Shultz bepleit militaire actie Vuurproef voor Cory Aquino in cel Vooraanstaande bosnegers Reagan zou dagboek bijhouden Inval Scotland Yard in hoofdkantoor BBC Israël niet bereid tot enige concessie' MAANDAG 2 FEBRUARI 1987 PAGINA 5 WASHINGTON - Volgens de Amerikaanse minister Shultz (buitenlandse zaken) moeten de Verenigde Staten niet aarzelen om eventueel geweld toe te passen tegen terroristen. „Ik denk dat we klaar moeten staan om militair geweld te gebruiken als we tenminste een duidelijk doel hebben, en precies weten wat we willen", aldus de minister in een inter view met het weekblad US News and World Report. Shulz meent dat er er een direct verband bestaat tussen de jongste gijzelingen in Beiroet en de Ameri kaanse wapenverkopen aan Iran. Door het optreden van de Ameri kaanse regering in Iran, is de in druk ontstaan dat gijzelaars en wa penleveranties iets met elkaar te maken hebben. „De Iraniërs den ken daarom dat het hebben van gij zelaars waardevol is. Als iemand dat gaat denken, heb je proble men", aldus Shultz die zich vanaf het begin tegen de wapenverkopen aan Iran heeft verzet. Memoires Rijverbod wegens smog in Berlijn WEST-BERLIJN (AP/UPI) - Dichte smog heeft ervoor ge zorgd dat in West-Berlijn giste ren voor het eerst een rijverbod voor particuliere auto's is afge kondigd. Het rijverbod gold al leen niet voor auto's met een katalysator of een speciale ver gunning. Ook was verkeer uit en naar de stad toegestaan. Binnen drie uur na het ver bod had de politie al 2000 auto's langs de kant van de weg gezet en 143 boetes uitgedeeld. In to taal werden gisteren automobi listeren door de politie gesom meerd hun auto aan de kant van de weg te laten staan en hun reis op een andere manier voort te zetten. Zaterdag was, voor de twee de keer dit jaar', de vooralarm fase afgekondigd. Volgens ex perts zou de luchtvervuiling boven de stad voornamelijk af komstig zijn van industriege bieden in de DDR. Volgens de meteorologische dienst zou alarmfase 1 zeker tot vandaag van kracht moeten blijven. Donald Regan, is door enkele sena toren al naar de aantekeningen van Reagan gevraagd. Regan toonde zich daarbij verontwaardigd over de mogelijkheid dat de Senaats commissie om de notities gaat vra gen, en zei dat deze geheel privé en persoonlijk zijn. Maar dat is nog de vraag. In 1974 oordeelde het hoog gerechtshof dat de toenmalige pre sident Nixon de plicht had bandjes die hij als een soort dagboek ge bruikte, met daarop gegevens over de Watergate-affaire, ter beschik king te stellen. Dat leidde uiteinde lijk tot zijn aftreden. Met die jurisprudentie kan in ie der geval zo niet de speciale Se naatscommissie dan toch zeker de commissie-Walsh, die zich buigt over eventuele criminele aspecten aan het Iran-Contra- schandaal, vragen om toegang tot de aanteke ningen. restatie van een brigade-generaal, twee kolonels en een majoor. Populariteit Volgens politieke waarnemers is mevrouw Aquino er niet in ge slaagd om haar grote populariteit effectief te gebruiken om de linkse elementen uit te schakelen en een vaste greep te krijgen op het leger. Haar populariteit heeft een gevoe lige knauw gekregen als gevolg van het zogenaamde 'Mendiola'-in- cident, de brug voor haar paleis waar de bloedige botsing tussen boeren en militairen zich voor deed. De boeren waren naar het Malacanang-paleis gegaan om haar te herinneren aan de beloofde landhervormingen. Cory Aquino beloofde het volk dat zij niet zou dulden dat de men senrechten zouden worden ge schonden. Maar in de provincies gingen de militairen door met het martelen en ombrengen van men sen. Dat Aquino deze belofte niet gestand kon doen, komt vooral door het feit dat zij geen controle heeft op het leger, dat zich gedu rende de acht jaren van noodtoe stand sterk heeft gepolitiseerd. De militairen vinden dit een verwor ven recht, mede door hun aandeel in de februari-revolutie die een ein de maakte aan het dictatoriaal be wind ven 20 jaar. Maar daar lijkt verandering in te komen. Als het volk ja zegt tegen de ont- werp-grondwet, dan mogen de mi litairen zich niet meer met politiek bezighouden. Instemming bete kent ook herstel van de constitu tionele regering. Want technisch is de regering van Aquino een revolu tionaire regering, omdat zij kort na haar ambtsaanvaarding het parle ment ontbond en de grondwet van Marcos buiten werking stelde. Zij GLASGOW (AFP/DPA/Rtr.) - Een speciale afdeling van Scotland Yard heeft zaterdagnacht het Schotse hoofdkantoor van de Brit se omroep BBC doorzocht naar do cumenten die te maken hebben met een documentaire over de Britse spionagesatelliet Zircon. Dit heeft de BBC meegedeeld. De poli tie nam kisten vol documenten in beslag. De BBC had overigens al beslo ten de gewraakte documentaire over een geheim programma over de ontwikkeling van een spionage satelliet niet uit te zenden, nadat de regering had verklaard dat uitzen ding de nationale veiligheid in ge vaar zou brengen. Maar de journalist die voor de documentaire verantwoordelijk was, Duncan Campbell, heeft de resultaten van zijn onderzoek vori ge week wel gepubliceerd in het linkse weekblad de New States man. Campbell beweerde in zijn artikel dat de regering het project illegaal verborgen heeft gehouden voor het Britse parlement. Vorige week werden Campbells woning en de kantoren van de New States man al doorzocht. WILLEMSTAD - De militaire poli tie in Paramaribo heeft eind vorige week twee vooraanstaande bos landcreolen opgepakt en in het fort Zeelandia gevangen gezet. Het gaat om Stanley Rensch en Erne Landveld, die familie van elkaar zijn en als leraar pedagogiek bei den zijn verbonden aan de openba re en christelijke pedagogische academie in Paramaribo. door Elly Wempe De militaire politie kon geen re den opgeven voor de arrestatie, zo verklaarde mevrouw Rensch. Pas vandaag kon zij verdere informatie krijgen wat er met haar man gaat gebeuren. Gisteren mocht me vrouw Rensch kleren brengen en medicijnen en toen heeft zij haar man van op afstand gezien. „Hij was hiertoe gedwongen omdat de KBL-partij van Marcos, die de meerderheid had in het parlement, al haar besluiten boycotte. Volgens presidentiële woord voerder Teddy Benigno heeft een steekproef, door een door de rege ring ingestelde commissie, uitge wezen dat 75 procent van het volk zich voor de grondwet zal uitspre ken. Vijftien procent zou nee stem men; de rest weet het niet. Sommi ge bronnen voorspellen zelfs een hoger percentage ja-stemmers als gevolg van de recente mislukte coupe door Marcos-aanhangers, vorige week woensdag. Ex-minister van defensie Enrile, die de rechtse beweging aanvoert, verklaarde dat de ontwerp-grond- wet alleen kans maakt als de rege ring een „foefje" uithaalt met de stemmen. Enrile, die zelf het presi dentschap ambieert, heeft geen schijn van kans meer op die post als het volk instemt met de nieuwe grondwet. Zijn kritiek richt zich op de regeling in het ontwerp-docu- ment, dat president Aquino zonder verkiezingen tot 1992 mag aanblij- De communisten en de linkse vakbondsbeweging hebben aange kondigd, dat ook zij tegen het do cument zouden stemmen. Zij vin den dat het ontwerp niet ver ge noeg gaat voor wat betreft de her vormingen van politieke, sociale en economische instituten. Het ar tikel over de Amerikaanse bases vinden zij 'inconsistent'. Volgens de ontwerp-grondwet mogen de Amerikaanse militaire bases tot het verstrijken van het contract in 1991 op Filippijns grondgebied blijven, waarna opnieuw zal moe ten worden onderhandeld over eventuele verlenging ervan. Maar tegelijkertijd spreekt zij zich uit te- Volgens de BBC werd de huis zoeking uitgevoerd door een twaalftal rechercheurs die een huiszoekingsbevel hadden op ba sis van de wet op officiële gehei men (Official Secrets Act). De doorzoeking verliep niet volgens plan. Tot tweemaal toe verklaarde een rechter het huiszoekingsbevel ongeldig. Pas de derde maal kon de politie de documenten werkelijk in beslag nemen. Journa listen en technici van de BBC wer den in het holst van de nacht door de politie per taxi naar het hoofd kantoor ontboden om te helpen bij het uitzoeken van de documenten. Labour-voorman Neil Kinnock sprak gisteren van een actie die „zeer kwetsend" is voor de opvat tingen over vrijheid in het land. In een verklaring hebben de journa- zag er nog goed uit", zo verklaarde mevrouw Rensch, die vreest dat de militaire politie mogelijk hardhan dig te werk gaat. Rensch heeft twee jaar geleden opgeroepen tot nationale verzoe ning tussen de diverse bevolkings groepen in Suriname. Toen de mi litaire machthebbers hem echter vroegen om dit „politiek uit te werken" heeft Rensch dit gewei gerd. Waarnemers in Paramaribo stellen dat de militare politie nu de enige overgebleven potentiële lei ders van de bosnegers heeft opge pakt. Een groep van 35 mensen heeft een brief aan de Surinaamse rege ring en aan de procureur-generaal ondertekend, waarin opheldering wordt gevraagd over het lot van gearresteerde familieleden. Het is voor het eerst sinds het begin van de strijd in juli vorig jaar dat een groep verwanten om informatie gen aanwezigheid van atoomwa pens op Filippijns grondgebied. Boerenbonden en de vijf miljoen islamieten in Mindanao hebben ook hun bedenkingen ten aanzien van landhervormingen en regiona le onafhankelijkheid, die in het ontwerp-document zeer vaag zijn omschreven. Politieke waarne mers menen dat, als dit document listen van de BBC gezegd „verbij sterd te zijn over het optreden te gen personen die hun normale werk verrichten". Complot De Britse geheime dienst heeft een complot ontdekt waarin het Ierse Republikeinse Leger (IRA) met Libië samenwerkte om in Groot-Brittannië gevangenzitten- de terroristen te bevrijden, zo meldt de Sunday Times. Het Britse ministerie van binnenlandse zaken wilde er geen commentaar op ge ven. Vertegenwoordigers van het volksbureau (ambassade) van Li bië in Rome zouden vorig jaar in Amsterdam en Parijs met leden van de IRA overleg hebben ge pleegd over ontsnappingsmoge- vraagt over gevangenen van de mi litaire politie. De familieleden schrijven dat de gevangenen in kwestie geen wetten hebben over treden. De autoriteiten hebben vol gens de briefschrijvers het „meest fundamentele recht op juridische bijstand onthouden aan de arres tanten, terwijl er geen officiële aan klacht is ingediend". De staat voelt zich kennelijk niet geroepen om de schuld van de ar restanten te bewijzen, zo stelt men in de brief, en niets wijst erop dat er spoedig een openbare behande ling komt. Het gaat in de meeste gevallen om bosnegers die al lan ger dan zes maanden worden vast gehouden, zonder enige officiële aanklacht, op verdenking van sym pathie voor de groep-Brunswijk. Afschriften van de brief zijn onder meer verzonden naar de Surinaam se Orde van Advocaten, het Inter nationale Rode Kruis en diverse door de overgrote meerderheid van het volk wordt goedgekeurd, dit een nieuw mandaat betekent voor de 54-jarige Cory Aquino. Het geeft haar in elk geval zekerheid om verder te kunnen regeren. Geen linkse of rechtse groepering kan dan nog de constitutionele re gering bedreigen en zich beroepen op de 'wens van het volk'. lijkheden van Libische en IRA-ge- vangenen. De Sunday Times zegt dit van bronnen bij de Britse geheime dienst te hebben vernomen. Libië zou hebben aangeboden de opera ties te financieren die de IRA zou uitvoeren. De Britse regering heeft in het verleden verscheidene ma len Libië ervan beschuldigd de IRA geld en wapens te verschaf fen. De geheime diensten van Frankrijk en Nederland, die van de ontmoetingen op de hoogte waren, alarmeerden hun Britse collega's, waarna de beveiliging van bepaal de Britse gevangenissen werd ver groot. Het zou bij de samenzwering met name gaan om de bevrijding van Patrick Magee, een IRA-lid dat tot levenslange gevangenisstraf is ver oordeeld wegens de bomaanslag op het hotel in Brighton toen daar een congres van de conservatieve partij werd gehouden. Het was de bedoeling premier Thatcher te ver moorden. Ook werd de vorig jaar wegens een aanslagpoging tot 25 jaar gevangenisstraf veroordeelde Rasim Awad genoemd, aldus de Sunday Times. Kunstmest en olie in Rijn na aanvaringen DUSSELDORF (AP/AFP/UPI) - Een Nederlandse tanker is gister ochtend op de Rijn tegen een ande re schip aangevaren. Door het gat dat daarbij in de romp was gesla gen zijn ongeveer 40 ton ruwe olie in de rivier terechtgekomen, zo heeft de politie meegedeeld. Het incident deed zich voor ter hoogte van Asmannshausen, bij Bingen in West-Duitsland. Zondagochtend kwamen ook twee schepen met elkaar in botsing ter hoogte van Dormagen, boven Dusseldorf, waarbij 543 ton kunst mest in de Rijn terechtkwam. Na enkele uren werd vastgesteld dat er geen gevaar was voor de drink watervoorzieningen. Het voor schip van de vrachtvaarder werd na de aanvaring onder water ge drukt, waarbij een matroos die er lag te slapen omkwam. De pogin gen van enkele duikers om het stoffelijk overschot van de man te bergen werden opgegeven. De aanvaring zou zyn veroor zaakt door het uitvallen van de stuurinrichting van de tanker. mensenrechtenorganisaties. De Surinaamse regering overweegt een wet te maken die de aanhou ding van mensen zonder aanklacht kan wettigen in het belang van de openbare veiligheid. Stroom De stroomvoorziening in Para maribo levert veel problemen op sinds het junglecommando van Brunswijk vorige week twee hoog spanningsmasten heeft opgebla zen. Mensen kunnen niet strijken en wassen, er is ook geen druk op het waterleidingnet. De wyken in Paramaribo krijgen afwisselend stroom, maar er is geen schema vastgesteld, zodat men niet weet wanneer men stroom heeft. De zie kenhuizen hebben voorrang gekre gen en ook het waterleidingbedrijf heeft prioriteit. De straatverlich ting is 's avonds uitgeschakeld, ook de telefoonverbindingen heb ben enkele dagen lang problemen opgeleverd. In de Nationale Assemblee, het benoemde parlement, hebben ver tegenwoordigers van de vakbon den de onwettige toewijzing van deviezen bekritiseerd. Het ging om de firma Ureum, die kunstmest im porteert en in handn is van een neef van de Surinaamse premier Radakishun. Naast de minister president zou de minister van han del en transport De Miranda bij de ze zaak zijn betrokken. In het binnenland zitten de bos negerdorpen zonder voedsel en zonder medicijnen. Legerleider Bouterse heeft toegezegd dat teams van Artsen zonder Grenzen en Mediceps in het land worden toegelaten om naar het noodgebied te gaan. De Surinaamse regering wil hulp aanvragen bij de Europe se Gemeenschap, met name voor de opvang van de 5000 vluchtelin gen in Paramaribo. Politieke waar nemers in Paramaribo noemen de stemming onder de Suralco-arbei- ders gespannen. De 600 werkne mers van de smelterij in Paranam zullen deze week waarschijnlijk hun ontslag krijgen aangezegd. De 550 mijnwerkers van Moengo krij gen al sinds 20 januari geen salaris De deviezeninkomsten voor Su riname via deze salarissen vervalt daarmee ook. De bauxietmaat- schapijen betaalden ongeveer 2000 dollar als maandsalaris uit aan de werknemers. Er zijn nu zelfs geen deviezen meer om de meest pri maire levensbehoeften te importe ren. „Er staan nu niet eens meer lange rijen voor de winkels, omdat er eenvoudigweg niets meer in het land binnenkomt", aldus een huis- Een grote hoeveelheid landbou- winsecticiden is uit een opslag plaats in Paramaribo gestolen en in de Commewijnerivier gestort. Hierdoor is een ecologische ramp van grote omvang ontstaan. Vrij wel alle vis in deze streek is ge dood. De bevolking is via de televi sie gewaarschuwd geen landbouw- produkten uit Commewijne te con sumeren. Journalist opgepakt De Amerikaanse journalist Ge rald Seib is zaterdag samen met een Zwitserse diplomaat in Iran gearresteerd. De diplomaat werd korte tijd later weer vrijgelaten maar over het lot van Seib is niets bekend. Enige uren na de gevan genneming meldde het Iraanse persbureau IRNA dat een „spion van het zionistische regime" was gearresteerd. Seib maakte deel uit van een groep van 57 buitenlandse journalisten die door-Iran waren uitgenodigd om gedurende een week de frontlijn van de oorlog met Irak te bezoeken Bomaanslag Zeker vijf mensen zijn zondag in de Afghaanse hoofdstad Kaboel om het leven gekomen toen een krachtige explosieve lading ont plofte die was verstopt in een auto. Bij de aanslag in het centrum van de stad zouden volgens ooggetui gen en diplomaten ongeveer twin tig gewonden zijn gevallen. Het doelwit van de aanslag is niet dui delijk. Diplomaten zeiden dat bomaanslagen, dje worden toege schreven aan moslim guerrillastrij ders die in oorlog zijn met het com munistische bewind, tamelijk vaak voorkomen in Kaboel, maar dat van autobommen sporadisch ge bruik wordt gemaakt. MANILLA - Zo'n 25 miljoen Fili- pinno's zijn vanochtend naar de stembus gegaan om hun oordeel te geven over de meest liberale ont werp-grondwet in de Filippijnse geschiedenis. De sterk op de men senrechten georiënteerde ontwerp- constitutie, opgesteld door een commissie van 47 leden, voorziet ook in een automatische verlen ging van het ambtstermijn van de president tot april 1992. Dat bete kent dat de volksstemming ook een graadmeter is voor de popula riteit van Cory Aquino. door Bob Mantiri Sinds zij bijna een jaar geleden, na een volksrevolutie, aan de macht kwam, heeft de 54-jarige president alleen maar problemen gekend. Een van de ernstigste is wel het bloedige incident van twee weken geleden voor haar paleis, toen militairen op betogende boe ren schoten. Er vielen tien doden. De communisten grepen dit inci dent aan om de vredesonderhande lingen met de regering af te bre ken. Er zijn voorts drie mislukte po gingen geweest om haar bewind ten val te brengen. Vorige week nog poogden militaire aanhangers van de verdreven potentaat Ferdi nand Marcos het land te destablise- ren door de bezetting van een com mercieel radiostation. Deze staats greep zou moeten samenvallen met de terugkeer van Imelda en Ferdinand Marcos naar Manila, in een straalvliegtuig dat supporters zouden hebben gekocht voor zes miljoen dollar. De Amerikaanse re gering verhinderde echter dit plan. De mislukte coupe leidde tot de ar Inmiddels heeft de Washington Post gisteren een nieuw facet aan de Iran-affaire gemeld. Volgens de krant houdt president Reagan, ter- wille van later te schrijven memoi res, een uitgebreid archief van met de hand geschreven aantekenin gen van vergaderingen en ontmoe tingen bij. Bij dit materiaal, aldus de krant, zitten ook aantekeningen over gesprekken in het kader van de wapenleveranties aan Iran. door Henk Dam Die aantekeningen zouden goud waard kunnen zijn bij het bepalen van de rol van de president in de affaire. Volgens de Washington Post overweegt de speciale Se naatscommissie die zich de ko mende maanden over de Iran-affai- re gaat buigen, te vragen om toe gang tot de presidentiële aanteke ningen. Voor de commissie zouden die van vitaal belang kunnen zijn, zeker als de voormalige nationaal veiligheidsadviseur Poindexter en diens medewerker Oliver North blijven volharden in hun tot nu toe hardnekkige stilzwijgen. De chef staf van het Witte Huis, TEL AVIV - Israëls minister van defensie Rabin heeft gisteren ono- nomwonden duidelijk gemaakt dat in de Libanese ontvoeringszaak geen eisen van terroristen worden ingewilligd. Een zich Jihad (heilige oorlog) noemde splintergroep van islamitische fundamentalisten, die sinds tien dagen vier Amerikanen en twee Westduitsers gevangen houden in Libanon, heeft gedreigd de Amerikanen te zullen doden als Israël niet binnen een week vier honderd Palestijnse gevangenen loslaat. door Taco Slagter Tegenover verschillende radio stations in het Midden-Oosten en via in Beiroet verschijnende kran ten hadden de terroristen laten we ten de „lijken van de Amerikanen in een vuilcontainer te zullen dum pen" als de in Israël gedetineerde Palestijnen niet met een Rode Kruis-vliegtnig in de Syrische hoofdstad worden afgeleverd. Voor de Israëlische televisie ver klaarde Rabin gisteren dat er geen terroristen worden opgespoord om hen als het ware als een „bankreke ning" te gebruiken om er gegijzel den mee af te kopen. „We zullen dat nooit meer doen", aldus Rabin. Met de laatste opmerking doelde Rabin op de ruil, twee jaar geleden, toen Jeruzalem 1150 Palestijnen liet gaan om drie door de PLO ver borgen gehouden Israëlische krijgsgevangen vrij te krijgen. Dat kwam de Israëlische regering in ei gen land, maar ook op internatio naal niveau, op zware kritiek te staan, vooral toen na enkele maan den bleek dat een aantal van de vrijgelaten Palestijnen weer werd betrapt bij terreurdaden. Terry Waite Intussen is komen vast te staan dat ook de Britse onderhandelaar Terry Waite het slachtoffer is van een ontvoering. Waite, die namens de Anglikaanse kerk de vrijlating van 24 in Libanon ontvoerde wes terlingen bepleitte, verdween tien dagen geleden en van hem is sinds dien niets meer vernomen. In Bei roet circuleren berichten dat fun damentlisten een losgeld van vier miljoen dollar hebben geëist. MARSEILLE - Bij een bomacnislag in de Zuidfranse stad Marseille zijn zaterdag twee mensen om het leven gekomen, de chauffeur van de auto waarin de bom was gemonteerd en een voorbijganger. Niet bekend is wie voor de aanslag verantwoordelijk is. (foto epa> Suriname zonder stroom en geld Sjtsjaranski: vrijlaten van dissidenten is propaganda DENVER/WENEN/MOSKOU (AP/AFP/Rtr) - De voormalige Russische dissident Sjtsjaranski heeft vandaag in Denver gezegd dat het westen zich niet voor de gek moet laten houden door de vrijlating van dissiden ten en het op ruimere schaal toestaan van emigratie van Russische joden. Sjtsjaranski is een jaar geleden door de Sowjet-Unie uitgewisseld. Hij bracht negen jaar door in gevangenissen en werkkampen en woont nu met zijn echtgenote in Israël. Inmiddels kwam gisteren Joeri Tarnopols- ki, oprichter van de 'vrije universiteit' in de Oekraïne, in Wenen aan na het uitzitten van een kampstraf van drie jaar. Met vrouw en dochter arri veerde de 50-jarige chemicus en dichter daar op doorreis naar de VS, waar hij zich wil vestigen. Zijn in 1980 opgerichte universiteit was spe ciaal bedoeld voor kinderen van 'refoezniks', Sowjetjoden die van de autoriteiten geen toestemming hebben gekregen naar het Westen te emi greren. Anatoli Koijagin, een psychiater die de Sowjetautoriteiten be schuldigde van misbruik van de psychiatrie en daardoor zelf in de gevan genis belandde, is inmiddels ook vrij. Zijn vrijlating werd vorige week al aangekondigd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 5