Steeds
Bedrijfsleven lokt leraren
economie met hogere lonen
LEIDSCH H§ PAGBLAP= m!EM;
Ernstige problemen verwacht voor Leids onderwijs
'Gespreide
betaling voor
nieuwe meter'
Niertransplantaties
in Nederland vorig
jaar sterk toegenomen
Comité Vreewijk vreest
afsluiting Breestraat
Veel auto's
door rood
LEIDEN - De salarissen voor eco
nomieleraren zijn te laag in verge
lijking met de lonen die het be
drijfsleven bereid is te betalen.
Niet alleen eerstegraads bevoegde
leraren, maar ook leerlingen van de
lerarenopleiding die tweedegraads
zijn, worden door het bedrijfsleven
met open armen ontvangen. Daar
naast zit ook'het bedrijfsleven net
als het onderwijs om afgestudeer
de economen te springen.
door
Meindert van der Kaaij
Directeuren van middelbare
scholen en scholen voor beroeps
onderwijs in Leiden voorzien voor
het komende schooljaar grote pro
blemen met het vervullen van va
catures voor economieleraren. Het
landelijk tekort doet zich ook in de
Leidse regio voor. Oplossingen
worden gezocht in het aanvragen
LEIDEN - De Leidsche Duinwa
termaatschappij zou voor mensen
met een minimuminkomen de mo
gelijkheid van gespreide betaling
voor het vervangen van een bevro
ren watermeter moeten scheppen.
De Links Leiden-fractie doet de
ze suggestie in een brief aan de di
rectie. In de afgelopen vorstperio
de verving de LDM bevroren wa
termeters op voorwaarde van con
tante betaling van 6.0 gulden. "Een
bevroren watermeter is een calami
teit die onmiddellijk verholpen
moet worden. Voor mensen met
een minimum-inkomen is het een
vrijwel onmogelijke zaak om der
gelijke onvoorziene uitgaven met
een te voldoen", aldus de fractie.
In de leveringsvoorwaarden zou,
aldus de fractie, de mogelijkheid
van gespreide betaling, bijvoor
beeld vier maal vijftien gulden,
moeten worden opgenomen.
van ontheffingen bij het ministerie
van onderwijs en wetenschappen
voor economieleraren die een op
leiding daartoe volgen, maar hun
studie nog niet hebben afgerond.
Ook wordt niet geschroomd om in
België docenten te werven.
Voor dit jaar zijn de meeste scho
len er met veel kunst- en vliegwerk
in geslaagd om voor alle economie-
lessen docenten te vinden. Een
aantal directeuren houdt echter
hun hart vast voor het schooljaar
1987/1988. Van verschillende kan
ten bereiken hun berichten dat do
centen stoppen met lesgeven om
een beter betaalde baan te nemen
in het bedrijfsleven. Nu reeds hou
den scholen zich bezig met het in
ventariseren van het aantal uren
dat moet worden gegeven (hoeveel
nieuwe leerlingen, hoe groot wor
den de klassen) en het aantal lera
ren dat vermoedelijk vertrekt.
Uitzendbureau
De nood is het hoogst voor scho
len waar vanwege de studierich
ting veel economielessen worden
gegeven, bijvoorbeeld op meao en
het Rijnlands Instituut voor On
dernemersonderwijs (RIO). Direc
teur van het RIO De Bleijie wijst
erop dat het probleem vooral van
financiële aard is. Hij bepleit daar
om een doorbreking van de vol
gens hem te starre wijze waarop le
raren worden beloond. "Ik heb al
verschillende keren aan het minis
terie van onderwijs en weten
schappen laten weten dat het flexi
beler toepassen van salarisschalen
veel kou uit de lucht kan nemen.
Tekenend voor het probleem is een
leraar die bij óns stopt met lesge
ven en gaat werken bij een uitzend
bureau. Daar kan hij veel meer ver
dienen".
De Bleijie vindt dat de aanvangs
salarissen veel te laag zijn en abso
luut niet kunnen concurreren met
het bedrijfsleven. Hij zegt dat veel
studenten van de lerarenopleiding
richting bedrijfsleven gaan. "In het
laatste jaar moeten ze nog stage bij
een bedrijf lopen. Dat is natuurlijk
de kat op het spek binden. Be
drijfsleiders hebben snel in de ga
ten dat leraren in spe een goede
boekhoudopleiding krijgen".
Directeur De Bleijie geeft toe dat
het sleutelen aan de salarisschalen
wat scheve ogen kan geven bij de
collega's. "Het voordeel is echter
dat je leraren aan de school bindt
voor een vak dat op deze school ei
genlijk een hoofdvak is. Goed eco-
nomieonderwijs is voor de hele
school van belang", aldus De Beij-
Colleges
Samen met De Noorderwiek
(middelbaar dienstverlenings- en
gezondheidszorgonderwijs) is
reeds getracht om in België be
voegde leraren te vinden die bereid
zijn naar Leiden te komen. Ad
junct-directeur van De Noorder
wiek Van der Hoeven zegt in Ant
werpen een soort 'auditie' te heb
ben gehouden. In een Antwerps
hotel had hij met een tiental werk
loze Belgische economieleerkrach
ten afgesproken. De operatie heeft
uiteindelijk geen succes gehad,
want het bleek dat het vooral om
getrouwde vrouwen ging die vol
gens Van der Hoeven weinig trek
hadden om het land uit te gaan.
Van der Hoeven zegt dat er op
zijn school geen bevoegde mensen
in dienst zijn. "Een bijna afgestu
deerde econoom werd door de in
spectie afgewezen en toen hebben
we iemand van de pedagogische
academie ingeschreven bij een cur
sus van de LOI en die is wel door
de inspectie geaccepteerd". Hier
mee wil hij aangeven dat er geen
objectieve normen zijn bij het ver
lenen van ontheffingen door de on
derwijsinspectie. Naast de omge
schoolde onderwijzer heeft De
Noorderwiek voor dit jaar iemand
aangetrokken uit het bedrijfsleven
die niet bevoegd is. Ook die heeft
overigens van de inspecteur een
ontheffing gekregen.
De Noorderwiek is van plan een
afdeling commercie te beginnen,
mede vanwege de grote vraag van
leerlingen daarnaar. Dit plan staat
of valt echter met het al dan niet
krijgen van docenten voor dit vak.
Van der Hoeven is bepaald niet op
timistisch. Hij sluit niet uit dat, net
als bij het RIO, voor leerlingen die
economie willen bijspijkeren colle
ges worden gegeven door twee
klassen bij elkaar te zetten.
Ontheffing
Plaatsvervangend directeur van
de meao E.R. Klerks zegt dat hij
'doodsangsten' uit staat voor het
volgend schooljaar. Hij vreest dat
één of meer docenten economie
vertrekken. Het nog steeds toene
mend aantal leerlingen maakt het
probleem alleen nog maar nijpen
der. Klerks meldt dat het ook
moeilijk is om juristen met lesbe
voegdheid voor het vak recht te
krijgen. "Het enige dat we kunnen
krijgen zijn jonge, onervaren
krachten en dat is op de lange duur
fnuikend voor het beroepsonder
wijs".
Oplossingen zoekt zijn school
door het plaatsen van advertenties
in de landelijke bladen, door te
werven in België en tenslotte door
voor bijna afgestudeerde econo
men een ontheffing krijgen van de
inspectie. "We moeten dan wel pra
ten als brugman om dat voor el
kaar te krijgen. Er moet onomsto
telijk worden bewezen dat we die
leraar nodig hebben. Ik begrijp wel
dat de inspectie niet iedereen een
ontheffing kan verlenen, maar aan
de andere kant moeten de lessen
toch doorgaan. De inspectie kan
niet blijven weigeren".
Om wat aan het probleem te
doen, begint het arbeidsbureau in
maart met een cursus boekhouden
op mo-niveau, die opleidt voor een
tweedegraads lesbevoegdheid. De
cursus duurt twee jaar. Volgens
mevrouw Van Stijn, coördinatrice
van de cursus, valt de belangstel
ling tot dusverre nogal tegen, hoe
wel de kans op werk met zo'n di
ploma zeer groot genoemd mag
worden. Van Stijn heeft de indruk
dat de belangstelling voor het on
derwijs in het algemeen sterk is te
ruggelopen. "De leerlingen zijn
volgens veel mensen niet meer zo
gemakkelijk en dat stoot natuur
lijk af', aldus Van Stijn.
LEIDEN - Nu er ijs in de grachten ligtwordt pas duidelijk hoeveel vuil een markt in Leiden oplevert. Enkele
honderden dozen en kistjesplastic en rottend fruit worden met groot gemak in de singels gekieperd. De gemeen
tereiniging kan vanwege het ijs nog niet varen om de troep op te ruimen en gezien de weersvoorspellingen - in de
komende dagen weer matige vorst - zal de troep nog wel even zichtbaar blijven. <f0to wim Dijkman).
Redactie: Wim Brands Annemiek Ruygrok
LEIDEN - Vorig jaar zijn er in Ne
derland voor het eerst meer dan
400 niertransplantaties uitgevoerd:
421. Dat zijner 89 meer dan het jaar
daarvóór. Het grootste deel van de
ze transplantaties (376) werd uitge
voerd met een nier van een pas
overleden donor. Het aantal pa
tiënten dat met een nier van een
familielid werd getransplanteerd
nam licht toe: van 43 naar 45. Tien
Nederlandse patiënten ondergin
gen een gecombineerde nier/al
vleeskliertransplantatie.
Het aantal in Nederland beschik
baar gekomen donornieren steeg
met 103 tot 377. Hiervan werden er
232 in eigen land getransplanteerd
terwijl 140 buitenlandse patiënten
een Nederlandse nier kregen. Om
gekeerd ontvingen 144 Nederlan
ders een nier van een buitenlandse
donor.
Ondanks het toegenomen aantal
niertransplantaties is het totaal
aantal mensen dat op een donor
nier wacht per 1 januari 1987 in Ne
derland gekomen op 1078. Dat is
een stijging ten opzichte van 1986
met tien procent. In 1985 was er
nog een stijging van 21 procent te
De Stichting Eurotransplant Ne
derland, gevestigd in Leiden, be
middelt behalve bij niertransplan
taties ook bij hoornvlies-, hart-, le
ver- en alvleeskliertransplantaties
in België, Luxemburg, West-Duits-
land, Oostenrijk en Nederland.
In Nederland kwamen vorig jaar
27 donorlevers voor transplantatie
ter beschikking. In totaal werden
15 levertransplantaties in Neder
land uitgevoerd tegenover tien in
1985. Het aantal donorharten dat in
Nederland beschikbaar kwam be
droeg 41 (tegen 27 het jaar daar
voor). Hiermee werden 20 Neder
landse en 21 buitenlandse patiën
ten getransplanteerd. Ook ontvin
gen vier Nederlanders een hart van
een buitenlandse donor. Het totaal
aantal uitgevoerde harttransplan
taties bedroeg in 1986 24, terwijl
dat er in 1985 nog tien waren.
LEIDEN - "De toename van de
verkeersdrukte op de Witte Singel
indien de Breestraat wordt afgeslo
ten, is onaanvaardbaar. De Witte
Singel dreigt een racebaan te wor
den". Dit vindt M. Schreuder, de
voorzitter van het wijkcomité
Vreewijk.
Schreuder vindt ook niet dat aan
de korte afsluiting van 17 januari
conclusies verbonden kunnen
worden. "Officieel gebeurt dat ook
wel niet, maar in het officieuze cir-
LEIDEN - De Leidse politie heeft
gisteren tussen acht en negen uur
een controle gehouden bij de krui
sing Willem de Zwijgerlaan/IJssel-
meerlaan: 42 automobilisten reden
door rood. De eigenaars kunnen
een bekeuring thuis verwachten,
want de kentekens van de auto's
werden genoteerd.
cuit circuleren al de geruchten dat
het allemaal reuze meeviel met de
verkeersdrukte op de Witte Singel.
Uit die afsluiting van een dag kan
echter geen enkele conclusie ge
trokken worden. Het was 17 janua
ri een echte schaatsdag en daarom
ook erg rustig in de stad". De voor
zitter van het wijkcomité pleit er
verder voor om eerst de resultaten
van de proef af te wachten voor de
finitieve beslissingen te nemen.
Uit tellingen van de afdeling ver
keer van de gemeente blijkt dat de
verkeersstroom op de Witte Singel
indien de Breestraat wordt afgeslo
ten met ongeveer 4000 toeneemt
tot 12000 voertuigen per etmaal.
Schreuder: "De Witte Singel is nu
al erg gevaarlijk. Bussen en vracht
wagens moeten gedeeltelijk op de
andere weghelft rijden om de
bochten te kunnen nemen".
Het wijkcomité is niet in de gele
genheid om de bezwaren van de
wijk vanmiddag kenbaar te maken
bij de vergadering van de commis
sies verkeer en economische za
ken. "De gemeente houdt geen re
kening met mensen die niet een
halve dag kunnen vrijmaken", al
dus Schreuder.
Brugwachter (1)
Sta even stil bij het leven van een
brugwachter en de vragen tuime
len over elkaar. Is het een een-
beroep? Heeft een brug-
.iter ijsvrij in strenge win-
tf i?
Eén ding is in elk geval zeker:
het is geen makkelijk beroep. Is
de brug te lang open, dan wor
den de automobilisten boos; rea
geert de brugwachter niet spel
genoeg op het verzoek van een
schipper, is die man weer zeer
kwaad.
Evert Hogervorst (61) is vijfen
twintig jaar brugwachter; het
grootste deel van die tijd beman
de hij het huisje op de grens van
Leiderdorp en Leiden, aan het
einde van de Lage Rijndijk. Ei
genlijk is het een stukje nie
mandsland, hoewel Evert Hoger
vorst blijft beklemtonen dat het
grond van de provincie is.
Toen hij vijfentwintig jaar in
dienst was, hebben z'n collega's
van Rijkswaterstaat de brug ver
sierd. Dat had van hem niet ge
hoeven, hoewel hij het natuurlijk
wel leuk vond. Een interview
was echter niet mogelijk, aange
zien de jubilaris even later ziek
werd. Maar gistermiddag zat hij
weer op z'n plaats.
"Ik moet er ook voor zorgen
dat de brug in orde blijft", ant
woordt hij op de eerste vraag:
wat heeft een brugwachter te
doen als er ijs ligt? "En gebeurt
er een ongeluk, dan bel ik, als het
even kan, de politie". De Leider-
dorpse, of de Leidse - dat is de
vraag, want de brug ligt tenslotte
tussen de beide grenspalen.
"Tsja", zegt Evert, "dat kan las
tig zijn. Ik heb wel eens zoiets bij
de hand gehad. Kwam ik hier op
een ochtend zo rond kwart over
zes, stond er een auto op de brug.
En er zat niemand in. Toen heb
ik de Leidse politie gebeld en ze
kwamen ook".
Brugwachter (2)
Eigenlijk wilde hij naar zee, maar
z'n moeder was er tegen. "Dat
kwam zo: m'n vader leefde niet
meer en m'n moeder wilde ons
daarom bij elkaar houden"-
Vond hij het jammer? "Ach nee,
ik ben toen beurtschipper ge
worden en dan zit je toch ook op
het water, dus ik had eigenlijk
niet zoveel te klagen".
Samen met een maat voer hij
van Leiden naar Utrecht en weer
terug. Wat ze vervoerden? 'Tak
kies, meubelementen, en ijzer
hè. Van de grofsmederij. Ankers
bijvoorbeeld".
Hij vond het leuk werk. Toege
geven, je moest aanpoten, maar
je had toch het idee dat je je ei
gen baas was en dat maakte weer
veel goed. "Ik heb het een jaar of
zestien, zeventien gedaan. Toen
hield ik het voor gezien. Je moet
weten: je was vaak 's nachts on
derweg. Niet thuis. En dat vond
m'n vrouw niet zo leuk. Kon ik
inkomen".
Daarna werkte hij een tijdje op
een plezierboot. Ook leuk werk,
maar er kleefde één nadeel aan:
het was zomerwerk, 's winters
moest je iets anders doen. "En ik
had er echt geen zin in om elke
winter weer op zoek te gaan naar
een baantje. Niks voor mij".
Hij trad in dienst van Rijkswa
terstaat. Als brugwachter. "De
eerste jaren stond ik reserve. Ik
moest invallen als er iemand ziek
was. En de rest van de tijd? O,
genoeg te doen hoor. Dan moest
je bijvoorbeeld kantjes steken in
opdracht van de provincie".
Reserve-brugwachter/kante
nier - dat was de naam van zijn
beroep.
Brugwachter (3)
De eerste jaren dacht hij soms: ik
hou er mee op. Heimwee naar z'n
verleden als beurtschipper.
Vooral als er een schip passeerde
had hij dat gevoel. Hij op het
land, zij op het water - onver
draaglijk.
"Maar daar stond tegenover
dat je tenminste je vrouw en je
kinderen vaak zag en dat was
ook wat. Nu heb ik trouwens
nooit meer last van heimwee
naar dat verleden hoor. Ik ben al
over de 60, dan heb je dat niet
meer".
's Zomers is het druk, vertelt
Evert daarna. "Er passeren dan
zo'n 4000 a 5000 boten per
maand, jachten inbegrepen, dus
ga maar na. Nu is het rustig ja. Ik
moet er voor zorgen dat de brug
schoon blijft. En verder, ach, ik
lees een beetje, luister naar de ra
dio en kijk naar buiten".
Die zin is nog niet verstorven
of Evert roept hard Ho! "Zag je
dat? Die ene fietser gaf die ande
re een behoorlijke duw, dat ging
Brugwachter Evert Hogervorst bij zijn werkterrein aan het einde van de Lage Rijndijk: de brug over de
Zijl. (foto Wim Dijkman).
maar net goed". Dat het maar
duidelijk mag zijn: een brug
wachter zit niet zomaar naar bui
ten te koekeloeren, nee, een
brugwachter kijkt goed uit z'n
ogen.
"Of ik wel eens leuke dingen
zie? Hoe bedoel je? Moet ik je nu
vertellen dat er in de zomer re
gelmatig iets naakts passeert?
Vooral in de salonboten? Maar
dat ga je opschrijven, is het
niet"?
Brugwachter (4)
"Eenzaam? Nooit. Kijk, je moet
rekenen, nu ben ik binnen. Het is
buiten te koud, maar in de zomer
ben je zo'n beetje de hele dag op
de brug, dus je maakt eens een
praatje met die en dan met die.
Nee, eenzaam ben je nooit. Bo
vendien voel ik me hier op m'n
gemak. Ik ken dit huisje natuur
lijk ook als geen ander".
Na een kort intermezzo over
niet meer roken - "ik ben nou
tenminste die hoest kwijt" - be
gint Evert over het innen van
geld. "Vroeger moest je een hal
ve cent per ton innen".
Maar hoe kwam je achter het
tonnage? Evert vindt dat maar
een domme vraag. Hij kijkt de
verslaggever aan met een raad
selachtige blik, zoiets van: hoe
komt iemand zo dom?
"Dat stond op de schepen!
Maar goed, tegenwoordig hoef je
het gewicht niet meer te noteren.
De namen van de schepen nog
wel. Jachten schrijf je ook op, al
leen geen namen. Je noteert ge
woon hoeveel het er waren".
"Veel schepen herken ik trou
wens uit de verte. Vooral de
zandschuiten, want die komen
regelmatig langs. Nee, de schip
pers ken ik niet, ik bedoel, van
gezicht meestal wel, maar verder
niet".
Weet de verslaggever zo ge
noeg? Hij wil gewoon weer aan
het werk, want zo'n jubileum is
mooi, maar aan de andere kant:
is het nou zo bijzonder? "Zoals ik
al zei: dat m'n collega's de boel
versierden, vond ik prachtig.
Maar de krant, ach".
Voor je het weet denken de
mensen dat je jezelf wat ver
beeldt en dat is toch echt in strijd
met z'n levensmotto: altijd laag
bij de grond blijven, dicht bij het
water.
