Kraamzorg wordt uitgehold
Geen Leidenaars op
Sassenheims kampje
Andere eisen aan
personeel in de
bejaardenzorg
Zuidhollandse leidster-docenten maken zwartboek
Zorgzame samenleving
staat onder zware druk
Kampeerregels Alkemade
Weg Alphen-Leimuiden
mag niet vierbaans
Telefooncel
opgeblazen
LEI DSC H iÉü DAGBLAD=
ALPHEN AAN DEN RIJN/
STREEK - De kraamzorg
dreigt door diverse maatre
gelen van de afgelopen zes
jaar te worden uitgehold. Er
is te weinig rekening gehou
den met de verzorgsters aan
de basis. Het werk is on
overzichtelijker en zwaar
der geworden. Als de situa
tie niet verandert dreigt de
kraamzorg daar te belanden
waar ze bijna negentig jaar
geleden begon. Toen boden
familie en buren kraamhulp
en was het sterftecijfer on
der zuigelingen en kraam
vrouwen vrij hoog.
Deze alarmerende woorden zijn te
lezen in het zwartboek, dat elf leid
ster-docenten van kraamcentra in
Zuid-Holland naar aanleiding van
de problemen hebben samenge
steld. Het is onlangs aangeboden
aan mr. H.R.G. Veldkamp, direc
teur van de directie gezondheids
zorg beroepen en opleidingen. Ver
der heeft ook diverse kamercom
missies het rapport in handen ge
kregen.
In het zwartboek wordt uiteen
gezet wat de kraamzorg de afgelo
pen zes jaar zoal op haar bord heeft
gekregen. Het begon in 1980 met
de maatregel - 'zonder overleg', al
dus het zwartboek - dat vrouwen
die in het ziekenhuis moeten be
vallen, daar niet meer automatisch
ook hun 'kraamdagen' kunnen
doorbrengen. Dat mag alleen als er
een medisch advies is afgegeven.
Een duidelijke indicatielijst daar
voor ontbreekt echter tot op de dag
van vandaag. In de praktijk is het
zo dat vrouwen binnen 24 uur na
de bevalling naar huis moeten, al
dus het zwartboek. Dit betekent
voor de kraamverzorgster onder
meer dat ze er meer korte verzor
gingen bij krijgt en in zekere mate
het werk van een verpleegkundige
moet overnemen. Ze houdt boven
dien minder tijd over om de
kraamvrouw te instrueren en voor
te lichten.
Minister Brinkman van welzijn, volksgezondheid en cultuur
geeft onder druk van een sterk bezuinigende rijksoverheid
steeds minder subsidies aan de verzorgende sector. Brinkman
bepleit een 'zorgzame samenleving'. Wat dat voor gevolgen voor
die samenleving heeft, geven twee noodkreten uit de praktijk
aan. Zowel bij de kraamverzorging als bij de bejaardenzorg
dreigt men door de meer dan drastische bezuinigingen ernstig in
de problemen te raken.
Met nieuwe initiatieven proberen de mensen uit de praktijk te
redden wat er nog te redden valt, maar of dat - met een nog
slechts druppelende subsidiekraan mogelijk is - moet nog blij
ken.
In de duin- en bollenstreek probeert men door bijscholing het
personeel van verzorgingshuizen beter voor hun veranderende
taak geschikt te maken, in de kraamverzorging probeert men
door het invoeren van 'zorgpakketten' de problemen te lijf te
gaan, nu de kraamverzorgster niet meer alle dagen van de week
langs kan komen.
Een jaar later volgde een bezuini
gingsmaatregel die ertoe leidde dat
de duur van de kraamzorg werd
vastgesteld op een gemiddelde van
acht dagen of 64 uur. Tot die tijd
werd uitgegaan van tien dagen.
Acht dagen werd als een absoluut
minimum gezien. Belangrijke ge
volgen: zelfs als het hard nodig is,
mag er niet langer hulp worden ge
boden en het beroep van kraam
verzorgster is nog onregelmatiger
geworden dan het al was. In het
zwartboek wordt gepleit voor een
terugkeer naar tien dagen kraam
zorg.
De nationale kruisvereniging
heeft nu ook besloten de kraam
zorg 'flexibeler' te maken. De
kraamcentra moeten 'zorgpakket
ten' samenstellen, zodat mensen in
de toekomst kunnen kiezen of ze
bij voorbeeld de eerste tijd drie he
le of zes halve dagen hulp willen.
De wijkkraamzorg, wat inhoudt
dat de verzorgsters niet meer de
hele dag aanwezig zijn, maar alleen
af en toe langskomen, moet een
groter aandeel krijgen in de kraam-
periode. Doel van deze maatregel
is volgens J.A.M. Brokerhof-Boe-
vé, leidster-docente van het in Al
phen gevestigde kraamcentrum
Rijn- en Veenstreek, het aantal
uren kraamzorg nog verder terug
te brengen.
Ze heeft er geen goed woord
voor over: "Ze gaan er van uit dat
de vraag naar hulp afneemt. De
praktijk leert echter dat
steeds meer hulp willen". Het feit
dat cliënten tot vlak na de beval
ling kunnen beslissen 'toch maar
liever een ander zorgpakket te wil
len', zal een kraamcentrum de no
dige problemen opleveren, vreest
Brokerhof. Zo zullen de verzorg
sters elkaar tijdens de kraambed-
periode moeten aflossen, wat zo
wel voor de betrokken moeder als
de verzorgsters niet echt prettig is.
En het plannen wordt er voor de
staf niet makkelijker op.
Stagiaires
Volgens de elf leidster-docenten
liggen vooral bezuinigingsmotie
ven ten grondslag aan de invoering
van 'flexibele kraamzorg'. 'De
cliëntgerichte kraamzorg lijkt
meer een op centen gerichte
kraamzorg', aldus het zwartboek.
Brokerhof begrijpt niet goed waar
om men nu tot deze maatregel
heeft besloten. "Volgens mij is de
kraamzorg altijd flexibel geweest,
anders is het geen kraamzorg
Ook het feit dat de opleiding
voor kraamverzorgsters is opgeno
men in Middelbaar Dienstverle
nend Gezondheidszorg Onderwijs,
afdeling verzorgend (MDGOvz),
heeft het er voor de kraamzorg niet
makkelijker op gemaakt. Ze zijn
genoodzaakt op grote schaal sta
giaires op te nemen. Kraamver
zorgsters hebben er het begeleiden
van de toekomstige kraamhulpen
bij gekregen zonder dat er extra
tijd of ruimte tegenover stond. Het
is bovendien voor de betrokken
moeders en gezinnen ook niet pret
tig de hele kraamtijd er een stagiai
re bij te hebben. Brokerhof zou
graag zien dat aan dergelijke gezin
nen extra uren zorg wordt gege
ven. "Dat komt wat prettiger
over".
NOORDWIJK - "De begeleiding
en de verpleging van ouderen be
gint steeds meer eisen te stellen
aan het personeel van verzorgings
tehuizen". Dat zegt directeur H. IJ
zerman van het tehuis Groot Hoog-
waak in Noordwijk. De reden daar
van is volgens hem dat bejaarden
steeds langer op zichzelf blijven
wonen en pas naar een verzor
gingstehuis gaan als ze gebreken
krijgen en het thuis echt niet lan
ger meer gaat.
IJzerman vindt als voorzitter van
het 'Directiecontact verzorgingste
huizen, regio bollenstreek', samen
met de directies van andere tehui
zen in de regio, dat de begeleiding
in de tehuizen bij deze ontwikke
ling in de pas moet blijven. Om
daaraan een bijdrage te leveren
worden in de komende weken en
kele lezingen gehouden, onder
meer door de Landelijke Stichting
Opleidingen Bejaardenwerk
(LSOB). IJzerman verwacht dat dit
najaar in samenwerking met de
LSOB een onderwijsprogramma
gereed is, zodat het personeel kan
worden bijgeschoold.
Woonwagenbewoners komen uit Pijnacker
SASSENHEIM - Bewoners van
het woonwagenkamp aan het
Trekvaartplein in Leiden hebben
geen belangstelling voor een
standplaats op het nieuwe kamp in
Sassenheim. De daar beschikbare
plaatsen, vier in totaal, zullen daar
om worden ingenomen door een
aantal voormalige woonwagenbe
woners uit Pijnacker. Zij zijn enige
tijd geleden - illegaal - neergestre
ken aan de Oosthaven in het bol-
lendorp.
Volgens burgemeester en wet
houders van Sassenheim staan de
nieuwe gegadigden voor het woon
wagenkamp aan de Kastanjelaan/
Concordiastraat wel geregistreerd
voor een standplaats op het woon
wagencentrum in Leiden. Om die
reden is door het woonwagen
schap aan het gemeentebestuur
van Sassenheim meegedeeld dat
tegen de toewijzing van de stand
plaatsen aan de vroegere inwoners
van Pijnacker geen bezwaar be
staat.
Zodra het kamp is verwezenlijkt
en de standplaatsen zijn toegewe
zen, heeft Sassenheim voldaan aan
de opdracht van gedeputeerde sta
ten van Zuid-Holland, het dage
lijks bestuur van de provincie.
Daarmee bestaat voor Sassenheim
de mogelijkheid om uit de zogehe
ten gemeenschappelijke regeling
woonwagenschap Leiden te stap
pen. Die uittreding kan op grond
ALKEMADE - Voor de zomerhuisjes in Zevenhuizen en die op het Hoek
stuk op Kaageiland moet opnieuw vergunning worden aangevraagd. Dit
vanwege de nieuwe gemeentelijke kampeerverordening. De gemeente
Alkemade moet vanwege de invoering van de kampeerwet namelijk ei
gen regels opstellen.
De gemeente blijft de mogelijkheid houden aan agrariërs vrijstelling te
verlenen om vijf tenten of caravans op hun terrein toe te laten.
Voor het einde van het jaar moeten alle exploitanten van kampeerplaat
sen in Alkemade over een nieuwe vergunning of vrijstelling beschikken.
van de binnen die regeling ge
maakte afspraken overigens niet
eerder plaatshebben dan op 31 de
cember 1988.
Kosten
De totale kosten van de aanleg
van het woonwagenkamp in Sas
senheim worden geraamd op
385.975 gulden. In december 1985
heeft de plaatselijke gemeenteraad
reeds 60.000 gulden beschikbaar
gesteld. De raad zal morgen wor
den gevraagd akkoord te gaan met
het uittrekken van het resterende
bedrag van bijna 326.000 gulden.
Door het ministerie van volkshuis
vesting, ruimtelijke ordening en
milieubeheer is al bekendgemaakt
dat Sassenheim kan rekenen op
een jaarlijkse bijdrage in de exploi
tatie.
Volgens een woordvoerder van
de gemeente is intussen al een be
gin gemaakt met de aanleg van het
kamp, zoals het verrichten van
grondwerkzaamheden waartoe on
der meer de aanleg van een riole
ring behoort. Het is de bedoeling
dat de woonwagens over enkele
maanden hun nieuwe standplaats
kunnen innemen.
W estnederland
nieuw record
buspassagiers
BOSKOOP - Vervoersbedrijf
Westnederland heeft in 1986
opnieuw een record aantal rei
zigers mogen begroeten. Van
58.1 miljoen in 1985 steeg het
aantal mensen dat met de West-
nederland-bus nam vorig jaar
tot 59,3 miljoen, een groei van
twee procent.
Vooral in de spitsuren was
sprake van een duidelijke stij
ging. Verwacht wordt dat deze
lijn zich dit jaar voortzet. West
nederland houdt voor wat be
treft de spitsuren rekening met
een groei van drie procent. In
de daluren zal het aantal busge
bruikers naar verwachting ge
lijk blijven. Gemiddeld, zo re
kent Westnederland, neemt het
aantal interlokale reizigers dit
jaar met anderhalve procent
toe.
Ook op het terrein van de ar
beidsduurverkorting heeft de
kraamzorg moeten inleveren, al
dus het zwartboek. Zowel verzorg
sters als stafleden moeten meer
werk verzetten, omdat de vrijgeko
men tijd slechts voor een gedeelte
herbezet is. Er zijn echter wel loon-
offers voor gebracht.
Druppel
Het zijn vooral de oudere kraam
verzorgsters die de wrange vruch
ten plukken van alle maatregelen.
Vooral het toenemende aantal kor
te verzorgingen wordt hen te veel.
In tegenstelling tot veel andere be
roepen kunnen werkneemsters in
de kraamzorg er echter pas op hun
zestigste uit. "Zij slepen zich naar
de tijd dat ze er mee op kunnen
houden", aldus het zwartboek.
De druppel die de emmer echter
deed overlopen was de afwikke
ling van een onderzoek naar het
functioneren van werkneemsters
in de kraamzorg. Ze bleken alle
maal te weinig te verdienen. Ieder
een verwachtte vervolgens een re
delijke salarisverhoging. "De mini
male loonstijging die echter volg
de, is absoluut niet in overeen
stemming met wat we scoorden in
het onderzoek", zegt Brokerhof.
De kraamcentra hebben de di
verse maatregelen tot nu steeds
geaccepteerd. Brokerhof: "In ver
zorgende beroepen kun je de boel
er nu eenmaal niet bij neergooien".
Een zekere grens is echter wel be:
reikt. De Zuidhollandse leidster-'
docenten hebben daarom besloten
het zwartboek samen te stellen.
"De kwaliteit van de zorg is nog
wel in orde", verzekert Brokerhof.
"Dat willen we zo houden en zo
mogelijk natuurlijk verbeteren. We
hebben cliënten en verkopen een
produkt. Dat moet gewoon goed
zijn. Bovendien moet het werkkli
maat in orde zijn".
Effect zal het zwartboek op korte
termijn niet sorteren, verwacht
Brokerhof. "Er zal wel een aantal
jaar overheen gaan om dat te kun
nen zien. We hebben een aantal za
ken weer eens benadrukt. De top
weet weer eens wat er nu eigenlijk
aan de basis leeft. Je hoort nooit
dat er naar aanleiding van acties
bepaalde maatregelen worden ge
nomen. We hopen dat er nu wel re
kening mee wordt gehouden".
Kraamverzorgster Come Stapper met de één week oude Rolf Groenewoud. Met pa en ma kan ze nog lachen.
Steeds meer verzorgsters melden zich ziek. Hun werk is onoverzichtelijker en zwaarder geworden.
(foto Nanno Bloupot)
Tijdens de lezingen, waarvan
woensdagavond in Groot Hoog-
waak in Noordwijk de eerste wordt
gehouden, wordt personeel van
verzorgingstehuizen in de regio op
de hoogte gebracht van de laatste
ontwikkelingen in de bejaarden
zorg. Het thema woensdagavond is
'Hospitalisatie'. Dat is een onge
wenste ontwikkeling waarbij be
woners van een tehuis onderge
schikt worden gemaakt aan het
systeem van een tehuis. De tweede
lezing, over dementie (een ziekte
waarbij vooral ouderen de kluts
kwijtraken), wordt half maart ge
houden in Huize Bloemswaard in
Hillegom.
Bij het directiecontact zijn vijf
tien verzorgingstehuizen uit de
duin- en bollenstreek aangesloten.
Ook Huize St. Liduina in Warmond
doet in dit overleg mee.
Negatief
Volgens IJzerman is het niet al
leen de verzorging van de ouderen
die in de toekomst zorgen baart,
maar ook de 'min of meer' negatie
ve manier waarop bejaardenhuizen
als gevolg van bezuinigingen van
de overheid de afgelopen tijd in het
nieuws zijn geweest. "We gaan
daarom ook aan public relations
doen", zegt IJzerman.
"Een gropt aantal mensen weet
amper wat zich in en rond een ver
zorgingstehuis afspeelt. Het beeld
dat die mensen hebben van verzor
gingstehuizen is ook daardoor nog
al negatief', zo gelooft de Noord-
wijkse directeur. Mede daarom wil
het directiecontact de deskundig
heid van het personeel bevorderen.
"Niet dat het nu zo slecht zou
zijn, maar we krijgen door de be
zuinigingen van de overheid te ma
ken met steeds meer taakverschui
vingen en grotere werkdruk", zegt
IJzerman. De veranderingen bij de
verzorgingstehuizen zijn, zo blijkt
uit de woorden van IJzerman in de"
afgelopen jaren ingrijpend ge
weest. "Als je vroeger, zeg een jaar
of tien geleden wat mankeerde,
dan kwam je het verzorgingstehuis
niet eens in. Dan werd je in het ui
terste geval opgenomen in een ver
pleeghuis. Alleen gezonde ouderen
konden in een verzorgingstehuis
terecht".
Radicaal
Nu is dat volgens de Nbordwijk-
se directeur radicaal veranderd.
"Als je tegenwoordig niets man
keert, dan is er geen plaats in een
verzorgingstehuis. Met andere
woorden: de verpleeghuizen en de
verzorgingstehuizen zijn naar el
kaar toegegroeid. Dat betekent ook
dat er aan het personeel van de ver
zorgingstehuizen andere eisen
worden gesteld dan een aantal ja
ren geleden", aldus IJzerman.
Nu wil dat volgens IJzerman nog
maar niet zeggen dat er in de ver
zorgingstehuizen alleen nog maar
mensen met kwalen zitten. "Dat.is
per se niet het geval. Er zijn nog
veel mensen die jaren geleden naar
een verzorgingstehuis kwamen en
niets mankeerden dan dat ze oud
waren. Deze mensen zijn nog
steeds oud, maar dat is geen ziek
te", zo benadrukt IJzerman, die
bang is anders oudere mensen
voor het hoofd te stoten.
Overigens, zo meent IJzerman,
zit er van het totale aantal bejaar
den in Nederland maar een klein
gedeelte in een tehuis. "Maar liefst
90 procent van de bejaarden woont
op zichzelf', aldus IJzerman.
Provincie wil geen 'verkapte rijksweg'
DEN HAAG/STREEK - De druk
bereden weg tussen Alphen aan
den Rijn en Leimuiden moet geen
verkapte rijksweg A3 worden. De
provincie Zuid-Holland heeft daar
toe absoluut geen belangstelling.
Ondanks dat de weg een belangrij
ke verbinding vormt in de route
tussen Amsterdam en Rotterdam
(via Alphen en Gouda) zal het een
tweebaansweg moeten blijven, al
dus CDA-gedeputeerde W.H.M.
Aalbers tijdens de vergadering van
Provinciale Staten over het streek
plan Zuid-Holland oost.
Aalbers werd nadrukkelijk om
deze uitspraak gevraagd door het
PvdA-statenlid A. de Jong. Die
vond, dat het groene hart van Hol
land steeds meer wordt aangetast.
Woningbouw, bedrijfsvestigingen,
in feite bleef van het groene hart
weinig over. Alle reden dus om in
het nieuwe streekplan strenge ei
sen te stellen aan allerlei ontwikke
lingen. Want in het verleden was
dat wel eens fout gegaan, aldus De
Jong, die als provinciaal bestuur
der overigens zelf het boetekleed
aantrok. "Wij hebben tenslotte toe
gestaan dat Alphen van een dorpje
met 20.000 inwoners in twintig jaar
uitgroeide tot een stad met 55.000
inwoners". Behoud van het groene
hart en versterking ervan is nu
meer dan ook nodig.
In dat kader past niet de aanleg
van een rijksweg A3 zoals die in
het verleden tussen Gouda via Al
phen naar Leimuiden liep. In het
nieuwe streekplan had de route Al
phen-Leimuiden dezelfde status
als de A12 of andere snelwegen. De
Jong wilde dat dat werd veranderd
omdat anders in de Alphense regio
verwachtingen worden gewekt.
"We moeten voorkomen dat ze bin
nenkort op de stoep staan met de
vraag of er een vierbaansweg kan
worden aangelegd", aldus De
Jong, die overigens wél vond dat
de knelpunten als de Leimuider-
brug moeten worden aangepakt.
De gedeputeerde was het volle
dig met hem eens. "Ik beklemtoon
dat het geen weg wordt met vier
rijstroken. Het is een weg met twee
rijbanen en dat moet zo blijven",
zei Aalbers. Hij kreeg steun van on
der andere H. Pasman (PSP/CPN/
PPR). Dit statenlid stelde voor een
spoorlijn aan te leggen tussen
Nieuw-Vennep en Alphen, zodat
de drukke route via Leimuiden zou
worden ontlast. Dat voorstel kreeg
echter geen steun.
Aalbers zei in zijn antwoord dat
Alphen niet op grote schaal bedrij
ven die van Schiphol afhankelijk
zijn, zou moeten huisvesten. De
uitbreiding van de activiteiten op
de luchthaven heeft veel bedrijfs
vestigingen tot gevolg. In eerste in
stantie moeten die bedrijven zich
maar vestigen in Noord-Holland
bij de luchthaven zelf (de Haarlem
mermeer), vinden GS. Maar zij stel
den wel vast dat er ook vraag is
naar terreinen in Zuid-Holland en
dat de gemeenten in de Leidse en
Alphense regio daarvan allemaal
een graantje willen meepikken.
"Je ziet een bepaalde druk op
Zuid-Holland die wij zullen moe
ten leiden naar Den Haag, Leiden
en een klein beetje naar Alphen
aan den Rijn. Wij zullen zeker geen
ruim baan geven aan allerlei ont
wikkelingen in Alphen aan den
Rijn, zeker niet door middel van
vierbaanswegen", aldus Aalbers,
die daarmee de PvdA'er De Jong
gerust stelde.
Late badgast
ALPHEN AAN DEN RIJN - Per
soneelsleden van het overdekte
zwembad De Dillen in Alphen zijn
een deel van hun eigendommen
kwijt. Uit kasten van de medewer
kers is voor een onbekend bedrag
aan geld en persoonlijke bezittin
gen gestolen.
De recherche vermoedt dat de
dader zich zaterdagavond heeft la
ten insluiten, omdat geen sporen
van braak werden aangetroffen. Er
werden zeven kasten van het per
soneel doorzocht- plus andere la
den en kasten. Het gebouw werd
via de stalen deur van de machine
ruimte verlaten
ALPHEN AAN DEN RIJN - Een
groep van, naar verluidt, zeven jon
gens heeft in de nacht van vrijdag
op zaterdag een telefooncel aan het
Sweelinckplein in Alphen opge
blazen. De gasten hadden een flin
ke hoeveelheid vuurwerk op de te
lefoon neergelegd en aangestoken.
Als gevolg van de ontploffing raak
te niet alleen de belapparatuur on
klaar, maar vloog ook het dak van
de cel af en braken alle ruiten. De
knal verontrustte een groot aantal
buurtbewoners. Bij de politie kwa
men meer dan dertig telefoontjes
binnen over de ontploffing.
Leiden
Burcht - Burgsteeg, bijeeri'komst geor
ganiseerd door SIB met lezing door Piet
Dankert, 20 uur.
Gebouw De Linde - Herenstraat 64, co
mité Tuinstadwijk/fStaalwijk organi
seert i.s.m. De Postz'egelvrienden een
ruilbeurs, 19 uur.
Buurtcentrum De Pancrat - Middelste
gracht 85, themagroep voor vrouwen uit
de binnenstad, 20-22 uur.
Lange Mare 37a - Links Leiden organi
seert avond over feminisme met als on
derwerp 'alledaags seksisme, hoe kom
.je er vanaf?', 20 uur.
Schouwburg - Jasperina De Jong 'Gek
kin van de nacht', 20.15 uur.
Rijksmuseum van Oudheden - lezing
door de Stichting .Oude Muziek en
Theater, 20.15 uur.
Oegstgeest
De Roode Leeuw - Dorpsstraat, hoor-
zing over Dorpsstraat, 20 uur.
Leiderdorp
Gemeentehuis - Statendaalder, gemeen
teraad, 20 uur.
Wassenaar
Raadhuis De Paauw - gemeenteraad,
19.30 uur.
APOTHEKEN
De avond-, nacht- en zondagsdienst van
de apotheken in de regio Leiden, wordt
waargenomen van 23 tot 30 jan. door:
apotheek De Aloe, Levendaal 161, Lei
den. tel. 120502 en door apotheek Beker,
Lijtweg 4, tel. 155482.
ONGEVALLENDIENST - Dagelijks
Academisch Ziekenhuis, behalve van
dinsdag 13 tot woensdag 13 uur: Diaco-
nessenhuis Leiden, en vrijdag 13 tot za
terdag 13 uur: Elisabeth ziekenhuis Lei
derdorp.
AMBULANCE - tel. 071-212121
S.O.S.-DIENST - Telefonische hulp
dienst voor degenen die in moeilijkhe
den verkeren, dag en nacht: tel. 071-
125202.
DIERENHULPDIENST - Tel. 071-
174141.
BUREAU VOOR RECHTSHULP - He
rengracht 50, tel. 123942, spreekuren
ma. en di 10-12.30 woe. 13.30-16 en do.
18.30-20.30 uur.
LEIDSE RECHTSWINKEL - Juridisch
adviesbureau, Ketelboetersteeg 10 tel
130775.
BURGERRAADSLIEDEN - Breestraat
92, tel. 254142, spreekuurtijden: maan
dag van 11-12 uur, dinsdag en woensdag
van 11-12.30, alleen op afspraak, donder
dag van 18.30-20 uur, vrijdag van 9.30-
10.30 uur, voor buitenlandse vrouwen.
ANTI-DISCRIMINATIE MELDPUNT -
Ketelboetersteeg 10, tel. 071-120903, ma.
t/m vry. van 10 tot 16 uur.
VROUWENTELEFOON SEKSUEEL
GEWELD - dins, bereikbaar van 14-17,
woe. van 20-23 uur, vrijd. 09-12 uur, tel
126844.
MELDLIJN AGRESSIE EN DISCRI
MINATIE - voor homoseksuelen, zon
dag van 20-24 uur, tel. 221008.