Slechte verwarming en hoge energierekening' actief in vrije tijd Vernield buurthuis in Merenwijk afgebroken Actie onder marktkooplieden tegen vervuiling van gracht VRIJDAG 6 FEBRUARI 1987 =^=LEIDSCH ét DAGBLAD Geen vervolging euthanasiezaak in Zuydtwijck Flatgebouwen in Merenwijk en Slaaghwijk: De Havikshorst in de Merenwijk, een van de vele flatgebouwen met blokverwarming die bewoners slechts geringe warmte geeft tegen hoge kosten. (foto wim Dijkman) LEIDEN - Een aantal flats in in Meren wij k/Slaagh wijk is niet warm te stoken. Maar bovendien is de energierekening niet meer te betalen. Een en ander wordt ver oorzaakt door verouderde stookin- stallaties en een gebrekkige isola tie. Verschillende bewonersgroe- pen uit de Merenwijk/Slaaghwijk hebben er bij de Protestants- Christelijke Woningbouwvereni ging (PCW) en de Woningbouwver eniging Leiden (WVL) op aange drongen dat maatregelen worden genomen. Er wordt al jaren ge klaagd. De problemen met verwar ming deden zich de afgelopen we ken met de strenge vorst goed voe len. door Meindert van der Kaaij Inmiddels is er een onderzoek gaande naar de wijze waarop het rendement van de stookinstallie kan worden verbeterd. Bewoners van Meren- en Zijldonk en alle hor sten hebben begin vorig jaar de Werkgroep Stookkosten in het le ven geroepen. LEIDEN - Het buurthuis in de Zijlwijk is niet meer. De Stichting De Zijlwijk, eigenaresse van het gebouwtje, heeft het deze week la ten slopen nadat het pandje tijdens de jaarwisseling door een aantal jongeren zwaar was vernield. Wat er nu met het terreintje gaat gebeu ren, is nog niet duidelijk. Het buurthuis was eind vorig jaar in gebruik gegeven van een groep jongeren uit de Merenwijk. De Stichting De Zijlwijk was ei genlijk al van plan het te laten slo pen. Het gebouwtje verkeerde in een dermate slechte staat dat een opknapbeurt niet meer lonend was. Het groepje jongeren, dat net hun vorige onderdak - een rom- Op 8 februari viert de universi teit van Leiden traditiegetrouw haar dies (spreek uit di-jes). Dies is Latijn en betekent dag: 8 fe bruari is de veijaardag van de universiteit. Op 8 februari 1575 werd de universiteit, met een prachtige optocht, ingewijd. Het is een gebruik geworden die dag te vieren met een plechtige bij eenkomst in de Pieterskerk en een redevoering door de rector- magnifïcus. De verjaardag valt dit jaar op een zondag. Op die dag wordt het feest niet gevierd. Daarentegen heeft aanstaande maandag de verjaardagsbijeenkomst plaats in de Pieterskerk. Een goede ge legenheid even stil te staan bij het zogenaamde grootzegel van de universiteit en met name ook bij het devies op de rand van het zegel. Op het zegel staat Minerva af gebeeld, de godin van de wijs heid, met in haar hand (links) een opengeslagen boek. In de andere hand houdt zij haar schild met het Gorgomasker - de vrouwen- kop met slangehaar - waarvan de aanblik de beschouwer doet ver stenen. als we de mythologie mo gen geloven. Minerva staat op een bakste nen verhoging, onder een soort poort. Aan haar voeten bevindt zich het wapen van Leiden, rechts dat van Holland en links het wapen van Willem van Oran je. Dit zegel stamt uit 1917 en is dus erg jong, maar het gaat terug op het oorspronkelijk grootzegel. Dat eerste zegel werd in de Franse tijd afgeschaft en vervan gen door een zegel dat op zijn beurt al in 1815. met de komst van het Koninkrijk der Neder-, landen, niet meer te gebruiken was. Er werd toen een nieuw ont worpen. ditmaal met het wapen van de koning erin. In 1917 ge voelde men behoefte om terug te keren tot het oorspronkelijke ze gel. evenwel met een geheel nieuw randschrift. Op het oude zegel stond in het Latijn: groot zegel van de Leidse universiteit. Op het huidige zegel staat: Aca- demia Lugduno Batava Liberta- tis Praesidium, de Leidse univer siteit. bolwerk der vrijheid. De vraag is: hoe kwam men daar Dat de Leidse universiteit het devies 'bolwerk der vrijheid' voert is wijd en zijd bekend. Maar altijd heeft men gedacht dat dit devies al eeuwen oud was, ja zelfs dat Willem van Oranje de bedenker ervan was. En dat is niet helemaal waar. Maar soms raakt een gebeurtenis uit het verleden zo overwoekerd door latere misvattingen dat er zeer "De verwarming is verschrikke lijk slecht", zo begint een lid van de groep: "Het rendement is nog geen 50 procent. Dat wil zeggen dat van de warmte die door het gas in de blokverwarmingsketel (één ke tel die meer flatwoningen warmte levert) wordt opgewekt slechts 49 procent in de woning terecht komt. Daarbij komt dat tijdens een vorst periode het in huis niet warmer wordt dan 16 graden. Dat is niet zo vreemd als je bedenkt dat in som mige flats tochtgaten zitten waar je je hand doorheen kunt steken". Frans de Munk, die als technisch bewonersadviseur is verbonden aan de Stichting Welzijn, bevestigt dat onderzoek in een flat aan de Zijldonk heeft uitgewezen dat het rendement niet boven de 50 pro cent uitkomt. "De ketels van alle flats zijn in principe hetzelfde. De één is misschien wat groter dan de andere, maar het type en de plaat sing van leidingen zijn gelijk". Het warmteverlies is voor een deel te wijten aan de slechte staat waarin de 15 jaar oude blokverwar- mingsketels zich bevinden. Cv-in- stallatiebedrijf De Nie heeft vorig jaar in opdracht van de PCW de ke tels onderzocht en kwam tot de neyloods aan de Gooimeerlaan - was kwijtgeraakt, voelde er wel wat voor het buurthuis als tijdelij ke onderkomen te gebruiken. Na overlég met de stichting, de politie en de gemeente, mochten zij er hun intrek nemen. Voor een ander groepje jongeren was dat echter aanleiding tijdens de jaarwisseling zware vernielingen in het pand aan te richten. Volgens R. Roos, waarnemend hoofd van de afdeling welzijn van de gemeente, wordt er naarstig ge zocht naar een nieuw onderkomen voor de jongeren in de Merenwijk. "We hebben daarover binnenkort weer overleg. Maar erg eenvoudig is het niet om in de Merenwijk iets voor jongeren tot stand te bren gen". geleerde lieden nodig zijn om de valse winde weg te kappen. Zo'n geleerde is bijvoorbeeld dr. H.J. de Jonge en hij heeft, alweer een paar jaar geleden, haarfijn uit de doeken gedaan hoe dè vork in de steel zit. Dat men het devies aan Oranje toeschreef was bijvoorbeeld ook weer niet helemaal uit de lucht gegrepen. Nadat Oranje met zijn voorstel kwam om een universi teit op te richten - hij deed dat in een brief aan de Staten van Hol land op 28 december 1574 - zei hij dat zo'n universiteit zou die nen 'tot een vast stuensel ende onderhoudt der vryheyt'. Maar er waren twee rectorale redevoerin gen voor nodig om van die op merking van Oranje tot het hui dige praesidium libertatis te ko- Op de dies van 1839 zei de toenmalige rector-magnificus, P. Hofman Peerlkamp - uiteraard in het Latijn, want er werd in die tijd zelfs nog gewoon les gegeven in het Latijn, al begrepen lang niet alle studenten het Fijne er van - dat de Leidse universiteit in 1575 'als verdedigingspost der onafhankelijkheid (liberatatis praesidium) van Godswege uit de hemel neergedaald leek te zijn'. Een student die bij die plech tigheid aanwezig was. de latere hoogleraar in de Nederlandse taal en letterkunde, Matthias de Vries, was enorm onder de in druk van die uitspraak en in een toespraak uit 1863 vertaalde hij die al met de zo bekend gewor den uitdrukking 'bolwerk der vrijheid'. En toen De Vries zelf rector was. in 1874, legde hij die in de mond van Willem van Oranje. Zijn opvolger zou hem hierin volgen en omdat in dat jaar het grote derde eeuwfeest werd gevierd, werd de uitlating een echte slogan. In 1917 kon Van Vollenhoven hem zonder problemen te krijgen doen opne men in het zegel van de universi teit. Het is overigens aardig om te zien dat er steeds verschillende soorten vrijheid werden bedoeld. Hofman Peerlkamp gebruikte vrijheid in de zin van nationale zelfstandigheid en politieke on afhankelijkheid tegenover de Spaanse onderdrukker. Matthias de Vries had vooral de vrijheid conclusie dat de wanden te dun en de branders versleten waren. De oude ketels hebben ook tot gevolg dat er tijdens het afgelopen stook- seizoen veel storingen zijn ge weest. Na het onderzoek is volgens bewoners door de PCW toegezegd dat binnen twee jaar de installaties vernieuwd zouden worden. Tot nu toe is er nog niets gebeurd. Afrekening Een andere oorzaak van het warmteverlies zijn de buizen van de blokverwarmingsketel naar de huizen. Frans de Munk: "Het ren dement achter de ketel ligt rond de 65 procent en hoewel dat al laag is, gaat er nog meer warmte verloren door het transport van het warme water". Een bewoner voegt er aan toe dat de verwarmingsbuizen in het trappenhuis zo heet zijn dat je die niet kunt vastpakken en "dat is allemaal verloren energie". Voor bewoners betekent dat wel dat er hoge energierekeningen moeten worden betaald. Naast de maandelijkse afdrage voor verwar ming van 128 gulden (dat is exclu sief gas voor het koken en zonder elektricteit), komt er een jaarlijkse afrekening. Dat is in een enkel ge val als eens een bedrag van 2700 gulden geweest, hetgeen neerkomt op een jaarlijkse uitgave voor ver warming van ruim 4200 gulden. "Is dat voor een uitkeringstrekker op te brengen?" zo vragen bewoners zich af. Een andere klacht betreft de ver dampers als warmtemeters. Uit on derzoek van TNO is gebleken dat bij die meters grote afwijkingen mogelijk zijn. De firma Warmteme ter bv, die voor de woningbouw verenigingen de standen opneemt en de rekeningen maakt, geeft dat ook toe. Gemiddeld is de afwijking 5 a 10 procent, maar dat is een ge middelde. "Er zijn dus uitschieters van 30 procent mogelijk. Je zult maar zo'n meter hebben. Dan be taal je wel voor een ander", zo zegt een verontwaardigde bewoner. Door consulente Greetje Noord man van Stichting Welzijn wordt naar voren gebracht dat veel gezin nen bang zijn om te stoken. De warmtemeter geeft wel de stand aan, maar omdat de prijs per een heid altijd verschilt, weten mensen niet hoe hoog de kosten worden. Volgens leden van de werkgroep doen er zich daarom schrijnende van de geest op het oog. de ver werping van geestelijke dwang. Van Vollenhoven zal die tweede opvatting zeker gedeeld hebben, maar voor hem kwam er een apart aspect bij: hij wilde de Leidse universiteit herstellen in een eigenlijk nooit bestaan heb bende, Middeleeuwse vrijheid, los van de betutteling van Den Haag, een klein staatje in de staat. De eerste twee betekenissen zouden op zinnige manier sa menvallen op het moment dat de Leidse universiteit werkelijk be wees een bolwerk van vrijheid te zijn. Op 26 november 1940 hield professor R.P. Cleveringa in het academiegebouw een rede om daarmee te protesteren tegen het ontslag door de Duitse bezetter van zijn joodse collega Meijers. Die rede was uiterst effectief. De volgende dag staakten de stu denten uit protest het collegebe- zoek. Daarop sloot Generalkom- missar Wimmer de universiteit. En zo was de Leidse universiteit de enige in het land die gesloten werd omdat ze zich had verzet te gen politieke en geestelijke kne velarij. gevallen voor. Zo wordt verteld dat gezinnen 's avonds in slaapzakken zitten, omdat ze bang zijn dat de eindafrekening niet kan worden betaald. Andere mensen doen al leen de verwarming aan als ze ziek zijn. Een lid van de werkgroep weet te vertellen dat een 78-jarige vrouw uit de Kiekendiefhorst, die haar woning naast de hal heeft, met een straalkacheltje zit omdat ze de flat niet warm krijgt. Van een flat aan de Milanenhorst zijn ruiten met hout afgetimmerd. Ga zo maar door. Professioneel De WVL zegt van de klachten dat ze zijn gesignaleerd en dat op ver zoek van de bewoners een onder zoek gaande is. Of de klachten van de bewoners terecht zijn, kan vol gens een woordvoerder van WVL pas na de uitslag van het onder zoek worden bepaald. De PCW was niet voor commentaar bereikbaar. De wens van de werkgroep is óf een verbeterde blokverwarmings ketel met een nauwkeuriger meet systeem van het warmtegebruik óf een individuele cv-ketel. De keuze die wordt gemaakt is afhankelijk van de lopende onderzoeken van de woningbouwverenigingen. Het liefst hebben bewoners een eigen ketel, omdat dan zelf de verwar ming kan worden geregeld. Het na deel daarvan is echter dat er het nodige breek- en sloopwerk moet Het is altijd een beetje over trokken geworden, de houding van de Leidse universiteit in de tweede wereldoorlog. Alsof het de enige universiteit was waar men protesteerde. Maar dat is niet zo. In Utrecht protesteerde Koningsberger, en ook aan de Universiteit van Amsterdam en de Landbouwhogeschool te Wa- geningen deed men zijn mond open. Ook aan de Technische Hogeschool te Delft staakten de studenten. En toch had het Leid se verzet iets unieks. Het was als of er een voorbeeldfunctie vanuit ging. Was dat omdat haar devies 'bolwerk der vrijheid' was? Kwam hierdoor een soort belofte tot vervulling? Zouden zelfs de Duitsers daar gevoelig voor zijn geweest? Als zo'n devies de le den van de universiteit dapper der en de bezetters beduchter ge maakt heeft, is het dan niet de moeite het met zorg te handha- WILLEM OTTERSPEER De tijd van toen is een weke lijks terugkerende rubriek waarin mensen en gedane zaken aan bod komen uit het rijke verleden van Leiden en omgeving. Dit is de vijfde af levering. De auteur van deze aflevering is als conservator verbonden aan het Acade misch Historisch Museum aan het Rapenburg. worden verricht. Ook is de aan schaf van cv-ketels duurder. Frans de Munk zegt dat de hogere aan schaf vermoedelijk kan worden weggestreept tegen de lagere ener giekosten van de aparte cv-ketels. De situatie is nu dat de afweging tussen de twee alternatieven in sa menwerking met de woningbouw verenigingen nog moet worden ge maakt. Met beide woningbouwver enigingen wordt in de maand fe bruari nog gesproken over de voortgang van de onderzoeken. De leden van de Werkgroep Stookkosten hopen dat de proble men nog voor het volgende stook- seizoen zijn opgelost. De leden die met de WVL hebben te maken zijn echter een stuk positiever over de uitkomst. De mensen die een wo ning huren van de PCW drukken zich voortdurend voorzichtig uit en houden zich in. Ze willen de on- LEIDEN - De gemeente gaat maat regelen nemen om te voorkomen dat marktkooplui afval in het wa ter of op het ijs gooien. De gemeen tereiniging laat woensdag tijdens de markturen een kraakwagen over de markt rijden. Op zaterdag gebeurt dat al. Dan wordt er vol gens de gemeente ook nauwelijks rommel in het water gegooid. De kosten van deze extra voor ziening voor de markthandelaren wordt vermoedelijk doorberekend in het markt- en staangeld. De af deling havens en markten van de gemeente gaat hierover overleggen met de Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel. De voorzitter van die vereniging, Verplancke. is er voorstander van om de marktkooplui de eventuele verhoging van het reinigingsrecht te laten betalen naar de hoeveel heid vuil die ze achterlaten. "Er zijn nu handelaren die echt geen peuk achterlaten en toch even veel reinigingsrecht betalen als een handelaar die wel rommel achter laat". Bestuursleden van de Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel, afdeling Leiden, hebben gistermorgen het vuil van het ijs langs de Nieuwe Rijn opgeruimd. De afgelopen weken was er een flinke hoeveelheid vuil op het ijs terecht gekomen. De opruimactie was een eigen initatief van de ver eniging. Voorzitter Verplancke is ge schrokken van de rommel op het ijs. Volgens hem is een aantal marktkooplieden 'te gemakkelijk' met het weggooien van afval. Ver plancke heeft woensdag een aantal handelaren gewaarschuwd hun rommel niet meer weg te gooien. "De kooplui stonden nogal gek te kijken. Ze zijn gewend dat ik voor ze opkom, ze over de bol aai. Onze taak is echter ook dè gang van za ken op en rond de markt in goede banen te leiden". De voorzitter vindt overigens ook dat er in deze een taak voor de marktmeesters is weggelegd. "Die kunnen eventueel een waarschuwing uitdelen". A. van Paridon van de dienst ha vens en markten is het daarmee niet eens. "Het schoonhouden van de standplaats is in de eerste plaats een verantwoordelijkheid van de marktkooplui zelf. De marktmees ters kunnen pas in actie komen wanneer geconstateerd wordt dat handelaren -rommel in het water gooien. Dan kan eventueel zelfs, na een waarschuwing, de standplaats vergunning voor drie weken inge trokken worden". Burgerlijke Stand LEIDEN - Geboren: Yvonne Cunera Francina dv A.A.H.M. Heemskerk en A.J.M. Verde- gaal, Joost Bastiaan zv A.J. van Waas dijk en C.M.T. Hille, Frank zv L. Borst en C C. Ciere, Thomas Roeland zv A.F.W. Sondermeijer en W H. Bouri- cius, Charlotte Caroliene dv A.M. Ver ver en W. Brandt, Casper Hugo zv G A. van Zee en E.E. Licht. Wessel zv J A. Brouwer en Y. Welsch. IJdie dv P van der Spijk en P. de Mooij, Bianca dv A. Hus en C. Reiss, Akkemay dv H.J. Hui- ninga en A.J. van der Let. Karima dv A. derhandelingen niet schaden door de PCW tegen zich in het harnas te jagen. Volgens Greetje Noordman ligt het verschil tussen de twee ver huurders in het feit dat de WVL profesioneel is opgezet. "Daarom kunnen zij tijd vrij maken voor overleg met bewoners. Daarnaast heeft de WVL twee monteurs rond lopen voor onderhoud. De mensen van de PCW doen het in hun vrije tijd en dat betekent beperkingen". Als het overleg op niets uitloopt kan de Werkgroep Stookkosten nog naar wethouder Tesselaar van huisvesting, zo zeggen de leden gekscherend. In het buurthuis Op Eigen Wieken heeft Tesselaar vlak voor de gemeenteraadsverkiezin gen gezegd dat iets aan de situatie in Slaaghwijk moest gebeuren. "Daarna hebben we nooit meer iets van hem vernomen", aldus de werkgroep. Verplancke wijst er op dat het voor de kooplui niet gemakkelijk is om van hun afval af te komen. "Aan de zijde van de Botermarkt ligt er niets op het ijs. Dat komt omdat daar iedere marktdag een wagen voorbij komt om de rommel op te halen". Hij is er dan ook voor stander van als er tijdens de markt- Ait Barghane en Z. Assou, Aria Johanna dv J. Groen en A G. Krijgsman, Petro- nella Nicoline dv A.N. Remmelzwaal en M. den Hollander, Cornells Fredenk zv C. van der Kwaak en J.C. Heemskerk, Xander Dionisius Pieter zv A.P. Dekker en M.J. Mathot, Karen Martine dv P.L. Bom en H.J. Visser, Gerrit Pieter zv G A. van Es en A. de Groot, Maria Cor nelia Johanneke dv J.J.D. Geerling en S S. Dinkelman, Marcus Petra Vita dv P H.T.S. de Wilde en M.C.G. van Beel- veld, John Gerard zv J.R. Bamborough en C.E.H. Blijdenstein, Sharon Corinda dv J. van Duijn en M.W. van Duijvenbo- de, Sabrina Alida dv B. Owel en M. den Hollander. Overleden. J.G.M. Heemskerk geb. 1939 man, M.C.J. Sedelaar geb. 1908 DEN HAAG/LEIDEN - Het open baar ministerie zal geen vervolging instellen in een euthanasiezaak die zich vorig jaar in het Leidse ver pleeghuis Zuydtwijck heeft voor gedaan. Minister Korthals Altes (justitie) antwoordt dit op vragen Van de SGP-kamerleden Van den Berg en Van der Vlies die eind juni 1986 werden gesteld. De kamerleden vroegen de bewindsman toen om een nader onderzoek in te stellen. Dat onderzoek is nu afgesloten De minister zegt, dat er na toetsing aan de wet en de uitleg daarvan in de rechtspraak, geen aanleiding tot strafvervolging is. De procureurs generaal hebben zich bij die ziens wijze aangesloten. Korthals Altes stelt, dat hij dit oordeel verant woord vindt. Taal-themagroep Wie moeite heeft met lezen of schrijven kan deelnemen aan een taai-thema groep die vanaf 17 fe bruari elke dinsdagochtend in het Leidse Volkshuis van half tien tot twaalf uur bijeen zal ko men. Wie belangstelling heeft kan bellen naar nummer 149180 en vragen naar Marja van Putten. Open podium Vanavond organiseert Folk- club Horus het maandelijkse open podium. Iedereen die folk muziek maakt mag met drie nummers komen optreden. Opge ven kan ter plekke vóór de aan vang of op telefoonnummer 01717-2726. Het open podium wordt gehou den in Le Bambou, hoek Heren straat/Witte Singel. Aanvang: 21.00 uur. (foto Wim Dijkman) dagen ook op de Nieuwe Rijn vuil wordt opgehaald. Volgens Van Pa ridon van de gemeente gaat dit nu ook gebeuren, want "het is triest dat Leiden in een vorstperiode dit beeld oplevert. Bovendien wordt nu duidelijk hoeveel rommel er in de Rijn wordt gegooid wanneer er geen ijs ligt". man, H. Vermey geb 1908 echtgenote van J.W. Zee, S.M.L. Stigter geb. 1893 vrouw, W.D. Ruigendijk geb. 1904 ge huwd geweest met Th. de Tombe, F. van Leeuwen geb. 1903 man, C. Lommers geb. 1910 man, E.J.C. de Doelder geb 1943 echtgenote van M.F. de Jonge, M Abarkan geb. 1986 zoon, Th.C.M.J. Uit- tenhout geb. 1919 man, M. Coenraadts geb. 1923 man, J.G. van der Pompe geb. 1907 man, S.G. Bouman geb. 1898 man, C. Versteegt geb. 1908 man, C. van den Oever geb. 1933 echtgenote van N van Dooren, L. Coppens geb. 1898 gehuwd geweest met W. Snoeks, M. van der Reij- den geb. 1905 echtgenote van J.G.P J Duivesteijn, N. Aartsma geb. 1909 man. G. Brinks geb. 1913 gehuwd geweest met G. Voortman. DE UNIVERSITEIT VAN LEIDEN ALS BOLWERK DER VRIJHEID' Bestuursleden J. Verplancke (links) en I. Kruds en van de Centrale Vereniging voor Ambulante Handel hebben gisteren het ijs langs de markt schoongemaakt. Marktkooplui hadden afval op het ijs gegooid.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 13