, dan kwa men ze niet buiten en vatten ze ten minste ook geen kou". Rotterdammers veroordeeld voor wegjagen drugsverslaafde ROTTERDAM (ANP) - De politie rechter in Rotterdam mr. J.C. Nouwt heeft gisteren vijf bewoners van de Van der Schellingstraat in Rotterdam veroordeeld tot een week voorwaardelijke gevangenis straf. De Rotterdammers hadden het recht in eigen hand genomen door een drugsverslaafde met ver eende kracht uit een kraakpand in de straat te verjagen. De verdachten verklaarden dat de buurt anderhalf jaar met lede ogen had moeten toezien hoe er spullen, zoals fietsen en autora dio's. werden gestolen. Bovendien werd er regelmatig ingebroken. Volgens de buurtbewoners weiger de de politie iets aan de onhoudba re situatie te doen. Daarom namen zij het recht in eigen handen en drongen op een avond de woning binnen. Ze gooiden het aanwezige meubilair, bestaande uit een stoel en een matras, uit het raam. Daar bij sneuvelden enkele ruiten. De politierechter zei begrip te hebben voor de angst, die in ver band met de inbraken in de wijk moet hebben geleefd. „Maar eigen richting kan ik niet goedkeuren. Als iedereen dit gaat doen kunnen we het hele justitie-apparaat wel opdoeken." Ook officier van justi tie mr. D. Kopper sprak van een zeer ernstig feit. Hij 'eiste een maand voorwaardelijk. De verdachten waren het met de rechter en de officier eens, maar zeiden toch blij te zijn dat het zo was gebeurd. „Die junk is uit de wijk verdwenen en er is geen ge weld gebruikt. Als wij dit niet had den gedaan was het anders afgelo pen. De stemming in de straat was explosief. Er liepen al mensen met messen en boksbeugels rond", zo verklaarde een van hen. computer houdt het centrum con tact met de huisarts die zijn behan deling kan aanpassen aan de on derzoeksgegevens. Het is ook de huisarts die de patiënt in eerste in stantie naar de centra verwijst. Dat de ziekenhuizen niet enthou siast zijn over zijn activiteiten vindt Boerema niet verwonderlijk. Maar volgens hem hoort "routine- zorg" niet thuis in dure ziekenhui zen. Die zullen volgens hem toch moeten inkrimpen, omdat ze bed den teveel hebben. De overtollige bedden kunnen dan worden ge bruikt voor het toenemend aantal bejaarden dat verpleeghuiszorg nodig heeft. De specialisten die voor de cen tra werken hebben óf een volledig dienstverband öf ze werken op uur-, huur- of procentenbasis. Ze worden dus niet "per verrichting" betaald. Het gebruikelijke verrich- tingentarief wordt wel gedecla reerd bij de verzekeraars. De kos ten van de ziekenfondsverzeker den worden voorlopig opgevangen door Vendex. Keitjesactie voor zwarten Zuid-Afrika AMSTERDAM (ANP) - Alle Nederlanders kunnen vanaf he den hun initialen en geboorte datum laten graveren in een van de zeker 250.000 keitjes van de Dam in de hoofdstad. Met dat graveren wordt eind mei begonnen. De opbrengst van deze actie is bestemd voor de uitbreiding van een technische school voor werkloze, zwarte jongeren in het Zuidafrikaanse thuisland Lebowa. De actie is gekoppeld aan het carnaval in Amsterdam. Prins Harry I (Harry Slinger van de Amsterdamse popgroep Druk werk) zit in de stichting en lichtte de actie gisteren tijdens een persconferentie toe. Elk te graveren keitje kost 11,11 gulden. Tien gulden daar van gaat gegarandeerd naar het onderwijsproject. De rest van het geld gaat op aan admini stratie. Volledige namen worden niet gegraveerd. Daarvoor zijn de keitjes te klein. Het graveren begint op het middengedeelte van de Dam. Er liggen op dit nationale plein ongeveer 100 keitjes per vierkante meter. Belangstellenden kunnen vanaf vandaag een keitje reser veren via een speciaal telefoon nummer (020-802802). Zij krij gen dan een betaalcheque toe gestuurd. ADVERTENTIE Met li|ne franse tuinkruiden FEI3ni= arlemmerstraat 157, Leid

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 3