Gijzelingen in Beiroet
vormen groot probleem
Van student tot
stakingsleider
Meer acties tegen terrorisme gevraagd in VS
Paul Rosenmöller
In de kerk trouwen? Dan geen tv in huis
PAGINA 2
DINSDAG 27 JANUARI 1987
WASHINGTON - Er wordt
in Amerika weer gepraat
over militaire acties tegen
landen die terrorisme steu
nen. Er wordt gepraat over
een bliksemaanval zoals die
van vorig jaar tegen Libië.
Maar het doelwit zou deze
keer Iran moeten zijn.
Het gaat hierbij niet om
domme, slecht geïnfor
meerde mensen die macht
alleen uit de loop van een
geweer zien komen. Neen,
ihet gaat om politici van het
formaat van Kissinger en
van Claiborne Pell, de voor
zitter van de machtige Se
naatscommissie voor bui
tenlandse zaken.
door
Henk Dam
En er waren meer politici, van Rea
gan's Republikeinse partij net zo
goed als uit Democratische hoek,
die tijdens de vele nieuwsprogram
ma's zondag op de Amerikaanse tv
heten weten dat er wat hen betreft
hard mag worden ingegrepen.
Er waren zondagavond geen aan
wijzingen dat de regering-Reagan
de oorlogszuchtige gevoelens van
deze politici deelt. Er is bijvoor
beeld nog geen spoedvergadering
van de Nationale Veiligheidsraad
geweest, die zeker nodig zou zijn
voor elke vorm van actie.
Er is ook geen dreigende taal
geuit, zoals die voorafging aan de
aanval op Libië van april vorig jaar.
Niettemin: geweld zou een van de
opties kunnen zijn die Reagan en
de zijnen gaan overwegen als ze
praten over de jongste gijzelings-
Crisis
Want een crisis is het, de ontvoe
ring van drie Amerikaanse leer
krachten en één Indiase docent die
wellicht ook de Amerikaanse na
tionaliteit heeft, zaterdag in Bei
roet. De gijzeling stelt de Ameri
kaanse regering voor problemen
als nooit tevoren.
De achtergrond waartegen het
nieuwe gijzelingsdrama zich af
speelt, is voor wat de VS betreft de
Iran-affaire. Wat die affaire heeft
opgeleverd, is in de eerste plaats
dit: Iran heeft doorslaggevende in
vloed op de terroristische groepen
in Libanon die er een levensvervul
ling van maken Amerikanen, Fran
sen, Westduitsers en Engelsen te
ontvoeren.
En in de tweede plaats: de Ame
rikaanse regering heeft alle geloof
waardigheid inzake terrorismebe
strijding in en buiten eigen land
verloren door wapens aan Iran te
verkopen in de - in vrijwel alle ge
vallen ijdele - hoop dat daardoor
Amerikaanse gijzelaars vrij zouden
komen.
Dat verlies aan geloofwaardig
heid zorgde er voor. dat de VS al
niet al te sterk stonden met hun
verzoek aan West-Duitsland om de
Libanese terrorist Mohammed Ali
Hamadei uit te leveren.
Hamadei werd op 13 januari op
het vliegveld van Frankfurt ge
pakt. Onderzoek wees uit, dat hij
explosieven bij zich had. Nader on
derzoek wees uit, dat de Westduit
sers een hele vette vis gevangen
hadden: Hamadei bleek een van de
gijzelaars van een (Amerikaans)
TWA-vliegtuig te zijn.
Die gijzeling had plaats in 1985,
speelde zich grotendeels af op het
vliegveld van Beiroet, kostte één
Amerikaanse passagier het leven,
en stond in het volle licht van de
door de terroristen zo gewenste pu
bliciteit.
Geef Hamadei aan ons. zodat we
hem hier kunnen berechten, vroeg
het Amerikaanse ministerie van
justitie aan West-Duitsland. Maar
voor die goed en wel hadden kun
akel tijdens de milila
Een Libische gevechtsboot staal in brand na te zijn geraakt door een Amen
actie die de VS in maart 1986 legen Libië ondernam. (foto t
nen antwoorden, waren er in Liba
non al twee Westduitsers gegijzeld
Dat maakte de Westduitse rege
ring begrijpelijk voorzichtig, en tot
zaterdag werd de overtuiging in
opiniebepalende kringen in Was
hington steeds sterker, dat het nog
niet zo zeker was, dat Hamadei zou
worden uitgeleverd.
Daar is nu door de gijzeling van
drie nieuwe Amerikanen (waarmee
het totale aantal gegijzelde Ameri
kanen nu op acht staat) voor de VS
een nieuwe bemoeilijkende factor
bijgekomen
Gedwongen
Want wat staat de Amerikaanse
regering te doen? Door de Iran-af-
faire is het uitgesloten dat mede
werking kan worden gegeven aan
een 'overeenkomst' met de ont
voerders. Amerika is gedwongen
aan de uitleveringseis voor Hama
dei te blijven vasthouden.
Immers: nu al uiten politici de
kritiek dat het aan het optreden
van Reagan en zijn medewerkers
te danken is, dat er opnieuw Ame
rikanen zijn gegijzeld. Van de be
reidheid tot praten met Iran is, zo
als dat dan in vaktaal heet, 'het ver
keerde signaal' uitgegaan. Ieder
een komt nu met de wijsheid: wie
met terroristen praat, werkt nog
meer terrorisme in de hand.
Dit betekent, dat de Amerikaan
se regering een grotere verant
woordelijkheid dan normaal voor
het lot van de gijzelaars heeft. Als
er onder die groep doden gaan val
len, dan zal de regering daarvoor in
de ogen van veel Amerikanen een
fors deel van de schuld dragen.
De omstandigheid dat president
Reagan zich in het verleden het lot
van Amerikaanse gijzelaars zeer
heeft aangetrokken - het is tenslot
te deze, voor een man in zijn posi
tie bijna sentimenteel te noemen
instelling geweest, die hem de
Iran-affaire opleverde - maakt het
allemaal nog problematischer
Want - nogmaals - wat moet hij
doen? Praten met de terroristen (of
hun bazen in Iran) kan dus niet. In
de huidige situatie zou hij zelfs
West-Duitsland moeten verbieden
bij een eventuele 'overeenkomst'
ook de Amerikaanse gijzelaars ter
sprake te brengen.
Flink doen, en aan de uitwijzing
van Hamadei blijven vasthouden
kan ook niet goed vanwege de risi
co's voor de gijzelaars. Het lijkt een
beetje op het probleem waarvoor
president Carter stond toen het
Amerikaanse ambassadepersoneel
in Teheran langdurig gegijzeld
Die gijzeling kostte Carter de po
litieke nek. Reagan versloeg hem
in 1980 zeer ruim omdat hij degene
was, die de Amerikanen beloofde
dat er een eind aan de vernederin
gen zou komen en dat Amerika zijn
gezag desnoods gewapenderhand
weer zou herstellen.
Daden
In Libië en op Grenada hebben
we sindsdien die instelling, door
sommigen Rambo-politiek ge
noemd, in daden vertaald gezien.
MaaV die militaire operaties waren
betrekkelijk risicoloos.
Dat geldt niet voor een eventueel
optreden tegen Iran. Iran is een
groot en sterk land dat zich heel
wel kan verdedigen. Amerikaanse
bliksemacties in Iran zouden ver
der de sji'itische geloofsgenoten
van de Iraniërs in heel het Midden-
Oosten tot uiterste woede drijven.
Het zou een terroristische golf te
weeg kunnen brengen zoals we die
nog niet eerder hebben gezien. De
rust in landen in het Midden-Oos
ten die Amerika als bondgenoot
ziet, zou in gevaar kunnen komen.
De gevolgen zouden, kortom, bij
zonder ernstig kunnen zijn.
De vraag is dus nu: wat gaat
zwaarder wegen? Bovenstaande
argumenten om Iran niet zoals Li-
biè aan te pakken zouden de door
slag moeten geven, zou men zeg
gen. Maar de sirenenzang om Iran
wél een lesje te leren, moet Reagan
buitengewoon verleidelijk in de
oren klinken.
Alle hatelijke vergelijkingen met
de ooit door Reagan zo gegispte
Carter zouden ophouden. Bij een
'geslaagde' operatie zou de popula
riteit van de president weer om
hoog schieten. Amerika's geloof
waardigheid als terrorismebestrij-
der zou worden hersteld. En zelfs:
de Iran-affaire zou onbelangrijk
worden. Zou Reagan meer kunnen
Welgemoed begon hij ooit aan
een studie sociologie in Amster
dam. Nu, ruim tien jaar later, is
hij landelijk bekend als leider
van de huidige stakingsacties in
de stukgoedsector van de Rotter
damse haven: Paul Rosenmöller
(30), districtsbestuurder bij de
Vervoersbond FNV.
door
Wilco Boom
Een opmerkelijke ontwikke
ling, temeer daar hij niet als stu
deerkamergeleerde bij de groot
ste vakorganisatie in de haven is
terecht gekomen, maar onderop
is begonnen. Na vier jaar brak hij
zijn studie af, om in 1978 als ha
venarbeider - zoals havenwer
kers toen nog heetten - te gaan
werken Hij werd losser bij het
stukgoedbedrijf Muller Thom
Rosenmöller: "Ik had niet
meer zo'n zin in studeren. Ik was
door die studie al wel veel bezig
met de arbeidersbeweging en
dergelijke en dacht: praten over
de basis is nog iets anders dan
werken aan de basis. Derhalve
kapte ik met m'n studie en ging
de haven in".
Het studentje viel al vlug op
Hij werd meteen lid van de Ver
voersbond die nu zijn broodheer
is en roerde zich danig op verga
deringen. En dat ging toen vaker
tegen de bond in dan tegen de
werkgevers. Geen wonder, want
de huidige stakingsleider was in
die tijd lid van een linkse splin
ter, de Groep Marxisten-Leninis
ten (MGL), die er aanzienlijk ra
dicalere opvattingen op na hield
dan de huidige, maar vooral de
toenmalige bestuursleden van de
vervoersbond.
Het verhaal gaat overigens in
de haven dat Rosenmöller van
zijn partij opdracht had gekre
gen in de haven te gaan werken
om daar een cel te vormen. "Dat
is niet waar, er gaan wel meer
verhalen in de haven", zegt hij
nu. "Ik laat me niks opleggen.
Wat dat betreft ben ik eigenge
reid".
Hoe dan ook, kort na zijn
komst in de haven keerde hij de
GML de rug toe. "Ik ben toen vrij
snel in de realiteit van alledag te
recht gekomen en heb daardoor
gebroken met dat soort groepjes.
Het is toch zo datje ideeën mede
worden gevormd door de wereld
waarin je zit. In stoffige zalen van
een universiteit kun je alles zeg
gen watje denkt. Het is allemaal
erg vrijblijvend. De haven is an
ders. Je praat veel met mensen,
dus is er wederzijdse beïnvloe
ding. Dat is goed ook. Stilstaand
water is rottend water".
Dat wil volgens hem niet zeg
gen dat hij van een bevlogen we
reldverbeteraar is veranderd in
een pragmaticus. "Ik ben minder
dogmatisch geworden, maar de
wereld is nog steeds voor verbe
tering vatbaar en bevlogen ben
ik ook nog steeds. Als ik me er
gens in vast bijt hebben ze een
slechte aan me. Of een goede, het
is net hoe je het bekijkt".
De stakingsleider, getrouwd
en vader van drie kinderen,
werkte nog maar een jaar in het
stukgoed toen hij al een belang
rijke rol speelde in een actie: de
wilde havenstaking van 1979.
Die staking was eigenlijk niet al
leen tegen de werkgevers ge
richt, maar ook tegen de ver
voersbond. De afstand tussen be
stuurders en bestuurden was te
groot geworden.
Het gevolg was dat de organi
satie van de bond na de wilde
staking drastisch op de helling
ging en dat veel actievoerders
van toen tot het bondsbestuur in
Rotterdam zijn doorgedrongen
Paul Rosenmöller is één van de
laatste Jonge Turken uit die tijd
die het zo ver heeft gebracht. An
derhalfjaar geleden, na lange tijd
kaderlid te zijn geweest, vertrok
hij bij Müller Thomson en kwam
bij de vervoersbond in dienst.
"In 1979 was er sprake van een
clash tussen het bestuur en de le
den. Het bondsbeleid sprak niet
meer aan. Er was een onnatuur
lijke afstand tussen bestuur en
leden en onvoldoende onderling
vertrouwen. Ik dacht: dit mag
nooit meer gebeuren en dat vond
de bond ook. Die stak de hand in
Paul Rosenmöller: ik laat me niets opleggen
eigen boezem en schoof de
schuld niet af, zoals zo vaak ge
beurt", zegt Rosenmöller.
Platter
Na veel intern gepraat, dat niet
altijd even soepel verliep, kwam
er een sterk gewijzigde bonds-
structuur. De organisatie werd
veel platter; de leden werden zo
veel mogelijk bij de besluitvor
ming betrokken.
Tot tevredenheid van Rosen
möller: "Op een andere manier
kan ik niet werken. Je moet veel
contact heb met je leden en ka
derleden, anders ga je droog
zwemmen. Mensen zien je in de
krant, maar moeten je ook in de
haven zien".
Het verwijt van de werkgevers
dat de bond door zijn huidige
structuur niet slagvaardig kan
reageren op ontwikkelingen,
doofdat het bestuur voor veel be
slissingen "naar de leden" moet,
legt Rosenmöller naast zich neer.
"Het stimuleert de betrokken
heid van leden. Zij vragen er ook
om. Ik hoor graag het verwijt dat
we onze leden veel bij besluitvor
ming betrekken. Binnen ons be
leid kunnen.we overigens wel
zelfstandig opereren".
Dat de voormalige student in
eigen kring faam geniet, ligt voor
de hand. Maar ook bestuurder
Cees Zwijnenburg van de Ver
voersbond CNV, die de huidige
staking in de haven niet steunt,
en de voorzitter van de haven
werkgeversorganisatie SVZ,
J.S.C. Schoufour, hebben grote
waardering voor hem. zo blijkt
bij navraag. Zwijnenburg noemt
hem "een vakmannetje, dat qua
intelligentie en inzet hoge ogen
gooit al is hij naar zijn zin (nog
steeds) te radicaal.
"Het is moeilijk het met hem
op een compromis aan te sturen.
Maar als hij dat eenmaal accep
teert, verdedigt hij het ook", zegt
Zwijnenburg. Kritiek heeft de
CNV-er ook. "Hij werkt zuiver
uit idealisme in de haven en daar
mag je bewondering voor heb
ben. Maar hij preekt nu zijn ei
gen mensen het graf in, want
door die acties verdwijnt er werk
uit de haven. Dat vind ik triest".
Werkgeversvoorzitter Schou
four prijst Rosenmöller als een
"intelligente man die verschrik
kelijk goed zijn woord kan
doen". Hij constateert ook dat de
stakingsleider de zaken goed in
de hand heeft. "Hij leidt de sta
king niet emotioneel of agressief,
dat moet ik eerlijk zeggen".
Verliezen
Natuurlijk heeft ook Schou
four wat op zijn tegenstander aan
te merken. "Hij zou weieens mo
gen wijzen op het feit dat de
stukgqedbedrijven zware verlie
zen boeken. Hij doet. soms of hij
daar niets mee te maken heeft en
dat noem ik niet met beide be
nen op de grond staan".
De stakingsleider zelf vindt dat
hij dat wel degelijk doet. De hui
dige problemen jyiet de bond
hebben de werkgevers aan zich
zelf te danken door mensen te
willen ontslaan, meent hij. En
ondanks de staking ziet hij de
toekomst zonnig tegemoet. "We
zijn er in dé haven altijd uitgeko
men. Je zou het ook zo kunnen
- zien dat we nu nog geen week
staken".
Een nadeel hebben de acties
wel, erkent hij. Zijn gezinsleven
raakt danig in de knel. "Mijn kin
deren hebben al gevraagd of ik
van de televisie eens kan terug-
zwaaien. Maar ja, zij zien me ten
minste nog".
"Jonge mensen die hun huwe
lijk kerkelijk willen laten bevesti
gen ftioeten beloven geen televisie
te nemen. Zonder deze belofte zal
een huwelijk niet kerkelijk kun
nen worden bevestigd"
Zo waarschuwt de kerkbode
van de gereformeerde gemeente
in Rijssen - niet te verwarren
met de gereformeerde kerk -
naar aanleiding van het besluit
van de plaatselijke kerkeraad om
"het kwaad van de televisie zo
veel mogelijk uit het midden van
de gemeente te weren".
Vanaf de kansel wordt 'op
grond van Gods Woord' regelma
tig gewezen op de gevaren van
televisie. "En met blijdschap
mag de kerkeraad waarnemen,
dat in sommige gevallen de ver
maningen niet ongezegend blij
ven". "Maar", zo gaat de kerkbo
de verder, "met grote droefheid
moet worden vastgesteld, dat
ook vele gemeenteleden aan de
waarschuwingen en vermanin
gen voorbijgaan".
"De kerkeraad is zich ervan be
wust, dat het kwaad van de tele
visie niet de enige zonde is. Maar
het bezit van zo n toestel geeft
wel blijk van een grote mate van
wereldgelijkvormigheid. En die
is in strijd met een christelijke le
vensopenbaring".
De kerkeraad laat er geen twij
fel over bestaan, dat zijn verma
ningen tegen het bezit van tv on
verminderd zullen doorgaan. Be
halve de maatregel met betrek
king tot de kerkelijke bevesti
ging van huwelijken zal aan ou
ders die in het bezit zijn van een
toestel en die hun kind willen la
ten dopen worden verzocht de tv
weg te doen. "Als ouders dat niet
beloven, zal de Heilige Doop wel
iswaar niet worden geweigerd
maar pas een half jaar na de
doopaangifte kunnen plaats heb
ben, tenzij het tv-toestel eerder
wordt weggedaan"
De gereformeerde gemeente
van Rijssen is in dit kerkgenoot
schap de grootste van het land.
Ze telt ongeveer 3500 belijdende
leden en 3000 doopleden. In de
twee kerken - waarvan één met
meer dan 2000 zitplaatsen - wor
den zondags drie diensten ge
houden.
Een van de predikanten is ds.
J. M. Kleppe (56). Zijn reactie op
een vraag om nadere inlichtin
gen was kort en duidelijk: "Deze
besluiten zijn genomen na intern
beraad van de kerkeraad, en als
zodanig achten wij het niet nodig
hierop commentaar te geven".
Eeuwfeest
Oegstgcest. Het is dit jaar
drie eeuwen geleden dat op de
huidige plaats van de rooms-ka-
tholieke kerk een kerk werd ge
bouwd. Dat gebeurde nadat de
katholieke minderheid bijna een
eeuw lang in een boerderij was
bijeengekomen. In 1687 werd
grond gekocht en de grote
schuur daarop werd verbouwd
tot kerk. Die schuurkerk heeft
een eeuw dienst gedaan. De
tweede kerk hield het uit tot om
streeks 1900. In dat jaar bouw
den de architecten Cuypers en
Stuyt de tegenwoordige kerk.
Het jubileum wordt gevierd
met een tentoonstelling achterin
de kerk over drie eeuwen ge
schiedenis en een bedevaart voor
maximaal zestig belangstellen
den naar de grote springproces
sie in Echternach op de dinsdag
na pinksteren. Bisschop Bar zal
zich bij de deelnemers voegen.
Groot feest gaat de parochie
van Oegstgeest pas vieren over
twee jaar. In 1989 bestaat de pa
rochie 1250 jaar.
Moker. Morgenavond van 7
uur tot half 8 verzorgt de kerke
lijke regionale omroep 'Moker'
weer een uitzending op dezelfde
frequentie als waarop omroep
Rijnland uitzendt (88,1 FM). Het
programma bevat drie punten
het gospelconcert in de Pieters
kerk in het kader van de Leidse
jazzweek, het afscheid van F. H.
van der Velde als voorzitter van
de hervormde diakonie in Lei
den en de uitzending van twee
studenten van de Leidse ekkle-
sia naar de koffiepluk in Nicara
gua.
Vakantie. Het Algemeen
Diakonaal Bureau van de Gere
formeerde Kerken heeft weel
een aantal vakantieweken geor
ganiseerd voor (vitale) ouderen
tot 75 jaar (met speciale weken
voor niet-rokers), voor mensen
met een kwetsbare gezondheid
(ook met speciale weken voor
niet-rokers), voor (vitale) mensen
tot 65 (één speciale week voor
vrouwen), voor lichamelijk ge
handicapten en voor één-ouder
gezinnen.
De vakantieweken worden ge
houden in 'De Blije Werelt' in
Lunteren, 'De Voorhof in Drie
bergen, 'De Jagerstee' in Epe en
het F. D. Roosevelthuis in
Doorn. Voor nadere inlichtingen
kan men zich wenden tot ge
noemd bureau: postbus 2211,
3830 AH Leusden. 033-943244,
toestel 232 of 233.
Hervormde Kerk: beroepen
te Nieuw-Stadskanaal H. Poot
Doeveren; bedankt voor Zwaag-
westeinde (Fr.) A. M. Langhout
Putten (deelgemeente Andreas-
kerk).
Gereformeerde Kerken: aan
genomen naar Montfoort kandi
daat F. J. T. Schipper Kampen.
Gereformeerde Kerken Vrij
gemaakt: beroepen te Emmen J.
H. Ulehake Zoetermeer; bedankt
voor Leusden H. Feenstra Ber-
kel-Rodenrijs.
Baptistengemeenten: aange
nomen naar Tweede Exloemond
kandidaat J. H. Stijkel Hengelo
(Ov.).
Afscheid en ontslag
Leiden. Pater C. A. M. van
Haasteren, part-time pastor van
de rooms-katholieke Antonius-
parochie in Leiden-Zuidwest, is
per 1 maart benoemd tot kerke
lijk opbouwwerker in het deke
naat Westland. Ook dat is een
deeltijdbaan (20 uren per week),
zodat hij zijn werk in het Acade
misch Ziekenhuis Leiden en in
het verpleeghuis 'Zuijdtwijck'
kan blijven doen.
Komend weekeinde zal pater
Van Haasteren afscheid nemen
van de parochie. Na de missen
van 7 en 11 uur is er gelegenheid
tot persoonlijk afscheid.
Leiden. Pater H Pot (54) van
de Leonardus-parochie aan de
Haagweg en de pdrochie Maria
Middelares aan de Rijndijk heeft
om gezondheidsredenen de bis
schop van Rotterdam ontslag ge
vraagd. Een tijdelijk bestuurder
en pastoraal werker hebben het
werk voorlopig van hem overge-
Gotische ivoren. Van 31 ja
nuari tot en met 15 maart wordt
in het rijksmuseum van kerkelij
ke kunst 'Het Catharijneconvent'
in Utrecht (Nieuwegracht 63) de
tentoonstelling 'Gotische ivoren'
gehouden. Ze toont naast de ivo
ren van het museum zelfbelang-
rijke bruiklenen uit openbare en
particuliere collecties. Zestig
voorwerpen in totaal.
Ivoor is altijd geliefd materiaal
geweest voor het maken van
duurzame voorwerpen De go
tiek staat op deze tentoonstelling
(van reisaltaartjcs, sculpturen,
reliëfs en dergelijke) centraal. De
Nijmeegse kunsthistoricus Ro
land Koekkoek heeft over de go
tische ivoren van het Catharijne
convent een boekje geschreven.
Het museum is open op dins-
dag tot on met vrijdag van 11) tot
5 en op zaterdag en zondag van
11 tot 5 uur. Op maandag is het
gesloten.
Curasao. Op Curasao is gis
teren een vijfdaagse conferentie
van Caribische bisschoppen be
gonnen Zij komen uit Engels-,
Frans- en Nederlandstalige lan
den en praten over 'evangelisatie
in deze tijd'.
Onderwerp van gesprek is on
der andere de 'concurrentie' die
de kerk in toenemende mate on
dervindt van de talrijke sekten in
het Caribische gebied. Ook
wordt gesproken over de te grote
"parochies waar het contact met
de mensen verslapt.
