'Ik ben een beeldenfanaat'
land
Noorderkerk verwacht bevriende hulp uit hele
Leraar Jan Peters en zijn uit de hand gelopen hobby
PAGINA 2
GEESTELIJK LEVEN
ZATERDAG 17 JANUARI 1987
HORSSEN (GPD) - Jan Pe
ters heeft na de kerstvakan
tie zijn werk als leraar wel
hervat, maar het is de vraag
of hij deze baan nog lang zal
voortzetten. Hij denkt er na
melijk sterk over, daarmee
te stoppen. Niet dat hij geen
plezier meer heeft in zijn
schoolwerk, maar een "uit
de hand gelopen hobby",
zoals hij zelf zegt, dwingt
hem er min of meer toe het
lesgeven te beëindigen. Zijn
liefhebberij was in de kerst
vakantie - traditiegetrouw -
weer te bewonderen in de
eeuwenoude Sint Bonifa-
ciuskerk te Horssen.
Ruim vierduizend mensen
bezochten toen zijn tentoon
stelling van 'religieuze kunst'.
Want zo noemt Peters zijn uit
gebreide collectie heiligenbeel
den, kandelaars, kerkzilver,
wijwaterbakjes, wierookvaten,
bidstoelen, offerblokken, schil
derijen, boeken, kortom een
kerkinventafis die men alleen
aantreft (of aantrof) in rooms-
katholieke bedehuizen.
Behalve die kerk heeft hij
voor het uitstallen van zijn ge
wijd materiaal een zaak in het
naburige Batenburg. Verder
beschikt de 39-jarige Peters -
die was voorbestemd om pries
ter te worden maar daar bij na
der inzien toch van afzag - over
een loods in Wijchen, propvol
met 'heiligenspul'. En een be
jaard echtpaar stond nog zijn
zolder aan hem af. Trouwens,
ook in Peters eigen huis wordt
elke leke plek benut om er 'de
votie-attributen' neer te zetten
of op te hangen
Sfeer
Achteraf is Jan Peters wel blij
dat hij geen priester is geworden.
"Ik had toch niet zo kunnen aar
den in de huidige katholieke we
reld. In allerlei opzichten vind ik
die te steriel. We hoeven niet hele
maal terug naar de tijd van vóór de
jaren zestig, maar naar mijn gevoel
zijn veel mensen weggelopen uit
de katholieke kerk omdat de sfeer
er weg is. Volgens mijn moeder
had ik juist een goed missionaris of
bouwpastoor kunnen worden. Ik
heb nu mijn zelfgerichte katholie
ke overtuiging, die ik ook op mijn
kinderen overbreng. Daarvoor
hoef ik niet elke zondag in de kerk
te zitten".
Wat bij Peters bleef, was zijn be
langstelling voor religieuze kunst.
Daarvoor reist hij stad en land af,
ook in andere landen van West-Eu
ropa. "Ik ben begonnen met het
voor mezelf verzamelen van reli
gieuze voorwerpen. Vooral beel
den, want ik ben een echte beel
denfanaat. Een soort heiligenspe-
cialist. Maar het moeten wel katho
lieke beelden zijn".
LEIDEN: Herv. Gem. Hoogl. kerk 10
prof. dr. v. Gennep, voor studente-
nekklesia zie Marekerk; Marekerk 9.45
ds. A. J. de Jong, 12 studentenekklesia,
5 ds. Roetman, Ermelo; Maranathak. (L.
Morsweg) 10 ds. Kramer; Oecumeni
sche geloofsgemeenschap De Regen
boog (Merenwijk) 9.30 en 11.15 pastoor
v. Well; Bethl.kerk (Driftstr.) 10 ds.
Schouten, gez. dienst; Bevrijdingsk
(Montgomerystr.) 10 ds. Rietveld, 5 ge
bedsdienst ivm week van de eenheid,
ds. Rietveld en pater Douma; Vredesk
(Burggravenl.) 10 ds. De Mey; Waalse
kerk (Breestr.) 10.30 ds. Ribs. Petrakerk
(Surinamestr.) 10.30 dovendienst. ds
Franken, Zeist. Wijk 'Stevenshof zie na
geref. kerk. Acad. Ziekenhuis 9 rk
dienst. 10.15 ds. Terlouw-Sterk; Diako-
nessenhuis elke zat. 10.30 rk. dienst,
morgen 10.30 ds. v. 't Hof, ha. Endegeest
zie Oegstgeest. Geref. Kerk Vredeskerk
zie herv. gem.; Petrak. (Surinamestr.)
10.30 dovendienst, ds. Franken, Zeist,
zie verder Bethl.kerk herv. gem.; Oude
Vest 10 mej. R. Veenstra; Maranathak.
zie herv. gem.; Bevrijdingsk. zie herv.
gem.; bejaardenhuis Groenhoven 10 ds.
Hemmes; Merenwijk zie herv. gem
Wijk Stevenshof, gebouwtje 'Dijkhof
(Rijndijk) 10 kand. F. v.d. Hoeven. Ge
ref. K. Vrijg. (Herengr.) 10 ds. Room. 5
ds. Houtman. Chr. Geref K. (Steen-
schuur) 10 en 5 ds. Den Hertog. Geref.
Gem. (N. Rijn) 10 en 4.30 ds. Rietdijk.
Moerkapelle. Geref. Gem. in Ned.
(Bethl.kerk Driftstr.) 11.30 en 5.30
Evang.-Luth. Gem. (Hoogl. Kerkgr.)
10.15 pastor H. Delemarre. Doopsgez.-
Remonstr. Gem. (Lokhorstk. Pieters-
kerkstr.) 10.30 ds. Koek. Baptistengem.
(O. Rijn 3) 10 ds. Agtereek. Evang. Ge
meenschap (Middelstegr. 3) 9 evang. J.
Faber, 10.30 evang. W. Smit. Evangelie-
centrum-Pinksterbew. (Bethlehems-
kerk Lammermarkt) zo. 10 en wo 8
evang. Zijlstra. Pinkstergem. (O. Vest
13) 10 evang. C. Dekker. Leger des Heils
(hoek Vestestr./Groenesteeg) 10 en 7
(laatste zondag van de maand 5 u.)
Nieuw-Apost. Kerk (H. Rijnd. 24): 9.30
en 4, wo. 8. Christelijke Wetenschap
(Steensch. 6) 10.30. Oud-Kath. K. (Zoe-
terw.singel) zo. 10, behalve tweede
weekeind van de maand, dan zat. 7.30
nam. gez. oud-kath.-anglicaanse dienst
Rooms-Kath. K. Haagweg zat. 7, zo. 11,
Herensingel zat. 7, zo. 9.30 en 11; Rijn
dijk (Leiden-V.schoten) zat. 7, zo. 9.30;
Steenschuur zat. 7, zo. 8.30, 10, 11.30, 6
en 7 (lof); Boshuizerkade zat. 7, zo. 9.30
en 11; Lammenschansweg zat. 7, zo. 9 en
10.30; Haarl.straat zat. 7. zo. 9.30, 10 45
en 12.15; Merenwijk zie herv. gem.; H
Rijndijk (zie Zoeterwoude).
ABBENES Herv Gem. 9.30 dienst
AARLANDERVEEN Hen- Gem 10
ds. v. Driel. 7 hr. J. de Haan. Zevenho
ven. Geref. Kerk 10 ds. v.d. Haagen. Ba-
rendrecht. 6.30 ds. Nieuwenhuis. Chr
Geref. Kerk 9.30 leesdienst, 3 ds Bre-
man. Mijdrecht. Rk Kerk zat. 7, zo
10.30.
Geheel in die lijn gaat Peters nog
het liefst naar een Latijnse mis met
veel gregoriaanse zang. Van die
kerkmuziek heeft hij een hele sta
pel elpees. "Je hebt daar te maken
met het mysterieuze van het La
tijn. Voor mij weliswaar niet zo
mysterieus omdat ik zes jaar lang
een Latijnse opleiding heb gehad.
Die kerktaal komt toch heel anders
over dan het Nederlands"
Kunst
Peters mag dan sterk gechar
meerd zijn van beelden, hij ziet dat
niet zo direct in samenhang met
zijn geloof en de kerk. Voor hem is
een heiligenbeeld in de eerste
plaats een stuk religieuze kunst.
Hij doet er alles voor om in het be
zit ervan te komen. Zo ruilde hij
een paar jaar geleden een auto voor
een groot houten Franciscus-
beeld. Dat staat nu elk jaar op zijn
tentoonstelling, maar het is niet te
koop.
Dat geldt voor meer voorwerpen
die in de oude Bonifacius zijn te
zien. Een kerk die Peters huurt van
het plaatselijke kerkbestuur. In de
ze kerk werden al geen diensten
meer gehouden. De rooms-katho-
lieken maken nu gebruik van het
aan de andere kant van het Kerk-
pad staande gebouw, dat stamt uit
het eind van de vorige eeuw
Als een kerkbestuur om finan
ciële of organisatorische redenen
een kerk wil sluiten, betekent dat
nog niet dat het ook werkelijk ge
beurt. De gebruiker kan dat voor
nemen aanvechten en bij hogere
instanties gelijk proberen te krij
gen. Dat ervoer de hervormde
wijkgemeente rond de historische
Noorderkerk in de Amsterdamse
binnenstad deze week. (Wij
maakten er dinsdag in het kort al
melding van).
Ds. C. Blenk (van 1974 tot 1978
predikant in Woubrugge, daarna
in Oudewater en sinds april 1983
in Amsterdam) is blij met de uit
spraak van de landelijke com
missie voor bezwaren en geschil
len van de Hervormde Kerk. De
Noorderkerk - gebouwd van
1620-1623 in de vorm van een
Grieks kruis - mag niet worden
gesloten en het centrale kerkbe
stuur moet met de betrokken
binnenstadswijk weer gaan pra
ten over mogelijke exploitatie.
"De zaak is nu kerkelijk tot in
hoogste instantie behandeld.
Eerst vernietigde de provinciale
commissie voor bezwaren en ge
schillen het besluit van centrale
kerkeraad en kerkvoogdij tot
sluiting, en nu ook de landelijke
commissie. Je zou kunnen den
ken dat wij als gemeente rond de
Noorderkerk zulke vechters en
doordrammers zijn. Zo mag men
ons toch niet zien. Wij vonden
het belangrijk om onafhankelij-
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv. Gem.
Adventskerk 10 mevr. ds. Broeijer-Bo-
gers, Utrecht, 5 ds. v.d. Heiden; Kruis
kerk 10 ds. Jonkman; Opstandingskerk
10 ds. v.d. Heiden, 6.30 ds. Eijsenga,
Zw.dam; G. Herderkerk 10 ds. Taselaar,
5 ds. Moll; De Bron 9.15 ds. Nieuwen
huis, 10.15 oecum. dienst, pastor J. de
Graaff en ds. Moll, 6.30 ds. Taselaar;
Ashram (Marsdiep) 10 drs. Brombacher;
Oudshoornse kerk 10 ds. Ter Bals, mmv
koor; Sionskerk (Meteoorlaan) 9.30 en
6.30 ds Ouwendijk. Geref. Kerk Mar-
kerk 10 ds. De Lange, Aalsmeer, 6.30
ds. Boer; Salv.kerk 10 ds. Boer (oecum
woorddienst). 6.30 ds. De Lange Geref
K Vrijg. (aula school Bospark) 9.30 ds
Houtman. 5 ds. Room. Ned. Geref. Kerk
(school Willemstr.) 9.30 en 4.30 stud. Ei
kelboom. Spakenburg. Chr. Geref. Kerk
(Grijpensteinstr.) 9.30 en 4.30 ds. v.d.
Meij. Oud-Geref. Gem. (Hooftstr. 240)
9.30 en 4. Bapt.gem. (Molenwerfstr. 1) 10
evang. R. Harland, 6.30 ds, Koekkoek,
mmv gospelkoor. Bapt.gem. Noord
(school Kalkovenw. 62) 10 ds. A. v.d.
Berg, 6.30 hr. N. van Gemeren. Volle-
evang.gem. ('De Ark', Pr. Hendrikstr
54) 10 hr. P. Bronsveld. Pinkstergem.
(school Batestein 16) 10. Christenge
meente 'De Hoeksteen' (geb 'Bethel',
hoek Emmalaan) 10 br. Kees Vork van
'Jeugd met een Opdracht'. Leger des H.
(Zonneweg 3) 10 en 7. Rk Kerk: Bonifa-
ciusk. zat. 7. zo. 9 45 en 11.30; Piusk. zat.
7. zo. 9 en 10.30; De Bron zat 7. zo. 9 en
11
BENTHUIZEN: Herv. Gem 9.30 ds.
Boer, 6 ds. Harteman, Moerkapelle. Ge-
ref./Herv. Gem. (dorpshuis 'De Tas')
10.30 ds. Klijnsma, ha. Geref. Gem. 9.30
en 6 ds. v. Aalst.
BODEGRAVEN Herv. Gem. Dorps
kerk 10 en 6.30 ds. Wieman, ha; Salv
.kerk 10 ds. Sirag, Leusden, ha. 6.30 ds.
v.d. Hoef. ha: Bethl.kerk 10 ds v.d.
Hoef. 6.30 ds. Vreugdenhil, Gouda, ha
Geref Kerk 10 ds v.d Berg. 6.30 ds. El-
derman. Geref. K. Vrijg. (Ichthusk.) 9.30
leesdienst. 4.30 ds. A. Kooij. Geref
Gem. (Stationsweg 17) 10 en 6.30 lees
dienst. Evang.-Luth. Gem. 10.30 ds. v.
Beek.
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorpskerk 9.30
ds. Vlasblom, ha, 6.30 ds. v.d. Pol, ha;
De Stek 9.30 ds. G. de Jong, ha. Geref.
Kerk 9.30 ds. v. 't Hoff, ha, 5 ds. G. de
Jong, ha. Chr. Geref. Kerk 9.30 en 5 ds
Ribbers. Geref. Gem. 9.30 leesdienst,
3.30 ds Rietdijk.
HAZERSWOUDE: Herv Gem. 9.30 ds.
De Graaf, 6.30 dr. Haitsma, Boskoop,
jeugddienst. Geref. Kerk 10 en 5 ds.
Huisman, ha. Rk Kerk: dorp zat. 7, zo. 10
en 11 30; Anker zat. 7. zo 8 45 en 11.15:
Rijndijk zat. 7. zo. 10
HILLEGOM Herv. Gem 10 ds Kris
pijn. Geref. Kerk ('Hoeksteen') 10 ds. J
Heule, Wassenaar, 5 ds. Rothfusz en
Dastoor Hardine. vesper ivm eebeds-
Na 1980 ging Peters ook andere
voorwerpen dan heiligenbeelden
verzamelen. Hij kwam veel in Bel
gië, waar nogal wat kloosters zijn
dicht gegaan. "Ik kreeg mensen op
bezoek die sterk geïnteresseerd
waren. Ze vroegen of ik bepaalde
dingen wilde meenemen als ik er
gens heen ging. Zo is de handel in
religieuze kunst begonnen. Voor
mij als verzamelaar was dat wel
een uitkomst. Ik kon op die manier
ook doorgaan met mijn eigen col
lectie".
Hoe hij - naar het lijkt zo gemak
kelijk - aan al die voorwerpen
komt? "Wel, ik heb van vroeger
nogal wat contacten met de geeste
lijkheid. En ik krijg ook veel tips.
Daar ga ik dan zo gauw mogelijk
op af. Als dat nodig is, ben ik er dag
en nacht voor in de weer".
Niet alleen Nederlanders bezoe
ken zijn tentoonstellingen. Ook
Duitsers en Belgen hebben belang
stelling. Het liefst verkoopt hij nog
aan vertegenwoordigers van kerk
besturen. "Dan komt het uiteinde
lijk goed terecht". Als particulie
ren belangstelling hebben, let hij
er wel op of ze echt verzamelen.
"Ze moeten toch wel liefde voor
deze kunst hebben".
Onlangs deed een Duitser een
bod op een aantal fraaie voorwer
pen. Financieel kwam hij goed
over de brug. "Ik kon er haast een
optimistisch...
ke instanties grondig te laten uit
zoeken of onze argumenten om
de Noorderkerk als hervormd
kerkgebouw te behouden juist
Handjevol
In Amsterdam moeten tien
hervormde en tien gereformeer
de kerken buiten gebruik wor
den gesteld. Dan alleen is de ker
kelijke exploitatie sluitend te
krijgen. Die kerken zijn ook niet
meer zo nodig. In de meeste zit
ten zondags nog zo'n 70 a 100
mensen. Een handjevol in veel te
grote ruimten.
week voor de eenheid. Chr. Geref. Kerk
10 en 5 stud. M. Hogenbirk, Apeldoorn.
Rk Kerk: Mart. zat. 7. zo. 9.30 en 11: Jo-
zefk. zat. 7, zo. 10 en 11.30
HOOGMADE: Herv. Gem. 10 ds. Hem
stede, vlootpred., Leiderdorp. Rk Kerk
zat. 7, zo. 10.
DE KAAG: Herv. Gem. 9.30 ds. Kolde-
wijn. Rk Kerk zat. 7. zo. 9.30.
KATWIJK AAN DEN RIJN Herv
Gem Dorpsk. 10 prof. dr v.d Beek. 6
ds. v. Niel; Ontm.kerk 10 ds. Sloof. 6.30
ds. Stam. Ter Aar. Hen.'. Gem. 'De Rank'
(P. Groen-college) zie Katwijk aan Zee
Geref. Kerk 10 ds v.d Horst. 5 ds. Kos
ter. Rk Kerk zat. 7. zo. 10.
KATWIJK AAN ZEE Herv» Gem N
Kerk 10 ds. De Jong. 6 ds. v. Sliedregt.
afscheid: O. Kerk 10 ds. Schuurman, 5
prof. dr. v.d. Beek; Ichthusk. 10 ds. Juc-
kema. Leerdam, 5 ds. Hovius; Pniëlk.
9.30 ds. Vroegindewey, 5 ds. Schuur
man; Maranathakerk (Rijnsoever) 10 ds
Driebergen, 5 ds. Visser. Overduin 2.15
ds. v.d. Beid. Herv. Gem. 'De Rank' (au
la P Groen-college Pr. Frederikdreef
15) 10 ds M A. Bezemer, Den Haag. Ge
ref. Kerk Vr kerk 10 ds. Koster. 5 ds v.
Breevoort: Tnumfatork. 10 ds. v. Bree-
voort. 5 ds. v d Horst. Geref. K Vrijg
9.30 leesdienst. 5.30 ds. Heida. Ned. Ge
ref. K. (aula Bestevaer-mavo) 9.30 lees
dienst, 7 ds. Smouter, Rijswijk Chr. Ge
ref. K 10 en 5 ds. Slagboom Vrne Chr
Geref Gem. (Unizaal) 10 en 5 ds. v.d.
Belt. Geref. Gem. (Remisestr.) 10 en 5.
mooi huisje voor kopen. Toch heb
ik het niet gedaan. Zó commercieel
ben ik nou ook weer niet".
Veilig
Dat de veiligheid van al dat kerk-
materiaal bijzondere zorg vereist,
is duidelijk. "Beveiliging overal
waar m'n voorwerpen staan is een
eerste vereiste. Er is heel veel geld
mee gemoeid. Vorige maand nog
zijn uit een paar hervormde kerken
in deze omgeving kostbare staten
bijbels gestolen, die per stuk onge
veer tienduizend gulden waard
zijn. De oudste, van omstreeks
1620, verdween op oudejaarsdag
uit de hervormde kerk van Ophe-
merl".
Enkele maanden terug braken
dieven in in de kerk van Wamel,
waar ze de kanselbijbel weghaal
den. Ze hadden alleen maar een
ruitje van de aangrenzende consis
torie ingeslagen...
Peters zal niet zeggen dat hij alle
soorten heiligenbeelden in bezit
heeft. "Maar er zullen er niet veel
zijn die ik niét heb. Er zijn trou
wens ook heiligen waar geen beel
den van zijn. Zo is de heilige Henri-
cus - dat is een keizer die heilig is
verklaard - heel moeilijk te vinaen.
Ik heb er wel een afbeelding van,
maar geen beeld".
De Noorderkerk - waar de
twee diensten per zondag het
stempel dragen van de rechtse
stroming in de Hervormde Kerk,
de Gereformeerde Bond - is met
nog een paar kerken, zoals de
Wester, een gunstige uitzonde
ring. Daar telt men nog 200 a 250
kerkgangers. Evenals in de Jeru-
zalemkerk in West, waar de an
dere hervormden van die rich
ting samenkomen.
Op het lijstje van af te stoten
kerken zetten de centrale kerke
raad en kerkvoogdij .ook de
Noorderkerk. Een geldverslin
dend monument, niet meer te ex
ploiteren en ook niet passend in
het nieuwe beleid van hervorm
de en gereformeerde samenwer
king, zeggen zij.
De Noorderkerk-gemeente
heeft die visie van het begin af
betwist. Ze wil haar functie in de
Amsterdamse binnenstad
geestelijk en sociaal - niet prijs
geven, en daarom ook de Noor
derkerk niet, die van dat kerke-
werk het centrum is. Bovendien
ziet ze mogelijkheden voor een
sluitende exploitatie.
Hulp
Voor de instandhouding van
deze kerk verwacht ds. Blenk be
vriende hulp uit het hele land.
De vraag is alleen of de centrale
kerkeraad en kerkvoogdij die
hulp willen aanvaarden. Tot nu
toe voelden zij daar niet voor.
omdat ze dat niet eerlijk vonden
Geref. Gem. in Ned. (Louwestr.) 10 en 5.
Volle-evang.gem. (Voorstr. 48) 9.45. On-
afh. baptistengem. (Ambachtsweg 2) 10
br. M. Stam, Geleen.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Herv.
Gem. 10 ds. Laprë, ha, 7 zie geref. kerk.
Geref. Kerk 10 dr. Bade, ha, 7 ds. Laprë,
ha. Rhijndael 3 nam. dr. Bade, ha.
LEIDERDORP Herv Gem. en Geref.
Kerk Dorpsk. 10 en 6.30 ds. Stegeman;
Hoofdstr 10 ds Doesburg: Schep-
pingsk. 9 en 10.30 ds. v. Loenen. Ley-
thenrode 10 pater Poelma Elis.zieken-
huis 9.30 ds Brommet. 11 hoogmis.
Bapt.gem. (wijkgeb. Zijlkw br. J. de
Vries. Rk Kerk zat. 7. zo. 10 en 11.30
LEIMUIDEN: Herv Gem. 9.30 ds.
Schilt, zie ook Rijnsaterwoude. Geref
Kerk 9.30 ds. v.d. Kooi, zie ook Rijnsa
terwoude. Rk Kerk zat 7, zo. 7.30, 9.30
en 11.15.
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 10 en 7
ds. 't Hooft, ha; Pauluskerk 10 ds. De
Gelder. In Manakerk 7 nam. gebeds
dienst voor eenheid, pastor Bruggeman
en ds De Gelder Geref. Kerk 10 ds.
Boswijk, 5 ds. Claassen, Zwanenburg
Geref. K Vrijg 9 30 leesdienst, 2.30 ds.
Dronkers. Leerdam. Ned Geref. Kerk
(Salvatori) 9 ds. Brink. Haarl.meer. 5 ds.
Vos. ha Chr Geref Kerk 10 ds Waag-
meester, 7 ds. Aarnoudse. Geref. Gem.
10 en 4 ds. Den Boer Evangeliegemeen
te (Heereweg 52a) 9.45 hr M. A. Brands,
ha Rk Kerk. Agathakerk zat. 7, zo. 10 en
11.30; Poelpolder zat. 7, zo. 9 en 11,30;
De werkelijke kunstwaarde van
een voorwerp geeft bij Jan Peters
niet de doorslag. "Ik kijk daar niet
zo naar. Eigenlijk vind ik alles op
kerkelijk gebied mooi of interes-
tegenover andere wijken, die
niet zo'n achterban hebben als
waarop de Noorderkerk kan te
rugvallen. Nu de landelijke com
missie voor bezwaren en geschil
len de Noorderkerk-gemeente in
het gelijk heeft gesteld en daar
mee het centrale kerkbestuur
verplicht met deze wijk opnieuw
over de exploitatie te gaan pra
ten, lijkt dat bezwaar onhoud
baar.
Ds. Blenk ziet, als de landelijke
actie eenmaal kan beginnen, de
giftenstroom met optimisme te
gemoet. Inspirerend voorbeeld is
de Grote Kerk in Hilversum. Na
een verwoestende brand wilde
het plaatselijke kerkbestuur de
restanten maar liefst zo spoedig
mogelijk opruimen, maar de ge
meente rond de Gereformeerde
Bond wist dat te voorkomen.
Met een landelijke actie slaagde
het speciaal opgerichte bouw
fonds erin, f. 1 miljoen bijeen te
brengen. En dat binnen een jaar.
Dat was genoeg om het hart van
Hilversum deze historische kerk
terug te geven.
Voor het behoud van 'zijn'
Noorderkerk denkt ds. Blenk
aan iets soortgelijks. "De centra
le kerkeraad kan zo'n actie van
de wijkgemeente tegenover an
dere wijken nou wel niet eerlijk
vinden, maar iedereen begrijpt
dat dit alleen kan slagen als je
een beroep doet op je vrienden
en sympathisanten in het land.
Ook de landelijke commissie be-
Matthiaskerk
(rk) in Warmond.
(foto Wim Dijkman»
Mariakerk zat. 7. zo. 9 en 10.30; Engel-
bew. zat. 7, zo. 9.30 en 11
NIEUWKOOP: Herv. Gem. 9.30 hr. E. A.
v. Eeden, Ermelo, 6.30 ds. Kielder, Via-
nen. Geref. Kerk 9.30 ds. Middelkoop.
Mijdrecht, 5 geen dienst. Remonstr.
Gem. 10 mevr ds. Bosman-Huizinga.
Evang. gem. (Kruispunt, Kennedylaan
33) 9.30. Rk Kerk zat. 7, zo. 9 en 10.45.
NIEUWVEEN Herv Gem. 9 30 en 6.30
ds De Graaff. Gerei. Kerk 9.30 kand
Baane, Alphen. 7 kand. Wattel. A dam.
Rk Kerk zat 7. zo 9 en 11
NIEUW-VENNEP: Herv Gem 9 30 en 7
ds. Ten Voorde, ha. Geref. Kerk 9.30 en
4.30 ds. Rang. Chr. Geref. Kerk 9.30 en
4.30 ds. Visser. Rk Kerk zat. 7. zo. 10.
NOORDEN: Herv. Gem. 9.30 en 7 ds.
Geuze. Geref. Kerk (W. Verlaat) 10 hr.
Schreuder, 7 ds. v. 't Hoff, Boskoop.
NOORDWIJK: Herv. Gem. Grote of St.
Jeroensk. (Binnen) 10 ds. v.d. Lee, ha, 5
ds. v. Campen, Vlaardingen. 7 ds Kui
per; Hoofdstr. (Zee) 10 ds. Ruitenburg,
Sole Mio 9 ds v d Lee. De Rank (Golf
baan) 10 kand Kuijt. Zie ook geref
kerk. Geref. Kerk Buurtkerk (Hoofdstr
10 ds. Kuiper, 5 ds. Ruitenburg, Vin-
kenl (Binnen) 10 ds. B J. Roosjen;
Stichtingskerk 11 ds. v. Steenbergen.
Rijswijk. ZH Ned. Prot. Bond (aula O
Zeew.) 10.30 dr. Meijering, O.geest.
sant". Het boeit hem op een of an
dere manier en dat is voor hem vol
doende reden om het te verzame
len.
Eén beeld staat bij hem in de
zwaren en geschillen vindt, dat
zoiets moet kunnen". De predi
kant verwacht bovendien een
flinke bijdrage uit het hulpfonds
van de Gereformeerde Bond
voor noodlijdende gemeenten.
Ds. Blenk, die zijn tijd verdeelt
tussen de wijkgemeente en ver
spreid wonende gereformeerde-
bonders in de stad, typeert de
wijk Noorderkerk als een 'open
gemeente'.
"Niet aat wij onze uitgangs
punten afzwakken of afdoen aan
de bijbelse boodschap, maar wij
realiseren ons als hervormden
die de Gereformeerde Bond zijn
toegedaan wél dat we op déze
plaats moeten kunnen functione
ren. Dat mensen,uit allerlei evan
gelische kringen naar onze dien
sten komen om geestelijk bij te
tanken, zegt toch wat. Dat heeft
dan wel invloed op onze houding
en op de sfeer waarin we hen ont
vangen. Met het Leger des Heils,
'Jeugd met een Opdracht' en het
werk van 'Tot Heil dés Volks'
hebben wij goede contacten. De
situatie hier is in geen enkel op
zicht te vergelijken met de kerk
in plattelandsgebieden".
Present
De gedachte dat de Gerefor
meerde Bond qua karakter en
methode geen aansluiting zou
kunnen vinden bij een (on)ker-
kelijke situatie als in Amsterdam
wijst ds. Blenk af.
Evangeliegemeente 'Shalom' (geb. 'Bui
tenzorg', Zeereep) 10. Rk Kerk Zee zat.
7, zo. 10.30; Binnen zat. 7, zo. 10 en 11 30.
NOORDWIJKERHOUT: Dorpsk. 10 ds.
v.d. Mey, ha. Rk Kerk Victork. zat. 7, zo.
9 en 11; Jozefk. zat. 7, zo. 9 en 10.30; De
Zilk zat. 7, zo. 10 en 11.30.
OEGSTGEEST Herv. Gem. Groene of
Will.kerk 10 mevr. I. Eggink-Hoog; Pau
luskerk 10 ds. v. Achterberg; Gemeente
centrum (Lijtw.) 10.30 mevr. ds. E. Vis
ser, 7 ds. Vegter. Geref. Kerk 10 dr. v.d.
Zwaan, zie ook herv. gem. Geref. Kerk
Vrijg. (aula Dr Schilderschool) 9.30
leesdienst, 4.30 kand. J. v. Benthem.
Kampen. Ned. Geref. Kerk (Gem.cen
trum) 8.45 ds. v.d. Veer, Maassluis, 4 ds.
De Lange, ha. Van Wijckerslooth 4 ds.
Da Costa. Endegeest 10 pater Boshou
wers. Volle-evangeliegëm. (Gem.cen-
trum) 4. Rk Kerk Will.kerk zat. 7. zo. 9
en 10.30.
OUD-ADE Rk Kerk zat. 7. zo. 8.30 en
10.30.
OUDE EN NIEUWE WETERING
Herv. Gem. 9.30 ds. De Korte. Geref. K.
9 30 ds. v.d. Meulen, Leidschendam, 5
kand. Baane. Alphen. Rk Kerk zat. 7, zo
9.30 en 11 30
ROELOFARENDSVEEN Rk Kerk
Mar. Pres. zat. 7, zo. 9 en 11; Petrus-B.
zat. 7, zo. 9.30 en 11.30.
RIJNSATERWOUDE: Herv. Gem. 9.30
ds. v.d. Kamp, 7 oecum. dienst ivm ge
bedsweek voor eenheid. Chr. Geref. K-
9.30 leesdienst, 2.15 ds. v. Sorge, Rijns
burg.
RIJNSBURG Herv. Gem. Laurentius-
kerk 9.30 ds. Smaling, ha, 5 ds. Wagter.
ha, Bethelkerk 9.30 ds. Wagter Geref
Kerk Petrakerk 9.30 ds. Spoor, Utrecht,
5 ds. v.d Zwaag. Scheveningen, jeugd
dienst; Imm.kerk 9 en 10.30 kand J.
Eerbeek, Den Haag. 5 ds Ribberink,
Mar.kerk 9.30 ds. De Waard, Schiedam.
5 ds. Snel. Geref. Kerk Vrijg. 10 en 5.15
ds. Grutter. Chr. Geref. K. 9.30 en 5 ds. v.
Sorge Evang. Christengem. (aula mavo)
10 br. H. Mostert, Zoetermeer. Rk Kerk
zo. 10.30.
RIJPWETERING: Rk Kerk zat. 7, zo. 9
en 10.30.
SASSENHEIM Herv. Gem. 10 ds. Ger
mans, ha, 7 ds. Keuning, ha. Geref. Kerk
10 ds. Baas, ha, zie ook herv. gemeente
Chr. Geref. K. 10 en 5 ds. Aarnoudse. Rk
Kerk zat. 7, zo. 9.30 en 11.
TER AAR Herv. Gem. 9 30 ds Stam,
6 30 ds De Bruin, Maarn. Geref Kerk
9 30 ds. Nooteboom, 6.30 ds. Den Hee-
ten. Hoofddorp. Rk'Kerk Aardam zat. 7.
zo. 9 en 12; kerk Langeraar zat. 7. zo. 9.30
en 11.30
VALKENBURG Herv. Gem. 10 ds.
kluis. "Dat is een schitterende ma
donna. Ik stel dat beeld zelfs nooit
ten toon. Dat durf ik gewoon niet.
Misschien komt dat omdat het een
van mijn lievelingsstukken is".
"Dan zou je om te beginnen de
hoog-liturgische diensten in de
Oude Kerk moeten beëindigen.
Wij komen daar met onze 250
kerkgangers nog ver bovenuit.
De Noorderkerk stelt de kerkelij
ke gemeente in de binnenstad
nog present, na alle sluitingen en
afbraak van de laatste jaren. Als
deze kerk dicht gaat, valt het ker-
kewerk zoals dat nu nog gebeurt
uit elkaar. Ook van de evangelist
die de hervormd-gereformeerde
bond voor inwendige zending
hier heeft aangesteld". Van de
gemeente zou niet meer dan de
helft overblijven. (Blenk verge
leek de positie van de Noorder
kerk een beetje met de Marekerk
in Leiden, hoewel die niet door
sluiting wordt bedreigd).
Door de uitspraak van de lan
delijke commissie voor bezwa
ren en geschillen is de Noorder
kerk 'in principe' voorlopig voor
de Amsterdamse binnenstad be
houden. Ds. Blenk drukt zich
voorzichtig uit, alsof hij er nog
niet zeker van is. De kerk is ten
slotte ook nog monument en
staat dus onder Monumenten
zorg. En dé overheid moet wel 80
procent bijdragen in de kosten
van restauratie en onderhoud.
Ze is daar in de regel eerder toe
bereid als een kerk nog haar oor
spronkelijke bestemming heeft.
Daarop hoopt de Noorderkerk-
gemeente dan maar.
S. J. de Groot
Vermeulen, 6.30 gez. zendingsdienst in
geref. kerk. Geref. Kerk 10 ds. Veenstra,
Leiden, 6.30 ds. P. Sierat, O.geest, gez.
zendingsdienst, mmv 'Advendo'. Geref.
K. Vrijg. 9.30 en 4 ds. Heida.
VOORHOUT: Herv. Gem. 10 ds. C. J. de
Jong. Rk Kerk zat. 7, zo. 9.30 en 11.
VOORSCHOTEN: Herv. Gem. Dorps
kerk geen dienst ivm oecum. dienst in
Moeder Godskerk; De Ontmoeting
(Noordhofland) 10 oecum. dienst. Zie
ook Geref. Kerk. Hulp en Heil (Scha-
kenbosch) 10 ds. Honig, ha. Herv.
evang. op geref. grondslag (Lucas-colle-
ge. Beeth.laan) 9.30 ds. v. Sliedregt, Kat
wijk aan Zee, 4.30 ds. G. H. van Kooten
Geref. Kerk 10 oecum. dienst, 5 vicaris
De Mey Mecima, Den Haag, gez. dienst.
Geref. K. Vrijg. (Bachlaan) 10 ds. J.
Groeneveld, 3 ds. R. Houwen. Rk Kerk
Laur.kerk zat. 7, zo. 11.30; M. Godskerk.
zat. 7, zo. 10 oecum. dienst. Kerk van
Engeland (British school in The Nether
lands, J. v. Hooflaan 3) 10.15 anglicaanse
WADDINXVEEN: Herv. Gem. Brugk.
9 30 ds. Goossen, 5 ds. Kunz; Hoeksteen
9.30 ds. Kommers, 6.30 ds. Schipaan-
boord; Bethelk. 9.30 ds. Vroegindewey,
Eemnes, 5 ds. Goossen; Imm.kerk 10 ds
v Middendorp-Sonneveld, Reeuwijk, 5
ds. Onstein. Geref. Kerk Kruisk. 10.30
en 5 ds. Bongers; Ontm.kerk 10 ds. De
Moor. Geref. K. Vrijg. (Kruiskerk) 8.45
ds. Scholte, Harderwijk, 2.45 ds. Gratz,
Pernis. Chr. Afgesch. Gem. 9.30 en 5 ds.
v.d. Want. Oud-Geref. Gern. (Mercurius-
weg 29) 10 en 6.30.
WARMOND Herv. Gem 10 ds. Muis.
Rk Kerk zat. 7, zo. 9 en 10.30.
WASSENAAR: Herv Gem. Dorpsk. 10
ds. v.d. Bom, Den Haag, 4.30 kand. v.
Dis; Kievietk. ('Samen op weg') 10 ds. L
Brink, Velsen; Messiask. 10 ds. Hartz-
heim. Scheveningen; Dorpscentrum
9.30 ds. v. Gorsel, Gouda. Geref. Kerk
Zijllaan 10 en 7 ds. v.d. Woude. Ned
Prot. Bond (Kerkdam) 10.30 bezinnings-
samenkomst mmv prof. dr. A. Quispel.
WOUBRUGGE: Herv. Gem. 9.30 en 6 30
ds. v. 't Hof, ha. Geref. Kerk 9.30 en 6.30
ds. Aalders, ha. Ned. Prot. Bond (De
Wijk) 10.30 pater v. Sasse van Ysselt. Rk
Kerk zat. 7, zo. 10
ZEVENHOVEN: Herv. Gem. 9.30 ds.
Bikker, Nieuw-Beijerland, ha, 7 ds. Ni-
colai, Nieuwendijk, ha. Geref. Kerk 9 30
ds. Verheul, Alphen, 7 hr. M. Schreuder
ZOETERWOUDE Herv Gem 10 ds
Wolthaus. Rk Kerk St. Jan zat 7.30. zo
9.30; Chr. Dienaark. zat. 7, zo. 10, Meer-
burgkerk H. Rijndijk zat. 7. zo 10 en
11.30.
ZWAMMERDAM Herv. Gem 10 ds.
Eijsenga, 6.30 hr. J. Karstens, Leiden
Geref. Kerk 10 en 6.30 ds. Buikema, ha
Commissie gescliillen verliindert kerksluiting in Amsterdamse biimenstad
