»j Schaken Bridge Filatelie Oude opname aantrekkelijk Geen effecten maar combinatie KLASSIEK Eva Lind zorgt voor sensatie Voortreffelijke uitvoeringen Puntig gespeeld divertissement Op alle dagen kerstmuziek KRUISWOORD OPLOSSING mmm°\ ZATERDAG 3 JANUARI 1987 EXTRA PAGINA 21 Bernard Haitink Mahler: Symfonie nr. 5 in cis. Het Concertgebouworkest o.l.v. Bernard Haitink. Philips 416 469-2 (cd). Vooruitlopend op het Kerstmati nee met de Vijfde van Mahler in het Amsterdamse Concertge bouw heeft Philips al enkele we ken geleden de cd-versie uitge bracht van de opname die Hai tink in 1970 maakte en die, ge zien de toekomstplannen van di rigent en orkest, voorlopig wel niet door een recentere versie ge volgd zal worden. Ten dele is dat jammer. De in terpretatie van de dirigent heeft zich in de vijftien jaar merkbaar verdiept en zijn tempi zijn over het algemeen iets breder gewor den, waardoor vooral het scherzo aan kracht gewonnen heeft. Aan de andere kant biedt de oudere opname een frisheid en zelfs een betrekkelijke ongecompliceerd heid, die weer iets meer charme verleent aan het sinds "Death in Venice" zo overbekende adagiet- to. Subliem orkestspel maakt de ze heruitgave extra aantrekke lijk, terwijl aan de gedigitaliseer de klank nauwelijks te horen valt dat de opname niet nieuw meer Carlo Maria Giulini Fauré: Requiem, op. 48 - Ravel: Pavane pour une infante Défun- te. Kathleen Battle (sopraan), Andreas schmidt (bariton), Philharmonia Chorus Orche stra o.l.v. Carlo Maria Giulini. DG 419 243-1 (lp), 419 243-2 (cd). "Als u huilt, zal het publiek geen traan laten", zei regisseur Joseph von Sternberg ooit tegen een al te enthousiaste actrice. Het diri geren van Giulini schijnt daar aan precies tegenovergesteld. Hij lijkt muziek en emoties volledig onder controle te hebben, maar weet juist daardoor een des te sterkere reactie los te maken en na de wonderen die hij verrichtte met o.a. het Verdi-Requiem en de Achtste van Bruckner heeft hij nu het Requiem van Fauré op een fascinerende wijze op de plaat vastgelegd. Geen grootse effecten, dat past niet bij dit werk. Dat wordt nog eens onderstreept door de keuze van zijn solisten: de slank getim- breerde Kathleen Battle (prach tig van expressie in het "Pie Je- su") en de jeugdig klinkende ba riton Andreas Schmidt. Ook de klank van koor en orkest wordt overwegend slank en doorzichtig gehouden, maar als er dan een climax komt, ontstaat er ook een golfbeweging van ongekende in tensiteit. Zijn grote kracht ligt ook hier weer in de combinatie van per fectionisme, een zuidelijk aan doende behandeling van de me lodische lijnen en emotionaliteit, die juist door het introverte ka rakter ervan des te sterker over komt. Als toegift horen we welke wonderen van doorzichtigheid hij weet te bereiken niet de Pava ne van Ravel, maar ook zonder dat extraatje zou ik deze plaat van ganser harte aanbevolen hebben. V Bijdragen: Paul Korenhof Bernard Haitink Placido Domingo Joh. Strauss jr.: Die Fledermaus. Lucia Popp. Eva Lind, Agnes Baltsa, Placido Domingo, Peter Seiffert, Heinz Zednik, Wolfgang Brendel, Kurt Rydl e.a., koor van de Bayerische Rundfunk en Münchner Rundfunkorchester o.l.v. Placido Domingo. EMI 165- 2704723 (2 lp's), CDS 7474808 (2 cd's). Ouder dan het Weense Nieuw jaarsconcert is de traditie om in de Donaustad op Oudejaars avond de operette "Die Fleder maus" op te voeren, met als bij zonderheid dat tijdens het bal in het tweede bedrijf een aantal "gasten" zijn opwachting maakt. Een recente plaatopname, in april van het afgelopen jaar in München vastgelegd, verrast eveneens door een dergelijke "Einlage" met fragmenten uit "Der Zigeunerbaron" en "Eine Nacht in Venedig", al zijn het in dit geval wel de medewerkenden zelf, die deze toegiften voor hun rekening nemen. Opvallender is echter het feit dat de dirigent van dit gehele muzikale festijn nie mand anders is dan de tenor Pla cido Domingo, die bovendien ook nog zelf de rol van de Ita liaanse tenor Alfred voor zijn re kening neemt. In de afgelopen jaren heeft Do mingo deze operette al herhaal delijk in verschillende theater gedirigeerd, en hoewel hij zich enkele niet helemaal Weense buitenissigheden veroorlooft, is het resultaat toch een uitgelaten en professioneel geleid gebeuren vol vaart en zuidelijk enthousias me. Door de platenmaatschappij werd hij bovendien voorzien van een topensemble onder aanvoe ring van de sopraan Lucia Popp, reeds jaren de populairste Rosa- linde van Wenen, de karakterte nor Peter Seiffert als een mar kante Eisenstein en vertrouwde Weense krachten als Heinz Zed nik (Blind) en Kurt Rydl (Frank). Fraai getypeerd is ook de jeug dige Falke van de bariton Wolf gang Brendel, maar de opmerke- lijkte vertolking komt toch van Eva Lind (Adele). een jonge colo ratuursopraan die in haar ge boorteland Oostenrijk voor een begrijpelijke muzikale sensatie heeft gezorgd. Reicha Kwintet Happy Birthday. Liedjes en dansen van Mildred en Patty Hill, Hugo de Groot, Jurriaan Andriessen, Malcolm Arnold, Ferenc Farkas, Anatole Liadov en Dmitri Sjostakovitsj, ge speeld door het Reicha Kwintet. Philips 420 282-1 (lp), 420 282-2 (cd). Een luchtig en voor velen onge twijfeld ook een verrassend ge heel: de bewerkingen voor blaas- kwintet van volksliedjes en -dan sen met een zesdelige parafrase van Hugo de Groot op "In Hol land staat een huis". De titel van de plaat slaat op de openings nummers, vijf satirisch getinte bewerkingen van het Engelse "Happy Birthday To You" van Mildred en Patty Hill in een ar rangement van William R. Bro- py- Voor het noodzakelijke even wicht zorgen sterk folkloristisch gekleurde composities van de Hongaar Ferenc Farkas en de Rus Anatole Liadov, ingebed tussen enigszins programmati sche aandoende werkjes van Jur riaan Andriessen en Malcolm Ar nold, en anderzijds een weer sterk satirische Polka van Dmitri Sjostakovitsj uit zijn ballet "De Gouden Eeuw". Al deze composities of bewer kingen voor blaaskwintet wor den uitgevoerd door vijf Neder landse musici, die sinds 1969 naam hebben gemaakt als het "Reicha Kwintet". Genoemd naar de Tsjechische componist Antonin Reicha, die een groot Placido Domingo aantal composities voor blazers op zijn naam heeft staan. Het re sultaat: een gezellige plaat met voortreffelijke uitvoeringen die ook heel fraai werden vastge- André Previn Tsjaikofski: De Notekraker. Ambrosian Singers, Royal Phil harmonic Orchestra o.l.v. And re Previn. EMI CDS 7472678 (2 cd's). Op de televisie ontbrak met Kerstmis het kerstballet. Zoals Tsjaikofski's "De Notekraker" met het voor kinderen navoelba re verhaal over het meisje Clara, dat tussen haar kerstcadeaus een merkwaardige notekraker met een menselijke gedaante vindt. Zij neemt de notekraker mee naar bed en belandt tijdens haar dromen met hem in sprookjes land, waar zij de vreemdste avon turen beleeft. De muziek van Tsjaikofski heeft dit ballet tot een van zijn bekendste werken gemaakt en het resultaat is een reeks plaat opnamen, waarvan er twee gedi rigeerd werden door André Pre vin, een specialist op het gebied van de Tsjaikofski-balletten. Een uitvoering uit de jaren ze ventig was misschien iets speel ser dan de nieuwe versie, die echter het grote voordeel heeft van een uitmuntend verzorgde digitale opname. Wel hoort zijn lezing van de partituur meer in de concertzaal thuis dan in het theater en stoelt zij vooral op briljant orkestspel met als hoog tepunten een puntig gespeeld di vertissement en wervelende wals-finales. (De "Sneeuwvlok- kenwals" wordt hier overigens uitgevoerd met de door de com ponist voorgeschreven koor- stemmen op de achtergrond). Wiener Hofburgkapelle Gregoriaanse gezangen uit de kersttijd. Schola van de Wiener Hofburgkapelle o.l.v. P. Hubert Dopf s.j. Philips 416 808-1 (lp), 416 808-2 (cd). Kerstmuziek van en voor alle tij den, in feite nog minder aan een bepaalde periode gebonden dan de Matthaus-Passion. Sinds de Gregoriaanse muziek werd los gekoppeld van de katholieke ere diensten, is zij steeds meer een eigen leven gaan leiden. De kwa liteit ging zwaarder wegen dan het feit dat bepaalde gezangen van oorsprong dikwijls voor be paalde feestdagen bedoeld wa- Deze nieuwe uitgave met twee "kerstmissen", twee hymnen en zeven andere gezangen (w.o. twee voor het feest van "Drieko ningen" op 6 januari) werd welis waar in de kersttijd op de markt gebracht, maar zal door de lief hebber van deze middeleeuwse kerkmuziek ook op een warme zomeravond met evenveel ple zier gedraaid worden. De uit Wenen afkomstige uit voeringen klinken mogelijk iets gepolijster dan passend is voor deze muziek, maar dat kan een onvermijdelijk gevolg zijn van ontwikkelingen die een cultive ring van de uitvoeringspraktijk buiten de kerk om noodzakelijk hebben gemaakt. Horizontaal 2 vrouwenbeweging; 8 vol doende gekookt: 9 kleine woonplaats; 10 persoon die sprekend op een ander lijkt; 11 schil, dop; 13 Bijbels fi guur: 16 duurzaam, besten dig, 20 vaarwel (Fr.); 2i trom petvogel; 22 bedevaartplaats. 23 leefregel; 24 beersoort; 25 staat in U.S.A.; 26 strijdwerk- tuig; 27 snedig, welbe spraakt; 28 geschikt om te nuttigen; 32 rekening; 35 met rede begaafd wezen; 37 springhaas; 38 kerkelijk ge bruik; 39 zin; 40 zitstok voor kippen. Verticaal 1 hofbal; 2 roofdiertje; 3 in hoge mate; 4 rijkaard; 5 in houdsmaat; 6 oudnoors pro za; 7 regelmaat; 11 alcoholi sche drank; 12 deel van een theeservies: 14 humus; 15 R|E C Ö'MM; PMNMbhej NIEITH E 1 J>| pMËIM'I NO N AMSC git APV»! E REB A AN] VNl> A T 1 _EJ| lAMNJtJ|y IR I T"EIEL |cBJ|CHA 0P1N AAM Is^IAHM [EM A l L L E ■IAHHN B E R C H 0 K 0'VE7j(H"A E ETH0EK BTN TERP |A F SCHUW IaHTBUBE Ri|N 1 E R Ib e a m b t e IoHvBuBr L L A T 1 Ei luiaard; 16 gemalin van een sultan; 17 vermakelijk; 18 staat in U.S.A.; 19 Engels/In disch matroos; 29 slot; 30 naakt; 31 het af-, wegrijden; 33 brandstof; 34 emmer; 35 zuivelprodukt; 36 vogelver- blijf. De prijs van 25,- werd toege kend aan J. Stoppels, Tomaten- straat 45, 2321 HE Leiden De prijs wordt de winnaar toe gezonden. Oplossingen met vermelding van 'Puzzel' voor donderdag op briefkaart of in enveloppe zen den aan Redactie Leidsch Dag blad, Postbus 54, 2300 AB Lei den. Enkele weken geleden werden de deelnemers aan het N.K 1987 die zich via de voorwedstrijden geplaatst hebben bekend. Het is het viertal Pieterse Riemersma. Cardon en Vanheste, allemaal jonge spelers die zich nu in het kampioenschap kunnen bewij zen. Pieterse won zijn groep zeer overtuigend met 6V2 uit 7, maar het grootste talent van het viertal is ongetwijfeld Riemersma die in de laatste K.N.S.B.-ronde remise speelde tegen van der Wiel. Hij is nog geen twintig jaar en heelt zich dit jaar ook al geplaatst voor grootmeestergroep B van het Hoogoventoernooi, helaas voor hem valt hij waarschijnlijk net buiten het Europees jeugdkam pioenschap dat binnenkort in Groningen wordt verspeeld. Cardon is een bescheiden wis- kundestudent uit Leiden met een zeer degelijke stijl. Karakte ristiek is zijn overwinning op Bosboom in de zesde ronde: Bosboom - Cardon 1. e4 c5, 2. pf3 d6, 3. d4 cxd4, 4 pxd4 pf6, 5. pc3 pc6, 6. Ic4 e6. 7. O Vorige week heb ik alleen gesproken over de geweldige prestatie van de nieuwe wereld kampioen Alexander Dibman. Maar ongetwijfeld zult u ook wil len weten hoe de verdere eind uitslag luidt. Daar gaat ie dan (einduitslag in volgorde na toe passing S.B. systeem). 1 Dibman 28 punten uit 19 wedstrijden, 2. Baljakin 26, 3. Korenevski 25, Clerc 24, 5. Gant- warg 23, 6. Mitsjanski 23, 7. Jan sen 23, 8. Van der Wal 23, 9. Koe- perman 21, 10. Kouame 19, 11. Vermin 19, 12. Van den Borst 19, 13. Kane 18,14. Autar 17, 15. Gui- nard 16, 16. N'Diaye (Macodou) 16, 17. N'Diaye (Mamina) 15, 18. Galperin 15, 19. Casaril 7, 20. Leandro 3. Aan deze uitslag zijn er ver schillende opmerkelijke resulta ten te zien, zoals b.v. het slechte presteren van Mamina N'Diaye, of ook de tweede plaats voor Ale xander Baljakin. Zeer verras send is echter ook de prestatie van de benjamin van het toer nooi Gèrard Jansen, die met 23 uit 19 bepaald goed gescoord IN DE AFGELOPEN vier maan den hebben we kennis kunnen maken met een nieuw filatelis tisch verschijnsel: het filatelielo- ketstempel en de daaraan ver bonden stedekaart. Zoals we destijds meldden ligt het in de bedoeling dat in een periode van vijf jaar ongeveer 220 filatelielo- ketten een eigen stempel zullen krijgen met daarin een karakte ristiek beeld van de plaats van uitgifte, zoals een kerk, het stad huis, het gemeentewapen, of een molen. De aan het stempel ver bonden kaart, stedekaart ge naamd. geeft daarbij steeds een beschrijving van het beeld in het stempel. Tot nu toe zijn zeventien stem pels in gebruik genomen en er liggen nu dan ook evenzoveel verschillende kaarten voor ons Wat is nu onze mening over deze stedekaarten, die we destijds toch zeker met enig enthousias me hebben aangekondigd. Die mening is, dat moeten we helaas bekennen, nogal verdeeld Om enigszins een oordeel te kunnen geven over de tot nu toe uitgegeven kaarten zijn we niet uitgegaan van één kaart met stempel. We hebben er steeds Het Tilburgse WAC heeft vriend en vijand verrast door Neder lands kampioen viertallen te worden. In de finale van de play offs stonden Piet van Besouw, Huub Bertens, Jan Kolen en Ton Lucassen tegenover het Haagse Studiecentrum en dat had zich tijdens de competitie zo opper machtig getoond, dat eigenlijk niemand de Tilburgers een reéle kans toekende. Het pakte anders uit. WAC ging flitsend van start en na drie spellen stond er al 33-0 op het bord. Na 14 spellen was de stand 78-12 en na 28 spellen was Studiecentrum in feite knock out: 121-14. De Brabanders speelden een verfrissend, onder nemend spelletje bridge en ver slapten geen moment. Het uit eindelijk 306-228 en was de wes terse hegemonie voor het eerst sinds 56 jaar doorbroken. Hans Kreijns had van te voren aange kondigd dat hij met name be- 9 H 9 6 5 3 O A V2 H 9 8 4 AB64 N 10 8 5 3 08742 wf,<?B u AD inCRJ H V 7 2 O A V 10 O H 9 8 *B63 O door Rinie Kuijf le3 le7, 8. De2 a6, 9. 0-0-0 Dc7. Dit is de uitgangsstelling van de be ruchte Velimerovic-aanval. Het spel kan vele kanten op en eni ge huiselijke voorbereiding kan bij deze opening geen kwaad. Cardon blijkt overigens uitste- heeft. En dat terwijl het de 22-ja- rige Huissenaar in sommige par tijen bepaald niet mee zat. Een typisch voorbeeld is de volgende partij zonder commentaar. Jansen-Gantwarg (ronde 15) 1.32-28 18-23 33-29 23x32 37x28 20-25 41-37 17-21 29-24 19x30 6.35- x24 14-20 39-33 20x29 33x24 10-14 38-33 12-18 43-38 7-12 37-32 11-17 12.44-39 18-22 31-27 22x31 36x27 12-18 46-41 18-22 27x18 13x22 41- 37 1-7 18.37-31 21-26 49-43 26x37 42x31 16-21 31-26 7-12 47-41 12-18 48-42 6-11 24.42-37 8-12 41-36 11- 16 34-30 25x34 40x29 3-8 45-40 9- 13 50-45 13-19 30.24x13 8x19 39-34 5-10 29-23 18x29 33x13 22x31 36- x27 14-19 13x24 12-18 36.43-38 2-8 38-33 8-13 34-30 4-9 40-34 18-22 27- xl8 13x22 30-25 10-14 42.34-29 22- 27 45-40 27x38 33x42 21-27 29-23 9-13 25-20 14x25 23-19 13-18 19-14 kend op de hoogte te zijn van de moderne theorie. 10. tgl. Dit lijkt me een te langzaam systeem. 10- ...pa5, 11. Id3 b5.12. g4 b4, 13. pbl lb7, 14. pd2 d5! Het is duidelijk dat zwart de openingsslag heeft gewonnen, wit is gqwoon een zet te laat met g4-g5 en verliet nu de slag om het centrum. 15. f3 dxe4, 16. fe4 pd7 Een uitstekende zet. Zwart wacht nog even met roke ren om wit geen aanknopings punten te geven. 17. pc4 pxc4, 18. Ixc4 pc5, 19. tdfl 0-0. 20. pf5 Opgezadeld met een zeer zwakke pion op e4 begint Bosboom een wilde aanvalsactie. Zwart blijt uiteindelijk echter makkelijk overeind. 20....exf5 21. gxf5 pxe4, 22. Ih6. Nu gaat 22.. If6 niet vanwege 23. Ixg7 lxg7, 24. Dg2 De5, 25. K' maar Cardon antwoordde simpel 22... De5, 23. Ixg7 Dx7, 24. txg7 Kxg7, 25. Kbl lf6, 26. tgl Kh8. 27. Id3 tg8. 28. tel tae8. 29. Dh5 tc7. 30. h4 tge8, 31. Dh6 lg7, 32. Db6? Wit zal in tijdnood geweest zijn, maar hij staat toch verloren 32.p- d2 0-1. Na 33. Kal tel is het uit 27-32 14-9 16-21 24-19 21-27. En hier bood de witspeler remise aan omdat hij geen echte kansen meer in deze stand zag. Jammer want u zult het met me eens zijn dat de op dat moment nog we reldkampioen zijnde Gantwarg strategisch verslagen was. maar ja dan gaat het nog om de pun ten. Tot slot nog een aardige for cing die Harm Wiersma me tij dens het W.K. liet zien. De opga ve is: wit speelt en forceert in één zet schijfwinst of gewoon winst. door Ton Schipperheyn ducht was voor Piet van Besouw, zijn ex-partner, die een gevaarlij ke combinatie vormt met Huub Bertens. Vooral Piet van Besouw is een meester in het 1 van net dat ene slagje extra. Zuid. NZ. Aan beide tafels het zelfde biedverloop: zuid 1 SA, noord 2 Ru (vraagt partner har ten te bieden, toont een 5-kaart). zuid 2 Ha, noord 3 SA. zuid 4 Ha West kwam uit met troef, voor zuids 10. De Studiecentrum-zuid speelde in een vroeg stadium klaveren naar de heer en ging één down. Piet van Besouw ging eerst wat verder op onderzoek Hij trok de troeven en speelde van tafel.. KI 4. Dat kost in feite niets; zuid mag twee slagen in klaveren verliezen. West nam KI B met de vrouw en speelde rui ten, genomen op tafel en schop pen na, via de vrouw voor wests aas. Zuid wist nu KI V en Sch A bij west en ging er vanuit dat oost nu wel KI A zou hebben. De commentaren voorspelden het al: 'zo gaat Piet dat spelen'. Hij nam de nagespeelde ruiten in de hand en speelde klaveren naar de 9. Dat lukte. Oost moest het aas nemen en 4 Ha was gemaakt. Achteraf was het allereerste spel van de wedstrijd misschien wel beslissend: 5 N 964 <?AHB 8 7 2W n 9V963 O B 7 5 2 w u O A H 10 8 6 10 2 Z 4 9 H 8 2 10 5 4 O 94 A H 8 7 5 West, niemand (het spel werd 90" gedraaid). West paste, noord (Ton Lucassen) 1 Sch, oost pas, zuid 2 KI, west 2 Ha, noor 4 KI, oost 4 Ha, zuid 4 Sch, west en noord pas. Oost bood nog 5 Ha, waarop noord de bieding dacht te besluiten met 5 Sch. Zuid evenwel bood nog 6 KI en dat werd door Hans Kreijns als oost gedoubleerd. Het doublet vraagt in feite om een bijzondere start, in dit geval dus niet harten. Die- boodschap kwam echter met over en west startte Ha A: 6 KI gedoubleerd met een overslag gemaakt. Aan de andere tafel eindigden OW in 6 Ha, gedou bleerd één down. door Hero Wit tien stuks besteld. Als we nu de kaarten stuk voor stuk bekijken moeten we spijtig genoeg consta teren dat men ze met overal met zorg heeft behandeld Soms ho ren we zelfs bij het bekijken ie mand in onze gedachten mompe len "zeg, werk jij die handel even de deur uit" Wat valt nu zo tegen? Om te be ginnen zijn op enkele postkanto ren de zegels scheel op de kaar ten geplakt. Dan heelt men soms het stempel niet tijdig genoeg geïnkt, met het gevolg ontzetten de vage afdrukken. Dat is bij voorbeeld bij Leeuwarden het geval. Daar ontbreekt soms zelfs een deel van de afdruk. Ook staan de stempels hier en daar schots en scheef, of heeft men ze voor een groot deel op de zegel geknald (ook in Leeuwarden). Kortom, de kaarten zijn niet fijn tjes behandeld. Iets wat bij een filatelieloket toch zeker mag worden verwacht, zelfs mag wor den geëist. Een ander feit wat ons enigs zins tegenvalt is de afbeelding op de beeldzijde van de kaart. Op de eerste twee kaarten na (Zevenaar en Doetinchem) staat daar name lijk helemaal geen beeld, hoewel dat aanvankelijk de bedoeling was. Bij informatie is nu geble ken, dat de PTT geen kaarten met afbeeldingen mag uitgeven. Dan gaan de kaarten te veel op prentbriefkaarten lijken en het is niet aan de PTT gegeven ansicht kaarten uit te geven. Nu staat er op de beeldzijde alleen: Stede kaart nr. 6, enz. Al met al voldoet het filatelie- loketstempel - stedekaart - pro ject niet geheel aan de verwach tingen. Jammer, maar waar. Blijft bovendien nog de veel Je hoge prijs: 2,75 per kaart (inclu sief een zegel van 55 cent) Om die te kunnen verantwoorden en verdedigen schijnt men zelfs hier en daar de verlichting bij het lo ket en het uurloon van de lo ketbeambte te hebben verre kend. Zouden ze wel aan de af schrijving van het gebouw heb ben gedacht?

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 21