Soms leek het wel ganzenborden
Elektronische toekomstmuziek
Fraaie cabriolet als trekpleister
Kwartet bijzondere noviteiten
Drijven op Olympische golven
Yugo's naar 'Amerikaanse' normen
Uiterste ambitieus uitgangspunt
Nog steeds groeiende legende
Het nieuws moet nog komen'
AUTO 'ai 1987
1985
1986
Het sierlijke vlaggeschip van Subaru: XT Turbo 4WD.
Subaru Nederland heeft ter gelegen
heid van het 12,5 jarig bestaan een
klein, maar kostelijk boekje laten sa
menstellen.
'Kroniek van vallen en opstaan bij
gelegenheid van het koperen jubileum
van een succesvol auto-importeur',
heet het met veel gevoel voor relative-
In deze brochure worden de merk
waardige mijlpalen in de korte geschie
denis van dit Japanse merk nog eens in
herinnering geroepen. Het leek wel een
spelletje ganzenborden. Elke keer als
het merk dacht een eind op weg te zijn
kwam het weer in de put of in de ge
vangenis terecht: terug naar af. Met
1980 als absoluut dieptepunt met een
afzet van maar 300 auto's in Nederland.
In augustus van dat jaar benoemde
Misuca Europe een nieuwe manager:
Jim Coert. Zijn opdracht was duide
lijk. Puinruimen en opnieuw begin
nen. Hij vond een chaos, administratief
en organisatorisch. Toch durfde hij de
uitdaging aan.
In februari 1981 wilde hij zich op de
RAI groots manifesteren. Het ging bij
na niet door. Bijna had de stand er leeg
en verlaten bij gestaan.
Vlak voor de opening van de ten
toonstelling kwam er op de stand na
melijk een telefoontje binnen, dat Sub
aru Nederland failliet was verklaard.
Het gebouw in Heemstede was verze
geld. 'Alsof er een wereld instortte',
herinnert Jim Coert zich.
Het faillissement bleek aangevraagd
door een leverancier van toiletpapier.
Een rekening van 600 gulden was een
jaar tevoren niet betaald. Koortsachtig
overleg met allerlei instanties kon de
zaak net nog redden. Met de opening
van de RAI kon Subaru een nieuw le
ven beginnen.
Wie nu op de RAI de uitgestalde rijk
dom aan modellen ziet, kan zich nau
welijks voorstellen dat het nog maar
zes jaar geleden kantje boord was. Een
uiterst compleet programma wordt nu
aangeboden.
Het loopt van de leuke kleine Mini-
Jumbo langs de aantrekkelijke Justy
via de moderne L-serie middenklas
sers naar de snelle en zeer geavanceer
de XT, een sierlijke coupé met vier-
wielaandrijving. Met een prijslijst die
loopt van 11,5 tot bijna 60 mille.
Subaru Nederland (hoofdkwartier in
Aalsmeer) is nu duidelijk alle tegensla
gen te boven.
1985: 3.734
1986: 4.022
De simpelste Alfa is de 33 Junior met een motor t
Alle beloften ten spijt: Alfa Romeo
moet het op de RAI met het al bekende
programma doen. Niets nieuws, dat
komt pas volgende maand op de auto
show in Geneve.
Dus nu vier uitvoeringen van de Alfa
33, vier van de jubileumauto Alfa 75 en
twee van het topmodel Alfa 90. Daar
naast zijn natuurlijk ook de nog altijd
populaire buitenbeentjes Sprint en
Spider (beide in tweevoud) te zien.
Alles bij elkaar het volledige pro
gramma van Alfa Romeo op de stand,
waarvan alleen de Alfa 75 2.0 Turbo
Diesel nog niet eerder in ons land was
te zien. De 2-liter viercilinder is voor
zien van een intercooler en kan 95 paar-
dekrachten produceren. Goed voor een
hoge top bij laag gebruik.
Alfa's toekomstmuziek klinkt niet op
de eigen stand, maar op de 'tentoon-
stelling-in-de-tentoonstelling'. Op de
speciale show onder het motto 'Elek
tronica stuurt uw auto'.
Daar immers toont Alfa twee uitzon
derlijke experimentele wagens: een
hybridevoertuig op basis van de Alfa
33 en Alfa Romeo 6-cilinder met mo
dulaire turbomotor. Dat vraagt om eni
ge uitleg.
In de hybride-auto staan elektromo
tor en verbrandingsmotor in parallel
opstelling. Een computer met micro
processor bepaalt welk aandrijfsys
teem op welke moment wordt benut.
De doelstellingen van dit aandrijfsys
teem zijn een lager brandstofverbruik
- vooral in het stadsverkeer - en een
vermindering van de luchtverontreini
ging.
Hoewel de resultaten van de hybri
de-proef van Alfa pas in de loop van
het jaar beschikbaar zullen zijn wijzen
de resultaten tot nu toe in de richting
van 20 procent minder brandstof en
aanzienlijk minder vervuiling.
Bij de modulaire turbomotor wordt
de brandstoftoevoer naar sommige ci
linders onderbroken op momenten dat
de vraag naar vermogen gering is. Door
enkele cilinders uit te schakelen zullen
de andere wat meer vermogen moeten
leveren.
Deze techniek heeft inmiddels bewe
zen aanzienlijke brandstofbesparingen
te kunnen opleveren boven de conven
tionele methode waarbij tijdens lichte
belasting alle cilinders van de motor
blijven functioneren. Maar gezien de
brandstofprijzen van dit moment heeft
dit onderzoek nu meer theoretische
dan praktische waarde. Maar het sys
teem zou best eens op serie-produktie-
wagens kunnen komen als de brand
stofprijzen terugkeren naar het niveau
van de jaren, waarin aan het project
werd begonnen.
1985: 2.461
1986: 2.563 Saabs trekpleister op de RAI: de 900 Convertible.
De Auto Importmaatschappij (AIM) in
Vianen weet als importeur van Saab
precies hoeveel auto's zij dit jaar maxi
maal zal kunnen verkopen. Op de kop
af 2460 nieuwe Saabs komen er uit
Zweden. Niet één meer of minder. Hoe
hoog of laag directeur Bas Plesman
ook spingt, de Amerikaanse markt gaat
voor.
Hij verwacht ook niet meer nodig te
hebben, hij en zijn mensen hebben de
handen meer dan vol aan dat aantal.
Immers, de prijslijst van Saab telt
sinds de verhoging van de bijzondere
verbruiksbelasting zegge en schrijve
nog maar twee modellen beneden de
40 mille (de 90 tweedeurs en de 900
tweedeurs).
De rest zit er net of vér boven. Tot en
met de 9000 Turbo die ruim de 80 mille
te boven gaat. Om maar niet te spreken
van de nieuwe 900 Turbo 16 Cabriolet,
die meer dan een ton kost. Wagens dus,
die stevig in de papieren lopen en niet
altijd even gemakkelijk aan de man
zijn te brengen.
Maar het rendement gaat in Vianen
voor het volume en wat dat betreft zit
men aan de goede kant van de streep.
Dus is men optimistisch gestemd het
nieuwe jaar ingegaan, temeer daar men
op de RAI ook weer enkele aanwinsten
kan tonen.
Zoals de reeds genoemde beeldscho
ne 900 cabriolet. Jaren geleden al te
zien op de autoshow van Frankfurt
maar nu ook in ons land. In gesloten
toestand haalt de wagen moeiteloos
200 km/uur.
Verder staat er de nieuwste versie
van de 9000 Turbo 16: de Automaat.
Uitgerust met een in samenwerking
met ZF ontwikkelde viertraps automa
tische transmissie met lock-up. Er zijn
van van de ijzersterke 9000-serie nog
meer bijzonderheden te melden. Over
het feit. dat zowel de 9000 turbo als de
9000 injectie voortaan met katalysator
is uitgerust heb ik al geschreven. Maar
met ingang van 1987 behoort ook een
anti-blokkeersysteem tot de mogelijk
heden op deze modellen. Het gebruikte
systeem is door Saab in samenwerking
met Bosch ontwikkeld.
Ook heeft Saab de injectie- en turbo
modellen van de 900-serie wat uiterlijk
betreft aangepast aan de modellen uit
de 9000-serie. Voor en achter kregen
de wagens nieuwe kunststof veilig
heidsbumpers. terwijl tevens een meer
aërodynamisch front werd aange
bracht.
Door deze modificaties is het Saab-
programma nu in feite gesplitst in vier
modelreeksen, de 90, de 900-serie, de
injectie- en turbomodellen uit de 900-
serie en de 9000-serie. Allemaal op de
RAI te zien.
zastava
Hyundai
Lancia was vorig jaar geen groot merk
en zal het zeer waarschijnlijk ook dit
jaar niet worden.
Directeur Bas Plesman van Lanim,
het bedrijf in Vianen dat de produkten
van deze volle dochter van Fiat in ons
land probeert te slijten, zal redelijk in
zijn nopjes zijn als hij in de buurt van
de 3.000 eindigt.
Op de RAI staan echter enkele pri
meurs, die als wapens moeten dienen
in de moordende strijd om de gunst
van de kopers. Frisse varianten op de
uit Ypsilons, Delta's, Prima's en The
ma's bestaande Lancia-lijn: een op
vier wielen aangedreven Delta, een
Prisma 1,6 met een volledig motorma-
nagement, een Thema stationwagen en
een Thema met acht-cilindermotor.
Het nieuwe topmodel uit de Deltase
rie is de HF4WD. voorzien van een
tweeliter turbomotor, die zijn vermo
gen van 165 pk verdeelt over alle vie de
wielen. Daartoe is centraal een diffe
rentieel met viscokoppeling gemon
teerd en achter nog eens een sperdiffe-
rentieel. De topsnelheid van deze
krachtpatser bedraagt 208 km/uur. Het
model is ingezet bij het wereldkam
pioenschap rally's.
De nieuwe Lancia Prisma 1,6 i.e. is
de eerste in serie geproduceerde perso
nenauto. waarbij brandstofinspuiting
en elektronische ontsteking op elkaar
zijn afgesteld en per computer worden
gestuurd om het grootst mogelijke ren
dement te krijgen. Wat niet alleen in de
prestaties maar ook in het verbruik tot
uiting komt.
De fraaie gloednieuwe Thema Sta
tion Wagon is ontwikkeld door nie
mand minder dan de Italiaanse koets
werkbouwer Pininfarina. In de moder
ne montagehal van Pininfarina worden
25 van die wagens per dag gebouwd.
Het model wordt in Nederland op de
markt gebracht met naar keuze een 2-
liter turbomotor of een 2,5-liter turbo
dieselmotor.
De nieuwe Thema 8.32 wordt wel de
eerste vierdeurs Ferrari genoemd,
waarvan Lancia een bescheiden pro-
duktie is begonnen. De wagen wordt
zo gekarakteriseerd omdat deze uiterst
luxueuze en zeer compleet uitgeruste
Thema is voorzien van een Ferrari V8-
motor met een inhoud van 3 liter, 32
kleppen en 4 bovenliggende nokkenas-
sen. De motor - met computergestuur
de ontsteking en brandstofinjectie -
kan een vermogen van 215 pk op wie
len brengen, wat een topsnelheid van
240 km/uur oplevert.
Het kwartet noviteiten is naast de
'normalere' Lancia's te zien op de
stand in de RAI.
De driedeur Pony XP als 'wereldprimeur' op de RAI.
De Olympische Spelen, die volgend
jaar zomer in de Zuidkoreaanse hoofd
stad Seoel zullen worden gehouden,
werpen nu al hun schaduw vooruit.
Ook in de auto-industrie.
Greenib Car, de Hoofddorpse impor
teur van het automerk Hyundai uit
Zuid-Korea, gaat vanaf de komende
personenauto-RAI alle auto's voorzien
van een speciaal olympisch embleem.
Het komt Greenib Car goed uit dat
Hyundai wat kan meedrijven op de
golf van publiciteit, die ongetwijfeld
door de Spelen in Seoel zal worden
ontketend. Zoals enige tijd geleden al
gemeld heeft Greenib Car voor zichzelf
1987 uitgeroepen tot 'het jaar van de
doorbraak'. De importeur heeft zich tot
taak gesteld om dit jaar 4.000 Hyun
dai's te verkopen.
Het bedrijf baseert deze mogelijk
heid op diverse factoren. In de eerste
plaats zal de uitbreiding van het assor
timent gunstig doorwerken.
De Pony XP-serie is inmiddels uit
gebreid met een driedeurs versie. Daar
deze op de RAI voor de allereerste keer
op een automobieltentoonstelling zal
worden gepresenteerd spreekt de im
porteur van 'een wereldprimeur'. De
driedeurs Pony XP wordt uitsluitend
gebracht met een 'schone' 1500 cc mo
tor, waarmee hij ten volle kan profite
ren van de extra lage bijzondere ver
bruiksbelasting voor schone motoren
boven de 1400 cc.
Voorts wordt (voor het eerst op de
komende RAI te zien) een vernieuwd
Stellar-programma gebracht. De beide
grote Stellars - zowel die met een 1600
cc motor als die met de 2000 cc motor -
zijn voorzien van een geheel nieuwe
voorwielophanging en een met een
Panhard-stang uitgeruste achterwiel-
ophanging, waardoor het comfort in de
wagen aanzienlijk is vergroot.
Alles bij elkaar - zo meent mer
Hoofddorp - voldoende om een i
trekkelijk programma te bieden, dat
mede door de uitbreiding van de pro-
duktie in Zuid-Korea en de lage koers
van de dollar voor aanvaardbare prij
zen kan worden aangeboden.
Vandaar dat optimisme bij Greenib
Car, die zoals gemeld in de komende
jaren zal verhuizen naar een vestiging
naast het motel langs de rijksweg i
Sassenheim.
1985: 828
1986: 695
De Yugo 55 A GLX met 'sportieve pretenties'.
Hoewel de Joegoslavische Zastava-fa
brieken al sinds 1954 automobielen
bouwen en het merk ook al jaren mee
draait op de Nederlandse markt heeft
het nimmer een opvallende plaats op
de verkooplijst in ons land kunnen be
reiken. Ook vorig jaar eindigde het
weer in de onderste regionen. Het
moest zelfs bij een stevig groeiend to
taal een teruggang incasseren.
Toch geeft importeur Gremi de
moed niet op. Integendeel, dit Gro
ningse bedrijf - dat tot de oudste auto
mobielimporteurs van Nederland be
hoort - koestert nu goede hoop voor de
naaste toekomst, in het bijzonder om
dat het Yugo-programma van Zastava
vooral op technisch gebied een groot
aantal wijzigingen heeft moeten onder
gaan.
Deze veranderingen waren nodig
omdat met deze zogenaamde A-model
len sinds half 1985 ook de Amerikaanse
markt wordt bewerkt. Er waren nogal
wat verbeteringen aan het van de voor
malige Fiat 127 afgeleide model nodig
om op die markt te worden toegelaten.
Zastava heeft daarvoor diep in de
portemonnee moeten tasten. Het pro-
duktieproces moest ingrijpend worden
aangepast, vooral waar het de tussen-
en eindcontroles betrof. Volgens im
porteur Gremi werpt die investering
nu al haar vruchten af in Amerika en
de Groningers baseren daarop ook hun
optimisme voor de naaste toekomst.
Het Nederlandse Zastava-program-
ma omvat drie Yugo's.
- De simpelste is de Yugo 45 A met
een 903 cc - 44 pk motor (top 134 km/
uur), een model dat bijna 12 mille kost.
- Dan komt de Yugo 55 A met dezelf
de standaard uitrusting als de 45 A,
maar met een motor van 1116 cc - 54 pk
(top 140 km/uur) en een prijskaartje
van bijna 13 mille.
- De trekpleister op de RAI moet de
55 A GLX worden met dezelfde motor
als de 55 A, maar met voor duizend gul
den meer 'sportieve accessoires' aan
boord. Dit model met 'sportieve pre
tenties' kost dus bijna 14 mille.
Ten opzichte van eerdere modellen
zijn er nogal wat veranderingen in deze
voorwielaandrijvers aangebracht. Ui
teraard is niet alles even zichtbaar,
maar wel valt het nieuwe interieur op
met opnieuw gemodelleerde voorstoe-
len. Door wijziging aan te brengen aan
de deurrubbers hebben de Joegoslavi
sche constructeurs het geluidsniveau
in het interieur ook wat minder kun
nen maken.
Technisch vindt men de verbeterin
gen in de gewijzigde carburateur en
ontsteking, wat volgens de importeur
ook tot een lager benzineverbruik
heeft geleid.
1985: 1.320
1986: 1.399
1985: 1.790
1986: 2.449
De Italiaanse koetsbouwer Pininfarina ontwierp deze
Thema Station Wagon.'
1985:
1986:
Na de wijziging van de bijzondere ver
bruiksbelasting begint de prijslijst van
Jaguar bij 90,5 mille. Als men bereid is
meer dan een half jaar te wachten - zo
ver is de levertijd al opgelopen - kan
men daar net een XJ6 2,9 voor krijgen.
Aan de top van die lijst staat de
Daimler Double Six, die men pas kan
kopen als men in staat is meer dan an
derhalve ton neer te tellen.
Maar in Engeland houdt men zich
niet aan de officiële prijslijsten. Daar
blijken sommigen bereid duizenden
ponden meer uit te trekken als zij maar
Jaguar XJ6 mogen stu-
Jaguar heeft er heel lang over gedaan
voor de al jaren geleden beloofde ver
nieuwde Jaguar eindelijk aan het pu
bliek werd getoond. Sir John Egan en
de zijnen wilden alleen een perfect ont
werp presenteren. Met minder namen
zij geen genoegen. De Britse auto-in
dustrie had al te veel averij door min
dere kwaliteit opgelopen.
Daar kwam bij dat het produktiepro-
ces grondig moest worden omgegooid.
Het moest op veel moderner leest wor
den geschoeid. Het duurde maanden
voor men zover was. Intussen lagen de
leveranties stil
Daarom is Jaguar Nederland 'niet
ontevreden' met het resultaat dat men
vorig jaar nog heeft kunnen halen.
Maar dit jaar zal men met zo'n aantal
geen genoegen nemen. Het kan natuur
lijk niet spectaculair groeien. In die
sector worden immers maar zo'n 2.000
auto's verkocht. Als Jaguar daar dan
600 van voor zich opeist is dat een ui
terst ambitieus uitgangspunt.
Maar de start is goed geweest. De
reacties van kopers op de komst van de
nieuwe XJ6 (zescilinders met 2,9 en 3,6
liter motoren) waren zo spontaan, dat
de toch wel hooggespannen verwach
tingen werden overtroffen. Jaguar Ne
derland ging met 250 getekende orders
de jaargrens over.
En ook op de komende RAI wordt
grote belangstelling verwacht voor de
Jaguar-collectie, die opnieuw staat op
gesteld in de altijd drukke doorgang
tussen de Europa- en Amstelhal. Op
het Europese continent staat de nieu
we XJ6-serie voor het eerst tijdens een
volledige expositieperiode op een in
ternationale automobieltentoonstel-
ling.
Naast drie versies van de nieuwe
XJ6-serie worden ook getoond de
Daimler VI2, de XJ-S 3,6 liter cabrio
let (nooit eerder getoond, dus een we
reldpremière) en de XJ-S V12 coupé.
29
porsche
1985:
1986:
i De Porsche 911 Carrera, bijna een kwart eeuw oud.
Porsche is voor velen geen gewoon au
tomerk, maar een begrip. Een stan-
daardmaat voor vakwerk.
Mede onder invloed van de inmid
dels befaamde Porsche-groep van de
verkeerspolitie is naam gewoon inge-
beiteld. Porsche kan niet meer stuk.
Een schier onaantastbaar imago. Een
nog steeds groeiende legende.
Dat wordt nog eens versterkt door
dat Porsche er niet voor terugdeinst
zeer ambitieuze projecten aan te pak
ken. Met modellen waarvan de prijs
soms boven het half miljoen uitgaat.
Een goed voorbeeld is de Porsche
959, een 'racemonster in avondkle
ding'. Twee turbo's, vier aangedreven
wielen, vier kleppen per cilinder, 400
pk en een topsnelheid van 300 km/uur
per uur. Deze Goliath op vier wielen
kon nog in serieproduktie worden ge
nomen ook. Onbetaalbaar voor een
normaal mens, maar kennelijk toch be
reikbaar voor een handjevol.
Maar aan de andere kant is de Por
sche 911 al 23 jaar produktie. Wat meer
is, hij maakt een nieuwe bloeiperiode
door. Uiteraard is er technisch het no
dige aan geschaafd, maar hij is nog
steeds herkenbaar als het type dat bij
na een kwart eeuw geleden zijn op
wachting op de weg maakte. In de 911
gaan traditie en technische ontwikke
ling hand in hand.
Maar het kan ook anders. Minder uit
zonderlijke maar ook aansprekende
modellen als de 924, de 944 en de 928
zijn in de loop van de laatste jaren her
haaldelijk verbeterd of vernieuwd.
Steeds verfijnder als antwoord op de
verhoogde eisen van de tijd.
Men ziet de stevige prijs er soms niet
aan af. Een nette maar geen spectacu
laire lijn, een bijna Spartaans sober in
terieur en een stevige brom als men
van start gaat.
Men 'voelt' de rechtvaardiging van
die prijs pas als men op de snelweg
rijdt, als men soepel kilometers ver
slindt, mateloos gemakkelijk stuurt en
probleemloos manoeuvreert.
Dan proeft men de waarde van de
Porsches, die nu in volle glorie op de
RAI te zien zullen zyn: niet die 959,
maar wél de 924, 944, 911 en de 928 S4
met een 5 liter acht-cilinder motor met
vier kleppen per cilinder. De motor
heeft een maximum vermogen van 320
pk en daarmee kan een topsnelheid
van 270 km/uur worden gehaald.
1985:
1986:
De Dacia 1310 TLE: de duurste op dit moment.
'Wie durft rijdt goed voorjaren...'
Het staat in grote letters op de folder
van het Roemeense merk Dacia. Maar
kennelijk zijn er toch maar weinig Ne
derlanders die durven. Al enkele jaren
neemt het merk een uiterst bescheiden
plaats in op de lijst van Nederlandse
verkopen.
Op zichzelf ook niet zo verwonder
lijk, technisch gezien kan de Dacia de
concurrentiestrijd met andere merken
bij lange niet aan. En ook dat kan geen
verbazing wekken als men zich reali
seert dat importeur Primacar in Prin
senbeek en zijn dealers het moeten
doen met een model dat jaren geleden
als Renault 12 furore maakte, maar in
middels door de Fransen allang niet
meer wordt gebouwd.
Hoe enthousiast de verkopers ook
praten, het blijft een feit dat zij een vrij
belegen model aanbieden. Wellicht is
er redelijk probleemloos mee te rijden,
zoals ex-circuitdirecteur Hans Hugen-
holtz in een lange-duurtest van 25.000
kilometer heeft aangetoond, maar men
blijft verstoken van het vele leuke dat
modernere auto's hebben te bieden.
Het sterkste verkoopargument is de
prijs. Voor niet te veel kan men een re
delijk ruime Dacia kopen. Motorisch
zijn er drie in de aanbieding: de 1210
Standaard met een 1178 cc motor, de
1310 Standaard met een 1289 cc motor
en .de 1310 TL en TLE met een kracht
bron van 1397 cc. Ruw gezegd lopen de
prijzen van 12 tot 15,5 mille. Voorts zijn
er ook een Van, een Combi en een
Pick-up.
Daarnaast wordt door de meeste dea
lers ook nog de Aro-terreinwagen ge
voerd, evenals de Dacia uit Roemenië
afkomstig. Op de RAI staat een nieuwe
groter Aro 24.
Sinds enige tijd hebben Dacia en Aro
ook in Leiden een pleitbezorger. De
modellen zijn te zien en te koop bij Au
tocenter. Maar hoe energiek de heer
Heuving ook van start is gegaan daar
aan de St. Aagtenstraat, eind vorig jaar
kon hij niet meer dan vijf verkochte
Dacia's melden.
Importeur Primacar was heel laat
met de persmap. Het kon niet eerder
liet directeur Frans Luiken weten: 'Ik
zit nog op nieuws te wachten'. Het
bleek de nieuwe Aro.
