Steeds
Nieuwbouw station
vrijwel zeker in '89
'Ziekenhuis moet meer steun geven
aan thuis verzorgers van bejaarden'
LEIPSCH (m DAGBLAD===Jii=ii»id^
Wachten op goedkeuring minister
Wellicht vredes-
monument bij
nieuwbouw van
sociale dienst
Intrekking
subsidie bij
discriminatie
Eerste paal
voor fietsbrug
DONDERDAG 19 FEBRUARI 1987
Redactie: Simone vart Oriel en Meindert van der Kaaij,
telefoon 144941, toestel 217 of 222.
Het is echter nog niet te laat.
Aktief kan het alsnog doen, maar
dan wel voor volgend jaar.
Sluitingswet (2)
Aktief' schrijft ook dat er "In
Leiden altijd wel gedonder is als
het gaat om de winkels op zon
dag open te zetten". Inderdaad is
het geen eenvoudige zaak.
Volgens De Raat is het geven
van de vier ontheffingen een po
litieke beslissing. Bijna elk jaar
zijn er meer gegadigden dan ont
heffingen en dan moet er geko
zen worden. Dat is niet altijd-een
eenvoudige zaak. De Raat: "Je
kunt rustig zeggen: een heet han
gijzer. De schaarste moet daarom
zo goed mogelijk worden ver
deeld. En zolang meer mensen
met leuke ideeën voor de zondag
komen wordt het probleem gro
ter".
In de eerste plaats wordt wet
houder Fasé van economische
zaken geadviseerd door de Ka
mer van Koophandel. Aan de
hand daarvan nemen B en W een
beslissing die uiteindelijk moet
worden goedgekeurd door de
commissie economische zaken.
Voor dit jaar heeft de meubel-
handel op tweede paasdag en
tweede pinksterdag ontheffing
gekregen. "Dat is gedaan omdat
onder meer het meubelplein in
Leiderdorp en andere meubel
centra in de regio ook op die da
gen open zijn. Die feestdagen
blijken in de afgelopen jaren
voor de meubelbranche de top
dagen te zijn. We kiezen dan voor
het concurrentiemotief, want we
kunnen de meubelzaken in Lei
den dan niet in de kou laten
staan. Hoewel er meer dagen zijn
aangevraagd, krijgen ze er maar
twee", aldus wethouder F^se.
Ook voor de Lakenfeesten
werden meer dagen gevraagd
dan er gegeven konden worden.
In de zomer komt in het kader
van de Lakenfeesten een zondag
waarop winkels de deuren kun
nen openen en een zodag waarop
Sluitingswet (1)
Goed nieuws voor wijkvereni-
ging Aktief uit Leiden Zuid-
West. Deze vereniging kan voor
koninginnedag ontheffing aan
vragen van de winkelsluitingstij
den. Volgens de wet die dat re
gelt mogen de winkels in een
stad op zon- en feestdagen alleen
open zijn indien daarvoor bij de
gemeente ontheffing is aange
vraagd. De gemeente mag op
haar beurt van de minister van
economische zaken per jaar niet
meer dan vier keer dergelijke
ontheffingen verlenen. Dat is
minder dan de belanghebbende
winkeliers willen, dus moet een
ontheffing geruime tijd van tevo
ren worden aangevraagd en wor
den verdeeld.
In de huis-aan-huis circulaire
van Aktief staat een stukje waar
in min of meer geprotesteerd
wordt tegen het feit dat
Groenoordhallendirecteur And-
ré de Jong ontheffing krijgt voor
een vlooienmarkt op zondag 11
oktober. Dat zou Aktief ook wel
willen: "Op zich heeft André de
Jong natuurlijk gelijk om zijn
vlooienmarkt nog wat meer te
promoten, maar om met konin
ginnedag nog meer mensen op
de been te krijgen in Zuid-West
zou het voor ons natuurlijk inte
ressant zijn, als we B en W van
Leiden een brief sturen, waarin
het verzoek om alle winkels in
Zuid-West op koninginnedag
ook open te houden", zo staat in
het blaadje te lezen.
Ambtenaar bestuurlijk-juridi
sche aangelegenheden P. de
Raat zegt dat er helemaal geen
aanvraag voor ontheffing op ko
ninginnedag is binnengekomen.
Die kan dan ook niet worden ge
geven. Indien Aktief dat wel had
gedaan, had het verzoek wellicht
kunnen worden ingewilligd
Wijkvereniging Aktief is dus iets
te snel geweest met het verwijt
dat het er oneerlijk aan toe zou
gaan bij de verdeling van de ont
heffingen.
Verdwenen klok
Zolang de heer J.A. van Gent
zich kan herinneren, heeft bij de
ingang van het Pesthuys een
bronzen klok gehangen. Heeft,
want sinds vorige week donder
dag is de historische klok weg.
De klokkestoel staat er verlaten
bij. Vader Abraham zou zeggen
'Als een vaas zonder bloemen'.
De heer Van Gent, die aan de
Jarenlang heeft in de klokkestoel bij het voormalige Pesthuys een
klok gehangen. Wie heeft de klok nu in zijn bezit? Inzet: de sinds een
week lege klokkestoel. (foto's wim Dijkman)
Pesthuyslaan woont, weet niet
wat er met de klok is gebeurd.
Het kan zijn dat de klok is weg
gehaald door de rechtmatige ei
genaar, maar ze kan ook .zijn ge
stolen. Maar van wie was die
klok nou eigenlijk?
Van Gent: "Dat heeft de politie
ook al gevraagd toen ik ze belde,
maar dat weet ik niet. Daarom
kon ik ook geen aangifte doen.
Twee jaar geleden is het leger
museum naar Delft verhuisd. Nu
zit de Reinwardt Academie in
het gebouw. Ik weet wel dat de
rijksgebouwendienst de gebou
wen altijd heeft onderhouden.
Wie nu verantwoordelijk is voor
de klok weet ik niet".
Leo Meijer van directie stads
vernieuwing moet zich eens ach
ter de oren krabben als hij hoort
van een klok bij het Pesthuys.
"Misschien is het wel van het le
germuseum en zijn ze het verge
ten mee te nemen. Het Pesthuys
zelf is in ieder geval in bezit van
de gemeente. Straks beginnen de
verbouwingen, omdat de Natio
nale Natuurhistorische Presenta
tie in het Pesthuys komt. Ook
monumentenzorg heeft er iets
mee te maken. Waar in dit geval
precies de klepel hangt is ondui
delijk".
Later meldt Meijer dat de ge
meente eigenaresse is, maar de
klok niet heeft weggehaald. Aan
genomen mag dus worden dat de
klok is gestolen en daarom heeft
de verantwoordelijke directie be
heer gebouwen gisteren bij de
politie aangifte gedaan van de
vermissing. "Maar daarmee heb
je natuurlijk de klok nog niet te
rug. Dat is jammer", zo zegt Meij
er.
Ook de heer Van Gent betreurt
dat: "Het is een historisch stukje
dat echt bij het Pesthuys past.
Vroeger zat er een opvoedingsge
sticht in en als het etenstijd was
werd er aan de bel getrokken.
Tijdens de oorlog is de klok nog
verstopt voor de Duitsers. Die
pikten alles in wat maar om te
smelten was". Niemand weet
overigens uit welk jaartal nu pre
cies de klok stamt.
alleen een toeristische markt
wordt gehouden.
"Op dat moment hadden we nog
maar een zondag te verdelen. Er
lag een verzoek van de
Groenoordhallen voor een snuf-
felweekend in het najaar. Omdat
de maand oktober meubelmaand
is, hebben we voor de vierde ont
heffing de datum 11 oktober ge
prikt. Zo kan de meubelhandel
ook nog van een zondag profite
ren", zo legt wethouder Fase uit.
LEIDEN - Het ziet er naar
uit dat in 1989 kan worden
begonnen met de bouw van
een nieuw centraal station
in Leiden. Een adviesgroep
van de Nederlandse Spoor
wegen heeft de directie van
de NS positief geadviseerd
over de bouw van een
nieuw station. Het komt in
de praktijk weinig voor dat
de directie van de spoorwe
gen afwijkt van een advies
van de 'beleidsgroep infra
structuur', een adviserend
managementteam.
Als de directie van de NS een posi
tief besluit neemt, betekent dat
nog niet dat de komst van een
nieuw station zeker is. De minister
van verkeer en waterstaat moet
ook nog goedkeuring hechten aan
het plan. De bouw kan nog om fi
nanciële redenen afketsen. Een
woordvoerder van de spoorwegen
wilde nog niet meedelen hoeveel
geld er met de nieuwbouw zal zijn
gemoeid.
De NS maakten vorig jaar be
kend plannen te hebben voor een
nieuw station in Leiden. Het huidi
ge station voldoet al jaren niet
meer aan de eisen: de stationshal is
te klein, er zijn geen behoorlijke
reizigers- en personeelsaccommo-
daties en de reizigersvoorzienin
gen zijn niet berekend op de
stroom trein reizigers die Leiden
dagelijks te verwerken krijgt. Het
Leidse station is in aantal reizigers
het vijfde station van Nederland.
Het nieuwe station zal een aan
merkelijke grotere hal krijgen. In
de hal komt meer ruimte voor kios
ken, het Grenswisselkantoor en de
reizigersinformatie. Ook is er
plaats voor meer loketten. Het
nieuwe station zal tevens de be
schikking krijgen over een restau
rant.
De doorgang naar de sporen zal
breder en hoger worden. De gang
is nu vrij donker en smal, maar zal
in het nieuwe gebouw aanmerke
lijk lichter worden. De sporen zul
len eveneens gemakkelijker te be
reiken zijn. Behalve met roltrap
pen kunnen de reizigers zich ook
met liften naar de perrons bege-
De definitieve plannen voor het
station worden over enkele maan
den gepresenteerd aan de raads-
LEIDEN - Het Diaconessenhuis aan de Witte Singel,
op de plek waar nu de Universiteitsbibliotheek staat.
Het ziekenhuis bestaat dit jaar 90 jaar. In 1897 werd
in een pand aan het Plantsoen in Leiden een begin
gemaakt met de verzorging en verpleging van zieken.
Het eerste jaar werden 22 patiënten opgenomen, die
door één zuster (diacones), bijgestaan door een hulp,
werden verzorgd. Ook werden patiënten thuis ver
pleegd. Later werd die 'wijkverpleging' door de kruis
verenigingen overgenomen.
In 1901 verhuisde het Diaconessenhuis naar de Witte
Singel, waar aanvankelijk plaats was voor 40 patiën
ten. Het nu bestaande gebouw aan de Houtlaan werd
in 1963 in gebruik genomen. Het aantal bedden werd
tot 333 uitgebreid.
Maar ook. sinds de jaren zestig hebben de ontwikke-
lingen niet stilgestaan. Werden vroeger patiënten veel
al opgenomen voor behandeling, nu worden steeds
meer mensen poliklinisch behandeld. Per jaar bezoe
ken circa 110.000 mensen die poliklinieken.
De diaconessen zijn inmiddels ook uit Leiden ver
dwenen. Behalve een verplegende hadden deze zusters
ook een evangeliserende taak. Zij werden na een proef
tijd ingewijd. In tegenstelling tot nonnen waren zij
vrij om te trouwen, maar van die mogelijkheid werd
weinig gebruik gemaakt. Vroeger ontvingen zij geen
salaris, maar zakgeld. Zij waren 'een kind des huizes'.
Het ziekenhuis waarin zij werkzaam waren verzorgde
hen hun leven lang. In veel diaconessenhuizen in Ne
derland zij zijn nog steeds inwonend. (archieffoto)
LEIDEN - Op de Hooglandse
Kerkgracht komt een figuratief
beeld van Arminius en Gomarus.
Tevens maakte wethouder Kuijers
gisteren tijdens een vergadering
van de commissie volksgezond
heid, cultuur en groen bekend ge
maakt dat er waarschijnlijk bij de
nieuwbouw van de sociale dienst
een vredesmonument komt.
Al eerder was besloten dat op de
Hooglandse Kerkgracht een beeld
moest komen. Naast Arminius en
Gomarus werd nog gedacht aan de
historische figuren Gravin Ada en
Thorbecke als mogelijke onder
werpen voor een beeld.
Arminius en Gomarus waren
twee Leidse hoogleraren in de
theolohie die leefden in de 16e de
eeuw. Deze heren werden beroemd
door de vaak hooglopende ruzies
die zij hadden over theologische
onderwerpen. Tal van verzoenings
pogingen bleven zonder gevolg. De
immer ruziënde hoogleraren wor
den het onderwerp van het kunst
werk.
Wethouder Kuijers zei dat de Ini
tiatiefgroep Vredesmonument ak
koord gaat met het voorstel om een
monument bij de nieuwbouw van
de sociale dienst te plaatsen. Dit
monument kan worden betaald uit
de regeling dat tenminste een pro
cent van de bouwkosten aan kunst
moet worden besteed. Ook de me
dewerkers van de sociale dienst
staan welwillend tegenover het
voorstel. Het is nog niet bekend
hoe groot het beschikbare bedrag
voor het monument is.
commissie voor ruimtelijke orde
ning en verkeer. De plannen zullen
bekeken worden in samenhang
met een voorstel om over te gaan
tot ondertunneling van het Sta
tionsplein. Een ambtelijke werk
groep is vrijwel gereed met de rap
portage over een uitgevoerd onder
zoek over de ondertunneling.
Deze verkeerstunnel is bedoeld
om het autoverkeer te scheiden
van voetgangers en fietsers van en
naar het station en Academisch
Ziekenhuis. Voornaamste pro
bleem bij de realisering van het
'tunnelplan' is het bijeenbrengen
van de benodigde gelden. Met de
aanleg van een tunnel is een be
drag van tientallen miljoenen ge
moeid. Een belangrijk gedeelte
van dit bedrag zou beschikbaar ge
steld moeten worden door het mi
nisterie van verkeer en waterstaat.
Het resterend bedrag zal van pro
vincie en gemeente moeten ko-
LEIDEN - Het ziekenhuis zou in
de toekomst veel meer ter onder
steuning moeten dienen voor de
thuisverzorgers van de oudere pa
tiënt, in plaats van de plek te zijn
waar de oudere patiënt terecht
komt.
Dat was de strekking van het be
toog dat de meeste sprekers hiel
den tijdens een forum over 'De ou
dere patiënt en het ziekenhuis' dat
gisteravond in het Diaconessen
huis werd gehouden ter gelegen
heid van het 90-jarig bestaan van
dat ziekenhuis.
Het ziekenhuis, zelf inmiddels
hoogbejaard, speelde daarmee in
op het probleem waarmee de maat
schappij steeds meer wordt gecon
fronteerd: de vergrijzing. Met de
kwaliteit van het leven van de ou
der wordende mens vooropge
steld, trachtten de sprekers te be
palen welke de veranderende rol
van het ziekenhuis in het vergrij
zingsproces zal moeten zijn. Want,
omdat de mens steeds ouder
wordt, belanden er meer ouderen
voor steeds langere tijd in het zie
kenhuis.
Prof.dr. F.G.J. Oostvogel, bijzon
der hoogleraar in de medische ge
rontologie en geriatrie aan de Eras
mus Universiteit Rotterdam, vindt
dat het ziekenhuis ten dienste
moet staan van de in eigen milieu
verblijvende ouderen. "Tussen
huisartsen, wijkverpleging en
kruiswerk enerzijds en ziekenhuis
anderzijds moet onderlinge solida
riteit bestaan met respect voor de
oudere en de ouderdom om de
kwaliteit van het leven zo lang mo
gelijk te handhaven". Volgens
Oostvogel heeft onderzoek overi
gens uitgewezen dat de 'arme' ou
dere vaker in het ziekenhuis be
landt dan de 'rijke' oudere. En
daarmee hief hij de vinger naar de
politiek, die vertegenwoordigd
was in de persoon van het PvdA
Tweede Kamerlid Elske ter Veld.
Zij meent dat zelfstandig wonen
door ouderen per definitie niet
goedkoper hoeft te zijn, een stel
ling die in politiek Den Haag nogal
eens opgeld doet. Toch pleitte zij
ervoor niet op puur financiële
gronden keuzen te maken en sprak
in dit verband over een 'scharrel-
bejaarde'. Met deze oneerbiedige
term bedoelde zij een oudere die in
de eigen omgeving blijft wonen,
maar een groot netwerk van hulp
verleners om zich heen kan ver
wachten.
Huisarts J. de Bruijne voorspel
de dat door de toenemende vergrij
zing de vragen van de huisarts naar
de specialisten in het ziekenhuis
nog zullen toenemen. Bij proble
men als euthanasie zal de me-
disch-sociale steun van het zieken
huis voor de huisarts hard nodig
zijn, aldus De Bruijne. "Het bezoek
van de specialist aan huis zal in dit
kader een grote steun voor de be
trokkenen betekenen". Maar ook
moet de deskundigheid van
huisartsen volgens hem meer wor
den bevorderd: "De huisartsen zul
len meeveranderen om samen met
de specialisten in het ziekenhuis te
zoeken naar de kwaliteit van het le-
De internist H. van Slooten be
pleitte meer onderzoek in het ka
der van de kankerbestrijding bij
ouderen. Zijn collega, de neuro
loog J. van Rossum, stelde het te
kort aan van opvangmogelijkhe
den aan de kaak. Bij ontslag uit het
ziekenhuis wordt vaak een flesse-
hals gevormd, omdat er onvol
doende plaats is in verpleegtehui
zen. Bovendien vroeg hij zich af
hoe de bezuinigingen te rijmen zijn
met de stijging van de kosten in de
gezondheidszorg.
Een van de vragen uit het pu
bliek richtte zich tenslotte op het
probleem dat voorzieningen voor
ouderen vaak niet aansluiten op
wat de ouderen zelf willen. Prof.
Oostvogel stelde daarop vast dat
die voorzieningen vaak door jonge-
ren worden bedacht en "ouderen
zijn wel jong geweest, maar jonge
ren nog niet oud".
LEIDEN - De gemeente is van plan
een anti-discriminatiebepaling op
te nemen in de Algemene Subsi
dieverordening. Met deze bepaling
wordt het mogelijk gemaakt orga
nisaties en activiteiten met een dis
criminatoir karakter uit te sluiten
van gemeentelijke subsidies. In
stellingen die geld ontvangen van
de gemeente zijn bovendien ver
plicht er op toe te zien dat hun me
dewerkers en beroepskrachten
zich onthouden van discriminatie.
Wannneer geconstateerd wordt dat
er door of bij de instellingen toch
gediscrimineerd wordt, kan de
subsidie worden ingetrokken. On
der discriminatie zegt de gemeente
te verstaan: "het maken van een
ongerechtvaardigd onderscheid
tussen personen". Een uitzonde
ring wordt gemaakt op positieve
discriminatie wanneer deze tot
doel heeft een maatschappelijke
achterstand van een bepaalde
groep mensen op te heffen.
DEN HAAG/LEIDEN - Gedepu
teerde Jansen slaat 16 maart (half
twee) de eerste paal voor een fiets
en voetgangersbrug over het Rijn-
Schiekanaal nabij de spoorbrug
Leiden-Utrecht. De brug vormt
een verbinding met het fietspad
dat in de richting Alphen loopt, de
bouw ervan kost 3 miljoen gulden.
Eind van dit jaar kan de nieuwe
verbinding in gebruik worden ge-
mmmm
De plannen om een nieuw station te bouw in Leiden verkeren in een
vergevorderd stadium. De directie van de Nederlandse Spoorwegen zal
waarschijnlijk akkoord gaan met het voorstel tot nieuwbouw, (archieffoto)
