'De klap is keihard
bij ons aangekomen
Directie zet het mes in Thomassen Drijver
Miliecon wil verval samenleving
fris en krachtdadig aanpakken
Korte metten met taboe: vrouwenvriendschap in klooster
PAGINA 2
WOENSDAG 28 JANUARI 1987
Dat het slecht ging met de blikgigant was genoegzaam bekend.
Door een stagnatie van de omzet, een toenemende concurrentie en -
volgens de vakbonden - falend management raakte Thomassen en
Drijver-Verblifa de afgelopen jaren flink in de problemen.
Om de onderneming - met zijn zeven vestigingen nog steeds de
grootse blikproducent van de Benelux - uit de rode cijfers te halen
besloot de in Deventer zetelende centrale directie begin 1986 een
ingrijpend reorganisatieplan op te stellen. Hoewel de in totaal 5500
personeelsleden de bui dus al zagen hangen, kwam het bericht dat
er de komende twee jaar 1500 arbeidsplaatsen moeten verdwijnen,
toch als een donderslag bij heldere hemel. Zeker in Doesburg, waar
nagenoeg de helft van het aantal banen op de tocht staat, zorgde de
ontvouwde blauwdruk van de sanering vorige week voor grote op
schudding.
Desondanks lijken zowel de directie als de ondernemingsraad
van het Doesburgse bedrijf het er over eens dat, wil het noodlijden
de concern op de been blijven, vervelende ingrepen noodzakelijk
zijn. Over de manier waarop de directionele heelmeesters het ope
ratiemes willen hanteren zal de komende maanden echter nog flink
worden gestoeid. Maar hoe energiek de onderneming straks ook uit
het dal omhoog mag klauteren, een ding staat al bij voorbaat vast:
de tijden dat met blik goud kon worden verdiend zijn definitief
voorbij.
Hij had met het ergste rekening
gehouden. Als lid van de onder
nemingsraad is de zestigjarige H
Langenhof nauw betrokken bij
het reilen en zeilen van de Does
burgse blikfabriek Thomassen
en Drijver-Verblifa. Terwijl zijn
collega's in september nog vol
goede moed naar hun werk gin
gen, kreeg Langenhof te horen
dat de in 1946 geopende vesti
ging niet langer paste in het door
de centrale directie getekende
plaatje. "Met veel moeite hebben
we een algehele sluiting kunnen
voorkomen. Maar desondanks is
de klap dat er 189 banen verloren
zullen gaan keihard aangeko
men. Geen wonder ook, want als
je net als ik je halve leven in zo'n
bedrijf slijt raak je er, of je nu
wilt of niet. toch aan verknocht".
door
Ron van Duimen
dere collega. "De makers van het
plan schijnen ook te vergeten dat
er achter elke arbeidsplaats een
gezin staat. De manier waarop ze
nu het concern denken te sane
ren stoelt puur op theorieën die
achter een bureau zijn gemaakt".
Hoewel hij samen met de overige
or-leden de reorganisatie uiterst
kritisch zal blijven volgen, heeft
Jansen niet de illusie dat er iets
kan worden gewijzigd aan de uit
gezette koers. "We zorgen er ech
ter wel voor dat we een flinke
vinger in de pap krijgen als het
op de uitvoering van de plannen
aankomt. Over het aantal banen
dat we moeten inleveren is het
laatste woord daarom ook nog
niet gesproken". Hoeveel ar
beidsplaatsen er gered kunnen
worden is volgens Jansen nog
niet te zeggen. "We willen geen
valse hoop wekken. Maar ik weet
wel dat er m
De grote inzet van het perso
neel is volgens de in Giesbeek
woonachtige Langenhof het bes
te bewijs van deze betrokken
heid. "De mensen zullen het hier
niet in hun hoofd halen om een
moeilijke opdracht te laten lo
pen. Echt alle orders worden
aangepakt. Dat betekent wel dat
er vaak keihard gewerkt moet
worden om iets ook werkelijk te
kunnen realiseren. Het grote
voordeel daarvan is echter dat je
op den duur veel know-how en
creativiteit in huis krijgt. We
kunnen in Doesburg, zonder
overdrijven, dan ook alles ma
ken".
Kruiwagens
Om deze bewering te onder
bouwen grabbelt Langenhof
even in zijn zestig jaar oude ge
heugen. "Potten, pannen, vergie
ten, kruiwagens. PTT-bussen.
oorlogstuig als helmen, bajonet
ten en granaten, kachels, brood
trommels, je kunt het zo gek niet
bedenken of we hebben het hier
wel gefabriceerd. En wat te den
ken van de eerste Dafjes. Het
prototype van de carrosserie die
aan het eind van de jaren veertig
werd gebruikt is toch maar mooi
in Doesburg gemaakt".
Het or-lid, dat 36 jaar geleden
in dienst trad bij deze voor Does
burg en omgeving belangrijke
werkgever, vreest dat de ingrij
pende reorganisatie juist de crea
tiviteit die het bedrijf zo bijzon
der maakte en het personeel
werkvreugde bezorgt, geheel
naar de achtergrond zal verdwij
nen. "Ze hebben nu met behulp
van een onderzoeksbureau wel
uitgedokterd dat er in Doesburg
maximaal 161 arbeidsplaatsen
overblijven, maar er wordt geen
rekening gehouden met de ma
nier waarop de mensen moeten
werken. Ik ben bang dat de zaak
te strak georganiseerd gaat wor
den en de persoonlijke inbreng
verdwijnt".
Gezin
De 44-jarige W Jansen, voor
zitter van de ondernemingsraad,
is het helemaal eens met zijn ou-
Toekomst
De schetsen die momenteel op
tafel liggen geven volgens de
strijdbare or-voorzitter nog on
voldoende aan wat er in de toe
komst gaat gebeuren. "In het
plan staat eigenlijk niet meer dan
dat we hier in Doesburg de ko
mende twee jaar 189 arbeids
plaatsen kwijtraken en alleen
nog maar glassluitingen en siga
rendozen mogen fabriceren. De
overige taken worden overgehe
veld naar andere TDV-bedrijven,
zodat elke vestiging een meer
zelfstandige werkmaatschappij
wordt. Er wordt echter nergens
aangegeven hoeveel geld er na
de reorganisatie vrijgemaakt kan
worden om de continuliteit van
de onderneming te waarborgen.
Wij willen op de eerste plaats ze
kerheid krijgen voor de langere
termijn". Volgens Jansen dient
de sanering dan ook niet op te
houden bij de eigenlijke opera
tie, maar moet er ook volop aan
dacht worden besteed aan de na
zorg en revalidatie van de pa
tiënt. "Het is nu aan de bedrijfs
leiding om te laten zien welke
kwaliteiten het in huis heeft".
General manager G. Arendsen
de Wolff is van plan zo goed mo
gelijk aan de verwachtingen van
zijn personeel te beantwoorden.
Zonder schroom voorspelt de be
drijfsleider dat de Doesburgse
TDV-vestiging straks een goede
kans heeft om weer een redelijk
gezonde onderneming te wor
den. "Momenteel vormen de pro-
duktie van sluitingen voor gla
zen potten en de sigarendozen
samen ongeveer twee-derde deel
van de omzet. Door de andere ac
tiviteiten af te stoten houden we
alleen de "winstmakers" over. Ik
voorzie dan ook dat Doesburg
straks binnen het TDV-concern.
wat betreft het produktiepakket,
een unieke positie gaat innemen.
Er zit echt muziek in deze beide
sectoren".
Arendsen de Wolff zegt echtei
terdege te beseffen dat, de hoop
volle blik in de toekomst ten
spijt, de reorganisatie voor een
groot aantal werknemers buiten
gewoon dramatische gevolgen
zal hebben. "Maar hoe graag ik
het ook zou willen, ik kan op dit
moment echt niemand zijn baan
garanderen".
Afslanking
sociaal plan opgesteld om het
leed dat deze forse afslanking
vèroorzaakt zo veel mogelijk te
beperken. Niet alleen kunnen
werknemers van 57,5 jaar en ou
der straks vervroegd uittreden,
tevens zullen ze een aanvulling
krijgen op hun ww-uitkering.
Verder stellen we de buitenland
se werknemers die hun baan ver
liezen in de gelegenheid om on
der gunstige voorwaarden naar
hun geboorteland terug te keren
en wordt een aantal personeels
leden de mogelijkheid geboden
bij een TDV-vestiging elders aan
het werk te gaan. Ik weet dat het
pleisters op de wonden zijn,
maar we kunnen beter iets doen
dan niets".
Herman Langenhof heeft in
middels besloten nog dit jaar een
punt te zetten achter zijn ruim
36-jarige loopbaan bij de blikfa
briek. "Als mijn naam op de ont-
slaglijst voorkomt kan ik natuur
lijk gebruik maken van het be-
schermingsrecht dat je als lid
van de ondernemingsraad hebt.
Maar waarom zou een oude vent
als ik z'n baan houden, terwijl er
jonge collega's zijn die op straat
komen te staan? De komende
maanden probeer ik nog zoveel
mogelijk te doen voor het bedrijf
en de mensen, daarna stap ik
voorgoed op. Maar ik weet nu al
dat het pijn zal doen".
"Bossen sterven af. Hon
derden meren, ééns vol le
ven, zijn veranderd in stin
kende poelen. Grondwater
wordt onbruikbaar Het is
onmenselijk dat thans per
jaar meer mensen omkomen
dan in de hele Tweede We
reldoorlog. De kloof in eco
nomische en technologische
ontwikkeling tussen arme
en rijke landen wordt steeds
wijder.... Een verderfelijke
maatschappelijke situatie
die tot sociale onrust, anar
chie en chaos kan leiden"....
door
Margot Klompmaker
Voor de heer J.Koemans, voorma
lig bedrijfseconoom en oprichter
van de gloednieuwe stichting Mi
liecon (milieu en economie), is het
allemaal zo helder als glas. Onze
huidige samenleving holt achter
uit. Het milieu vervuilt, de relaties
tussen mensen onderling vervlak
ken. Er is om met Koemans eigen
woorden te spreken "verregaande
onvrede over de huidige ontwikke
ling en een diepe bezorgdheid om
ons toekomstig bestaan".
Nu staat Koemans in die zorg
niet alleen. Ieder weldenkend
mens zet regelmatig vraagtekens
achter de leefbaarheid van de sa
menleving nu en in de toekomst.
Maar dat levert volgens Koemans
weinig tot niets op. Vele oplossin
gen zijn al bedacht, dikke rappor
ten volgeschreven, zonder zicht
baar resultaat. In politieke oplos
singen gelooft Koemans al lang
niet meer. Tegenstrijdige belangen
staan een krachtdadige aanpak in
de weg.
Zijn antwoord luidt: Miliecon.
"Fris en onbelast begint Miliecon
met het voeren van een eigen, onaf
hankelijk beleid. Miliecon is klaar
voor een andere aanpak. Een
aanpak die afrekent met de zo ver
lammende werking van verdeeld
heid, tegengestelde belangen en
gebrek aan coördinatie". Zo meldt
Koemans in een rondschrijven
over zijn geesteskind.
Pretentieus
Da's heel wat. En behoorlijk pre
tentieus voor een bescheiden orga
nisatie die net komt kijken. Maar
Koemans is ervan overtuigd dat
zijn actieplan sluit als een bus. "De
problemen op gebied van inter
menselijke relaties, milieu en eco
nomische groei, met name in ont
wikkelingslanden zijn onlosmake
lijk met elkaar verbonden en moe
ten in combinatie worden aange
pakt". Wereldwijd liefst, "want an
ders heeft het geen effect". De aan
dacht van Miliecon zal zich vooral
op de Derde Wereld richten, "om
dat daar de npod hetiioogst is".
Aanpak van het milieu, ontwik
kelingshulp, verbetering van inter
menselijke relaties In zijn schrij
ven spreekt Koemans over "een
programma tot behoud en verbete
ring van het natuurlijk milieu",
"een gestuurde economische
groei", "een Financieringsprogram
ma voor economische bedrijvig
heid in ontwikkelingslanden" en
"handelsbevordering ten behoeve
van Derde-Wereldlanden". Waarbij
hij eraan toevoegt dat de volgorde
zich kan wijzigen.
Hoe wil Miliecon dit alles realise
ren? Tja, dat is moeilijk uit te leg
gen. Koemans heeft zijn plannen
precies in het hoofd, maar die zijn
"zo veelomvattend" dat uitleg in
één keer wel erg ingewikkeld zou
worden. "De mensen zouden alles
door elkaar halen".
Eén onderdeel kan Koemans wel
nader toelichten: het Project-
Adoptie-Plan, "een geheel nieuwe
vorm van ontwikkelingshulp". Het
komt neer op het opzetten van pro
jecten in ontwikkelingslanden, ge
financierd door "bewogen mensen
die zich bezorgd maken en daarom
een bijdrage willen leveren aan
verbetering". Op zichzelf niet echt
nieuw, nee, dat geeft Koemans toe.
Er zijn meer ontwikkelingsorgani
saties die bedrijfjes in de Derde
Wereld opzetten en de verkoop vgn
de produkten in het Westen rege
len.
Wèl nieuw is de wereldwijde
coördinatie die Miliecon preten
deert. Koemans: "Veel kleine lan
den zijn niet in staat hun economie
te ontwikkelen. Het Westen is te
weinig behulpzaam bij de afzet van
hun produkten of werpt te veel be
lemmeringen op. Wij willen indus
triële projecten in kleine landen
opzetten en ook voor afzetmoge
lijkheid voor produkten zorgen"
"Het probleem voor ontwikke
lingslanden is dat ze wel iets pro
duceren maar niet zeker zijn van
belangstelling voor hun produk
ten, of van een blijvende afzet. Wij,
Miliecon dus. willen door middel
van marktonderzoek de afzetmo
gelijkheid garanderen. Andere or
ganisaties doen dat niet of zijn te
kleinschalig bezig".
Koemans geeft een voorbeeld.
"In Guinee-Bissau werd een toma-
tenfabriek opgezet. Toen in de EG
massaal tomaten werden gedumpt,
ging het fabriekje failliet omdat ze
hun tomatenprodukten aan de
straatstenen niet meer kwijt kon
den. Wij hadden het bedrijf kun
nen helpen door via verkenning
van de markt af te tasten voor wel
ke produkten wel belangstelling
was. En vervolgens had het bedrijf
zich kunnen omschakelen".
Presentatie
Na twee jaar voorbereidend
werk is Miliecon klaar voor het pu
bliek. Binnenkort begint een lan
delijke actie waarbij de organisatie
zich via huis-aan-huis verspreide
folders zal presenteren. De nadruk
komt te liggen op het Project-
Adoptie-Plan, omdat dit het meest
concreet is uitgewerkt. Welke pro
jecten heeft Koemans eigenlijk op
het oog? "Er is zo veel dat in aan
merking komt".
Iets anders dan. Is Koemans niet
bang behoorlijk in het vaarwater
van andere organisaties terecht te
komen, niet alleen op gebied van
ontwikkelingshulp maar ook van
milieu? Nou, nee. "Het gaat om
zichtbare verbetering die voort
vloeit uit gezamenlijke aanpak.
Andere organisaties hebben die
mogelijkheden niet. Iedereen is op
een deelterrein bezig. Miliecon
houdt zich bezig met de gehele
problematiek. Bovendien heeft de
organisatie geen politieke, ideolo
gische of religieuze achtergrond.
Als je je a-politiek opstelt win je
het vertrouwen van regeringen, be
drijven en burgers".
Denkt Koemans dat hij de ver
stikkende bureaucratie eh het ei
gen belang van plaatselijke autori
teiten - die menig ontwikkelings
werker grijze haren hebben be
zorgd - kan omzeilen? De Miliecon-
man doet er niet al te moeilijk over
"Wellicht zullen er incidenten zijn,
dat moet slijten. Als men maar ziet
datje a-politiek bezig bent".
Hoopt Koemans te kunnen sla
gen waar andere organisaties -
waaronder hele grote als de Ver
enigde Naties - hebben gefaald?
Welzeker. Ook al realiseert de op
richter van Miliecon zich dat zijn
organisatie ook maar klein is en
voornamelijk wordt uitgemaakt
door hemzelf, gesteund door een
handvol medewerkers.
"Alles wat je onderneemt, moet
klein beginnen. Dat is gezonder,
dan kun je de kinderziektes eruit
halen. Zo ontstaat een betere basis.
Het is een groeiproces. Dat heb ik
eerder ervaren"
En de respons? De bereidheid
van de mensen om bij te dragen
aan zijn organisatie? Wat dat be
treft toont Koemans zich een rea
list. "Die bereidheid zal zeer gering
zijn. Ook dit is weer een groeipro
ces: men moet ervan horen en be
sluiten mee te doen. Ik kan me
goed voorstellen dat mensen het
pas geloven als ze iets zien".
Utopie
Organisaties op gebied van mi
lieu en ontwikkelingshulp bezien
de nieuwkomer met gemengde ge
voelens. "Ik denk dat er al meer
dan genoeg organisaties op gebied
van milieu en ontwikkelingshulp
zijn die vele terreinen bestrijken en
goed samenwerken", aldus Taco
Van der Heiligenberg van de Ver
eniging Milieudefensie.
"Het is een utopie om te denken
datje alles watje slecht vindt in de
wereld in je eentje kunt verbete
ren. Waarom sluit meneer Koe
mans zich niet bij andere organisa
ties aan? Organisaties die ook in
ternationaal samenwerken en waar
problemen op wereldniveau aan de
orde komen? Je lost de problemen
niet op door een bureautje in Ne
derland op te zetten. Een leuk idee
van meneer Koemans. Maar wat is
er nou nieuw aan?", oordeelt de
man van Milieudefensie.
Een woordvoerder van de ont
wikkelingsorganisatie NOVIB wil
niet meer zeggen dan dat "de naam
Miliecon hem niets zegt". Het Cen
trum tot Bevordering van de Im
port uit Ontwikkelingslanden - wat
deze organisatie doet is duidelijk
lijkt het idee van Miliecon "niet be
paald nieuw".
Koemans blijft echter overtuigd
van het unieke van zijn plan. "Ie
dereen is op deëlgebieden bezig,
wij bestrijken alles in één. De coör
dinatie die bij andere organisaties
ontbreekt is onze grootste kracht.
Miliecon zit als een legpuzzel in el
kaar. Alles klopt als een bus. Daar
zijn we ijzersterk in".
De man achter Miliecon J. Koemans: 'Alles klopt als een bus'
(Van onze redactie
geestelijk leven)
In ons land bestaat sinds kort
een werkgroep van vrouwelijke
religieuzen, ex-kloosterzusters en
feministische theologes die met el
kaar in gesprek zijn geraakt over
'vrouwenvriendschap in het
klooster'. Aanleiding was het
boek 'Lesbische nonnen: de stilte
verbroken' van Rosemary Curb
en Nayicy Manahan.
De werkgroep - die zich van
daag in het tijdschrift 'Neder
landse Religieuzen' met een fors
ingezonden stuk presenteert -
heet 'Korte Metten'. Ze voelt zich
geïnspireerd door de zwarte
dichteres Audre Lorde, die zegt:
"Zwijgen zal ons niet bescher
men. Zwijgen is het werktuig
van onderdrukking bij uitstek.
Het houdt ons niet alleen ge
scheiden van elkaar; het houdt
ons ook gescheiden van de bron
van kennis in onszelf'.
De groep wil korte metten ma
ken met het 'hardnekkig taboe'
rond vrouwenvriendschap in het
klooster, inclusief seksuele ge
voelens. Ook de intentieverkla
ring van de vereniging 'Samen
werking Nederlandse Vrouwelij
ke Religieuzen' (SNVR) ervaart
de werkgroep als een uitdaging.
Daarin wordt onder meer ge
zegd, dat de wens zichtbaar is ge
worden om het traditionele dua
lisme (dus ook de scheiding van
lichaam en geest) te doorbreken
en ernst te maken met de inte
gratie van de religieuze en men
selijke kanten van het kloosterle-
Vijandig
De 'lichaamsvijandigheid' van
het christendom berokkent ook
binnen de kloosters mensen nog
steeds veel schade, zegt de
groep, vooral waar het lesbische
vrouwen betreft.
"Naast diepe vrouwvijandig
heid is angst voor homo's en les
biennes zeer nadrukkelijk aan
wezig binnen de Rooms-Katho-
lieke Kerk. Onlangs nog deed de
paus ongestraft een aantal discri
minerende uitspraken, waardoor
het met name voor lesbische
kloosterzusters moeilijk wordt
ervoor uit te komen dat ze 'zo'
zijn. Want vrouwen, dus ook
nonnen, hebben van oudsher
geen recht gehad op een eigen
seksualiteitsbeleving, laat staan
op seksuele gevoelens voor el
kaar".
In hun ingezonden stuk pone
ren Carla Brunott, Bep van Kes-
sel en Bep Korfage de stelling
dat ieder mens in staat is haar of
zijn eigen sekse ook lichamelijk
te beminnen. "Die erkennng be
dreigt de gangbare hetero-opvat
tingen. Daarom worden lesbien
nes en homo's afgeschilderd als
ziek, zielig of zondig".
"Onderdrukte groepen moeten
zich vaak tegenover de dominan
te groepen verantwoorden v
om ze 'afwijkend' zijn. Ze
ten bekennen, biechten, verkla
ren, hun levensloop vertellen,
dat er wellicht 'verzachtende c
standigheden' kunnen worden
aangevoerd. Alsof ze criminelen
zijn".
Tekort
De drie schrijfsters constate
ren dat in publikaties van de laat
ste jaren over liefdesrelaties bin
nen het kloosterleven alleen
sprake is van heteroseksuele ge
richtheid.
"Zo wordt tekort gedaan aan al
diegenen die warmte, genegen
heid en seksueel plezier bij hun
seksegenoten zoeken". "De ho
mobeweging en de invloeden
van het feminisme kunnen een
belangrijke stimulans zijn voor
kloosterzusters om zich bewust
te worden- van hun gevoelens
voor andere vrouwen. Lijden en
boetedoening hebben velen er
toe gedreven hun liefde en sek
suele verlangens in relatie tot
vrouwen te onderdrukken en op
te offeren aan het hogere doel".
De werkgroep 'Korte Metten'
hoopt met haar ingezonden stuk
een aanzet te geven tot het be
spreekbaar maken van vrouwen
vriendschap in het klooster
"Openstaan voor de waarden er
van en een meer onbevangen
houding van zustercongregaties
kunnen perspectief bieden voor
eigentijdse vormen van klooster
leven, waarin seksueel en spiri
tueel plezier elkaar niet uitslui
ten maar met elkaar zijn verwe-
De redactie van het tijdschrift
'Nederlandse religieuzen' hoopt
op bijdragen van lezers aan een
gedachtenwisseling over dit on
derwerp.
(Het adres van de werkgroep
is: Carla Brünott, Vondelstraat
34", 1054 GE Amsterdam, 020-
833186).
Bewaking
De Sowjet-regeringskrant
'Izvestia' pleit in een artikel voor
permanente bewaking van ker
ken in het land. Aanleiding was
het oprollen van een bende die
uit kerken ikonen en andere
kunstschatten had geroofd, ter
waarde van enkele honderddui
zenden roebels (een roebel is vier
gulden waard). "In elke kerk
worden culturele schatten be
waard", schrijft 'Izvestia'.
Oudste priester. De oudste
rooms-katholieke priester ter
wereld, Lorenzo Berardo in het
Italiaanse Fossano (niet ver van
Turijn), herdacht dezer dagen
zijn 80-jarig priesterschap. Berar
do is 103 jaar en draagt nog elke
dag de mis op voor de medebe
woners van het bejaardenhuis.
Curiekardinaal Luigi Dadaglio
(zelf 73) verzekerde hem in een
brief dat hij werkelijk de oudste
is van alle priesters. "En hij kan
het weten", zei Berardo met vol
doening, "want hij houdt alle sta
tistieken nauwkeurig bij". Bis
schop Poletto (54) van Fossano
vindt het een groot voorrecht een
priester als Berardo in zijn bis
dom te hebben. "De gelovigen",
zei hij, "zijn Gods volk onderweg
en Berardo is daarbij onze vaan
deldrager"
Aids. De rooms-katholieke
bisschoppen van West-Duitsland
hebben bezwaar tegen de rege
ringscampagne over de ziekte
Aids waarbij voor geslachtsver
keer met onbekende en wisse
lende partners het gebruik van
condooms wordt aanbevolen.
"Met dit advies is het gevaar nog
niet uitgebannen", zeggen de
bisschoppen.
"Bij seksualiteit horen ook
tucht en matigheid. Huwelijk
strouw en onthouding zijn dé
wegen om uitbreiding van de
ziekte te voorkomen". Volgens
de bisschoppen is omgang met
onbekende en wisselende part
ners de mens onwaardig. Zij vra
gen respect voor ethische maat
staven en de mensenrechten.
Minister van volksgezondheid
mevrouw Rita Süssmuth heeft
de regeringscampagne tegen
over de bisschoppen verdedigd.
"Kerk en staat", zei ze, "streven
naar hetzelfde doel, maar hebben
ieder hun eigen weg om mensen
te bereiken".
Hervormde Kerk: beroepen
te Scherpenzeel (Geld.) B. den
Butter Stavenisse, te Sint Pan-
cras C. Hakkenberg Bergen-
theim, door de synode voor
geestelijke verzorging in de Van
Mesdagkliniek te Groningen
kandidaat G. H. Bouwman al
daar. Gereformeerde Kerken
Vrijgemaakt: beroepen te Gro
ningen H J Messelink IJmui-
den.
Leiden. Het ontslag dat pater
H. Pot om gezondheidsredenen
aan bisschop Bar heeft gevraagd
(zie bericht van gisterne in deze
rubriek) betreft alleen de paro
chie Maria Middelares aan de
Rijndijk. Juist afgelopen zondag
liet hij de Leonardus-parochie
aan de Haagweg weten, dat hij
daar begin maart weer hoopt te
beginnen, zij het kalmaan, want
hij is nog niet helemaal de oude.
Pater Pot heeft een half jaar niet
kunnen werken.
