Peloton huzaren hield
kerkvolk onder de duim
'Intercultureel onderwijs
is meer dan Turkse les'
Studiedag voor Alphense leerkrachten landelijke primeur
Milj oeneninvestering van
Rijnsburger en Shell
in centrum weef selkweek
FiSHHETi
VRIJDAG 6 FEBRUARI 1987
Mischien dat morgen, als de
gereformeerde kerk van Oude en
Nieuwe Wetering met een kerkdienst het
honderdjarig bestaan viert, er politie
nodig is om de verkeersdrukte rond het
kerkgebouw te regelen. De dienders
zullen naar verwachting niet nodig zijn
om de orde te handhaven, zoals een
eeuw geleden.
De toenmalige gemeentebestuurders
vreesden namelijk ongeregeldheden
toen op zondag 6 februari de uit de
hervormde gemeente gestapte gelovigen
hun eerste kerkdienst zouden houden.
De bestuurders namen geen halve
maatregelen en lieten een peloton
huzaren uit Leiden aanrukken, zodat een
handgemeen direct in de kiem zou
kunnen worden gesmoord.
De uitgetreden gemeenteleden,
Dolerenden genoemd, haalden onder
bescherming van de huzaren hun
eigendommen, zoals bijbels, zitkussens
en stoven uit de hervormde kerk en
begaven zich naar het tot kerk
ALKEMADE - In Oude We
tering, waar de net afgestu
deerde Van Schelven op 3 ja
nuari 1886 tot predikant in de
hervormde gemeente was be
vestigd, liepen net als elders
in het land de verschillen van
inzicht hoog op. Zó hoog dat
hij. tesamen met de ouder
ling W.D. Carsjens en de dia
ken J. Sepers, door de classis
Leiden op 3 februari 1887 uit
zijn ambt werd gezet. Van
Schelven werd zelfs dé toe
gang tot het kerkgebouw ont
zegd. De meerderheid van de
420 stemgerechtigde kerkle
den schaarden zich echter
achter Van Schelven en daar
mee was de uittreding, de
Doleantie, een feit.
omgetoverde schoolgebouw in het dorp.
's Ochtends woonden 356 bezoekers de
dienst bij, 's avonds 453.
Beide diensten verliepen ongestoord,
slechts een klein incident deed zich
voor: "Een kleine, korte paniek ontstond
er 's avonds toen een bittere vijand een
paar Bengaalsche lucifers ontstak onder
een der ramen, waardoor de angst
menigeen om het hart sloeg. Deze niet
onschuldige grap kwam den man duur te
staan, daar een broeder, met handen aan
het lijf en nogal kort aangebonden, den
schuldige spoedig te pakken kreeg en
hem kort recht deed, door hem een slag
toe te dienen, waardoor de sigaar hem
dreigde 't keelgat te verstoppen.
Overigens was het 't ons dien avond
goed", zo beschrijft ds. C.L.F. van
Schelven de vrijmaking van de Oude en
Nieuwe Weteringse kerk in zijn in 1911
gepubliceerde boek 'In den kruitdamp'.
Van Schelven had de informatie uit de
eerste hand want hij was de aanstichter
tot het uittreden uit de hervormde kerk.
Deze ansicht uit 1900 toont rechts de houten noodkerk
genomen. In het midden staat de in 1892 gebouwde pastor
Leeuwen.
door
Henk van Tol
renden. Het antwoord laat zich
raden. Zo werd op zondag 6 fe
bruari 1887 in een school, onder
de bescherming van Gods hand,
maar meer nog die van de Leidse
huzaren, de eerste kerkdienst ge
houden.
Zaagsel
Nu hem de toegang tot de kerk
was ontzegd, zocht Van Schel
ven naar een andere gelegenheid
om zijn volgelingen het woord
Gods, in de zuivere leer, te ver
kondigen. Dat was niet zo moei
lijk. Van Schelven, Sepers en
Carsjens maakten ook deel uit
van het vijf man sterke schoolbe
stuur der christelijke school. Zij
verzochten dat bestuur het
schoolgebouw af te staan ten be
hoeve van de diensten der Dole-
In juli 1888 betrokken de Dole
renden een eigen houten nood
kerk- Deze was niet zonder te
genwerking tot stand gekomen.
De kleine remonstrantse ge
meente in Oude Wetering vond
namelijk dat dit nieuwe kerkje te
dicht bij haar eigen godshuis
kwam te staan en dat de kerk
diensten zouden worden ver
stoord door het gezang van de
veel talrijkere gereformeerden.
Het geschil werd tot voor de
Raad van State uitgevochten.
Dit college besliste dat de zuid
zijde van het nieuwe kerkge
bouw een dubbele wand. opge
vuld met zaagsel, moest krijgen.
Ook kwamen er dubbele ramen.
Pas in mei 1909 werd het huidige
stenen kerkgebouw in gebruik
genomen. Dat gebeurde onder
de opvolger van Van Schelven.
Eeuw geleden eigen kerk voor gereformeerden in Oude en Nieuwe Wetering
dominee J. Brouwer, die Oude
en Nieuwe Wetering 37 jaar als
predikant diende.
F.jt onderdak voor de nieuwe
predikant vroeg ook de nodige
aandacht. Dominee Van Schel
ven had na de uittreding de pas
torie moeten verlaten en was on
dergebracht in het huis van de
weduwe Roeloffs tegen een
huurprijs van driehonderd gul
den per jaar. Bij de komst van
Brouwer in 1892 werd naast de
houten noodkerk een pastorie
gebouwd voor de som van 9600
gulden. De financiering kwam
rond door het uitzetten van obli
gaties en het jaarlijks rondgaan
met een intekenlijst.
Tot 1969 hebben de verschil
lende predikanten, acht in totaal,
hier gewoond. Op 14 juli van dat
jaar ontstond tijdens schilder
werkzaamheden brand in de pas
torie, waardoor deze grotendeels
afbrandde en de inboedel van
het gezin Hoekstra bijna geheel
verloren ging. De bibliotheek
van de dominee kon nog worden
gered.
Omdat op last van de brand
weer de zuidmuur van de pasto
rie wegens instortingsgevaar
werd omgehaald, bleef de ge-
Op 24 september 1971 kon de in
middels nieuwe predikant J. Czi-
ria zijn intrek in de nieuwe pasto
rie nemen. De totale bouwkosten
bedroegen 127.000 gulden. Dit
bedrag kreeg men bijeen door
schade-uitkering, verkoop van
land, obligaties en een lening. Al
met al moest men zich toch nog
voor 57.000 gulden in de schul
den steken. Maar de offervaar
digheid van de gemeenteleden
bleek groot. Door collectes, gif
ten, acties, bazars en dergelijke
was in 1974 de gehele schuld af
gelost. Ook de meer recentere
verbouwingen werden gefinan
cierd door gemeenteleden.
De broeders van de gemeente
hebben zich gedurende een pe
riode van ruim dertig jaar niet
onbetuigd gelaten. Oude Wete
ring had van 1934 tot 1966 de
club 'Onderzoekt de schriften' en
de Nieuwe Weteringse club
'Rondom het woord' heeft van
1942 tot 1973 bestaan. De teruglo
pende belangstelling was de oor
zaak van de opheffing van beide
clubs. Alleen de vrouwen van
Nieuwe Wetering hebben het
volgehouden. In 1943 richtten zij
hun vereniging 'De lampen bran
den' op. Deze vereniging komt
nog maandelijks bijeen.
Levende gemeente
Mag het verenigingsleven van
de kerk een bijna afgesloten pe
riode worden genoemd, op tal
van andere fronten is de gemeen
te springlevend. Sinds 1972 is er
de kindernevendienst en de cate-
chesatie voor de ouderen is ook
aangepast aan de eisen van de
tijd.
Voor zieke en oudere gemeen
teleden is er de kerkradio. Naast
de Rijnlandse kerkbode heeft
men een eigen gemeenteblad.
Dit is er met ingang van 1981 ge
komen. Onder redactie van P.
Hijzelendoorn en W.F. de Vries
laten veel gemeenteleden iets
van zich horen in 'De Levende
Gemeente'.
Ook bij de dood laat de ge
meente haar leden niet in de
steek. Zij kunnen hun laatste
rustplaats vinden in de hof ach
ter de kerk. In Nederland zijn
slechts drie gereformeerde ker
ken met een eigen kerkhof:
Rijnsburg, Siddeburen en Oude
en Nieuwe Wetering. Op 31 ja
nuari 1910 had daar de eerste be
grafenis plaats. Ruim zeshon
derd gemeenteleden zijn er door
de in 1923 opgerichte dragersver-
eniging Steunt Elkander ter aar
de besteld. Ook werd er een urn
begraven.
Jubileum
Vanwege de te verwachten be
langstelling voor de jubileumvie
ring werkt»de honderdjarige ge
reformeerde kerk van Oude en
Nieuwe Wetering met toegangs
kaarten. Morgen is er een kerk
dienst in het gebouw aan de We
tering. Aan deze dienst werken
alle oud-predikanten mee. Aan
sluitend heeft een reünie plaats
in sporthal De Tweesprong in
Roelo farend s veen
Bij de kerkdienst rekent de or
ganisatie op ruim 650 belangstel
lenden, bij de reünie zijn naar
schatting bijna zeshonderd kerk
leden en voormalige leden aan
wezig. De geschiedenis van het
kerkgenootschap is in boekvorm
op schrift gesteld door de ge
meenteleden S. van der Heden,
T.F van der Heden-Verhoeven.
Th.B. Jansen, C. Langhout en M.
Langhout-Niesing. Tijdens de
dienst wordt het gedenkboek
aangeboden.
RIJNSBURG - De kans is groot dat volgende maand
wordt begonnen met het restaureren van het Spinoza-
huis in Rijnsburg. Burgemeester en wethouders heb
ben zich bereid getoond de door het rijk toegezegde
subsidie voor te financieren. De restauratie van het
huis gaat in totaal ruim 130.000 gulden kosten. Het is
de bedoeling dat het huiswaar de wijsgeer Spinoza
een aantal jaren heeft gewoond, voor de bouwvak
vakantie weer voor het publiek is geopend.
De wereldberoemde filosoof Baruch de Spinoza leef
de van 1661 tot 1663 in het naar hem genoemde huisje
aan de gelijknamige laan in het bloemendorp. Het was
op het nippertje dat het huisje van de sloop kon wor
den gered. Toen het daglonershuisje in 1896 te koop
werd aangeboden, werd een vereniging opgericht die
het huisje kocht en er een museum van maakte.
Aan de hand van een boedelbeschrijving, die na de
dood van de filosoof werd gemaakt, konden de boeken
worden achterhaald die in het bezit van de wijsgeer
waren geweest. Deze boeken en andere documenten
worden in het museum tentoongesteld.
ALPHEN AAN DEN RIJN -
Het wordt een bijzondere dag
in Alphen, maandag 9 maart.
Bijna alle schoolkinderen krij
gen een dag extra voorjaars
vakantie en de gemeente heeft
een landelijke primeur. De
leerkrachten uit het basis- en
speciaal onderwijs worden die
dag verwacht in gemeen
schapscentrum De Bron in Al
phen voor een studiebijeen
komst over intercultureel on
derwijs. Wethouder H.W. den
Duijn is wel een beetje trots op
het Alphense initiatief: "Uni
versiteiten en dergelijke instel
lingen hebben in het verleden
congressen over dit onderwerp
gehouden. Maar wij zijn de eer
sten die een studiedag voor
mensen uit de praktijk hou
den. En de deelnemende scho
len komen bovendien uit alle
zuilen van het onderwijs".
Aan de orde komen de onder
werpen vooroordelen, genera
lisaties en stereotypen, com
municatie in het intercultureel
onderwijs en de buurtfuncie
van een school.
Twee scholen, De Morgenster en
de Vrije school, zijn er op 9 maart
niet bij. Ze zijn naar eigen zeggen
het stadium van een eerste oriënta
tie op intercultureel onderwijs al
gepasseerd.
Het programma voor de studie
dag is bijna rond. De gemeente, or
ganisator van de bijeenkomst,
heeft ernaar gestreefd de theorie
en de praktijk zoveel mogelijk te
koppelen. "Bij de meeste congres
sen zit je de hele dag te luisteren.
Voor de praktijk is weinig ruimte",
aldus A. van Garderen, coördinator
van het minderhedenbeleid in Al
phen. "Dat willen we voorkomen".
De vijf thema's waaruit de ver
wachte 400 deelnemers kunnen
kiezen, zijn dan ook bewust onder
verdeeld in drie werkgroepen.
Daarin wordt allereerst aandacht
geschonken aan de theorie, die ver
volgens wordt geïllustreerd en in
de derde plaats komt de praktische
uitwerking van het thema aan de
orde.
Van Garderen: "We hebben ver
der ook gekozen voor het thema
ARTSEN
Leiden
De weekenddienst begint zaterdag
uur en eindigt zondag om 24 uur.
Spreekuur van 12-12.30 uur (alleen v
spoedeisende medische hulp).
Voor de patiënten van de artsen
Groep 1 - Tan. Janssen. Zwijnenburg.
Meyer. R. v. Leeuwen, Verhage, Groe-
neveld en de Ruiter:
za 8 uur tot zo 8 uur: J.A. Verhage en
C M. Mans. Pluimzeggekreek 3, Leider
dorp, tel. 218661; spreekuur Rosmolen
zo 8 uur tot 24 uur: R. van Leeuwen. Fa-
gelstraat 31. tel 218661: spreekuur Ros
molen 2.
Groep 2 - Bergmeyer. Pieterse, v. Gent,
Taytelbaum, v. Luyk, Klaassen, Rus,
Kruis en De Lange:
za 8 uur tot zo 8 uur: J. van Gent, Zoeter-
woudsesingel 28. tel. 122538.
zo 8 uur tot 24 uur: J. Rus, Middelste-
gracht 129, tel. 132500.
Groep 3 - Pleiter, J. v. Leeuwen, Smit,
W. de Bruyne. J. de Bruyne, Stolk, Jur-
gens, Fogelberg en Muijsenbergh:
za 8 uur tot zo 8 uur: S. Smit, Cobet-
straat 43. tel. 130177.
zo 8 uur tot 24 uur. J Stolk, Burggra-
venlaan 102, tel. 125820.
Groep 4 - v. Wingerden, Lahr, v. Rijn,
Bénit, Nieuwenhuis, Roos, Boer, v.d.
Waardt, Arnou, J.G. Zaayer en R.E.
za 8 uur tot zo 8 uur: B. Roos, Zocher-
straat 1, tel. 766123.
zo 8 uur tot 24 uur: M. v.d. Waart. tel.
311414; spreekuur Petr. Moensweg 52.
Groep 5 - Schaefer, Jasperse. Crul,
Kooyman, De Jong, Prince, Reinders,
D. Hammerstein en A. Hammerstein:
za 8 uur tot zo 8 uur: A. Hammerstein,
tel. 767646; spreekuur Robijnstraat 2b
zo 8 uur tot 24 uur J. Reinders, G.
Brandtstraat 29, tel. 760947.
Leiderdorp
M. Le Suis, tel. 221467; za en zo spreek
uur van 12.30-13 uur op Florijn 10, tel.
891000.
Oegstgeest
van za 10 uur tot ma 7.30 uur: J.B. Hu-
genholtz. Prins Hendnklaan 4, tel.
155666.
Voorschoten
za, E. Schotanus, Leidseweg 305, tel.
766462; zo, L. Prescott, Bachlaan 1, tel.
2356.
Warmond
J. Hoornweg/E. Sleeboom, Prof. Aalber-
sclaan 2, Voorhout, tel. 02522-11393.
Wassenaar
za, J. Stuyfzand, tel. 12460; spreekuura
dres Kerkstraat 42; zo, E. Op 't Landt,
tel. 13056; spreekuuradres Middelweg
de Zoeterwoudse huisarten, tel. 01715-
1219 of 1614, verneemt u welke huisarts
de weekenddienst waarneemt
APOTHEKEN
De avond-, nacht- en zondagsdienst van
Voorschoten, tel. 762877
DIERENARTSEN
Voor de praktijk van Muurling, Helder
Roest:
A.W. Helder, Hermelijnvlinder 36, Lei
den, tel. 220513.
Voor de praktjk van Vestjens, v.d
Wouw:
R. Koster, Narcisstraat 47, Voorschoten.
01717-3836.
Voor de praktijk van Duijn, Brandt:
R.J.W. Duijn, Pres. Kennedylaan 260,
Oegstgeest, tel. 173266; of D J. Brandt,
Homanstraat 1, Rynsburg, tel. 173266.
Voorschoten
J. Frencken. J. Rontgenlaan 14, Leid-
schendam, tel. 070-271110.
TANDARTSEN
De weekenddienst voor Leiden, Leider
dorp, Oegstgeest en Warmond wordt
waargenomen door:
T. Domburg, Loevestein 42, Leiderdorp,
tel. 071-891039; spreekuur om 13 uur.
Voor de patiënten van praktijk Haas
wijk, Oegstgeest: De Minjer, tel. 155375
tevens spreekuur zonder afspraak van
11-12 uur en 17-18 uur op Simon Vest
dijklaan 28.
Voorschoten, Wassenaar
J. Klaver, Hofcampweg 65, Wassenaar
tel. 01751-18221
RIJNSBURG/ROTTERDAM
Rijnsburg krijgt een centrum voor
weefselkweek. Verwacht wordt
dat het laboratorium, dat langs het
Kanaalpad Noord in het bloemen
dorp moet komen, deze zomer al in
gebruik kan worden genomen. Het
laboratorium wordt opgezet door
de Rijnsburger C. van Duyn en
Shell Nederland.
In het laboratorium, waarin en
kele miljoenen guldens worden
geïnvesteerd, (hoeveel wil de
woordvoerder van Shell niet zeg
gen) wordt basismateriaal gepro
duceerd voor kwekerijen. Dit ge
beurt volgens de zegsman van
Shell op dit moment hoofdzakelijk
in het buitenland, zoals in Frank
rijk en Engeland.
"Het is de bedoeling dat Neder
land na het ingebruiknemen van
het Rijnsburgse laboratorium min
der afhankelijk wordt van het bui
tenlandse aanbod", aldus de Shell-
woordvoerder.
In het laboratorium worden van
stukjes plant (een steel of een blad)
in een reageerbuis volwaardige
plantjes gekweekt. Het voordeel
van dit systeem is dat er sneller en
goedkoper kan worden geprodu
ceerd dan normaal. "Als het labo
ratorium in Rijnsburg aanslaat is
het de bedoeling dat het bedrijf
binnen enkele jaren wordt uige-
breid en dat er wordt getracht naar
het buitenland te exporteren", al
dus de woordvoerder van Shell.
Van Duyn heeft al enkele jaren
ervaring met het werken met weef
selkweken. Hij importeert veel van
dit materiaal uit Engeland, maar
het is volgens hem beter zoiets in
eigen beheer te doen.. De hoge kos
ten van de inrichting van een labo
ratorium hielden de vestiging van
zo'n bedrijf in Rijnsburg op.
Verwacht wordt dat het laborato-
het begin aan ongeveer 40
werk zal verschaffen, maar
volgens Van Duyn kan dit aantal in
de komende jaren uitgroeien tot
honderd of meer werknemers.
leermiddelen, omdat de beeldvor
ming van kinderen over een hele
boel dingen daar sterk door wordt
bepaald. Negertjes staan vaak nog
afgebeeld als Sjimmie uit Sjors en
Sjimmie en worden afgeschilderd
als lui en dom. Maar ook in aard-
rijkskundeboekjes wordt een be
paald beeld van de maatschappij
gegeven". Ook het thema over de
vraag wat intercultureel onderwijs
nu eigenlijk inhoudt, is volgens
Van Garderen van groot belang.
"Veel mensen denken dat een lesje
Turks intercultureel onderwijs is.
Ze vergeten dat ieder kind culture
le bagage meedraagt. Of het nu uit
Den Haag, Marokko of Friesland
komt. Intercultureel onderwijs
heeft dus betrekking op. alle kinde
ren. We leven in een multiculturele,
samenleving en dat moet in het on
derwijsaanbod zijn terug te vin
den. Het heet toch dat een school
kinderen opleidt tot een plaats in
de samenleving"?
Voor 's avonds is een forum be
legd, waar ook niet-leerkrachten
welkom zijn. Onder anderen de on-
derwijsspecialist van de WD in de
Tweede Kamer, J. Fransen en S.
Özgüzel, rijksinspecteur voor het
onderwijs in eigen taal en cultuur
(OETC) zullen daaraan deelnemen.
De studiedag wordt geopend door
gedeputeerde S. Günther (WD).
Snuffelen
De gemeente heeft niet de pre
tentie dat alle aspecten van het on
derwerp in één dag kunnen wor
den behandeld. "We gaan alleen
wat snuffelen aan intercultureel
onderwijs", verwoordt Van Garde-
ren het. Hoe het verder gestalte
gaat krijgen is afhankelijk van de
school. Wel is bewust de schoolbe
geleidingsdienst bij de dag betrok
ken, zodat deze de scholen straks
kan helpen bij de uitwerking van
het gebodene.
Extra hulpmiddelen daarbij zijn
ook de congresbundel die vijf stüF
denten van de faculteit onderwijs
kunde van de rijksuniversiteit in
Utrecht naar aanleiding van de dag
gaan samenstellen. Voorts maakt
een Utrechts videobedrijf opna
men van de bijeenkomst die samen
met het draaiboek van de dag kun
nen worden geleend bij hét bedrijf.
Aanleiding tot het houden van
de studiedag is een passage in de
wet op het basisonderwijs, waarin
staat dat intercultureel onderwijs
moet voorkomen in het school
werkplan. De totale kosten van de
dag, geschat op 25.000 gulden, wor
den voor het grootste deel door de
gemeente opgebracht. Ook het be
drijfsleven heeft echter medewer
king toegezegd.
Brandweer op
zoek naar brand
ALPHEN AAN DEN RIJN -
Zo groot was de brand gister
middag in een schuurtje aan
het Rietveldse pad in Alphen
niet. De brandweer kon de
vuurhaard aanvankelijk niet
vinden. Toen de spuitgasten op
de plek des onheils aankwa
men, bleken de bewoners van
het bijbehorende huis de vlam
men bovendien zelf al te heb
ben geblust.
Een te warm geworden alles-
brander was de schuldige van
de kleine brand. De schade aan
het schuurtje bedraagt 250 gul
den.
VRIJDAG
Leiden
Le Bambou - hoek Herenstraat/Witte
Singel, Folkclub Horus organiseert
open podium, 21 uur.
Visser 't Hooft Lyceum - jaarlijkse Klas
siek Muziekconcours, 20 uur.
Schouwburg - Soloprogramma van Wil
lem Nyholt, 20.15 uur.
Laktheater - 'Irritations' door Margie
Smit-, 20.30 uur.
Kapelzaal K&O - Brahms-concert, 20.15
Filmhuis LVC Breestraat, film
'Nostalghia', 21.15 uur.
Lesbiese Vrouwen Leiden - Lange-
gracht 65, disco, 21-2 uur.
Zoeterwoude
Eendenkooi - Kooikerspad, opvoering
klucht toneelvereniging Anabasis, 20
Leiderdorp
Dorpskerk - Hoofdstraat 19, orgelcon
cert door Nico de Raad, 20.15 uur.
Clubhuis RCL - Sportpark De Bloe
merd, klaverjassen, 20 uur.
ZATERDAG
Leiden
Peuterspeelzaal De Klein Urt - rommel-
Godfried Bomansstraat 2, Leider
dorp, open huis met optreden Klassiek
Muziekconcours, van 10-12 uur.
Stadsgehoorzaal - kindervoorstelling
Bassie en Adriaan, 14 uur.
Groenoordhallen - vlooienmarkt, 10-17
VW-kantoor - molenwandeltocht, 10-
13 uur.
Leiderdorp
Sportschool Van Houdt - Luykendreef
1, schooljudotoernooi vcor basisscho
len, 10.15-15.30 uur.
Clubgebouw Tamarco - Splmterlaan
89a, rommelmarkt, 10-17 uur.
