Contra's door
zorgen gekweld
Reportage
Reagan is laatste strohalm voor Nicaraguaanse rebellen
Condoom neemt gevaren vrije seks niet weg
PAGINA 2
DINSDAG 10 FEBRUARI 1987
zelf te danken, want de Contra's
hebben zich tot nu toe bijna exclu
sief op de militaire aspecten van de
guerrilla gericht.
De oprichting van een politieke
organisatie en het opstellen van
een aantrekkelijk politiek pro
gramma heeft nauwelijks aandacht
gehad. Mede daarom is er niets ge
weest waarmee de lokale Nicara
guaanse bevolking enthousiast
kon worden gemaakt, en een der
gelijk enthousiasme is voorwaarde
voor een geslaagde guerrilla.
Onder leiding van functionaris
sen van de CIA is dat nu aan het
veranderen. Waar de Contra's door
hun Amerikaanse vrienden ook op
wordt gewezen is, dat het contra-
produktief werkt om de burgerbe
volking van Nicaragua te beroven
of zelfs te vermoorden, zoals in het
verleden wel is gebeurd.
Doemdag
In de New York Times van 4 ja
nuari worden anonieme regerings
functionarissen uit Nicaragua aan
het woord gelaten, -die daarin hun
ergste vrees beschreven. Hun
'doemdag-scénario' ziet er als volgt
uit. De Contra's, in een wanhoop-
soffensiéf dat bedoeld is om alsnog
Veel reden tot lachen hebben de
Contra's niet meer. In Honduras en
Costa Rica zijn ze niet meer ge
wenst, de leiding is onderling ver
deeld en in de Verenigde Staten
slinkt de sympathie voor de rebel
len evenzeer als de populariteit
van Reagan doto'AFPi
het Congres achter zich te krijgen,
zetten alles op alles en veroveren
een stad in Nicaragua. Die stad en
directe omgeving noemen ze ver
volgens 'Vrij Nicaragua'.
'Vrij Nicaragua' wordt onmiddel
lijk door de Verenigde Staten als
staat erkend. Dat zou Reagan het
excuus geven dat hij nodig heeft
om de Contra's militair te hulp te
schieten als de. Sandinisten de te
genaanval gaan inzetten. De lang
gekoesterde Sandinistische vreès
voor een Amerikaanse invasie van
Nicaragua zou bewaarheid wor
den.
Is de angst reëel? Gezien de gro
te afkeer bij het Amerikaanse volk
en Congres voor riskante militaire
avonturen - voortkomend uit het
diepe trauma dat de oorlog in Viet
nam heeft geslagen - op het eerste
oog niet. Maar aan de andere kant:
De Amerikaanse regering heeft mi
litair ingrijpen in Nicaragua nooit
uitgesloten. Staatssecretaris Elliot
Abrams (buitenlandse zaken)
maakte nog zeer onlangs omineuze
geluiden in die richting.
En de Contra's, met, of liever: als
gevolg van al hun problemen, heb
ben inderdaad nog de komende
lente een dramatisch militair suc
ces nodig.
se geheime dienst, de CIA, namens
de Contra's mijnen in de havens
van Nicaragua had gelegd.
Bang voor grotere Amerikaanse
betrokkenheid sneed het Congres
de Financiële levensader af. In 1985
en 1986 kregen de Contra's alleen
een bedrag van zo'n 30 miljoen dol
lar aan „humanitaire" (met andere
woorden: niet aan wapens uit te ge
ven) hulp.
Maar Rcagan wist na zeer om
vangrijk lobbywerk het Congres
eind vorig jaar toch weer. zij het
maar net, achter uitgebreidere
steun te krijgen. Een pakket tér
waarde van 100 miljoen dollar
werd goedgekeurd, waarvan vorig
jaar oktober 30 miljoen ter be
schikking werd gesteld. Eind deze
maand zal de tweede cheque, 40
miljoen groot, kunnen worden ver
zilverd.
Ruzie
Dat geld heeft de Contra's gelijk
nieuwe problemen opgeleverd. Er
is ruzie tussen de verschillende
groeperingen die in de Contra's sa-
menwerken ontstaan. De rebellen
in het zuiden van Nicaragua bij
voorbeeld zeggen, dat ze niets heb
ben gehad, en dat ze daarom het
gezag van de militaire leiding in de
kampen in Honduras niet langer
erkennen.
Er is verder onenigheid ontstaan
in de top. Adolfo Calero, leider van
de krachtigste militaire stroming
binnen de Contra's, de FDN. heeft
herrie gekregen met Arturo Cruz,
een niet-militair die in de leiding
zit van de overkoepelènde pplitie-
ke organisatie van de Contra's, de
UNO.
Calero verwijt de UNO te veel
macht naar zich toe te trekken. Zo
is hij er tot zijn immense ergernis
achter gekomen, dat Contra's die
de afgelopen maanden in het kader
van de Amerikaanse hulp in de
Verenigde Staten een kadertrai
ning kregen, ook werden ge
schoold in de idealen van de UNO.
En Cruz verwijt de FDN dat deze
militaire groep, min of meer opge
richt door de CIA en behoudend
van politieke signatuur, te weinig
met de andere, meer uit vooruit
strevende kring voortkomende mi
litaire groepen en met de UNO zelf
wil samenwerken.
Cruz heeft nu laten doorscheme
ren dat hij wil opstappen. Het be
hoeft geen betoog dat een breuk
binnen de Contra's de geloofwaar
digheid van de organisatie nog ver
der zou aantasten, en daarmee de
trek van het Congres om de op
standelingen te helpen.
Verboden
Dat Congres heeft daar - volgen
de probleem - toch al weinig zin in
door de Iran-Contra-affaire die on
der meer heeft opgeleverd dat van
uit hel Witte Huis hulp aan de Con
tra's werd georganiseerd in de tijd
dat het Congres dat.verboden had.
Particuliere organisaties hebben
aan die hulp hun steentje bijgedra
gen, maar ook werknemers van de
«CIA (zoals de nu ontslagen CIA-bu-
reauchef in Costa Rica) en vooral
ook de vanuit de kelder van het
Witte Huis opererende stafmede
werker van de Nationale Veilig
heidsraad, Oliver North.
Al die fanatici bij elkaar kochten
wapens voor de Contra's en onder
hielden een luchtbrug waarmee ze
eivoor zorgden dal wapens en mu
nitie ook daadwerkelijk de rebel
len in en buiten Nicaragua bereik
ten. Dat alles dus tegen de uitspra
ken van het Congres en bovendien
tegen de Amerikaanse neutrali-
teitswetten in.
De Iran-'Contra-affaire leverde
nog een ander gegeven op: het feit
dat Oliver North zorgde voor door
sluizing van enige tientallen mil
joenen dollars aan Iraanse betalin
gen voor Amerikaanse wapenle
veranties naar de Contra's. Maar de
Amerikaanse General Accounting
Office (vergelijkbaar met onze Re
kenkamer) is er in een eerste on
derzoek niet achtergekomen wat er
precies met dat geld is gebeurd.
Drugsmokkel
Net zomin als deze Rekenkamer
heeft kunnen ontdekken waar de
30 miljoen dollar aan humanitaire
hulp in 1985 en 1986 is gebleven.
Dat wordt nu uitgezocht, en be
looft nog meer moeilijkheden voor
de Contra's op te leveren. Er loopt
bovendien nog een onderzoek naar
de drugsmokkel waarmee Ameri
kaanse piloten die de afgelopen ja
ren de luchtbrug naar de Contra's
onderhielden, zich zouden hebben
beziggehouden.
Bij dit alles kan dan nog worden
gevoegd dat vooralsnog uit niets is
gebleken, dat de Contra's op grote
sympathie bij de bevolking van Ni
caragua kunnen rekenen. Dat heb
ben ze voor een groot deel aan zich-
WASHINGTON - President Reagan zei het onlangs maar weer eens tijdens zijn jaarlijkse
State of the Union toespraak, zoiets als onze Troonrede. Het is voor de Verenigde Staten
van vitaal belang dat we voorkomen dat het communisme een bruggehoofd in Midden-
Amerika vestigt, zei hij, met bijpassende strenge blik in de ogen.
Die woorden sloegen op Nicaragua. De hele speech van de Amerikaanse president
maakte weinig echt enthousiasme los, maar wat hij zei over Nicaragua en de tegen de
Sandinistische regering daar vechtende Contra's viel bij het Congres al helemaal als zaad
op de rotsbodem.
Want er is bij het Amerikaanse Congres, afgezien van de meest conservatieve facties,
niet veel sympathie te bespeuren voor het groepje rebellen in en rond Nicaragua, dat
alleen door grote en dan nog deels illegale Amerikaanse steun op de been is gebleven. Die
geesteshouding vind je terug in het land.
Opiniepeilingen wijzen keer op
keer uit, dat steun aan de Contra's
voor de meeste Amerikanen niet zo
heeft. Sommigen vinden het ge
woon geldverspilling, anderen zijn
bang dat de Amerikaanse hulp de
opmaat vormt voor directe oorlog
met Nicaragua, en daarmee voor
een nieuw Vietnam.
Het is dan ook zeer de vraag of
het Congres de komende maanden
akkoord zal gaan met het presiden
tiële verzoek, de Contra's ook vol
gend jaar financieel te schragen.
Op Reagan's begroting voor 1988 is
in ieder geval een bedrag van 105
miljoen dollar daarvoor gereser
veerd.
Voor de Contra's (en hun grote
beschermheer in Washington)
staan de sterren in ieder geval niet
gunstig. Het Iran-Contra's schan
daal heeft hen veel van de toch al
niet rijkelijk aanwezige goodwill in
het Kapitool gekost.
De algemeen te vernemen wijs
heid in de Amerikaanse hoofdstad
is, dat de Contra's een paar echte
grote successen in Nicaragua moe
ten boeken, willen ze het Congres
ervan kunnen overtuigen dat het
de moeite waard is hun opstand te
steunen.
De noodzaak om te scoren bete
kent een probleem erbij voor de op
dit moment toch al onder talrijke
moeilijkheden zuchtende Contra's.
Wie de zaken op een rijtje zet. kan
alleen maar tot de conclusie ko
men dat het treurig met het rebel-
door
Henk Dam
lenlegertje is gesteld, alle patrona
ge van de Amerikaanse regering
ten spijt.
Gastlanden
De schattingen lopen nogal uit
een, maar .de meest betrouwbare
cijfers houden het erop, dat de Ni
caraguaanse guerrillabeweging
12.000 tot 15.000 man groot is.
Daarvan bevinden zich 2500 tot
5000 manschappen in' Nicaragua
zelf. De rest verblijft in kampen in
het ten noorden van Nicaragua ge
legen Honduras, en voor een aan
zienlijk geringer deel in Costa Ri
ca. ten zuiden van het vaderland.
Hier signaleren we direct het eer
ste grote probleem.
De gastlanden namelijk zijn he
lemaal niet te spreken over de aan
wezigheid van de Contra's. Costa
Rica moet ze al helemaal niet, en
heeft de afgelopen maanden meer
dan 60 Contra's .gearresteerd op
gronden als: „geen papieren" en
„schending van onze neutraliteit
inzake de strijd in Nicaragua".
De afkeer van Costa Rica is geba
seerd op angst. Costa Rica is een
van de weinige Middenamerikaan-
se landen zonder grote politieke
problemen. Het heeft niet eens een
leger en zou tegenover acties van
de noordelijke buurman met zijn
goedbewapende 65.000 man sterke
leger en nog eens 100.000 reservis
ten machteloos staan.
Voor Honduras geldt een verge
lijkbaar verhaal. De president van
dat land, Jose Azcona. heeft de
Verenigde Staten onlangs ge
vraagd er nu toch echt eens voor te
zorgen dat de Contra's spoedig ver
trekken. Er is eind vorig jaar zelfs
een onofficiële 'deadline' van zes
maanden gesteld.
Geen trek
Honduras is het met name zat
dat de strijd tussen Contra's en
Sandinisten zo nu en dan op Hon-
durees grondgebied wordt uitge
vochten. Sandinistische legereen
heden hebben de afgelopen jaren
meerdere malen Contra-kampen in
Honduras aangevallen, en ook
Honduras heeft absoluut geen trek
in een escalerende strijd met het
sterke Nicaragua.
Het argument dat Honduras te
gen de Contra's en hun Ameri
kaanse beschermheren gebruikt
om het land te verlaten, is: nu het
Amerikaanse Congres toestem
ming heeft gegeven voor hervat
ting van de hulp aan de Contra's, is
er voor u geen reden meer om niet
in Nicaragua zelf te vechten.
Inderdaad, de hulp is hervat. Ter
herinnering: in 1984 verbood het
Amerikaanse Congres militaire
steun aan de Contra's. Toen was
net uitgekomen dat de Amerikaan -
Nicaragua houdt ook vrouwen en kinderen in trainingvoor het geval het 'doemdagscenario' onverhoopt
realiteit wordt en door de VS ondes teunde troepen oprukken naar de hoofdstad Managua (fotoAPi
NOORD-
AMERIKA
HONDURAS
Waspan
Puerto Cabezas
Bonanza*
•Siuna f-—-—
NICARAGUA PrinzapolcaïjjSr O;
t «Jinotega
oMatagalpa \-cEE£>E
[ZUID-
MER IK Ai
Chinandega
^^vLeon
i[Masaya#Ju'galpa
]>6fahada^
Bluefieïas'
\cavaguc
Spoorweg
Panamerlkaanse weg
COSTA RICA
Verandering in het seksuele le
ven van de mens fs 'nodig voor
bestrijding van Aids, niét de gra
tis verstrekking van condooms,
schrijft de Vaticaanse krant.
Mensen met gezond verstand
moeten toch beseffen, dat het ge
bruik van een condoom de geva
ren van vrije seksuele contacten
niet wegnneemt. Dat is, volgens
de 'Osservatore Romano', een
oppervlakkige en absurde bena
dering van het probleem. De
krant reageerde hiermee op het
besluit van de Italiaanse regering
om in kazernes comdooms gratis
verkrijgbaar te stellen.
"Aangezien Aids wordt ver
spreid door een bepaald soort ge
drag, is de enige verstandige be
slissing een streep te zetten on
der dit gedrag". De krant ver
werpt de suggestie dat de
Rooms-Katholieke Kerk de
angst voor Aids zou gebruiken
om de seksuele taboes van haar
moraalleer te propageren. "De
ethiek van de kerk is niet gericht
op het gezond houden van het li
chaam. maar op de positieve uit
werking die het gehoorzamen
aan Gods wetten op het lichaam
kan hebben. "Het morele verval
moet dan ook niet worden ge
zocht in het vlees, maar in de
geest".
De Vaticaanse krant waar
schuwt dat de discussie over
Aids vaak naar een vulgair ni
veau afglijdt als paniekzaaiers
uit eigen gewin zich er meester
van maken. "Aids moet iedereen
brengen tot nadenken over het
menselijk samenleven en over
wat de huidige cultuur van de
seksualiteit heeft gemaakt: een
gebruiksartikel in een wegwerp
maatschappij".
- In Amerika heeft een predi
kant afgelopen zondag tijdens
een kerkdienst condooms uitge
reikt om daarmee het gebrek aan
goede voorlichting over Aids aan
de kaak te stellen. Dat gebeurde
in een unitarische kerk in de
staat New York. Ds. Carl Titche-
ner zei in zijn preek, dat de be
langrijkste gezondheidsfunctio
narissen in de Verenigde Staten
het volk waarschuwen voor een
epidemie, maar dat dit volk door
zijn preutsheid nauwelijks weet
hoe het moet reageren.
De dominee deed een beroep
op de tv-stations om het gebruik
van condooms te propageren
"omdat dit na seksuele onthou
ding de beste i
smetting met Aids te voorko
men". Ook pleitte hij voor veel
grotere openheid bij seksuele
voorlichting.
Titchener zelf is vader van vier
kinderen. Een collega van hem
heeft Aids. Dat was voor hem
een reden er in een kerkdienst
over te beginnen.
'Lang en hard'
Een speciale commissie van
de rooms-katholieke bisschop
penconferentie van Zuidelijk
Afrika komt in een rapport tot de
conclusie dat internationale eco
nomische druk een ongeschikt
middel is om een eind aan de
apartheid te maken.
"Zulke maatregelen hebben
een tegenovergestelde uitwer
king op het denken van de rege
ring. Het vraagstuk van de sanc
ties heeft bij de regering de af
keer van hervormingen ver
sterkt", zegt de commissie. "De
strijd tegen de apartheid zal lang
en hard zijn. met veel lijden en
confrontatie".
De bisschoppenconferentie,
die enkele weken bijeen is ge
weest, zou het rapport van haar
commissie behandelen. Een
woordvoerder wilde na afloop al
leen zeggen, dat er geen medede
lingen over gedaan zouden wor
den. Vorig jaar stemden de bis
schoppen in met economische
sancties onder bepaalde voor
waarden.
'Aanval' op marinebasis. De
aartsbisschop van Philadelphia
(ten zuiden van New York) heeft
de 37-jarige priester Dexter Lan-
clot geschorst nadat hij samen
met de predikant Thomas
McGann op een marinebasis had
gedemonstreerd. Daarbij hadden
de twee een vliegtuig en een paar
helikopters met hamers bewerkt,
wal een schade gaf van ruim
f800.000.
De beide geestelijken zijn lid
van een zogenaamd 'ploegscha
ren-comité'. Dat verzet zich te
gen de hoge defensie-uitgaven
van de regering-Reagan.
Euthanasie
Bij de Gereformeerde Ker
ken in Nederland is het vervol
grapport over 'Euthanasie en
pastoraat' verschenen, dat in no
vember door de synode werd be
sproken. Het is een voorlopige
uitgave, die pas definitief wordt
als de hervormde synode het in
juni heeft behandeld.
Op het rapport 'Euthanasie en
pastoraat' dat in maart 1985 ver
scheen reageerden 270 hervorm
de en gereformeerde kerkera
den. Die reacties zijn verwerkt in
een vervolgrapport voor de twee
synodes. De speciale commissie
'Euthanasie' was samengesteld
uit leden van beide kerken. In
november besloot de gerefor
meerde synode, het vervolgrap
port naar de plaatselijke kerken
te sturen.
De eigen bijdrage aan de me
ningsvorming over euthanasie is
met de aanbieding van dit rap
port voorlopig afgerond. Wel gaf
de gereformeerde synode op
dracht om de vraag naar eutha
nasie bij ernstig gehandicapte
pasgeborenen nader te bestude-
(Het vervolgrapport kost f2,50
en kan besteld worden via giro
513153 van het Dienstencentrum
Gereformeerde Kerken te Leus
den).
Vakantiewerk. 'Kirche Un-
terwegs', eeri Duitse organisatie
voor kerkelijk recreatiewerk, is
op zoek naar dertig jonge Neder
landers die willen meewerken
aan het organiseren van cam
pingdiensten. kampvuur-avond
en en sport en spel op campings
in de Bondsrepubliek.
De teams van 'Kirche Unter-
wegs' wonen in stacaravans en
tenten onder mensen uit vele Eu
ropese landen. Nederlandse vrij
willigers worden vooral ingezet
bij gasten uit eigen land. Ze
werken daarbij samen met Duit
sers. Een redelijke kennis van
het Duits is daarom van belang.
Het werken in zo'n team duurt
doorgaans drie weken. Belang
stellenden moeten ouder zijn
dan 18 jaar. Nadere inlichtingen
kan mevrouw F. de Witt-Jansen
geven, Terberghorst 5, 3833 WN
Leusden, 033-941649.
Beroepen
Hervormde Kerk: beroepen
Le Hardegarijp A. Terlouw Leme-
le, te Scheveningen D. D. Lucas
Enter, te Hoogeveen J. A. van
der Velden IJsselmuiden; aange
nomen naar Nieuw-Loosdrecht
T. Lekkerkerker Akkerwoude-
Murmerwoude, het beroep door
de synode tot zendingspredikant
ten dienste van de kerken in
Afrika J. Breure, wonende te
Gereformeerde Kerken: be
roepen te De Lier P. van Die
Zuid-Beijerland; aangenomen
naar Hillegom J J. H. Hofland,
predikant voor jeugd- en club
werkbegeleiding. verbonden aan
de kerk van Den Haag-Oost
Christelijke Gereformeerde
Kerken: beroepen te Huizen J.
Plantinga Leeuwarden.
Nederlands Gereformeerde
Kerken: beroepen te Leerdam
W. J. van der Linde Ede.
Evangelisch-Lutherse Kerk:
aangenomen naar Utrecht P. van
den Berg, voorheen gerefor
meerd predikant, wonende te
Utrecht.
Leiden. De Evangelisatie on
der Leidse Studenten (ELS)
houdt donderdagavond om 8 uur
in het Hooglandse Huys aan de
Hooglandse Kerkgracht/hoek
Moriaansteeg een voorlichtings
avond over 'reïncarnatie'. De
theologe Matty Dieperink, die
onderzoek heeft gedaan naar dit
verschijnsel en de bevindingen
daarmee en naar oosterse religies
en denkwijzen, zal met een le
zing de discussie inleiden.
