Kunst op recepties moet verveling verdrijven
Djazzex toont
ontwikkeling
Oscar-nominatie
voor 'De Aanslag'
Na 200 jaar weer Telemann cantates
Russische tv in Amerika
Sympathieke zwerver met verbeeldingskracht
Zeer eigen
stemgeluid
Paöla Tuin
Nacht van de poezië
met twintig dichters
DONDERDAG 12 FEBRUARI 1987
RAOIO-TV-KUNST
PAGINA 23
Kunst Co, een Haags initiatief
DEN HAAG (GPD) - Het
wordt steeds vaker gesigna
leerd: veel kunstenaars zijn de
schaamte voorbij en trekken
tegenwoordig zonder aarzelen
innig op met het bedrijfsleven.
Een krachtig staaltje is een ini
tiatief van Kunst Co, een
splinternieuwe Haagse organi
satie waarin public relations,
grafische vormgeving en
kunstmanagement zijn gebun
deld.
door
Peter Huysman
Een vorm van "u vraagt, wij draai
en". Hebt u behoefte aan een kun
stenaar voor uw feestje, opening
van uw bedrijf, uw jubileum? Wilt
u graag een expositie van wat ab-
stract-expressieve of hyperrealisti
sche schilderijen of tekeningen?
Of toch maar een videopresenta
tie? Een schrijver of dichter die
voorleest uit eigen werk?
Geen culturele zee gaat Kunst
Co(mpagnons) te hoog. De consu
ment zegt het maar. Of zoals de en
thousiaste firma stipuleert: Kunst
(met een grote „K") als rode draad
door uw evenement. Een dure
draad voor nogal kapitaalkrachtige
feestvierders, want beneden de
25.000 gulden voor een happening
van zo'n 2,5 uur, maar dan wél met
sjieke drankjes (cocktails in kunst
glazen). kan men niet makkelijk te
recht.
"Nee", zeggen Josée Rijke en
Margreeth Rodenburg van Kunst
Co, „het is niets voor een portier
die afscheid neemt. We denken
meer aan topmanagement in de
lijn-Orlandini (KLM, red.). Voor
die 25.000 gulden houden we reke
ning met een receptie voor onge
veer 400 mensen. Daarbij leveren
wij dan een expositie van 15 tot 25
schilderijen. Maar dat is dan onbe
kend talent. Iemand die grotere na
men wil. zal zijn portemonnaie ver
der moeten opentrekken"
De firma Kunst Co heeft de
Haagse galeriehouder Jurriaan van
Kranendonk aangetrokken om de
contacten met de vertegenwoordi
gers van de talrijke kunststromin
gen te onderhouden. Rijke en Ro
denburg: "Voor kunstenaars die
zich willen laten zien, ontstaan op
deze manier nieuwe mogelijkhe
den. Ze krijgen meer bekendheid
en zullen hun werk sneller kunnen
verkopen. En de drempelvrees bij
het publiek voor galeries wordt
misschien wat weggenomen".
Ergernis
Beide dames, die al jarenlang het
Haagse organisatiebureau Acta
drijven, leggen uit wat de ontzag
wekkende voordelen zijn van
kunst bij publieke festiviteiten.
Wie kent de verveling en ergernis
niet tijdens het lange wachten in
de rij voor een beminde maar af
scheid nemende collega? Wie her
innert zich niet de kwinkslaande,
tomeloos doorpratende directeur
die maar niet tot het leggen van de
eerste steen kan komen? Een
vlucht in de sherry - of het wrakke
toastje - is soms het enige wat erop
zit.
Met Kunst Co behoort het dra
len in lange rijen tijdens recepties
tot het verleden. Een groep wach
tenden wordt door een vertegen
woordiger van de firma uit de rij
geplukt, krijgt een button op de
borst gespeld en wordt meegeno
men voor een rondleiding langs
een interessante serie grafiek,
prenten of gouaches. Er wordt uit
leg gegeven, wat over de desbetref
fende kunstenaar verteld (als het
moet draaft hij zelf op). Dan is het -
per groep - tijd voor handen
schudden.
Van een nood een deugd maken
Het nuttige met het aangename
verenigen. Dat gaat misschien wat
ver. want de vertrekkende functio
naris was werkelijk niet onaardig
Maar het is waar. de aangeboden
kunstversiering moet de essentie
van de bijeenkomst - het jubileum,
de opening - natuurlijk niet over
schaduwen.
Het "aankleden" van een evene
ment met bij voorkeur Nederland
se kunst, kan op allerlei manieren
worden vormgegeven. Zo is er een
thematische expositie mogelijk,
die aansluit bij het karakter van
het bedrijf Een jubilerende slope
rij zou bijvoorbeeld een kunst
schilder kunnen "bestellen" die
gespecialiseerd is in autowrakken.
Melkmeisjes
AMSTERDAM (ANP) - Voor het
eerst sinds meer dan 200 jaar zullen
deze maand in verschillende plaat
sen in ons land twee cantates van
de Duitse componist Georg Phi-
lipp Telemann (1681-1767) ten ge
hore worden gebracht. Dit gebeurt
op concerten van De Nederlandse
Bachvereniging: 26 februari in het
Concertgebouw De Vereeniging te
Nijmegen, 27 febcuari in de Grote
Kerk te Naarden en 28 februari in
de Geertekerk te Utrecht. Dit heeft
de Bachvereniging gisteren be
kendgemaakt.
De uitvoerenden zijn koor en Ba-
rokorkest van de Bachvereniging,
Mieke van der Sluis (sopraan), Lu
cia Meeuwsen (alt), William Ken
dall (tenor) en Peter Kooy (bas). Di
rigent is Jos van Veldhoven.
De uit te voeren cantates "Selig"
sind die Toten" en "Du. o schones
Weltgebaude" dateren uit de jaren
vijftig van de achttiende eeuw en
moeten na hun ontstaan in verge
telheid zijn geraakt en worden nu,
anno 1987, opnieuw tot leven ge
wekt, aldus de vereniging. Het eer
ste werk is een grote cantate in
maar liefst veertien delen. Het
tweede werk is een cantate die
wordt omschreven als een serie ko
raalvariaties.
In onze tijd was deze "nieuwe"
muziek van Telemann nog niet eer
der te beluisteren. Speciaal voor de
Bachvereniging reconstrueerden
Pieter Dirksen en Jos van Veldho
ven de twee cantates aan de hand
van de bewaard gebleven orkest
en koorpartijen uit Telemanns tijd.
Washington (RTR) - Zondag begint een Amerikaans kabeltv-bedrijf Dis
covery Channel (TDC) een proef van een week met directe uitzending van
Sovjettv-programma's.
Zeker 14 miljoen gezinnen krijgen via Sovjetsatelliet een week lang
met Engelse ondertiteling direct een heel pakket op de buis, van ontspan
ning tot jeugd en andere programma's alsmede de journaals, verklaarde
TDC-president John Hendricks woensdag in Washington
Doel is om na te gaan hoe Amerikanen reageren op een voor deze voor
hen eerste glimp van staatstelevisie, zei hij.
Een bedrijf dat zijn tijd vooruit is
op het gebied van computers, zou
een futuristisch artiest of een com
puterkunstenaar via Kunst Co in
de arm kunnen nemen. Een melk
fabriek die een nieuwe dépendan
ce opent, wil voor het vermaak van
zijn personeel en genodigden mis
schien het liefst in zee met een
door boeren en melkmeisjes gedra
gen mime-spel of een aantal schil
derijen met grazige weiden
Het is kunstkenner Van Kranen-
donks verantwoordelijkheid dat
het gebodene van goede kwaliteit
is. "Rommel kunnen we op dat
soort manifestaties niet leveren",
aldus Rijke en Rodenburg die er
aan toevoegen dat een verzoek om
een aardige expositie met alleen
Van Goghs, Appels of Luceberts
helaas niet gehonoreerd kan wor
den vanwege de hoge „hang"-tarie-
ven die daaraan verbonden zijn.
Nog afgezien van het feit dat derge
lijke schilderijen niet op afroep be
schikbaar zijn.
Meer dan zes tot acht evenemen
ten per jaar waarbij feesten tot
kunst verheven wordt, verwacht
Van feesten een kunst maken. Op
de foto de compagnons van Kunst
Co: v.l.n.r. Margreeth Roden
burg, Rene Brienen. Jurriaan van
Kranendonk, Josee Rijke. Jon Mei-
bergen en Rob van 't Hoff (foto gpdi
Kunst Co niet te zullen organise
ren. "Zo groot is de markt niet. Bo
vendien vergt het organiseren veel
voorbereidingstijd. Maar we heb
ben al heel wat enthousiaste reac
ties gekregen. En daar spelen we
op in. Een goed verzorgde receptie
is het visitekaartje van een onder
neming of instelling. De galeries -
met enige tientallen zijn al contac
ten gelegd - hebben het voordeel
dat hun produkten extra worden
gepromoot".
Shankar. Shadowfax. Gabarehl,
'Cantes de Ida y Vuelta' (Leslie
Watanabe/diversen), 'After the
night' (Van der HofE/Melba More.
Billy Holliday, Al Jarreau) en 'Street
Life' (Van der Hoff/Ashford Simp
son, David Foster, Bobby Scott). Ge
zien op 11 februari in het Koninklijk
Conservatorium, Den Haag.
DEN HAAG - Djazzex bewandelt
precies de omgekeerde weg van
wat te doen gebruikelijk is. Een
paar jaar géleden maakte de
Haagse jazzdansgroep haar offi
ciële debuut in het Circusthea
ter. In het circuit van grotere za
len is de naam sindsdien geves
tigd en nu komt Djazzex met een
programma voor kleine zalen.
Daarbij wordt vooral ook op de
theaters buiten de grote steden
gemikt.
Het programma bestaat uit
vier choreografieën. Op een
enigszins bewerkte en bekorte
versie van de 'Cantes de Ida y
Vuelta' van Leslie Watanabe uil
het vorige programma na, zijn al
le stukken nieuw en van de hand
van artistiek leider Glenn van
der Hoff. Een terechte keus,
want in de vorige programma's
van Djazzex heeft hij laten zien
zich te kunnen meten met de
meeste gastchoreografen van de
groep.
'Passing Through' is gemaakt
op jazzrock-achtige muziek met
een oosterse sfeer. Die sfeer is
ook in de kostuums en dans te
rug te vinden. Soms wordt daar
naar mijn smaak iets te nadruk
kelijk mee gekoketteerd, zoals in
de met tegen elkaar gedrukte
handen gedanste fragmenten.
Maar in zijn geheel is het een
stijlvolle, vloeiende choreogra
fie. waarin het doordachte ge
bruik van de ruimte opvalt. De
muziek wordt in de dans van
fraaie tegenntmen voorzien.
Problemen tussen twee men
sen die samenwonen is een the
ma dat Van der Hoff al vaker
heeft gebruikt. Het is ook nauw
verbonden met de aan soul en
blues verwante muziek die hij
vaak kiest. In 'After the Night
wordt die muziek op de voet ge
volgd. Bij 'Somehow together'
van Melba More is het tweetal
nog samen, op 'Ladv sings the
blues' van Billy Holliday danst
de vrouw haar verdriet en als Al
Jarreau zingt over een kerel die
wel nooit wijzer zal worden,
keert zij de man voor de tweede
keer de rug toe.
Van der Hoff heeft soms de
neiging te veel te willen verfraai
en, waardoor de dans aan expres
sie inboet en voorspelbaar
wordt. In 'After the night' is dat
in de eerste twee delen het geval;
die hadden best wat rauwer ge
mogen. De mannensolo aan het
slot en de gedreven uitvoering
van Marjorie Oron en Maurils
van der Linden maakten nog
heel wat goed. Een goede keus
ook om niet de vrouw, maar juist
de man de verlaten partij te laten
rijn.
Het slotstuk 'Street Life' is het
minste van dit programma. Het
is een verhalende, showy dans
over een jongeman die het harde
leven induikt maar van een kou
de kermis thuiskomt. Het eerste
duet is bijna een herhaling van
'After the night'. De flashy kos
tuums kunnen niet verhullen dat
een bezetting van zes dansers te
klein is om voor een daverende
uitsmijter te zorgen. Ook hier
wordt de muziek haast letterlijk
gevolgd, wat de spanning niet
ten goede komt.
Ondanks een aantal oneven
wichtige trekken laat dit pro
gramma zien dat zowel Djazzex
als Glenn van der Hoff zich nog
steeds in een goede richting ont
wikkelen.
ARIEJAN KORTEWEG
Jozef van den Berg:
Voorstelling 'De Pleisterplai ts';
tekst en presentatie Jozef van den
Berg: muziek Marie-Claire Stj mbac;
toneelbeeld: Ec win Hagedoorn, Jo
zef van den Berg: licht en geluid: Ad
de Leeuw. Cerien: Leidsche Schouw-
bung.
LEIDEN - Op weg naar de inter
nationale carrière: het theater in
Parijs. En dan Hollanders tegen
komen die langs de snelweg een
plaats hebben gezocht op zo'n,
door een bedje en een gekruiste
lepel en vork aangegeven, rust
plek. Jozef van den Berg staat er
wat hulpeloos bij als de motor
van zijn antieke sportwagentje
met linnen kap in plaats van een
snorrend een astmatisch geluid
laat horen. Dan maar vanaf deze
pleisterplaats carrière maken
Na de nacht op de bestuurders
plaats te hebben doorgebracht,
ontdekt hij bij het krieken van de
ochtend dat hij op een buitenge
woon aardige plek is beland.
Geen welbekende picknick-ban
ken, maar een twijfelaar op po
ten. Een onderkomen waarop
een vermoeide reiziger zich on
middellijk thuisvoelt. Op de ach
tergrond ruist de zee. Voor het
drukke verkeer vindt Van den
Berg een oplossing. Hij duwt zijn
autootje het zand in en rolt de
weg tijdelijk op. Zo is er een heel
idyllisch plekje geschapen, waar
hij een duik neemt en na verloop
.van tijd een romance ontstaat.
Wat frappeerde waren de inge
nieuze requisieten die Van den
Berg gebruikte. Een prachtig ro
tan hemelbed, waarvan de poten
plaatsboden aan een telefoon
met schijf, een aansteker en een
asbak. Een rat die tijdens de
nacht over het toneel loopt, de
poppen, de rups en de golven op
de achtergrond.
Al aan het begin heeft Van den
Berg contact met het publiek in
de uitverkochte zaal. Als hij met
zijn autootje het toneel oprijdt en
met een verkreukelde wegen
kaart voor zich in het, Frans
vraagt waar hij nu precies zit,
wordt er vanuit alle hoeken en
gaten "Leiden" geroepen. Dat is
de kracht van Jozef van den
Berg. Hij sleurt iedereen mee in
zijn verbeelding.
Zijn verhaal berust in feite op
kinderlijke fantasieën. Als hij
zich te ruste heeft gelegd op het
bed - zo, ik verdien mijn geld
vanavond makkelijk - komt er
een meisje langs. Ze trekt zijn
aandacht door melancholiek ae-
cordeonspel. "Niet overdrijven",
roept Van den Berg als er wordt
geapplaudiseerd. "Weer iemand
die mee komt doen".
Dan komt zijn 'familie', die be
staat uit de handpoppen me
vrouw de Heks, Grootoog, Fre-
derik de Vogel, de Koning en
Portemonnee, in het geweer. Zij
vinden dat hij niet zo onaardig
moet doen tegen haar. De Heks
neemt hem daarvoor zelfs even
apart in de auto en vertelt hem
een mysterieuze gebeurtenis,
waardoor het meisje, gespeeld
door cje Francaise Marie-Claire
Stambac, haar stem is kwijt ge
raakt.
Hierna houden de grappen op.
Van den Berg probeert nu haar
liefde te winnen. Niet als een
Don Juan, maar gewoon als Van
den Berg: ongekunsteld en naïef.
Mevrouw de Heks doet ook reu
ze haar best. Haar liefde voor bei
den betekent aan het eind van de
voorstelling tevens haar onder
gang. Dan blijkt het meisje, dat
ook roerend piano speelt, opeens
te kunnen praten. Keurig in het
Frans.
Toen deze vrouw ten tonele
verscheen, sloeg mij even de
schrik om het hart. Hier was al
leen maar ruimte voor de stem
van Van den Berg - ze zou toch
niet gaan praten? Nee, dat deed
ze niet. Althans voorlopig niet.
Ze genas van haar stomheid pre
cies op het juiste moment.
In deze voorstelling heeft de
oprechtheid het gewonnen van
het cynisme, dat in het cabaret zo
in zwang is geweest. Wat is Jozef
van den Berg eigenlijk? Geen ca
baretier, geen toneelspeler. Voor
mij is hij een sympathieke zwer
ver, die vertoeft onder de brug
tussen werkelijkheid en droom.
Hij is een figuur die uit onze dro
men is weggelopen. Hij benadert
het leven op een kinderlijke en
ontwapenende manier, zonder
de werkelijkheid uit het oog te
verliezen. Want wie zegt er als
zijn geliefde een geheimzinnig
onderonsje heeft met een heks:
"Dan zal zal ik de afwas doen"?
SASKIA STOELINGA
American Songs, Ballads and
Cabaret. Liederen van Gersh
win, Porter, Eisler, Weill,
Bernstein e.a. gezongen door
Paóla Tuin, begeleid aan de
piano door Dinanl Krouwel.
Gehoord op 11 februari in de
Kapelzaal.
LEIDEN - Een programma,
waarin de gezongen liederen
onderdeel uitmaken van een
samenhangend verhaal, kan de
innerlijke samenhang van dat
programma groter maken. Als
dan ook nog de liederen aaneen
gesmeed worden door korte,
dramatische monologen - met
gebruik van requisieten als een
telefoon, een kapstok, een mas
ker - is er op het podium met
een een entourage geschapen,
waarin Amerikaanse songs uit
de jaren dertig tot leven kun
nen komen.
Als de pianist na opkomst in
zijn eentje muziek van Joh
Strauss gaat spelen is er even
een moment van verwarring.
Dan. vanachter het rode gor
dijn. verschijnt de zangeres.
Paóla Tuin, die in de huid
kruipt van de dochter'van een
oude Weense Strauss-zangeres,
die in New York haar eigen
weg zoekt.
Paóla Tuin heeft een zeer ei
gen stemgeluid, dat de fraaiste
klankwisselingen kan onder
gaan. Een werkelijk heel mooi
en zeer licht en soepel gezon
gen 'piano'-register. zodat je de
rillingen over de rug lopen in
bijvoorbeeld: Stormy weather
en Bill. Verder is het ook laag,
heel laag. Dit wreekt zich af en
toe in de hoogte, waar ze net te
genaan zingt.
Duitstalige liederen op mu
ziek van Weill en Eisler leken
haar op het lijf geschreven. Bo
vendien heeft ze de gave en de
techniek om het publiek in
haar ban te brengen, waarbij ze
de inhoud en de strekking van
de teksten overtuigend weet
over te brengen. Twee Fransta
lige teksten waren in het Ne
derlands weergegeven. Wat mij
betreft zijn Engelse en Duitse
teksten die in hoog tempo gear
ticuleerd worden ook beter te
begrijpen met de tekst ernaast.
Tol slot werden songs uit
West Side Story van Bernstein
gezongen, muziek die ik inder
tijd heb grijsgedraaid en die
ook nu nog niets van hun aan
trekkingskracht hadden verlo
ren. De pianist Dinant Krouwel
- bekwaam begeleider, maar af
en toe nog niet helemaal op één
lijn met de zangeres - leek
soms in gevecht met de inge
wikkelde pianobewerking van
de orkestmuziek. Na een wel
gemeend applaus volgde nog
een toegift.
MONICA SCHIKS
UTRECHT (GPD/ANP) - De door
Fons Rademakers geregisseerde
film 'De Aanslag' heeft een Oscar
nominatie gekregen, zo is gisteren
bekend gemaakt in Los Angeles
De film. die een week geleden al
werd bekroond met een Golden
Globe, is daarmee terecht geko
men in de groep van laatste vijf
kandidaten voor de Oscar voor de
beste, niet-Engels gesproken film
van het jaar. De definitieve beslis
sing valt 30 maart.
Het is 15 jaar geleden dat een Ne
derlandse speelfilm een Oscar-no
minatie wist te halen, dat was toen
'Turks Fruit', van Paul Verhoeven.
Fons Rademakers zelf heeft al een
keer eerder een nominatie gehaald.
25 jaar geleden met 'Dorp aan de
Rivier'. In de finale ging de Oscar
toen naar 'Orfeu Negro'.
In andere categoneen behaalde
Nederlanders wel successen. Zo
werd in 1958 aan de documentaire
„Glas" van Bert Haanstra een Os
car toegekend en vorig jaar was dit
het geval met de animatiefilm An
na en Bella van de in ons land wo
nende en werkende Deen Bjorg
Ring.
De Aanslag, naar de gelijknami
ge roman van Harry Mulisch, werd
tien dagen geleden al bekroond
met de Golden Globe van de de
buitenlandse perslub van Holly
wood, na de Oscar de voornaamste
prijs op film- en televisiegebied in
Amerika. Hoe de 4 300 leden van
de filmacademie zullen hebben ge
stemd voor de verdeling van de Os
cars wordt 30 maart bekend.
De speelfilm ging 6 februari vo
rig jaar in premiere. Hij trok en
trekt nog veel belangstelling. ^In
middels is de film ook op videocas
sette uitgekomen. Het boek van
Mulisch is eveneens een succes: er
werden al meer dan 350.000 exem
plaren van in het Nederlands ver
kocht en inmiddels zijn er ook uit
gaven van verschenen in andere ta
len.
De andere vier buitenlandse
films die werden genomineerd
zijn: 'Betty Blue' (van de Fransman
Jean-Jacques Beineix), 'The Decli
ne of the American Empire' (van
de Canadees Denvs Arcand), het
uit Tsjechoslowakije afkomstige
'My Sweet Village' (Van Jiri Mcn-
zel, die 20 jaar geleden al een Oscar
won voor Closely Watching
Trains') en '38'. een Oostenrijkse
produktie. 'De Aanslag' is voor de
eindronde nu verlost van eerder als
kansrijk beschouwde films zoals
'The Sacrifice' (van Tarkovsky),
Manner' (van Dons Dome), 'Gin
ger and Fred' (van Fellini) en 'Otel-
lo' (van Zeffirelli). De Italianen ver
dwenen overigens van het toneel,
doordat hun producenten het niet
eens konden worden over een ge
zamenlijke kandidaat.
Regisseur Fons Rademakers, die op dit mo
mi bijwoont, deelde vanmorgen telefonisch r
met de nominatie van 'De Aanslag'
UTRECHT (ANP) - De zevende
Nacht van de Poezie wordt van 21
op 22 maart gehouden in Muziek
centrum Vredenburg in Utrecht.
Anneke van Dijk tekent voor de sa
menstelling in overleg met de pre
sentatoren Ed Leeflang en Piet Pi-
ryns. De manifestatie omvat het
optreden van meer dan twintig
dichters, tussenspelen van andere
artiesten, een uitgeversmarkt, het
lanceren van de Speciale Nacht
bundel en het Belgisch-Neder
lands Culinair Akkoord.
Op het podium verschijnen on
der andere de dichters: Robert An
ker, Benno Barnard, Jan Boer
stoel, Hugo Claus, Tom van Deel,
Johnny van Doorn, Charles Ducal.
Jan G. El burg. Hans Faverey, Dick
Hillenius, Frank Koenegracht.
Tom Lanoye, Marcel van Maele,
Sipko Melissen, Docschka Meij
smg, Astrid Roemer, Nico Scheep
maker, Annie M G. Schmidt, Nico
Slothouwer, Eric Spinoy, Elly de
Waard. Rogi Wieg en Ad
Zuiderent.
