Makro kan zich wel verzekeren' Emancipatie geen kapstok vrouwelijke dienstplicht Sneeuw en storm teisteren Wadden CARAVAN* CAMPING RAI NS gaan de boer op met VIP-reizen Telefooncel naar veiliger oorden Soldatenbonden voelen wel voor vrouwelijke dienstplicht WOENSDAG 14 JANUARI 1987 PAGINA 3 Engelse maatschappij zegt verzekering op, maar (vervolg van pagina 1) DEN HAAG (GPD/ANP) - De Engelse brandverzekeraar van de Makro-keten heeft wei nig trek om nog langer de zelfbedieningsgroothandel te verzekeren. Na vier brandstich tingen met een politieke achtergrond en en totale schade van 150 miljoen gulden vindt de maatschappij het welletjes. Dat betekent echter niet, zegt woordvoerder Van Ronkel van de Nederlandse Vereniging van Brandassuradeuren, dat het bedrijf zich nu niet meer tegen brandschade zou kunnen verzekeren. Volgens hem is ondanks de hoogte van de schade en de politieke motieven wel een maatschappij te vinden die de makro wil verze keren. KUNSTIJS Dat hoeft niet eens te leiden tot een hogere premie, zegt hij. Maar het is niet ondenkbaar dat de verzeke raar speciale eisen stelt aan de vei ligheidsvoorzieningen, zoals brandmeldersystemen of speciale bewaking, wat extra kosten voor het bedrijf met zich meebrengt. Van Ronkel: "Het risico moet voor een verzekeraar beheersbaar zijn. Anders wordt het onbetaalbaar. Als de Makro geen brandmelders de Internationale discussie had en geen blusmiddelen in huis heeft luisterd over het verbreken van de en vrije toegang geeft aan Jan en banden met het regime in Zuid- alleman, is dat zeker in de huidige Afrika door uit het land weg te situatie een enorm risico. Op dat trekken. Van Vlissingen: "Wij zit- ook niet voor onze lol. We hebben ons indertijd i land. Fentener van Vlissingen liet gisteravond weten dat nieuwe branden in Makro-vestigingen tot het verdwijnen van deze winkels zou leiden. Over de eis dat de regering be reid moet zijn de verzekering van de Makro-keten op zich te nemen, zei gisteravond het PvdA-kamerlid Kosto dat SHV het probleem uit de weg had kunnen gaan als het r land erkent dat er wellicht zekering kan worden afgesloten. "Maar je komt als bedrijf in een on gunstige positie. Het is daarom zoals die nu is geworden. Maar noodzakelijk dat er een overheids- kiezen voor het belang van 01 garantie komt". Over het huidige mensen daar: 2500 personeelsle de computer. Het technisch onderzoek is nog steeds niet gestart. Volgens de po litie is het overleg tussen de Ma- kro-directie, de verzekeringsmaat schappij en de politie over de te maken kosten nog niet afgerond. Vanwege de strenge vorst zijn na melijk speciale maatreglen nodig. De onderzoekers zullen onder meer de beschikking moeten heb ben over een tent met verwar- mings- en verlichtingsinstallaties. Verwarming is vooral nodig om de resten van het uitgebrande ge bouw te kunnen ontdoen van een dikke ijslaag. Een andere voorwaarde van de politie is nog dat het verwoeste j Behalve halfbevroren vingers en tenen en ander ongemak levert het barre winterweer ook nog mc op. Langs de dijk naar Marken zorgt het door de harde wind opgestuwde ijs uit het IJsselmeer i kunstwerkjes. e plaatjes )r grillige (foto ANP) AMSTERDAM (GPD) - De Neder landse Spoorwegen bieden als ex periment deze zomer drie geheel verzorgde, zesdaagse rondreizen door Nederland aan met de 'Ka meel', het directierijtuig. De trips met dit VIP-rijtuig in juni en juli worden georganiseerd door reisbu reau Trans, een dochteronderne ming van de Nederlandse Spoor wegen. De Kameel, die plaats biedt aan 26 personen, is het luxueuze rijtuig dat de NS in 1952 aangeboden kre gen van de fabriek die een grote se rie dieseltreinstellen had geleverd. Het unieke ervan is dat de machi nist over de trein uitkijkt en de passagiers zowel voor als achter een panoramisch uitzicht hebben. Het VIP-rijtuig is twee jaar gele den geheel gerenoveerd en van alle comfort voorzien, inclusief een ei gen restauratie. In het programma van de Kameel zijn ook trajecten opgenomen waar de treinreizigers normaal niet over rijden. SHV-woordvoerder Hooft Graaf- ka gevestigd in de verwachting dat de zaken zich er zouden ontwikke len als in landen als Kenia. We zijn zeer teleurgesteld over de toestand heeft plaatsgevonden bouw niet eerder gesloopt mag DEN HAAG/RENKUM (ANP) - worden voordat het onderzoek De aanh0udende sneeuwval zorgt Zore over examens contract wil de SHV-man verder den niets zeggen. Van Ronkel kan in gevaar ingaan op de verzekering de werkgelegenheid als wij er vertrekken". Het gaat volgens Fentener van van de Makro-keten. "Het gaat hier Vlissingen nu minder om de be- om maatwerk. Bedrijven in dezelf- trekkingen met Zuid-Afrika op de sector hebben totaal verschil- zich als wel om de kracht van de lende verzekeringsovereenkom- democratie. Zwichten voor de ter- r die r ...i, kan0r Een bedrijf dat een groot object anderen verlokken tot terreur te- heeft te verzekeren, stapt r verzekeringsmakelaar. De bemid delaar probeert op de verzeke- gen andere bedrijven andere motieven. "Dat is onaan vaardbaar", aldus Van Vlissingen ringsbeurs in Rotterdam of Am- die daarvoor trouwens de instem- sterdam een verzekeraar te vinden. Deze laat een risico-analyse ken. Op grond daarvan stelt hij de Weezei (CDA) voorwaarden en de premie vast en onderhandelt daarover met de ma kelaar. Een verzekeraar zal echter vrijwel nooit alleen het risico dra gen, maar bedrijven. Die doen dan mee op basis van de 'risico-analyses overeenkomst van de eerste keraar. ming kreeg van de aanwezige Kos- zijn collega's Gualtérie van Dijkstal (WD). Onderzoek Het speciale rechercheteam dat datdelen mèt'meerdêre de bra"? in de Makr0 in Nuth op de Waddeneilanden Terschel ling en Ameland voor grote proble men. Gistermorgen was er bij de vuurtoren De Brandaris op Ter schelling al 70 centimeter sneeuw gevallen en de stormachtige oos tenwind zorgt voor hopen van an derhalve meter hoog. De weers vooruitzichten zijn ongunstig: bij een onveranderde windrichting zal het de komende dagen vrijwel con stant sneeuwen. Volgens het KNMI zijn de weers omstandigheden die tot de grote sneeuwval leiden uitzonderlijk. Er waait een oost-noordoosten wind vanuit Denemarken over het rela tief warme zeewater van plus vijf graden. Volgens een woordvoerder van het KNMI ontstaat daardoor soort kookproces met de lucht- derzoekt, heeft tientallen tips bin nengekregen en nagetrokken maar dat heeft nog niets opgeleverd. Gisteren is voor de politie wel vast komen te staan dat de namen van degenen die de dagen vóór de Personeel van de Makro's loopt brand in de Makro zijn geweest, de Ma- zijn geregistreerd. Iedereen die die ZOETERMEER (ANP) - De exa menresultaten bij het voortgezet onderwijs in de vier grote steden liggen aanzienlijk lager dan in de rest van het land. Dat was ook in 1985 het geval. Dit wordt 'met gro te zorg' geconstateerd in het rap port over de eindexamens 1986 van de onderwijsinpectie. De inspectie vindt een diepgaand onderzoek no dig. De inspectie stelt verder vast dat er bij de voorbereiding en uitvoe ring van de examens betrekkelijk weinig fout gaat. Wel geven de exa- menregels problemen. De examen programma's zijn lang niet altijd duidelijk omschreven, wat volgens lagen op 5,5 kilometer hoogte, de inspectie vooral bij het school- waar het 40 graden onder nul is. De onderzoek kan leiden tot uiteenlo- 'warme' lucht neemt veel vocht uit pende beoordeling van kandidaten zee op, die uiteindelijk als sneeuw van verschillende scholen. op de eilanden terecht komt. Op merkelijk is dat door de windrich ting de sneeuwval zich vooral op Ameland en Terschelling concen treert. Op de andere Waddeneilan den sneeuwt het ook, maar in min dere mate. aldus het KNMI. Op Ameland worden de wegen steeds moeilijker begaanbaar. Ver slechtering wordt verwacht door de storm, waardoor de sneeuw tot grote hoogten kan opwaaien. Om dat strooien met pekel al geruime tijd niet meer helpt, heeft de ge meente haar toevlucht genomen tot het gebruik van een zogeheten shovel, een groot terreinvoertuig met een sneeuwschuif. Varen Volgens een woordvoerder van de gemeente verkeren nog geen ei landbewoners in een isolement, al worden alleen de doorgaande we gen zoveel mogelijk van sneeuw vrijgehouden. De schoolgaande kinderen verblijven allemaal door deweeks op de vastewal, zodat hun leerplicht niet in gevaar komt. De eilandbewoners hebben voldoende voorraad in huis en oude mensen worden door de buren goed gehol pen, aldus de woordvoerder. Voor eventuele noodgevallen wordt de landingsplaats voor de helikopter van de vliegbasis Leeuwarden sneeuwvrij gehouden. Wagenborg Passagiersdiensten, die de vaarverbindingen onder houdt tussen Ameland, Schier monnikoog en Friesland, voert de diensten onveranderd uit. Direc teur Veldman voorziet ook voor de komende dagen geen echte proble men. Veldman voelt de verplich ting de diensten zo lang mogelijk uit te voeren. Op Ameland alleen al zijn 3000 eilandbewoners sterk af hankelijk van de aangevoerde goe deren. Rederij Doecksen, die de verbin dingen met Vlieland en Terschel ling onderhoudt, heeft de snel- dienst gestaakt vanwege de ijsgang en vaart met de andere schepen een beperkte dienst. Op Terschei- i der in het dagen iets heeft afgerekend zit i UTRECHT (ANP) - De bonden groten. Eerst moet die achterstand .dan pas komt weg is in een aantal gevallen suc cesvol gebleken. De meeste vanda len komen niet speciaal naar een cel toe, maar vernielen deze wan neer ze er toevallig tegen aan lo pen, bij voorbeeld bij een dancing. Overigens blijken vernielingen niet alleen door jongeren te wor den gepleegd, zoals veelal wordt gedacht. Ook volwassenen willen nogal eens hun frustraties uitleven. Als door een eerdere vernieling bij Om de cellen voor het publiek voorbeeld het kwartje blijft steken, toch goed vindbaar te houden zal wordt al gauw met de hoorn op het i de orde, meent de WDM. "Het gaat bovendien niet aan om onder het mom van gelijkberechti ging vrouwen alleen maar met mannelijke rotklussen op te zade len zoals dienstplicht. Dat is niet eerlijk, vinden wij. Wij zijn niet al- verrichten door de universiteit v leen dienstplichtigen, wij zijn ook heren", aldus de WDM-zegsman. dienstplichtige militairen, zijn ingelopen WDM en AVNM, zijn in principe dienstplicht wel te porren voor het invoeren van een dienstplicht voor vrou wen. Uit het oogpunt van een eer lijke verdeling van de lasten tussen mannen en vrouwen vinden ze het een goede zaak als ook vrouwen voor hun nummer in dienst zouden moeten, maar ze achten op dit mo ment de tijd er nog niet rijp voor, zo lieten woordvoerders van beide bonden vandaag weten. DEN HAAG - Het aantal jongeren De AVNM - met 18.000 leden de daalt en in de jaren negentig kijken grootste belangenvereniging van we waarschijnlijk aan tegen een te- dienstplichtig militairen - stelt dat kort aan mannelijke dienstplichti er zeker tot 1990 nog geen beroep gen. De oplossing ligt voor de hoeft te worden gedaan op de vrou- hand: dienstplicht 1 wen omdat het "mannelijk poten- Een regelmatig terugkerend tieel" voorlopig toereikend is. Jaar- derwerp en afgelopen zondag lijks heeft defensie ongeveer 50.000 het w< dienstplichtigen nodig en daarvoor listen kan men kiezen uit een potentieel gen ei van ongeveer 120.000 mannen. Pas wat in de jaren negentig neemt dat tal af, maar als het dienstplichtige AVNM betreft welkom. Dienst plicht voor vrouwen heeft bij de AVNM de voorkeur boven maatre gelen die een verzwaring van de huidige dienstplicht zouden inhou den zoals verlenging van de dienst tijd of moeizamer verkrijgen van uitstel. dichtsbijzijnde telefooncel. Uit een lisme tegengaan, i Lelystad gehouden proef is ge- bleem is dat gebreken weinig door bleken dat na invoering wijsborden meer dan voorheen uit telefooncellen wordt gebeld. PTT heeft naar vernielingen in telefooncellen een onderzoek laten het publiek worden gemeld. In 1985 kostten de vernielingen de PTT 2,7 miljoen gulden, en naar verwachting was dat vorig jaar al meer. Van de 7000 cellen moeten al jaarlijks zo'n 3000 ruiten Leiden. De onderzoekers zijn tot den vervangen. De PTT is de afge- de conclusie gekomen dat pasklare lopen jaren al overgegaan tot het plaatsen van cellen op drukke pun ten, zoals winkels, stations en vakantieplaatsen ten koste van de zogenoemde buurtcel. Omdat veel mensen thuis telefoon hebben heeft deze ontwikkeling tot weinig protesten geleid, zegt PTT-woord- voerder Krello. Ook worden tegen diefstal van ingeworpen muntgeld inbraakbe- stendige toestelkluizen ingevoerd en met sommige openbare tele foons kan alleen worden gebeld met een soort strippenkaart. "Wat betreft inbraken blijft het echter een wedloop met de criminaliteit", aldus Krello. Het groene verwijsbord dat het komende jaar een vertrouwde plaats in het straatbeeld moet krij gen. Het bord verwijst naar de dichtstbijzijnde telefooncel. willen vrouwen gelijke rechten, dan moeten ze ook gelijke dan zijn plichten aanvaarden, en dienst- wat de plicht hoort daarbij. door Runa Hellinga Dat lijkt logisch, maar op die lo gica valt wel iets af te dingen. De Emancipatieraad, het adviescolle ge van de regering op dit terrein, is in ieder geval tegen. Principieel is ..na..na van aan n.anavnna... men het ermee ""S. dat bij gelijke vrouwen op dit moment de rechten ook gelijke plichten horem Ook de WDM heeft geen princi piële bezwaren. Maar die bond stelt evenals de Emancipatieraad dat invoering van een dienstplicht achterstand die ten opzichte van mannen op de beidsmarkt alleen maar zou ADVERTENTIE Carrière Dagelijks geopend van 10-18 uur. I5t/m20 januari AMSTERDAM I Trein -»Toegangbiljelten bij NS stations De defensiespecia- de drie grote partijen za- Heemskerk (WD) afgelopen zon- dag. „En als ik naar de geboortecij fers kijk, dan is het heel duidelijk dat er in het begin van de jaren '90 te weinig jonge mannen zijn om op te roepen voor de dienstplicht. Het lijkt me heel logisch dat er dan wordt gezegd: jonge vrouwen, nu is het tijd om de last van de dienst plicht ook op jullie schouders te leggen". Het standpunt van de Tweede Kamer wordt overigens niet ge deeld door staatssecretaris Van Houwelingen. Over twee weken wordt dit onderwerp in de Tweede Kamer behandeld en in de nota die dan besproken wordt, heeft Van Houwelingen al laten weten tegen dienstplicht voor meisjes te zijn. Van Houwelingen is niet zo be zorgd over het recruteringspro- bleem in de jaren negentig. Boven dien is hij het met de Emancipatie raad eens dat vrouwen gezien hun zwakkere maatschappelijke posi tie te zeer benadeeld worden als hun loopbaan ook nog eens een jaar door de dienst onderbroken zou worden. hebben Maar aan de êellJke rechten schort volgens de raad nog teveel om te stellen dat we nu al aan die gelijke plichten toe zijn. Guusje Niemöller, woordvoer ster van de Emancipatieraad: "Vrouwen hebben nog steeds veel slechtere kansen op de arbeids markt. Ze zijn nog steeds verant woordelijk voor de opvoeding van de kinderen en hebben veel min der carrièrekansen. Als de over heid op dat vlak maatregelen heeft genomen en bijvoorbeeld heeft ge zorgd voor goede kinderopvang, zodat vrouwen echt gelijke kansen krijgen, dan kun je over zoiets als dienstplicht verder praten. Maar het is opportunistisch om, nu er een tekort dreigt aan jongens, plot seling de emancipatie als kapstok te gebruiken om een heel ander soort probleem op te lossen". Ook de defensiespecialisten van de politieke partijen geven toe dat bezorgdheid over de sterkte van het leger het eigenlijke motief voor hun emancipatorische voorstel is. "We krijgen op dit moment nauwe lijks de lichtingen vol", zo zei het Tweede-Kamerlid mevrouw Van NAVO-verband Binnen het leger zelf ziet men de problemen wel aankomen. Er zijn echter ook andere oplossingen denkbaar: minder vrijstellingen, minder hoge eisen aan de toekom stige soldaten. Dat moet mogelijk zijn, want de meeste vrouwen kun nen ook niet voldoen aan de eisen die nu aan een recruut worden ge steld. Een andere oplossing stelde de chef van de defensiestaf, Huy- ser, voor in de Defensiekrant. Hij denkt aan een intensievere samen werking in NAVO-verband, waar bij Nederland zijn tekort aan dienstplichtingen op kan vangen door aan bepaalde taken financieel meer bij te dragen. In de discussie speelt uiteraard ook de vraag of dienstplicht op zichzelf bijdraagt aan de emancipa tie. Wie tegen het leger is, zal het daar hoe dan ook niet mee eens zijn. Ook wie voor het leger is, kan er zijn vraagtekens bij plaatsen. Het leger staat op dit moment open voor vrouwelijke vrijwilligers. In het kader van de emancipatie zijn de speciale vrouwelijke korpsen afgeschaft en zijn tegenwoordig al le rangen in principe voor vrouwen toegankelijk, ook de gevechtsran gen. De kansen om daadwerkelijk de keuring te passeren, zijn voor vrou wen geringer dan voor mannen. Vrouwen voldoen nu eenmaal min der snel aan de fysieke eisen voor een recruut. Voor vrouwen die de keuring eenmaal gepasseerd zijn, begint een moeizaam gevecht. In de praktijk blijkt de integratie van de vrouw vaak makkelijker te lo pen in die sectoren waar een tekort aan mannen is, dan daar waar het aantal mannelijke geinteresseer- den groot genoeg is. De luchtmacht heeft een tekort aan jachtvliegers, en toen onlangs de eerste vrouwelijke jachtvlieger voor haar examen slaagde, sprak de luchtmachtleiding zijn hoop uit, dat meer vrouwen dat voorbeeld zouden volgen. De marineleiding daarentegen weet zich er nog steeds geen raad mee dat vrouwen niet alleen walfuncties willen uit voeren, maar ook gehoor geven aan de wervende propaganda- filmpjes die de marinerecruut spannende avonturen op zee belo- Het meest geëmancipeerde leger ter wereld is dat van Israël. Met zijn permanente staat van oorlog kent het land als een van de weini ge in de wereld een vrouwelijke dienstplicht. Evenals mannen moeten meisjes daar drie jaar lang onder de wapenen, waarbij aange tekend moet worden dat die dienstplicht niet geheel in oorlogs zones vervuld hoeft te worden. Veel dienstplichtigen, ook man nen, brengen het tweede deel van hun diensttijd door op de velden van een kiboets of met het verrich ten van een andere nuttige maat schappelijke taak. Israël kent aparte vrouwenkorp sen, maar Israëlische meisjes wor den wel ingezet in directe ge vechtsfuncties. Alleen bij acties buiten de landsgrenzen worden ze teruggetrokken. De argumentatie daarvoor is dat vrouwen een te groot gevaar lopen om in krijgsge vangenschap verkracht of op ande re wijze misbruikt te worden. Ondanks het feit dat Israëlische vrouwelijke soldaten formeel gelij ke rechten en plichten hebben, be staat er veel kritiek op de ongelijke posities. De meeste officieren zijn bijvoorbeeld toch mannen en de meeste ondersteunende taken wor den door vrouwen uitgevoerd. De vrouwen hebben maar één echt voordeel boven hun mannelijke collega's. Zodra ze trouwen, zijn ze vrijgesteld van de jaarlijkse terug kerende, anderhalf maanden du rende herhalingsoefening. Als het daadwerkelijk over emancipatie gaat, zal aanvaarding van vrouwen in de hogere rangen ook in Nederland het grootste pro bleem worden. Het is makkelijk om de emancipatie als kapstok te gebruiken, het zal veel moeilijker zijn om die emancipatie binnen een mannensamenleving als het le ger ook echt door te zetten. Vrouwen die nu leiding hebben over een groep mannelijke militai ren, ondervinden veel weerstand. Het doordringen in tot nu toe voor vrouwen ontoegankelijke rangen gaat gepaard met grote problemen. Ook wat voorzieningen als wasge legenheden betreft is het leger ab soluut nog niet ingesteld op de komst van massale lichtingen vrouwelijke dienstplichtigen. ling kunnen de eilandbewoners zich uitsluitend met auto's ver plaatsen die zijn voorzien van sneeuwkettingen. Toch gaat het le ven van alledag zoveel mogelijk door, al gaat niemand zonder nood zaak de deur uit. De boeren heb ben nu twee trekkers nodig om de melkwagen naar de steiger van de veerdienst te brengen. De schapen staan nog buiten, maar worden ge voerd. Groepjes rotganzen hakken met hun snavels op kaalgewaaide stukken het gras om op zoek naar voedsel. Jacht De stichting Kritisch Faunabe heer heeft in een telegram minister Braks (landbouw) gevraagd hoe het mogelijk is dat de sportjacht ondanks de barre weersomstandig heden onverminderd doorgang vindt. De stichting vindt dat de mi nister op grond van ervaringen op gedaan tijdens de vorige strenge winters had kunnen weten dat het niet onmiddellijk stopzetten van de jacht bij invallende koude tot slachtpartijen onder hulpbehoe vende dieren leidt. Gebleken is, aldus Kritisch Fau nabeheer, dat jagers geen zelfbe heersing en mededogen betrach ten met dieren, zoals trekvogels die Noord- en Oost-Europa zijn ont vlucht vanwege sneeuw en vorst. Defensie werft buitengewoon dienstplichtigen BARENDRECHT (ANP) - Het mi nisterie van defensie begint op kor te termijn een advertentiecampag ne waarin ruim 63.000 jongens, die in de afgelopen jaren buitenge woon dienstplichtig zijn verklaard, wordt gevraagd of ze alsnog vrij willig hun dienstplicht willen ver vullen. Deze buitengewoon dienst plichtigen zullen hierover ook per soonlijk door het ministerie wor den aangeschreven. Staatssecreta ris Van Houwelingen (defensie) heeft dit gisteravond gezegd op een CDA-bijeenkomst in Baren- drecht. Met deze advertentiecampagne hoopt Van Houwelingen een drei gend tekort aan dienstplichtigen voor de latere lichtingen dit jaar te voorkomen. Vorig jaar dreigde een tekort voor dit lichtingsjaar van 8.000 dienstplichtigen. Inmiddels zijn de maart- en meilichtingen voor dit jaar geheel gevuld. Samen met andere al eerder aangekondig de maatregelen, zoals afschaffing van sommige vrijstellingsgronden. denkt Van Houwelingen ook op langere termijn een dreigend te kort aan dienstplichtigen te kun nen afwenden. Van Houwelingen verwacht dat veel buitengewoon dienstplichti gen positief zullen reageren op de campagne. Uit een enquête is vol gens hem gebleken dat de respons om alsnog vrijwillig in dienst te gaan groot is. De Algemeen Christelijke Orga nisatie van Militairen heeft in een reactie gezegd dat er eerst overleg gevoerd moet worden over de wed de van de dienstplichtigen, voor dat buitengewoon dienstplichtigen worden geworven om personeel stekort op te heffen. "Het in dienst nemen van werklozen, daar praten we in feite over, en hun vervolgens een loon beneden het bijstandsni veau te geven is maatschappelijk onaanvaardbaar", aldus de organi satie. ADVERTENTIE Nieuw binnengekomen!! Sneeuwlaarzen alle maten Diverse soorten schaatsen ARMANDO Dl SPORTO

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 3