'Echte horror kan ook geestig zijn' Regisseur Cronenberg content met eigen versie van 'The Fly' Vieze, grote dikke vlieg VRIJDAG 16 JANUARI 1987 PAGINA 19 De griezelfilms van David Cro nenberg gaan nooit over vam piers of bijlmoordenaars, maar spelen zich af in minder ver verwijderde nachtmerries. Krankzinnigheid, aftakelings processen en foute gevolgen van futuristische techniek, dat zijn typische Cronenberg-the- ma's. De Canadese regisseur van 'Scanners', 'Videodrome' en 'The Dead Zone', presen teert nu 'The Fly'. Een remake van een 30 jaar oud melodra ma. David Cronenberg heeft de origi nele versie van 'The Fly' als klein jongetje gezien: "Ik herinner me heel precies dat ik de formule kon waarderen, maar niet tevreden was over de film zelf. Ik had toen al het gevoel dat die film veel beter had kunnen zijn. Gepassioneerder, bui tenissiger". door Pieter van Lierop "Maar wat me het meeste dwars zat, was dat ik er niet in kon gelo ven. Als die film toen briljant was geweest naar mijn smaak, dan zou ik nooit hebben overwogen om er een remake van te maken. Maar hij vroeg erom te worden verbeterd. Ik denk dat ik hem ruim heb over troffen en daarom vind ik dat nu mijn film maar als de originele ver sie van 'The Fly' beschouwd moet worden. En de eerdere als een soort voorstudie". Het plan voor de remake (met geld van Mel Brooks) was overi gens niet afkomstig van Cronen berg zelf. Het project dateerde al van 1984 en er lag een script klaar voor een regisseur die evenwel van de opdracht moest afzien. Cronen berg accepteerde het aanbod om de regie over te nemen, onder de voorwaarde dat hij eerst het script zou mogen herschrijven. Hoofd geruild In 1958 ging 'The Fly' over een wetenschapper die bij een mislukt wetenschappelijk experiment zijn eigen hoofd ruilt met de kop van een vlieg. Het idee heeft nu meer pseudo-wetenschappelijke finesse BIOSCOPEN David. Crondenberg (links) met de hoofdrolspelers JeffGoldblum en Geena Davis. 'The Fly'; regisseur: David Cronenberg; hoofdrollen: Jeff Goldblum en Geena Davis; theater: Luxor, Leiden Humor om de horror te kunnen verdragen. In bijgaand interview legt regisseur David Cronenberg hoe hij films in elkaar steekt. Maar hij vergeet te vertellen dat een ster ke maag is vereist om 'The Fly' te kunnen verdragen. Het is bepaald niet misselijk, om niet te zeggen misselijkmakend, wat hij de kijker voorschotelt. Een drabberige, slij merige massa is het gevolg van een mislukt wetenschappelijk experi ment. Een dusdanig gedrocht dat je met walging terugdenkt aan de cheeseburger waarop de twee hoofdrolspelers zich aan het begin van 'The Fly' trakteren. Maar David Cronenberg heeft de aandacht zo snel gevangen dat nauwelijks te ontkomen valt aan de door hem gearrangeerde ver schrikkingen. En dat is bedoeld als compliment. Hij geldt niet voor niets als één van de grootste vak mannen in het gruwelgenre. Het griezelen is bij hem echter vervat in een tamelijk logisch kader. Hij loopt een paar stappen vooruit op wetenschappelijke experimenten. Met overigens wel altijd als voor naamste opzet om het publiek te schokken via onalledaagse en vooral afschuwwekkende effecten. 'The Fly' is in dat verband weer een goed voorbeeld van zijn fanta sierijk filmmaken en van al zijn voorgaande films het meest toege sneden op een groot publiek. Jeff Goldblum speelt een jonge weten schapper die experimenteert met "Het lijkt een onzinnige gebeur tenis, maar dat is het niet. Want waar 'The Fly' eigenlijk over gaat, dat is oud worden, lelijk worden en onherroepelijk moeten sterven. 'The Fly' gaat over wat er gebeurt in elke liefdesrelatie die veertig jaar duurt, alleen zie je het hier ge beuren in drie weken tijd. Alle mensen bevinden zich in een voortdurend proces van gedaante verwisseling. Langzaam ziet ieder mens zijn dierbaren veranderen tot meer lelijkheid, iets monsterlijks". "Dat is wat ik bedoel, als ik zeg dat horror-films meerdere niveau's kunnen hebben. 'The Fly 'is vol gens mij helemaal geen fantasti sche film, het is de realiteit. Het vertelt via een metafoor, maar op emotioneel vlak gaat het om harde werkelijkheid". "Ik zou het zeker niet pessimis tisch willen noemen. Jeff is tot het einde in staat om met een zeker soort humor te commentariëren wat hem overkomt. Dat hebben veel mensen die ten slachtoffer val len aan een ziekte, die zich maar blijft voortslepen. Die mensen houden zich vaak óók overeind met een cynisch type humor". "Het kan zijn dat mijn type opti misme niet algemeen als optimis me ervaren zal worden. Voor som mige mensen is het idee dat ze ooit sterven volstrekt onvoorstelbaar en onaanvaardbaar. Daar wenst men niet bij stil te staan. Ik heb het mezelf wél toegestaan om me voor te stellen hoe het zou kunnen zijn om te sterven. Ik vind het net zo goed persoonlijk heel moeilijk om het idee van sterven te accepteren. Maar in zekere zin beschouw ik 'The Fly' als een soort repetitie van mijn eigen dood". "Voor mij heeft het begrip opti misme een waarschijnlijk heel an dere lading dat voor veel andere mensen. Het is noodzakelijk voor mij om hard en realistisch te zijn. Optimisme over de geaardheid van de mens, over de menselijke be schaving, is misplaatst, lijkt me. Ik heb daarom niks aan een gemakke lijk optimisme, een blind geloof in god die voor altijd de zon zal laten schijnen. Voor mij is dat geen opti misme maar valsheid". - Hoe past u het begrip humor in deze filosofie en in uw horror films? "Humor is een manier om din gen te elimineren waarmee op geen enkele andere manier valt af te rekenen. Het is een afweerme chanisme. Veel humor is defensief. Humor wordt gebruikt om een ge voel van paniek te neutraliseren. Humor wordt gebruik om je aan te passen in situaties die niet meer te vermijden zijn maar moeilijk te ac cepteren. Goede humor is diep-fi- losofisch en erg emotioneel, zon der dat je gewend bent daarbij stil te staan. En ik probeer humor te gebruiken als het element dat de verschrikkingen van een horror film dragelijk maakt". FILMS OP VIDEO Geregeld sturen videodistribu teurs waarschuwingen rond die betrekking hebben op piraterij. Een film die door piraten snel op cassette wordt gezet, is gegaran deerd aantrekkelijk voor grote groepen videokijkers, want je kunt van die piraten zeggen wat je wilt: ze hebben gevoel voor marktmechanismen. Wel verve lend is dat dat meeste piratencas- settes zo belazerd van kwaliteit zijn. Slechter kan bijna niet en als je nachtelijke scenes hebt, zit je soms een minuut of langer naar een pikzwart beeld te kij ken. Alleen om die reden zou u voorzichtig moeten zijn als u er gens de film 'House' ziet. Videos- creen gaat de film over ruim een maand uitbrengen, maar hij is al in menige winkel te huur. Clan destien dus en bijna altijd van slechte kwaliteit. 'House', ge maakt door Stephen Miner en geproduceerd door Sean Cun ningham, paart horror aan hu mor en is het bekijken alleszins waard. 'House' verdient een cas sette van goede kwaliteit en daarom kunt u beter wachten tot Videoscreen ermee op de markt komt. Door een afspraak met de Bio scoopbond mogen filpis die het in de bioscoop niet goed hebben gedaan binnen zes maanden op video verschijnen. 'Subway' van Luc Besson is zo'n film. Hij is ze ker niet slecht, maar trok geen bezoekers en werd daarom snel afgevoerd. Het aardige aan de film is dat het overgrote deel zich afspeelt in de Parijse metro. On der de grond gebeuren bizarre dingen. Luc Besson heeft geprobeerd een thriller te maken in de geest van 'Diva' van Beineix. Hij be gint goed, maar raakt halverwe ge een beetje van slag waardoor de kracht van de meeste scènes af gaat. Isabelle Adjani speelt een interessante rol en hetzelfde geldt voor Christopher Lambert die als een soort stijlvolle punker door de metrogangen waart. Van CBS. Van dezelfde distributeur komt ook 'Hadley's rebellion' van Fred Walton, één van de vele films die gaan over een jeugdige sporter die hogerop wil. Dit keer gaat het om een worstelaar. Een jongen gaat van de boerderij naar de grote stad om het spel letje dat hij vroeger graag deed BÉB te gaan beoefe nen. Eigenlijk exact het verhaal van 'Youngblood', een film die nu in de bioscopen te zien is. Al leen het einde wijkt af. Dat is zelfs zeer verrassend. En Griffin O'Neal speelt fris van de lever, terwijl de bijrollen met William Devane en Charles Durning sterk zijn. De moeite waard voor liefhebbers van het eenre. Mensen die neigen naar clau strofobie zullen met kromme te nen kijken naar 'Operation fire' van Larry Peerce met goede rol len van Robert Conrad, Sam Wa- terston en Richard Roundtree. Het verhaal speelt zich af in een duikboot die een bijzondere mis sie vervult. Atoombommen drei gen te ploffen en Russen worden boos. Voor Waterston de zaak heeft geregeld, kan er twee uur geboeid worden gekeken. Van Esselte CIC. Warner Home Video komt maandelijks met een serie. On langs ging het om rampenfilms. Als trekker wordt 'Victory at En tebbe' genoemd. Eén van de films die zijn gemaakt naar aan leiding van de geruchtmakende vliegtuigkaping waaraan Israël een einde maakte. Burt Lancas ter, Liz Taylor en Linda Blair doen mee, maar het resultaat is matig. Beter en spannender is 'Towe ring Inferno' van John Guiller- min met in de hoofdrollen Steve McQueen en Paul Newman. An dere rampenfilms zijn 'When ti me ran out' van James Goldsto- ne, 'The Swarm' van Irwing Al len, 'Fire' van Earl Bellamy en 'Flood', ook van Bellamy. De meeste kunnen er best mee door. De rampen zijn in elk geval groot genoeg om de schrik in de benen te krijgen. PETER DE ZWAAN (OP)NIEUW 'The Fly' - Luxor, Leiden 'Hot Bubblegum in de bocht' - de zo veelste aflevering van Israëlisch pu- berplezier, Trianon, Leiden 'Top Gun' - succesvolle film over on verschrokken straaljagerpiloten, Ci ty, Katwijk 'Heil Camp' - City, Katwijk 'Hannah and her sisters' - Woody Al len volgt op eigen wijze de levens wandel van drie zusters in New York, City, Katwijk The Mission' - groots spektakel over geestelijken die in Zuid-Amerika weerstand bieden aan Europese on derdrukkers, Euro, Alphen 'Pirates' - Cineac, 12 jr. 'Wise Guys' - Cineac, al 'Amadeus' - Euro (667066) 'Flodder' - Metropole (456756), al. 'Mona Lisa' - Metropole, 16 jr. 'About last night' - Metropole, 12 jr. 'Ferris Buellers day off - Metropole. al. 'The Mission' - Metropole. al 'Link' - Odeon (462400), 12 jr 'Running Scared' - Odeon, 12 jr. 'Flodder' - Odeon, al. 'Heartburn' - Odeon, al. 'Meisjes die tegen een stootje kunnen' - Le Paris (656402), 18 jr 'Please. Mr. Postman' - Le Paris, 18 jr 'Wild Things II' - Le Paris. 18 jr. BLIJVERS 'Jumping Jack Flash' - Whoopi Gold berg in aardige variatie op oude Sto- nes-hit, Lido, Leiden 'Heartburn' - Jack Nicholson en Me ryl Streep als kibbelend echtpaar. Ci ty, Katwijk 'Crocodile Dundee' - Australische woudloper verbaast zich in New York, Lido. Leiden 'Down and out in Beverly Hills' - zwerver zet rijkeluisbuurt op stelten, Euro, Alphen 'Speurneuzen' - Sherlock Holmes op muizenniveau in Disney-film, Lido, Leiden en Euro, Alphen 'Flodder' - a-sociale familie belandt bij wijze van experiment in een kou- we kakbuurt, Lido, Leiden en Euro, Alphen 'Ferris Bueller's day off - jongen gaat een dagje spijbelen en belandt onder meer in een museum, Lido, Leiden 'Ruthless People' - grove komedie met Bette Midler en Danny DeVito in glansrollen, Lido, Leiden SEXFILMS 'White Hot' - Rex, Leiden. NACHTFILMS 'Sexfeestjes' - Rex, Leiden. 'Flodder' - Euro Alphen. 'Meisjes voor iedereen' - Euro, Al- 'Down and out in Beverly Hills' - Eu ro Alphen. DEN HAAG 'Crocodile Dundee' - Asta (463500), al. 'Labyrinth' - Asta. al. 'Jumping Jack Flash' - Asta, al. 'Top Gun' - Babyion (471656), al. 'Ruthless People' - Babylon, al. AMSTERDAM Top Gun' - Alfa (278806), al. 'Death of a salesman' - Alfa. 16 jr. 'Labyrinth' - Alfa, al Betty Blue' - Alfa, 16 jr 'Amadeus' - Alhambra, al. 'Mona Lisa' - Alhambra, 16 jr The Fly' Bellevue Cinerama (234876/266227). 16 jr 'Jumping Jack Flash' - Cinerama, al 'Crocodile Dundee' - Calypso (266227/ 234876), al. The Color Purple' - Calypso, al. 'Nasty Nurses' - Centraal (248933), 18 Tegal Eagles' - Cineac, (243639), al. 'Hannah and her sisters' - Cinecenter (236615), al. 'Death of a salesman' - Cinecenter, 16 Jr 'Abel' - Cinecenter. al. 'Out of Africa - Cinecenter. al 'American Werewolf in London' - Ci nema (151243). 16 jr •Ruthless People' - Cinema, al 'Running Scared' - City (234579). 12 jr 'Ferris Buellers day off - City. al. 'Link' - City, 12 jr. 'Howard' - City. al. 'Youngblood' - City. al. 'Wise Guys' - City. al. 'Down and out in Beverly Hills' - City, al. 'II Conformista' - Kriterion, (231708). 16 jr. 'Retrospectief Bertrand Tavemier' - Kriterion. 'Stoeipoezen in het hooi' - Parisien (248933), 18 jr 'Down by law', - The Movies (245790), 16 jr. 'Hero: a strange world of misfits' - The Movies, 16 jr. 'Diva' - The Movies, 16 jr 'About last night' - Tuschinski, (262633), 12 jr. 'Flodder' - Tuschinski, al. 'Target' - Tuschinski. 16 jr. 'Mona Lisa' - Tuschinski. 16 jr. 'The Mission' - Tuschinski, 12 jr. 'Pirates' - Tuschinski. 12 jr 'Heartburn' - De Uitkijk, al. TELEVISIE Met zijn nieuwste film 'Round Midnight' in het vooruitzicht, wordt volgende week maandag op Nederland 2 een acht jaar ou de film van Bertrand Tavernier vertoond: 'Death Watch', ook wel 'La mort en direct' genoemd. Het verhaal speelt in de nabije toekomst, waarin geen ziekte meer ongeneeslijk is. Als bij een vrouw toch een dodelijke kwaal wordt vastgesteld, moet dat een sensationeel onderwerp voor te levisie opleveren. De vrouw wil zich daarvoor niet lenen en slaat op de vlucht. Een man die haar begeleidt, registreert haar gan gen zonder dat ze dat in de gaten heeft. Sterke hoofdrollen van Romy Schneider en Harvey Kei tel (20.20 uur). In de reeks films van Dustin Hoffman zendt BBC 1 volgende week vrijdag 'Papillon' uit. Ste ve McQueen speelt de eigenlijk hoofdrol in deze film die werd gemaakt naar het beroemde boek van Henri Charrière. Hij be schrijft daarin zijn eigen ont snappingspogingen van Duivel seiland. Hoffman is het onhandi ge hulpje van McQueen in deze veelbekroonde film van Franklin Schaffner uit 1973. Zes jaar later maakte Don Sie- gel ook een film over een ont snapping van een gevangenisei land. In 'Escape from Alcatraz' probeert Clint Eastwood te ont komen. Die film wordt dezelfde avond op België 2 (20.55 uur) uit gezonden. Ook ditmaal berust Steve MacQueen. hoofdrolspe ler in 'Papillon'. (archieffoto) het verhaal op waarheid. Frank Morris ontvluchtte in 1962 dit ei land voor de Amerikaanse west kust. Hij verdween spoorloos. De Nederlandse tv is komende week ook niet zuinig met actie films. Morgenavond op Neder land 2 'The day of the jackal', waarin het draait om een moord aanslag op Charles de Gaulle. De film is gebaseerd op het gelijkna mige boek von Frederick For syth. Edward Fox speelt de jak hals die namens de geheime or ganisatie OAS de toenmalige president van Frankrijk van het leven moest beroven (23.15 uur). Sean Connery speelt de hoofd rol in 'Outland'. De film ver enigt elementen van science-fic tion en western in zich. Connery is de sheriff die het hoge zelf moordpercentage op één van de buitenaardse kolonieën moet uitzoeken (volgende week vrij dag. 23.40 uur, Nederland 2). FILMHUIZEN Van de onlangs overleden Russi sche regisseur Andrej Tarkovski wordt in LAK-Cinema dinsdag avond de uit 1975 daterende 'De spiegel' vertoond, een film met een sterk autobiografische in slag. De Tweede Wereldoorlog speelt hierin een grote rol (20.00 uur). Daarna is 'Als de kraanvo gels overvliegen' van Mikhail Kalatzov te zien, een liefdesver haal met de Tweede Wereldoor log op de achtergrond (22.00 uur). In het Filmhuis LVC draait tot en met zondagavond 'The Lightship' van Jerzy Skoli- mowski met Klaus Maria Brand- auer als kapitein wiens gezag op een lichtschip wordt ondermijnd door een groep drenkelingen (21.15 uur). Woensdag wordt de Amerikaanse thriller "Blow out' van Brian de Palma gedraaid, een soort remake van Michelan gelo Antonioni's 'Blow up'. John Travolta is de geluidsman die tij dens opnamen een auto-ongeluk registreert, dat later een politieke moord blijkt te zijn. (20.00 en 22.15 uur). Donderdag gaat hier, eveneens van De Palma, 'Dres sed to kill' draaien, waarin de re gisseur de nodige knipogen naar Hitchcock werpt. (21.15 uur). In het Kijkhuis is nog tot en met woensdagavond 'Down by law' van Jim Jarmusch te zien (19.30 en 21.45 uur). Tot en met zondagavond draait hier 'Giant' van George Stevens met Eliza beth Taylor. Rock Hudson en niet te vergeten James Dean (20.00 uur) Jack Nicholson speelt in 'Carnal Knowledge' de 'Giant man die op zoek is naar de ware liefde (maandag 20.00 en 22.15 uur); 'La Dolce vita' van Federi co Fellini volgt dinsdagavond (20.00 uur) en 'Stop making sen se' van Jonathan Demme over de Talking Heads wordt woensdag avond om 20.00 en 22.15 uur ver toond. Donderdagavond gaan in Het Kijkhuis 'Vivement diman- che' van Truffaut (19.30 uur), 'Rumble fish' van Francis Ford Coppola (21.45 uur) en 'Storia di Piera' van Ferreri (20.00 en 22.15 uur) draaien. Bij K O wordt dinsdagavond 'Year of the dragon' van Michael Cimino vertoond (20.15 uur). gekregen. Er worden geen koppen geruild. Jeff Goldblum verandert geleidelijk in een geheel vliegach- tig wezen. Het klinkt meteen een stuk technischer en daardoor min der onmogelijk, maar dat is niet wat Cronenberg aan het script toe voegde. David Cronenberg: "Anders dan sommige mensen van mij schijnen te denken, ben ik helmaal niet zo'n techneut. Als ik een script schrijf, denk ik alleen nog maar aan wat ik straks op het scherm wil zien en sta ik er nog niet bij stil hoe het ge draaid zou kunnen worden. Maar het was toevallig zo dat in de tijd dat ik begon met het maken van horrorfilms, een horror-film vrij wel per defintie van het gothische type was: met weerwolven, kaste len, vampiers en Frankensteinen. Daarvoor heb ik zelf nooit belang stelling gehad. Daarmee vergele ken is mijn belangstelling meer technisch, wetenschappelijk. Ik ben geïnteresseerd in de reële mo gelijkheden om fysiek te verande- Goldblum in de capsule waarin hij zijn verandering ondergaat, (foto gpdi het door de lucht verplaatsen van maakt. Het resultaat van die geza- zaken en, als dat lukt, levende we- menlijke vlucht kan alleen met een zens. Onverschrokken waagt hij er king size vliegemepper bestreden zichzelf ook aan en heeft niet in de worden. gaten dat een vlieg de reis mee- BART JUNGMANN "Wat ik daarmee bedoelde te zeg gen is dit: wat de meeste mensen bedoelen met goede smaak, dat is decorum. Dat je niemand veront rust of van streek maakt. Dat je heel beleefd bent en je sociaal cor rect gedraagt. Dat is wat volgens de meeste mensen 'goede smaak' inhoudt". "Het begrip 'kunst' echter heeft naar mijn gevoel niks te maken met goede smaak. Dit boeketje bloemen hier, dat is goede smaak, en het behang in deze hotelkamer, en de muziek in de lift. Het is alle maal bedoeld om je hier op je ge mak te kunnen voelen. Maar 'kunst' moet juist kunnen veront rusten, provoceren, aan het den ken zetten". "Goede smaak is niet in staat mensen te veranderen. Dat wil niet zeggen dat 'kunst' niet mooi zou mogen zijn, want iets dat mooi is, kan daarom nog wel verwarren ook. Het is wellicht een wat preten tieuze vergelijking, maar ik zou in staat willen zijn om verontrusten de kunst te maken op de manier van Jeroen Bosch. En ik betwijfel of Bosch in zijn tijd gold als een mens met uitzonderlijk goede smaak. Een schrijver als William Burroughs vind ik op dezelfde ma nier bewonderenswaardig. Een ci neast als Martin Scorsese ook". "Er zijn mensen die het weerzin wekkend vinden om in 'The Fly' te zien hoe bij Jeff Goldblum zijn oren afvallen. Als 'The Fly' werkt zoals het behoort, dan moet je het gevoel krijgen dat het jezelf over komt. Goldblum verandert lang zaam maar zeker in een vliegachtig wezen. Zijn vriendin is er getuige van en kan er niks aan verande- David Cronenberg heeft in klei ne kring status gekregen als spe cialist in horrofilms die vaak zeer gruwelijk zijn om aan te zien, maar die vooral niet op één hoop mogen worden geschoven met het genre van de zogenaamde splatter mo vies. Voorbeelden daarvan zijn films als 'Halloween' of 'Friday the 13th'. Cronenberg kan zich daar over opwinden: "In splatter movies zie je dat mensen worden vermoord en niet zo'n beetje vermoord, maar het liefst afgeslacht met bijlen of kettingzagen. Een soort grand guignol zonder humor. Een splat ter movie probeert je schrik aan te jagen op de manier van iemand die plotseling voor je neus springt, 'boe!' roept en verder niets heeft mee te delen". "Maar echte horror-films kunnen geestig zijn, smaakvol, picturaal in teressant. Ze kunnen 'kunst' zijn en thematisch fascinerend. Voed sel bieden voor intellectuele over peinzing. Het gegeven van 'The Fly' is in wezen heel complex en emotioneel heel intens". Smaak - Toch heeft u wel eens gezegd dat u het als een compliment ervaart wanneer mensen zeggen dat uw films het resultaat zijn van slechte smaak.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 19