<^L
'Verblijdt u Nederlanden, op dezen gloriedag'
'Dyosinth is
dé vervuiler
van Brabant
Zeeuwen lopen
te hoop tegen
verbouw abdij
jekkk
SURFEN OP HET WEILAND
j|i
-'rit
Overlast door overstromende rivieren
Britten dobberden dagen op Noordzee
y voli
wacht niet tot de computer u de baas
volg een persoonlijke computeropleiding
bij demmenie.
lsisixw
iiding v
ervaren docenten
persoonlijke begeleiding
V.
Nederland vierde uitbundig feest bij huwelijk Juliana en Bernhard
ZATERDAG 3 JANUARI 1987
Overheden zeggen bedrijf wacht aan
OSS (ANP) - Het Brabantse chemische bedrijf Dyosinth
in Oss is een van de grootste vervuilers van Noord-Bra
bant. Dat zegt het Brabantse provinciebestuur, dat samen
met de gemeente Oss, de arbeidsinspectie, het waterschap
De Maaskant en de inspecteur voor de volksgezondheid
het bedrijf de wacht heeft aangezegd. In een extra uitgave
van het personeelsblad Pharmakopij heeft directeur Vis
gisteren erkend dat zijn bedrijf stoffen als tolueen, dich-
loormethaan en dichloorethaan loost. Maar, aldus Vis, 'die
stoffen zijn in de concentraties waarin ze in de lucht voor
komen niet giftig en niet kankerverwekkend'.
Diosynth, een onderdeel van het
concern Akzo-Pharma, heeft naar
aanleiding van de eisen van de
overheidsinstanties beloofd een
aantal maatregelen te zullen ne
men om de milieubelasting dras
tisch terug te brengen. Het bedrijf
erkende daarbij dat een inhaalpro
gramma nodig is voor wat betreft
de milieuvergunningen.
Directeur Vis geeft in de publi-
katie, die ook bij de omwonenden
in de bus is gestopt, toe dat de bo
dem onder het terrein is vervuild.
Hij wijst er op dat dit overal ge
beurt waar lange tijd chemische
processen plaatsvinden. Boven
dien heeft Dyosinth door het op
pompen van grondwater ook ver
vuilingen uit de wijde omgeving
naar zich toe getrokken, aldus de
directeur. Die vervuiling kan ech
ter door een aantal maatregelen
'blijvend worden beheerst'. Een
volledige sanering is een illusie, al
dus Vis.
Het merendeel van de stoffen die
Dyosinth loost is volgens Vis een
voudig afbreekbaar. Dat geldt ui
teraard niet voor de gechloreerde
koolwaterstoffen. Directeur Vis is
het niet eens met een proces-ver
baal dat is opgemaakt door het wa
terschap nadat een zuiveringsin
stallatie in het ongerede was ge
raakt. Volgens het schap gebeurde
dat als gevolg van een lozing van
Dyosinth. Directeur Vis zegt dat
het schap daar geen bewijs voor
heeft. Hij ontkent ook dat zijn be
drijf in het verleden afwachtend is
BOTSING (ANP) - Een frontale
botsing van twee personenauto's
op de Deurningerstraat in Weerse-
lo heeft gisteren een 32-jarige in
woner van Weerselo het leven ge
kost. De bestuurder van de andere
auto, een 25-jarige man uit Dene
kamp, werd ernstig gewond over
gebracht naar een ziekenhuis. Vol
gens de rijkspolitie is niet duidelijk
waardoor de twee auto's op elkaar
zijn ingereden.
'Uniek'
Woordvoerder Marijnissen van
een onlangs opgericht actiecomité
van buurtbewoners, zegt dat tus
sen de regels door duidelijk valt te
lezen dat het bedrijf eindelijk toe
geeft dat sprake is van milieuver
vuiling. "Dat is uniek. In het verle
den heeft Dyosinth altijd alles ont
kend. Het is wel schandalig dat di
recteur Vis de vervuiling in de be
treffende publikatie bagatelli
seert".
De plaatselijke afdeling van de
Socialistiese Partij (SP), waarvan
Marijnissen voorzitter is, heeft bur
gemeester Van Veldhuizen om een
extra raadsvergadering gevraagd.
De SP, met zeven zetels vertegen
woordigd in de gemeenteraad van
Oss, wil tijdens die extra vergade
ring pleiten voor een actievere op
stelling van de gemeente. Verder
vindt deze partij dat er een onder
zoekscommissie moet komen om
uit te Zoeken waarom de gemeente
ondanks veelvuldige klachten van
omwonenden niet eerder heeft ge
reageerd.
WBm
Het overstromen van de Dintel bij het Overijsselse Losser bood surfend Nederland een unieke gelegenheid om
nieuwe vaarwegen te beproeven. Er werd dan ook druk gebruik van gemaakt van de mogelijkheid om onbeken
de verten te verkennen. (foto anpi
VALKENBURG/HERKEN
BOSCH/MAASTRICHT/LOSSER
(ANP) - De hevige regenval van de
afgelopen dagen heeft in Zuid-
Limburg en Overijssel voor wate
roverlast gezorgd. Op meerdere
plaatsen in het Limburgse Geuldal
is het riviertje de Geul buiten zijn
oevers getreden. Hetzelfde geldt
voor het riviertje de Roer in Mid
den-Limburg. De politie sloot gis
teren bij Herkenboscheen weg
langs de rivier af vanwege de hoge
waterstand. In Overijssel kozen de
Vecht en de Dintel het ruime sop.
nood, zoals een aantal jaren gele
den het geval was, wil hij daarom
niet spreken. Ook Rijkswaterstaat
in Limburg liet weten dat de Maas
en haar zijrivieren wel een hoge
waterstand te zien geven, maar dat
dit in de wintertijd niet abnormaal
In Valkenburg
langs de Geul en de Emmalaan
door de hoge waterstand over een
paar meter ingestort, maar van een
verontrustende situatie is geen
In Midden-Limburg moest de
politie gisteren de weg tussen Her
kenbosch en Vlodrop voor alle ver
keer afsluiten, omdat de Roer bui
ten zijn oevers is getreden. De weg
tussen beide dorpen loopt vlak
uime sop. langs de Roer en staat vaker tij
dens de winterperiode blank,
kademuur Praktisch alle veerdiensten in Lim
burg moesten gisteren uit de vaart
worden genomen.
Bij een wandeling langs de Maas
gisteren een 29-jarige
ter terecht. Door de sterke stro
ming dreef het slachtoffer meteen
af en werd later door de politie le
venloos uit de Maas opgehaald.
Bij het Overijsselse Losser trad
het riviertje de Dintel buiten de oe
vers en een aantal wegen en boer
derijen liep onder. Bij Coevorden
overstroomde de Vecht, wat ertoe
leidde dat het verkeer tussen Coe
vorden en Gramsbergen moest
worden omgeleid. De Vecht moet
momenteel zo'n 10.000 liter water
per seconde verwerken, en dat is te
veel.
MIDDELBURG (ANP) - De oppo
sitie tegen de voorgenomen ver
bouwing van het eeuwenoude ab
dijcomplex in Middelburg neemt
steeds grotere vormen aan. In de
Middelburgse abdij zetelt het pro
vinciaal bestuur van Zeeland, en
dat wil nu de Statenzaal verbou
wen tot een supermoderne verga
derruimte. Daarmee is een bedrag
gemoeid van 7,8 miljoen gulden.
Diverse deskundigen op het ge
bied van monumenten hebben hun
afkeuring over dit plan van de ar
chitect Cees Dam (van de Stopera)
uitgesproken. De vier Zeeuwse Ka
merleden hebben gezamenlijk vra
gen gesteld aan minister Brinkman
(WVC) over deze in hun ogen onge
wenste verbouwing. Inmiddels
heeft een grote groep tegenstan
ders van de verbouwing zich ver
enigd in de groep 'Vrienden van de
abdij'. Woordvoerder Van Wallen
burg zegt er versteld van te staan,
dat Provinciale Staten van Zeeland
heeft besloten tot de verbouwing,
terwijl een groot deel van de
Zeeuwse bevolking tegen is. Op
die manier wordt er toch wel heel
weinig rekening met de achterban
gehouden, vindt hij. Van Wallen
burg zegt te verwachten dat de be
slissing van de Staten van Zeeland,
die eind november werd genomen,
nog kan worden teruggedraaid.
De groep heeft niet alleen be
zwaar tegen de aantasting van het
historisch aanzien van de abdij
door het doorbreken van de refter-
muren (de huidige Statenzaal) en
de aanbouw van een glazen pui
met twee glazen torens, maar ook
tegen het bedrag die de verbou
wing gaat vergen, namelijk 7,8 mil
joen.
Bovendien, zegt Van Wallen
burg, wordt de Statenzaal nu voor
allerlei officiële ontvangsten en bij
eenkomsten gebruikt. Dat is na de
verbouwing door de in het plan op
genomen verschillende niveaus,
niet meer mogelijk.
Intussen hebben de Zeeuwse
bond van heemschut en de Vrien
den van de abdij, waarin architec
ten, ingenieurs en andere deskun
digen zich verenigd hebben, fel te
gen de plannen geprotesteerd bij
Monumentenzorg, die advies over
de verbouwing van de abdij moet
uitbrengen aan minister Brink-
Dossiers weg na
inbraak bij
rijksrecherche
AMSTERDAM (ANP) - Bij een in
braak in het bureau van de rijksre
cherche aan de Amsterdamse He
rengracht is gisternacht een nog
onbekend aantal geheime dossiers
gestolen. De inbrekers openden
met snijbranders een deur aan de
achterzijde van het pand en snuf
felden vervolgens in de dossierkas
ten. De politie sprak van een pro
fessionele inbraak.
De politie denkt echter dat de da
ders eerder actievoerders dan cri
minelen zijn geweest. De dossiers
over de dode kraker Hans Kok, die
zich in een aparte kluis bevonden,
zijn niet gestolen. Volgens de Am
sterdamse officier van justitie Ber
ger hebben de dieven hooguit en
kele dossiers meegenomen. Welke
dat zijn, wordt nog uitgezocht.
vaker gebeurd. Van echte waters- vard, gleed uit en kwam in het x
IJMUIDEN (ANP) - De vier En
gelse opvarenden van de I^ritse
viskotter MN26 hebben vier da
gen lang stuurloos rondgedob
berd op de Noordzee. Verschil
lende passerende schepen lieten
het viertal aan zijn lot over, tot
dat uiteindelijk een Duitse kust
vaarder hen oppikte. De 57-jarige
eigenaar was zo overstuur ge
raakt dat hij aan boord enige tijd
met geweld in bedwang moest
worden gehouden, de overige
drie waren volledig uitgeput. De
IJmuidense reddingsboot Jo
hanna Louisa sleepte het scheep
je gisternacht de haven van IJ-
muiden binnen.
De vier kochten het negen me
ter lange viskottertje zondag in
Londen en zetten diezelfde dag
koers naar hun woonplaats
Kingslynn ten noorden van de
Engelse hoofdstad. Op circa ne
gen kilometer uit de kust vielen
de motor en de stroomvoorzie
ning uit, waardoor het viertal
zonder radio kwam te zitten.
Zware stormen bliezen het
scheepje vervolgens naar de Ne
derlands kust, waar de beman
ning van de Westduitse kustvaar
der Maris het op bijna 60 kilome
ter voor IJmuiden ontdekte.
Het uitgeputte viertal, dat leef
de op enkele rantsoenen en aan
dek opgevangen regenwater,
kreeg kosteloze verzorging aan
geboden van Mobil IJmuiden,
dat ook de kosten van reparatie
van het in Beverwijk afgemeerde
scheepje draagt. De rijkspolitie
te water is verbolgen over de op
stelling van diverse schepen, die
op noodfakkels afkwamen maar
de hulpeloze bemanning bij na
der inzien aan zijn lot overlieten.
"Helaas zijn geen er geen
scheepsnamen bekend, anders
zou een dergelijke houding voor
de betrokken gezagvoerders ze
ker ernstige gevolgen hebben,"
aldus de politie.
ADVERTENTIE
DEMMENIE-COMPUTERS START HALF JANUARI 1987
WEER MET 5 AVONDKURSUSSEN, T.W.
TEKSTVERWERKING
COMPUTERBOEKHOUDEN
KENNISMAKING MET PERSONAL COMPUTERS
DE COMPUTER EN DE MANAGER
DATABASE MANAGEMENT dBASE III
Voor meer informatie, schrijf of bel naar:
Demmenie-Computers
Postbus 109 - 2300 AC Leiden
Tel: 071-411181
UTRECHT - "Het was Van zulk
een wijdsche schoonheid, van zulk
een innigheid en vroomheid, dat
alle kleuren en schitteringen in de
kerk en in onze gedachten gewe
ken zijn voor het wit waarin onze
prinses prins Bemhard's vrouw is
geworden". Zo beschreef een spe
ciale GPD-correspondent 50 jaar
geleden het huwelijk van prinses
Juliana met prins Bernhard zur
Lippe-Biesterfeld.
door
Rian van Kuppenveld
Het is 7 januari 1937. In Europa
heerst een economische crisis, in
Spanje woedt een burgeroorlog, in
Duitsland vormt de nazistische
NSDAP een steeds grotere bedrei
ging voor de wereldvrede en werpt
de anti-joodse politiek van Hitier
en de zijnen zijn schaduwen al
vooruit. Maar in Nederland 'juicht
de zon mede'.
Op 8 september 1936 had konin
gin Wilhelmina via de radio de ver
loving van haar dochter Juliana
met Bernhard zur Lippe Biester-
feld bekend gemaakt. Eerder, dan
de bedoeling was, maar de media
waren Juliana en Bernhard op het
spoor gekomen en de koningin wil
de de aankondiging toch wel in ei
gen hand houden. De verloving
was aanleiding tot heftig feestge
druis en opgewonden commenta
ren. Bernhard, toen 25 jaar oud,
werd onmiddellijk 'onze prins'.
Niemand had hem nog ontmoet,
maar via zijn vrienden werd hij
sportief, vrolijk en beminnelijk in
de omgang genoemd.
Niet alleen het persoonlijk geluk
van Juliana was aanleiding tot de
feeststemming, maar ook 'omdat
hier en daar weieens de stille vrees
was, dat de historische band tus
sen Vorstenhuis en Volk ten einde
spoedde, een ramp die ons slechts
door het huwelijk van onze kroon
prinses bespaard kon blijven'.
Juliana was enig kind en als zij kin
derloos zou overlijden zou de Ne
derlandse troon toevallen aan een
kleinzoon van prinses Sophie,
dochter van koning Willem II. Een
wel zeer verre verwant dus.
'Goede vrienden'
Dat Bernhard een Duitser was,
werd in de kranten wel opgemerkt
maar was nauwelijks aanleiding
tot politieke bespiegelingen. Het
Handelsblad ging terug naar de 80
jaar dat de Nederlanden in opstand
waren tegen de Spaanse overheer
sing en meldde opgewekt: "Dat
zijn voorvaderen reeds eeuwen
her, in de jaren van de hardste
strijd van ons volk om vrijheid en
zelfstandigheid als goede vrienden
in aanraking zijn gekomen met
Oranje en de Nederlanden, moge
de verwachting wettigen dat de
jonge prins Bernhard het land en
het volk waaraan hij thans als ge
maal van de troonopvolgster ver
bonden wordt, zal leren achten en
liefhebben".
De Nieuwe Rotterdamsche Cou
rant besteedde ruim aandacht aan
de toekomstige positie van de echt
genoot van Juliana. "Wat de positie
van de toekomstige prins-gemaal
betreft: deze zal zekere reserves
opleggen, doch aan de andere kant
heeft de drager van die titel een
grote vrijheid van beweging, om
zich in de burgerlijke maatschap
pij te wijden aan de behartiging
van die zaken, die zijn bijzondere
belangstelling genieten en waar
aan hij door zijn hoge staat, krach
tige steun en reliëf kan geven. Het
moet aantrekkelijk zijn op deze
wijze in wijde kring invloed uit te
oefenen".
In al die euforie was er slechts,
één dissonant. Tot grote veront
waardiging van de rest van de pers,
ging het socialistische dagblad Het
Volk (het latere Vrije Volk) in op
de politieke implicaties van het
aanstaande huwelijk. Het blad zag
'deze verbintenis met een Duits
vorstenhuis niet zonder enige on
gerustheid'. "Van de politieke in
zichten van de prins van Lippe is
ons niets bekend. Wellicht is hij in
De Grote Kerk in Den Haag was op 7 januari 1937 de plaats die Nederland in zijn ban hield: daar was het
huwelijk van prinses Juliana en prins Bernhard. Het prinselijk paar vier het gouden huwelijk met een manifes
tatie op paleis Soestdijk. (archieffoto anpi
politiek opzicht geheel ongeïnte
resseerd. De mogelijkheid is ook
niet uitgesloten, dat hij niet, gelijk
de meeste Duitse vorsten, zich fas
cistisch gelijkgeschakeld heeft. In
het buitenland echter zal deze ver
loving, voor wat de fascistische
landen aangaat, evenveel vreugde
wekken, als zij in de democrati
sche landen pijnlijke verwonde
ring zal ontmoeten. Voor de inter
nationale positie van Nederland
lijkt ons dit een tegendeel van een
voordeel". Het mildste verwijt dat
Het Volk kreeg was nog 'gebrek
aan eerbied voor ons koningshuis'.
Volkslied
Hoewel iedereen alle mogelijke
moeite deed de politiek - en dan
met name voor zover die betrek
king had op de situatie in Duits
land - buiten de deur te houden,
bleek dat toch niet mogelijk. De
Nederlandse NSB-ers weigerden
mee te doen aan een nationaal ge
schenk en zamelden onder eigen
geledingen in: hun geschenk werd
niet geaccepteerd. Tijdens een
voetbalwedstrijd tussen een team
uit Den Haag en een uit Lippe
wordt de oude Duitse vlag gehesen
en niet de (inmiddels officiële) ha-
kenkruisvlag. Bovendien wordt
het Lippe-lied gespeeld en niet het
Duitse volkslied. Als de Lippe-spe-
lers daar toch opstaan wordt beslo
ten geen volkslied te spelen. De
Duitse pers blaast het incident tot
grote proporties op en begint een
ware hetze. Als prins Bernhard uit
eindelijk een brief schrijft aan Hit-
Ier, houdt de perscampagne op.
Toch heeft men het ook in Ne
derland moeilijk met de diploma
tieke eisen die het vorstelijk huwe
lijk stelt. Zo kondigt de regering
aan dat - aangezien alle volksliede
ren van de aanwezige bruiloftsgas
ten worden gespeeld - in het Duit
se ook een strofe van het (nazisti
sche) Horst Wessel-lied zal worden
opgenomen. In een commentaar
noemt het Utrechtsch Nieuwsblad
de verdediging van dit besluit (het
is nu eenmaal tot officieel onder
deel van het Duitse volkslied ge
maakt) 'gekunsteld'. De opmer
king van regeringswege dat er
geen anti-joodse uitlatingen in
staan, wordt beantwoord met de
vraag 'of we daar soms erkentelijk
voor moeten zijn'.
De politieke schermutselingen
vallen het grote publiek echter
nauwelijks op. Voor hen over
heerst het feest. De Utrechtse stu
dentenvereniging UVSV biedt 500
'armen' een maaltijd aan op de hu
welijksdag. En de huisdichter van
het Utrechtsch Nieuwsblad dicht:
Verblijdt U, Nederlanden,
Op dezen gloriedag!
Van Noord- tot Zuiderstranden
Waait overal de vlag.
Laat vreugdevuren branden,
Als nooit onz'eeuw ze zag!
Verblijdt U, Nederlanden,
Op dezen gloriedag!
De bruilofsklokken luiden,
En in genegenheen
Zijn wij, o Bruid der Bruiden
zijn allen met U een...
Prinselijk paar
viert gouden
huwelijk sober
UTRECHT - In alle stilte vieren
prinses Juliana en prins Bern
hard komende woensdag hun
50-jarig huwelijk. Die dag is
wel het startsein voor de inza
meling van een nationaal kado,
maar verder vinden geen
feestelijkheden plaats. Het
prinselijk paar heeft nationaal
kado al bestemd voor een ge
handicaptenproject en een Ne
derlands project van het We-
reldnatuurfonds.
Prinses Juliana en prins
Bernhard kregen op 13 oktober
het eerste exemplaar van een
gedenkpenning die de oranje
verenigingen hebben laten
slaan. Op de voorzijde staat
hun portret, op de achterzijde
Vondels tekst 'Men hoeft geen
prent, van U te snijden, naar
het leven. Gy staet inl't hart, des
wlcks gedreven'.
De officiële viering van het
gouden huwelijk zal op 30 april
plaatsvinden met een manifes
tatie in de tuin van paleis
Soestdijk. Hieraan zullen dele
gaties uit alle provincies en de
Antillen en Aruba deelnemen.
Het prinselijk paar heeft heel
bewust gekozen voor een een
voudige viering. De plannen
die de Oranjeverenigingen
hadden om een ouderwets défilé
te houden, werden door Juliana
en Bernhard afgewezen. Het ve
le uren staan is voor hen te ver
moeiend.
