Spoedzitting EG over begroting Toenemende hoop op lagere rente Zwitserland telt 400.000 arme mensen Japan wil stijging yen stoppen via interventie op geldmarkten EG neemt maatregelen tegen importheffing VS PRIX DE ROME Pliilips haalt 5 miljard minder omzet Nederlandse bedrijven willen wel naar Rusland 'Kinderbijslag' luistert slecht naar chirurg ZATERDAG 17 JANUARI 1987 ECONOMIE PAGINA 7 BRUSSEL (ANP) - Ministers en staatssecretarissen uit de twaalf EG-landen zijn sinds gisteren in Brussel bijeen om een oplossing te zoeken voor de begrotingsproblemen van de Europese Gemeenschap. De EG beschikt nog niet over een begroting voor dit jaar, omdat het Europees Parlement en ministerraad het eind vorig jaar niet eens konden wor den over de hoogte van de uitgaven. De Belgische minister van begro- joen ecu (ecu 2.32 gulden) ting Verhofstadt heeft zijn colle- wil uitgeven dan de raad van mi ga's bijeen geroepen om een door- nisters. Het geld is voornamelijk braak te forceren, voordat het par- bestemd voor onderzoek en ont- lement volgende week in Straats- wikkelingshulp. EG-commissaris burg bijeen komt. Als het parle- Christophersen heeft ervoor ge- ment akkoord gaat met de beslui- waarschuwd dat de EG tot juli ten van deze raad kan de begroting dit jaar geen begroting zal hebben voor de wettelijke termijn van 31 als er nu geen oplossing wordt ge- januari worden getekend. vonden. Dat zou betekenen dat de In december bleek dat het parle- EG tot die tijd moet functioneren ment dit jaar bijna negentig mil- sisbudget. ZURICH (ANP) - Zwisterland mag dan bekend staan als een van de rijkste landen ter we reld, het telt op zijn 6,5 miljoen inwoners toch 400.000 armen. Dat blijkt uit een statistiek van het nationale arbeidsbureau. Huishoudens van vier perso nen waar per maand minder dan 3500 gulden binnenkomt, gelden in deze statistiek als arm. Precieze cijfers over de feitelijke armoede kan het ar beidsbureau niet geven omdat de mensen in kwestie niet scheutig zijn met inlichtingen over hun eigen situatie. De overheidsinstelling wijst er slechts op dat die niet kan liggen aan een tekort aan ba nen, omdat in Zwitserland de werkloosheid op slechts 0,7 procent ligt. Verder bestaat een vijfde deel van de kranten uit personeelsadvertenties. Maar veel mensen hebben hun baan kwijtgeraakt als gevolg van de toenemende automatisering. op basis waarin geen plaats is voor nieuwe uitgaven. EG-programma's als Ko- mett en Brite, en de herstructure ring van de Europese vissersvloot zouden daardoor in het water kun nen vallen, aldus Christophersen. TOKYO Grote drukte op t 'e geld markt in Tokyo gistermorgen, waar de yen een recordhoogte be reikte ten oozich te van de dollar. De Japanse overheid verhoogde de spanning gisteren nog verder door de aankondiging dat Japan des noods via inter venties op de in ternationale geld markt de dollar op wil krikicen om zo de Japanse ex portpositie ten op zichte van niet verde zwakken VS EG-functionarissen wezen er gis teren op dal de verschillen tussen raad en parlement betrekking heb ben op niet meer dan 0,025 procent van de Europese begroting. De twee partijen zijn echter verwik keld in een loopgravenoorlog over de wettelijke bevoegdheden van het parlement om de door de raad vastgestelde uitgaven te over- schrijden. De raad stelt^hiertoe TOKIO/AMSTERDAM (DPA/ ANP) - Japan is vastbesloten de koersstijging van de yen tot staan te brengen omdat een al te hoge oplossing hoge koers van de yen de export positie in gevaar brengt. Dat heb- vel minister van fi- Mijazawa als de president an de Japanse centrale bank Soe- Gisteravond werd ee gezocht in de vorming r genaamde, negatieve reserve. Op ben gisteren papier wordt daarmee tegemoet gekomen aan de wensen van het parlement om meer uit te geven Maar de op deze manier toegewe zen bedragen kunnen alleen wor den besteed als er later in het jaar elders besparingen worden gevon den. ita gezegd. De dollar, kielzog het Britse pond. herstelden zich gisteren weer wat Enkele zuidelijke landen, zoals - 4 Italië, zijn bang dat de EG-projec- Daardoor stijgt de yen Naast de Duitse mark is de Ja panse yen na de val van de dollar een geliefde munt bij de beleggers. irde i hun land het slachtoffer zul len worden van deze besparingen. Van Britse zijde werden juridische bezwaren opgeworpen tegen de Q°t°fc constructie. BRUSSEL (AP) - De Europese Ge- importtarief van 200 proce meenschap heeft besloten tot extra len heffen op heffingen op de import van Ameri kaanse maisgluten en rijst als de Verenigde Staten hun dreigemen ten ten aanzien van EG-importpro- dukten deze maand in daden om zetten. Op 30 december 1986 kon digde de regering-Reagan aan een IAEA: gebied bij Tsjernobyl weer bewoonbaar MOSKOU (AFP) - De meeste be woners van het gebied rond Tsjer nobyl kunnen in de loop van dit jaar naar hun woningen terugke ren. Het Internationaal Atoom agentschap (IAEA) heeft gisteren verklaard dat het gebied in een straal tussen de 10 en 30 kilometer rond de ontplofte kerncentrale is ontsmet en weer bewoond kan worden. Binnen een straal van 10 kilometer is de straling echter nog te hoog om het gebied te betreden. Ook heeft de Sowjet-Unie verschil lende maatregelen genomen om reactoren het Tsjernobyl-type vei liger te maken. De IAEA bracht deze week een bezoek aan de Sowjet-Unie en be zocht daarbij het rampgebied. Sowjetautoriteiten vertelden de bezoekers dat er momenteel geen slachtoffers van de kernramp meer in ziekenhuizen liggen. Reactor 2, die in november weer werd opge start, zal in de loop van dit jaar weer elektriciteit kunnen leveren. Reactor 3, die vlak naast de ram preactor 4 staat, had geen directe schade opgelopen. Hij moest ech ter wegens radioactieve besmet ting buiten werking worden ge steld. De reactor zal in de tweede helft van 1987 weer aan het elektri citeitsnet gekoppeld kunnen wor den. De straling uit de in beton ver pakte reactor 4 is nu 'onbeteke nend' en zelfs lager dan een kern reactor normaal uitstraalt. Ook de temperatuur is gedaald en be draagt momenteel 127 graden Cel sius, aldus het Atoomagentschap. Behalve het inpakken van de rampcentrale in beton, hebben de Sowjets maatregelen genomen op het personele vlak. De omvang van het controlerend personeel is per reactor verdubbeld tot 30 technici. Deze werken vijf dagen en hebben dan vijf dagen vrij. Voorts heeft het voltallige personeel een uitgebrei de herscholing gekregen bouwprodukten als eind januari geen overeenstemming is bereikt. De EG liet toen weten met tegen maatregelen te zullen komen. Donderdagavond besloten de permanente vertegenwoordigers van de 12 lidstaten tijdens een be sloten vergadering in Brussel dat de Gemeenschap extra heffingen, tussen de 42 en 55 ecu's 97 en 139) per ton, zal instellen voor glu ten en een aantal rijstsoorten als de VS hun dreigementen uitvoeren. Tijdens een ministerraadsvergade ring op 26 januari zal het definitie ve percentage van de extra heffing worden bepaald De extra heffingen zullen voor gluten op zo'n 395 miljoen dollar en voor rijst op ongeveer 5 miljoen dollar neerkomen. De Amerikaan se heffingen belopen een totaalbe drag van 400 miljoen dollar de export naar de VS, het belangrijkste exportland Japan, onguntig. Japan heeft met de Ver enigde Staten de dollarkoers om hoog te halen. Ook in overleg bin nen de Groep van Vijf. die behalve de VS en Japan bestaat uit West- Duitsland. Groot-Brittannie en Frankrijk, zien de Japanners wei nig omdat 'elk van de vijf landen zich op het ogenblik in een andere politieke situatie bevindt', aldus minister Mijazawa. Mijazawa noemde uitdrukkelijk de protec tionistische stemming in het Ame rikaanse Congres, dat een pakket maatregelen voorbereidt waarmee vooral de toegang van Japanse pro- dukten tot de Amerikaanse markt moet worden bemoeilijkt. Gisteren werd bekend dat het overschot op de handelsbalans van Japan een recordbedrag van 82.6 miljard dollar heeft bereikt. Alleen al in de handel met de VS heeft Ja pan vorig jaar een overschot ge boekt van 51,5 miljard dollar en daardoor zal elke poging van Tokio om toenadering tot Washington te zoeken weinig kans van slagen hebben. De Japanners dreigen nu met interventies op de wereldgeld markt om de dollar omhoog te dwingen. Dollar De koers van de dollar heeft zich gisteren iets hersteld. Volgens va lutahandelaren was dit vooral toe te schrijven aan de vrees voor ge coördineerd ingrijpen door centra le banken en blijft de stemming voor de dollar in wezen zwak. Sa men met de dollar wist ook het pond sterling uit een diep dal om hoog te kruipen. Op de wisselmarkt in Amster dam wefd gisteren voor de dollar een officiële middenkoers vastge steld van 2,0855 gulden, twee cent meer dan de 2,0655 gulden van donderdag. Tegen het slot van de handel was de koers weer iets ge daald tot 2,0770 gulden Van interventies door de Japan- e centrale bank of de Bundesbank vas gisteren weinig te merken. maar toch had de dreiging daarvan het nodige effect. In de valutahan- del wordt ook gespeculeerd over de mogelijkheid dat de Groep van Vijf (de Verenigde Staten. Japan. West-Duitsland. Frankrijk en Groot-Brittannië) binnenkort bij eenkomt voor besluiten over on dersteuning van de dollarkoers via interventie op de wisselmarkten of aanpassing van rentetarieven. Het pond sterling wist zich vrij dag flink te herstellen van de forse koersval eerder deze week. Op de wisselmarkt in Amsterdam werd een officiële middenkoers vastge steld van 3,1440 gulden, ruim drie cent meer dan de 3,1120 gulden van donderdag. AMSTERDAM - De Prix de Rome. die jaarlijks wordt uitgereikt voor de beste architectuur en het beste stedebouwkundig ontwerp, is toegekend aan architect Wim van den Berg len Rik van Dolderen. De twee kregen hun prijzen gistern in Amsterdam uitgereikt ifoto ANP» EINDHOVEN (ANP) - Philips heeft het afgelopen jaar 5 miljard gulden minder omgezet dan in 1985. Toen bracht het bedrijf voor 60 miljard gulden aan de man. Die verlaging van de omzet is echter geheel te wijten aan de sterke ver anderde wisselkoersen, want in vo lume groeide de omzet met 5 pro cent, zei gisteren Philips-president Van der Klugt in zijn nieuwjaar- stoepsraak. Voor Philips is 1986 niet gemak kelijk geweest en niet minder tu multueus dan 1985. "Al met al is er echter geen reden om ontevreden te zijn. Het gaat weliswaar nog steeds niet zo als we wel zouden willen, maar niet zo slecht als wel eens wordt gesuggereerd", zei Van der Klugt. De omzet van de consumentene lektronica is vorig jaar met onge veer 14 procent gestegen, terwijl haar resultaat met honderden mil joenen guldens is verbeterd. MOSKOU (Rtr/ANP» - Ongeveer honderd buitenlandse bedrijven hebben voorstellen gedaan voor het vormen van gezamenlijke on dernemingen met Russische be drijven na de op 1 januari ingevoer de economische hervormingen in de Sowjet-Unie. Daaronder zijn ook Nederlandse bedrijven, maar het is niet duidelijk welke dat zijn. Het ministerie van economische zaken wilde gisteren geen medede lingen doen. De werkgeversorgani satie VNO zei slechts dat mogelijk onderhandelingen gaande zijn met één of twee ondernemingen. In november is in het kielzog van premier Lubbers een delegatie van het Nederlandse bedrijfsleven naar Moskou gereisd. Deze afvaardiging bestond uit de banken Amro, ABN en Rabo. en verder uil Akzo. Bos kalis. DSM. IHC. Philips. VMF- Stork, Rank-Xerox, het inge nieursbureau Comprimo en het veevoeder- en zaadbednjf Hen driks. Andere landen van waaruit voor stellen voor joint ventures zijn ge daan zijn Finland, West-Duitsland. Japan, Italië. Frankrijk, de Ver enigde Staten en India. Volgens het Russische persbureau Tass blijkt uit de grote belangstelling dat de voorwaarden voor het vesti gen van dergelijke ondernemingen redelijk zijn. Het persbureau liet weten dat er al besprekingen zijn begonnen en dat het eerste geza menlijke bedrijf met een westers land naar verwachting nog in het eerste kwartaal van dit jaar zal wor den opgericht. Krachtens de bepalingen moet 51 procent van een te vormen joint venture in handen zijn van de Rus sische partner en dienen alle werk nemers de Russische nationaliteit te hebben, met individuele uitzon deringen voor buitenlandse specia listen. De arbeidsvoorschriften en de salarissen zullen worden vastge steld aan de hand van de arbeids wet in de Sovjetunie, maar de lei ding van de bedrijven mag wel prikkels voor de werknemers in troduceren als de vakbonden daar mee akkoord gaan. De goederen die de gezamenlijke ondernemingen produceren mo gen rechtstreeks op buitenlandse markten worden verkocht en de bedrijven worden vrijgesteld van invoerrechten op te importeren materialen. Gedurende de eerste twee jaar wordt geen belasting ge heven. Als winsten naar het bui tenland worden overgemaakt moet daarvan twintig procent worden afgedragen. Volgens Tass zijn dit dezelfde bepalingen die al gelden voor de sinds mei 1983 toegestane gezamenlijke ondernemingen met andere Oostblok landen sociaal" Een ernstige verlamming had het meisje al tijdens haar vroege jeugd zwaar getekend. Tot tweemaal toe moest ze aan de gevolgen van polio worden geopereerd, maar nog al tijd liep ze op krukken door het huis. Toen ze zestien werd. vroeg haar moeder kinderbijslag voor haar aan op grond van de speciale regels die de kinderbijslagwet kent voor arbeidsongeschikte kinderen De Raad van Arbeid weigerde dat op grond van het argument dat het meisje via zittend werk nog wel het minimumloon zou kunnen verdie nen. Die conclusie had de Raad van Arbeid althans te horen gekre gen van de Gemeenschappelijke Medische Dienst, die het meisje had onderzocht. Het complete GMD- rapport had de Raad van Arbeid niet gelezen. In de kinderbijslagwet staat dat een uitkering kan worden verleena voor een kind lussen de 16 en 18 jaar dat arbeidsongeschikt is en dat in belangrijke mate wordt on derhouden op kosten van de ou ders. Onder arbeidsongeschikt heid' verstaal de kinderbijslagwet het door ziekte of gebrek met in staat zijn 55 procent te verdienen van wat een lichamelijk en geeste lijk gezond kind in vergelijkbare omstandigheden had verdiend. Het onvermogen te werken moet een jaar geduurd hebben of vermoede lijk nog een jaar zullen duren. Het meisje waar het in dit geval omdraait, is in december 1982 zes tien geworden. Haar moeder vraagt daarop de kinderbijslag aa» voor het eerste kwartaal van 1983 De arbeidsongeschiktheids regeling van de kinderbijslagwet lijkt volop op z'n plaats. Polio Het meisje, dat de Turkse natio naliteit bezit, is op jonge leeftijd door polio getroffen. In 1977 is ze voor een operatie naar Nederland gekomen. Haar vader werkt hier dan al een paar jaar. Na de opera tie gaal ze terug naar Turkije, waar de moeder en andere gezins Het door de knieën gaan van de Duitse Bondsrepubliek en het volgen van ons land in de op waartse herschikking binnen het Europees monetaire stelsel van 3 procent voor de mark en 3 pro cent voor de gulden werd door de effectenbeurzen in beide lan den niet in dank afgenomen. door C. Wagenaar Aanvankelijk reageerden daar de aandelenmarkten bijzonder flauw. Woensdag keerde het getij en nam de kooplust weer toe. Volgens sommige beurskringen slechts technisch, maar alge meen was het gevoel dat toene mende hoop voor lagere rente standen dit herstel meer armslag kan verlenen. De nieuwe week zal dat moeten leren. In Amsterdam verloor de 'alge mene index op oude basis in de eerste twee dagen van de week bijna drie punten, maar na vier dagen handel was dat verlies in een winst van anderhalve punt omgeslagen. De index van de lo kale markt veranderde een ver lies van vier punten zelfs in een winst van twee punten. Het speculeren op de renteda lingskans kreeg vooral gestalte door de vrije val die de dollar ook na de herschikking binnen het Europese monetaire stelsel on derging. Het begon er echt naar uit te zien dat de Amenkanse munt in Amsterdam hard op weg was naar de twee gulden, nadat 1987 nog op bijna f 2,20 was be gonnen. Overigens zou dit nog niet een historisch laagterecord zijn ten opzichte van onze gul den, want tegen het eind van de jaren zeventig kwam de dollar bij ons even op f 1,85 uit. Maar in Frankfurt naderde de dollar wel snel het naoorlogse laagterecord dat in 1980 op 1.8 Duitse mark kwam te staan. De ze week stond de Amerikaanse dollar daar slechts enkele pfen- ningen boven. Deze enorme koersdaling van 's werelds voor naamste munt was des te opval lender omdat hij gepaard ging met bijna wanhopige pogingen van Japan door middel van enor me steunaankopen te grote da lingen te voorkomen. Het kwam de centrale bank van dat land dagelijks op enkele miljarden aangekochte dollars te staan, met overigens matig suc ces. Dat kwam omdat Amerika kennelijk besloten had geen vin ger uit te steken om zijn nationa le munt voor wegglijden te be hoeden. In valutakringen werd dan ook opgemerkt dat zich op de internationale valutamarkt een herhaling voordeed van de wereldoorlog nummer twee en dat Amerika vooral West-Duits land opnieuw de oorlog had ver klaard. Inzet is de Duitse repu bliek te dwingen zijn rente te ver^igen. Alleen dat kan de. dol lar steunen, zo oordeelt men in het Witte Huis. Maar het valt te bezien of de Bundes Bank even gemakkelijk kneedbaar is als de Westduitse regering afgelopen weekeinde op het Europees monetair stel- selberaad in Brussel. Vorig jaar heeft topman Pöhl verscheidene malen de boot afgehouden bij dringende Amerikaanse verzoe ken tot renteverlaging. Pöhl stel de zich zelfs averechts op en liet tegen het eind van 1986 nog een zekere rentestijging toe die in <?ns land leidde tot twee verho gingen van de opslagrente. Ook nu Tieten Duitse financiële krin gen weten pas over een renteda ling te willen spreken als later in 1987 de Duitse economie enige tekenen van vertraging zou laten In ons land waren de verwach tingen voor een daling van de rente echter veel positiever. De obligatiemarkt begon maandag direct met een herstel en zette dat op de volgende dagen voort, zodat de index al snel twee pun ten hoger stond. Deze ontwikke ling neutraliseerde het scepticis me op de aandelenmarkt, waar kopers zich terugtrokken en ver kopers vrij spel lieten in dunne markten. De koersdalingen wa ren dan ook fors, maar evenzeer het herstel toen in dezelfde lege markten de kopers zich weer kwamen melden. In dit kader kwam het ministe rie van financiën met een nieuwe staatslening tegen opnieuw 6.25 procent op de markt. Een pro beersel, zo zag de beurs dit be roep en wilde zich niet uitlaten over het succes. Want sinds de laatste 6,25 procent-staatslening is de bankrente met een vol pro cent gestegen. Ook is een werkelijke rentedaling nog hele maal niet zeker. Behalve de weerstand in vooral West-Duits land, waar eerst de nationale ver kiezingen eind deze maand moe ten worden afgewacht, zijn er nog de gevaren van de valuta markt. De omslag in Amsterdam die vooral voor de financiële waar den krachtig was. wiste in vele gevallen eerder opgelopen koers verliezen snel weg Alleen di in ternationals bleven door de flau we dollar in hun herstel achterop en voor de meeste uitgevers wa BEI JRS W E E K ren de verliezen aanvankelijk zo groot dat er ook hier enige moei te bestond ze weg te werken. In- ternatio Muller kon door een goed bericht echter 10 procent in beurswaarde stijgen. Hollandia Kloos bleef daarentegen bij een verlies van 5 procent. De Europese Optiebeurs had een veel drukkere werkperiode dan de eerste week van het nieu- ,we jaar. Toen werden er 175.000 contracten afgesloten en nu rond 300.000. De eerste dagen hadden de puts sterk de overhand, maar nadien kwamen de calls weer op de voorgrond. Het langst hield Philips het met de puts vol. Op vallend was het groot aantal puts ook voor de staatsleningen, on danks de krachtige herstelbewe ging op de obligatiemarkt. De tweede opera- i 1981. nadat moe- i het kader van de een jaar daar- i Nederland zijn leden nog woner tie vindt plaats i deren kinderen gezinshereniging voor definitief komen wonen. Ook na de operaties is het meisje gehandicapt gebleven. Volgens een rapport van de arts van de ge meenschappelijke Medische Dienst, moet ze buitenshuis met krukken lo pen. De GMD meent dat ze alleen in staat is tot zittend werk. al zou ze daarmee wel het minimumloon kunnen verdienen. De Raad van Arbeid besluit op basis van die con clusie dat het meisje niet arbeids ongeschikt is, en er dus geen kin derbijslag verleend wordt. de betrokkenen hun zaak aanhangig maken bij de Raad van Beroep, levert de voorzit ter van die rechtbank in sociale ze kerheidskwesties geen half werk af Hij raadpleegt een orthopedisch chirurg, leest het aanvullende ad vies van de GMD. en praat nog een keer met de orthopedisch specialist De eindbalans: de GMD geeft een nieuwe en aangepaste lijst van werkzaamheden die het meisje zou kunnen verrichten, terwijl de or thopedisch chirurg juist conclu deert dat ze dat werk niét kan doen. Krukken Met de krukken kan het meisje zich „slechts moeizaam verplaat sen" Betrokkene's actieradius is derhalve in ernstige male beperkt Ook het staan levert de nodige pro blemen op aangezien ze daarbij ge bruik moet maken van haar twee armkrukken". Uiteindelijk kiest de Raad van Beroep de zijde van de GMD, en wordt de weigering van uitkering goedgekeurd In Hoger Beroep kennen de rech ters echter meer belang toe aan de mening van de chirurg. Het meisje zo staat in de uitspraak, heeft per manent krukken nodig om te lopen, heeft hulp nodig bij het opstaan en bij het gebruik van sanitaire voor zieningen, en kan ook niet langer dan een half uur achtereen blijven zitten. Ze heeft kortom gedurende de hele dag frequent hulp van der den nodig, en daarom is het niet juist om te beweren dat ze met zit tend werk gewoon het minimum loon kan verdienen. Er bestaat bo vendien geen enkel zicht op verbe tering, dus aan alle eisen van de speciale arbeidsongeschiktheidsre- gels uit de kinderbijslagwet is vol daan. De uitkering kan niet wor den geweigerd. Geheimhouding In Hoger Beroep geven de rech ters nog een subtiele maar belang rijke overweging mee aan de Raod van Arbeid. De Raad van Arbeid is afgegaan op een advies en slechts zeer summier gemotiveerde conclu sies" van de GMD het meisje niet arbeidsongeschikt te verklaren, zonder het complete rapport te ken nen. Dat mag niet. Wanneer de GMD ten aanzien van bepaalde medische gegevens geheimhouding vraagt, moet de Raad van Arbeid een aantal speciale functionaris sen aanwijzen die de geheime stuk ken onder voorwaarden kunnen in- PETER DE VRIES

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 7