Breuk dreigt kabinet Z-Afrika in Chinese studenten verbranden officiële krant Strijd in Tsjaad breidt zich uit Kleurliiigenminister stelt eisen Beperkte zelfstandigheid Filippijnse moslims Chaos staking valt mee MAANDAG 5 JANUARI 1987 BUITENLAND PAGINA 7 N'DJAMENA (Rtr/AFP/ANP) - De strijd in Tsjaad lijkt zich uit te brei den. De Tsjadische en Franse auto riteiten beschuldigden Libië giste ren van het bombarderen van twee steden ten zuiden van de 'rode lijn' die het land in tweeën verdeelt. Het Tsjadische militaire opper bevel en het Franse ministerie van defensie maakten bekend dat Libi sche MiG-23-gevechtsvliegtuigen de steden Arada en Oum-Chalouba hadden gebombardeerd. De aanval op Arada werd uitgevoerd door vier vliegtuigen. Er viel een dode en vijf mensen, onder wie vier vrouwen, werden gewond. Ver scheidene huizen brandden uit. Een vliegtuig gooide ook een bom op Oum Chalouba. JOHANNESBURG - Dominee Allan Hendrickse, die leider is van de Arbeiderspartij in het kleurlingenparlement en tevens minister zonder portefeuille in de regering-Botha, heeft gedreigd uit de regering te stappen als de regerende Nationale Partij van Botha niet graad* 'sinds Par ij s Libiëvorig jaar dit jaar de omstreden apartheidswet 'van gescheiden woongebieden' intrekt. februari beschuldigde van een aan val op de luchthaven van de Tsjadi sche hoofdstad N'Djamena. De 16e breedtegraad verdeelt Tsjaad in een door Libië en Tsjadische rebel len gecontroleerd noordelijk deel en een door de regering van presi dent Hissene Habré beheerst zuidelijk deel. Libië verklaarde destijds dat Tsjadische rebellen verantwoorde lijk waren voor de aanval op de luchthaven van N'Djamena. En ook gisteren ontkende Libië bom- bardementsvluchten te hebben uitgevoerd, maar zei dat het ver kenningsvluchten uitvoerde boven de grens met Tsjaad 'waar zware gevechten plaatsvinden tussen el kaar bestrijdende Tsjadische mili taire eenheden'. In Tsjadische regeringskringen werd de luchtaanval op Arada ge zien als een Libische uitdaging aan het adres van Parijs. Een rege ringswoordvoerder in Parijs zei gisteravond dat Frankrijk 'in de komende uren passende maatrege len zal nemen'. Hij verklaarde ver der dat de Franse regering inmid dels haar financiële en materiële steun aan de regering van Tsjaad heeft vergroot. Ondanks de toenemende druk op Frankrijk lijkt de Franse rege ring een directe botsing met Libië te willen vermijden. De regerings woordvoerder verklaarde dat Pa rijs niet van plan is om ten noorden van de 16e breedtegraad militair tussenbeide te komen. Gezien de gevaren van een langdurig conflict met Libië en de relatie met de Ara bische wereld is het onwaarschijn lijk dat Parijs meer wil overwegen dan een symbolische 'waarschu- wingsaanval' ten noorden van de denkbeeldige scheidslijn. Frankrijk heeft 1200 manschap pen gelegerd in Tsjaad en heeft president Habré de laatste tijd her haaldelijk laten weten dat hij niet hoeft te rekenen op directe steun bij zijn pogingen het noorden te heroveren op Libië en de door dat land gesteunde Tsjadische rebel len. Hij uitte dit dreigement op het con gres van zyn partij in Port Eliza beth. President Botha reageerde snel. In een persverklaring bena drukte hij dat het uitgangspunt 'eigen woongebieden' lement naar een exclusief blanken- strand in Port Elizabeth. Hij wilde hiermee protesteren tegen de dis criminatie op stranden, die in be paalde gevallen nog steeds van kracht is.Uiterst-rechtse blanken groepsidentiteit' niet uit de wetge- uit de oppositionele Herstigte Na ving geschrapt zou worden. Botha maakte meteen gebruik om 'zijn' minister op andere pun ten aan te vallen. Volgens Botha had Hendrickse in het verleden er zelfs bij hem op aangedrongen om 'de wet op gescheiden woongebie den' intact te laten. Dit om meer grondgebieden voor zijn kleurlin- genaanhang te verkrijgen. Ook zei Botha, dat Hendrickse zich nooit in het kabinet heeft uitgesproken tegen de onlangs aangescherpte noodtoestandswetgeving voor de pers. door Ruud de Wit tionale Partij (HNP) van Jaap Ma rais hebben inmiddels een officiële aanklacht ingediend tegen deze 'wetsovertreding' van de kabinets minister. Hoewel de politie gister ochtend ruim vertegenwoordigd was op het bewuste strand en er door een speciale video-eenheid van de politie opnamen werden ge maakt, zal er naar alle waarschijn lijkheid niet tot vervolging worden overgegaan. Volgens de scheidende professor in de politicologie van de UNISA- universiteit, de omstreden voorma lige NP-er, Willem Kleynhans, staat Zuid-Afrika dit jaar een regel rechte ramp te wachten, wanneer de regering-Botha niet besluit tot een multi-raciaal parlement. waar- Een woedende Hendrickse hield in ook de zwarte gemeenschap is zaterdag echter zijn 2500 koppen vertegenwoordigd. Kleynhans, die tellend gehoor voor. dat hij 'nooit in 1955 de NP verliet uit protest te- betrokken is geweest bij enige wet- gen de apartheidswetgeving, zei geving om de pers verder in te pak- dit weekeinde onder meer, dat de ken'. „Als dat in de landsregering selecte verkiezingen voor de blan- is besproken, dan is dat in mijn af- ke Volksraad, zoals Botha die heeft wezigheid gebeurd", zei hij boos. aangekondigd, bewijzen, dat Zuid- Hendrickse zorgde met zijn par- Afrika hard op weg is naar een tijcongres dit weekeinde ook nog vorm van blanke NP-dictatuur. „Ik ben bang dat deze verkiezingen wel eens het grootste fiasco uit de Zuidafrikaanse geschiedenis kun- ïen worden", aldus Kleynhans. Zaterdagnamiddag ontplofte er in het centrum van Johannesburg een kleine bom, die zeker drie mensen verwondde. Deze bomaan slag was"de eerste sinds 12 decem ber, toen president Botha ver- TEL AVIV (Rtr) - Israël heeft giste- scherpte noodtoestandsbepalin- ren in Zuid-Libanon luchtaanval- gen afkondigde, 'omdat het ANC len uitgevoerd op huizen van de ra- 0p het punt zou staan een terreur- campagne te beginnen die de voor een incident. Gisterochtend ging hij, gesteund door enige tien tallen aanhangers en collega's uit de 'kleurlingenkamer' van het par- Israël bestookt Zuid-Libanon DJEDDA (AP) - Filippijnse rege ringsfunctionarissen en het islami tische verzet hebben gisteren laten weten dat er een commissie wordt gevormd die gaat praten over zelf standigheid voor het eiland Minda nao. Vanaf 9 februari zullen de ver tegenwoordigers de status van de voornamelijk door moslims be woonde eilanden Mindanao, Soe- loe, Palawan en Basilan uitwerken. De commissie zal naar verluidt over drie maanden klaar zijn met haar werk. Met deze overeenkomst eindig den vijf dagen durende gesprek ken die door de vertegenwoordi gers van de Filippijnbse regering en leden van het Nationale Bevrij dingsfront Moros (MNLF) in de Sa- oedische havenstad Djedda onder toezicht van de Organisatie van de Islamitische Conferentie werden gevoerd. Zaterdag liet het MNLF weten dat het afstand zou nemen naar het streven voor onafhankelijkheid PORT ELIZABETH Dominee Allan Hendrickse, minister in het kabinet-Botha, loopt de zei slrandgedeelte dat exclusief is bestemd voor blanken. Links enige van zijn aanhangers. De aanwt het strand van Port Elizabeth greep niet in. dicale shi'itische beweging Hez bollah, zo heeft een Israëlische le- gerwoordvoerster bevestigd. De luchtmacht bestookte huizen in de dorpen Hirbat, Salem en Ka- bricha in Zuid-Libanon omdat de ze zouden dienen als bases voor aanvallen in de door Israel zelf ver klaarde veiligheidszone. De soennitische radiozender „Stem van het thuisland" meldde de Israëlische luchtaanvallen en zei dat daarbij veel slachtoffers zijn gevallen, vooral in het gebied Tyre. Buitenland kort Aangestoken De minister van justitie op Puer to Rico, Hector Rivera, heeft giste ren laten weten dat de brand in het Dupont Plaza hotel in San Juan is aangestoken. Dit is het resultaat van het onderzoek dat naar de oor zaak van de brand was ingesteld. Er zijn echter geen sporen gevon den van explosieven. Er kwamen bij de brand 96 mensen om het le ven en meer dan 140 mensen raak ten gewond, van wie er nog twintig in ziekenhuizen worden verpleegd. Bestand De Afghaanse regering heeft za terdag besloten tot een eenzijdig bestand, dat op 15 januari ingaat, en tot een 'algemene amnestie' voor de tegenstanders van het be wind. Het bestand was afgelopen donderdag aangekondigd door de Afghaanse, Najibullah. Zijn voor stel om van beide kanten een be stand in acht te nemen was onmid dellijk verworpen door het Af ghaanse verzet. Operatie President Reagan van de Ver enigde Staten is gisteren in een zie kenhuis opgenomen voor een prostaatoperatie, die vandaag zal plaatshebben. Bij het medisch on derzoek gisteren werden vier zeer kleine goedaardig lijkende gezwel len van de dikke darm verwijderd. De gezwellen zullen, zoals gebrui kelijk, in het laboratorium worden onderzocht op kanker. Er zijn geen aanwijzingen dat de in juli 1985 ge vonden kanker weer de kop heeft opgestoken. Debat De Russische dissident Andrei Sacharov heeft zaterdag in een in terview met het Westduitse blad Der Spiegel gezegd dat hij een -te genstander is van de sluiting van kerncentrales, de ramp in Tsjerno- byl ten spijt. Volgens Sacharov richten alle kolencentrales bij el kaar veel meer schade aan aan mens en milieu dan Tsjernobyl. "Maar er moeten honderd procent veilige kernreactoren worden ont worpen en ik ben van plan deel te nemen aan die discussie", zei hij. Orkaan De Cook-eilanden in de Grote Oceaan zijn zaterdag getroffen door de orkaan Sally die duizen den mensen dakloss heeft gemaakt en voor miljoenen schade heeft aangericht. De orkaan was de erg ste sinds mensenheugenis, geschat wordt dat de schade door de enor me vloedgolven in de hoofdstad Rarotonga 55 miljoen gulden be draagt. kerstdagen tot een bloedbad zou den moeten maken'. De ontplof fing deed zich voor in de buurt van een groot nieuw hotel, de Johan nesburg Sun. Op het moment van de ontploffing waren slechts wei nig mensen op straat. De Zuidafrikaanse regering maakte gisteren melding van twee incidenten in de Kaapprovincie en in Bloemfontein. Zwarten en kleurlingen zouden daar veilig heidstroepen met stenen hebben bekogeld. In Tembisa, een zwart woonoord bij Pretoria, werd een 18-jarige zwarte jongen door 20 zwarten uit zijn woning gesleept, overgoten met benzine en in brand gestoken. De jongen, die werd be ticht van samenwerking met de blanken, overleed aan zijn dingen. BOEDAPEST (AP) - Met het begin van het nieuwe jaar is in Hongarije een 'heilige koe van de socialistische heilstaat' ge slacht: volledige werkgelegen heid. Als gevolg van een nieu we wet bestaat dit fenomeen in Hongarije niet meer. In de woordenschat van de Hongaar se leiders is dus als eerste in een volksdemocratie het woord werkloosheid opgenomen en daarmee zet het land weer een belangrijke, maar dit keer niet zo'n prettige hervormingsge- richte stap. In de jaren '70 was men begonnen met het toe staan van kleine particuliere bedrijven en kregen bedrijfslei ders te horen dat er winstge- richt gewerkt moest worden. Aanvankelijk profiteerde Hongarije van deze voor het Oostblok zeker 'revolutionaire' Werkloosheid geen taboe in Hongarije veranderingen. Het gevolg was echter wel dat Hongarije meer zichtbaar dan alle andere Oost- europese landen werd meege trokken in de economische ma laise van de kapitalistische we reld. De buitenlandse schuld steeg, evenals de inflatie en de produktie viel tegen. Het regeringstijdschrift Ma- gyarorszag publiceerde on langs enkele officiële statistie ken waaruit bleek dat zo'n 260 staatsbedrijven in september een negatieve balans hadden. Dat kan volgens de nieuwe wet betekenen dat meer dan hon derdduizend arbeiders naar een nieuwe werkkring moeten omkijken. De wet bepaalt dat de staat de verlieslijdende bedrijven kan opdoeken en alle werkne mers kan ontslaan. In minder erge gevallen kan de staat de opdracht geven tot reorganisa tie. De nieuwe wet is niet on barmhartig: iedere werkloze die bij een staatsbedrijf is ont slagen krijgt een jaar lang een uitkering en krijgt alle steun van de regering om een nieuwe baan te zoeken. In het eerste halfjaar krijgt de werkloze Hongaar honderd procent van het laatstverdiende loon, in de daaropvolgende drie maanden 75 procent en in de laatste drie maanden 60 procent. Contact Egypte en Saoedi-Arabië CAIRO (UPI) - Voor de eerste keer sinds de breuk van de Arabische wereld met Egypte wegens zijn vredesverdrag met Israël in 1979 zijn gisteren hoge functionarissen uit Saoedi-Arabië in Cairo gearri veerd. De delegatie blijft een week in de Egyptische hoofdstad om er te praten over het bevorderen van de militaire samenwerking. Egypte's president Moebarak, die zich zorgen maakt over een mo gelijke uitbreiding van de Iraans- Iraakse oorlog, verklaarde vorige maand dat Egypte zich zou houden aan een in 1954 gesloten collectief Arabisch defensieverdrag, dat de lidstaten verplicht elkander mili tair bij te staan. Hoewel Egypte's lidmaatschap van de Arabische Li ga in 1979 was opgeschort zei Moe barak dat zijn land achter de Arabi sche landen zou staan als zij in de Golfoorlog door Iran bedreigd zou den worden. van Mindanao en genoegen zou ne men met een beperkte zelfstandig heid binnen een federatief ver band. In een gezamenlijke verklaring meldde het MNLF aan president Corazon Aquino dat de passages betreffende de zelfstandigheid in de ontwerp-grondwet voorlopig moeten worden geschrapt omdat deze een obstakel vormen. Over de grondwet wordt op de Filippijnen op 2 februari een referendum ge houden. Inmiddels heeft de Filippijnse regering het communistische Na tionaal Democratisch Front be schuldigd van tegenstrijdigheden bij de voorbereidingen voor de tweede onderhandelingsronde die morgen moet beginnen. De regering gaf een verklaring uit in antwoord op uitlatingen van het NDF over de door de regering voorgestelde agenda voor de on derhandelingen. Als belangrijkste gespreksonderwerpen waren de ontwikkeling van het platteland, de industrialisering en een amnes tie voor de guerrillastrijders aange merkt. Het NDF verklaarde zich niet te kunnen verenigen met de agenda. Bovendien verzet het NDF zich te gen de wens van de regering dat eventuele toezeggingen in over eenstemming zijn met het voorstel voor de grondwet. Op de door het NDF voorgestelde agenda was ge vraagd om een overgangsregering die een akkoord zou moeten uit- De regering heeft die eis de hand gewezen. Franse politiemannen verwijderen een groep stakende spoorwegarbeiders zodat de treinen uit Nice weer kunnen vertrekken. Door de staking verloopt het treinverkeer echter nog zeer onregelmatig. (foto api PARIJS (AP) - De staking bij de Franse spoorwegen heeft gisteren niet tot de chaos geleid waarvoor werd gevreesd aan het einde van het week einde, dat samenviel met het einde van de kerstvakantie voor de Fransen. In de regio Lyon, waar veel wintersporters uit de Alpen terugkeerden, waren weliswaar veel files, maar niet meer dan normaal. De Franse staatsspoorwegen SNCF schatten dat tot de avond 64 treinen uit het sta tion van Lyon vertrokken. De politie haalde gisteren opnieuw stakers van de rails, om aankomen de en vertrekkende treinen door te laten. Volgens de SNCF zouden giste ren 135 treinen uit alle delen van het land in Parijs aankomen en zouden er 120 uit de hoofdstad vertrekken. Zaterdag zag het ernaar uit dat steeds meer stakers weer aan het werk willen. Volgens de SNCF hadden stakers in 13 van de 96 werkplaatsen zich bij stemming uitgesproken voor hervatting van het werk. Vertegen woordigers van de belangrijkste vakbonden zeiden echter dat de staking lang niet zo sterk verloopt als de directie van de spoorwegen het deed voorkomen. De zeelieden van de Franse koopvaardij besloten gisteren na 26 dagen hun staking te beëindigen, nadat met de regering een compromis was gesloten. Door de staking waren enkele grote Franse havens lamgelegd en waren de scheepvaartverbindingen tussen Corsica en het vasteland geheel verbroken. De zeelieden waren in staking gegaan uit protest tegen een besluit van de regering om Franse schepen onder een andere vlag te laten varen, waardoor volgens de vakbonden de mogelijkheid was ge opend om 75 procent van de bemanning uit buitenlanders samen te stel len die een lager salaris en slechtere arbeidsvoorwaarden zouden krijgen. De regering stemde ten slotte toe om slechts 30 Franse koopvaardijsche pen te laten varen onder de vlag van de Kerguelen Eilanden, een Franse bezitting in de Indische Oceaan. Iran dreigt VS met Gerechtshof NICOSIA (AP) - De Iraanse pre mier Hussein Musavi heeft giste ren verklaard dat zijn land de kwestie van de geblokkeerde Iraanse tegoeden in de Verenigde Staten voor het Internationale Hof van Justitie in Den Haag zal bren gen, tenzij de ruim 500 miljoen dol lar „binnen een bepaalde termijn" worden teruggegeven aan Iran Musavi zei niet welke termijn hem daarbij voor ogen staat. Zijn verklaring werd gepubliceerd door het officiële persbureau IRNA. Woensdag werden in Den Haag de besprekingen over de kwestie tussen Iraanse en Amerikaanse vertegenwoordigers afgebroken. Volgens Iran is aan het de VS te wijten dat er nog geen akkoord be reikt is. Het overleg wordt in een later stadium hervat. Het Iraans-Amerikaanse Tribu naal bepaalde in augustus dat de 507 miljoen dollar die Iran in het verleden betaalde voor militair ma terieel dat echter na de macht sovername door Chomeini niet werd geleverd, moeten worden te ruggegeven aan Iran. De Verenig de Staten gingen daar in principe mee akkoord Het Tribunaal stelde destijds 20 december als uiterste datum waarop de twee landen tot overeenstemming zouden moeten komen zonder dat de kwestie zou worden voorgelegd aan een inter nationaal arbitrage-lichaam. De twee partijen besloten ondanks het verstrijken van die termijn tot voortzetting van hun overleg. PEKING (Rtr/AFP) Honderden studenten van de universiteit van Peking hebben vanmorgen in het openbaar exemplaren verbrand van het officiële „Dagblad van Pe king". Zij menen dat de krant de waarheid over de recente studen tendemonstraties heeft verdraaid. Ongeveer 400 studenten verza melden zich op de plek waar de kranteverbranding plaatsvond. Op een muurkrant stond te lezen dat het „Dagblad van Peking" tegen stellingen wil kweken tussen de studenten en de communistische partij. Ook zou de krant verdeeld heid willen zaaien tussen de stu denten en de bevolking. De studenten hebben de officiële media steeds verweten dat zij een verkeerd beeld geven van hun de monstraties, hun motieven niet weergeven en hen afschilderen als onvolwassen demonstranten die zich laten misleiden door een handjevol onruststokers. Het Dagblad van Peking bevatte vandaag een artikel waarin een re de uit 1980 werd aangehaald van China's sterke man Deng Xiao ping. De rede geeft steun aan be schuldigingen dat de demonstre rende studenten anarchie predi ken. Het was voor het eerst sinds begin vorige maand de studente- „nonlusten de kop opstaken, dat Deng werd aangehaald om de kri tiek op de studenten te ondersteu nen. „Om de eenheid en de stabili teit te bewaren en de wet hoog te houden is voor demonstraties toe stemming nodig", aldus de geci teerde Deng. „Contact tussen ver schillende werkeenheden en -plaatsen is verboden. Onwettige activiteit en illegale publikaties Protesterende studenten hebben gezegd dat zij de economische her vormingen steunen die Deng na 1979 heeft ingevoerd en die hebben geleid tot een hogere levensstan daard en tot meer economische vrijheid. Maar wat Deng vond van de demonstraties was tot nu toe niet openbaar gemaakt. Via illegale muurkranten, die sinds kort weer verschijnen op de universiteit van Peking, hebben Chinese studenten zaterdag leider Deng Xiaoping een ultimatum van tien dagen gesteld om te antwoor den op hun democratiseringseisen Volgens ooggetuigen waren cr minstens drie muurkranten. Func tionarissen zouden alle kranten op één na van de muur hebben ge scheurd. Een muurkrant was een open brief aan Deng, ondertekend door Guo Jichuan, een student wiskunde. In deze brief staat dat de studenten Deng tien dagen de tijd geven om te antwoorden op hun verzoeken tot democratisering voordat zij tot nieuwe acties beslui ten. In Guo's brief wordt Deng een goede gezondheid toegewenst en beklemtoond dat de studenten de door hem op gang gebrachte her vormingen ondersteunen. De student schrijft verder dal de officiële media bevooroordeeld be richtten over de demonstraties van donderdag en vrijdag toen 1.000 studenten een mars hielden van 15 kilometer naar het plein Tianan men ten behoeve van de vrijlating van minstens 24 opgepakte studen ten. Volgens hem is de politie on nodig hard tegen de studenten op getreden. hoewel de demonstraties ordelijk verliepen. De huidige muurkranten zijn de meest gedurfde uitingen van ver zet tegen de communistische or thodoxie en het leiderschap van de partij, die de afgelopen maand de kop opstaken. China schafte het recht om muurkranten op te hangen af in 1980. Volgens de autoriteiten ge tuigden niet-gesigneerde muur kranten van onverantwoordelijk gedrag en brachten zij schade toe aan duizenden mensen tijdens de chaotische periode van de Culture le Revolutie (1966-'76). In die door radicaal-links beheerste jaren wa ren de muurkranten een gebruike lijke methode om mensen anoniem te veroordelen. Het Volksdagblad citeerde gisteren een vooraan staande geleerde, die verklaarde zeer geleden te hebben nadat hij destijds op een muurkrant ten on rechte was beschuldigd van het verbergen van tijdbommen op een universiteit. Vlak voor 1980 stonden de auto riteiten bijna een jaar lang toe dat dicht bij het centrum van Peking een muur gebruikt werd voor het aanbrengen van muurkranten Maar voor het einde van 1979 ver bood het bewind het gebruik van deze Muur van de Democratie, kennelijk geschrokken van de vele kranten waarin democratie werd geëist. Niet-officiele muurkranten die nu op de Chinese universiteitster reinen opduiken, worden snel ver wijderd. Meestal gebeurt dat vol gens de studenten in de vroege ochtenduren.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 7